Inne - Więziennictwo na progu XXI wieku

Więziennictwo na progu XXI wieku (2 Listopada 2008)

Krzysztof Zając, Alina Zając - artykuł opublikowany na III Konferencji SCENO - pobierz wersję pdf

Transformacja   ustrojowa   w   Polsce,   to   fakt   historyczny,   która   warunkowała   zupełnie   odmienną   sytuację   w   sferze   politycznej,   społecznej   i
ekonomicznej, ofiarowując społeczeństwu nową, nieznaną dotąd jakość Ŝycia. Składające się na transformację róŜnorodne elementy odegrały
niebagatelną stymulującą rolę w reformowaniu róŜnych dziedzin Ŝycia. Stały się takŜe początkiem  znaczących przemian w więziennictwie oraz
rozwiązań w przedmiocie wykonywania kary pozbawienia wolności. Publikacja ukazuje problemy więziennictwa europejskiego, jednakŜe bardziej
skupia się na problemach więziennictwa polskiego. Jego strukturze organizacyjnej, kadrze borykającej się z przeludnieniem, jej przemęczeniem,
co w konsekwencji skutkuje wypaleniem zawodowym. Ukazane są takŜe pewne metody, środki radzenia sobie z problemami przez więziennictwo
europejskie   w   kwestii   zredukowania   przeludnienia   w   jednostkach   penitencjarnych,     a   w   znikomym   stopniu   wykorzystywane   przez   polskie
więziennictwo. Publikacja takŜe ukazuje, jakie korzyści płyną dla więziennictwa poprzez wykorzystanie środków finansowych Unii Europejskiej w
realizacji projektów w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL oraz Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

Słowa kluczowe: organizacja, wypalenie zawodowe, fundusze strukturalne, projekty

1. Wprowadzenie
KaŜda instytucja publiczna jak i niepubliczna w tym teŜ jednostka penitencjarna potrzebują strategicznego zastanowienia się nad tym, co robi i co
powinna robić.
MoŜe wydawałoby się, Ŝe tego typu pytania: „za co płacą jej klienci? Co stanowi wartość dla naszych klientów?” nie dotyczą organizacji, jaką jest
jednostka  peniten-cjarna.   OtóŜ  naleŜy  tutaj   podkreślić,  Ŝe  tak   postawione  pytania  i   umiejętna odpowiedź  na nie,  są  równie waŜne  dla  nie
obliczonej na zysk instytucji słuŜby publicznej jak i dla instytucji niepublicznej.
KaŜda instytucja nie zaleŜnie od tego, czy jest instytucją publiczną, czy teŜ insty-tucją niepubliczną potrzebuje przemyśleń - w czym jest mocna,
co naprawdę robi i czy wystarczająco. Czy rozmieszcza swoje siły tam gdzie przyniosą one wymierne korzyści teraz i w późniejszym okresie?
Do podstawowych zadań SłuŜby więziennej naleŜy przede wszystkim pro-wadzenie działalności resocjalizacyjnej wobec osób skazanych na kary
pozbawienia wolności, poprzez organizowanie pracy sprzyjającej zdobywaniu kwalifikacji zawodowych, nauczaniu, prowadzeniu zajęć kulturalno
oświatowych,   zapewnienie   skazanym   na   kary   pozbawienia   wolności   przestrzegania   ich   praw,   a   zwłaszcza   humanitarnych   warunków,
poszanowania godności, opieki zdrowotnej i religijnej. Innymi znaczącymi zadaniami jest zapewnienie ochrony społeczeństwa przed sprawcami
przestępstw,   którzy   są   osadzeni   w   zakładach   karnych   i   aresztach   śledczych,   zapewnienie   w   jednostkach   organizacyjnych   porządku   i
bezpieczeństwa   oraz   wykonywania   aresztów   zastosowanych   na   podstawie   innych   przepisów   oraz   pomocy   prawnej   z   tytułu   umów
międzynarodowych
NaleŜy w tym  miejscu  powiedzieć,  Ŝe zakład  karny  to  nie tylko  osoby osadzone (więźniowie) i  personel  pilnujący (funkcjonariusze róŜnego
szczebla   wykonujący   zwo-je   obowiązki   w   oparciu   o   literę   prawa).   Za   „wielkim   murem”   mamy   do   czynienia   z   wieloma   sytuacjami,
podejmowanymi działaniami, które wpływają zarówno na atmosferę wewnątrz wiezienia jak i wpływających na świat znajdujący się na zewnątrz.
Zatem istnieje duŜa potrzeba ukazywania autentycznych relacji, zjawisk, podejmowanych działań resocjalizacyjnych, jakie zachodzą za „wielkim
murem”.

2. Organizacja więziennictwa w Polsce
KaŜda instytucja, aby poprawnie funkcjonować, musi być właściwie zorganizowana .
Z tych słów wynika, Ŝe kaŜda organizacja, a takŜe jednostka penitencjarna wraz ze swoim szczeblem zarządzającym musi mieć pełną świadomość
mającą na celu rozpoznać swoje siły i  oprzeć na nich swoją strategię, odpowiedzieć sobie na pytania – co teŜ to my robimy dobrze? Gdzie
potrafimy coś osiągnąć?
P. F. Drucker w swojej ksiąŜce „Zarządzanie w czasach burzliwych” mówi, Ŝe większość biznesów jak i instytucji słuŜby publicznej wierzy w to, Ŝe
przodującą pozy-cję moŜna zdobyć w dowolnej dziedzinie. Tym czasem zalety ludzi i firm są zawsze specyficzne, zawsze wyjątkowe. A zarabia się
wyłącznie na nich, a nie na słabościach, dlatego pierwsze pytanie brzmi – w czym jesteśmy szczególnie silni. A  potem – czy chodzi właśnie o te
zalety. Czy odpowiadają one szansom dnia jutrzejszego, czy teŜ pasują raczej do dnia wczorajszego? Czy aby nie wykorzystujemy mocnych stron
tam, gdzie nie ma juŜ więcej szans lub gdzie moŜe nigdy ich   nie było? I wreszcie, w czym musimy się dodatkowo wzmocnić, jaki potencjał
osiągnąć, by wykorzystać zmiany, szanse, zawirowania w środowisku – tworzone przez demografię, przez zmiany w wiedzy i technice, przez
zmiany w gospodarce światowej .
O  kształcie organizacyjnym  więziennictwa w Polsce przesądza treść dwóch aktów prawnych tj. kodeks karny wykonawczy i  Ustawa o  SłuŜbie
Więziennej. JednakŜe to Ustawa o SłuŜbie Więziennej reguluje sprawy dotyczące struktury organizacyjnej SłuŜby Więziennej.
W myśl ustawy - Jednostkami Organizacyjnymi SłuŜby Więziennej są:
1. Centralny Zarząd SłuŜby Więziennej
2. Okręgowe Inspektoraty SłuŜby Więziennej,
3. Zakłady Karne i Areszty Śledcze
4. Ośrodki Szkoleniowe i  Ośrodki Doskonalenia Kadr SłuŜby Więziennej.
Ponadto, w ramach jednostek organizacyjnych SłuŜby Więziennej, działają w razie potrzeb, szkoły, szpitale, ambulatoria i apteki .

Schemat 1. Struktura organizacyjna więziennictwa polskiego

Inne - Więziennictwo na progu XXI wieku - wersja do druku

http://www.sceno.edu.pl/print_content.php?dsid=&cms_id=2440&ctr=c&...

2 z 3

11-11-22 09:57