Prawo w geo. i kart.
1
Prawo w geodezji i kartografii
22.02.2011
 
Zaliczenie wykładów następuje poprzez cząstkowe zaliczenia dwóch kolokwiów: 
22.03 i 19.04
. Należy
mied  dwie  pozytywne oceny z obu kolokwiów. Na ostatnich zajęciach  –  poprawa  1  kolokwium.  Nie 
można  na  ostatnich  zajęciach  poprawiad  dwóch  kolokwiów.  W  takim  wypadku  –  brak  zaliczenia. 
Przed wakacjami nie ma możliwości zaliczenia kolokwium, dopiero we wrześniu. 
 
Literatura: 
1.  Kodeks postępowania administracyjnego. 
2.  Kodeks cywilny. 
3.  Prawo geodezyjne i kartograficzne. 
4.  Prawo budowlane. 
5.  Ustawa o gospodarce nieruchomościami. 
6.  Niektóre rozporządzenia do ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne (w sumie 28). 
7.  Jedno rozporządzeni do upb i uogn. 
Wprowadzenie do przedmiotu „prawo w geodezji i kartografii”
Definicja prawa:
Prawo  to  zespół  norm  wydanych  lub  usankcjonowanych  przez  paostwo  i  zagwarantowanych 
przymusem paostwowym. 
 
Norma prawna to wynikająca z przepisów reguła postępowania, wydana lub usankcjonowana przez 
paostwo, zagwarantowana przymusem paostwowym. 
 
Przepisem nazywamy elementarną częśd ustawy lub innego aktu normatywnego. Przepisem jest więc 
artykuł, paragraf, punkt, ustęp itd. 
 
Źródła prawa
 
Źródłem prawa jest sformalizowany akt władzy paostwowej zawierający przepisy prawne. 
Źródłami powszechnie obowiązującego prawa polskiego są: 
a)  Konstytucja 
b)  Ustawy 
c)  Ratyfikowane umowy międzynarodowe, 
d)  Rozporządzenia, 
e)  Akty prawa miejscowego, 
f)  Od  chwili  wejścia Polski  do  Unii  Europejskiej  (1.05.2004)  do  źródeł  prawa  polskiego  zostały 
włączone  także  traktaty  założycielskie  Wspólnot  Europejskich  (prawo  pierwotne)  wraz  z 
protokołami i aneksami oraz niektóre akty prawa pochodnego. 
 
Proces  uchwalania  ustaw  jest  regulowany  przepisami  Konstytucji  i  regulaminów  Sejmu  i  Senatu. 
Rozpoczyna  się  od  inicjatywy  ustawodawczej,  którą  należy  rozumied  jako  prawo  przedstawienia 
Sejmowi  gotowego  projektu  ustawy  przez  z  jeden  z  uprawnionych  organów.  Inicjatywę 
ustawodawczą posiadają: 
1.  Posłowie poprzez Komisję Sejmową lub grupa min. 15 posłów. 
2.  Senat. 
3.  Prezydent. 
4.  Rada Ministrów. 
Prawo w geo. i kart.
2
5. Grupa 100 000 obywateli mających prawo wyborcze.
Ustawy  są  uchwalane  zwykłą  większością  głosów.  Zwykła  większośd  oznacza  głosowanie  za  ustawą 
większej ilości posłów niż przeciw ustawie. 
 
Do  odrzucenia  uchwały  Senatu  przez  Sejm  wymagana  jest  bezwzględna  większośd  głosów,  co 
oznacza, że za odrzuceniem uchwały Senatu głosuje więcej niż połowa głosujących przy obecności co 
najmniej połowy ustawowej liczby posłów (dla przypomnienia: 460 posłów). 
 
Ponowne  uchwalenie  ustawy  (odrzucenie  weta  Prezydenta)  wymaga  kwalifikowanej  większości 
głosów,  co  oznacza  głosowanie  za  odrzuceniem  weta  3/5  głosujących  posłów  w  obecności  co 
najmniej połowy ustawowej liczby posłów. 
 
Akty prawa miejscowego
 
Zasady tworzenia prawa miejscowego: 
1. Prawo miejscowe jest prawem powszechnie obowiązującym na obszarze działania organu,
który to prawo ustanowił (gmina lub wojewoda).
2. Stanowienie prawa miejscowego – w granicach upoważnieo zawartych w ustawie należy do
organów samorządu terytorialnego lub terenowych organów administracji rządowej.
3. Niezależnie od prawa miejscowego stanowionego na podstawie upoważnienia ustawowego,
Rada  Gminy  –  w  zakresie  nie  uregulowanym  ustawowo  –  może  wydad  tzw.  przepisy 
porządkowe. 
4. Przepisy porządkowe może wydawad w szczególnych okolicznościach niecierpiących zwłoki
również Zarząd Gminy w formie zarządzenia. Zarządzenie takie powinno zostad zatwierdzone 
przez Radę Gminy na najbliższej sesji. Jeżeli nie zostanie przedstawione do zatwierdzenia lub 
Rada Gminy go nie zatwierdzi - wówczas traci moc. 
5. Wszystkie przepisy gminne podlegają ogłoszeniu poprzez rozplakatowanie obwieszczeo w
miejscach publicznych lub w innym sposób miejscowo przyjęty oraz przez ogłoszenie w prasie 
lokalne.  Urząd  gminy  ma  obowiązek  prowadzid  zbiór  wydanych  przepisów  gminnych.  Zbiór 
ten powinien byd dostępny w siedzibie gminy. 
6. Uchwała Rady Gminy może byd uchylona decyzją Wojewody, kontrolującego zgodnośd
wydawanych przepisów gminnych z obowiązującymi przepisami ustawowymi.
7. Prawo miejscowe stanowią również przepisy wydawane przez Wojewodę, jako organ
rządowej administracji terenowej, obowiązujące na obszarze województwa lub jego części na 
podstawie upoważnieo zawartych w ustawach. 
8.  Przepisy prawa miejscowego wydaje Wojewoda w formie rozporządzeo. 
9.  Rozporządzenia wykonawcze Wojewody wymagają ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym. 
Podział prawa na gałęzie
 
Prawo dzieli się na szereg działów zwanych gałęziami. Podstawę podziału prawa na gałęzie stanowi 
rodzaj regulowanych stosunków społecznych. 
Polskie prawo dzieli się następujące gałęzie: 
1.  Prawo konstytucyjne, 
2.  Prawo administracyjne, 
3.  Prawo finansowe, 
4.  Prawo cywilne, 
5.  Prawo rodzinne, 
6.  Prawo pracy, 
7.  Prawo karne, 
8.  Prawo procesowe. 
Prawo w geo. i kart.
3
 
Ad. 1 
Prawo  konstytucyjne  to  zespół  norm  regulujących  podstawowe  urządzenia  ustroju  paostwa,  do 
których  należą:  główne  zasady  ustrojowe,  struktura  i  kompetencje  aparatu  paostwowego  oraz 
najważniejszych  organów  paostwowych,  podstawowe  prawa,  wolności  i  obowiązki  obywateli  oraz 
zasady wyboru do organów przedstawicielskich. 
 
Ad. 2 
Prawo  administracyjne  to  zespół  norm  regulujących  strukturę  organów  administracyjnych  oraz 
stosunki prawne powstające w toku władczej działalności tych organów. 
 
Ad. 3 
Prawo finansowe to zespół norm regulujących gromadzenie środków pieniężnych przez paostwo oraz 
ich rozdział i wydatkowanie, a także określających strukturę oraz tryb działania organów i instytucji 
finansowych. 
 
Ad. 4 
Prawo  cywilne  to  zespół  norm  regulujących  stosunki  majątkowe  i  niektóre  stosunki  osobiste 
pomiędzy równorzędnymi – w danej sprawie – podmiotami prawa. 
 
Ad. 5 
Prawo  rodzinne  to  zespół  norm  regulujących  osobiste  i  majątkowe  stosunki  między  małżonkami, 
krewnymi oraz stosunki wynikający z przysposobienia, opieki i kurateli. 
 
Ad. 6 
Prawo  pracy  to  zespół  norm  regulujących  stosunki  między  pracodawcą  i  pracownikiem  na  tle 
świadczonej pracy. 
 
Ad. 7 
Prawo  karne  to  zespół  norm  mówiących  jakie  czyny  są  przestępstwami,  ustalających  kary  za  te 
przestępstwa oraz określających ogólne zasady odpowiedzialności karnej. 
 
Ad. 8 
Prawo procesowe nie jest jednolitym zespołem norm. Wyróżnia się w nim: 
a) Prawo cywilne procesowe – zespół norm regulujących tryb rozstrzygania spraw cywilnych
przez sądy i inne organy oraz właściwości tych sądów,
b) Prawo karne procesowe – zespół norm regulujących tryb prowadzenia rozstrzygania spraw
karnych przez właściwe organy.
 
Ustawa z dnia 17.05.1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne reguluje sprawy dotyczące: 
1.  Geodezji i kartografii, 
2.  Krajowego systemu informacji o terenie, 
3.  Ewidencji gruntów i budynków, 
4.  Inwentaryzacji i ewidencji sieci uzbrojenia terenu, 
5.  Rozgraniczenia nieruchomości, 
6.  Paostwowego zasobu geo.-kart. 
7.  Uprawnieo do wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych, 
8.  Numeracji porządkowej nieruchomości w miejscowościach. 
 
 
 
 
Prawo w geo. i kart.
4
Schemat Służby Geodezyjnej
SŁUŻBA GEODEZYJNA
GUGiK
Główny Geodeta Kraju
Organy nadzoru geod. i kart.
WINGiK
Wojewoda
Na tym samym poziomie
Organy administracji
Geodeta wojewódzki
Marszałek
Starosta powiatu ziemskiego Geodeta powiatowy
Województwa
lub prezydent miasta
Samorządowego
będącego powiatem grodzkim
Geodeta gminny
wójt, burmistrz, prezydenta miasta
(wykonuje zadania powierzone przez starostę)
1.03.2011
 
Centralnym  organem  administracji  rządowej  właściwym  w  sprawach  geodezji  i  kartografii  jest 
Główny  Geodeta  Kraju.  Nadzór  nad  GGK  sprawuje  minister  właściwy  do  spraw  administracji 
publicznej. GGK wykonuje zadania przy pomocy Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. 
 
Służbę Geodezyjną i Kartograficzną stanowią: 
1) Organy nadzoru geodezyjnego i kartograficznego:
a)  GGK 
b)  Wojewoda  wykonujący  zadania  przy  pomocy  wojewódzkiego  inspektora  nadzoru 
geodezyjnego i kartograficznego.
2) Organy administracji geodezyjnej i kartograficznej:
a)  Marszałek województwa wykonujący zadania przy pomocy geodety województwa 
b)  Starosta wykonujący zadania przy pomocy geodety powiatowego. 
 
Warunki jakie musi spełniad gmina aby wykonywad zadania z zakresu Starosty( Rozp. MSWiA z1999r.) 
1.  Ekonomiczny (odpowiedni budżet). 
2.  Lokalowe. 
3.  Techniczne. 
4.  Kadrowy  (gmina  musi  zatrudnid  geodetę  z  uprawnieniami  z  wykonywania  pomiarów 
sytuacyjnych, wykształcenie wyższe, studia z zakresu szacowania).
Pytanie na kolokwium: służba geodezyjna i kartograficzna w Polsce.
Główny Geodeta Kraju wykonuje następujące zadania określone w ustawie:
1.  Nadzoruje realizację polityki paostwa w zakresie geodezji i kartografii. 
2.  Pełni  funkcję  organu  wyższego  stopnia  w  rozumieniu  k.p.a.  w  stosunku  do  wojewódzkich 
inspektorów  nadzoru  geodezyjnego  i  kartograficznego,  a  także  nadzoruje  i  kontroluje  ich 
działania. 
3. Prowadzi centralny zasób geodezyjny i kartograficzny oraz dysponuje środkami Centralnego
Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym.
4. Zakłada podstawowe osnowy geodezyjne, grawimetryczne i magnetyczne oraz prowadzi
paostwowy rejestr podstawowych osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych.
5. Inicjuje i koordynuje działania w zakresie tworzenia zintegrowanego systemu informacji o
nieruchomościach oraz  tworzy  i  utrzymuje,  we  współpracy  z  innymi  organami administracji 
publicznej, infrastrukturę techniczną tego systemu. 
 
 
 
Prawo w geo. i kart.
5
Administracja
6. Zakłada i prowadzi, we współpracy z właściwymi organami administracji publicznej, bazę
danych  oraz  paostwowy  rejestr  granic  i  powierzchni  jednostek  powierzchni  terytorialnych 
kraju,  zintegrowany  z  ewidencją  gruntów  i  budynków  oraz  ewidencją  miejscowości,  ulic  i 
adresów, umożliwiający gromadzenie, aktualizowanie i udostępniania danych dotyczących: 
a)  Granic paostwa, 
b)  Granic jednostek podziałów terytorialnych kraju, w tym w szczególności: 
- zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego paostwa, 
- podziału kraju na potrzeby egib. 
- podziału kraju na potrzeby statystyki publicznej, 
- podziału kraju ze względu na właściwośd miejscowośd sądów, 
-  podziału  kraju  ze  względu  na  właściwośd  miejscową  organów  i  jednostek 
organizacyjnych  administracji  specjalnej,  w  szczególności:  archiwów  paostwowych, 
urzędów  skarbowych,  izb  skarbowych,  nadleśnictw,  Regionalnych  Dyrekcji  LP, 
regionalnych urzędów gospodarki wodnej, urzędów morskich, 
7. Ewidencjonuje system informacji o terenie o znaczeniu ogólno paostwowym oraz
współpracuje  z  innymi  resortami  w  zakładaniu  i  prowadzeniu  systemów  informacji 
geograficznej. 
8. Współpracuje z wyspecjalizowanymi w dziedzinie geodezji i kartografii organizacjami
międzynarodowymi , regionalnymi oraz organami i urzędami innych krajów.
9. Inicjuje prace naukowe i badawczo – rozwojowe w zakresie standardów organizacyjno –
technicznych oraz zastosowania metod informatycznych , fotogrametrycznych i satelitarnych 
w dziedzinie geodezji i kartografii oraz w krajowym systemie informacji o terenie. 
10. Nadaje uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii prowadzi rejestr osób
uprawnionych  oraz  współpracuje  z  samorządami  i  organizacjami  zawodowymi  geodetów  i 
kartografów. 
11. Prowadzi sprawy związane z ochroną informacji niejawnych w działalności geodezyjnej i
kartograficznej.
12. Opracowuje wytyczne dotyczące powszechnej taksacji nieruchomości i nadzoruje jej
przebieg.
13. Koordynuje działania organów administracji publicznej oraz innych podmiotów realizujących
zadania  publiczne  dotyczące  baz  danych tworzących  infrastrukturę  informacji  przestrzennej 
oraz  standardowych  opracowao  kartograficznych  obejmujących  mapy  ewidencyjne,  mapy 
zasadnicze, mapy topograficzne, mapy ogólno geograficzne. 
14. Tworzy, prowadzi i udostępnia:
a)  Bazę danych obiektów ogólnogeograficznych dla opracowao w skali 1:250k i mniejszych, 
b)  Zintegrowane kopie baz danych obiektów topograficznych dla opracowao w skali 1:10k – 
1:100k,
c) Bazę zobrazowao lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numerycznego modelu
terenu,
d) Standardowe opracowania kartograficzne w skalach 1:25k, 1:50k, 1:100k, 1:250k, 1:500k,
1:1mln,
e) Kartograficzne opracowania tematyczne i specjalne.
15. Prowadzi sprawy związane ze standaryzacją polskojęzycznego nazewnictwa obiektów
geograficznych położonych poza granicami RP.
16. Opracowuje zasady dotyczące uzgodnieo projektów sytuowania sieci uzbrojenia terenu. 
17. Zakłada i prowadzi krajową bazę  danych geodezyjnych ewidencji sieci uzbrojenia terenu na 
podstawie powiatowych baz danych gesut.
18. Opracowuje projekty rządowych programów realizacji zadao z dziedziny geodezji i kartografii. 
19. Tworzy  system  i  program  szkoleo  w  dziedzinie  geodezji  i  kartografii  oraz  współdziała  z 
różnymi podmiotami w realizacji tych szkoleo.
Prawo w geo. i kart.
6
Zadania administracji samorządowej wojewódzkiej i powiatowej obejmujące geodezję i kartografię są 
zadaniami z zakresu administracji rządowej 
(zadania te musimy znad na kolokwium)
.
Wojewódzki  inspektor  nadzoru  geodezyjnego  i  kartograficznego  działający  w  imieniu  wojewody 
wykonuje następujące zadania: 
1. Kontroluje przestrzeganie i stosowanie przepisów ustawy , a w szczególności:
a)  Zgodnośd wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych z przepisami ustawy. 
b)  Posiadanie uprawnieo zawodowych przez osoby wykonujące samodzielne funkcje w 
dziedzinie geodezji i kartografii.
2.  Kontroluje działania administracji geodezyjnej i kartograficznej. 
3.  Współdziała  z  Głównym  geodetą  Kraju  oraz  organami  kontroli  paostwowej  w  zakresie 
właściwości nadzoru geodezyjnego i kartograficznego.
4. Ewidencjonuje lokalny system informacyjny o terenie oraz przechowuje kopie
zabezpieczające  bazy  danych  w  tym  w  szczególności  bazy  danych  ewidencji  gruntów  i 
budynków. 
5. Na wniosek starosty wyraża opinie o przygotowaniu gminy do przejęcia zadao starosty z
zakresu geodezji i kartografii.
 
W  rozumieniu  Kodeksu  postępowania  administracyjnego  wojewódzki  inspektor  nadzoru 
geodezyjnego i kartograficznego jest organem : 
1.  Pierwszej instancji w sprawach określonych w ustawie. 
2.  Wyższego stopnia w stosunku do organów administracji geodezyjnej i kartograficznej. 
Zadania marszałka województwa z zakresu geodezji i kartografii
1. Prowadzenie wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego , a także dysponowanie
środkami wojewódzkiego funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym.
2. Zlecenie wykonania i udostępniania map topograficznych i tematycznych dla obszarów
właściwych województw.
3. Tworzenie, w uzgodnieniu z GGK, oraz prowadzenie i udostępnianie bazy danych obiektów
topograficznych  o  szczegółowości  zapewniającej  tworzenie  standardowych  opracowao 
kartograficznych  w  skali  1:10k  –  1:100k,  w  tym  numerycznego  modelu  rzeźby  terenu  oraz 
standardowych opracowao mapy topograficznej w skali 1:10k. 
4. Analiza zmian w strukturze agrarnej oraz programowanie i koordynacja prac urządzeniowi –
rolnych.
5.  Monitorowanie zmian w sposobie użytkowania gruntów oraz ich bonitacji. 
6.  Współdziałanie z GGK w prowadzeniu paostwowego rejestru granic i powierzchni jednostek 
podziałów terytorialnego kraju, w części dotyczącej obszaru województwa.
8.03.2011
Zadania starosty z zakresu geodezji i kartografii:
1. Prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficzne, w tym ewidencji gruntów i
budynków,  gleboznawczej  klasyfikacji  gruntów  i  geodezyjnej  ewidencji  sieci  uzbrojenia 
terenu. 
2.  Koordynacja sytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu. 
3.  Zakładanie osnów szczegółowych. 
4.  Przeprowadzanie powszechnej taksacji nieruchomości oraz opracowanie i prowadzenie map i 
tabel taksacyjnych dotyczących nieruchomości.
5.  Ochrona znaków geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych. 
6.  Tworzenie,  prowadzenie  i  udostępnianie  baz  danych  egib,  gesut,  rejestru  cen  i  wartości 
nieruchomości  i  szczegółowych  osnów  geodezyjnych  oraz  baz  danych  obiektów 
topograficznych  o  szczegółowości  zapewniającej  tworzenie  standardowych  opracowao 
kartograficznych w skali 1:500 – 1:5000 w formie mapy ewidencyjnej i mapy zasadniczej dla 
Prawo w geo. i kart.
7
terenów  miast  oraz  zwartych  zabudowao  lub  przeznaczonych  pod  zabudowę  obszarów 
wiejskich. 
Ustawa z dnia 17.05.1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne reguluje sprawy dotyczące:
1)  Geodezji i kartografii 
2)  Krajowego systemu informacji o trenie 
3)  Ewidencji gruntów i budynków 
4)  Inwentaryzacji i ewidencji sieci uzbrojenia terenu 
5)  Rozgraniczania nieruchomości 
6)  Paostwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego 
7)  Uprawnieo do wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych 
8)  Numeracji porządkowej nieruchomości w miejscowościach 
Bazy danych paostwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
Dla  obszaru  całego  kraju  zakłada  się  i  prowadzi  w  systemie  teleinformatycznym  bazy  danych, 
obejmujące zbiory danych przestrzennych infrastruktury informacji przestrzennej, dotyczące: 
1. Paostwowego rejestru podstawowych osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i
magnetycznych.
2.  Ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości). 
3.  Geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu. 
4.  Paostwowy rejestr granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju. 
5.  Paostwowego rejestru nazw geograficznych. 
6.  Ewidencji miejscowości, ulic i adresów. 
7.  Rejestru cen i wartości nieruchomości. 
8.  Obiektów  topograficznych  o  szczegółowości  zapewniającej  tworzenie  standardowych 
opracowao  kartograficznych  w  skalach  1:10k  –  1:100k,  w  tym  kartograficznych  opracowao 
numerycznego modelu rzeźby terenu. 
9. Obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych
opracowao  kartograficznych  w  skalach  1:250k  i  mniejszych,  w  tym  kartograficznych 
opracowao numerycznego modelu rzeźby terenu. 
10. Szczegółowych osnów geodezyjnych. 
11. Zobrazowao lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numeryczne modele terenu. 
 
