Ogólne informacje
dla osób ubiegających się o uzyskanie
uprawnień budowlanych
(Książka praktyki zawodowej DOIIB – wydanie V)
I. Wprowadzenie
Podstawowym aktem prawnym (obowiązującym od 1 stycznia 1995r.)
normującym działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy,
utrzymania i
rozbiórki obiektów budowlanych oraz określającym zasady
działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach, jest ustawa
z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (jednolity tekst: Dz.U. z 2006r.
Nr 156, poz. 1118
, z późn. zm.) (Pb).
W rozdziale 2 ustawa ta wprowadza pojęcia i reguluje problematykę
dotyczącą samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.
1.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 tejże ustawy:
„Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się
działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk
technicznych
lub
samodzielnego
rozwiązania
zagadnień
architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych,
a
w szczególności działalność obejmującą:
1)
projektowanie,
sprawdzanie
projektów
architektoniczno-
budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego;
2)
kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi,
3)
kierowanie
wytwarzaniem
konstrukcyjnych
elementów
budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych
elementów;
4) wykonywanie nadzoru inwestorskiego,
5) sprawowanie
kontroli
technicznej
utrzymania
obie
któw
budowlanych;
6)
punkt skreślony (utracił ważność 25.01.2001r. - Dz.U. z 2001r. Nr 5, poz.
42,)
7)
rzeczoznawstwo budowlane.”
2. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, ok
reślone wyżej
(Pb
– art. 12 ust. 1 pkt 1-5) mogą wykonywać wyłącznie osoby
posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę
zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania
działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją,
s
twierdzone decyzją, zwaną dalej "uprawnieniami budowlanymi",
wydaną przez organ samorządu zawodowego (Pb – art. 12 ust. 2).
3.
Warunkiem uzyskania uprawnień budowlanych jest zdanie egzaminu
ze znajomości procesu budowlanego oraz umiejętności praktycznego
zastosowania wiedzy technicznej (Pb
– art. 12 ust. 3).
4.
Egzamin składa się przed komisją egzaminacyjną powoływaną przez
organ samorządu zawodowego albo inny upoważniony organ (Pb –
art. 12 ust. 4).
W szczególności są to Okręgowe Komisje
Kwalifikacyjne (OKK) Okr
ęgowych Izb Inżynierów Budownictwa
właściwe według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o
uprawnienia budowlane.
5.
Podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych
w
budownictwie stanowi wpis osoby posiadającej uprawnienia
budowlane, w drodze
decyzji, do centralnego rejestru, o którym mowa
w art. 88a ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy-
Prawo budowlane (wymóg dotyczy
osób, które uprawnienia budowlane uzyskały po dniu 1 stycznia
1995r.), oraz
– zgodnie z odrębnymi przepisami – wpis na listę
członków właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzony
aktualnym zaświadczeniem wydanym przez tę izbę z określonym
w
nim terminem ważności (Pb – art. 12 ust. 7).
6.
Centralny rejestr osób posiadających uprawnienia budowlane
prowadzi Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego (GINB) (Pb –
art. 88a ust 1pkt 3 lit.a).
Wpisów do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia
budowlane dokonuje się na podstawie ostatecznych decyzji o nadaniu
uprawnień budowlanych. Do wniosku o wpis dołącza się ostateczną
decyzję o nadaniu uprawnień budowlanych (wnioski do GINB składa
OKK).
Problematykę związaną z prowadzeniem centralnych rejestrów
szczegółowo reguluje rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia
11.02.2009r. w sprawie wzorów i sposobu prowadzenia w formie
elektronicznej ce
ntralnych rejestrów osób posiadających uprawnienia
budowlane, rzeczoznawców budowlanych oraz ukaranych z tytułu
odpowiedzialności zawodowej w budownictwie (Dz.U. z 2009r. Nr 23,
poz. 136).
7.
Odrębnym przepisem – o którym mowa wyżej w pkt 5 – określającym
organizację i zadania samorządów zawodowych architektów,
inżynierów budownictwa oraz urbanistów, a także prawa i obowiązki
członków tych samorządów, jest obowiązująca od 25.01.2002r. ustawa
z dnia 15
grudnia 2000r. o samorządach zawodowych architektów,
inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz.U. z 2001 r. Nr 5, poz.42,
zm.: Dz.U. z 2002 r. Nr 23, poz.221, Nr 153, poz. 1271
– art.
69, Nr 240, poz. 2052
– art. 87 i Dz.U. z 2003r. Nr 124, poz.1152 –
art.154 i Nr 190, poz.1864
– art.5, Dz.U. z 2004r., Nr 141, poz. 1492 –
art. 7, Dz.U.z 2005r. Nr 150, poz.1247, Dz.U. z 2005r. Nr 210,
poz. 1321) (uosz).
