Administracja-
(od łac. Ministrale) to działalność służebna wykonawcza w
celu wykonania czyjejś woli.
Dominare-dominować- ktoś kto ma dominacje np. nad niewolnikami –
władza, zarządzanie.
Imperiale
-
imperium- władztwo- atrybut władzy państwowej
Regnare- atrybut władzy królewskiej
Minister- kiedyś to pierwszy sługa króla
Minister- służy;
Administracja jest aparatem wykonawczym władzy politycznej, jest sługą
prawa, prawu podlega i prawa musi przestrzegać.
Ewolucja administracji
1. XIXw Kasznica:definicja negatywna
Adm. To działalność państwa, która pozostaje po wyodrębnieniu się
ustawodawstwa i sądownictwa.
2. Pocz.XXw Flajner:
Adm. To organizacja, która składa się z czynnika osobistego, rzeczowego i
prawnego a jej działalność nastawiona jest na realizacje dobra
publicznego.
3. Bocia współczesna:
Adm. To przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy
także przez organy sam. Terytorialnego zaspokajanie zbiorowych i
indywidualnych potrzeb obywateli.Wynikający ze współżycia ludzi w
społecznościach.Działalność dla realizacji zadań publicznych.
*Administracja jako organizacja, podmiot
: administracja składa się z
różnorodnych jednostek organizacyjnych skupionych wokół organów tzn.
jednostek wyposażonych prawem na dane kompetencje, tworzących
pewien zamknięty układ jednostek kompetencji organizacji, który ma
realizować zadania publiczne.
*Administracja publiczna w znaczeniu szerokim i
wąskim
:adm.
Prywatna, podmioty pochodzące spoza struktury administracji. Dziś
administracja to bardziej zarządzanie.
*Funkcje administracji:
1.
reglamentacyjno- porządkowa – system nakazów i zakazów.
2.
zaspokajanie potrzeb podstawowych w skali masowej(podstawowa
opieka itp.)
3.
zarządzanie gospodarką narodową ( monopole podstawowe,
przedsiębiorstwa państwowe, wydawanie koncesji).
4.
aktywizowanie ludności do współdziałania w realizacji zadań
państwa (akcja Jurka Owsiaka, akcja środowiska)
* Nauka administracji jako nauka:
Narodziła się na początku XX w.Dyscyplina samodzielna.
*Czym jest nauka administracji:
Nauka adm. Mówi nam jaka ona jest.
1.Starościak (definicja):Nauka adm. To nauka o związku zjawisk
zachodzących w procesie administrowania. Nauka adm. Zajmuje się
organizacją i funkcjonowaniem adm państwowej.
2.Kowalewski( def.): Nauka adm. To dyscyplina dotycząca badań nad
prawidłowością zjawisk, która występuje w dziedzinie adm.
3. Lioński: Nauka adm. To nauka społeczna opierająca się na metodach
empirycznych( doświadczenia ), której podmiot stanowi wszechstronną
wiedzę o istniejących w danym ustroju adm. Publ. Zjawiskach.
*Nauka adm. Jako przedmiot:
1.
Otoczenie środowiska w którym działa adm. I jej związki jakie
zachodzą między otoczeniem.
2.
Struktury organów adm. i powiązania aparatu adm.
3.
Kadry w adm: system rekrutacji, motywacji, szkolenia, awanse.
4.
Funkcjonowanie aparatu administracyjnego.
5
Problematyka kontroli adm.
6 Sprawy techniki w administracji, zarządzanie przy pomocy techniki.
*Prof. Franciszek Longchamps wg. Niego nauka adm. należy do nauk
społecznych, zajmuje się adm. publiczną w jej szeroko rozumianym
otoczeniu.Ma charakter badawczy opiera na poglądzie i wyraża w
twierdzeniach sprawdzalnych i spostrzegawczych, w stosunku do
rzeczywistości administracyjnej, nie może ich natomiast wartościować.
Efektem takich badań jest obiektywny obraz rzeczywistości administracji.
*Związki nauka adm. z innymi naukami:
Najczęściej łączy się z prawem adm. i polityką administracyjną.