Dla terenów miast oraz zwartych zabudowanych i przeznaczonych pod zabudowę obszarów wiejskich 
zakłada  się  i  prowadzi  w  systemie  teleinformatycznym  bazy  danych  obiektów  topograficznych  o 
szczegółowości  zapewniającej  tworzenie  standardowych  opracowao  kartograficznych  w  skalach 
1:500 – 1:5000, zharmonizowane z innymi bazami danych paostwowego zasobu. 
 
Standardowymi opracowaniami  kartograficznymi,  tworzonymi  na  podstawie  odpowiednich  zbiorów 
danych zawartych w bazach danych paostwowego zasobu są: 
a)  Mapy ewidencyjne w skalach: 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000. 
b)  Mapy zasadnicze w skalach: 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000. 
c)  Mapy topograficzne w skalach: 1:10 000, 1:25 000, 1:50 000, 1:100 000. 
d)  Mapy ogólnogeograficzne w skalach: 1:250 000, 1:500 000, 1:1 000 000. 
 
Dla zbiorów danych objętych wszystkimi bazami danych paostwowego zasobu oraz dla związanych z 
nimi usług tworzy się metadane opisujące te zbiory i usługi. 
 
Zdjęcia lotnicze teledetekcyjne i fotogrametryczne
1. Prawo wykonywania fotogrametrycznych i teledetekcyjnych zdjęd lotniczych na terytorium
paostwa  przysługuje  jednostkom  organizacyjnym  podległym  Ministrowi  Obrony  Narodowej 
w zakresie kartograficznym jednostkom organizacyjnym. 
Prawo w geo. i kart.
8
2. Wykonawca fotogrametrycznych i teledetekcyjnych zdjęd lotniczych w czasie nie krótszym niż
7 dni przed  planowanym terminem nalotu zobowiązany jest poinformowad właściwy organ 
Ministerstwa  Obrony  Narodowej  o  swoim  zamiarze  wykonania  zdjęd  wskazanego  w 
zawiadomieniu obszaru. 
3. Wykonawca zdjęd lotniczych negatywy obwiązywany jest przekazad do paostwowego zasobu
geodezyjnego i kartograficznego.
 
Prace geodezyjne i kartograficzne  
1. Prace geodezyjne i kartograficzne wykonują podmioty prowadzące działalnośd gospodarczą, a
także  inne  jednostki organizacyjne  utworzone  zgodnie  z przepisami prawa,  jeżeli przedmiot 
ich działania obejmuje prowadzenie tych prac. 
2. Wykonawca prac geodezyjnych i kartograficznych jest obowiązany zgłosid do organów
administracji  geodezyjnej  i  kartograficznej  prace  przed  przystąpieniem  do  ich  wykonania,  a 
po  wykonaniu  prac  przekazad  powstałe  materiały  lub  informacje  o  tych  materiałach  do 
paostwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. 
3. Osoby wykonujące prace geodezyjne i kartograficzne mają prawo do :
a) Wstępu na grunt i do obiektów budowlanych oraz dokonywania niezbędnych
czynności związanych z wykonywanymi pracami,
b) Dokonywania przecinek drzew i krzewów, niezbędnych do wykonania prac
geodezyjnych,
c) Nieodpłatnego umieszczania na gruntach i obiektach budowlanych znaków
geodezyjnych  grawimetrycznych  i  magnetycznych  oraz  urządzeo  zabezpieczających 
te znaki. 
4. Na terenach zamkniętych prace geodezyjne mogą byd wykonywane tylko przez wykonawców
działających na zlecenie organów, które wydały decyzję o zamknięciu terenu lub za ich zgodą.
5. Właściciel lub inna osoba władająca nieruchomością są obowiązani umożliwid podmiotom i
jednostkom  organizacyjnym  wykonawstwa  geodezyjnego  wykonanie  prac  geodezyjnych  i 
kartograficznych określonych w przepisach prawa geodezyjnego. 
6. Znaki geodezyjne oraz urządzenia zabezpieczające te znaki podlegają ochronie. Właściciel lub
inna  osoba  władająca  nieruchomością  na  której  znajdują  się  znaki  geodezyjne 
grawimetryczne i magnetyczne oraz urządzenia zabezpieczające te znaki są zobowiązani: 
a) Nie dokonywad czynności powodujących ich zniszczenie, uszkodzenie lub
przemieszczenie
b) Niezwłocznie zawiadomid właściwego starostę o ich zniszczeniu uszkodzeniu
przemieszczeniu lub zagrażaniu przez nie bezpieczeostwu życia lub mienia
7. Szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem prac geodezyjnych i kartograficznych
podlegają naprawieniu na zasadach prawa cywilnego .
8. W razie ograniczenia korzystania z nieruchomości przy wykonywaniu czynności związanych z
umieszczeniem  na  gruncie  znaków  geodezyjnych  grawimetrycznych  i  magnetycznych 
właścicielowi lub innej osobie władającej nieruchomością przysługuje wynagrodzenie. 
Ochrona  informacji  stanowiącej  treśd  dokumentacji  paostwowego  zasobu  geodezyjnego  i 
kartograficznego. 
 
Rozpowszechnianie  rozprowadzanie  oraz  reprodukowanie  w  celu  rozpowszechniania  i 
rozprowadzania  map , materiałów fotogrametrycznych i teledetekcyjnych, stanowiących paostwowy 
zasób geodezyjny i kartograficzny, wymaga zezwolenia: 
a)  Głównego Geodety kraju – w zakresie zasobu centralnego  
b)  Marszałka województwa – w zakresie zasobu wojewódzkiego 
c)  Starosty – w zakresie zasobu powiatowego 
Prawo w geo. i kart.
9
Udostępnianie  danych  i  informacji  zgromadzonych  w  bazach  danych  paostwowego  zasobu, 
standardowych  opracowao  kartograficznych  oraz  innych  materiałów  paostwowego  zasobu 
geodezyjnego i kartograficznego jest odpłatne. 
 
Kopie  baz  danych  z  zasobów:  centralnego,  wojewódzkiego  i  powiatowego  są  przekazywane 
wzajemnie  między  zasobami  nieodpłatnie,  dla  celów  ich  bieżącej  aktualizacji  oraz  udostępniania 
zgodnie z przepisami ustawy. 
 
Ewidencja gruntów i budynków
Ewidencja gruntów i budynków obejmuje informacje dotyczące :
a) Gruntów – ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas
gleboznawczych,  oznaczenia  ksiąg  wieczystych  lub  zbiorów  dokumentów,  jeżeli  zostały 
założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty. 
b) Budynków – ich położenia, przeznaczenia, funkcji użytkowych i ogólnych danych
technicznych.
c)  Lokali – ich położenia, funkcji użytkowych oraz powierzchni użytkowej. 
d)  Grunty  rolne  i  leśne  obejmuje  się  gleboznawczą  klasyfikacją  gruntów,  przeprowadzaną  w 
sposób jednolity dla całego kraju, na podstawie urzędowej tabeli klas gruntów.
e) Ewidencję gruntów i budynków oraz gleboznawczą klasyfikację gruntów prowadzą
Starostowie.
 
Właściciele oraz inne osoby fizyczne lub prawne, w których władaniu znajdują się grunty, budynki lub 
ich części obowiązane są zgłaszad właściwemu staroście wszelkie zmiany danych objętych ewidencją 
gruntów  i  budynków,  w  terminie  30  dni  licząc  od  dnia  powstania  tych  zmian.  Obowiązek  ten  nie 
dotyczy zmian danych objętych ewidencją, a wynikających z decyzji właściwych organów. 
 
Właściwe  organy,  sądy  i  kancelarie  notarialne  przesyłają  staroście  odpisy  prawomocnych  decyzji  i 
orzeczeo  oraz  odpisy  aktów  notarialnych,  z  których  wynikają  zmiany  danych  objętych  ewidencją 
gruntów  i  budynków,  w  terminie  30  dni  od  dnia  uprawomocnienia  się  decyzji,  orzeczenia  lub 
sporządzenia aktu notarialnego. 
 
Na  żądanie  starosty  osoby  zgłaszające  zmiany  są  obowiązane  dostarczyd  dokumenty  geodezyjne, 
kartograficzne i inne niezbędne do wprowadzenia zmian w egib. 
 
Informacje zawarte w operacie ewidencyjnym są jawne. 
 
Dane  zawarte  w  ewidencji  gruntów  i  budynków  stanowią  podstawę  planowania  gospodarczego, 
planowania  przestrzennego,  wymiaru  podatków  i  świadczeo,  oznaczania  nieruchomości  w  księgach 
wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych. 
 
Modernizacja ewidencji gruntów i budynków:
1. Przeprowadzenie modernizacji ewidencji gruntów i budynków zarządza Starosta.
Modernizacja może byd przeprowadzona na obszarze jednostki ewidencyjnej lub na obszarze 
poszczególnych obrębów ewidencyjnych. 
2. Starosta ma obowiązek podad do publicznej wiadomości informację o rozpoczęciu prac
geodezyjnych  oraz  informuje  o  trybie  postępowania  związanego  z  modernizacja  ewidencji 
gruntów  i  budynków  informacje  te  podlegają  wywieszeniu  na  okres  14  dni  na  tablicy 
ogłoszeo w siedzibie starostwa powiatowego. 
3. Projekt operatu opisowo-kartograficznego podlega, na okres 15 dni roboczych, wyłożeniu do
wglądu w siedzibie starostwa powiatowego.
4. Informacja o przyjęciu zmodernizowanego operatu ewidencji gruntów podlega ogłoszeniu w
dzienniku urzędowym województwa.
Prawo w geo. i kart.
10
15.03.2011
Inwentaryzacja i ewidencja sieci uzbrojenia terenu
1.  Sied uzbrojenia terenu podlega inwentaryzacji  i ewidencji. 
2.  Inwestorzy są obowiązani: 
a)  Uzgadniad usytuowanie projektowanych sieci uzbrojenia terenu z właściwymi starostami. 
b)  Zapewnid wyznaczenie przez jednostki uprawnione do wykonywania prac geodezyjnych, 
usytuowania  obiektów  budowlanych  wymagających  pozwolenia  na  budowę,  a  po 
zakooczeniu ich budowy zapewnid dokonanie geodezyjnych pomiarów powykonawczych 
i sporządzenie związanej z tym dokumentacji. 
3. Geodezyjne pomiary powykonawcze sieci podziemnego uzbrojenia terenu, układanej w
wykopach otwartych, należy wykonad przed ich zakryciem.
4. Uzgadnianie usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu jest wynikiem koordynacji
usytuowania,  którą  przeprowadza  Starosta  przyjmując  jako  podstawę  do  koordynacji, 
aktualne informacje zawarte w mapie zasadniczej. 
Rozgraniczanie nieruchomości 
Wydanie  decyzji o rozgraniczeniu nieruchomości poprzedza : 
1. Dokonanie przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta) oceny prawidłowości wykonania
czynności  ustalenia  przebiegu  granic  nieruchomości  przez  upoważnionego  geodetę  oraz 
zgodności  sporządzonych  dokumentów  z  przepisami;  w  wypadku  stwierdzenia  wadliwego 
wykonania  czynności  upoważnionemu  geodecie  zwraca  się  dokumentację  do  poprawy  i 
uzupełnienia. 
2. Włącznie
dokumentacji
technicznej
do
paostwowego
zasobu
geodezyjnego
i
kartograficznego.
Rozgraniczenie nieruchomości (postępowanie administracyjne):
1. Rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie
położenia  punktów  i  linii  granicznych,  utrwalenie  tych  punktów  znakami  granicznymi  na 
gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów. 
2. Rozgraniczenie nieruchomości dokonują wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) oraz, w
wypadkach określonych w ustawie, sądy.
3. Wójtowie (burmistrzowie prezydenci miast ) przeprowadzają rozgraniczenie nieruchomości z
urzędu lub na wniosek strony.
4. Postanowienie o rozgraniczenie nieruchomości przeprowadza się z urzędu przy scaleniu
gruntów, a także jeżeli jest brak wniosku strony, a potrzeby gospodarki narodowej lub interes 
społeczny uzasadniają przeprowadzenie rozgraniczenia. 
5. Na postanowienie o wszczęciu postępowania o rozgraniczenie nieruchomości nie służy
zażalenie.
Wznawiane punktów granicznych
1. Przesunięcie uszkodzone lub zniszczone znaki graniczne, ustalone uprzednio, mogą byd
wznowione  bez  przeprowadzenia  postępowania  rozgraniczeniowego  jeżeli  istnieją 
dokumenty  pozwalające  na  określenie  ich  pierwotnego  położenia.  Jeżeli  jednak  wyniknie 
spór co do położenia znaków, strony mogą wystąpid do sądu o rozstrzygnięcie sprawy. 
2. Wznowienia znaków granicznych dokonują, na zlecenie stron zainteresowanych, podmioty
prowadzące  działalnośd  gospodarczą  i  inne  jednostki  organizacyjne  świadczące  usługi 
geodezyjne. 
3. O czynnościach wznowienia znaków granicznych zawiadamia się zainteresowane strony. Do
zawiadomieo  stosuje  się  przepisy  określające  zasady  rozgraniczenia  nieruchomości.  Z 
czynności wznowienia znaków granicznych sporządza się protokół. 
 
