Skupia się na związku niemowlęcia i małego dziecka z matką o innymi ważnymi postaciami.
Wg. Klein → psychika jest wewnętrznym światem o spersonalizowanej naturze, światem zinternalizowanych relacji
ego – obiekt, które odzwierciedlają chociaż częściowo relacje ego z obiektami w świecie rzeczywistym.
Obiekt jako słowo-klucz.
Obiekt wewnętrzny nieustannie modyfikowany.
Klein inaczej niż Freud podchodzi do dziecka. Freud mówił, że ego wyłania się z id. Klein twierdzi, że rodzimy się z
prymitywnie ukształtowanym ego, dąży do nawiązania relacji z obiektem, ma zdolność do fantazjowania, przeżywania
lęku i agresji, do posługiwania się pierwotnymi mechanizmami obronnymi.
Fantazja jako pierwotna aktywność psychiczna.
Pierwotny proces polegający na zaspokajaniu pragnień poprzez halucynacje.
Fantazje płyną wprost z popędów i balansują na granicy pomiędzy somatyczną a psychiczną aktywnością.
Agresywne fantazje powstają niezależnie od rzeczywistych doświadczeń (realne obiekty mogą je wzmacniać lub
wyciszać).
Fantazje pełnią funkcję obronną – pomagają poradzić sobie z frustrację itp.
Dziecko internalizuje świat → rzeczywiste zdarzenia modyfikowane przez fantazje.
Dziecko odczuwa lęk → testuje więc rzeczywistość i jej zgodność z fantazjami, by go zredukować → M. Klein: proces
ten leży u podstaw myślenia
Mechanizmy obronne.
M. Klein zwróciła uwagę, że mechanizmy obronne działają u dzieci od urodzenia.
Główne znaczenie mają:
➢
rozszczepienie
◦
do uporządkowania chaosu pierwszych doświadczeń
◦
grupuje w odrębne obiekty: dobre / złe
◦
złe aspekty są usuwane z ego poprzez projekcję → złagodzenie lęku
◦
to najbardziej prymitywna obrona przed lękiem
➢
identyfikacja projekcyjna
◦
cel: uwolnienie ego od niepożądanych aspektów i umieszczanie ich w innych obiektach
◦
1: projekcja części siebie
◦
2: powstaje taka relacja interpersonalna, że odbiorca doświadcza presji żeby zachowywać się w sposób
zgodny z projekcją (samospełniające się proroctwo?)
◦
3: projektowane uczucia po „psychologicznej obróbce” przez odbiorcę (np. interpretacja terapeuty) są
reinternalizowane przez osobę projektującą
➢
identyfikacja introjekcyjna
◦
generalnie w formie inkorporacji świata zewnętrznego
Pozycje schizoidalno – paranoidalna i depresyjna.
W teorii M. Klein → pozycja = mieszanka popędów, obron i relacji z obiektami, zachowania związane z pozycjami są
obecne przez całe życie, nie jest to przemijające stadium, całkowita integracja jest nieosiągalna, co powoduje oscylację
pomiędzy konfliktami depresyjnymi i regresją do zjawisk typu schizoidalno – paranoidalnego.
Pozycja schizoidalno – paranoidalna,
Rozszczepienie: obiekt idealny i obiekty prześladowcze (zalążki superego) obdarzone omnipotentną kontrolą → zawiść
i zazdrość jako destrukcyjne czynniki z którymi trzeba się zmierzyć , itd.
Rozszczepienie ogarnia chaos, zachodzi identyfikacja projekcyjna i introjekcja.
Dominuje tutaj prześladowczy lęk przed destrukcją ego przez jeden lub wiele złych obiektów.
Przy pozytywnym obrocie spraw – zawiść zostaje usunięta / przeniesiona i ego jest wstępnie przygotowane do
integracji.
•
Psychopatologia: wrogość i zawiść zbyt intensywne → wyprojektowana część dezintegruje się na małe
kawałeczki i sam obiekt projekcji też się dezintegruje, wszystko pełne nienawiści (świat wew. i zew.),, cel:
zniszczenie znienawidzonego obiektu i zniszczenie „aparatu percepcyjnego, który go postrzega)
Pozycja depresyjna.
Postęp w rozwoju, niemowlę rozpoznaje cały obiekt i ustosunkowuje się do niego.
Dziecko rozpoznaje matkę, jako całą osobę, która może być czasem zła, a czasem dobra.
Ego dziecka też staje się coraz bardziej całościowe, coraz mniej rozszczepione na dobre i złe składniki.
Lęk rodzi się z ambiwalencji.
Nasilone procesy introjekcji – obiekt może odejść, bo jestem zły i niedoskonały → chęć zatrzymania obiektu wewnątrz
siebie.
Ta pozycja jest krytyczna dla niemowlęcia! → zaczyna odróżniać fantazje od rzeczywistości → badanie rzeczywistości
jest adekwatne i znaczące (a nie kierowane fantazjami).
Rozwój zdolności do reprezentacji symbolicznej obiektu → umożliwia zniesienie separacji i wyobrażenia sobie obiektu
pod jego nieobecność
•
patologia :
◦
obrony maniakalne: kontrola, triumf, pogarda
◦
obsesyjna reparacja
Tutaj początki kompleksu Edypa wg M. Klein → dziecko przeżywa niezaspokojenie ze strony matki i dostrzega, że
ojciec „zabrał matkę i pierś” ! :P