background image

dr hab. Maria  Szczepaniec, prof. UKSW 

background image

Miejsce popełnienia czynu zabronionego

Czyn zabroniony uważa się za popełniony w 

miejscu:
*w którym sprawca działał,
*lub zaniechał działania, do którego był 

obowiązany,
*albo gdzie nastąpił skutek 

(stanowiący znamię czynu 

zabronionego),

*lub według zamiaru sprawcy miał nastąpić

background image

Ustawę karną polską stosuje się do sprawcy, 

który popełnił czyn zabroniony:

*na terytorium RP,

*jak również na polskim statku wodnym lub 

powietrznym,

chyba że umowa międzynarodowa, której RP 

jest stroną, stanowi inaczej.

background image

Za statek wodny uważa się także stałą 

platformę umieszczoną na szelfie 

kontynentalnym  

(art. 115 § 15 k.k.)

background image

*obszar lądowy oddzielony granicami od 

innych państw,

*wody wewnętrzne,
*morze terytorialne t.j. pas morskich wód 

terytorialnych o szer. 12 mil morskich, 

(liczony 

od tzw. linii podstawowej, czyli linii najniższego stanu wody 

wzdłuż wybrzeża i zewn. granic wód wewnętrznych)

*przestrzeń powietrzna nad tymi obszarami 

(kończy się na wysokości najniższych pkt orbit sztucznych 

satelitów ziemi, czyli ok.90 km)

*wnętrze ziemi pod nimi.

background image

immunitety dyplomatyczne i konsularne, ale 

nie inne immunitety,

może przewidywać je umowa 

międzynarodowa,

instytucja przekazania-przejęcia ścigania,

background image

ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI 

KARNEJ ZA PRZESTĘPSTWA 

POPEŁNIONE ZA GRANICĄ

background image

*Zasada personalna (

zasada narodowości 

podmiotowej, zasada obywatelstwa) 

*Zasada ochronna względna 

(zasada narodowości 

przedmiotowej) 

*Zasada ochronna bezwzględna

*Zasada odpowiedzialności zastępczej

*Zasada represji konwencyjnej

(wszechświatowej)

background image

Ustawę karną polską stosuje się:

*do obywatela polskiego, 
*który popełnił przestępstwo za granicą,
*spełniony jest warunek podwójnej karalności 

czynu, 

czyli uznawany jest za przestępstwo

-zarówno przez prawo polskie,
-jak i prawo obowiązujące w miejscu jego 

popełnienia 

background image

*gdy przestępstwo popełnione jest w miejscu 

niepodlegającym żadnej władzy 

państwowej:

-Antarktyda,
-przestrzeń kosmiczna,
-wody niebędące wodami terytorialnymi,

*czyny popełnione przez polskiego 

funkcjonariusza publicznego, który 

pełniąc funkcję za granicą popełnił tam 

przestępstwo w związku z wykonywaniem 

swoich funkcji

background image

*ustawę karną polską stosuje się do:
-cudzoziemca,
-który popełnił za granicą czyn zabroniony 

skierowany przeciwko:

~interesom RP,
~obywatela polskiego,
~polskiej osoby prawnej,
~lub polskiej jednostki organizacyjnej 

niemającej osobowości prawnej,

~oraz przestępstwo o charakterze 

terrorystycznym

background image

*spełniony został warunek podwójnej karalności ,

*chroni pewne wartości, ale nie jest to ochrona 

bezwzględna,

(sprawca nie jest obywatelem polskim, natomiast 

może być bezpaństwowcem)

background image

*bez względu na obywatelstwo sprawcy,

*bez ograniczenia warunkiem podwójnej karalności,

ustawę karną polską stosuje się w razie popełnienia:

-przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu wewnętrznemu lub 

zewnętrznemu RP,

-przestępstwa przeciwko  polskim urzędom lub 

funkcjonariuszom publicznym,

-przestępstwa przeciwko istotnym polskim interesom 

gospodarczym,

-przestępstwa fałszywych zeznań złożonych wobec urzędu 

polskiego,

-przestępstwa, z którego została osiągnięta, chociażby 

pośrednio, korzyść majątkowa na terytorium RP.

background image

ustawę karną polską stosuje się do:

*cudzoziemca, 
*który popełnił za granicą, 
*czyn zabroniony inny niż ten, który objęty jest zas. 

ochronną względną,

*jeżeli przestępstwo to w ustawie karnej polskiej 

zagrożone jest karą przekraczającą 2 lata 

pozbawienia wolności,

*sprawca przebywa na terytorium RP, 
*i nie postanowiono go wydać państwu, w którym 

popełnił czyn,

*spełniony jest warunek podwójnej karalności.

background image

warunek negatywny w postaci braku 

postanowienia o wydaniu sprawcy 

(pierwszeństwo mają tutaj procedura 

ekstradycyjna lub procedura na podstawie 

europejskiego nakazu aresztowania)

Odpowiedzialność na podstawie polskiej 

ustawy karnej jest tu uzasadniona 

międzynarodową solidarnością w walce z 

przestępczością.

background image

Ustawę karną polską stosuje się:

*do obywatela polskiego oraz cudzoziemca,

*którego nie postanowiono wydać,

*w razie popełnienia przez niego za granicą 

przestępstwa do którego 

ścigania RP 

zobowiązana jest na mocy umów 

międzynarodowych,

*niezależnie od przepisów obowiązujących w 

miejscu jego popełnienia, 

czyli nie ma zastosowania warunek podwójnej 

karalności

background image

Mówi się wówczas o przestępstwach 

konwencyjnych.

Powodem wprowadzenie ich do ustawodawstwa 

krajowego jest jakaś umowa mdr.

Może chodzić np. o handel narkotykami, pranie 

brudnych pieniędzy, pornografię, handel żywym 

towarem.

background image

12. Jeżeli obywatel polski przebywający we Francji 

dopuścił się czynu, który z punktu widzenia 

polskiego prawa karnego stanowi przestępstwo 

przeciwko istotnym interesom gospodarczym 

Polski, to:

a)

będzie odpowiadał wg. ustawy karnej polskiej tylko wtedy, 

gdy jego czyn stanowi przestępstwo również wg. prawa  

francuskiego,

b)

będzie odpowiadał w Polsce , ale wg. prawa francuskiego,

c)

będzie odpowiadał karnie w Polsce wg. ustawy karnej 

polskiej, niezależnie od przepisów obowiązujących we 

Francji,

d)

d.  będzie odpowiadał w Polsce  wg. ustawy karnej polskiej, 

ale tylko wówczas gdy zarzucany mu  czyn  jest zagrożony 

karą pozbawienia wolności powyżej  lat 2.

background image

Art. 112. Niezależnie od przepisów obowiązujących w 

miejscu popełnienia czynu zabronionego, ustawę karną 

polską stosuje się do obywatela polskiego oraz cudzoziemca 

w razie popełnienia:

1) przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu wewnętrznemu 

lub zewnętrznemu Rzeczypospolitej Polskiej,

1a) (traci moc).

2) przestępstwa przeciwko polskim urzędom lub 

funkcjonariuszom publicznym,

3)

przestępstwa przeciwko istotnym polskim interesom 

gospodarczym,

4) przestępstwa fałszywych zeznań złożonych wobec urzędu 

polskiego.

5) przestępstwa, z którego została osiągnięta, chociażby 

pośrednio, korzyść majątkowa na terytorium Rzeczypospolitej 

Polskiej.

background image

Małżeństwo

szwedzkie

odbywają

rejs

jachtem, zarejestrowanym w Szwecji. Płyną

po duńskich wodach terytorialnych. Mąż

chcąc zabić żonę, wypycha ją za burtę.

