Wielką literą piszemy:

• imiona, nazwiska, pseudonimy, przezwiska i przydomki, np. Maria

Kowalska, Sabała, Chrobry;

• imiona własne bogów, postaci mitologicznych i literackich, np. Światowid,

Afrodyta, Herakles, Czerwony Kapturek, Janosik;

• nazwy mieszkańców kontynentów, krajów, regionów, planet, członków

ras, narodów i plemion, np. Afrykańczyk, Meksykanin, Pomorzanin,
Ziemianin, Arab, Latynos, Siuks;

• nazwy geograficzne, np. Australia, Nowy Targ, Rysy, Jezioro Raduńskie,

Ocean Spokojny, Zatoka Pucka, Iwonicz Zdrój, Wigierski Park Narodowy;

Uwaga. W nazwach geograficznych małą literą piszemy:

– pierwszą część nazwy, jeśli druga jest rzeczownikiem w mianowniku i się
nie odmienia, np. jezioro Wiżajny, morze Marmara, cieśnina Dardanele,

– przyimki występujące wewnątrz tych nazw, np. Brześć nad Bugiem.

• nazwy astronomiczne, np. Księżyc, Słońce, Mars, Ziemia, Gwiazda Polarna.

Uwaga. Wyrazy Księżyc, Słońce, Ziemia itp. użyte w znaczeniu pospolitym
piszemy małą literą, np. Nasza planeta krąży wokół Słońca, ale: Promienie
zachodzącego słońca oświetliły dolinę.

1. Uzupełnij tabelę własnymi przykładami.

imiona bogów,

pseudonimy,

postaci

nazwy

nazwy

przezwiska

mitologicznych

geograficzne

astronomiczne

i przydomki

i literackich

76

Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl

Małą literą piszemy:

• nazwy pospolite, np. krzesło, tulipan, policjant;
• nazwy mieszkańców miast, osiedli i wsi, np. katowiczanin, żoliborzanin;
• przymiotniki utworzone od nazw narodów, ras, plemion, regionów, np.

lapoński, murzyński, śląski;

• przymiotniki utworzone od nazw geograficznych, np. polski, mazowiecki,

amerykański, tatrzański;

• nazwy członków bractw, zgromadzeń zakonnych, np. jezuita, francisz-

kanin.

wyjątek: Krzyżak (członek zakonu i obywatel państwa krzyżackiego)

2. Wpisz brakujące małe lub wielkie litery. Litery umieszczone nad wyrazami
pisanymi wielką literą utworzą nazwę plemienia, o którym mowa w tekście.

W średniowieczu na ziemiach rozciągających się od lewego brzegu

(N/n)

J

. . . . .

iemna aż do

(P/p)

A

. . . . .

ojezierza

(S/s)

Ć

. . . . .

uwalskiego żyło pewne

(P/p)

D

. . . . .

lemię. Jego

członkowie (często wraz z

(L/l)

W

. . . . .

itwinami) najeżdżali i łupili pobliskie dzielnice

(P/p)

A

. . . . .

aństwa

(P/p)

S

. . . . .

olskiego –

(M/m)

I

. . . . .

azowsze i północne krańce

(M/m)

N

. . . . .

ałopolski.

Dlatego

(P/p)

P

. . . . .

olscy władcy organizowali najazdy odwetowe, co poważnie

osłabiło to niepokorne plemię. Członkowie tego dzielnego ludu musieli

także odpierać najazdy

(K/k)

G

. . . . .

rzyżaków. Kiedy w 1283 roku ich ostatni

wódz,

(S/s)

O

. . . . .

koman, wsparł swoimi siłami braci

(P/p)

W

. . . . .

rusów podczas powstania

przeciwko zakonowi

(K/k)

,

. . . . .

rzyżackiemu los jego ludu

został przypieczętowany. Ci, którzy ocaleli,

wyemigrowali na ziemie

(L/l)

M

. . . . .

itewskie,

(R/r)

I

. . . . .

uś i

(M/m)

E

. . . . .

azowsze.

77

Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl