Księżniczka na ziarnku grochu

autor scenariusza: Krystyna Kwiatkowska

na podstawie:

Jan Brzechwa „Księżniczka na ziarnku grochu”
według baśni Andersena

występują: król, królowa, książę, ochmistrz, paź I, paź II, błazen, dwie panny służebne,
księżniczki: Srebrna Chmurka, Marcepanu, Pięciu Sosen, Wędrowniczka,
Hulajnóżka, Pirlipatka
scenografia: w centralnej części sceny podwójny tron, po lewej ukośnie ustawione łoże(widok z boku)
czas trwania przedstawienia: ok. 15 min.

Paź I

Powiem wam coś w sekrecie:
był sobie raz król na świecie,

wchodzi król, prezentuje się widowni i zasiada na tronie

przy królu była królowa,

wchodzi królowa, ... i zasiada obok króla

a przy nich syn – pusta głowa.

wchodzi książę, .... , gestem ręki żegna parę królewską i odchodzi w świat

Król stale sapał i chrapał,

para królewska zasypia

do pracy mały miał zapał.
Syn był podobny do króla,
po świecie szerokim hulał,
a czego szukał na świecie,
o tym się z bajki dowiecie.

Ochmistrz

podchodzi do tronu i stara się obudzić króla

Najjaśniejszy panie,
trzeba już przerwać spanie,
niech król miłościwy wstanie!

na stronie

Sen ma twardy jak chłop.

k

rzyczy królowi do ucha

Mości królu, hop – hop!
Ważne wieści przynoszę!

Król

budząc się

Co, proszę?

Ochmistrz

Powiadam, ważna sprawa!

Król

zaspany

Budzić mnie nie masz prawa,
gdy się we śnie pogrążę ...

Ochmistrz

Najjaśniejszy panie,

powrócił młody książę,
zaraz przed tobą stanie.
Trzeba wydać orędzie!

Paź I

na stronie

Dwóch błaznów teraz będzie!

Król

Co ty tam gadasz, paziu?
Mów ochmistrzu wyraźniej,
syn wrócił?
Daję słowo!
Słyszysz, żono? Królowo?

Królowa

budząc się

Co? Co? Jakieś nowiny?
Wrócił nasz syn jedyny?
Nareszcie, gdzież on, żwawiej!
Wołaj go, niech się zjawi!

Paź II

Widziano go na placu,
zbliża się do pałacu
i on, i jego świta,
lud go po drodze wita,
witają go dworzanie,
za chwilę tutaj stanie.

Król

do ochmistrza

Niech wystrzeli armata
na cztery strony świata,
szykujcie ucztę huczną,
chcę przyjąć syna ucztą,
chcę przyjąć go z paradą,
niech się tu goście zjadą...

Królowa

Zaraz! Jeszcze chwileczka!
Niech wytoczą miód w beczkach,
a kucharzowi powiedz,
ż

eby upiekł makowiec

stumetrowej długości
na dwa tysiące gości...

Król

Słyszysz? Trąbią trębacze,
zbliża się syn nasz miły

fanfary; na scenę wchodzi orszak książęcy: błazen prezentujący fikołki i gwiazdę,

panny służebne, księżniczki (oprócz Pirlipatki) , a na końcu książę;
książę staje w centralnej części sceny, księżniczki ukośnie z prawej strony tronu,
błazen siada u stóp tronu, panny służebne przechodzą za kulisy

Królowa

Czekać już nie mam siły,
no chodź, niech cię przytulę,
niech cię uścisnę czule.

przywitanie księcia z królową

Król

Przywitaj się i z królem,
pozwól, żono, że księcia

wezmę w swoje objęcia.

przywitanie księcia z królem

Pokaż się ... wypiękniałeś,
urosłeś i zmężniałeś ...

Paź II

ś

miejąc się na stronie

Lecz pewno nie zmądrzałeś!

Książę

Ojcze, matko!
Podróż mi przeszła gładko,
chętnie wróciłem wreszcie,
ale się zbyt nie cieszcie.
Byłem w zamorskim kraju...

Paź I i II

r

azem śmiejąc się

w królestwie Baju – Baju ...

