Warszawa, 25.08.2010

Autor:

dr inż. Ireneusz Naworol

Tytuł: Postępowanie administracyjne cz.6.

1

Postępowanie administracyjne podczas przeprowadzania czynności

kontrolno-rozpoznawczych

Podstawy prawne:
• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009

r. Nr 12, poz. 68 z zm.).

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24

października 2005 r. w sprawie czynności kontrolno-rozpoznawczych
z zakresu ochrony przeciwpożarowej oraz osób upoważnionych do ich
przeprowadzania (Dz. U. Nr 225, poz. 1934),

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 11

sierpnia 2003 r. w sprawie wykroczeń, za które funkcjonariusze pożarnictwa
pełniący służbę w Państwowej Straży Pożarnej są uprawnieni do nakładania
grzywien w drodze mandatu karnego oraz warunków i sposobu wydawania
upoważnień (Dz. U. Nr 156, poz. 1529)

• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania Administracyjnego (J.

t.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.)

Warszawa, 25.08.2010

02

2

Warszawa, 25.08.2010

03

Zadania Państwowej Straży Pożarnej

Ustawa o Państwowej Straży Pożarnej określa podstawowe zadania do których

należą min. :

 Rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń.
 Nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych.

3

Warszawa, 25.08.2010

04

PSP a postępowanie administracyjne

W postępowaniu administracyjnym, w sprawach związanych z wykonywaniem

zadań i kompetencji Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli ustawy nie stanowią
inaczej, organem właściwym jest komendant powiatowy /miejski/
Państwowej Straży Pożarnej, do zadań którego należy m. in.: nadzorowanie
przestrzegania przepisów przeciwpożarowych oraz wstępne ustalanie
przyczyn oraz okoliczności powstania i rozprzestrzeniania się pożaru oraz
innego miejscowego zagrożenia.

4

Warszawa, 25.08.2010

05

Podstawy przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych

W celu rozpoznawania zagrożeń, realizacji nadzoru nad przestrzeganiem

przepisów przeciwpożarowych oraz przygotowania do działań ratowniczych
Państwowa Straż Pożarna przeprowadza czynności kontrolno-rozpoznawcze
oraz ćwiczenia.

Czynności kontrolno-rozpoznawcze są przeprowadzane na podstawie:

• rocznego planu czynności kontrolno-rozpoznawczych;
• zgłoszenia zakładu o zwiększonym albo dużym ryzyku wystąpienia awarii

przemysłowej, o którym mowa w art. 250 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. -
Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z późn. zm.);

5

Warszawa, 25.08.2010

06

• zlecenia starosty, o którym mowa w art. 35 ust. 3 pkt 5 ustawy z dnia 5

czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym;

• polecenia sądu, prokuratora lub Najwyższej Izby Kontroli;
• zgłoszenia obiektu, dla którego przepisy prawa wymagają wydania przez

organy Państwowej Straży Pożarnej opinii lub zajęcia przez nie stanowiska w
zakresie ochrony przeciwpożarowej;

• zawiadomienia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o stwierdzeniu

zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód
majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska, o którym
mowa w art. 78 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807, z późn. zm.);

• wystąpienia istotnych nowych okoliczności w zakresie stanu bezpieczeństwa

na terenie działania komendy powiatowej (miejskiej) Państwowej Straży
Pożarnej.

6

Warszawa, 25.08.2010

07

Zakres przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych:

 kontrola przestrzegania przepisów przeciwpożarowych;
 ocena zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej rozwiązań

technicznych zastosowanych w obiekcie budowlanym;

 ocena zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym;
 ustalenie spełnienia wymogów bezpieczeństwa w zakładzie stwarzającym

zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej;

 rozpoznanie możliwości i warunków prowadzenia działań ratowniczych przez

jednostki ochrony przeciwpożarowej;

 rozpoznanie innych miejscowych zagrożeń;
 wstępne ustalenie nieprawidłowości, które przyczyniły się do powstania

pożaru oraz okoliczności jego rozprzestrzenienia się;

 zbieranie informacji niezbędnych do wykonania analizy poważnej awarii

przemysłowej i formułowania zaleceń dla prowadzącego zakład.

7

Warszawa, 25.08.2010

08

Kto przeprowadza czynności kontrolno-rozpoznawcze?

Prawo do przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych mają strażacy

upoważnieni przez właściwego komendanta Państwowej Straży Pożarnej.

Czynności kontrolno-rozpoznawcze mogą być przeprowadzane przez

inne osoby upoważnione przez komendanta wojewódzkiego Państwowej
Straży Pożarnej.

Strażacy, upoważnieni do przeprowadzania czynności kontrolno-

rozpoznawczych, w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów
przeciwpożarowych mają prawo do nakładania grzywny w drodze mandatu
karnego.

8

Warszawa, 25.08.2010

09

Rozpoczęcie czynności

Zgodnie z art. 61 § 4 k.p.a. o wszczęciu postępowania powinny zostać

powiadomione wszystkie osoby będące stronami w sprawie. O zamiarze i
terminie przeprowadzenia czynności zawiadamia się kontrolowanego na
piśmie /zgodnie z art. 14 § 1 k.p.a. podczas całego postępowania
obowiązuje zasada pisemności/.

Czynności kontrolno-rozpoznawcze mogą być przeprowadzane po

doręczeniu kontrolowanemu upoważnienia do przeprowadzenia tych
czynności przynajmniej na 7 dni przed terminem ich rozpoczęcia.

W przypadkach zgłoszenia obiektu, dla którego przepisy prawa

wymagają wydania przez organy Państwowej Straży Pożarnej opinii lub
zajęcia przez nie stanowiska w zakresie ochrony przeciwpożarowej
upoważnienie powinno być dostarczone przynajmniej na 3 dni przed
terminem rozpoczęcia czynności.

9

Warszawa, 25.08.2010

10

Upoważnienie może być doręczone kontrolowanemu w chwili przystąpienia do

czynności kontrolno-rozpoznawczych, jeżeli powzięto informację o
możliwości występowania w miejscu ich przeprowadzania zagrożenia życia
ludzi lub bezpośredniego niebezpieczeństwa powstania pożaru.

10

Warszawa, 25.08.2010

11

Upoważnienie

Upoważnienie powinno zawierać:
•

określenie podstawy prawnej przeprowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych;

•

oznaczenie organu przeprowadzającego czynności kontrolno-rozpoznawcze;

•

datę i miejsce wystawienia;

•

imię i nazwisko, określenie stanowiska służbowego strażaka upoważnionego do
przeprowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych oraz numer jego legitymacji
służbowej;

•

imię i nazwisko oraz określenie rodzaju i numeru dokumentu tożsamości innej osoby
upoważnionej do przeprowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych;

•

oznaczenie podmiotu objętego czynnościami kontrolno-rozpoznawczymi i miejsca ich
przeprowadzenia;

•

informacje o zakresie przedmiotowym czynności kontrolno-rozpoznawczych;

•

wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli;

•

podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub
funkcji;

•

pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego

.

11

Warszawa, 25.08.2010

12

Prawa i obowiązki kontrolującego

 W chwili przystąpienia do czynności kontrolno-rozpoznawczych upoważnieni do ich

przeprowadzenia okazują kontrolowanemu: strażak - legitymację służbową, a inna
osoba - dokument tożsamości.

 Kontrolujący ma prawo wstępu do wszystkich obiektów i pomieszczeń, chyba że

stanowią one część mieszkalną lub ich właścicielami albo zarządzającymi są:

 komórki lub jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej albo

przez niego nadzorowane, Policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja
Wywiadu, Centralne Biuro Antykorupcyjne lub Straż Graniczna;

 obce misje dyplomatyczne, urzędy konsularne albo inne instytucje międzynarodowe

korzystające z immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych.

