choperkra ®

ZAPALENIA SWOISTE TKANEK TWARZY , SZYI I JAMY USTNEJ

Wspólną cechą jest typowy obraz histologiczny wytworzonej ziarniny na podłożu zawsze
jednakowej reakcji tkanki na swoisty czynnik zapalny.

Najczęściej :

1. Promienica ( actinomycosis) - pierwotnie przewlekła
-promieniowce na pograniczu grzybów i bakterii ( obecnie uważane za bakterie G + )
-gatunki :

-Actinomyces bovis , Izraeli , odontolyticus , naeslundi ,viscosus

-bytują w jakie ustnej jako saprofity
-patogenne stają się przy zachwianiu równowagi bakteryjnej ( tzn. uraz , extrakcja ,
złamanie kości ) à ‘są względnie beztlenowe więc jak wnikną w głąb tkanek mają
świetne warunki do rozmnażania !!! ‘

-podział kliniczny :
a) twarzowo-szyjna – występuje najczęściej (co może dowodzić tego że j.u. jest wrotami
zakażenia i schorzenia obejmujące zęby i przyzębie sprzyjają promienicy )
b)piersiowa
c)brzuszna

-rozpoznanie na podstawie:
a) obrazu klinicznego
b) badania bakteriologicznego treści ropnej
c) badania hist-pat ziarniny zapalnej
d) obrazu RTG w przypadku promienicy kości
e) badania serologicznego

-3 postacie kliniczne promienicy tkanek miękkich :
-naciekowa ( naciek promienicy – infiltratio actinomycotica)
-guzowatą (guz promienicy –actinomycoma )
-ropną ( ropień promienicy ( abscessus actinomycoticus ) oraz promienicze zapalenie
kości ( osteomyelitis actinomycotica )

Cechy charakterystyczne :
-deskowaty , twardy naciek skóry i tkanki podskórnej ( niebolesny przy dotyku , koloru
sinoczerwonego ) oraz guzowate skupiska ziarniny pod skóra które ulegają rozpadowi i
ropieniu tworząc przetoki à z których sączy się treść posokowato-ropna z żółtymi
ziarnami promieniczymi
-trudności w rozpoznaniu à powtarzać badania !!!!

Osteomyelitis actonimycotica:
-występuje rzadko
-postacie :

-centralna –wynik przejścia zakażenia na kość z okolicy przywierzchołkowej zęba lub

szpary złamania przez ciągłość albo naczyniami krwionośnymi

PDF created with pdfFactory Pro trial version

www.pdffactory.com

-obwodowa – zakażenie szerzy się na kość z otaczających tkanek miękkich ( skóra ,

błona śluzowa )

-po nacieczeniu okostnej àkanały Haversa à kość gąbczasta

-w RTG – procesy lityczne ( rozrzedzenia lub ubytki) i nadmierne kostnienie
okostnowe

-guzowata (guz promieniczy ) – pierwotnie przewlekła ,wtórnego zapalenia z
tworzeniem się guzków ziarninowych , które niszczą kość .

LECZENIE PROMIENICY :

antybiotyki + leczenie chirurgiczne

àwczesny okres fazy naciekowej – antybiotyk ( penicylina ,ampicylina, amoksycylina ,
klindamycyna , linkomycyna , erytromycyna , metronidazol ) -> okres stosowania kilka
tygodni , obowiązuje sanacja jamy ustnej
à leczenie chirurgiczne – nacinanie ropni , drenaż , usuwanie martwaków

-guzy promienicze tk miękkich i kości – operacyjnie w osłonie antybiotykowej

-zaciągające blizny po przebytej prom – rok po w osłonie antybiotykowej

2. Gruźlica ( tuberculosis) à mycobacetrium tuberculosis

-może przybierać na skórze i w jamie ustnej różne postacie kliniczne ( toczeń , gruźlica
wrzodziejąca ,gruźlica rozpływna )

-gruźlicze owrzodzenia – na błonie śluzowej mają nierówną powierzchnię i dno , nawisające
brzegi , są żywo bolesne àróżnicować z owrzodzeniami rakowymi , kiłowymi à badanie
hist-pat , leczenie farmakolog

-zapalenie gruźlicze węzłów chłonnych podżuchwowych i szyjnych –ich zropienie à
powstanie tzw. zimnych ropni , leczenie swoiste , chirurgia à polega na ich opróżnieniu
przez nakłucie , w wyj przypadkach wyłuszczenie

-gruźlica kości szczękowych –

-rzadko , głownie u dzieci i młodzieży jako wynik wtórnego zakażenia z ognisk w
płucach przez krwiobieg lub bł śluz j.u czy nosowej
-podział Thomasa ( w zależność od wrót zakażenia ) :

-obwodowa

-śródkostna

-rozlana

-schorzenie przewlekłe
-charakterystyczna ziarnina
- decyduje badanie hist-pat
-badanie dodatkowe - bakteriolog w kierunku prątków Kocha , próba tuberkulinowa ,
RTG thorax et cranium

LECZNIE – swoiste , farmakologiczne
-chirurgia usunięcie martwaków ,wyłyżeczkowaniu ziarniny , opróżnieniu ropnia +
stosowanie leków p/gruźliczych

3. Kiła ( lues , syphilis) Spirochaeta Pallada
-rzadko w obszarze twarzy i szyi
-postacie kiła I , II i III – rzędowa
-wykwity , owrzodzenia na wargach + powiększnie ww chłonn okoli

PDF created with pdfFactory Pro trial version

www.pdffactory.com

-rozpoznanie – wykryć krętki blade w wydzielinie z owrzodzenia lub ziarninie w badaniu
hist-pat , badania serologiczne ( odczyn Wassermana )
-leczenie – penicylina , później operacja naprawcza zniekształceń
-w kile późnej i wrodzonej – tworzą się kilaki ( gumma ) w okolicy podniebienia twardego i
przegrody nosa à ich rozpad à ubytki àzniekształcenia ( nos siodełkowaty , zaburzenia
mowy ) à chirurgiczna rekonstrukcja

PDF created with pdfFactory Pro trial version

www.pdffactory.com