Przedmiotem zainteresowania nauki adm. są przepisy prawne, które są
podstawą struktur i metod działania, ale także podstawą praw i
obowiązków obywateli nakładczych w przepisach
prawa
administracyjnego.(od Aśki coś ona tu pokręciła!).
Przedmiotem zainteresowania polityki adm. jest:
1.
przewidywanie skutków działania adm. i wykorzystanie
możliwości działania w ramach prawa.
2. przygotowanie i wykorzystanie programów działania adm., weryfikacja
ich realizacji ocenie i wartościowanie metod pracy.
3. wysuwanie postulatów dotyczących zmian w całokształcie
funkcjonowania adm.
*Nauka adm. jest dziedziną interdyscyplinarną- stosuje wiele metod
badawczych: to pewien świadomy sposób postępowania dla osiągnięcia
określonego celu.
Jest wiele metod, bo nauka adm. nie ma swojej metody, stosuje się
metody:
1.
historyczne np. pokazuje jak ustrój wpływa na kształt adm.
przez stulecia
2.
porównawcze
3.
badania ankietowe np. to metody socjologii
4.
statystyczne
*Przykłady narzędzi badawczych
-obserwacja
-ankieta
-analiza materiałów urzędowych, sprawozdań, konkretnych przypadków
-porównanie
-wnioskowanie
-eksperyment (to narzędzie obce naukom prawniczym)
*Czynniki, które wpływają na kształtowanie się nauki adm.
1.
ustrój państwa
2.
panujące poglądy na świat
3.
uwarunkowania historyczne
4.
czynnik normatywny czyli prawny
5.
teren działania adm
6.
otoczenie adm
wymogi racjonalnej organizacji pracy postęp techniczny
ad1) Państwo absolutne- np. przemiany gospodarcze, rozwój komunikacji i
handlu.Państwo reformacji, państwo podziału władz
Trzy podziały:
-wojsko
-skarb
-zawodowy aparat urzędniczy
Urzędnicy zawsze byli opłacani przez panującego,
-stworzenie szczeblowej organizacji aparatu urzędniczego, hierarchiczne
podporządkowanie, działa sprężyście i jednolicie
-uprawnienie panującego do wkraczania w działania podejmowane przez
urzędników i przejmowania spraw w swoje ręce (kierowanie)
-rozdział władz sądowych od administracji (niezależność sądów)
-podział na prawo publiczne i prywatne(kieruje się prywatnym prawem
obywateli)
-utrata znaczenia zwyczaju na kontynencie
-tworzenie prawa przez administrację dla samych siebie( wymóc na
obywatelu konkretne zachowanie)
-dzisiejsze znaczenie policja wywodzi się z państwa absolutnego
(wydawanie nakazów i rozkazów)
-obywatel jako jednostka nie liczyłsię
*Państwo liberalne
-
kształtuje się pod wpływem doktryn liberalnych, to
państwo nocny straż.
-rola państwa liberalnego miała koncentrować się na bezpieczeństwie
państwa-wojsko
-zapewnienie obywatelom ochrony i bezpieczeństwo
-zabezpieczenie działalności wolno-konkurencyjnej
-państwo mogło ingerować w sprawy gospodarcze, gdy to konieczne
-ograniczenie wpływa administracyjnie na obywateli i to w stopniu max.
-ochrona porządku prawnego przed naruszeniami ze strony adm. w celu
ochrony wolności obywatelskich
-związanie adm. z prawem ustawą
-doskonale zorganizowany aparat adm.
-samorząd terytorialny
-obywatel jest najważniejszy
-dualizm władz
-wzrasta aparat administracyjny
*Państwo prawne
:
-podporządkowuje się prawu powszechnie obowiązującemu (prawo
obowiązujące wszystkich) stanowionemu przez Parlament
-administracja wkraczając w sferę praw i obowiązków obywateli musi mieć
upoważnienie ustawy
-obywatel uzyskał gwarancję realizacji swoich uprawnień
1)Ukształtowanie się instytucji aktu administracyjnego
2)sądownictwo administracyjne