Książę

i w państwie Patataju,
na morzach lazurowych,
na wyspach kolorowych
i dziś w rodzinne strony
wracam bez narzeczonej.

Królowa

To martwi nas, mój synu,
cóż tego jest przyczyną?
Czy jest księżniczek mało?
Mów, czemu tak się stało.

Książę

Księżniczek dużo bywa,
lecz która jest prawdziwa?
Czy ta, co tupie nóżką
i zimne ma serduszko?
Czy ta, co dla ochłody
codziennie jada lody?
Czy ta, co w złocie tonie
i ma najbielsze dłonie?
Czy ta, co w morzu pływa?
Która z nich jest prawdziwa?

Królowa

Z tym synu różnie bywa,
tylko niewiele osób
zna niezawodny sposób,
by poznać, czy prawdziwa
księżniczka, czy fałszywa.

Król

Nie troszcz się, synu, o to,
wdziej szatę szczerozłotą,
bo uczta się odbędzie.
Wydałem też orędzie...

Ochmistrz

c

zyta orędzie

Dziś z całego kraju
na ucztę przyjeżdżają
dziewczęta – białoliczki
i panny, i księżniczki,
a pośród nich prawdziwa
przybędzie jako żywa.

Królowa

Odpocznij do wieczora,
a kiedy przyjdzie pora,
licz na mnie.

Paź I i II

Wśród różnych głupich lalek
znajdzie żonę synalek!

Książę

Znów obrażają mnie dranie!

Król

To im nie ujdzie płazem,
zaraz ich pasem złoję!

goni paziów, uciekają wołając:

Paź I i II

A ja się nic nie boję!

p

o krótkiej gonitwie książę zakłada złotą szatę

i staje za tronem, na którym zasiadają król i królowa
P

aź II

czyta orędzie

Niech wiedzą wszyscy i wszędzie,
co głosi królewskie orędzie.
Uwaga, ludzie, uwaga!
Król miłościwy wymaga,
aby prawdziwe księżniczki
włożyły złote trzewiczki.

Paź I

I żeby każda przed nocą
przybyła złotą karocą
na królewskie przyjęcie,
gdzie czeka król z młodym księciem.

księżniczki stojące po prawej stronie tronu ruszają w korowodzie

w takt muzyki, przechodzą przed tronem, każda składa ukłon, włączają się
panny służebne, korowód znika za kulisami, pojawia się tak długo, aż paź II
oraz paź I skończą swoje kwestie

Paź II

Jadą, jadą księżniczki,
rżą bułane koniczki,
błyszczą złote trzewiczki,

Paź I

lśnią jedwabne spódniczki,
jada, jadą do króla,

a wiatr w głowach im hula

.

c

ały korowód za kulisami, zapowiedziana przez ochmistrza księżniczka

wchodzi tanecznym krokiem , kłania się przed tronem i mówi swoją kwestię

Ochmistrz

Już pięćset. Odfajkować?
I następną wprowadzić?

rodzina królewska zgodnie przytakuje

Księżniczka Srebrna Chmurka!

Srebrna Chmurka

Jestem szesnastą córką
siedemnastego księcia,
nie chodzę na przyjęcia,
na uczty i na bale.
Chcę wrócić do mych lalek,
do miłych mych siostrzyczek,
takich jak ja księżniczek.

Paź II

Ona jest jeszcze mała,
na pewno by płakała,
a prawdziwa księżniczka
łzami nie szpeci liczka.

rodzina królewska gestem rąk daje znak, żeby księżniczka wyszła,

gest ten będzie powtarzany przy kolejnych księżniczkach
Srebrna Chmurka kłania się i wychodzi tanecznym krokiem

Ochmistrz

Księżniczka Marcepanu!

Marcepanu

Najjaśniejszemu panu
jest znana moja matka
księżniczka Marmoladka,
co była wychowanką
królowej Kawy z Pianką,
a ja chcę zostać księżna
i damą być zamężną.

Paź I

O nie! My nie kochamy
tak cukierkowej damy.

w

yjście księżniczki

Ochmistrz

Księżniczka Pięciu Sosen!

