Metodyka WF studia I stopnia wyklad 16

prof. nadzw. dr hab. Tomasz Frołowicz

METODYKA

WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

Studia I stopnia

Wykład 16

„Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie,

jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułożyć.”

Jędrzej Śniadecki

EFEKTYWNOŚĆ PRACY NAUCZYCIELA WF

CYKL SPRAWNEGO DZIAŁANIA

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

(CYKL PRAKSEOLOGICZNY)

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 14

NIEKTÓRE KOSZTY NISKIEJ JAKOŚCI WF

Rząd powinien przestać wyrzucać miliony

(…………) na WF, w którym uczy się rzeczy

mało użytecznych.

Wychowanie fizyczne to bezproduktywna

działalność edukacyjna. Wychowanie fizyczne

słabo przygotowuje do życia i jest zwykłą

stratą czasu, w szkole jest marginalizowane.

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 14

Rząd powinien przestać wyrzucać miliony dolarów

na WF, w którym uczy się rzeczy mało
użytecznych. Należy położyć nacisk na realne
problemy, jak promocja AF, przeciwdziałanie
otyłości i bólom kręgosłupa – z badań w USA, 2006

NIEKTÓRE KOSZTY NISKIEJ JAKOŚCI WF

otyłości i bólom kręgosłupa – z badań w USA, 2006
i 2007.

Wychowanie fizyczne to bezproduktywna

działalność edukacyjna. Wychowanie fizyczne
słabo przygotowuje do życia i jest zwykłą stratą
czasu, w szkole jest marginalizowane – z Raportu
Światowego Kongresu Wychowania Fizycznego,
Berlin 1999.

(cyt. za: Wiesław Osiński)

Efektywność pracy nauczyciela

Skuteczność

pracy nauczyciela

to stopień realizacji zakładanych celów.

Efektywność

uwzględnia ponadto

ponoszone nakłady.

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

ponoszone nakłady.

efektywność =

wartość celu

koszt osiągnięcia celu

Działalność efektywna cechuje się wysoką jakością.

Jakość

jest wtedy, gdy produkty są wytwarzane bez wad.

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

- dobór celów lekcji, w kontekście programu nauczania

lub możliwości uczniów,

- realizacja celów lekcji,

- respektowanie zasad budowy lekcji,

w związku z realizacją celów

lekcji

- dobór treści kształcenia,

w związku z realizacją celów lekcji

- dobór metod realizacji zadań ruchowych,

w związku z realizacją

celów lekcji

Aspekty obserwacji lekcji WF:

celów lekcji

- dobór metod wspierania rozwoju wiedzy,

w związku z realizacją

celów lekcji

- intensywność lekcji,

w związku z realizacją jej celów lekcji

- indywidualizacja oddziaływania edukacyjnego,

w związku

z realizacją celów lekcji

- sposoby oceny aktywności i osiągnięć uczniów,

w związku

z realizacją celów lekcji

- zastosowane formy organizacyjne,

w związku z realizacją celów

lekcji

- elementy organizacji lekcji

w związku z realizacją celów lekcji

Efektywność pracy nauczyciela

Działalność nauczyciela bardziej przypomina

twórczość niż wytwórczość.

Szkoła jest bardziej teatrem niż fabryką.

Pytanie o efektywność teatru różni się

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

Pytanie o efektywność teatru różni się

od pytania o efektywność fabryki.

O ile można z dużą dokładnością oceniać

efektywność fabryki,

o tyle nie jest możliwa ostateczna (bezdyskusyjna) ocena

efektywności pracy nauczyciela wychowania fizycznego.

Efektywność pracy nauczyciela

stan

początkowy

stan

oczekiwany

(cel założony)

działanie

idealne

liz

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

stan osiągnięty

(cel zrealizowany)

łą

liz

Efektywność pracy nauczyciela WF

w świetle koncepcji kształcenia wielostronnego

Zakładane cele WF:

1. Aktywność uczniów

Jak oceniać realizację celów?

np.:
- jak dużo nie uczestniczy w lekcjach,
- jak dużo uczestniczy w zajęciach

pozalekcyjnych,

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

2. Wiadomość uczniów

3. Umiejętności uczniów

4. Sprawność fizyczna uczniów

- jak dużo podejmuje aktywność poza szkołą,
np.:
- co zapamiętali,
- co zrozumieli,

np.:
- co potrafią wykonać,
- co potrafią zastosować w sytuacjach

pozaszkolnych,

np.:
- jaki posiadają potencjał zdrowotny,
- jakie mają osiągnięcia motoryczne,

W jaki sposób oceniać skutki wychowania, np.:

- gotowość do podjęcia aktywności fizycznej,

- postawę wobec zdrowia,

Efektywność pracy nauczyciela WF

w świetle koncepcji kształcenia wielostronnego

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

- postawę wobec zdrowia,

- chęć podjęcia rywalizacji,

- poziom rozumowania moralnego „fair play”,

- poziom akceptacji wartości aktywnego wypoczynku?

Uwarunkowania efektywności pracy nauczyciela WF:

- talent (intuicja) pedagogiczny,
- kompetencje zawodowe,
- środowisko społeczne i materialne,
- właściwości uczniów.

Efektywność pracy nauczyciela WF

Uwarunkowania efektywności pracy nauczyciela WF

Kompetencje nauczyciela
wg KNP PAN: prakseologiczne,
komunikacyjne, moralne
współdziałania, kreatywne,
informatyczno-medialne.

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

Uwarunkowania efektywności pracy nauczyciela WF
w konkretnej sytuacji:

- talent (intuicja) pedagogiczny,
- kompetencje zawodowe.

Gdy nauczyciel tłumaczy niskie efekty swoich działań

niedoskonałością ucznia, to przypomina lekarza,

który tłumaczy nieskuteczność terapii chorobą pacjenta.

Gdy nauczyciel tłumaczy niskie efekty swoich działań

niedoskonałością środowiska, to przypomina lekarza, który

wyjaśnia, iż zaplanował terapię, która nie może być zastosowana.

stan

początkowy

stan

oczekiwany

(cel założony)

działanie

idealne

łą

ła

Diagnoza

Cykl sprawnego działania

(cykl prakseologiczny)

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

stan osiągnięty

(cel zrealizowany)

łą

ła

Prognoza

Ordynacja

Realizacja

Ewaluacja

Diagnoza

: rozpoznanie sytuacji wyjściowej.

Cykl prakseologiczny

(model działania skutecznego)

Prognoza

: przewidywanie możliwej zmiany.

Ordynacja

: ustalenie celów i środków działania.

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

Ordynacja

: ustalenie celów i środków działania.

Realizacja

: zastosowanie wybranych środków.

Ewaluacja

: ocena sytuacji końcowej.

POCZĄTKOWA

IDEA

REKONESANS

BADAWCZY

WDROśENIE
KROKU NR 1

PLAN OGÓLNY

KROK NR 1

KROK NR 2

KROK NR …

rch

ORDYNACJA

REALIZACJA

DIAGNOZA

PROGNOZA

EWALUACJA

kse

icz

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

EWALUACJA

POPRAWIONY

PLAN OGÓLNY

POPRAWIONY

KROK NR 2

KROK NR …

WDROśENIE
KROKU NR 2

EWALUACJA

rch

EWALUACJA

DIAGNOZA

ORDYNACJA

REALIZACJA

PROGNOZA

EWALUACJA

DIAGNOZA

kse

icz

Diagnoza i prognoza

Etap pierwszy: poznanie faktów

Etap drugi: wyjaśnienie genezy faktów

Etap trzeci: określenie znaczenia poznanych faktów dla

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

Etap trzeci: określenie znaczenia poznanych faktów dla

realizacji zamierzeń

Diagnoza i prognoza pedagogiczna

- Autorefleksja nauczyciela.

- Diagnoza szkoły i środowiska: społeczno-kulturowa.

- Diagnoza oddziału (klasy szkolnej): społeczna, fizyczna.

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

- Diagnoza oddziału (klasy szkolnej): społeczna, fizyczna.

- Diagnoza ucznia: społeczna, psychiczna, fizyczna.

Autorefleksja nauczyciela

Autorefleksja nauczyciela jest przejawem myślenia
autokrytycznego.
Dwa rodzaje myślenia krytycznego
krytyka adaptacyjna,

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

krytyka adaptacyjna,
krytyka emancypacyjna.

wg Roberta Kwaśnicy

Autorefleksja nauczyciela

Krytyka adaptacyjna to:
porównanie czegoś, co faktycznie jest, z czymś, co

według wiedzy krytyka być powinno (np. rzeczywiście
stosowanych metod dydaktycznych z jakąś koncepcją
dydaktyczną),

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

dydaktyczną),

ocena stwierdzająca, czy i w jakim stopniu to, co jest,

odbiega, od tego, co być powinno – oczywiście być
powinno zdaniem krytyka.

wg Roberta Kwaśnicy

Autorefleksja nauczyciela

- Krytyka emancypacyjna jest autokrytyką. Jest pytaniem

samego siebie o prawomocność tego co uważa się za
słuszne.

- Krytyka emancypacyjna różni się od krytyki adaptacyjnej

przede wszystkim tym, że wie, iż krytyka jakiej dokonuje,

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

przede wszystkim tym, że wie, iż krytyka jakiej dokonuje,
jest zakorzeniona we własnym jednostkowym, wcale nie
uniwersalnym doświadczeniu.

- Krytyka emancypacyjna jest krytyką własnej krytyki,

jest autokrytyką, jest krytyczną autorefleksją.

wg Roberta Kwaśnicy

Diagnoza szkoły i środowiska (środowiskowa)

- stosunek dyrekcji i nauczycieli do wychowania

fizycznego i zamierzeń nauczyciela WF,

- stosunek rodziców do wychowania fizycznego

i oczekiwania wobec nauczyciela WF,

- szkolne i środowiskowe tradycje,
- zasobność materialna rodzin uczniów,

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

- zasobność materialna rodzin uczniów,
- materialny standard wychowania fizycznego

w szkole i środowisku,

- warunki naturalne w otoczeniu szkoły.

Narzędzia diagnozy

: obserwacja, rozmowa,

wywiad, ankieta, badanie dokumentów.

Diagnoza oddziału (grupowa)

- struktura społeczna oddziału,
- rozwój fizyczny, sprawność fizyczna i umiejętności.

Narzędzia diagnozy:

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

- obserwacja, rozmowa, wywiad, socjogramy,

ankieta, badanie dokumentów,

- pomiary antropometryczne, testy motoryczne,

testy osiągnięć szkolnych.

Diagnoza ucznia (osobnicza)

- zainteresowania, motywacje, postawy, samoocena,
- wiedza i przekonania,
- stan zdrowia,
- rozwój, uzdolnienia, sprawność fizyczna

i umiejętności,

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

- zasobność materialna,
- oceny szkolne i aspiracje edukacyjne.

Narzędzia diagnozy:

- obserwacja, rozmowa, wywiad, socjogramy,

ankieta, badanie dokumentów,

- pomiary antropometryczne, testy motoryczne,

testy osiągnięć szkolnych.

3. Ordynacja, czyli planowanie

- program nauczania
- plan roczny lub semestralny,
- osnowa dla cyklu zajęć,
- konspekt lub scenariusz lekcji.

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 16

4. Realizacja …

4. Ewaluacja, czyli

badanie i ocenianie działalności

nauczyciela i szkoły, zmierzające do ustalenia
przebiegu i efektów realizacji zadań
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych
Zakres i narzędzia ewaluacji podobne jak
diagnozy i prognozy pedagogicznej