stycze
ń 2004
Wprowadza
EN 1008:2002, IDT
Zast
ępuje
PN-88/B-32250
Woda zarobowa do betonu
Specyfikacja pobierania próbek, badanie
i ocena
przydatno
ści wody zarobowej do
betonu, w tym
wody odzyskanej z procesów produkcji
betonu
Norma europejska EN 1008:2002 ma status Polskiej Normy
This national document is identical with EN 1008:2002
and is published with the permission of CEN;
rue de Stassart, 36; B-1050 Bruxelles, Belgium.
Niniejszy dokument krajowy jest identyczny z EN 1008:2002
i jest opublikowany za zgod
ą CEN;
rue de Stassart 36; B-1050 Bruxelles, Belgium.
nr ref. PN-EN 1008:2004
POLSKA NORMA
ICS 91.100.30
PN-EN 1008
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 1
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
Przedmowa krajowa
Niniejsza norma zosta
ła opracowana przez KT nr 274 ds. Betonu i zatwierdzona przez Prezesa PKN dnia 4
listopada 2003 r.
Jest t
łumaczeniem - bez jakichkolwiek zmian - angielskiej wersji normy europejskiej EN 1008:2002.
Niniejsza norma zast
ępuje PN-88/B-32250 Materiały budowlane - Woda do betonów i zapraw.
W zakresie tekstu normy europejskiej wprowadzono odsy
łacze krajowe oznaczone od
N1)
do
N3)
.
Norma zawiera za
łącznik informacyjny NA, którego treścią jest wykaz norm powołanych w treści normy
europejskiej i ich odpowiedników krajowych.
Za
łącznik krajowy NA (informacyjny)
Odpowiedniki krajowe norm powo
łanych
ICS 91.100.30
Wersja polska
UWAGA - Orygina
ły norm, które nie mają odpowiednika krajowego, są dostępne w Ośrodku Informacji
Normalizacyjnej PKN.
Normy powo
łane w EN
Odpowiedniki krajowe
EN 196-1:1994
PN-EN 196-1:1996 Metody badania cementu - Oznaczanie wytrzyma
łości
EN 196-2:1994
PN-EN 196-2:1996 Metody badania cementu - Analiza chemiczna cementu
EN 196-3:1994
PN-EN 196-3:1996 Metody badania cementu - Oznaczanie czasów
wi
ązania i stałości objętości
EN 196-21:1989
PN-EN 196-21:1997 Metody badania cementu - Oznaczanie zawarto
ści
chlorków, dwutlenku w
ęgla i alkaliów w cemencie
EN 206-1:2000
PN-EN 206-1:2003 Beton - Cz
ęść 1: Wymagania, właściwości, produkcja i
zgodno
ść
EN 12390-2:2000
PN-EN 12390-2:2001 Badania betonu - Cz
ęść 2: Wykonywanie i
piel
ęgnacja próbek do badań wytrzymałościowych
EN 12390-3:2001
PN-EN 12390-3:2002 Badania betonu - Cz
ęść 3: Wytrzymałość na
ściskanie próbek do badania
EN ISO 9963-2:1995
PN-EN ISO 9963-2:2001 Jako
ść wody - Oznaczanie zasadowości - Część
2: Oznaczanie zasadowo
ści węglanowej
ISO 4316:1977
-
ISO 7890-1:1986
-
NORMA EUROPEJSKA
EUROPEAN STANDARD
NORME EUROPÉENNE
EUROPÄISCHE NORM
EN 1008
czerwiec 2002
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 2
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
Woda zarobowa do betonu - Specyfikacja pobierania próbek, badanie
i ocena przydatno
ści wody zarobowej do betonu, w tym wody
odzyskanej z procesów produkcji betonu
Niniejsza norma jest polsk
ą wersją normy europejskiej EN 1008:2002. Została ona przetłumaczona przez
Polski Komitet Normalizacyjny i ma ten sam status co wersje oficjalne.
Niniejsza norma europejska zosta
ła przyjęta przez CEN 4 marca 2002 r.
Zgodnie z Przepisami Wewn
ętrznymi CEN/CENELEC członkowie CEN są zobowiązani do nadania normie
europejskiej statusu normy krajowej bez wprowadzania jakichkolwiek zmian. Aktualne wykazy norm krajowych,
łącznie z ich danymi bibliograficznymi, można otrzymać w Centrum Zarządzania CEN lub w krajowych
jednostkach normalizacyjnych b
ędących członkami CEN.
Norma europejska zosta
ła opracowana w trzech oficjalnych wersjach językowych (angielskiej, francuskiej i
niemieckiej). Wersja w ka
żdym innym języku, przetłumaczona na odpowiedzialność danego członka CEN i
notyfikowana w Centrum Zarz
ądzania CEN, ma ten sam status co wersje oficjalne.
Cz
łonkami CEN są krajowe jednostki normalizacyjne następujących państw: Austrii, Belgii, Danii, Finlandii,
Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Luksemburga, Malty, Niemiec, Norwegii, Portugalii,
Republiki Czeskiej, Szwajcarii, Szwecji, W
łoch i Zjednoczonego Królestwa.
CEN
Europejski Komitet Normalizacyjny
European Commitee for Standardization
Comité Européen de Normalisation
Europäisches Komitee für Normung
Centrum Zarz
ądzania: rue de Stassart, 36 B-1050 Brussels
nr ref. EN 1008:2002 E
Spis tre
ści
Przedmowa
Wprowadzenie
1 Zakres normy
2 Powo
łania normatywne
3 Klasyfikacja rodzajów wody
3.1 Woda pitna
3.2 Woda odzyskana z procesów produkcji betonu
Mixing water for concrete -
Specification for sampling, testing
and assessing the suitability of
water, including water recovered
from processes in the concrete
industry, as mixing water for
concrete
Eau de gâchage pour bétons -
Spécifications d'échantillonnage,
d'essais et d'évaluation de
l'aptitude
à l'emploi, y compris les
eaux des processus de l'industrie
du béton, telle que l'eau de
gâchage pour béton
Zugabewasser von Beton -
Festlegungen für die Probenahme,
Prüfung und Beurteilung der
Eignung von Wasser, einschließlich
bei der Betonherstellung
anfallendem Wasser, als
Zugabewasser für Beton
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 3
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
3.3 Woda ze
źródeł podziemnych
3.4 Naturalna woda powierzchniowa i woda ze
ścieków przemysłowych
3.5 Woda morska lub woda zasolona
3.6 Woda z kanalizacji
4 Wymagania
4.1 Postanowienia ogólne
4.2 Ocena wst
ępna
4.3 W
łaściwości chemiczne
4.4 Czas wi
ązania i wytrzymałość
5 Pobieranie próbek
6 Badanie
6.1 Metody badania
6.2 Cz
ęstotliwość badania
6.3 Ocena zgodno
ści
7 Sprawozdanie z badania
Za
łącznik A (normatywny) Wymagania dotyczące stosowania wody odzyskanej z procesów produkcji
betonu
A.1 Zakres za
łącznika
A.2 Terminy i definicje
A.2.1 Woda odzyskana z procesów produkcji betonu
A.2.2 Woda mieszana
A.2.3 Resztkowy beton i zaprawa
A.2.4 Odzyskane kruszywa
A.3 Ograniczenia w stosowaniu wody odzyskanej z procesów produkcji betonu
A.4 Wymagania
A.4.1 Postanowienia ogólne
A.4.2 Przechowywanie
A.4.3 Ujednorodnienie zawarto
ści materiału stałego w wodzie
A.4.4 Masa materia
łu stałego w odzyskanej wodzie
A.5 Kontrola
A.5.1 G
ęstość
A.5.2 Przydatno
ść
Za
łącznik B (informacyjny) Schemat badania wody zarobowej do betonu
Za
łącznik C (informacyjny) Zalecane metody badań
Bibliografia
Przedmowa
Niniejszy dokument EN 1008:2002 zosta
ł opracowany przez Komitet Techniczny CEN/TC 104 "Beton i wyroby
pokrewne"
N1)
, którego sekretariat jest prowadzony przez DIN.
Niniejsza norma europejska powinna uzyska
ć status normy krajowej, przez opublikowanie identycznego tekstu
lub uznanie, najpó
źniej do grudnia 2002 r., a normy krajowe sprzeczne z daną normą powinny być wycofane
najpó
źniej do grudnia 2002 r.
Niniejsza norma zosta
ła opracowana przez CEN/TC 104-WG 5 "Woda zarobowa do betonu".
Za
łącznik A jest normatywny. Załączniki B i C są informacyjne.
Zgodnie z Przepisami Wewn
ętrznymi CEN/CENELEC do wprowadzenia niniejszej normy europejskiej są
zobowi
ązane krajowe jednostki normalizacyjne następujących państw: Austrii, Belgii, Danii, Finlandii, Francji,
Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Luksemburga, Malty, Niemiec, Norwegii, Portugalii, Republiki
Czeskiej, Szwajcarii, Szwecji, W
łoch i Zjednoczonego Królestwa.
Wprowadzenie
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 4
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
Jako
ść wody zarobowej stosowanej do wytwarzania betonu może wpływać na czas wiązania, rozwój
wytrzyma
łości betonu i ochronę zbrojenia przed korozją.
Oceniaj
ąc przydatność wody o nieznanej jakości do wytwarzania betonu, zaleca się wzięcie pod uwagę
zarówno sk
ładu wody, jak i zastosowania wytwarzanego betonu.
1 Zakres normy
W niniejszej normie europejskiej podano wymagania dotycz
ące wody przydatnej do wytwarzania betonu
zgodnego z EN 206-1 i opisano metody oceny jej przydatno
ści.
2 Powo
łania normatywne
N2)
Do niniejszej normy wprowadzono, drog
ą datowanego lub niedatowanego powołania, postanowienia zawarte
w innych publikacjach. Te powo
łania normatywne znajdują się w odpowiednich miejscach w tekście normy, a
wykaz publikacji podano poni
żej. W przypadku powołań datowanych późniejsze zmiany lub nowelizacje
którejkolwiek z wymienionych publikacji maj
ą zastosowanie do niniejszej normy europejskiej tylko wówczas,
gdy zostan
ą wprowadzone do tej normy przez jej zmianę lub nowelizację. W przypadku powołań
niedatowanych stosuje si
ę ostatnie wydanie powołanej publikacji (łącznie ze zmianami).
EN 196-1, Methods of testing cement - Part 1: Determination of strength.
EN 196-2, Methods of testing cement - Part 2: Chemical analysis of cement.
EN 196-3, Methods of testing cement - Part 3: Determination of setting time and soundness.
EN 196-21, Methods of testing cement - Part 21: Determination of the chloride, carbon dioxide and alkali
content of cement.
EN 206-1:2000, Concrete - Part 1: Specification, performance, production and conformity.
EN 12390-2, Testing hardened concrete - Part 2: Making and curing specimens for strength tests.
EN 12390-3, Testing hardened concrete - Part 3: Compressive strength of test specimens.
EN ISO 9963-2, Water quality - Determination of alkalinity - Part 2: Determination of carbonate alkalinity (ISO
9963-2:1994).
ISO 4316, Surface active agents - Determination of pH of aqueous solutions - Potentiometric method.
ISO 7890-1, Water quality - Determination of nitrate - Part 1: 2,6-Dimethylphenol spectrometric method.
3 Klasyfikacja rodzajów wody
Przydatno
ść wody do wytwarzania betonu zależy na ogół od jej pochodzenia. Można rozróżnić następujące
rodzaje wody:
3.1 Woda pitna
Wod
ę tę uznaje się za przydatną do stosowania w betonie. Woda pitna nie wymaga badania.
3.2 Woda odzyskana z procesów produkcji betonu
Woda ta, zdefiniowana w A.2.1, b
ędzie zazwyczaj przydatna do stosowania w betonie, powinna jednak
spe
łniać wymagania podane w załączniku A.
3.3 Woda ze
źródeł podziemnych
Woda ta mo
że być przydatna do stosowania w betonie, jednakże powinna być badana.
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 5
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
3.4 Naturalna woda powierzchniowa i woda ze
ścieków przemysłowych
Woda ta mo
że być przydatna do stosowania w betonie, jednakże powinna być badana.
3.5 Woda morska lub woda zasolona
Woda ta mo
że być stosowana do betonów niezbrojonych i nie zawierających innych elementów metalowych,
natomiast jest zasadniczo nieodpowiednia do wytwarzania betonu zbrojonego i betonu spr
ężanego.
W przypadku betonu zawieraj
ącego stalowe zbrojenie lub elementy metalowe decydującym czynnikiem jest
dopuszczalna ca
łkowita zawartość chlorków w betonie.
3.6 Woda z kanalizacji
Woda ta nie nadaje si
ę do stosowania w betonie.
4 Wymagania
4.1 Postanowienia ogólne
Woda przeznaczona do stosowania w betonie powinna spe
łniać wymagania zawarte w 4.2, 4.3.1, 4.3.2 i 4.3.3.
Woda powinna tak
że spełniać albo wymagania chemiczne zawarte w 4.3.4, albo wymagania dotyczące czasu
wi
ązania i wytrzymałości na ściskanie zawarte w 4.4.
Woda dostarczana jako woda pitna jest uwa
żana za zgodną z wymaganiami według niniejszej normy.
Je
śli wody należy mieszać (patrz A.2.2), stosuje się wymagania dotyczące wody mieszanej.
UWAGA Woda zgodna z dyrektyw
ą europejską 98/83/WE jest wodą pitną i jako taka jest uważana za
odpowiedni
ą do stosowania w betonie.
4.2 Ocena wst
ępna
Woda powinna by
ć badana zgodnie z procedurami podanymi w tablicy 1. Woda niespełniająca jednego
wymagania lub wi
ększej liczby wymagań zawartych w tablicy 1 może być stosowana jedynie w przypadku, gdy
mo
żna wykazać jej przydatność do stosowania w betonie zgodnie z 4.4.
Tablica 1 - Wymagania i procedury badania dotycz
ące wstępnej oceny wody zarobowej
Wymaganie
Procedura
badania
1 Oleje i t
łuszcze
Nie wi
ęcej niż widoczne ślady.
6.1.1
2 Detergenty
Ewentualna piana powinna zanika
ć w ciągu 2 minut.
6.1.1
3 Barwa
Woda nie pochodz
ąca ze źródeł sklasyfikowanych w 3.2: barwa
powinna by
ć oceniona jakościowo jako bladożółta lub jaśniejsza.
6.1.1
4 Zawiesiny
Woda ze
źródeł sklasyfikowanych w 3.2.
A.4
Woda z innych
źródeł:
Nie wi
ęcej niż 4 ml osadu.
6.1.1
5 Zapach
Woda ze
źródeł sklasyfikowanych w 3.2.
Bez zapachu, z wyj
ątkiem zapachu dopuszczalnego w przypadku
wody pitnej i lekkiego zapachu cementu oraz w przypadku
zawarto
ści w wodzie żużla wielkopiecowego, lekki zapach
siarkowodoru.
6.1.1
Woda z innych
źródeł. Bez zapachu, z wyjątkiem zapachu
dopuszczalnego w przypadku wody pitnej. Bez zapachu
siarkowodoru po dodaniu kwasu chlorowodorowego.
6 Kwasy
pH
≥
4
6.1.1
7 Substancje humusowe Po dodaniu NaOH barwa powinna by
ć jakościowo oceniona jako
6.1.2
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 6
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
4.3 W
łaściwości chemiczne
4.3.1 Chlorki
Zawarto
ść chlorków w wodzie, badana zgodnie z 6.1.3 i wyrażona jako Cl
-
, nie powinna przekracza
ć
poziomów podanych w tablicy 2, chyba
że można wykazać, że zawartość chlorków w betonie nie przekroczy
maksymalnej warto
ści dla wybranej klasy z EN 206-1:2000, p. 5.2.7
Tablica 2 - Maksymalna zawarto
ść chlorków w wodzie zarobowej
4.3.2 Siarczany
Zawarto
ść siarczanów w wodzie, badana zgodnie z 6.1.3 i wyrażona jako SO
4
2-
, nie powinna przekracza
ć
2000 mg/l.
