dr hab. Maria Szczepaniec, prof. UKSW

Miejsce popełnienia czynu zabronionego

Czyn zabroniony uważa się za popełniony w

miejscu:
*w którym sprawca działał,
*lub zaniechał działania, do którego był

obowiązany,
*albo gdzie nastąpił skutek

(stanowiący znamię czynu

zabronionego),

*lub według zamiaru sprawcy miał nastąpić



Ustawę karną polską stosuje się do sprawcy,

który popełnił czyn zabroniony:



*na terytorium RP,



*jak również na polskim statku wodnym lub

powietrznym,



chyba że umowa międzynarodowa, której RP

jest stroną, stanowi inaczej.



Za statek wodny uważa się także stałą

platformę umieszczoną na szelfie

kontynentalnym

(art. 115 § 15 k.k.)

*obszar lądowy oddzielony granicami od

innych państw,

*wody wewnętrzne,
*morze terytorialne t.j. pas morskich wód

terytorialnych o szer. 12 mil morskich,

(liczony

od tzw. linii podstawowej, czyli linii najniższego stanu wody

wzdłuż wybrzeża i zewn. granic wód wewnętrznych)

*przestrzeń powietrzna nad tymi obszarami

(kończy się na wysokości najniższych pkt orbit sztucznych

satelitów ziemi, czyli ok.90 km)

*wnętrze ziemi pod nimi.



immunitety dyplomatyczne i konsularne, ale

nie inne immunitety,



może przewidywać je umowa

międzynarodowa,



instytucja przekazania-przejęcia ścigania,

ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI

KARNEJ ZA PRZESTĘPSTWA

POPEŁNIONE ZA GRANICĄ

*Zasada personalna (

zasada narodowości

podmiotowej, zasada obywatelstwa)

*Zasada ochronna względna

(zasada narodowości

przedmiotowej)

*Zasada ochronna bezwzględna

*Zasada odpowiedzialności zastępczej

*Zasada represji konwencyjnej

(wszechświatowej)

Ustawę karną polską stosuje się:

*do obywatela polskiego,
*który popełnił przestępstwo za granicą,
*spełniony jest warunek podwójnej karalności

czynu,

czyli uznawany jest za przestępstwo

-zarówno przez prawo polskie,
-jak i prawo obowiązujące w miejscu jego

popełnienia

*gdy przestępstwo popełnione jest w miejscu

niepodlegającym żadnej władzy

państwowej:

-Antarktyda,
-przestrzeń kosmiczna,
-wody niebędące wodami terytorialnymi,

*czyny popełnione przez polskiego

funkcjonariusza publicznego, który

pełniąc funkcję za granicą popełnił tam

przestępstwo w związku z wykonywaniem

swoich funkcji

*ustawę karną polską stosuje się do:
-cudzoziemca,
-który popełnił za granicą czyn zabroniony

skierowany przeciwko:

~interesom RP,
~obywatela polskiego,
~polskiej osoby prawnej,
~lub polskiej jednostki organizacyjnej

niemającej osobowości prawnej,

~oraz przestępstwo o charakterze

terrorystycznym

*spełniony został warunek podwójnej karalności ,

*chroni pewne wartości, ale nie jest to ochrona

bezwzględna,

(sprawca nie jest obywatelem polskim, natomiast

może być bezpaństwowcem)

*bez względu na obywatelstwo sprawcy,

*bez ograniczenia warunkiem podwójnej karalności,

ustawę karną polską stosuje się w razie popełnienia:

-przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu wewnętrznemu lub

zewnętrznemu RP,

-przestępstwa przeciwko polskim urzędom lub

funkcjonariuszom publicznym,

-przestępstwa przeciwko istotnym polskim interesom

gospodarczym,

-przestępstwa fałszywych zeznań złożonych wobec urzędu

polskiego,

-przestępstwa, z którego została osiągnięta, chociażby

pośrednio, korzyść majątkowa na terytorium RP.

ustawę karną polską stosuje się do:

*cudzoziemca,
*który popełnił za granicą,
*czyn zabroniony inny niż ten, który objęty jest zas.

ochronną względną,

*jeżeli przestępstwo to w ustawie karnej polskiej

zagrożone jest karą przekraczającą 2 lata

pozbawienia wolności,

*sprawca przebywa na terytorium RP,
*i nie postanowiono go wydać państwu, w którym

popełnił czyn,

*spełniony jest warunek podwójnej karalności.

warunek negatywny w postaci braku

postanowienia o wydaniu sprawcy

(pierwszeństwo mają tutaj procedura

ekstradycyjna lub procedura na podstawie

europejskiego nakazu aresztowania)

◦

Odpowiedzialność na podstawie polskiej

ustawy karnej jest tu uzasadniona

międzynarodową solidarnością w walce z

przestępczością.

Ustawę karną polską stosuje się:

*do obywatela polskiego oraz cudzoziemca,

*którego nie postanowiono wydać,

*w razie popełnienia przez niego za granicą

przestępstwa do którego

ścigania RP

zobowiązana jest na mocy umów

międzynarodowych,

*niezależnie od przepisów obowiązujących w

miejscu jego popełnienia,

czyli nie ma zastosowania warunek podwójnej

karalności



Mówi się wówczas o przestępstwach

konwencyjnych.



Powodem wprowadzenie ich do ustawodawstwa

krajowego jest jakaś umowa mdr.



Może chodzić np. o handel narkotykami, pranie

brudnych pieniędzy, pornografię, handel żywym

towarem.