Nadawanie
i
pozbawianie
uprawnień
budowlanych
–
w
specjalnościach określonych w ustawie Prawo budowlane w art. 14
ust. 1 pkt 1-5
– należy do zadań samorządów zawodowych
w budownictwie (uosz-art.8 pkt 4).
Zgodnie z ustawą o samorządach zawodowych prawo wykonywania
samodzielnych
funkcji
technicznych
w
budownictwie
–
w
specjalnościach, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 1-5 ustawy
Prawo budowlane
– przysługuje wyłącznie osobom posiadającym
odpowiednie uprawnienia budowlane, wpisanym na listę członków
okręgowej izby samorządu zawodowego, właściwej według miejsca
zamieszkania (Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa lub Okręgowa
Izba Architektów) (uosz-art.6 ust.1).
8.
Uprawnienia budowlane mogą być udzielane do:
1) projektowania (Pb-art.13 ust.1 pkt 1)
2) kierowania robotami budowlanymi (Pb-art.13 ust.1 pkt 2)
– bez ograniczeń lub w ograniczonym zakresie.
Uprawnienia budowlane bez ograniczeń mogą uzyskać osoby
posiadające ukończone studia magisterskie, w rozumieniu przepisów
o
szkolnictwie wyższym, na kierunku odpowiednim dla danej
specjalności.
Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie mogą uzyskać
osoby posiadające ukończone wyższe studia zawodowe, w rozumieniu
przepisów o wyższych szkołach zawodowych (tytuł inżyniera),
na
kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub ukończone studia
magisterskie, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym,
na
kierunku pokrewnym dla danej specjalności.
W uprawnieniach budowlanych okr
eśla się specjalność i ewentualną
specjalizację techniczno-budowlaną oraz zakres prac projektowych lub
robót budowlanych objętych danym uprawnieniem (Pb-art.13 ust.2).
9.
Okręgowe izby inżynierów budownictwa (Okręgowe Komisje
Kwalifikacyjne) udzielają uprawnień budowlanych w specjalnościach:
1) architektonicznej (art. 14 ust. 1 pkt 1
w zakresie określonym
w art. 14
ust.
3
pkt
2-4)
z
wyłączeniem uprawnień
do projektowania bez
ograniczeń (art.14 ust.3 pkt 1), nadawanie
których należy do kompetencji okręgowych izb architektów,
2) konstrukcyjno-budowlanej (art. 14 ust 1 pkt 2),
3) drogowej (art. 14 ust 1 pkt 2a),
4) mostowej (art. 14 ust 1 pkt 2b),
5) kolejowej (art. 14 ust 1 pkt 2c),
6) wyburzeniowej (art. 14 ust 1 pkt 2d),
7) telekomunikacyjnej (art. 14 ust 1 pkt 2e),
8) instalacyjne
j w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych,
wentylacyj
nych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych
(art. 14 ust 1 pkt 4),
9)
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych
i elektroenergetycznych (art. 14 ust 1 pkt 5),
W s
pecjalnościach wymienionych wyżej w pkt 2-9 okręgowe izby
inżynierów budownictwa (okręgowe komisje kwalifikacyjne) nadają
uprawnienia budowlane w zakresie określonym w art.14 ust.3 pkt 1-4
(wszystkie zakresy uprawnień), a w specjalności architektonicznej
wymienionej w pkt 1
– do projektowania w ograniczonym zakresie oraz
do
kierowania
robotami
budowlanymi
bez
ograniczeń
i w ograniczonym zakresie.
10.
W związku ze zmianami wprowadzonymi do ustawy z dnia 7 lipca
1994r. Prawo budowlane ustawą z dnia 28 lipca 2005r. o zmianie
ustawy
– Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych innych ustaw
(Dz.U. z 2005r. Nr 163, poz. 1364), Minister Transportu i Budownictwa,
realizując delegację ustawową zawartą w art. 16 ust. 1 i 1a ustawy,
wydał rozporządzenie z dnia 28 kwietnia 2006r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (weszło w życie
z dniem 31 maja 2006r.
– obowiązujące poprzednio rozporządzenie
Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2005r. utraciło moc z dniem
30.05.2006r.)
– w którym między innymi określił:
1) rodzaje i zakres przygotowania zawodowego do wykonywania
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
2)
sposób stwierdzania posiadania tego przygotowania,
3)
ograniczenia zakresu uprawnień budowlanych,
4)
wykaz kierunków wykształcenia odpowiedniego i pokrewnego dla
danej specjalności,
5)
wykaz specjalizacji wyodrębnionych w ramach poszczególnych
specjalności,
6)
sposób prowadzenia i zakres egzaminu,
7)
zasady odpłatności za postępowanie kwalifikacyjne.
