Unix - edytory

'tedd' T. K dzierski

str. 1/1 (ost. akt.: 14-02-05)

Wymagania.we: przerobione

Pliki i kartoteki

vi - Visual edytor

vi jest standardowym edytorem tekstu w systemie Unix. Pozwala na tworzenie i edycj plików tekstowych. Jest jednocze nie jednym ze "straszaków", jakimi w

Unixie zwykło si "torturowa " u ytkowników innych systemów operacyjnych. Do cz sto zdarzało mi si obserwowa przera enie na twarzy u ytkownika,

który zacz ł edycj za pomoc vi, wpisał co do pliku a potem zobaczył na ekran - te resztki które zostały z pliku zwykle znacznie ró niły si od tego "co

u ytkownik miał na my li"... Powód takiego działania jest zwykle do prosty -

vi zaczyna prac

w trybie klawiszowym

- a w tym trybie ka dy naci ni ty

przez u ytkownika klawisz jest

komend

wykonywanym przez

vi a nie znakiem dopisywanym do pliku... Dlaczego w takim razie powinni my si nauczy

przynajmniej elementarnego sposobu u ywania

vi:

•

bardzo cz sto vi jest uruchamiany automatycznie - jest zwykle standardowym edytorem Unixa. Pisz c kolejny list, u ywaj c niektórych z komend

systemowych - mo emy 'znale si ' w

vi nawet wtedy, kiedy 'jawnie' go nie wywołali my

•

vi jest naprawd 'mocnym' edytorem - mo na za jego pomoc dokona zaawansowanych edycji plików tekstowych - je eli tylko panujemy nad tym

edytorem...

•

vi niczego sam nie zmienia w edytowanym pliku. Inne edytory próbuj np. czasem minimalizowa wielko pliku, zmieniaj c grup spacji w znak tabulacji,

formatuj edytowany tekst - w przypadku plików konfiguracyjnych mo e to by 'gro ne' - taka modyfikacja pliku - na przykład definiuj cego DNS - mo e

spowodowa , e nasz serwer DNSu przestanie działa prawidłowo.

Unix - edytory

'tedd' T. K dzierski

str. 2/2 (ost. akt.: 14-02-05)

uruchomienie:

vi [parametry] wzornik

vi zostanie uruchomiony - pierwszy z plików których nazwy s zgodne z

wzornikiem

zostanie wczytany do edycji. Zanim omówimy zasady działania

vi

-

najcz ciej u ywane parametry wywołania

vi:

-r plik je eli nast piła awaria komputera podczas poprawiania przez vi jakiego pliku mo emy - po ponownym uruchomieniu Unixa odzyska

ten plik uruchamiaj c vi z parametrem r nazwa_pliku poprawianego podczas awarii

-R

wczytaj pliki o nazwach zgodnych z wzornikiem w trybie read only - to zabezpiecza nas przed przypadkow zmian zawarto ci tych

plików

vi mo e pracowa w jednym z 3 stanów:

tryb klawiszowy - w tym trybie ka dy klawisz na klawiaturze powoduje wykonanie jakiej akcji na edytowanym pliku

tryb edycji tekstu - po wykonaniu (w trybie klawiszowym) komendy inicjuj cej wpisywanie tekstu - przechodzimy do trybu edycji tekstu. W tym trybie tekst

wpisywany z klawiatury jest wstawiany do edytowanego pliku - a do naci ni cia klawisza

Esc - co spowoduje powrót do trybu klawiszowego

tryb komend liniowych - je eli w trybie klawiszowym naci niemy : (dwukropek) - przechodzimy do trybu komend liniowych. W ostatniej linii na ekranie

pojawia si

: po którym mo emy wpisa komend 'liniow '. Komenda taka działa zwykle na grupie linii. Po jej wykonaniu vi wraca automatycznie do trybu

klawiszowego

Unix - edytory

'tedd' T. K dzierski

str. 3/3 (ost. akt.: 14-02-05)

tryb komend

klawiszowych

tryb edycji

tekstu

tryb komend

liniowych

i, A

Esc

:

q, q!, x

Uwaga!!! Najcz ciej popełnianym bł dem jest próba wpisywania tekstu w trybie klawiszowym bez wcze niejszego wykonania komendy

inicjuj cej wpisywanie tekstu. Powoduje to interpretowanie przez vi ka dego naci ni tego klawisza jako komendy vi - mo e do doprowadzi

do du ych 'zniszcze ' w edytowanym tek cie.