12. Jeżeli obywatel polski przebywający we Francji

dopuścił się czynu, który z punktu widzenia

polskiego prawa karnego stanowi przestępstwo

przeciwko istotnym interesom gospodarczym

Polski, to:

a)

będzie odpowiadał wg. ustawy karnej polskiej tylko wtedy,

gdy jego czyn stanowi przestępstwo również wg. prawa

francuskiego,

b)

będzie odpowiadał w Polsce , ale wg. prawa francuskiego,

c)

będzie odpowiadał karnie w Polsce wg. ustawy karnej

polskiej, niezależnie od przepisów obowiązujących we

Francji,

d)

d. będzie odpowiadał w Polsce wg. ustawy karnej polskiej,

ale tylko wówczas gdy zarzucany mu czyn jest zagrożony

karą pozbawienia wolności powyżej lat 2.



Art. 112. Niezależnie od przepisów obowiązujących w

miejscu popełnienia czynu zabronionego, ustawę karną

polską stosuje się do obywatela polskiego oraz cudzoziemca

w razie popełnienia:



1) przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu wewnętrznemu

lub zewnętrznemu Rzeczypospolitej Polskiej,



1a) (traci moc).



2) przestępstwa przeciwko polskim urzędom lub

funkcjonariuszom publicznym,



3)

przestępstwa przeciwko istotnym polskim interesom

gospodarczym,



4) przestępstwa fałszywych zeznań złożonych wobec urzędu

polskiego.



5) przestępstwa, z którego została osiągnięta, chociażby

pośrednio, korzyść majątkowa na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej.



Małżeństwo

szwedzkie

odbywają

rejs

jachtem, zarejestrowanym w Szwecji. Płyną

po duńskich wodach terytorialnych. Mąż

chcąc zabić żonę, wypycha ją za burtę.

Następnie płynie do Polski, aby związać się

ze swoją kochanką, obywatelką francuską.

Żona jednak się nie utopiła, bowiem

uratował ją przepływający w pobliżu polski

statek handlowy. Po odwiezieniu do szpitala

w Gdyni, okazało się, że obrażenia są

bardzo poważne i pokrzywdzona zmarła w

szpitalu.



W którym miejscu został popełniony czyn

zabroniony?



3. Hiszpański kierowca prowadził zarejestrowany w Polsce

samochód na trasie z Katowic do Wiednia. Pod Bratysławą

spowodował wypadek komunikacyjny, w którym obrażenia

trwające powyżej siedmiu dni odniósł obywatel czeski.



Wskaż zdanie prawdziwe:

a. Hiszpan będzie odpowiadał w Polsce, ale tylko wg. prawa

słowackiego

b. Miejscem popełnienia przestępstwa są także Czechy, bowiem

ofiarą wypadku komunikacyjnego był obywatel czeski

c. Miejscem popełnienia przestępstwa jest także Wiedeń

ponieważ taki był cel tej podróży

d. Do popełnionego przestępstwa może mieć zastosowanie

ustawa karna polska, ponieważ wypadek został spowodowany

przez polski pojazd lądowy

e. Miejscem popełnienia przestępstwa jest tylko Słowacja

f. Żadne z powyższych zdań nie jest prawdziwe



Na polskiej platformie wiertniczej na morzu

Bałtyckim

na wodach eksterytorialnych

,

doszło do bójki, w której brało udział trzech

obywateli Ukrainy.

Czy w przedstawionej

sytuacji znajduje zastosowanie polska ustawa

karna?



Johan D., będący obywatelem duńskim

dopuścił się w Holandii bigamii z

obywatelką duńską, a następnie przyjechał

do Polski i tutaj zamieszkał na stałe. Żadne

państwo nie zwróciło się o jego ekstradycję.

W polskim Kodeksie karnym przestępstwo

bigamii zagrożone karą grzywny,

ograniczenia wolności albo pozbawienia

wolności do lat 2.



Czy do Johana D. może znaleźć

zastosowanie polska ustawa karna?



13. Tomasz H., senator spędzał wakacje w Grecji. W czasie

pobytu na urlopie, nie zauważył, jak jeden z

współodpoczywających dokonał na jego szkodę kradzieży

portfela z zawartością 400 Euro. W przedstawionej sytuacji:



a) zastosowanie polskiej ustawy karnej uzależnione jest od

spełnienia przesłanki tzw. podwójnej karalności

(przestępności czynu)



b) stosowanie polskiej ustawy karnej uzależnione jest od

tego, czy w ustawie obowiązującej w miejscu popełnienia

przestępstwa zagrożone jest ono karą przekraczającą 2 lata

pozbawienia wolności



c) można stosować polską ustawę karną, niezależnie od

przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia

przestępstwa, albowiem przestępstwo zostało popełnione

przeciwko polskiemu funkcjonariuszowi publicznemu



d) nie znajduje zastosowania polska ustawa karna

. Alfred F., bezpaństwowiec, dopuścił się serii

kradzieży w jednym z supermarketów

znajdujących się na terenie Niemiec. Potem

przyjechał na krótko do Polski w

odwiedziny do swoich przyjaciół. Po

wyjeździe z Polski udał się do Francji. Tam

został złapany.

1.

Czy wobec Alfreda A. może być stosowana

ustawa polska?

2.

Czy sytuacja zmieniłaby się gdyby te

supermarkety w Niemczech należały do

Zdzisławy Z., obywatelki polskiej?

3.

Albo gdyby Alfred A. był obywatelem

polskim?