30.07.2015
BHP – KODEKS PRACY I PRZEPISY WYKONAWCZE
61
-
1/5
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
PRPB – 2015-2
61
. ROZPORZĄDZENIE Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji, remontach i
konserwacji sieci kanalizacyjnych.
Dz.U.93.96.437
ROZPORZ
Ą
DZENIE MINISTRA
GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ I BUDOWNICTWA
z dnia 1 pa
ź
dziernika 1993 r.
w sprawie bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy przy eksploatacji,
remontach i konserwacji sieci kanalizacyjnych
Na podstawie art. 208 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24,
poz. 141, z 1975 r. Nr 16, poz. 91, z 1981 r. Nr 6, poz. 23, z 1982 r. Nr 31, poz. 214, z 1985 r.
Nr 20, poz. 85 i Nr 35, poz. 162, z 1986 r. Nr 42, poz. 201, z 1987 r. Nr 21, poz. 124, z 1988
r. Nr 20, poz. 134, z 1989 r. Nr 20, poz. 107 i Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 4, poz. 19, Nr 43,
poz. 251 i Nr 55, poz. 319 oraz z 1991 r. Nr 53, poz. 226 i Nr 55, poz. 236 i 237) zarz
ą
dza si
ę
,
co nast
ę
puje:
Rozdzia
ł
1
Teren prowadzenia robót i wymagania higieniczno-sanitarne
§ 1
Wymagania dla terenu prowadzonych robót
1. Teren prowadzenia robót powinien by
ć
ogrodzony lub zabezpieczony zastawami ochronnymi,
oznakowany i o
ś
wietlony w porze nocnej; na wypadek przerwy w dostawie pr
ą
du nale
ż
y
przewidzie
ć
o
ś
wietlenie zast
ę
pcze.
2. W razie prowadzenia robót na ulicach i drogach, stanowiska pracy nale
ż
y zabezpieczy
ć
przed
dost
ę
pem osób niepowo
ł
anych oraz oznakowa
ć
zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.
3. Pracownicy wykonuj
ą
cy czynno
ś
ci na jezdni powinni by
ć
ubrani w kamizelki ochronne lub w
odzie
ż
posiadaj
ą
c
ą
barwy bezpiecze
ń
stwa w postaci elementów trwale z ni
ą
po
łą
czonych, o
cechach umo
ż
liwiaj
ą
cych dobr
ą
ich widoczno
ść
.
§ 2
Obowi
ą
zki zak
ł
adu pracy
1. Zak
ł
ad pracy zapewnia pracownikom odpowiednie warunki higieniczno-sanitarne, a w szczegól-
no
ś
ci: szatni
ę
przepustow
ą
na odzie
ż
w
ł
asn
ą
i robocz
ą
umywalni
ę
z kabinami natryskowymi,
suszarni
ę
odzie
ż
y i obuwia, pomieszczenie do podgrzewania i spo
ż
ywania posi
ł
ków oraz
pomieszczenie ust
ę
powe.
2. Pomieszczenie do spo
ż
ywania posi
ł
ków i ogrzewania si
ę
pracowników w ch
ł
odnej porze roku
powinno by
ć
ogrzewane i wyposa
ż
one w stó
ł
, krzes
ł
a lub sto
ł
ki. Stosowanie
ł
aw w tych
pomieszczeniach jest zabronione.
30.07.2015
BHP – KODEKS PRACY I PRZEPISY WYKONAWCZE
61
-
2/5
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
PRPB – 2015-2
§ 3
Schroniska
1. Wykonywanie robót z dala od zak
ł
adu pracy wymaga przygotowania dla pracowników schroni-
ska przewo
ź
nego lub sta
ł
ego oraz ust
ę
pu.
2. Schroniska powinny znajdowa
ć
si
ę
nie dalej ni
ż
500 m od najdalej po
ł
o
ż
onego stanowiska pracy
oraz by
ć
wyposa
ż
one w pomieszczenie ogrzewane w porze zimowej, z miejscem do
podgrzewania posi
ł
ków, suszenia odzie
ż
y, w urz
ą
dzenia do mycia si
ę
i za
ł
atwiania potrzeb
fizjologicznych oraz w apteczk
ę
pierwszej pomocy.