4.3.3 Alkalia
Je
żeli przewiduje się zastosowanie w betonie kruszyw reaktywnych wobec alkaliów, należy sprawdzić
zawarto
ść alkaliów w wodzie zgodnie z 6.1.3. Równoważna zawartość tlenku sodu w wodzie normalnie nie
powinna przekracza
ć 1500 mg/l. W przypadku przekroczenia tej zawartości, woda może być stosowana
jedynie wtedy, gdy mo
żna będzie wykazać, że zostały podjęte działania zapobiegające szkodliwej reakcji
krzemionki z alkaliami.
UWAGA Patrz raport CEN CR 1901 "Regional specifications and recommendations for the avoidance of
damaging alkali silica reactions in concrete".
4.3.4 Szkodliwe zanieczyszczenia
W pierwszej kolejno
ści przeprowadza się badania jakościowe dotyczące występowania cukrów, fosforanów,
azotanów, o
łowiu i cynku. Jeśli badania jakościowe dadzą wynik pozytywny, należy albo wykonać oznaczania
ilo
ściowe substancji, których to dotyczy, albo przeprowadzić badania czasu wiązania i wytrzymałości na
ściskanie.
Je
śli zostanie wykonana analiza chemiczna, woda powinna spełniać wymagania podane w tablicy 3.
Tablica 3 - Wymagania dotycz
ące szkodliwych zanieczyszczeń
żółtawobrązowa lub jaśniejsza.
Przeznaczenie
Maksymalna
zawarto
ść chlorków
mg/l
Procedura
badania
Beton spr
ężany lub zaczyn iniekcyjny do kanałów kablowych
500
6.1.3
Beton zawieraj
ący zbrojenie lub elementy metalowe
1000
Beton niezawieraj
ący zbrojenia ani elementów metalowych
4500
Substancja
Maksymalna zawarto
ść (mg/l)
Procedura badania
Cukry
100
6.1.3
Fosforany; wyra
żone jako P
2
O
5
100
Azotany; wyra
żone jako NO
3
-
500
O
łów; wyrażony jako Pb
2+
100
Cynk; wyra
żony jako Zn
2+
100
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 7
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
4.4 Czas wi
ązania i wytrzymałość
Czas pocz
ątku wiązania, wyznaczony na próbkach wykonanych z użyciem badanej wody podczas badania
przeprowadzonego zgodnie z 6.1.4, nie powinien by
ć krótszy niż 1 godzina i nie powinien różnić się o więcej
ni
ż 25 % od czasu początku wiązania próbek wykonanych z użyciem wody destylowanej lub dejonizowanej.
Czas ko
ńca wiązania nie powinien być dłuższy niż 12 godzin i nie powinien różnić się o więcej niż 25 % od
czasu ko
ńca wiązania próbek wykonanych z użyciem wody destylowanej lub dejonizowanej.
Średnia wytrzymałość na ściskanie po 7 dniach próbek betonu lub zaprawy, przygotowanych z użyciem
badanej wody, powinna wynosi
ć co najmniej 90 % średniej wytrzymałości na ściskanie odpowiednich próbek
przygotowanych z u
życiem wody destylowanej lub dejonizowanej.
5 Pobieranie próbek
Nale
ży pobrać próbkę wody o objętości nie mniejszej niż 5 litrów. Próbka powinna być prawidłowo
zidentyfikowana i reprezentatywna dla wody przeznaczonej do u
życia, z uwzględnieniem możliwych skutków
okresowej zmienno
ści.
Próbk
ę należy przechowywać w czystym i zamkniętym pojemniku. Pojemnik należy przed napełnieniem
wyp
łukać używając do tego pobieranej wody.
Wod
ę należy zbadać w ciągu 2 tygodni od pobrania próbki.
6 Badanie
6.1 Metody badania
6.1.1 Ocena wst
ępna
Niewielk
ą część próbki po pobraniu należy, tak szybko jak to możliwe, poddać ocenie ze względu na oleje i
t
łuszcze, detergenty, barwę, zawiesiny, zapach i substancje humusowe.
Substancje mog
ące występować w postaci osadu przeprowadzić w postać zawiesiny przez wstrząsanie
próbk
ą. Próbkę o objętości 80 ml umieścić w cylindrze pomiarowym o pojemności 100 ml i po zamknięciu
odpowiednim korkiem wstrz
ąsać energicznie przez 30 sekund. Sprawdzić obecność zapachu innego niż
zapach czystej wody. W przypadku w
ątpliwości co do zapachu, zbadać wodę ze względu na poziom zapachu
zgodnie z krajowymi przepisami dotycz
ącymi wody pitnej. Poziom zapachu powinien być niższy niż
maksymalny poziom dopuszczalny dla wody pitnej. Obserwowa
ć, czy na powierzchni nie tworzy się piana.
