Inne Więziennictwo na progu XXI wieku wersja do druku

Więziennictwo na progu XXI wieku (2 Listopada 2008)

Krzysztof Zając, Alina Zając - artykuł opublikowany na III Konferencji SCENO - pobierz wersję pdf

Transformacja ustrojowa w Polsce, to fakt historyczny, która warunkowała zupełnie odmienną sytuację w sferze politycznej, społecznej i
ekonomicznej, ofiarowując społeczeństwu nową, nieznaną dotąd jakość życia. Składające się na transformację różnorodne elementy odegrały
niebagatelną stymulującą rolę w reformowaniu różnych dziedzin życia. Stały się także początkiem znaczących przemian w więziennictwie oraz
rozwiązań w przedmiocie wykonywania kary pozbawienia wolności. Publikacja ukazuje problemy więziennictwa europejskiego, jednakże bardziej
skupia się na problemach więziennictwa polskiego. Jego strukturze organizacyjnej, kadrze borykającej się z przeludnieniem, jej przemęczeniem,
co w konsekwencji skutkuje wypaleniem zawodowym. Ukazane są także pewne metody, środki radzenia sobie z problemami przez więziennictwo
europejskie w kwestii zredukowania przeludnienia w jednostkach penitencjarnych, a w znikomym stopniu wykorzystywane przez polskie
więziennictwo. Publikacja także ukazuje, jakie korzyści płyną dla więziennictwa poprzez wykorzystanie środków finansowych Unii Europejskiej w
realizacji projektów w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL oraz Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

Słowa kluczowe: organizacja, wypalenie zawodowe, fundusze strukturalne, projekty

1. Wprowadzenie
Każda instytucja publiczna jak i niepubliczna w tym też jednostka penitencjarna potrzebują strategicznego zastanowienia się nad tym, co robi i co
powinna robić.
Może wydawałoby się, że tego typu pytania: „za co płacą jej klienci? Co stanowi wartość dla naszych klientów?” nie dotyczą organizacji, jaką jest
jednostka peniten-cjarna. Otóż należy tutaj podkreślić, że tak postawione pytania i umiejętna odpowiedź na nie, są równie ważne dla nie
obliczonej na zysk instytucji służby publicznej jak i dla instytucji niepublicznej.
Każda instytucja nie zależnie od tego, czy jest instytucją publiczną, czy też insty-tucją niepubliczną potrzebuje przemyśleń - w czym jest mocna,
co naprawdę robi i czy wystarczająco. Czy rozmieszcza swoje siły tam gdzie przyniosą one wymierne korzyści teraz i w późniejszym okresie?
Do podstawowych zadań Służby więziennej należy przede wszystkim pro-wadzenie działalności resocjalizacyjnej wobec osób skazanych na kary
pozbawienia wolności, poprzez organizowanie pracy sprzyjającej zdobywaniu kwalifikacji zawodowych, nauczaniu, prowadzeniu zajęć kulturalno
oświatowych, zapewnienie skazanym na kary pozbawienia wolności przestrzegania ich praw, a zwłaszcza humanitarnych warunków,
poszanowania godności, opieki zdrowotnej i religijnej. Innymi znaczącymi zadaniami jest zapewnienie ochrony społeczeństwa przed sprawcami
przestępstw, którzy są osadzeni w zakładach karnych i aresztach śledczych, zapewnienie w jednostkach organizacyjnych porządku i
bezpieczeństwa oraz wykonywania aresztów zastosowanych na podstawie innych przepisów oraz pomocy prawnej z tytułu umów
międzynarodowych
Należy w tym miejscu powiedzieć, że zakład karny to nie tylko osoby osadzone (więźniowie) i personel pilnujący (funkcjonariusze różnego
szczebla wykonujący zwo-je obowiązki w oparciu o literę prawa). Za „wielkim murem” mamy do czynienia z wieloma sytuacjami,
podejmowanymi działaniami, które wpływają zarówno na atmosferę wewnątrz wiezienia jak i wpływających na świat znajdujący się na zewnątrz.
Zatem istnieje duża potrzeba ukazywania autentycznych relacji, zjawisk, podejmowanych działań resocjalizacyjnych, jakie zachodzą za „wielkim
murem”.

2. Organizacja więziennictwa w Polsce
Każda instytucja, aby poprawnie funkcjonować, musi być właściwie zorganizowana .
Z tych słów wynika, że każda organizacja, a także jednostka penitencjarna wraz ze swoim szczeblem zarządzającym musi mieć pełną świadomość
mającą na celu rozpoznać swoje siły i oprzeć na nich swoją strategię, odpowiedzieć sobie na pytania – co też to my robimy dobrze? Gdzie
potrafimy coś osiągnąć?
P. F. Drucker w swojej książce „Zarządzanie w czasach burzliwych” mówi, że większość biznesów jak i instytucji służby publicznej wierzy w to, że
przodującą pozy-cję można zdobyć w dowolnej dziedzinie. Tym czasem zalety ludzi i firm są zawsze specyficzne, zawsze wyjątkowe. A zarabia się
wyłącznie na nich, a nie na słabościach, dlatego pierwsze pytanie brzmi – w czym jesteśmy szczególnie silni. A potem – czy chodzi właśnie o te
zalety. Czy odpowiadają one szansom dnia jutrzejszego, czy też pasują raczej do dnia wczorajszego? Czy aby nie wykorzystujemy mocnych stron
tam, gdzie nie ma już więcej szans lub gdzie może nigdy ich nie było? I wreszcie, w czym musimy się dodatkowo wzmocnić, jaki potencjał
osiągnąć, by wykorzystać zmiany, szanse, zawirowania w środowisku – tworzone przez demografię, przez zmiany w wiedzy i technice, przez
zmiany w gospodarce światowej .
O kształcie organizacyjnym więziennictwa w Polsce przesądza treść dwóch aktów prawnych tj. kodeks karny wykonawczy i Ustawa o Służbie
Więziennej. Jednakże to Ustawa o Służbie Więziennej reguluje sprawy dotyczące struktury organizacyjnej Służby Więziennej.
W myśl ustawy - Jednostkami Organizacyjnymi Służby Więziennej są:
1. Centralny Zarząd Służby Więziennej
2. Okręgowe Inspektoraty Służby Więziennej,
3. Zakłady Karne i Areszty Śledcze
4. Ośrodki Szkoleniowe i Ośrodki Doskonalenia Kadr Służby Więziennej.
Ponadto, w ramach jednostek organizacyjnych Służby Więziennej, działają w razie potrzeb, szkoły, szpitale, ambulatoria i apteki .

Schemat 1. Struktura organizacyjna więziennictwa polskiego

Inne - Więziennictwo na progu XXI wieku - wersja do druku

http://www.sceno.edu.pl/print_content.php?dsid=&cms_id=2440&ctr=c&...

2 z 3

11-11-22 09:57