Pięciu Sosen

Mam siedemnaście wiosen,
mój dom to zamek leśny,
w mym zamku śpiewam pieśni.
Mam cztery srebrne kozły,
które mnie tu przywiozły.
Mam dwa tygrysy rącze,
które w zaprzęgu łączę
i lwa ze złotą grzywą ...

Paź II

Wygląda na prawdziwą,
lecz ja – wyznaję szczerze –
w prawdziwość jej nie wierzę.

wyjście księżniczki

Ochmistrz

Księżniczka Wędrowniczka
w zielonych rękawiczkach!

Wędrowniczka

Królu, królowo, książę!
Z daleka tutaj dążę,
po świecie wędrowałam,
wzdychałam, rozmyślałam
i wierzę, że zamęście
da mi największe szczęście.
Kto mnie za żonę pojmie,
będzie mógł żyć spokojnie.

Paź I

Jest bardzo urodziwa,
lecz ja, wyznaję szczerze,
w prawdziwość jej nie wierzę.

wyjście księżniczki

Ochmistrz

Księżniczka Hulajnóżka
tańcząca na paluszkach!

Hulajnóżka

Najmiłościwszy panie,
przybyłam na wezwanie.
Jestem jak puszek - zwiewna,
jestem jak piosenka - śpiewna.
Ja wśród motyli mieszkam,
z łupiny od orzeszka
zrobioną mam karocę
i fruwam, i trzepocę,
i tańczę dni i noce,
kto schwyta moją postać
może mym mężem zostać.

Paź II

Zanadto jesteś zwiewna,
a zwiewna jest niepewna,
przypływa i odpływa ...
nie, ta jest nieprawdziwa!

w

yjście księżniczki

Ochmistrz

To była pięćset szósta,
sala jest całkiem pusta
i dziewcząt krwi książęcej
nie ma już, królu, więcej.

Król

wstając z tronu

Każ pozamykać bramy,
a nas pozostaw samych.
Szyby w ulewie mokną
trzeba zasłonić okno...

p

odchodzi do brzegu sceny, nachyla się, jakby patrzył przez okno

przy scenie stoi bosa, przemoknięta Pirlipatka

zbliżcie się, drodzy moi,
ktoś tam pod brama stoi

wszyscy będący na scenie oraz za kulisami ( księżniczki, służebne)

podchodzą zaciekawieni do króla i spoglądają przez okno

Książę

Dziewczyna, spójrzcie, bosa,
deszcz spływa jej po włosach,
po czole, po policzkach...

Król

To przecież jest księżniczka!
Księżniczka, o mój Boże!
Sam bramę jej otworzę...

s

chodzi ze sceny i wprowadza Pirlipatkę za rękę na scenę

Miłego gościa mamy!

w

szyscy zajmują na scenie miejsca jak na początku przedstawienia,

tylko panny służebne wracają za kulisy

Pirlipatka
s

kładając piękny ukłon

Nie mam wyglądu damy,
niech za to mnie nie gani
najmiłościwsza pani.

Książę

Jaka drżąca, zziębnięta,
zsiniałe ma rączęta,
a jaka miła, gładka...

Pirlipatka

Ja jestem Pirlipatka.
Swój pałac mam daleko,
za górą i za rzeką.
Gdy jechałam przez lasy,
oś pękła u kolasy,
więc dalej szłam piechotą
przez las, przez deszcz, przez błoto.
Pantofelki w kałuży
zgubiłam podczas burzy
i przyszłam na wezwanie
najmiłościwszy panie!

ukłon

Królowa

Idź, Pirlipatko z paziem
i przebierz się na razie.
Przeszukaj szafy moje,
tam znajdziesz różne stroje,
godne tak pięknej damy,
a potem wróć. Czekamy.

Pirlipatka kłaniając się wychodzi, a królowa rozmyśla

Prawdziwa czy fałszywa?....
Dowiemy się niebawem,
lecz mi panny służebne
do tego są potrzebne...

wchodzi jedna panna służebna

Niech ci któraś pomoże!

Panna I

Wniosę tu szybko łoże
to ze słoniowej kości
dla honorowych gości

p

anny uwijają się przy łożu, jedna mówi, a druga wykonuje, na zmianę

Panna II

i materaców osiem
dobrze nabitych włosiem.
Do tego dziesięć pierzyn,
wypchanych jak należy,
a z piwnicznego lochu
przyniosę ziarnko grochu.

wnosi na pięknej tacy ziarnko grochu, przechodzi koło wszystkich,

bierze ziarnko w dwa palce i prezentuje z daleka widowni

Panna I

Połóż tu ziarnko grochu,
dobrze, teraz po trochu
ułóżmy materace,
no prędzej, kończmy pracę...

Panna II

i bierzmy się do pierzyn,
a kładźmy jak należy:
równiutko, równiusieńko.
Trzeba wygładzić ręką,

Panna I

a teraz prześcieradła,
dwie kołdry atłasowe,
teraz jeszcze pod głowę
trzy poduszki puchowe

Panna II

jasieczek ... i gotowe.
No idźmy spać, prędziutko
noc mamy dzisiaj krótką.

Panny

razem kłaniając się

Więcej naszej pomocy
nie trzeba ... Dobrej nocy!

wchodzi Pirlipatka pięknie ubrana

Pirlipatka

Najmiłościwszy panie,
królowo miłościwa,
książę – znowu przybywam,
lecz nieco odmieniona...

Książę

O, jakaż piękna ona!
Popatrzcie, ojcze, matko!

Księżniczki

wszystkie razem

Księżniczko Pirlipatko!
jaśnieje twa uroda, jak letni błękit nieba,
lecz Ci odpocząć trzeba!

Rodzina królewska

A oto jest gotowe
łoże z kości słoniowej
puchem usłane gładko
dla Ciebie, Pirlipatko!

Wszyscy

Dobranoc Pirlipatko!

Pirlipatka przechodzi do sypialnej części, nie może zasnąć, ciągle poprawia poduszki,

wszyscy na scenie zasypiają przy cichej kołysance, mocny akord budzi śpiacych

Królowa

Idź, błaźnie do księżniczki
przez potajemne drzwiczki.
Przyprowadź ją tu żywiej,
bo król się niecierpliwi!

Błazen

Królowo miłościwa,
jestem na twe rozkazy.
Każde twoje życzenie
pragnę spełnić od razu.
Przyprowadzę księżniczkę
migiem, na jednej nodze,
jam także bardzo ciekaw,
jak się spało niebodze.

f

ikając kozły i robiąc gwiazdę wykonuje rozkaz królowej

Pirlipatka

Najmiłościwszy panie,
przychodzę na wezwanie!

Król

Witamy cię, księżniczko!
Czemu tak blade liczko?
Powiedz, księżniczko mała,
czyżbyś niedobrze spała?

Pirlipatka

Ach, nie zmrużyłam oka,
choć była noc głęboka,
bo leżałam – nie kłamię
na czymś twardym, jak kamień.
Mam ciało w sińcach całe
okropnie obolałe.
Noc taką, proszę wierzyć,
nie każdy mógłby przeżyć!

Królowa

Spójrz, synu, oto ona,
wyśniona narzeczona.
To prawdziwa księżniczka
od głowy do trzewiczka,
skoro grochu ziarenko
było dla niej udręką.

Król

Niech lud mój się weseli,
będziemy wreszcie mieli

ż

onę następcy tronu!

Niech bije tysiąc dzwonów
i niech trąbią trębacze...

fanfary, król nakłada koronę na głowę Pirlipatki

Ochmistrz

Niech wiedzą wszyscy i wszędzie,
co głosi królewskie orędzie:
Nasz książę – następca tronu –
przy dźwiękach tysiąca dzwonów,
jak każe zwyczaj rycerski,
porzucił stan kawalerski,
księżniczkę pojął za żonę

Wszyscy

i wszystko jest załatwione!

ukłon, fanfary i zejście orszaku królewskiego

prowadzonego przez figlującego błazna

na podst. Jana Brzechwy

autor scenariusza: Krystyna Kwiatkowska
SP-1 im. H. Sienkiewicza w Czarnkowie
przedstawienie wystawiane przez kółko teatralne „Chochliki”
wielokrotnie w różnej obsadzie
w r. szk.: 2005/06, 2006/07 i 2007/08