3. Ust
ę
p powinien znajdowa
ć
si
ę
nie dalej ni
ż
125 m od stanowiska pracy.
4. W schronisku powinny znajdowa
ć
si
ę
: regulamin pracy, instrukcja dotycz
ą
ca udzielania
pierwszej pomocy w razie wypadku przy pracy, adresy i telefony pogotowia ratunkowego, stra
ż
y
po
ż
arnej i policji.
§ 4
Czas i miejsce posi
ł
ków
Posi
ł
ki powinny by
ć
spo
ż
ywane tylko w okresie przerw ustalonych w regulaminie i w miejscach
przeznaczonych na ten cel, spe
ł
niaj
ą
cych niezb
ę
dne warunki higieniczno-sanitarne.
Rozdzia
ł
2
Prace w kana
ł
ach
ś
ciekowych
§ 5
Zasady ogólne
1. Prace w kana
ł
ach
ś
ciekowych powinny by
ć
prowadzone z zastosowaniem niezb
ę
dnych
ś
rodków
techniczno-organizacyjnych, zapewniaj
ą
cych bezpiecze
ń
stwo i higien
ę
pracy, przewidzianych w
projekcie organizacji robót lub w instrukcji technologicznej.
2. Projekt organizacji robót sporz
ą
dza si
ę
dla robót remontowych, których nie przewidziano w
instrukcjach technologicznych. W projekcie organizacji robót nale
ż
y okre
ś
li
ć
: przewidywane meto-
dy pracy, liczb
ę
pracowników zatrudnionych wewn
ą
trz kana
ł
ów i liczb
ę
osób stanowi
ą
cych ich
ubezpieczenie, a w razie potrzeby sk
ł
ad brygady ratunkowej oraz stosowany sprz
ę
t roboczy i
ratunkowy.
§ 6
Podstawowe zasady czyszczenia kana
ł
ów
1. Wprowadzanie ludzi do kana
ł
u o wysoko
ś
ci lub
ś
rednicy poni
ż
ej 1 m jest zabronione.
2. Czyszczenie kana
ł
ów, o których mowa w ust. 1, lub kontrola stanu technicznego powinny by
ć
prowadzone przy u
ż
yciu sprz
ę
tu specjalistycznego.
§ 7
Obowi
ą
zek zabezpieczenia pracowników
Przed rozpocz
ę
ciem robót w kanale nale
ż
y zabezpieczy
ć
pracowników przed nag
ł
ym:
podniesieniem si
ę
poziomu
ś
cieków,
przekroczeniem dopuszczalnych st
ęż
e
ń
substancji szkodliwych i niebezpiecznych dla
ż
ycia lub zdrowia.
§ 8
Uzgodnienie terminów prac
Terminy pracy w kanale powinny by
ć
uzgodnione z u
ż
ytkownikami kana
ł
u w formie
pisemnej w celu ograniczenia lub wstrzymania odprowadzania
ś
cieków w okresie trwania robót.
30.07.2015
BHP – KODEKS PRACY I PRZEPISY WYKONAWCZE
61
-
3/5
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
PRPB – 2015-2
§ 9
Łą
czno
ść
z osobami pracuj
ą
cymi w kanale
Przy pracach w kana
ł
ach nale
ż
y zapewni
ć
sta
łą łą
czno
ść
pomi
ę
dzy pracuj
ą
cymi wewn
ą
trz
kana
ł
ów a osobami ubezpieczaj
ą
cymi.
§ 10
Sk
ł
ad brygady
Brygada wyznaczona do pracy w kanale powinna sk
ł
ada
ć
si
ę
co najmniej z czterech osób, z
których najwy
ż
ej dwie mog
ą
pracowa
ć
w kanale, a pozosta
ł
e osoby powinny stanowi
ć
ich
ubezpieczenie.
§ 11
Zasady obowi
ą
zuj
ą
ce przy pracy w kanale
1. Otwarcie w
ł
azu studzienki rewizyjnej znajduj
ą
cej si
ę
w jezdni lub chodniku mo
ż
e nast
ą
pi
ć
po uprzednim zabezpieczeniu terenu robót od ka
ż
dej strony ruchu.