 
Prawo w geo. i kart.
11
Uprawnienia zawodowe do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii
 
Do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii jest niezbędne posiadanie 
uprawnieo zawodowych. Przez wykonywanie samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii 
rozumie się: 
1. Kierowanie pracami geodezyjnymi i kartograficznymi, podlegającymi zgłoszeniu do
paostwowego  zasobu  geodezyjnego  i  kartograficznego,  oraz  sprawowanie  nad  nimi 
bezpośredniego nadzoru. 
2. Wykonywanie czynności rzeczoznawcy z zakresu prac geodezyjnych i kartograficznych,
podlegających zgłaszaniu do paostwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
3.  Pełnienie funkcji inspektora nadzoru z zakresu geodezji i kartografii. 
4.  Wykonywanie czynności technicznych i adm. związanych z rozgraniczeniem nieruchomości. 
5.  Wykonywanie prac geodezyjnych i kartograficznych niezbędnych do dokonywania wpisów w 
księgach wieczystych oraz prac, w wyniku których mogłoby nastąpid zagrożenie dla zdrowia 
lub życia ludzkiego. 
Uprawnienia zawodowe nadaje się w następujących zakresach:
1.  Geodezyjne pomiary sytuacyjno wysokościowe, realizacyjne i inwentaryzacyjne; 
2.  Rozgraniczenie i podziały nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie dokumentacji do celów 
prawnych;
3.  Geodezyjne pomiary podstawowe; 
4.  Geodezyjna obsługa inwestycji; 
5.  Geodezyjne urządzanie terenów rolnych i leśnych; 
6.  Redakcja map; 
7.  Fotogrametria i teledetekcja. 
Uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii mogą otrzymad osoby, które:
1.  Posiadają wyższe lub średnie wykształcenie geodezyjne. 
2.  Posiadają  3  lata  praktyki  zawodowej  w  wypadku  wykształcenia  wyższego  i  6  lat  praktyki 
zawodowej w wypadku wykształcenia średniego.
3.  Wykażą się znajomością przepisów w dziedzinie geodezji i kartografii. 
4.  Posiadają nienaganną opinię zawodową. 
5.  Uprawnienia zawodowe nadaje główny Geodeta Kraju na podstawie wyników postępowania 
kwalifikacyjnego,  przeprowadzonego  przez  komisję  kwalifikacyjną  do  spraw  uprawnieo 
zawodowych.  Nadanie  uprawnieo  zawodowych  stwierdza  się  świadectwem.  Odmowa 
nadania uprawnieo zawodowych następuje  w drodze decyzji. 
Główny Geodeta Kraju może zastosowad następujące sankcje:
1.  Udziela upomnienia; 
2.  Udziela  nagany  z  wpisem  do  centralnego  rejestru  osób  posiadających  uprawnienia 
zawodowe;
3.  Zawiesid wykonywanie uprawnieo zawodowych na okres od 6 miesięcy do jednego roku; 
4.  Zawiesid  wykonywanie  uprawnieo  zawodowych  do  czasu  ponownego  złożenia  egzaminu 
wynikiem pozytywnym;
5. Odebrad uprawnienia zawodowe z możliwością ubiegania się o ponowne ich uzyskanie po
upływie 3 lat od dnia ich odebrania.
 
W sprawach sankcji dyscyplinarnych orzeka w drodze decyzji Główny Geodeta Kraju na wniosek 
wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego 
 
 
 
Prawo w geo. i kart.
12
Numeracja porządkowa nieruchomości w miejscowościach
Do zadao gminy należy:
1. Umieszczanie i utrzymywanie w należytym stanie tabliczek z nazwami ulic i placów w
miastach oraz innych miejscowościach na obszarze gminy.
2. Ustalenie numerów porządkowych nieruchomości zabudowanych oraz nieruchomości
przeznaczonych  pod  zabudowę  zgodnie  z  miejscowym  planem  zagospodarowania 
przestrzennego, a także prowadzenie i aktualizowanie ewidencji numeracji porządkowej 
nieruchomości. 
Przepisy karne
Karze grzywny podlega każdy kto :
1) Nie zgłasza prac geodezyjnych i kartograficznych lub nie przekazuje materiałów, powstałych
w  wyniku  prac  geodezyjnych  i  kartograficznych,  lub  informacji  o  tych  materiałach  do 
paostwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, 
2) Utrudnia lub uniemożliwia osobie wykonującej prace geodezyjne i kartograficzne wejście na
grunt  lub  do  obiektu  budowlanego  i  dokładnie  niezbędnych  czynności  związanych 
wykonywaną pracą, 
3) Niszczy, uszkadza, przemieszcza znaki geodezyjne, grawimetryczne lub magnetyczne, a także
nie zawiadamia właściwych organów o zniszczeniu, uszkodzeniu lub przemieszczeniu znaków 
geodezyjnych, grawimetrycznych lub magnetycznych, 
4) Bez wymaganego zezwolenia bądź wbrew jego warunkom wykonuje prace reprodukcyjne lub
rozpowszechnia mapy, materiały fotogrametryczne i teledetekcyjne,
5) Będąc obowiązany do zgłoszenia zmian danych objętych ewidencją gruntów i budynków nie
zgłosi  ich  do  właściwego  organu  w  ciągu  30  dni  od  dnia  powstania  zmian  albo  będąc 
obowiązany dostarczyd dokumenty niezbędne do wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów 
i budynków nie dostarczy ich, 
6) Nie uzgadnia usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu bądź nie zapewnia
przeprowadzenia wyznaczenia usytuowania obiektów budowlanych, geodezyjnych pomiarów 
powykonawczych i sporządzenia dokumentacji z tym związanej, 
7) Bez wymaganych uprawnieo zawodowych wykonuje samodzielne funkcje w dziedzinie
geodezji i kartografii.
W  powyższych  wypadkach,  orzekanie  następuje  na  podstawie  przepisów  o  postępowaniu  w 
sprawach o wykroczenia. 
 
Rozporządzenie  Ministra  Rozwoju  Regionalnego  i  Budownictwa  z  dnia  2.04.2001  r.  w  sprawie 
geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz zespołów uzgadniania dokumentacji projektowej 
(Dz. U. nr 38 poz. 455) 
 