Zmiana trybów pracy:

•

po uruchomieniu

vi przechodzi w tryb komend klawiszowych - ka de naci niecie klawisza na klawiaturze powoduje wykonanie komendy, zwi zanej z

tym klawiszem

•

z

trybu klawiszowego, po naci ni ciu : przechodzimy do trybu komend liniowych. Mo emy wpisa komend - po naci ni ciu klawisza

Enter

vi

wykonuje komend i wraca do trybu klawiszowego

Unix - edytory

'tedd' T. K dzierski

str. 4/4 (ost. akt.: 14-02-05)

•

je eli w

trybie klawiszowym wykonamy komend wstawiaj c tekst - przechodzimy do trybu edycji tekstu. W tym trybie znaki wpisywane z klawiatury

s wstawiane do edytowanego pliku. Naci ni cie klawisza ESC powoduje powrót do trybu klawiszowego - zako czenie wstawiania tekstu

•

je eli pracuj c w

trybie liniowym wykonamy komend ko cz c prac vi (q - zako cz, nie zmieniaj pliku, x - zako cz, zapisz zmieniony plik) - wrócimy

do Unixa

Wybrane komendy trybu klawiszowego

powoduj ce przej cie do trybu wpisywania tekstu:

a

wpisuj tekst za kursorem

i

wpisuj tekst przed kursorem

A

wpisuj tekst na ko cu linii

I

wpisuj tekst na pocz tku linii

S

zast p cał bie c lini wpisywanym tekstem

C

zast p znaki od poło enia kursora do ko ca linii wpisywanym tekstem

Wpisywany tekst mo e by wieloliniowy. Ko czymy wpisywanie tekstu naciskaj c klawisz Esc - wracamy do trybu klawiszowego.

Wybrane komendy trybu klawiszowego

:

dd

skasuj cał lini w której znajduje si kursor

x

skasuj znak za kursorem

X

skasuj znak przed kursorem

Unix - edytory

'tedd' T. K dzierski

str. 5/5 (ost. akt.: 14-02-05)

J

poł cz bie c i nast pn lini w jedn lini

u

anuluj ostatni zmian ('

undo

')

Y

anuluj wszystkie zmiany w bie cej linii

.

powtarzaj ostatnie polecenie zmieniaj ce tekst

Komendy zmiany pozycji (tryb klawiszowy):

←

←

←

←→

→

→

→

znak w lewo, znak w prawo

↑↑↑↑↓↓↓↓

linia w gór , linia w dół

0

przejd na pocz tek bie cej linii

$

przejd na koniec bie cej linii

fc

skocz wprzód do znaku

c

Fc

skocz w tył do znaku

c

w

skocz do pocz tku nast pnego słowa

b

skocz do pocz tku poprzedniego słowa

H

przejd na gór ekranu

M

przejd na rodek ekranu

L

przejd na dół ekranu

^F

przesu o ekran w przód

Unix - edytory

'tedd' T. K dzierski

str. 6/6 (ost. akt.: 14-02-05)

^B

przesu o ekran w tył

^R

przerysuj ekran

zapis ^F oznacza jednoczesne naci ni cie klawisza Ctrl i klawisza F.

Kopiowanie i przenoszenie tekstu (tryb klawiszowy):

Wszystkie komendy skre laj ce lub kopiuj ce tekst wpisuj ten tekst do wewn trznego bufora vi. Tekst ten mo e by potem wielokrotnie wstawiany w ró ne miejsca pliku.

Ni ej wymienione komendy równie działaj na buforze vi:

m

zaznacz bie c lini

y

skopiuj zaznaczony tekst do bufora vi

p

wstaw tekst z bufora vi za kursorem

P

wstaw tekst z bufora vi przed kursorem

Wybrane komendy trybu liniowego

:

/wzornik

wyszukaj tekst zgodny z wzornikiem, przesu tam kursor

/

wyszukaj nast pne wyst pienie ostatnio u ytego wzornika

s/t

old

/t

new

/

zamie tekst t

old

na t

new

Unix - edytory

'tedd' T. K dzierski

str. 7/7 (ost. akt.: 14-02-05)

w

zapisz bie cy plik na dysk

w

fname

zapisz bie co poprawiany tekst na plik

fname

r

fname

wczytaj zawarto pliku

fname

i wstaw go za kursorem

number

przejd do linii numer

number

n

zako cz poprawianie bie cego pliku, zacznij poprawia nast pny plik, którego nazwa pasuje do

wzornika

z linii komendy uruchamiaj cej vi

q

zako cz prac vi - je eli zmienili my zawarto pliku vi nie pozwoli nam zako czy pracy

q!

zako cz prac z vi nie zapisuj c zmienionego pliku na dysk

x

zapisz edytowany plik na dysk i zako cz prac z vi

Komendy s i w standardowo przeszukuj i zapisuj cały plik. Je eli poprzedzimy je dwoma numerami linii oddzielonymi przecinkiem - b d działa tylko na tych liniach.

Jako numery linii mo na u y liczb całkowitych lub konstrukcji postaci:

-

liczba

linia o

liczba

linii wcze niej ni bie ca

+

liczba

linia o

liczba

linii pó niej ni bie ca

.

bie ca linia. Komenda

.=

wpisana w trybie komend liniowych wy wietli numer bie cej linii

$

ostatnia linia pliku. Komenda

=$

wpisana w trybie komend liniowych wy wietli ilo linii w pliku

Unix - edytory

'tedd' T. K dzierski

str. 8/8 (ost. akt.: 14-02-05)

Przykłady:

1,20s/ala/ola/

zamie ka de wyst pienie tekstu ala na ola w liniach od 1 do 20

.+5,$-10w part1

wpisz na plik part1 cz

bie

co poprawianego pliku - od linii o 5 dalej ni bie

ca do linii o 10 mniej ni ostatnia

linia w pliku

U ywaj c vi stwórz we własnej kartotece plik zawieraj cy podanie o podwy k . Najpierw stwórz i zapisz plik zawieraj cy nagłówek takiego podania i zapisz

go na dysk ko cz c prac z vi. Nast pnie u yj ponownie vi aby dopisa do pliku uzasadnienie podwy ki. Mo esz napisa podanie o obni enie zarobków...

Od kiedy ucz tylko jedna studentka napisała takie przykładowe podanie - do dzi nie wiem dlaczego...

Pełny opis komend vi (po angielsku) mo na znale tutaj:

VI.REF

joe - edytor 'dla ludzi'

Unix - edytory

'tedd' T. K dzierski

str. 9/9 (ost. akt.: 14-02-05)

Sam - ( rednio) znaj c vi, u ywaj c go do edycji plików konfiguracyjnych, potrzebuj czasami edytora bardziej 'dostosowanego' do zapisywania skryptów i programów. Prawie

w ka dej wersji Unixa mo na znale joe - edytor na laduj cy wi kszo "Borlando podobnych" edytorów (z Turbo C, Turbo Pascala, Borland C++, itp.). Mo e si jednak

okaza , e ten edytor musimy dodatkowo doinstalowa do naszej wersji Unixa.

Powy ej - zrzut ekranu z sesji joe. Program - dla kogo kto u ywał któregokolwiek z wspomnianych wcze niej edytorów powinien nie wymaga adnego komentarza

dotycz cego sposobu jego u ycia. Podobnie jak man w Unixie - jedyn komend joe jak zawsze powinni my pami ta jest komenda

^KH

. Komenda ta działa jak przeł cznik

- je eli ' ci ga' z podstawowych komend, wy wietlana w nagłówku ekranu, nie jest bie co wy wietlona - komenda

^KH

wy wietli j . Je eli ta podpowied jest wy wietlnoa - po

komendzie

^KH

zostanie usuni ta z ekranu.

Wielko liter wprowadzanych jako komendy nie ma w joe znaczenia - komendy

^KH

i

^kh

działaj tak samo.

Unix - edytory

'tedd' T. K dzierski

str. 10/10 (ost. akt.: 14-02-05)

U ywaj c

joe

powtórz te same operacje jakie wykonałe za pomoc

vi

.

Nast pny rozdział:

srodowisko_uzytkownika.doc