Nast
ępnie cylinder odstawić na 30 min w miejscu nienarażonym na drgania. Po 2 minutach sprawdzić, czy
utrzymuje si
ę piana oraz czy występują oznaki obecności olejów i tłuszczów. Po 30 minutach zanotować
obj
ętość stałego osadu i barwę wody. Następnie zmierzyć pH za pomocą papierka wskaźnikowego lub
pehametru. Po dodaniu 0,5 ml kwasu chlorowodorowego zamiesza
ć i sprawdzić zapach lub zbadać obecność
siarkowodoru.
6.1.2 Substancje humusowe
Próbk
ę o objętości 5 ml umieścić w probówce. Temperaturę próbki doprowadzić do poziomu pomiędzy 15 °C a
25 °C przez przechowywanie jej w pomieszczeniu. Nast
ępnie dodać 5 ml 3 % roztworu wodorotlenku sodu,
wstrz
ąsnąć probówką i odstawić na 1 godzinę. Zaobserwować barwę próbki.
6.1.3 Badania chemiczne
Nast
ępujące metody badań zawierają opisy powołanych procedur dotyczących wymienionych badań
chemicznych. Je
śli stosowane są inne metody, konieczne jest wykazanie, że dają one wyniki równoważne
wynikom uzyskanym z zastosowaniem metod powo
łanych. W przypadkach wątpliwych, należy stosować tylko
procedury powo
łane:
Chlorki
Odpowiednie fragmenty EN 196-21
Siarczany
Odpowiednie fragmenty EN 196-2
Alkalia
Odpowiednie fragmenty EN 196-21
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 8
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
6.1.4 Czas wi
ązania i wytrzymałość
Nale
ży stosować następujące metody badań:
W celu oznaczania wytrzyma
łości należy wykonać, z użyciem badanej wody, i zbadać trzy próbki zaprawy lub
betonu. Wyniki bada
ń należy porównać z wynikami badań przeprowadzonych na podobnych próbkach
wykonanych z u
życiem wody destylowanej lub dejonizowanej.
6.2 Cz
ęstotliwość badania
Stosuje si
ę następujące częstotliwości badania wody:
Woda pitna
Woda odzyskana z procesów produkcji betonu (zdefiniowana w A.2.1)
Woda ze
źródeł podziemnych, naturalna woda powierzchniowa i woda ze ścieków przemysłowych
Woda morska lub woda zasolona
6.3 Ocena zgodno
ści
Wymagania zawarte w niniejszej normie s
ą wyrażone w wartościach bezwzględnych. W celu zachowania
zgodno
ści woda zarobowa powinna spełniać wymagania podane w rozdziale 4.
7 Sprawozdanie z badania
Sprawozdanie z badania powinno zawiera
ć następujące informacje:
a) opis rodzaju i pochodzenia wody;
b) miejsce pobierania próbki;
c) czas i dat
ę pobierania próbki;
d) nazw
ę laboratorium i nazwisko osoby odpowiedzialnej za badanie;
e) dat
ę badania;
Cukry
Zgodnie z normami krajowymi.
Fosforany
Zgodnie z normami krajowymi.
Azotany
ISO 7890-1
O
łów
Zgodnie z normami krajowymi.
Cynk
Zgodnie z normami krajowymi.
Czas wi
ązania zaczynu
EN 196-3
Wytrzyma
łość zaprawy na beleczkach
EN 196-1
Przygotowanie próbek do badania betonu
EN 12390-2
Badanie próbek betonu
EN 12390-3
nie bada si
ę;
badanie zgodnie z za
łącznikiem A;
badanie przed pierwszym u
życiem i następnie co miesiąc, aż do czasu ustalenia zmienności składu
wody. Nast
ępnie można zastosować mniejszą częstotliwość badania;
badanie przed pierwszym u
życiem i następnie raz na rok i jeśli to konieczne.
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 9
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
f) wyniki bada
ń i ich porównanie z wymaganiami według niniejszej normy.
Za
łącznik A
(normatywny)
Wymagania dotycz
ące stosowania wody odzyskanej z procesów
produkcji betonu
A.1 Zakres za
łącznika
Woda, odzyskana z procesów produkcji betonu, u
żywana jako woda zarobowa samodzielnie lub w połączeniu
z inn
ą wodą.
A.2 Terminy i definicje
A.2.1 Woda odzyskana z procesów produkcji betonu
Woda odzyskana z procesów produkcji betonu obejmuje:
Woda mo
że być pobierana ze:
UWAGA Woda odzyskana z procesów produkcji betonu zawiera ró
żne stężenia bardzo drobnych
cz
ąstek, których wymiar jest zasadniczo mniejszy niż 0,25 mm.
A.2.2 Woda mieszana
Woda mieszana jest to mieszanina wody odzyskanej z procesów produkcji betonu i wody z niektórych innych
źródeł.
A.2.3 Resztkowy beton i zaprawa
Resztkowy beton jest to
świeża mieszanka pozostała po układaniu lub wypłukana z betoniarki podczas jej
czyszczenia w wytwórni betonu. Resztkowy beton obejmuje tak
że mieszankę odzyskaną podczas czyszczenia
samochodów do transportu mieszanki oraz pomp.
Resztkowa zaprawa mo
że być traktowana w ten sam sposób co resztkowy beton.
A.2.4 Odzyskane kruszywa
Odzyskane kruszywa s
ą to kruszywa odzyskane z procesów recyklingu.
UWAGA Odzyskiwane kruszywa mog
ą być stosowane zgodnie z EN 206-1:2000, p. 5.2.3.3.
A.3 Ograniczenia w stosowaniu wody odzyskanej z procesów produkcji
-
wod
ę, która była częścią niewykorzystanej mieszanki;
-
wod
ę użyta, do czyszczenia wnętrza betoniarek stacjonarnych, samochodowych i pomp do mieszanek
betonowych;
-
wod
ę użytą do cięcia, szlifowania i obróbki strumieniowej powierzchni betonu;
-
wod
ę odzyskaną z mieszanki betonowej podczas jej wytwarzania.
-
zbiorników zaopatrzonych w odpowiednie wyposa
żenie umożliwiające równomierne rozprowadzenie
cz
ęści stałych w wodzie;
-
zbiorników sedymentacyjnych lub podobnych instalacji, pod warunkiem,
że woda pozostaje w zbiorniku
przez czas wystarczaj
ąco długi, aby nastąpiło zadowalające osadzenie się części stałych.
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 10
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
betonu
Woda odzyskana z procesów produkcji betonu lub woda mieszana mo
że być stosowana jako woda zarobowa
do betonu ze zbrojeniem lub bez zbrojenia oraz do betonu zawieraj
ącego elementy metalowe, a także do
betonu spr
ężonego, pod warunkiem że spełnione są następujące wymagania:
W przypadku niektórych procesów produkcyjnych mo
żliwe jest użycie wody z większą zawartością materiału
sta
łego, pod warunkiem że można wykazać uzyskanie zadowalających właściwości betonu.
A.4 Wymagania
A.4.1 Postanowienia ogólne
Woda odzyskana z procesów produkcji betonu lub woda mieszana stosowana do betonu, powinna spe
łniać
wymagania okre
ślone w rozdziale 4 oraz wymagania podane niżej.
A.4.2 Przechowywanie
Przechowywana woda powinna by
ć odpowiednio zabezpieczona przed zanieczyszczeniem.
A.4.3 Ujednorodnienie zawarto
ści materiału stałego w wodzie
W przypadku wody o g
ęstości większej niż 1,01 kg/l należy przedsięwziąć odpowiednie środki w celu
zapewnienia jednorodno
ści zawiesiny materiału stałego w odzyskanej wodzie
W przypadku wody o g
ęstości równej 1,01 kg/l lub mniejszej można założyć, że zawiera ona pomijalne ilości
materia
łu stałego.
A.4.4 Masa materia
łu stałego w odzyskanej wodzie
Masa materia
łu stałego zawartego w odzyskanej wodzie powinna być oceniana według gęstości wody na
podstawie tablicy A.1. Ilo
ści materiału stałego i wody powinny być wzięte pod uwagę przy projektowaniu
betonu.
Tablica A.1 - Materia
ł stały w wodzie
1) Dodatkowa masa materia
łu stałego w betonie wynikająca z użycia wody odzyskanej z procesów
produkcji betonu powinna by
ć mniejsza niż 1 % (m/m) całkowitej masy kruszywa zawartego w
betonie.
2) Je
śli istnieją specjalne wymagania dotyczące produkowanego betonu, powinien być uwzględniony
mo
żliwy wpływ zastosowania tego rodzaju wody, np. w betonie architektonicznym, betonie
spr
ężonym, betonie napowietrzonym, betonie narażonym na działanie agresywnego środowiska itp.
3) Ilo
ść zużywanej odzyskanej wody powinna być rozłożona tak równomiernie, jak to możliwe w ciągu
dziennej produkcji.
G
ęstość wody
(kg/l)
Masa materia
łu stałego (kg/l)
Zawarto
ść wody zarobowej (l/l)
1,02
0,038
0,982
1,03
0,057
0,973
1,04
0,076
0,964
1,05
0,095
0,955
1,06
0,115
0,945
1,07
0,134
0,936
1,08
0,153
0,927
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 11
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
W celu oszacowania zawarto
ści materiału stałego w wodzie, w obliczeniach przyjęto gęstość cząstek stałych
równ
ą 2,1 kg/l. Jeśli stwierdza się inne gęstości, wartości podane w tablicy mogą być przeliczone według
nast
ępującego wzoru:
w którym:
W
fl
masa materia
łu stałego zawartego w wodzie, (w kg/l);
ρ
ww
g
ęstość wody, (w kg/l);
ρ
f
g
ęstość cząstek materiału stałego, (w kg/l).
A.5 Kontrola
A.5.1 G
ęstość
G
ęstość wody odzyskanej z procesów produkcji betonu lub wody mieszanej należy oznaczać na
ujednorodnionych próbkach pobranych ze zbiornika z wod
ą.
W przypadku stosowania do produkcji betonu tego rodzaju wody jej g
ęstość należy oznaczać co najmniej raz
dziennie, w czasie kiedy spodziewana jest najwi
ększa gęstość, chyba że w księdze jakości producenta są
ustalone inne procedury monitorowania g
ęstości.
Mo
żna stosować urządzenia automatyczne; w takim przypadku w księdze jakości producenta powinien być
opis sposobu ich stosowania i wzorcowania.
A.5.2 Przydatno
ść
Przydatno
ść wody odzyskanej z procesów produkcji betonu lub wody ze źródeł mieszanych powinna być
oznaczana zgodnie z rozdzia
łem 4.
Za
łącznik B
(informacyjny)
Schemat badania wody zarobowej do betonu
UWAGA Niniejszy schemat badania jest pomy
ślany jedynie jako sugestia dotycząca praktycznego
sposobu badania próbek wody. Postanowienia zawarte w normie maj
ą zawsze priorytet.
1,09
0,172
0,918
1,10
0,191
0,909
1,11
0,210
0,900
1,12
0,229
0,891
1,13
0,248
0,882
1,14
0,267
0,873
1,15
0,286
0,864
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 12
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
Rodzaje wody
Akceptuj wod
ę
←
tak
1
Woda pitna
Odrzu
ć wodę
←
tak
2
Woda z kanalizacji
Patrz za
łącznik A
←
tak
3
Woda odzyskana z procesów produkcji
betonu lub woda mieszana
Przejd
ź do 6
←
tak
4
-
Woda ze
źródeł podziemnych
-
Naturalna woda powierzchniowa i
woda ze
ścieków przemysłowych
Patrz tak
że rozdział 4
Stosowa
ć tylko do
betonu niezbrojonego
lub bez
elementów
metalowych
←
tak
5
Woda morska lub woda zasolona
Ocena wst
ępna
Przejd
ź do 28 lub odrzuć
wod
ę
←
tak
6
Oleje i t
łuszcze: widoczne ślady
Dotyczy pozycji od 6 do
12, patrz tak
że tablica
1
Przejd
ź do 28 lub odrzuć
wod
ę
←
tak
7
Detergenty: trwa
ła piana
Przejd
ź do 28 lub odrzuć
wod
ę
←
tak
8
Barwa: ciemniejsza ni
ż jasnożółta
Przejd
ź do 28 lub odrzuć
wod
ę
←
tak
9
Zawiesiny: > 4 ml
Przejd
ź do 28 lub odrzuć
wod
ę
←
tak
10
Zapach: Silny zapach inny ni
ż zapach
wody pitnej
Je
śli występuje żużel,
patrz tablica 1, wiersz 5
Przejd
ź do 28 lub odrzuć
wod
ę
←
tak
11
Kwasy: pH < 4
Przejd
ź do 28 lub odrzuć
wod
ę
←
tak
12
Substancje humusowe: barwa
ciemniejsza ni
ż żółtawobrązowa
Badania chemiczne
Badanie zgodnie z 4.3
(S
ączenie: Stosować filtr membranowy 0,45
µ
m, a przes
ącz stosować do późniejszych badań).
Akceptuj wod
ę
←
tak
13
Zawarto
ść rozpuszczonych soli < 100
mg/l
Odrzu
ć wodę, chyba że
nie jest przekroczony
maksymalny dopuszczalny
poziom chlorków w
betonie
←
tak
14
Zawarto
ść chlorków przekracza poziomy
podane w tablicy 2.
Woda mo
że być
stosowana, je
śli
mo
żna wykazać, że
zawarto
ść chlorków w
betonie nie
przekroczy
maksymalnej warto
ści
dla danej klasy
wybranej z EN 206-
1:2000, p. 5.2.7.
Odrzu
ć wodę
←
tak
15
Zawarto
ść siarczanów > 2000 mg/l
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 13
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
Akceptuj wod
ę, chyba że
w betonie b
ędzie używane
kruszywo reaktywne w
stosunku do alkaliów
←
tak
16
Równowa
żna zawartość tlenku sodu w
wodzie przekracza 1500 mg/l
Je
śli niniejsza wartość
jest przekroczona i
stosowane b
ędzie
kruszywo reaktywne,
woda mo
że być
stosowana tylko, je
śli
zostan
ą
przedsi
ęwzięte
odpowiednie dzia
łania
dla zapobie
żenia
szkodliwym reakcjom
alkalicznym kruszywa.
Patrz raport CEN CR
1901.
Akceptuj wod
ę
←
tak
17
Zawarto
ść rozpuszczonych soli
- NaCI
≤
100 mg/l
Zawarto
ść NaCI
oblicza si
ę
przyjmuj
ąc, że Cl w
wodzie jest obecny w
postaci NaCI
Akceptuj wod
ę
←
tak
18
Zawarto
ść rozpuszczonych soli
- NaCl - Na
2
SO
4
≤
100mg/l
Akceptuj wod
ę
←
tak
19
Zawarto
ść rozpuszczonych soli
- NaCl - Na
2
SO
4
- Na
2
CO
3
≤
100 mg/l
Zawarto
ść Na
2
SO
4
i
Na
2
CO
3
oblicza si
ę
przyjmuj
ąc, że
siarczany i w
ęglany
wyst
ępują w postaci
soli sodu
Szkodliwe zanieczyszczenia
Przejd
ź do 28
←
a)
a) Oznacza
ć wpływ na czas wiązania i
wytrzyma
łość
lub
b)
Wykona
ć ilościową analizę chemiczną.
b)
→
Przejd
ź do 20
20
Badania jako
ściowe:
- cukrów
- fosforanów
- azotanów
- o
łowiu
- cynku
Akceptuj wod
ę
←
tak
21
Wynik bada
ń jakościowych spełniający
wymagania
Przejd
ź do 28
←
a)
a)
Oznacza
ć wpływ na czas wiązania i
wytrzyma
łość
lub
c) Wykona
ć ilościową analizę chemiczną.
b)
→
Przejd
ź do 22
Odrzu
ć wodę
←
tak
22
Cukry > 100 mg/l
Odrzu
ć wodę
←
tak
23
Fosforany (wyra
żone jako P
2
O
5
) > 100
mg/l
Odrzu
ć wodę
←
tak
24
Azotany (wyra
żone jako NO
3
-
) > 500
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 14
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
Za
łącznik C
(informacyjny)
Zalecane metody bada
ń
Mo
żna stosować następujące metody badań nie wskazane w opisach badań lub w normach powołanych w
rozdziale 2:
Bibliografia
N3)
[1] 75/440/EEC, European directive "Quality of surface water for production of potable water".
mg/l
Odrzu
ć wodę
←
tak
25
O
łów (wyrażony jako Pb
2+
) > 100 mg/l
Odrzu
ć wodę
←
tak
26
Cynk (wyra
żony jako Zn
2+
) > 100 mg/l
Akceptuj wod
ę
←
tak
27
Badania ilo
ściowe wykazują, że
zanieczyszczenia pozostaj
ą poniżej
poziomu podanego w tablicy 3
Czas wi
ązania i wytrzymałość
Odrzu
ć wodę
←
tak
28
Czasy wi
ązania nie spełniają wymagań
zawartych w 4.4
nie
→
Przejd
ź do 29
Odrzu
ć wodę
←
tak
29
Wytrzyma
łość nie spełnia wymagań
zawartych w 4.4
nie
→
Przejd
ź do 30
30
Je
śli badana próbka nie spełnia
wymaga
ń zawartych w pozycjach od 6
do 12, przejdź do Badań chemicznych i
wykonaj badania wskazane w pozycjach
od 13 do 19.
Akceptuj wodę.
pH
ISO 4316
w
ęglany i dwuwęglany
Na i K
ISO 9963-2
ISO 9964
Cukry
Jako
ściowo (orientacyjnie)
Ilo
ściowo
Metoda Mullischa/
α
-naftol
Stosowa
ć przyjęte metody krajowe
Cynk jako Zn
2+
Jako
ściowo (orientacyjnie)
Ilo
ściowo
Reakcja barwna z u
życiem rodanortęcianu amonowego
Stosowa
ć przyjęte metody krajowe
O
łów jako Pb
2+
Jako
ściowo (orientacyjnie)
Ilo
ściowo
Stosowa
ć przyjęte metody krajowe
Stosowa
ć przyjęte metody krajowe
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 15
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
[2] 98/83/EC, European directive: "On the quality of water intended for human consumption".
[3] CEN Report CR 1901, "Regional specifications and recommendations for the avoidance of damaging
alkali silica reactions in concrete".
EN 197-1, Cement - Part 1: Composition, specifications and conformity criteria for common cements.
EN 12350-1, Testing fresh concrete - Part 1: Sampling.
EN ISO 7887, Water quality - Examination and determination of colour (ISO 7887:1994).
ISO 6878, Water quality - Spectrometric determination of phosphorus using ammonium molybdate.
ISO 9280, Water quality - Determination of sulphate - Gravimetric method using barium chloride.
ISO 9297, Water quality - Determination of chloride - Silver nitrate titration with chromate indicator (Mohr's
method).
ISO 9964-1, Water quality - Determination of sodium and potassium - Part 1: Determination of sodium by
atomic absorption spectrometry.
ISO 9964-2, Water quality - Determination of sodium and potassium - Part 2: Determination of potassium by
atomic absorption spectrometry.
ISO 9964-3, Water quality - Determination of sodium and potassium - Part 3: Determination of sodium and
potassium by flame emission spectrometry.
ISO 10530, Water quality - Determination of dissolved sulphide - Photometric method using methylene blue.
N1)
Odsy
łacz krajowy: Odpowiednia nazwa w języku angielskim - Concrete and related products.
N2)
Odsy
łacz krajowy: Patrz załącznik krajowy NA.
N3)
Odsy
łacz krajowy: Dokumenty powołane w celu informacyjnym; oryginały norm europejskich i
mi
ędzynarodowych są dostępne w Ośrodku Informacji Normalizacyjnej PKN.
Wydrukowano z programu Integram 2.0
Strona 16
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
PN EN 1990 2004 AC Podstawy projektowania konstrukcji poprawka
PN EN 1991 1 1 2004 Ap1 2010
PN EN 1990 2004 A1 Podstawy projektowania konstrukcji zmiana
Eurocod 1, 1 1 Ciężar objętościowy, ciężar własny, obciążenia użytkowe PN EN 1991 1 1 2004 a
PN EN 1990 2004 Ap1 2004
PN EN 1991 1 1 2004
PN EN 1990 2004 Podstawy projektowania konstrukcji
6.2, PN EN 13043 2004 AC 2004
Eurocod 0, Podstawy projektowania konstrukcji PN EN 1990 2004 a
PN EN 1991 1 1 2004 Ap1 2010
PN EN 1991 1 1 2004
PN EN 1991 1 1 2004 AC 2009
PN EN 1990 2004 Ap2 2010
PN EN 1990 2004 Ap1 Podstawy projektowania konstrukcji poprawka
PN EN 1990 2004 A1 2008 Podstawy projektowania konstrukcji
PN EN 1990 2004 AP2 2010 Podstawy projektowania konstrukcji
więcej podobnych podstron