177_711502_ciesla

Spis tre

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach.................................................................................

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

2. Opis zawodu................................................................................

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

powania zawodu .............................................................

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

dzia

pracy, zagro

enia, organizacja pracy) ............................

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia

pracy w zawodzie.............................................................

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Montowanie szalunków systemowych Kz1 ...................... 10
3.2. Wykonywanie deskowa

indywidualnych Kz2 ................. 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS ........................................... 12

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13

5. Słownik ....................................................................................... 14

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

711502 Cie

la szalunkowy

Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemie

lnicy (w Mi

dzy-

narodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – po-
ziom 3).

Grupa elementarna 7115 – Cie

le i stolarze budowlani (w Mi

dzyna-

rodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada gru-
pie 7115 Carpenters and joiners).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ci (PKD 2007):

Sekcja F. Budownictwo, Dział 41. Roboty budowlane zwi

zane ze

wznoszeniem budynków, Grupa 41.2. Roboty budowlane zwi

zane

ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 7 przedsi

biorstwach (du

e – 1,

rednie – 3, małe − 2, mikro – 1,

w tym produkcyjne – 3, usługowe − 4), przeprowadzonych w lutym
i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

bieta Kuskowska – Warsztaty budowlane Zespołu Szkół Po-

nadgimnazjalnych Nr 15 w Łodzi,

•

Piotr Zaj

czkowski – ULMA SA w Warszawie,

•

Marek Szafra

ski – Zakład Budowlany Marek Szafra

ski w Łodzi,

•

Sławomir Kasprzak – Zespół Szkół Licealnych i Technicznych

Nr 1 w Warszawie.

Ewaluatorzy:

•

Grzegorz Kwa

niak – Okr

gowa Izba Budownictwa w Łodzi,

•

Anna Siennicka – Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli

i Kształcenia Praktycznego w Łodzi.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Cie

la szalunkowy montuje szalunki systemowe oraz wykonuje de-

skowania indywidualne.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

powania zawodu

Cie

la szalunkowy jest zawodem budowlanym. Celem pracy cie

szalunkowego jest monta

i demonta

szalunków systemowych oraz

przygotowanie konstrukcji deskowa

indywidualnych wykorzystywa-

nych jako formy do nadawania kształtu przy wylewaniu betonu lub jako
szablonu w robotach murarskich. Do jego zada

nale

y dobór rodzaju

drewna, sposobu obróbki przy u

yciu narz

dzi, urz

dze

i maszyn do

prac ciesielskich. Cie

la szalunkowy zajmuje si

cznym i mechanicz-

nym transportowaniem elementów deskowania systemowego i indywi-
dualnego. Odpowiedzialny jest za wła

ciwe wykorzystanie materiałów

i narz

dzi.

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

dzia pracy, zagro

enia, organizacja pracy)

Osoba wykonuj

ca zawód cie

li szalunkowego pracuje na placu bu-

dowy. Podczas wykonywania prac ciesielskich wykonuje ł

czenia przy-

gotowanego drewna ró

nymi metodami np.: pasowaniem, zbijaniem,

skr

caniem – posługuj

c si

sprz

tem i narz

dziami r

cznymi, elek-

trycznymi i spalinowymi do obróbki drewna. Podczas wykonywania
pracy nara

ony jest na działanie czynników szkodliwych, takich jak:

niskie i wysokie temperatury otoczenia, hałas. Cie

la szalunkowy jest

nara

ony na urazy mechaniczne w wyniku po

lizgni

cia, potkni

cia,

upadku z wysoko

ci, uderzenia, stłuczenia, skaleczenia. Podczas wy-

konywania prac z u

yciem elektronarz

dzi, urz

dze

i maszyn istnieje

niebezpiecze

stwo pora

enia pr

dem elektrycznym w przypadku kon-

taktu ze

le zabezpieczonymi przewodami. Cie

la szalunkowy pracuje

zespołowo, pod nadzorem. Praca wykonywana jest najcz

ęś

ciej w sys-

temie jednozmianowym, jednak ze wzgl

du na konieczno

ść

zapewnie-

nia ci

gło

ci procesu technologicznego mo

e by

równie

prowadzona

w systemie zmianowym.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Wykonywanie zawodu cie