 Kontrolujący podlega obowiązującym w obiektach i pomieszczeniach

kontrolowanego przepisom o bezpieczeństwie i higienie pracy, o ochronie informacji
niejawnych oraz o ochronie przeciwpożarowej. Kontrolujący nie podlega
przeszukaniu przewidzianemu w regulaminie ochrony obiektów
i pomieszczeń kontrolowanego.

12

Warszawa, 25.08.2010

13

Obowiązki kontrolowanego

Kontrolowany jest obowiązany:
 udzielić niezbędnych informacji i wyjaśnień w sprawach objętych zakresem tych

czynności oraz wyrazić zgodę na sporządzenie dokumentacji fotograficznej;

 umożliwić dostęp do obiektów, urządzeń i innych składników majątkowych, w

stosunku do których mają być przeprowadzone czynności;

 zapewnić wgląd w dokumentację i prowadzone ewidencje objęte zakresem

czynności;

 umożliwić sporządzenie kopii niezbędnych dokumentów;
 zapewnić warunki do pracy, w tym, w miarę możliwości, samodzielne pomieszczenie

i miejsce do przechowywania dokumentów;

 udostępnić środki łączności i inne konieczne środki techniczne, jakimi dysponuje, w

zakresie niezbędnym do przeprowadzania czynności.

13

Warszawa, 25.08.2010

14

Protokół ustaleń z przeprowadzonych czynności kontrolno-rozpoznawczych

Z ustaleń dokonanych podczas czynności kontrolno-rozpoznawczych

kontrolujący sporządza protokół, który powinien zawierać:

 podstawę prawną dokonanych czynności,
 stopień, tytuł, imię i nazwisko oraz stanowisko strażaka,
 nazwę /nazwisko/ oraz adres lub siedzibę kontrolowanego,
 imię i nazwisko osoby upoważnionej do reprezentowania kontrolowanego,
 informację, kto i w jakim charakterze był obecny przy czynnościach,
 wykaz kontrolowanych obiektów, terenów, urządzeń

i innych kontrolowanych składników majątkowych,

 określenie zakresu czynności oraz opis stanu faktycznego.

14

Warszawa, 25.08.2010

15

Oprócz opisu stanu faktycznego protokół powinien zawierać:


1) opis niezgodności z wymaganiami przepisów przeciwpożarowych,
2) opis

niezgodności

rozwiązań

technicznych

zastosowanych

w obiekcie budowlanym z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej,

3) wyniki rozpoznania zagrożeń technicznych,
4) wyniki rozpoznania możliwości i prowadzenia działań ratowniczych przez

jednostki ochrony przeciwpożarowej,

5) przyczyny powstania i okoliczności rozprzestrzeniania się pożaru, opis

uchybień mogących powodować zagrożenie życia ludzi lub bezpośrednie

niebezpieczeństwo powstania pożaru,

6) opis nieprawidłowości usuniętych w toku czynności wraz ze wskazaniem

skuteczności ich usunięcia.

15

Warszawa, 25.08.2010

16

Sporządzony protokół podpisują kontrolujący oraz kontrolowany lub osoba przez

niego upoważniona.

W razie odmowy podpisania protokołu przez kontrolowanego, kontrolujący czyni

o tym wzmiankę w treści protokołu.

Przed

podpisaniem

protokołu

kontrolowany

ma

prawo

wniesienia

umotywowanych zastrzeżeń do jego treści.

Po podpisaniu protokołu jego oryginał jest niezwłocznie przekazywany

właściwemu miejscowo komendantowi powiatowemu /miejskiemu/
Państwowej Straży Pożarnej, natomiast kopia pozostaje u kontrolowanego
lub u osoby przez niego upoważnionej.

16

Warszawa, 25.08.2010

17

Decyzja administracyjna

Na podstawie danych zawartych w protokole, sporządzana jest decyzja

administracyjna rozstrzygająca o sytuacji prawnej podmiotu, na rzecz którego
lub przeciwko któremu wszczęte zostało postępowanie administracyjne.

Zgodnie z art. 107 § 1 k.p.a. decyzja administracyjna powinna zawierać:
• oznaczenie organu administracji publicznej,
• data wydania decyzji,
• oznaczenie strony lub stron,
• powołanie podstawy prawnej,
• rozstrzygnięcie,
• uzasadnienie faktyczne i prawne,
• pouczenie, czy i w jakim trybie przysługuje od niej odwołanie,
• podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby

upoważnionej do wydania decyzji.

17

Warszawa, 25.08.2010

18

W przypadku stwierdzenia przez komendanta powiatowego /miejskiego/ PSP

naruszenia przepisów przeciwpożarowych uprawniony on jest w drodze
decyzji administracyjnej, w zależności od rodzaju sytuacji, do nakazania
usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym przez siebie terminie, jak
również do wstrzymania robót, zakazania używania maszyn, urządzeń,
środków transportowych oraz eksploatacji pomieszczeń, obiektów lub ich
części, jeśli stwierdzone uchybienia mogą powodować zagrożenie życia ludzi
bądź bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru.

18

Warszawa, 25.08.2010

19

Rygor natychmiastowej wykonalności

Decyzje wstrzymujące prace, zakazujące używania określonych przedmiotów lub

korzystania z obiektów podlegają natychmiastowemu wykonaniu. Oznacza to,
ze wniesienie przez stronę odwołania od wydanej decyzji nie wstrzymuje jej
wykonania, a w razie niepodporządkowania się do rozstrzygnięcia możliwe
jest jej przymusowe wykonanie, bez względu na to czy decyzja stała się
ostateczna.

19

Warszawa, 25.08.2010

20

Stanowisko w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem

budowlanym

Protokół ustaleń z przeprowadzonych czynności kontrolno-rozpoznawczych w

trybie art. 56 Ustawy Prawo Budowlane stanowi dla komendanta

powiatowego /miejskiego/ PSP podstawę do wydania stanowiska

w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem

budowlanym.

W tym przypadku komendant powiatowy /miejski/ nie wydaje decyzji

administracyjnej, gdyż jego czynności mają charakter wypadkowy w stosunku

do postępowania o wydanie decyzji o pozwolenie na użytkowanie budynku

i podejmowane są one w ramach tzw. instytucji współdziałania organów przy

wydawaniu decyzji administracyjnych /art. 106 k.p.a. – wydanie decyzji

uzależnione jest od stanowiska innego organu/.

20

Warszawa, 25.08.2010

21

Stanowisko wydawane jest w formie pisma i powinno zawierać stwierdzenie czy

obiekt, który był przedmiotem postępowania został wykonany zgodnie lub
niezgodnie z projektem budowlanym.

W przypadku stwierdzenia niezgodności, w przedmiotowym stanowisku

powinien być zawarty ich wykaz oraz opis.

21

Warszawa, 25.08.2010

22

Odwołanie od decyzji administracyjnej

Zgodnie z zasadą dwuinstancyjności, od decyzji wydanej w pierwszej instancji

/komendant powiatowy/ stronie przysługuje odwołanie do organu drugiej
instancji /komendant wojewódzki/.

Odwołanie pod względem formalnym jest podaniem i zgodnie z art. 63

k.p.a. musi zawierać:

 wskazanie osoby od której pochodzi,
 adres,
 żądanie,
 podpis.

W odwołaniu powinny być zawarte zarzuty, niezadowolenie z wydanej

decyzji. Odwołanie nie musi być uzasadniane.

22

Warszawa, 25.08.2010

23

Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego, za pośrednictwem

organu, który wydał decyzję, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji
stronie.

Wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji.

Zgodnie z art. 130 § 3 k.p.a. istnieją dwa wyjątki od tej zasady:
1) Decyzja z rygorem natychmiastowej wykonalności,
2) Decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy Ustawy.