2. Otwór w
ł
azowy studzienki nale
ż
y zabezpieczy
ć
kratk
ą
i oznaczy
ć
go czerwon
ą
chor
ą
giewk
ą
ostrzegawcz
ą
. W porze nocnej i w miar
ę
potrzeby nale
ż
y stosowa
ć
o
ś
wietlenie
ostrzegawcze. Otwierania pokryw studzienek nale
ż
y dokonywa
ć
za pomoc
ą
haków lub
podno
ś
ników, wykonanych z materia
ł
ów nie iskrz
ą
cych.
4. Do o
ś
wietlania kana
ł
ów nale
ż
y u
ż
ywa
ć
hermetycznie zamkni
ę
tych elektrycznych lamp
akumulatorowych o napi
ę
ciu do 25 V lub bateryjnych latarek o konstrukcji przeciwwybuchowej.
Dopuszcza si
ę
u
ż
ywanie o
ś
wietlenia zasilanego z sieci elektrycznej o napi
ę
ciu nie
przekraczaj
ą
cym 12 V.
5. Odmra
ż
anie pokryw w
ł
azowych przy u
ż
yciu otwartego ognia oraz palenie tytoniu podczas
otwierania w
ł
azu i pracy w kanale jest zabronione.
§ 12
Szczegó
ł
owe zasady czyszczenia kana
ł
ów
1. Przed wej
ś
ciem do kana
ł
u lub studzienki rewizyjnej nale
ż
y przewietrzy
ć
kana
ł
, zdejmuj
ą
c
pokrywy w
ł
azowe co najmniej z dwóch studzienek, po obydwu stronach studzienki
kontrolowanej.
2. Po zako
ń
czeniu wietrzenia kana
ł
u nale
ż
y sprawdzi
ć
, za pomoc
ą
analizatorów chemicznych
albo lampy bezpiecze
ń
stwa, czy nie wyst
ę
puj
ą
substancje szkodliwe dla zdrowia lub
niebezpieczne.
3. Pokrywy w
ł
azowe mocowane na zawiasach nale
ż
y zabezpieczy
ć
przed samoczynnym
zamkni
ę
-ciem.
4. Gdy wietrzenie naturalne oka
ż
e si
ę
nieskuteczne, nale
ż
y przewietrzy
ć
kana
ł
stosuj
ą
c
wentylacj
ę
mechaniczn
ą
.
§ 13
Podczas schodzenia do kana
ł
u nale
ż
y sprawdza
ć
stan techniczny stopni lub klamer z
ł
azowych.
§ 14
Ka
ż
de wej
ś
cie do kana
ł
u wymaga zastosowania przez pracowników odpowiednich
ś
rodków
ochrony dróg oddechowych.
§ 15
Pracownicy zatrudnieni przy robotach w kana
ł
ach powinni posiada
ć
odzie
ż
i obuwie robocze
oraz
ś
rodki ochrony indywidualnej, przewidziane dla tych stanowisk w katalogach ochrony
30.07.2015
BHP – KODEKS PRACY I PRZEPISY WYKONAWCZE
61
-
4/5
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
PRPB – 2015-2
indywidualnej i zak
ł
adowych tabelach norm wyposa
ż
enia.
§ 16
Pracownicy wykonuj
ą
cy roboty w kanale powinni posiada
ć
przy sobie urz
ą
dzenia do
wykrywania i sygnalizacji obecno
ś
ci gazu oraz zapalon
ą
lamp
ę
bezpiecze
ń
stwa.
§ 17
Przy stanowisku pracy obok w
ł
azu powinny znajdowa
ć
si
ę
: podr
ę
czna apteczka, zapasowe latarki
elektryczne i odpowiedniej d
ł
ugo
ś
ci linka asekuracyjna zako
ń
czona zatrza
ś
nikami, chyba
ż
e
projekt organizacji robót lub instrukcja technologiczna przewiduje inny sposób ewakuacji
zatrudnionych w kanale.
§ 18
Nad w
ł
azem powinno znajdowa
ć
si
ę
urz
ą
dzenie mechaniczne do ewakuacji
poszkodowanych w razie wyst
ą
pienia zagro
ż
enia
ż
ycia lub zdrowia.
