Jakie czynniki zwiększają ryzyko samobójstwa?  

Wyodrębniono osiem czynników, których występowanie zwiększa prawdopodobieństwo próby 

samobójczej. Ryzyko jest tym większe, im więcej z nich występuje jednocześnie. Są to:  

- cechy osobowości  

- obciąŜenia rodzinne  

- wcześniejsze zachowania samobójcze  

- stresujące wydarzenia  

- czynniki społeczne i kulturowe  

- zaburzenia psychiczne  

- zachowanie  

- kontakt z zamachem samobójczym innej osoby 

1. Cechy osobowości  

Niektóre cechy charakteru mogą, w połączeniu np. z depresją, znacznie zwiększać ryzyko popełnienia 

samobójstwa, chociaŜ jako takie nie są zagraŜające. Są to: wycofanie, perfekcjonizm, słaba kontrola 

emocji, agresja, brak zaufania, bezwzględność i poczucie beznadziejności.  

2. ObciąŜenia rodzinne  

Wszelkie istotne problemy z dzieciństwa znacznie zwiększają zagroŜenie samobójstwem. Ryzyko 

zwiększają zarówno wydarzenia prowadzące do rozpadu rodziny poprzez śmierć rodzica, rozwód, czy 

związanie się z nowym partnerem, jak i te związane z jej wadliwym funkcjonowaniem (brak 

zainteresowania dziećmi, przemoc i napastowanie seksualne). Nie bez znaczenia są takŜe 

występowanie w rodzinie chorób psychicznych, czy teŜ samobójstwa wśród bliskich. 

3. Wcześniejsze zachowania samobójcze  

Jakkolwiek nie moŜna stwierdzić, aby kaŜda osoba, która przeŜyła zamach samobójczy próbowała 

tego z powtórnie, jednak ryzyko jest powaŜne.  

4. Stresujące wydarzenia  

Wydarzenia budzące negatywne emocje, takie jak poczucie odrzucenia, odrzucenia, złość, wstyd, chęć 

zemsty i odegrania się (nawet poprzez przemoc) mogą zwiększać ryzyko samobójstwa.  

5. Czynniki społeczne i kulturowe  

Co prawda nie wyjaśniają one wprost okoliczności samobójstwa, jednak stwierdzono znaczący 

związek między ich występowaniem, a liczbą zamachów samobójczych. Są to:  

- wzrost przemocy przy jednoczesnym spadku zainteresowania ludźmi  

- rozpad małŜeństw, powtórne małŜeństwa i zmiany w strukturze rodziny  

- niepewność, poprzez zmiany w zatrudnieniu i dostępie do edukacji  

- zmiana ról społecznych męŜczyzn i kobiet  

- powstawanie coraz większych społeczności przy jednoczesnym osłabianiu więzi między ludźmi.  

6. Zaburzenia psychiczne  

Wiele zaburzeń psychicznych moŜe zwiększyć ryzyko samobójstwa. Są to m.in. depresja, stan 

maniakalno-depresyjny, zaburzenia zachowania i schizofrenia. Osoby planujące samobójstwo 

zazwyczaj nie rozpoznają swojego stanu emocjonalnego.  

7. Zachowanie  

Następujące elementy zachowania mogą świadczyć o zwiększonym ryzyku zamachem samobójczym:  

- stosowanie alkoholu, narkotyków i innych środków chemicznych  

- pisanie listów samobójczych, wybieranie dla siebie sposobu śmierci 

- zmiany w codziennym zachowaniu  

- zachowanie wskazujące na odczuwanie odrzucenia, upokorzenia, beznadziejności i izolacji  

- zachowanie impulsywne i inne zaburzenia zachowania włączając w to agresywność, złość i wrogość.  

8. Kontakt z zamachem samobójczym innej osoby  

Kategoria ta jest dość obszerna. Uwzględnia zarówno osoby, które znalazły ofiarę samobójstwa i 

zostały włączone w sprawę przez policję, jak i te, które miały styczność z samobójcą w obrębie 

własnej rodziny, grupy przyjaciół, uczniów lub znajomych. Ryzyko obejmuje takŜe sympatyków 

gwiazd show-businessu, które popełniły samobójstwo, czy wręcz wszystkich, którzy dowiedzieli się o 

czyjejś śmierci samobójczej z mediów.  

Maciej Tryburcy (psycholog) 

Źródło: http://samobojcy.com/ (5 listopada 2008)