23

Warszawa, 25.08.2010

24

Weryfikacja decyzji

Po wniesieniu odwołania, organ który wydał decyzję dokonuje jej oceny oraz

oceny żądania wniesionego w odwołaniu.

Aby organ mógł dokonać samoweryfikacji spełnione musi być:

- odwołanie musi być wniesione przez wszystkie strony postępowania /lub za

ich zgodą/,

- wniesione odwołanie w całości musi zasługiwać na uwzględnienie.

Gdy spełnione są oba warunki organ wydaje nową decyzję, która uchyla lub

zmienia w całości poprzednią decyzję.

Na samoweryfikację organ ma zgodnie z k.p.a. siedmiodniowy termin.

Jeżeli w terminie siedmiu dni od wniesienia odwołania organ nie wyda nowej

decyzji, to zgodnie z art. 133 k.p.a. musi przekazać odwołanie wraz z aktami
sprawy organowi drugiej instancji.

24

Warszawa, 25.08.2010

25

Postępowanie przed organem drugiej instancji

I etap postępowania odwoławczego ma na celu zbadanie dopuszczalności

odwołania i kontrolę terminu wniesienia odwołania.

W razie stwierdzenia przez organ odwoławczy niedopuszczalności odwołania,

organ ten na podstawie art. 134 k.p.a. stwierdza ten fakt w drodze

postanowienia.

W przypadku stwierdzenia wniesienia odwołania po terminie organ zobowiązany

jest wydać postanowienie o uchybieniu terminu do wniesienia odwołania.

Każde z powyższych postanowień jest ostateczne i nie służy na nie zażalenie,

jednakże przysługuje na nie skarga do sądu administracyjnego.

25

Warszawa, 25.08.2010

26

II etap postępowania odwoławczego ma na celu ponowne rozpoznanie sprawy

uprzednio już rozstrzygniętej przez organ pierwszej instancji.

III etap postępowania dotyczy wydania przez organ rozstrzygnięcia odwołania w

formie decyzji. W zależności od rozstrzygnięcia organ może wydać aż pięć
różnych decyzji:

1)

decyzję o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji,

2)

decyzję uchylającą zaskarżoną decyzję w całości lub w części,

3)

decyzję uchylającą zaskarżoną decyzję w całości i umarzającą
postępowanie w pierwszej instancji,

4)

decyzję umarzającą postępowanie odwoławcze,

5)

decyzję uchylającą zaskarżoną decyzję w całości i przekazującą sprawę do
ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.

26

Warszawa, 25.08.2010

27

Postępowanie egzekucyjne

W przypadku decyzji nakładającej na stronę określony obowiązek /o

charakterze pieniężnym lub niepieniężnym/, który nie został wykonany przez
obowiązanego, niezbędne jest przymuszenie takiego podmiotu do
spełnienia nałożonego na niego obowiązku.

Przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w

administracji (J. t.: Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.) określają
postępowanie i środki stosowane przez organy administracji publicznej w
celu doprowadzenia do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków
o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym, a także sposób zabezpieczenia
wykonania tych obowiązków.

27

Warszawa, 25.08.2010

28

Egzekucja administracyjna może być wszczęta, jeżeli wierzyciel, po upływie

terminu wykonania przez zobowiązanego obowiązku, uprzednio przesłał mu
pisemne upomnienie, zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z
zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego.
Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od
dnia doręczenia upomnienia. Koszty upomnienia obciążają zobowiązanego i
są pobierane na rzecz wierzyciela.

Wszczęcie postępowania następuje na wniosek wierzyciela i na podstawie

załączonego do wniosku tytułu wykonawczego.

Organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej należności

pieniężnych jest naczelnik urzędu skarbowego.

Organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o

charakterze niepieniężnym jest wojewoda oraz właściwy organ jednostki
samorządu terytorialnego.

28