§ 19
Pracownicy czuwaj
ą
cy nad bezpiecze
ń
stwem zatrudnionych w kanale powinni zna
ć
ich
nazwiska, a w razie utraty
łą
czno
ś
ci z nimi - niezw
ł
ocznie przyst
ą
pi
ć
do akcji ratunkowej.
§ 20
Pracownikom czuwaj
ą
cym przy w
ł
azie nie wolno opuszcza
ć
swego stanowiska przez ca
ł
y
czas pracy w kanale.
§ 21
W razie zbli
ż
ania si
ę
burzy lub ulewnego deszczu, pracownicy czuwaj
ą
cy przy w
ł
azach
kana
ł
ów ogólnosp
ł
awnych lub burzowych powinni wezwa
ć
pracuj
ą
cych w kanale do
opuszczenia go.
§ 22
Po zako
ń
czeniu pracy lub na okres przerw w pracy nale
ż
y usun
ąć
z kana
ł
u sprz
ę
t, narz
ę
dzia i
materia
ł
y, a teren robót uporz
ą
dkowa
ć
i usun
ąć
zagro
ż
enia dla
ż
ycia i zdrowia pracowników i
osób postronnych.
§ 23
Przed wej
ś
ciem do studzienek rewizyjnych i w czasie pracy w nich nale
ż
y post
ę
powa
ć
tak, jak przy
czyszczeniu kana
ł
ów.
§ 24
Transport zanieczyszcze
ń
sta
ł
ych, wydobywanych z kana
ł
u i usuwanych na zewn
ą
trz, nie powi-
nien zagra
ż
a
ć
bezpiecze
ń
stwu pracownika przebywaj
ą
cego w studzience.
§ 25
Czyszczenie mechaniczne lub hydrodynamiczne kana
ł
ów i wpustów ulicznych powinno si
ę
odby-
wa
ć
zgodnie z instrukcj
ą
opracowan
ą
przez zak
ł
ad eksploatuj
ą
cy dan
ą
sie
ć
kanalizacyjn
ą
lub
dokumentacj
ę
techniczno-ruchow
ą
urz
ą
dzenia, opracowan
ą
przez producenta urz
ą
dzenia.
30.07.2015
BHP – KODEKS PRACY I PRZEPISY WYKONAWCZE
61
-
5/5
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
PRPB – 2015-2
§ 26
Podczas p
ł
ukania kana
ł
u urz
ą
dzeniem hydrodynamicznym obs
ł
uga urz
ą
dzenia oraz inni
pracownicy nie mog
ą
znajdowa
ć
si
ę
wewn
ą
trz kana
ł
u.
Rozdzia
ł
3
Przepisy ko
ń
cowe
§ 27
Przepisy szczególne
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym rozporz
ą
dzeniu, dotycz
ą
cych warunków
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, zwi
ą
zanych z robotami:
1) ziemnymi i innymi budowlanymi, maj
ą
zastosowanie przepisy rozporz
ą
dzenia Ministra
Budownictwa i Przemys
ł
u Materia
ł
ów Budowlanych z dnia 28 marca 1972 r. w sprawie
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano-monta
ż
owych i
rozbiórkowych (Dz. U. Nr 13, poz. 93),
2) prowadzonymi na drogach i ulicach z ograniczeniem ruchu na jezdni, maj
ą
zastosowanie
przepisy rozporz
ą
dzenia Ministrów Komunikacji oraz Administracji, Gospodarki Terenowej i
Ochrony
Ś
rodowiska z dnia 10 lutego 1977 r. w sprawie bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy przy
wykonywaniu robót drogowych i mostowych (Dz. U. Nr 7, poz. 30).
§ 28
Utrata mocy obowi
ą
zuj
ą
cej przepisów
Traci moc rozporz
ą
dzenie Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony
Ś
rodowiska z dnia 6
pa
ź
dziernika 1973 r. w sprawie bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy przy konserwacji kana
ł
ów miejskiej
sieci kanalizacyjnej (Dz. U. Nr 45, poz. 269).
§ 29
Wej
ś
cie w
ż
ycie przepisów
Rozporz
ą
dzenie wchodzi w
ż
ycie po up
ł
ywie 14 dni od dnia og
ł
oszenia.