Wykaz
wykształcenia
odpowiedniego
i
pokrewnego
dla
poszc
zególnych specjalności uprawnień budowlanych został określony
w załączniku nr 1 do w/w rozporządzenia (jest zamieszczony
na
końcu niniejszej informacji).
W ramach specjalności mogą być wyodrębnione specjalizacje
techniczno-budowlane (Pb-art.13 ust.2)
Wykaz
specjalizacji
techniczno-
budowlanych
wyodrębnionych
w
specjalnościach budowlanych zawarty jest w załączniku nr 2
do
rozporządzenia (specjalizacje wyszczególniono w cz. IV niniejszej
informacji).
11
.
Uzyskanie uprawnień budowlanych jest uwarunkowane posiadaniem
odpowiedniego wykształcenia technicznego i praktyki zawodowej oraz
zdaniem egzaminu.
12.
Egzamin na uprawnienia budowlane składa się z części pisemnej,
przeprowadzonej w formie testu, oraz części ustnej i obejmuje
sprawdzenie:
1)
znajomości procesu budowlanego,
2)
umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej.
13.
W zależności od posiadanego wykształcenia i zakresu odbytej praktyki
zawodowej egzamin jest przeprowadzany:
1)
na uprawnienia budowlane do projektowania w danej specjalności;
2) na uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi
w
danej specjalności;
3) na uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami
budowlanymi w danej specjalności.
14.
Prowadzenie postępowania kwalifikacyjnego w sprawach nadawania
uprawnień budowlanych, przeprowadzanie egzaminów w sprawach
nadawania uprawnień budowlanych oraz wydawanie decyzji o nadaniu
uprawnień budowlanych należy do kompetencji Okręgowej Komisji
Kwalifikacyjnej
Okręgowej
Izby
Inżynierów
Budownictwa
(lub
Okręgowej Izby Architektów), właściwej według miejsca
zamieszkania osoby ubiegające się o uprawnienia.
II. Praktyka zawodowa
1.
Wymogi dotyczące praktyki zawodowej określa art. 14 ustawy Prawo
budowlane oraz rozdział 2 znowelizowanego rozporządzenia Ministra
Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. z 2006r. Nr
poz. 578, zm: Dz.U. z 2007r. Nr 210, poz. 1528).
Kierunek wymaganego wykształcenia technicznego oraz czasokres
i
zakres niezbędnej praktyki zawodowej, upoważniających do
ubiegania się o uprawnienia budowlane, określają: art.14 ust. 3 ustawy
Prawo budowlane (Pb) oraz
załącznik nr 1 do rozporządzenia.
Uzyskanie uprawnień budowlanych w specjalnościach wymienionych
wyżej w części I w ust. 9 wymaga:
1)
do projektowania bez ograniczeń i sprawdzania projektów
architektoniczno-budowlanych:
a)
ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów
o
szkolnictwie wyższym, na kierunku odpowiednim dla danej
specjalności,
b) odbycia dwuletniej praktyki przy s
porządzaniu projektów,
c) odbycia rocznej praktyki na budowie.
2) do projektowania w ograniczonym zakresie:
a)
ukończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu
przepisów o wyższych szkołach zawodowych, na kierunku
odpowiednim dla danej specjalności lub ukończenia studiów
magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie
wyższym, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,
b)
odbycia dwuletniej praktyki przy sporządzaniu projektów,
c) odbycia rocznej praktyki na budowie.
3) do kierowania robotami budowlanymi be
z ograniczeń:
a)
ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów
o
szkolnictwie wyższym, na kierunku odpowiednim dla danej
specjalności,
b) odbycia dwuletniej praktyki na budowie.
4) do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie.
a) uk
ończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu
przepisów o wyższych szkołach zawodowych, na kierunku
odpowiednim dla danej specjalności lub ukończenia studiów
magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie
wyższym, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,
b) odbycia trzyletniej praktyki na budowie.
2.
Warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca
na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych albo na
pełnieniu funkcji technicznej na budowie pod kierownictwem
osoby
posiad
ającej odpowiednie uprawnienia budowlane,
a w
przypadku odbywania praktyki za granicą pod kierunkiem
osoby posiadającej uprawnienia odpowiednie w danym kraju
(art.14 ust.4 ustawy Pb)
Uznanie praktyki zawodowej nie jest uzależnione od zaszeregowania
i stan
owiska danej osoby, lecz od charakteru czynności
wykonywanych faktycznie w czasie odbywania praktyki.
Zaliczeniu
– jako praktyka zawodowa wymagana do uzyskania
uprawnień budowlanych – podlegają wyłącznie okresy pracy objęte
specjalnością techniczno-budowlaną lub specjalizacją zawodową,
w
której ma być wykonywana samodzielna funkcja techniczna.
Do okresu wymaganej praktyki zawodowej zalicza się wyłącznie
prace obejmujące czynności techniczne.
3.
Wymagania i warunki szczególne:
1) praktyka zawodowa powin
na być odbyta po uzyskaniu dyplomu
wyższej uczelni pod kierownictwem osoby posiadającej
uprawnienia budowlane bez ograniczeń we właściwej
specjalności i będącej w całym okresie kierowania praktyką
czynnym członkiem samorządu zawodowego,
2) do praktyki zaw
odowej może zostać zaliczona praktyka odbyta po
ukończeniu trzeciego roku studiów wyższych, z wyłączeniem
praktyki objętej programem studiów,
3)
cały
okres praktyki zawodowej powinien
być
zgodny
ze
specjalnością uprawnień budowlanych;
4)
jeżeli praktykę zawodową odbywa się w niepełnym wymiarze
czasu pracy
– okres praktyki zawodowej podlega odpowiedniemu
wydłużeniu, wynikającemu z różnicy czasu w stosunku do jego
pełnego wymiaru,
5)
okresu urlopu lub choroby nie wlicza się do czasu praktyki
zawodowej,
6) prakty
kę zawodową odbytą przy projektowaniu lub budowie
obiektów budowlanych usytuowanych na terenach zamkniętych
w
jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Obrony Narodowej
albo ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych potwierdza
się w formie zaświadczenia; do wniosku, zamiast książki praktyki
zawodowej, należy dołączyć zaświadczenie właściwego według
miejsca odbywania praktyki wojewódzkiego inspektora nadzoru
budowlanego, z wyszczególnieniem w nim okresu praktyki
zawodowej wraz z ogólną oceną z teoretycznej i praktycznej
wiedzy z zakresu danej specjalności,
7)
do praktyki zawodowej na budowie zalicza się wykonywanie
czynności
inspekcyjno-kontrolnych
w
organach
nadzoru
budowlanego; dwa lata pracy przy wykonywaniu czynności
inspekcyjno-
kontrolnych uznaje się za rok pracy na budowie.
Warunkiem zaliczenia takiej praktyki jest odbycie jej pod
kierunkiem osoby zatrudnionej w Państwowym Nadzorze
Budowlanym posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane
do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń (lub im
odpow
iadające), będącej czynnym członkiem odpowiedniej izby
inżynierów budownictwa (w całym okresie kierowania praktyką).
Zakres dokonywanych czynności inspekcyjno-kontrolnych winien
być zgodny z zakresem czynności określonym dla pracownika
przez pracodawcę.
Pr
aktykę taką należy dokumentować w zarejestrowanej „Książce
praktyki zawodowej”, zgodnie z ogólnie obowiązującymi zasadami,
8)
do praktyki na budowie zalicza się pracę w organach administracji
rządowej albo jednostek samorządu terytorialnego realizujących
zada
nia zarządcy drogi publicznej, polegającą na wykonywaniu
czynności na terenie budowy i obejmującą konieczność
fachowej oceny zjawisk lub samodzielnego rozwiązywania
zagadnień architektonicznych oraz techniczno-organizacyjnych
w
wymiarze stanowiącym nie więcej niż połowę wymaganego
okresu. Do
organów administracji rządowej albo jednostek
samorządu terytorialnego realizujących zadania zarządcy drogi
publicznej zalicza się Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych
i
Autostrad, zarząd województwa, zarząd powiatu albo wójta,
burmistrza lub prezydenta miasta. Praktykę zawodową w w/w
organach zalicza się, jeżeli jest ona pracą polegającą na
wykonywaniu czynności i prac na terenie budowy, związaną
z
koniecznością fachowej oceny zjawisk lub samodzielnego
rozwiązywania zagadnień architektonicznych oraz techniczno-
organizacyjnych potwierdzonych na piśmie przez pracodawcę
w
zakresie czynności dla danego pracownika. Praktyka taka
powinna być odbyta pod kierownictwem osoby posiadającej
uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez
ograniczeń w odpowiedniej specjalności (drogowej lub mostowej
albo im odpowiadającej) będącej (w całym okresie kierowania
praktyką) czynnym członkiem izby inżynierów budownictwa, nadto
praktyka ta powinna być potwierdzona przez kierownika budowy
na terenie której była odbywana.
Praktykę taką należy dokumentować w zarejestrowanej „Książce
praktyki zawodowej”, zgodnie z ogólnie obowiązującymi zasadami.
Nie zalicza się do okresu praktyki pracy wykonywanej w spółce
drogowej specjalnego przeznacz
enia, ponieważ nie jest ona
organem administracji rządowej albo jednostką samorządu
terytorialnego,
9)
za równoważną może być uznana praktyka bezrobotnego
absolwenta odbyta
– na podstawie umowy zawartej (zgodnie
z
rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 24 sierpnia
2004r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu oraz
przygotowania zawodowego
– Dz.U. Nr 185, poz. 1912,
z
późn. zm.) przez starostę z pracodawcą – w formie stażu na
stanowisku pracy w zawodzie. Praktykę taką bezrobotny
absolwent dokumentuje w
zarejestrowanej „Książce praktyki
zawodowej”. Zapisy w „Książce” winny być zgodne z „Kartą stażu”,
którą absolwentowi wydaje powiatowy urząd pracy. Okres
odbywania stażu nie może być krótszy niż 3 miesiące oraz nie
może przekraczać 12 miesięcy.
Wpisy w „Książce praktyki zawodowej”, dokonywane na zasadach
ogólnych, winny być potwierdzone przez osobę posiadającą
odpowiednie uprawnienia budowlane.
Odbycie stażu potwierdza powiatowy urząd pracy (stroną umowy
jest starosta). Za równoważne można uznać zaświadczenie
o
odbyciu stażu.
10)
za praktykę zawodową może również być uznane świadczenie
wykonywane przez „wolontariusza” odpowiadające świadczeniu
pracy, o ile jest wykonywane przez okres dłuższy niż 30 dni, na
podstawie porozumienia sporządzonego na piśmie przed
rozpoczęciem świadczenia i spełnia wymogi ustawy z dnia
24
kwietnia
2003r.
o
działalności
pożytku
publicznego
i o wolontariacie
(Dz.U. z 2003r. nr 96, poz. 873, z późn. zm.);
porozumienie takie należy dołączyć do wniosku o nadanie
uprawnień budowlanych; o zakresie czynności wykonywanych
w
ramach wolontariatu należy dokonać odpowiednich zapisów
w
„Książce praktyki zawodowej” wg ogólnych zasad,
11)
zaliczenie praktyki odbywanej w ramach umowy o dzieło lub
umowy zlecania równocześnie z pracą na etacie może mieć
miejsce tylko w przypadku gdy obie praktyki mają inny zakres
(projektowanie i wykonawstwo) lub dotyczą innych (różnych)
specjalności.
Jeżeli umowa o pracę dotyczy pełnego etatu, to pracę na
podstawie umowy o dzieło lub zlecenia można równolegle zaliczyć
maksymalnie w wymiarze 4 godzin.
Prace wykonywane na podstawie umowy zlecenia lub umowy
o
dzieło, których pracochłonność w umowach jest wyrażona w
godzinach, przelicza się na miesiąc stosując przelicznik: 176 h =
1
miesiąc,
12)
jeżeli praca jest wykonywana wyłącznie na podstawie umowy
zlecenia lub umowy o dzieło, to pracę taką można zaliczyć
maksymalnie w wymiarze 8 godzin dziennie; w zawartych
umowach (o których mowa w pkt 11 i 12) należy określić
pracochłonność w godzinach,
13)
nie mogą być zaliczone do praktyki zawodowej prace w zakładach
pracy na stanowiskach technicznych ”w komórkach” (działach)
administracyjnych, technicznych lub eksploatacyjnych, w których
do wykonywania pracy nie jest wymagane posiadanie uprawnień
budowlanych,
14)
nie wchodzą w merytoryczny zakres praktyki zawodowej
do
uprawnień budowlanych prace takie jak: inwentaryzacja,
elektryczne
pomiary
eksploatacyjne,
obmiary,
kosztorysy,
rozliczenia budowy, kreślarskie, koncepcje projektowe, analizy
ekonomiczno-techniczne, itp.; czasokresu wykonywania takich
prac nie zalicza się do czasu wymaganej praktyki zawodowej,
15)
zaliczeniu nie podlegają okresy pracy na stanowiskach
kierowniczych w jednostkach projektowania, wykonawstwa
budowlanego oraz eksploatacji obiektów budowlanych polegające
na pełnieniu pośrednio nadzoru, jak np.: dyrektora, zastępcy
dyrektora, naczelnego inżyniera, kierownika lub szefa produkcji
i
ich zastępców,
16) prac
wykonywanych
pod
kierunkiem
inspektora
nadzoru
inwestorskiego, inżyniera projektu lub inżyniera kontraktu nie
zalicza się w poczet praktyki zawodowej do uprawnień
budowlanych,
17)
nie zalicza się praktyki przy wykonywaniu budowy lub robót
budowlanych dla których zgodnie z ustawą Prawo budowlane nie
jest wymagane ustanowienie kierownika budowy (lub kierownika
robót) lub udziału przy pracach projektowych, których
wykonywanie nie wymaga posiadanie uprawnień projektowych
(opracowaniach nie będących częścią projektu budowlanego
w rozumieniu ustawy),
18)
do okresu praktyki zawodowej nie zalicza się prac wykonywanych
w ramach nadzoru autorskiego.
4.
Za równoważną może być uznana praktyka zawodowa odbyta za
granicą pod kierunkiem osoby posiadającej uprawnienia odpowiednie
w danym kraju (Pb
– art. 14 ust. 4).
Do praktyki zawodowej odbywanej za granicą nie stosuje się
przepisów § 4 rozporządzenia, czyli dokumentowania jej przebiegu
w
„Książce praktyki zawodowej”.
Odbycie praktyki zawodowej za granicą (§ 5 ust. 2 rozporządzenia)
powinno być potwierdzone zaświadczeniem wydanym przez
kierownika jednostki, w której odbywała się praktyka zawodowa, z
poświadczeniem osoby nadzorującej, posiadającej uprawnienia
odpowiednie w danym kraju; zaświadczenie (wzór nr 4, str. 111)
powinno zawierać:
1)
wyszczególnienie robót budowlanych i obiektów budowlanych,
przy których projektowaniu bezpośrednio uczestniczyła lub pełniła
funkcję techniczną na budowie osoba odbywająca praktykę
zawodową, z określeniem: rodzaju, przeznaczenia, konstrukcji
oraz, odpowiednio do wnioskowanej specjalności uprawnień
budowlanych, inne charakterystyczne parametry techniczne lub
użytkowe, a także lokalizację i nazwę inwestora,
2) potwierdzenie czasu trwania praktyki zawodowej z podaniem dat
rozpoczęcia i ukończenia praktyki przy projektowaniu lub budowie
obiektów budowlanych, o których mowa w pkt 1, z określeniem
charakteru wykonywanych czynności,
3)
ogólną ocenę teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu
wnioskowanej specjalności, dokonaną przez osobę, pod nadzorem
której odbywana była praktyka (posiadającą uprawnienia
odpowiednie w danym kraju
– uwierzytelnioną kserokopię
dokumentu
uprawniającego
tę
osobę
należy
dołączyć
do
zaświadczenia).
UWAGA:
Przez cały okres odbywania praktyki zawodowej do uprawnień
budowlanych, pomiędzy osobą odbywającą praktykę zawodową a
osobą, pod której kierownictwem odbywana jest praktyka, musi
występować formalna zależność służbowa (uczeń-mistrz, podwładny-
przełożony), niezależnie od charakteru umowy łączącej te osoby,
potwierdzona na piśmie przed rozpoczęciem odbywania praktyki.
III. Dokumentowanie praktyki
1.
Osoba odbywająca praktykę zawodową dokumentuje przebieg praktyki
zawodowej w „Książce praktyki zawodowej” – zarejestrowanej
w
Okręgowej Izbie Inżynierów Budownictwa właściwej według miejsca
zamieszkania.
2.
Stronę tytułową książki należy odpowiednio wypełnić.
3.
W „Książce praktyki zawodowej” należy:
1)
wyszczególnić roboty budowlane i obiekty budowlane, przy
projektowaniu których bezpośrednio uczestniczyła lub pełniła
funkcję techniczną na budowie osoba odbywająca praktykę
zawodową, z określeniem: rodzaju, przeznaczenia, konstrukcji
oraz, odpowiednio do wnioskowanej specjalności uprawnień
budowlanych, inne charakterystyczne parametry techniczne lub
użytkowe, jak np. powierzchnia, kubatura, długość i szerokość
oraz klasa drogi, światło mostu, długość i średnica rurociągu,
n
apięcie w kV przewodów, linii i sieci itp, a także lokalizację
obiektu i nazwę inwestora,
2)
określić czynności wykonywane w każdym tygodniu odbywanej
praktyki zawodowej, z potwierdzeniem i zaopiniowaniem
co
najmniej raz w miesiącu przez osobę (posiadającą
odpowiednie uprawnienia budowlane),
pod kierownictwem której
odbywana jest praktyka,
3) praktyka zawodowa
– od 3 lipca 2005r. – może odbywać się
wyłącznie
pod
kierownictwem
osoby
posiadającej
odpowiednie
uprawni
enia
budowlane
bez
ograniczeń
i aktualny w okresie odbywania praktyki (odbywanej po
01.01.2003r.)
wpis na listę członków samorządu zawodowego
w budownictwie
(Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa lub
Okręgowa Izba Architektów wydają stosowne zaświadczenia
z
podaniem terminu ważności).
Osoba kieru
jąca praktyką potwierdzając praktykę zawodową obok
pieczęci imiennej, obowiązana jest podać swój numer rejestracyjny
wpisu na listę członków samorządu zawodowego w budownictwie.
4.
Praktyka zawodowa powinna być odbyta pod kierownictwem
osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane bez
ograniczeń w specjalności, o jaką ubiega się zainteresowany.
5.
Po zakończeniu praktyki zawodowej w wymiarze wymaganym
do
uzyskania uprawnień budowlanych lub przy zmianie jednostki,
w
której odbywała się praktyka zawodowa, osoba, pod której
kierownictwem odbywała się praktyka, wpisuje własnoręcznie
w
książce praktyki zawodowej ogólną ocenę z teoretycznej
i
praktycznej wiedzy z zakresu specjalności, w jakiej dana osoba
ubiega się o uprawnienia budowlane, datę dokonania wpisu
i podpis
. Osoba kierująca praktyką podaje swoją funkcję
techniczną pełnioną (w projektowaniu lub na budowie) w okresie jej
odbywania
. Wskazane jest załączenie kserokopii uprawnień osoby
nadzorującej praktykę wraz z zaświadczeniami o przynależności do
izby w okresie kierowania praktyką.
6.
Praktykę zawodową odbytą przed dniem 1 stycznia 1995r.
dokumentuje się według zasad określonych w poprzednio
obowiązujących
przepisach
tj.
na
podstawie
odpowiednich
zaświadczeń (§ 28 ust. 2 rozporządzenia).
Odbycie t
ej praktyki powinno być potwierdzone zaświadczeniem
wydanym przez kierownika jednostki, w której odbywała się praktyka
zawodowa (patrz przykładowy wzór nr 3), zawierającym:
1)
wyszczególnienie
obiektów
budowlanych,
przy
których
projektowaniu lub budowie brała udział osoba odbywająca
praktykę zawodową, określając: ich rodzaj, przeznaczenie,
lokalizacje i konstrukcję oraz, odpowiednio do specjalności
uzyskiwanych uprawnień budowlanych, inne charakterystyczne
parametry techniczne, z podaniem osoby, pod której kierunkiem
odbywała się praktyka;
2) potwierdzenie czasu trwania praktyki zawodowej z podaniem dat
rozpoczęcia i ukończenia praktyki przy projektowaniu lub budowie
obiektów budowlanych, z określeniem charakteru wykonywanych
czynności;
3)
ogólną ocenę teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu
specjalności, w jakiej dana osoba ubiega się o uprawnienia
budowlane, dokonaną przez osobę, pod której kierownictwem
odbywana była praktyka.
Zaświadczenie o odbyciu praktyki zawodowej przed dniem 1 stycznia
1995 r. podpisują:
a)
osoba nadzorująca praktykę w czasie jej odbywania, z podaniem
funkcji na budowie lub w projektowaniu (posiadająca odpowiednie
wówczas uprawnienia budowlane); wskazane jest załączenie
kserokopii uprawnień osoby nadzorującej praktykę,
b) kierownik jednost
ki, w której odbywała się praktyka – pełniący te
obowiązki w momencie potwierdzania praktyki zaświadczeniem
(w
dacie wydawania zaświadczenia).
7.
Praktyka zawodowa odbywana od dnia 14 lutego 1995 r. może być
dokumentowana wyłącznie w zarejestrowanej „Książce praktyki
zawodowej”, przy czym uznana (zaliczona) może być tylko praktyka
wpisana do książki, odbyta po dacie jej zarejestrowania.
8.
Wymogu dotyczącego dokumentowania praktyki zawodowej od dnia
14 lutego 1995r. wyłącznie w zarejestrowanej „Książce praktyki
zawodowej”, nie stosuje się (nie odnosi się) do praktyki zawodowej
odbytej w:
a) specjalności kolejowej do dnia 29 stycznia 1997r.,
b) specjalności wyburzeniowej do dnia 18 września 2001r.,
c) specjalności telekomunikacyjnej do dnia 3 lipca 2005r.
9.
W
przypadku
odbywania
równolegle
praktyki
„projektowej”
i
„wykonawczej”, część książki przeznaczoną na zapisy szczegółowe
(strony 22-
108) należy podzielić na części i oddzielnie dokumentować
praktykę przy sporządzaniu projektów oraz oddzielnie praktykę
na
budowie; zapisy w każdej części należy prowadzić dwustronnie,
chronologicznie, w
sposób ciągły.