Następnie płynie do Polski, aby związać się

ze swoją kochanką, obywatelką francuską.

Żona jednak się nie utopiła, bowiem

uratował ją przepływający w pobliżu polski

statek handlowy. Po odwiezieniu do szpitala

w Gdyni, okazało się, że obrażenia są

bardzo poważne i pokrzywdzona zmarła w

szpitalu.

W którym miejscu został popełniony czyn

zabroniony?

background image

3. Hiszpański kierowca prowadził zarejestrowany w Polsce 

samochód na trasie z Katowic do Wiednia. Pod Bratysławą 

spowodował wypadek komunikacyjny, w którym obrażenia 

trwające powyżej siedmiu dni odniósł obywatel czeski.

Wskaż zdanie prawdziwe:

a. Hiszpan będzie odpowiadał w Polsce, ale tylko wg. prawa 

słowackiego

b. Miejscem popełnienia przestępstwa są także Czechy, bowiem 

ofiarą wypadku komunikacyjnego był obywatel czeski

c. Miejscem popełnienia przestępstwa jest także Wiedeń 

ponieważ taki był cel tej podróży

d. Do popełnionego przestępstwa może mieć zastosowanie 

ustawa karna polska, ponieważ wypadek został spowodowany 

przez polski pojazd lądowy

e. Miejscem popełnienia przestępstwa jest tylko Słowacja

f. Żadne z powyższych zdań nie jest prawdziwe

background image

Na polskiej platformie wiertniczej na morzu 

Bałtyckim 

na wodach eksterytorialnych

doszło do bójki, w której brało udział trzech 

obywateli Ukrainy. 

Czy w przedstawionej 

sytuacji znajduje zastosowanie polska ustawa 

karna?

background image

Johan D., będący obywatelem duńskim 

dopuścił się w Holandii bigamii z 

obywatelką duńską, a następnie przyjechał 

do Polski i tutaj zamieszkał na stałe. Żadne 

państwo nie zwróciło się o jego ekstradycję. 

W polskim Kodeksie karnym przestępstwo 

bigamii zagrożone karą grzywny, 

ograniczenia wolności albo pozbawienia 

wolności do lat 2.

Czy do Johana D. może znaleźć 

zastosowanie polska ustawa karna?

background image

13. Tomasz H., senator spędzał wakacje w Grecji. W czasie 

pobytu na urlopie, nie zauważył, jak jeden z 

współodpoczywających dokonał na jego szkodę kradzieży 

portfela z zawartością 400 Euro. W przedstawionej sytuacji:

a) zastosowanie polskiej ustawy karnej uzależnione jest od 

spełnienia przesłanki tzw. podwójnej karalności 

(przestępności czynu)

b) stosowanie polskiej ustawy karnej uzależnione jest od 

tego, czy w ustawie obowiązującej w miejscu popełnienia 

przestępstwa zagrożone jest ono karą przekraczającą 2 lata 

pozbawienia wolności 

c) można stosować polską ustawę karną, niezależnie od 

przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia 

przestępstwa, albowiem przestępstwo zostało popełnione 

przeciwko polskiemu funkcjonariuszowi publicznemu

d) nie znajduje zastosowania polska ustawa karna

background image

. Alfred F., bezpaństwowiec, dopuścił się serii 

kradzieży w jednym z supermarketów 

znajdujących się na terenie Niemiec. Potem 

przyjechał na krótko do Polski w 

odwiedziny do swoich przyjaciół. Po 

wyjeździe z Polski udał się do Francji. Tam 

został złapany. 

1.

Czy wobec Alfreda A. może być stosowana 

ustawa polska? 

2.

Czy sytuacja zmieniłaby się gdyby te 

supermarkety w Niemczech należały do 

Zdzisławy Z., obywatelki polskiej? 

3.

Albo gdyby Alfred A. był obywatelem 

polskim?