Szczegółowe zasady i tryb uzgadniania usytuowania projektowanych sieci  
1. Uzgodnieo usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu dokonuje się po uprzednim
zbadaniu  bezkolizyjności  usytuowania  projektowanych  sieci  uzbrojenia  terenu  z  już 
istniejącymi i projektowanymi innymi przewodami i urządzeniami, z obiektami budowlanymi, 
znakami  geodezyjnymi,  grawimetrycznymi  i  magnetycznymi,  zielenią  wysoką,  pomnikami 
przyrody,  a  także  po  zbadaniu  ustaleo  miejscowych  planów  zagospodarowania 
przestrzennego. 
2. Uzgodnienie dokonywane jest na wniosek inwestora lub jego upoważnionego
przedstawiciela.
3. Do wniosku o uzgodnienia dołącza się następujące dokumenty:
a) 3 egzemplarze projektu usytuowania sieci uzbrojenia terenu zwanego dalej „projektem”
b) Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu lub lokalizacji inwestycji celu
publicznego
Prawo w geo. i kart.
13
c) Warunki techniczne podłączenia obiektu do istniejących sieci uzbrojenia terenu,
uzyskane od jednostek zarządzających tymi sieciami,
d) Orientację położenia projektowanych sieci uzbrojenia terenu w stosunku do sąsiednich
terenów i stron świata.
(jeśli  wniosek  składany  jest  przez  inny  podmiot  niż  inwestor  to  do  wniosku  musi  byd  dołączone 
upoważnienie podpisane przez inwestora) 
4.
Projekt
sporządza się na aktualnej mapie do celów projektowych wynikających zgodnie z
obowiązującymi  przepisami  rozporządzenia  Ministra  Gospodarki  Przestrzennej  i 
Budownictwa  z  dnia  21  luty  1995  r.  w  sprawie  rodzaju  i  zakresu  opracowao  geodezyjno- 
kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie, zawierającej 
dodatkowo przebieg projektowanych sieci uzbrojenia terenu uzgodnionych  dotychczas przez 
starostę oraz położenie znaków geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych 
5. Mapa i projekt mogą byd sporządzone także na komputerowych nośnikach informacji. W
przypadku sporządzenia projektu na komputerowym nośniku informacji do wniosku dołącza 
się, również wydruk projektu i mapy. 
22.03.2011 (materiały na drugie kolokwium)
6. Przedłożony do uzgodnienia projektu podlega ocenie w zakresie:
a)  Zgodności z wnioskiem o uzgodnienie, 
b)  Prawidłowości  mapy  wykorzystanej  do  projektowania  w  zakresie  obszaru,  skali  , 
treści,  aktualności  i  czytelności  oraz  klauzul  przyjęcia  do  paostwowego  zasobu 
geodezyjnego i kartograficznego, 
c) Czytelności graficznej projektowanych elementów.
7. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w sporządzeniu map lub projektu,
niekompletności  przedkładanych  dokumentów  albo  konieczności  dodatkowych  wyjaśnieo  i 
uzupełnieo,  wniosek  zwraca  się  inwestorowi  z  zachowaniem  formy  pisemnej  w  trybie 
określonym w Kodeksie postępowania administracyjnego. 
8.  Treśd uzgodnienia wyrażana jest w formie opinii, wydawanej z upoważnienia starosty. 
9.  Opinię wraz z dwoma egzemplarzami projektu wydaje się inwestorowi w terminie 14 dni od 
dnia przedłożenia wniosku. W uzasadnionych przypadkach termin może byd przedłużony do 
30 dni. 
10. Niezajęcie stanowiska przez zespół w tych terminach uznaje się za brak zastrzeżeo
przedstawionego projektu. 
Każdy egzemplarz projektu opatrywany jest klauzulą potwierdzającą dokonanie uzgodnienia. 
11. Uzgodnione usytuowanie projektowanych sieci uzbrojenia terenu nanoszone jest na mapę
zasadniczą lub jej kopię.
12. W aktach spraw prowadzonych przez zespół przechowywane są przez okres 3 lat:
12.1.  Opinia. 
12.2.  Jeden egzemplarz projektu. 
12.3.  Protokół posiedzenia zespołu zawierający w szczególności: 
a)  Wykaz rozpatrywanych wniosków. 
b)  Listę obecności członków zespołu. 
c)  Uwagi  i  zalecenia  dotyczące  poszczególnych  wniosków,  potwierdzone  podpisami 
członków zespołu.
13. Po zrealizowaniu projektu przeprowadza się inwentaryzację. Pomiary obejmują również inne
sieci uzbrojenia terenu znajdujące się w odkrywce.
14. Przy realizacji sieci uzbrojenia terenu dopuszczalne jest odstępstwo od uzgodnionego
projektu  nieprzekraczające  0,30  m  dla  gruntów  zabudowanych  lub  0,50  m  dla  gruntów 
rolnych i leśnych, przy zachowaniu przepisów regulujących odległości między poszczególnymi 
obiektami budowlanymi. 
15. Wykonawca stwierdza zgodnośd lub rozbieżnośd realizacji sieci uzbrojenia terenu z
uzgodnionymi projektem przez:
a) Dokonanie wpisu w dzienniku budowy.
Prawo w geo. i kart.
14
b)  Umieszczenie stosowanego zapisu w dokumentach inwentaryzacji. 
c)  Oznaczenie rozbieżności na mapie inwentaryzacji przekazywanej inwestorowi. 
 
Ewidencja sieci uzbrojenia terenu obejmuje: 
1.  Ewidencję geodezyjną – zawierającą dane geodezyjne określające położenie sieci. 
2.  Ewidencję branżową – zawierającą podstawowe charakterystyki branżowe sieci. 
Geodezyjną ewidencję sieci uzbrojenia terenu zakłada się na podstawie:
1.  Mapy zasadniczej. 
2.  Dokumentacji geodezyjnej zawierającej wyniki inwentaryzacji, zgromadzonej w paostwowym 
zasobie geodezyjnym i kartograficznym.
3.  Ewidencji gruntów i budynków. 
4.  Dokumentacji uzgodnionych projektów sieci uzbrojenia podziemnego. 
5.  Materiałów zgromadzonych przez jednostki prowadzące ewidencję branżową sieci uzbrojenia 
terenu.
 
Podstawowym  elementem  geodezyjnej  ewidencji  sieci  uzbrojenia  jest  przewód,  stanowiący  liniowy 
fragment sieci uzbrojenia terenu. Dla każdego rodzaju przewodów prowadzi się operat ewidencyjny, 
który powinien zawierad : 
1.  Warunki techniczne założenia ewidencji. 
2.  Sprawozdanie techniczne z opisem prac, wykonanych podczas zakładania ewidencji. 
3.  Wykaz  materiałów  na  podstawie,  których  założona  ewidencja  ze  wskazaniem  miejsca  ich 
przechowywania.
4. Mapę zasięgu analizowanych materiałów branżowych i szkice przebiegu sieci uzbrojenia
terenu.
5.  Rejestr zmian wprowadzonych w trakcie zakładania ewidencji. 
6.  Dokumenty koocowych uzgodnieo z jednostką branżową. 
 
Zmiana danych objętych ewidencją geodezyjną następuje w wyniku: 
1. Budowy nowych lub przebudowy istniejących sieci uzbrojenia terenu a także pojedynczych
przewodów,  wykazywanych  na  podstawie  dokumentacji  stanowiącej  wynik  inwentaryzacji 
geodezyjnej. 
2.  Wyłączenia przewodu z eksploatacji bądź całkowitej jego likwidacji. 
3.  Zmiany nazwy siedziby lub adresu właściciela sieci bądź jednostki zarządzającej siecią. 
4.  Sprostowania błędów. 
Zmiany danych powinny byd zgłaszane przez właścicieli sieci lub przez jednostki zarządzające siecią w 
terminie 14 dni od dnia powstania zmiany. 
Jednostki  prowadzące  ewidencję  branżową  są  zobowiązane  do  współdziałania  z  jednostkami 
prowadzącymi ewidencję geodezyjną 
 
Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 12 lipca 2001 r. w sprawie 
szczegółowych zasad i trybu założenia i prowadzenia krajowego systemu informacji o terenie 
Krajowy system informacji o terenie, zawiera dane obligatoryjne obejmujące:
1.  Paostwowy system odniesieo przestrzennych. 
2.  Rejestr granic Rzeczypospolitej Polskiej oraz granic jednostek zasadniczego trójstopniowego 
podziału terytorialnego paostwa.
3.  Osnowy geodezyjne. 
4.  Ewidencję gruntów i budynków. 
5.  Geodezyjną ewidencję sieci uzbrojenia terenu. 
6.  Obiekty topograficzne. 
Prawo w geo. i kart.
15
System  w  części  fakultatywnej  może  byd  uzupełniany  o  dane  pozwalające  użytkownikom  na 
definiowanie własnych baz danych, innych niż wymienione w części obligatoryjnej.  
 
System zakładają i prowadzą: 
1.  Główny Geodeta Kraju – dla obszaru kraju. 
2.  Marszałek Województwa – dla województwa. 
3.  Starosta lub prezydent miasta – w powiecie lub odpowiednio w mieście na prawach powiatu. 
Prowadzenie systemu polega na:
1.  Tworzeniu zasobu informacyjnego systemu. 
2.  Kontroli danych. 
3.  Analizie danych. 
4.  Integracji danych. 
5.  Aktualizacji danych. 
6.  Administrowaniu zasobem informacyjnym. 
7.  Udostępnianiu danych. 
 
Dla obszaru kraju zakłada się i prowadzi: 
1.  Bazy danych podstawowych osnów geodezyjnych. 
2.  Bazy  danych  przebiegu  granic  Rzeczypospolitej  oraz  granic  i  powierzchni  jednostek 
zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego paostwa.
3.  Bazy danych obiektów topograficznych z numerycznym modelem rzeźby terenu. 
4.  Bazy metadanych, obejmujących istniejące bazy danych i systemy. 
Dla obszaru województwa zakłada się i prowadzi:
1.  Bazy danych obiektów topograficznych z numerycznym modelem rzeźby terenu. 
2.  Bazy metadanych, obejmujących istniejące bazy danych i systemy. 
Dla obszaru powiatu zakłada się i prowadzi:
1.  Bazy danych szczegółowych osnów geodezyjnych. 
2.  Bazy danych ewidencji gruntów i budynków. 
3.  Bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu. 
4.  Bazy danych obiektów topograficznych objętych zakresem treści mapy zasadniczej. 
5.  Bazy metadanych, obejmujących istniejące bazy danych i systemy. 
GGK  ma  prawo  dostępu  do  baz  danych  tworzonych  i  prowadzonych  na  poziomie  wojewódzkim  i 
powiatowym,  ze  szczególnym  uwzględnieniem  danych  dotyczących  przebiegu  granic  i  powierzchni 
jednostek  zasadniczego  trójstopniowego  podziału  terytorialnego  paostwa  oraz  danych 
topograficznych województw. 
 
29.03.2011
Rozporządzenie  Ministra  Rozwoju  Regionalnego  i  Budownictwa  z  12  lipca  2001  r.  w  sprawie 
zgłaszania  prac  geodezyjnych  i  kartograficznych,  ewidencjonowania  systemów  i  przechowywania 
kopii zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnienie tych baz. 
 
Zasady i tryb ewidencjonowania systemów informacji o terenie 
1. Systemy informacji o terenie podlegają ewidencjonowaniu przez:
a)  GGK – w zakresie systemów o znaczeniu ogólnopaostwowym, 
b)  Właściwych  miejscowo  wojewódzkich  inspektorów  nadzoru  geodezyjnego  i 
kartograficznego – w zakresie systemów lokalnych.
2. Ewidencjonowanie systemu następuje na wniosek osób prawnych i fizycznych oraz jednostek
organizacyjnych zakładających i prowadzących systemy.
3. We wniosku o ewidencję systemu należy określid:
a)  Nazwę systemu, 
b)  Informacje o właścicielu danych systemu, jego nazwie i siedzibie, 
Prawo w geo. i kart.
16
c)  Zakres tematyczny i format danych systemu, 
d)  Zasięg obszarowy systemu, 
e)  Zakres wykorzystywanych danych z zasobu. 
4. Wniosek o dokonanie ewidencji systemy należy złożyd we właściwym organie w ciągu
jednego  miesiąca  od  zawarcia  umowy  o  udostępnienie  baz  danych  systemu.  Wniosek  ten 
stanowi  podstawę  wpisu  do  prowadzonej  przez  właściwe  organy  ewidencji  systemów  i 
nadania  systemowi  numeru  identyfikacyjnego.  Numer  identyfikacyjny  systemu  zamieszcza 
się  na  wszystkich  dokumentach  wydawanych  z  systemu,  w  celu  potwierdzenia  legalności 
systemu i baz danych zgromadzonych w tym systemie. 
5. Rejestracja systemu, potwierdzona przez właściwe organy na kopii wniosku, jest podstawą do
włączenia  danych  opisujących  system  do  baz  metadanych  krajowego  systemu  informacji  o 
terenie  na  poziomie centralnym, wojewódzkim  i  powiatowym,  prowadzonych odpowiednio 
przez GGK, marszałków województw i starostów. Rejestracja systemu jest bezpłatna. 
Szczególne  zasady  przechowywania  kopii  zabezpieczających  bazy  danych  systemu  informacji  o 
terenie. 
1. Bazy danych wchodzące w skład krajowego systemu informacji o terenie (KSIoT) podlegają
zabezpieczeniu  przez  okresowe,  dokonywane  nie  rzadziej  niż  co  pół  roku,  tworzenie  kopii 
zabezpieczających. 
2.  Kopie zabezpieczające bazy danych o znaczeniu ogólnopaostwowym przechowuje GGK. 
3.  Kopie  zabezpieczające  wojewódzkie  i  powiatowe  bazy  danych  przechowuje  właściwy 
miejscowo wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego.
4. Przechowywanie kopii zabezpieczających bazy danych odbywa się z uwzględnieniem
przepisów o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie danych osobowych.
5. Przekazanie do przechowania nowej kopii zabezpieczającej uprawnia organ przechowujący
do wycofania kopii poprzedniej.
6.  Kopie zabezpieczające mogą byd wykorzystywane jedynie w celu odtwarzania baz danych. 
7.  Organ przechowujący kopie zabezpieczające  bazy danych nie posiada uprawnieo do zmiany 
informacji  zawartych  w  kopiach  zabezpieczających  oraz  do  ich  udostępnienia  osobom 
trzecim. 
8. Przechowywanie kopii zabezpieczających jest nieodpłatne.
Główny  Geodeta  Kraju  w  zakresie  ewidencjowania  i  przebiegu  granic  i  powierzchni  jednostek 
podziału terytorialnego paostwa wykonuje następujące czynności: 
1.  Prowadzi i utrzymuje w gotowości operacyjnej system informatyczny rejestru. 
2.  Integruje  w  krajowej  bazie  danych  dane  dotyczące  przebiegu  granic,  przekazywane  przez 
wojewódzkich inspektorów  nadzoru geodezyjnego i kartograficznego z prowadzonych przez 
nich baz danych rejestru w zakresie dotyczącym województwa. 
3.  Aktualizuje na bieżąco krajową bazę danych rejestru. 
4.  Aktualizuje  okresowo,  na  dzieo  1  stycznia  każdego  roku,  krajową  bazę  danych  rejestru  na 
podstawie kopii wojewódzkich baz danych rejestru, przekazywanych przez WINGIK.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 sierpnia 2001 r. w sprawie kontroli urzędów, instytucji 
publicznych  i  przedsiębiorców  w  zakresie  przestrzegania  przepisów  dotyczących  geodezji  i 
kartografii. 
Rozporządzenie określa:
1. Sposób, tryb i zakres przeprowadzania przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej
kontroli  urzędów,  instytucji  publicznych  i  przedsiębiorców  w  zakresie  przestrzegania 
przepisów dotyczących geodezji i kartografii,  
2. Podział zadao kontrolnych między poszczególne organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej
oraz ich obowiązki i uprawnienia podczas wykonywania kontroli,
3. Obowiązki i uprawnienia podmiotów kontrolowanych.
Prawo w geo. i kart.
17
Kontrola przeprowadzana przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej polega na sprawdzaniu 
przestrzegania  przepisów  dotyczących  geodezji  i  kartografii  przez  urzędy,  instytucje  publiczne  i 
przedsiębiorców. 
Kontrole są przeprowadzane w trybie:
1. Kontroli kompleksowej w celu zbadania całokształtu działalności jednostek kontrolowanych w
zakresie zagadnieo dotyczących geodezji i kartografii,
2.  Kontroli problemowej w celu zbadania wybranych zagadnieo,  
3.  Kontroli  doraźnej  wynikającej  z  potrzeby  zbadania  przestrzegania  niektórych  przepisów  z 
zakresu geodezji i kartografii,
4. Kontroli sprawdzającej wykonanie zaleceo pokontrolnych.
Organy  nadzoru  geodezyjnego  i  kartograficznego  prowadzą  kontrole  w  każdym  z  wymienionych 
trybów, natomiast organy administracji geodezyjnej i kartograficznej tylko w trybie kontroli doraźnej i 
kontroli sprawdzającej.  
Zasady przeprowadzenie kontroli:
1. Do przeprowadzenia kontroli uprawnia pisemne, imienne upoważnienie określające
jednostkę  kontrolowaną  oraz  przedmiot,  zakres  i  termin  kontroli,  wystawione  przez  organ 
zarządzający kontrolę, oraz dokument tożsamości osoby kontrolującej,  
2. O przedmiocie i terminie rozpoczęcia kontroli zarządzający kontrolę powiadamia kierownika
jednostki  kontrolowanej  na  7  dni  przez  rozpoczęciem  kontroli,  obowiązek  ten  nie  dotyczy 
kontroli doraźnej. 
3. Z wyników kontroli sporządza się protokołów w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po
jednym dla kierownika jednostki kontrolowanej i organu zarządzającego kontrolę.
4. Protokół kontroli podpisują kontrolujący i kierownik jednostki kontrolowanej, a w razie jego
nieobecności osoba pełniąca jego obowiązki.
Kierownik jednostki kontrolowanej jest obowiązany do:
1.  Zapewnienia warunków i środków niezbędnych do sprawnego przeprowadzenia kontroli. 
2.  Przedstawienia  na  żądanie  kontrolującego  dokumentów  i  materiałów  dotyczących 
przedmiotu kontroli.
3.  Udzielania kontrolującemu ustnych lub pisemnych wyjaśnieo w zakresie objętym kontrolą. 
4.  Sporządzania  uwierzytelnionych  odpisów  lub  wyciągów  z  dokumentów  oraz  zestawieo  i 
danych niezbędnych do kontroli.
5. Zapewnienia
nienaruszalności
zabezpieczonych
przez
kontrolującego
materiałów
pozostawionych na przechowanie w jednostce kontrolowanej.
Prawo Budowlane – ustawa z dnia 7 lipca 1994r.
 
Wybrane słownictwo użyte w ustawie:  
1. Pozwolenie na budowę – należy rozumied decyzję administracyjną zezwalającą na
rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa 
obiektu budowlanego; 
2. Dokumentacja budowy – należy rozumied pozwolenie na budowę wraz z załączonym
projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i koocowych, w 
miarę  potrzeby,  rysunki  i  opisy  służące  realizacji  obiektu,  operaty  geodezyjne  i  książkę 
obmiarów, a w przypadku realizacji metodą montażu – także dziennik montażu; 
3. Dokumentacja powykonawcza – należy rozumied dokumentację budowy z naniesionymi
zmianami  dokonanymi  w  toku  wykonywania  robót  oraz  geodezyjnymi  pomiarami 
powykonawczymi. 
Przyłącza – wystarczy zgłoszenie wykonania prac. 
 
 
 
Prawo w geo. i kart.
18
Do  obowiązków  inwestora  należy  zorganizowanie  procesu  budowy,  z  uwzględnieniem  zawartych 
zasad bezpieczeostwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie:  
1.  Opracowanie projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów. 
2.  Objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy. 
3.  Opracowania planu bezpieczeostwa i ochrony zdrowia. 
4.  Wykonania i odbioru robót budowlanych. 
5.  W  przypadkach  uzasadnionych  wysokim  stopniem  skomplikowania  robót  budowlanych  lub 
warunkami  gruntowymi,  nadzoru  nad  wykonywaniem  robót  budowlanych  przez  osoby  o 
odpowiednich kwalifikacjach zawodowych. 
Do podstawowych obowiązków projektanta należy:
1. Opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z ustaleniami określonymi w decyzji o
warunkach  zabudowy  i  zagospodarowania  terenu  oraz  w  decyzji  o  środowiskowych 
uwarunkowaniach, a także z przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. 
2. Zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu osób posiadających
uprawnienia  budowlane  do  projektowania  w  odpowiedniej  specjalności  oraz  wzajemne 
skoordynowanie techniczne wykonywanych przez te osoby opracowao projektowych. 
3. Sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeostwa i ochrony zdrowia ze względu na
specyfikację projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeostwa 
i ochrony zdrowia. 
4.
Uzyskanie wymaganych
opinii, uzgodnieo i sprawdzeo rozwiązao projektowanych w zakresie
wynikającym z przepisów.
5. Sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu w zakresie:
a)  Stwierdzenia w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem, 
b)  Uzgadniania  możliwości  wprowadzenia  rozwiązao  zamiennych  w  stosunku  do 
przewidzianych  w  projekcie,  zgłoszonych  przez  kierownika  budowy  lub  inspektora 
nadzoru inwestorskiego.  
Jak długo zachowuje ważnośd mapa do celów projektowych? Tak długo, aż nie zostanie zrealizowany 
obiekt przestrzenny,  
Do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy:
1. Protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze
znajdującymi  się  na  nim  obiektami  budowlanymi,  urządzeniami  technicznymi  i  stałymi 
punktami osnowy geodezyjnej.  
2.  Prowadzenie dokumentacji budowy  
3.  Zapewnienie  geodezyjnego  wytyczenia  obiektu  oraz  zorganizowanie  budowy  i  kierowanie 
budową  obiektu  budowlanego  w  sposób  zgodny  z  projektem  i  pozwoleniem  na  budowę, 
przepisami, w tym techniczno – budowlanymi,  
4. Koordynowanie realizacji zadao zapobiegających zagrożeniom bezpieczeostwa i ochrony
zdrowia
5. Wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia
oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu.
6. Zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót
budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem
7.  Realizacja zaleceo wpisanych do dziennika budowy  
8.  Zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu 
bądź  zanikających  oraz  zapewnienie  dokonania  wymaganych  przepisami  lub  ustalonych  w 
umowie prób i sprawdzeo instalacji, urządzeo technicznych i przewodów kominowych przed 
zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru 
9.  Przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego  
10. Zgłoszenie  obiektu  budowlanego  do  odbioru  odpowiednim  wpisem  do  dziennika  budowy 
oraz uczestniczenie  w  czynnościach odbioru o zapewnienie  usunięcia stwierdzonych wad, a 
także przekazanie inwestorowi oświadczenia, wymaganego przez nadzór budowlany.  
Prawo w geo. i kart.
19
5.04.2011
Do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy:
1) Reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z
projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej.
2) Sprawowanie jakości wykonywanych robót i wybudowanych wyrobów budowlanych, a w
szczególności
zapobieganie
zastosowaniu
wyrobów
budowlanych
wadliwych
i
niedopuszczonych do stosowania w budownictwie.
3) Sprawdzenie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających,
uczestniczenie  w  próbach  i  odbiorach  technicznych  instalacji,  urządzeo  technicznych  i 
przewodów  kominowych  oraz  przygotowanie  i  udział  w  czynnościach  odbioru  gotowych 
obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania. 
4) Potwierdzenie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie
inwestora, kontrolowanie rozliczeo budowy.
 
Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych:  
1. Roboty budowlane można rozpocząd jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu
na  budowę  za  wyjątkiem  obiektów,  które  realizowane  mogą  byd  na  podstawie  zgłoszenia 
budowy 
2. Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor (musi mied prawo
do  nieruchomości)  oraz  właściciele,  użytkownicy  wieczyści  lub  zarządcy  nieruchomości 
znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu.  
3. Budowa przyłączy sieci uzbrojenia terenu wymaga sporządzenia planu sytuacyjnego na kopii
mapy aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej przyjętej do paostwowego zasobu 
geodezyjnego i kartograficznego.  
4. Do budowy przyłączy stosuje się przepisy prawa energetycznego albo prawa o zbiorowym
zaopatrzeniu  w  wodę  i  zbiorowym odprowadzaniu  ścieków.  Przepisów  tych  nie  stosuje  się, 
jeżeli  inwestor  dokonał  zgłoszenia  budowy  w  organie  administracji  architektoniczno  – 
budowlanej.  
5. W zgłoszeniu należy określid rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz
termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia należy dołączyd oświadczenie o posiadanym prawie do 
nieruchomości  oraz,  w  zależności  od  potrzeb,  odpowiednie  szkice  lub  rysunki,  a  także 
pozwolenia,  uzgodnienia  i  opinie  wymagane  odrębnymi  przepisami.  W  razie  konieczności 
uzupełnienia zgłoszenia właściwy organ nakłada, w drodze postanowienia, na zgłaszającego 
obowiązek  uzupełnienia, w  określonym  terminie,  brakujących  dokumentów,  a w  przypadku 
ich nieuzupełnienia – wnosi sprzeciw, w drodze decyzji.  
6. Do zgłoszenia budowy należy ponadto dołączyd projekt zagospodarowania działki lub terenu
wraz  z  opisem  technicznym  instalacji,  wykonany  przez  projektanta  posiadającego 
odpowiednie uprawnienia budowlane.  
7. Zgłoszenia budowy należy dokonad przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót
budowlanych. Do wykonania robót budowlanych można przystąpid, jeżeli w terminie 30 dni 
od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie, w drodze decyzji, sprzeciwu i nie 
później niż po upływie 2 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia.  
8. Właściwy organ wnosi sprzeciw, jeżeli:
a) Zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonania robót budowlanych objętych obowiązkiem
uzyskania pozwolenia na budowę.
b) Budowa lub wykonanie robót budowlanych objętych zgłoszeniem narusza ustalenia
miejscowego plany zagospodarowania przestrzennego lub inne przepisy.
c) Zgłoszenie dotyczy budowy tymczasowego obiektu budowlanego nie połączonego trwale
z gruntem planowego do rozbiórki, w miejscu, w którym taki obiekt istnieje.
 
 
 
Prawo w geo. i kart.
20
Rozporządzenie  Ministra  Gospodarki  Przestrzennej  i  Budownictwa  z  dnia  21  lutego  1995r.  w 
sprawie rodzaju i zakresu opracowao geodezyjno  – kartograficznych oraz czynności geodezyjnych 
obowiązujących w budownictwie.  
Zasady obowiązujące przy opracowywaniu map do celów projektowych:
1. Mapy do celów projektowych powinny obejmowad również obszar otaczający teren
inwestycji w pasie co najmniej 30 m, a w razie konieczności ustalenia strefy ochronnej – także 
teren tej strefy.  
2. Skalę map do celów projektowych należy dostosowad do rodzaju i wielkości obiektu lub
całego zamierzenia budowlanego, przy czym:  
a)  Skala map działek budowlanych nie powinna byd mniejsza niż 1:500 
b)  Skala map zespołów obiektów budowlanych oraz terenów budownictwa przemysłowego 
nie może byd mniejsza niż 1:1000
c) Skala map rozległych terenów z obiektami budowlanymi o dużym rozproszeniu oraz
obiektami liniowymi może wynosid 1:2000,
3. Wielkośd obszaru opracowania mapy oraz skalę map do celów projektowych dla danej
inwestycji określa w razie potrzeby organ właściwy do wydania pozwolenia na budowę,
4. Przy opracowywaniu projektu budowlanego dotyczącego remontu obiektu zabytkowego
wykonawca  prac  geodezyjnych,  na  wniosek  projektanta,  sporządza  inwentaryzację 
architektoniczno – budowlaną remontowanego obiektu  
5. Inwentaryzacja obiektu zabytkowego powinna zawierad dokumentację opisową, pomiarowo
– kartograficzną, fotograficzną i fotogrametryczną, umożliwiającą w sposób jednoznaczny, z 
wymaganą  dla  charakteru  planowanych  prac  dokładnością,  odtworzyd  geometrię  układu 
przestrzennego oraz detali architektonicznych i budowlanych danego obiektu.  
 
Zasady obowiązujące przy geodezyjnym wyznaczaniu obiektów budowlanych w terenie:  
1. Projekt zagospodarowania działki lub terenu należy opracowad geodezyjnie, w celu
określenia  danych  liczbowych  potrzebnych  do  wytyczenia  w  terenie  położenia 
poszczególnych  elementów  projektowanych  obiektów  budowlanych.  W  szczególności  dane 
te powinny dotyczyd: punktów głównych budowli, przebiegu osi, linii rozgraniczających, linii 
zabudowy, usytuowania obiektów budowlanych, jak również projektowanego ukształtowania 
terenu.  
2. Opracowanie geodezyjne projektu zagospodarowania działki lub terenu należy opierad na
osnowie geodezyjnej.
3. Wytyczeniu w terenie i utrwaleniu na gruncie, zgodnie z wymaganymi projektu budowlanego,
podlegają  geodezyjne  elementy  określające  usytuowanie  w  poziomie  oraz  posadowienie 
wysokościowe budowlanych obiektów, a w szczególności:  
a)  Główne osie obiektów budowlanych naziemnych i podziemnych, 
b)  Charakterystyczne punkty projektowanego obiektu, 
c)  Stałe punkty wysokościowe – repery. 
4. Wykonawca prac geodezyjnych stwierdza wykonanie czynności wytyczenia obiektów przez
dokonanie odpowiedniego wpisu w dzienniku budowy.
Czynności geodezyjne w toku budowy:
1. Czynności geodezyjne w toku budowy obejmują:
a)  Geodezyjną obsługę budowy i montażu obiektu budowlanego. 
b)  Pomiary przemieszczeo obiektu i jego podłoża oraz pomiary odkształceo obiektu. 
c)  Geodezyjną  inwentaryzację  powykonawczą  obiektów  lub  elementów  obiektów 
podlegających zakryciu.
2. Czynności obejmujące geodezyjną obsługę budowy oraz pomiary przemieszczeo i odkształceo
wykonuje się, jeżeli są one przewidziane w projekcie budowlanym lub na wniosek uczestnika 
procesu budowlanego. 
Prawo w geo. i kart.
21
3. Geodezyjna obsługa budowy i montażu obiektu budowlanego obejmuje tyczenie i pomiary
kontrolne właściwych elementów obiektu.
4. Wykonanie czynności geodezyjnych, realizowanych w toku budowy, wykonawca prac
geodezyjnych ma obowiązek potwierdzid wpisem do dziennika budowy lub montażu.
5. Wykonawca prac geodezyjnych przekazuje kierownikowi budowy kopie szkiców tyczenia i
kontroli  położenia  poszczególnych  elementów  obiektu  budowlanego,  zawierające  dane 
geodezyjne umożliwiające wznowienie lub kontrolę wyznaczenia.  
6. W razie stwierdzenia rozbieżności między wynikami pomiarów a ustaleniami projektu
budowlanego, fakt ten należy odnotowad w dzienniku budowy, lub dzienniku montażu oraz 
udokumentowad szkicami.  
 
Geodezyjna dokumentacja powykonawcza 
1. Operat geodezyjny wchodzący w skład dokumentacji budowy powinien zawierad
dokumentację  geodezyjną  sporządzona  na  poszczególnych  etapach  budowy,  a  w 
szczególności  szkice  tyczenia  i  kontroli  położenia  poszczególnych  elementów  obiektu 
budowlanego 
2. Jeżeli w ramach czynności geodezyjnych wykonywane są pomiary przemieszczeo i
odkształceo obiektu lub jego podłoża, do dokumentacji budowy należy dołączyd operat z tych 
pomiarów 
3. Dokumentacja geodezyjno-kartograficzna, sporządzona w wyniku geodezyjnej inwentaryzacji
powykonawczej,  powinna  zawierad  dane  umożliwiające  wniesienie  zmian  na  mapę 
zasadniczą, do ewidencji gruntów i budynków oraz do ewidencji sieci uzbrojenia terenu 
4. Wykonawca prac geodezyjnych przekazuje:
a) Do PODGiK oryginał dokumentacji, wykonanej w ramach geodezyjnych pomiarów
inwentaryzacyjnych, w formie i zakresie przewidzianym odrębnymi przepisami
b) Kierownikowi budowy kopię mapy powstałej w wyniku geodezyjnej inwentaryzacji
powykonawczej
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
1. Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie
sposobów  zagospodarowania  warunków  zabudowy  terenu  następuje  w  miejscowym  planie 
zagospodarowania przestrzennego 
2. W przypadku braki miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie
sposobów  zagospodarowania  i  warunków  zabudowy  terenu  następuje  w  drodze  decyzji  o 
warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym: 
a)  Lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji 
celu publicznego
b) Sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w
drodze decyzji o warunkach zabudowy
3. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz z innymi
przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości.
 
Planowanie przestrzenne w gminie 
1. W celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania
przestrzennego,  rada  gminy  podejmuje  uchwałę  o  przystąpieniu  do  sporządzania  studium 
uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy 
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza studium zawierające częśd tekstową i
graficzną,  uwzględniająca  zasady  określone  w  koncepcji  przestrzennego  zagospodarowania 
kraju,  ustalenia  strategii  rozwoju  i  planu  zagospodarowania  przestrzennego  województwa 
oraz strategii rozwoju gminy, i ile gmina dysponuje takim opracowaniem 
3. Studium sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych gminy
Prawo w geo. i kart.
22
4.  Ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych 
5.  Studium nie jest aktem prawa miejscowego 
6.  Studium uchwala rada gminy, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia uwag. Tekst 
i  rysunek  studium  praz  rozstrzyganie  o  sposobie  rozpatrzenia  uwag  stanowią  załączniki  do 
uchwały o uchwaleniu studium. 
Plan miejscowy
1. W celu ustalenie przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz
określenia  sposobów  ich  zagospodarowania  i  zabudowy  rada  gminy  podejmuje  uchwałę  o 
przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 
2. Integralną częścią uchwały, jest załącznik graficzny przedstawiający granice obszaru objętego
projektem planu
3.  Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego 
4.  Wójt,  burmistrz  prezydent  miasta  sporządza  projekt  planu  miejscowego,  zawierający  częśd 
tekstową i graficzną, zgodnie z zapisami studium oraz z przepisami odrębnymi, odnoszącymi 
się do obszaru objętego planem. 
5. Plan miejscowy sporządza się w skali 1:1000, z wykorzystaniem urzędowych kopii map
zasadniczych  albo,  w  przypadku  ich  braku,  map  katastralnych  gromadzonych  w  PZGiK.  W 
szczególnie  uzasadnionych  przypadkach  dopuszcza  się  stosowanie  map  w  skali  1:500  lub 
1:2000,  a  w  przypadku  planów  miejscowych,  które  sporządza  się  wyłącznie  w  celu 
przeznaczenia  gruntów  do  zalesienia  lub  wprowadzenia  zakazu  budowy,  dopuszcza  się 
stosowanie map w skali 1:5000. 
6. Plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu jego zgodności z ustaleniami studium,
rozstrzygając  jednocześnie  o  sposobie  rozpatrzenia  uwag  do  projektu  planu  oraz  sposobie 
realizacji, zapisanych w planie, inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do 
zadad  własnych  gminy,  oraz  zasadach  ich  finansowania,  zgodnie  z  przepisami  o  finansach 
publicznych.  Częśd  tekstowa  planu  stanowi  treśd  uchwały,  częśd  graficzna  oraz  wymagane 
rozstrzygnięcia stanowią załączniki do uchwały. 
Każdy  ma  prawo  wglądu  do  studium  lub  planu  miejscowego  oraz  otrzymania  z  nich  wypisów  i 
wyrysów. 
 
Inwestycje celu publicznego 
1. Inwestycja celu publicznego jest lokalizowana na podstawie planu miejscowego, a w
przypadku jego braku – w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
2.  Ustalenie lokalizacji inwestycji następuje na wniosek inwestora. 
3.  Decyzja  o  ustaleniu  lokalizacji  inwestycji  celu  publicznego  wiąże  organ  wydający  decyzje  o 
pozwoleniu na budowę.
Inne inwestycje budowlane
1. Zmiana zagospodarowania terenu w przypadku braku planu miejscowego, polegająca na
budowie  obiektu  budowlanego  lub  wykonaniu  innych  robót  budowlanych,  a  także  zmiana 
sposoby użytkowania obiektu budowlanego, wymaga ustalenia, w drodze decyzji, warunków 
zabudowy 
2. W przypadku zmiany zagospodarowania terenu bez uzyskania decyzji o warunkach
zabudowy, wójt, burmistrz, prezydent miasta może, w drodze decyzji, nakazad właścicielowi 
lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości: 
a)  Wstrzymanie  użytkowania  terenu,  wyznaczając  termin,  w  którym  należy  wystąpid  z 
wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu warunków zabudowy, albo
b) Przywrócenie poprzedniego sposoby zagospodarowania
3. Decyzję o warunkach zabudowy wydaje wójt, burmistrz, prezydent miasta po uzgodnieniu z
właściwymi organami.
Prawo w geo. i kart.
23
12.04.2011
USTAWA z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego.
 
Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie:  
1) Przed organami administracji publicznej w należących do właściwych tych organów sprawach
indywidualnych, rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej
2) Przed innymi organami paostwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z
mocy  prawa  lub  na  podstawie  porozumieo  do  załatwiania  spraw  rozstrzyganych  w  drodze 
decyzji administracyjnych  
3) W sprawach rozstrzygania sporów o właściwości między organami jednostek samorządu
terytorialnego  i  organami  administracji  rządowej  oraz  między  organami  paostwowymi,  a 
także między organami a sądami. 
4) W sprawach wydawania zaświadczeo
Kodeks  postępowania  administracyjnego  normuje  ponadto  postępowanie  w  sprawie  skarg  i 
wniosków przed organami paostwowymi, organami jednostek samorządu terytorialnego  oraz przed 
organami organizacji społecznych.  
 
Ogólne zasady KPA 
1. Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnid stronom czynny udział w każdym
stadium  postępowania,  a  przed  wydaniem  decyzji  umożliwid  im  wypowiedzenie  się  co  do 
zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądao 
2. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnieo, powinny byd
załatwiane niezwłocznie.
3.  Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne.  
4.  Decyzje  mogą  byd  zaskarżane  do  sądu  administracyjnego  z  powodu  ich  niezgodności  z 
prawem, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych ustawach.
Organy wyższego stopnia i organy naczelne
Organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są:
1) W stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego – samorządowe kolegia
odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej.
2)  W stosunku do wojewodów – właściwi w sprawie ministrowie. 
3)  W  stosunku  do  organów  administracji  publicznej  innych  niż  jednostki  samorządu 
terytorialnego i wojewodowie – odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a 
w razie ich braku – organy paostwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością. 
4) W stosunku do organów organizacji społecznych – odpowiednie organy wyższego stopnia
tych  organizacji,  a  w  razie  ich  braku  –  organ  paostwowy  sprawujący  nadzór  nad  ich 
działalnością,  
Organami naczelnymi w rozumieniu kodeksu są:
1) W stosunku do organów administracji rządowej, organów jednostek samorządu
terytorialnego,  z  wyjątkiem  samorządowych  kolegiów  odwoławczych,  oraz  organów 
paostwowych  i  samorządowych  jednostek  organizacyjnych  –  Prezes  Rady  Ministrów  lub 
właściwi ministrowie  
2) W stosunku do organów organizacji społecznych – naczelne organy tych organizacji, a w razie
braku  takiego  organu  –  Prezes  Rady  Ministrów  lub  właściwi  ministrowie  sprawujący 
zwierzchni nadzór nad ich działalnością.  
Wyłączenie pracownika
Pracownik  organu  administracji  publicznej  podlega  wyłączeniu  od  udziału  w  postępowaniu  w 
sprawie:  
1. W której jest stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik
sprawy może mied wpływ na jego prawa lub obowiązki.
Prawo w geo. i kart.
24
2.  Swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia. 
3.  Osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli. 
4.  W której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w 
której przedstawicielem strony jest małżonka, krewny lub powinowaty.
5.  W której brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji. 
6.  Z  powodu  której  wszczęto  przeciw  niemu  dochodzenie  służbowe,  postępowanie 
dyscyplinarne lub karne.
7. W której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności
służbowej.
Bezpośredni  przełożony  pracownika  jest  obowiązany  na  jego  żądanie  lub  na  żądanie  strony  albo  z 
urzędu  wyłączyd  go  od  udział  w  postępowaniu,  jeżeli  zostanie  uprawdopodobnione  istnienie 
okoliczności, które mogą wywoład wątpliwośd co do bezstronności pracownika.  
 
W  przypadku  wyłączenia  pracownika  jego  bezpośredni  przełożony wyznacza  innego  pracownika  do 
prowadzenia sprawy.  
 
Wyłączenie organu
Organ  administracji  publicznej  podlega  wyłączeniu  od  załatwienia  sprawy  dotyczącej  interesów 
majątkowych:  
1) Jego kierownika lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunku małżeoskim,
pokrewieostwa lub powinowactwa.
2) Osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób
pozostających z nim w stosunku małżeoskim, pokrewieostwa lub powinowactwa,
W  przypadku  wyłączenia  organu  sprawę  załatwia  organ  wyższego  stopnia  nad  organem 
załatwiającym sprawę. Organ wyższego stopnia może do załatwienia sprawy wyznaczyd inny podległy 
sobie organ.  
 
Strona postępowania  
1. Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto
żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek,
2. Stronami mogą byd osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o paostwowe i samorządowe
jednostki  organizacyjne  i  organizacje  społeczne  –  również  jednostki  nie  posiadające 
osobowości prawnej, 
3. Strona może działad przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej
osobistego  działania.  Pełnomocnictwo  powinno  byd  udzielone  na  piśmie  lub  zgłoszone  do 
protokołu.  Pełnomocnik  dołącza  do  akt  oryginał  lub  urzędowo  poświadczony  odpis 
pełnomocnictwa.  
Doręczenia
1. Organ administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem przez pocztę, przez swoich
pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy.
2. Pisma doręcza się stronie, a gdy strona działa przez przedstawiciela – temu przedstawicielowi
lub pełnomocnikowi jeżeli został ustanowiony przez stronę.
3. Pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy. Pisma mogą byd
doręczone również w lokalu organu administracji publicznej.
4. W przypadku nieobecności adresata pismo doręcza się, za pokwitowaniem, dorosłemu
domownikowi,  sąsiadowi  lub  dozorcy  domu,  jeżeli  osoby  te  podjęły  się  oddania  pisma 
adresatowi.  O  doręczeniu  pisma  sąsiadowi  lub  dozorcy  zawiadamia  się  adresata, 
umieszczając zawiadomienie w  skrzynce  na korespondencję  lub, gdy to nie  jest możliwe, w 
drzwiach mieszkania. 
5. W razie niemożności doręczenia pisma, pismo składa się na okres siedmiu dni w placówce
pocztowej lub w urzędzie gminy, a zawiadomienie o tym umieszcza się w skrzynce na
Prawo w geo. i kart.
25
korespondencję lub, gdy to nie jest możliwe, na drzwiach mieszkania adresata albo biura lub 
inne pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w miejscu 
widoczny  na  nieruchomości,  której  postępowanie  dotyczy.  W  tym  przypadku  doręczenie 
uważa się za dokonanie z upływem ostatniego dnia tego okresu. 
6. Odbierający pismo potwierdza doręczenie mu pisma swym podpisem ze wskazaniem daty
doręczenia.  Jeżeli  dobierający  pismo  uchyla  się  od  potwierdzenia  doręczenia  lub  nie  może 
tego uczynid, doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuj osobę, którą odebrała 
pismo i przyczynę braku jej podpisu. 
7. Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma przesłanego mu przez pocztę lub inny organ albo w
inny  sposób,  pismo  zwraca  się  nadawcy  z  adnotacją  o  odmowie  jego  przyjęcia  i  datą 
odmowy. Pismo wraz z adnotacją włącza się do akt sprawy. 
Terminy
1. Jeżeli koniec terminu przypada na dzieo ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzieo terminu
uważa się najbliższy następny dzieo powszedni.
2. Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem nadano pismo w polskiej
placówce pocztowej albo złożono w polskim urzędzie konsularnym.
3. W razie uchybienia terminu należy przywrócid termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli
uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.
4. Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieśd w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny
uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnid czynności, dla której 
określony był termin. 
5. O przywróceniu terminu postanawia właściwy w sprawie organ administracji publicznej. Od
postanowienia o odmowie przywrócenia terminu służy zażalenie.
6. O przywróceniu terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecznie organ
właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia.
Postępowanie – Wszczęcie postępowania
1.  Postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu. 
2.  Organ administracji publicznej może ze względu na szczególnie ważny interes strony wszcząd 
z  urzędu  postępowanie  także  w  sprawie,  w  której  przepis  prawa  wymaga  wniosku  strony. 
Organ  obowiązany  jest  uzyskad  na  to  zgodę  strony  w  toku  postępowania,  a  w  razie 
niezyskania zgody – postępowanie umorzyd. 
3. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzieo doręczenia żądania organowi
administracji publicznej.
4. O wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron należy zawiadomid
wszystkie osoby będące stronami w sprawie.
5. Podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia) mogą byd wnoszone pisemnie,
telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej,  a także  ustnie do 
protokołu. 
6. Podanie powinno zawierad co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres
żądanie  oraz  powinno  byd  wniesione  pisemnie  albo  ustnie  do  protokołu  i  podpisane  przez 
wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził. Organ administracji 
publicznej obowiązany jest potwierdzid wniesienie podania, jeżeli wnoszący je tego zażąda. 
7. Jeżeli organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w
sprawie,  powinien  niezwłocznie  przekazad  je  do  organu  właściwego,  zawiadamiając  o  tym 
wnoszącego podanie.