li szalunkowego wymaga zdolno

ci ma-

nualnych. Osoba pracuj

ca w tym zawodzie powinna cechowa

systematyczno

, solidno

i rzetelno

oraz umiej

tno

współdziałania w zespole. Wykonywanie czynno

ci zwi

zanych z reali-

zacj

zada

zawodowych wymaga koordynacji wzrokowo-słuchowej

oraz ruchowej, koncentracji i podzielno

ci uwagi, a powtarzalny charak-

ter tych czynno

ci wymaga równie

cierpliwo

ci i odporno

ci na mono-

toni

pracy. W zawodzie wymagana jest du

a sprawno

ść

fizyczna i wy-

trzymało

ść

na długotrwały wysiłek fizyczny. Przeciwwskazaniem do

pracy w zawodzie s

alergie, astma, przewlekła obturacyjna choroba

płuc, wady wzroku i słuchu nie podlegaj

ce korekcji oraz zaburzenia

równowagi i l

k wysoko

ci.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia

pracy w zawodzie

Pracodawcy zatrudniaj

w zawodzie osoby z wykształceniem za-

sadniczym zawodowym o kierunkach zwi

zanych z budownictwem,

tnie z do

wiadczeniem w pracach stolarskich i ciesielskich. Mo

liwe

jest równie

przyuczenie do zawodu i zdobywanie do

wiadczenia

w trakcie pracy. Cie

la szalunkowy powinien bra

udział w szkoleniach

organizowanych w przedsi

biorstwie, przez stowarzyszenia i inne orga-

nizacje bran

owe lub wyspecjalizowane szkoły i o

rodki szkoleniowe.

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Osoba pracuj

ca w zawodzie cie

la szalunkowy mo

e po kursie

kwalifikacyjnym w zakresie kwalifikacji B.15. Wykonywanie robót cie-
sielskich, uj

tej w podstawie programowej w zawodzie 711501 Cie

la,

lub eksternistycznie potwierdzi

kwalifikacje w tym zawodzie zdaj

egzamin w Okr

gowej Komisji Egzaminacyjnej. Cie

la szalunkowy

e równie

poszerza

wiedz

i doskonali

umiej

tno

ci w innych

pokrewnych zawodach np. 711102 Monter konstrukcji budowlanych na
kursach kwalifikacyjnych potwierdzaj

c kwalifikacje B.20. Monta

kon-

strukcji budowlanych. Maj

c potwierdzon

kwalifikacj

B.20. mo

równie

po uzupełnieniu wykształcenia ogólnego i zdaniu pozostałych

egzaminów kwalifikacyjnych, potwierdzi

kwalifikacje w zawodzie

311204 Technik budownictwa. Inn

drog

awansu zawodowego jest

uzyskanie tytułu czeladnika lub mistrza w zawodzie cie

li – po zdaniu

egzaminu przeprowadzanego przez organizacje rzemie

lnicze. Po kilku-

letnim do

wiadczeniu w zawodzie cie

la szalunkowy, osoba przejawiaj

ca zdolno

ci przywódcze, uzdolnienia techniczne oraz zdolno

ść

współ-

pracy w zespole mo

e zosta

brygadzist

i nadzorowa

prac

zespołu.

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Składowanie elementów deskowania indywidualnego i szalun-
ków systemowych (niezb

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z2.

Sporz

dzanie przedmiaru robót zwi

zanych z wykonaniem

i monta

em elementów szalunków (niezb

dne kompetencje:

Kz1, Kz2, KzS).

Z3.

Wykonywanie obróbki elementów drewnianych (niezb

dne kom-

petencje: Kz2, KzS).

Z4.

Montowanie i demontowanie szalunków systemowych (niezb

ne kompetencje: Kz1, KzS).

Z5.

Montowanie i rozbieranie deskowania indywidualnego (niezb

ne kompetencje: Kz2, KzS).

Z6.

Transportowanie r

czne i mechaniczne deskowania indywidual-

nego oraz szalunków systemowych (niezb

dne kompetencje:

Kz1, K2, KzS).

Z7.

Wykonywanie innych konstrukcji drewnianych na budowie (np.
barierki zabezpieczaj

ce pomosty itd.) (niezb

dne kompetencje:

Kz2, KzS).

Z8.

Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami BHP,
ochrony ppo

., zasadami ergonomii oraz ochrony

rodowiska

(niezb

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Montowanie szalunków systemowych (potrzebne do wykonywa-

nia zada

: Z1, Z2, Z4, Z6, Z8).

Kz2 – Wykonywanie deskowania indywidualnego (potrzebne do wyko-

nywania zada

: Z1, Z2, Z3, Z5, Z6, Z7, Z8).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

: Z1÷

Z8).

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

w za-

wodzie sugeruje si

wykorzysta

do opisu kwalifikacji na poziomie 3

wła

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ci (gru-

pa wielka 7 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ca zawód cie

li szalunkowego:

1) w zakresie wiedzy: zna fakty, zasady, procesy i poj

cia ogólne

w zawodzie cie

li szalunkowego; zna i rozumie podstawowe poj

cia

i zale

ci w zawodzie oraz w szerszym zakresie elementarne

uwarunkowania prowadzonej działalno

ci w bran

y budowlanej

oraz zasady BHP – zwłaszcza podczas wykonywania robót na wy-
soko

ci;

2) w zakresie umiej

tno

ci: ma umiej

tno

ci wymagane do realizacji

zada

i rozwi

zywania problemów poprzez wybieranie podstawo-

wych metod, narz

dzi i materiałów niezb

dnych do montowania

szalunków; potrafi wykonywa

zadania według ogólnej instrukcji,

w cz

ęś

ciowo zmiennych warunkach; umie rozwi

zywa

typowe pro-

blemy; umie odbiera

i formułowa

wypowiedzi.

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z2, Z4, Z6, Z8 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Montowanie szalunków systemowych Kz1

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

cia ogólne i zale

ci zwi

zane z montowaniem szalunków
systemowych, w szczególno

zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

., ergonomii, ochrony

rodowiska w zakresie monto-

wania i demontowania szalun-
ków systemowych;

−

podstawowe zasady rysunku
budowlanego;

−

zasady odczytu przyrz

dów

kontrolno-pomiarowych;

−

zasady składowania elemen-
tów deskowania systemowego;

−

zasady budowania deskowania
systemowego;

−

zasady działania i obsługi
urz

dze

i narz

dzi do obróbki

drewna;

−

metody transportu r

cznego

i mechanicznego;

−

zasady monta

u i demonta

systemów szalunkowych.

Umiej

tno

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

zane z mon-

towaniem szalunków systemo-
wych według ogólnej instrukcji
w cz

ęś

ciowo zmiennych warun-

kach, w szczególno

ci potrafi:

−

stosowa

zasady i przepisy

BHP, ppo

., ergonomii, ochro-

rodowiska w zakresie mon-

towania i demontowania sza-
lunków systemowych;

−

posługiwa

dokumentacj

techniczn

stosowan

w bu-

downictwie;

−

dokonywa

pomiar zgodnie

z wymaganiami technologicz-
nymi;

−

składowa

elementy deskowa-

nia systemowego;

−

dobiera

elementy szalunków

systemowych;

−

obsługiwa

narz

dzia, urz

dzenia i maszyny do obróbki
drewna;

−

transportowa

cznie i me-

chanicznie elementy systemów
szalunkowych;

−

wykonywa

monta

szalunków

systemowych;

−

wykonywa

demonta

szalun-

ków systemowych.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z5, Z6, Z7, Z8 wymaga

posiadania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Wykonywanie deskowania indywidualnego Kz2

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

cia ogólne i zale

ci zwi

zane z wykonywaniem deskowa-
nia indywidualnego, w szczegól-
no

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

., ergonomii, ochrony

rodowiska w zakresie wyko-

nywaniu szalunków indywidu-
alnych;

−

podstawowe zasady rysunku
budowlanego;

−

zasady odczytu przyrz

dów

kontrolno-pomiarowych;

−

zasady składowania elemen-
tów deskowania indywidualne-
go;

−

zasady działania i obsługi na-
rz

dzi, urz

dze

, maszyn do

prac ciesielskich;

−

zasady doboru materiałów do
wykonywanej konstrukcji;

−

metody obróbki drewna;

−

metody transportu r

cznego

i mechanicznego;

−

zasady wykonywania i demon-
towania konstrukcji deskowa-
nia indywidualnego.

Umiej

tno

ci – wykonuje proste

zadania zwi

zane z wykonywa-

niem deskowania indywidualnego
według ogólnej instrukcji, najcz

ciej w typowych warunkach,

w szczególno

ci potrafi:

−

stosowa

zasady i przepisy

BHP, ochrony ppo

., ergono-

mii, ochrony

rodowiska w za-

kresie wykonywaniu deskowa-
nia indywidualnego;

−

posługiwa

dokumentacj

techniczn

stosowan

w bu-

downictwie przy wykonywaniu
deskowania indywidualnego;

−

dokonywa

pomiaru zgodnie

z wymaganiami technologicz-
nymi;

−

składowa

elementy do de-

skowania indywidualnego;

−

obsługiwa

i nadzorowa

na-

dzia, urz

dzenia i maszyny

do obróbki drewna;

−

dobiera

materiały do wykony-

wanej konstrukcji;

−

transportowa

cznie i me-

chanicznie elementy deskowa-
nia indywidualnego;

−

wykonywa

konstrukcj

de-

skowania indywidualnego;

−

wykonywa

demonta

desko-

wania indywidualnego.

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ci kompetencji kluczowych dla zawodu cie

li szalun-

kowego przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 711502 Cie

la szalunkowy

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

(zespół czynno

ci) wyodr

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ci o podobnym charakterze (zwi

zanych z wykonywan

funkcj

lub przedmiotem pracy) wymagaj

cych pogł

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

tno

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

nie okre-

lonym pocz

tku i ko

cu, wyodr

bniony ze wzgl

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ci zawodowych powi

zanych jednym

celem, ko

cy si

produktem, usług

lub decyzj

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

, odnosz

cych si

do dziedziny uczenia si

lub działalno-

ci zawodowej.

Umiej

tno

−

zdolno

ść

wykonywania zada

i rozwi

zywania problemów wła

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

lub działalno

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

tno

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

zawodowych wchodz

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

(zasób wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

gni

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

instytucj

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

liwiaj

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

efektów uczenia si

; stanowi

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

) oraz zapewnianiu ich jako

ci.