W przypadku odbywania praktyki równolegle u różnych pracodawców,
każdą z tych praktyk należy dokumentować na wydzielonych w tym
celu oddzielnych stronach „Książki”.
10.
W
przypadku
wykorzystania
w
książce
wszystkich
stron
przeznaczonych na zapisy szczegółowe, należy zarejestrować
w
okręgowej izbie samorządu zawodowego drugi egzemplarz książki
i
kontynuować w nim dalsze zapisy.
11. Na stronach 14-
22 „Książki praktyki zawodowej” należy dokonać
zbiorczego zestawienia praktyki zawodowej z podziałem na praktykę
„projektową” i „wykonawczą” (ewentualnie dodatkowo oddzielnie na
specjalności i specjalizacje). Zestawienie winno być zgodne z zapisami
„Szczegółowego przebiegu praktyki zawodowej”.
Numeracja obiektów w zestawieniu zbiorczym (Lp.) winna być zgodna
z numeracją na stronach zapisów szczegółowych (strony 23-108).
12.
Osoby, które do dnia 26 grudnia 2002 r. swoje „Książki praktyki
zawodowej” zarejestrowały w Urzędach Wojewódzkich, odbywanie
praktyki zawodowej dokumentują dalej w tych książkach.
W książce takiej należy dokonać zbiorczego zestawienia praktyki
zawodowej według obiektów, z podziałem na praktykę przy
sporządzaniu projektów i praktykę na budowie (według zasad jak
w pkt 11).
UWAGI:
1.
Książkę należy prowadzić na bieżąco. Wskazane jest załączenie
do wniosku odpisów (ksero) stron Dziennika budowy, na których
wpisane są osoby pełniące samodzielne funkcje techniczne na
budowie
(kierownik
budowy
lub
kierownik
robót) – pod
kierownictwem których odbywana była praktyka na budowie.
2.
Zapisy dotyczące czynności wykonywanych w każdym tygodniu
odbywanej praktyki dokonywane przez osobę odbywającą
praktykę zawodową oraz zapisy comiesięczne dokonywane przez
osobę, pod której kierownictwem odbywana jest praktyka
(potwierdzenia i
opinie z podpisem i datą dokonania wpisu),
muszą być dokonywane własnoręcznie na oryginalnych stronach
„Książki praktyki zawodowej”. Niedopuszczalne jest dokonywanie
wpisów maszynowo lub wklejanie dodatkowych kartek.
3.
Izba może żądać od organu administracji architektoniczno-
budowlanej lub nadzoru budowlanego albo od autora projektu lub
inwestora
przedstawienia
prac
projektowych
wykonanych
w
ramach praktyki zawodowej lub potwierdzenia zakresu robót
bud
owlanych, w których uczestniczyła osoba ubiegająca się
o uprawnienia budowlane (
§ 7 ust. 5 rozporządzenia).
4.
Izba wydaje decyzje o odmowie nadania uprawnień budowlanych
bez przeprowadzenia egzaminu, po stwierdzeniu podania
nieprawdziwych lub fałszywych danych w książce praktyki
zawodowej lub w
zaświadczeniu potwierdzającym odbycie
praktyki za granicą (§ 7 ust. 6 pkt 3 rozporządzenia).
5. Zgodnie z art. 233
§ 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks
karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553, z
późn. zm.) kto, składając zeznanie
mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym
postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy zeznaje
nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia
wolności do lat 3.
IV. Specjalizacja techniczno-budowlana
1. O nadanie specjalizacji techniczno-
budowlanej może ubiegać się
wyłącznie osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń
w
specjalności, w której wyodrębniono tę specjalizację.
2.
W załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Transportu
i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006r. w sprawie samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. Nr 86, poz. 578,
zm. 07.210.1528)
, które weszło w życie 31 maja 2006r. – specjalizacje
techniczno-
budowlane wyodrębniono jedynie w czterech poniższych
specjalnościach budowlanych:
1) spec
jalność konstrukcyjno-budowlana:
– geotechnika
– obiekty budowlane budownictwa ogólnego
– obiekty budowlane budownictwa przemysłowego
– budowle wysokościowe
– budowle hydrotechniczne
– obiekty budowlane melioracji wodnych
– rusztowania i deskowania wielofunkcyjne
2)
specjalność mostowa:
– drogowe obiekty inżynierskie
– kolejowe obiekty inżynierskie
3)
specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
cieplnych,
wentyla
cyjnych,
gazowych,
wodociągowych
i kanalizacyjnych:
– sieci, instalacje i urządzenia cieplne i wentylacyjne
– sieci, instalacje i urządzenia gazowe
– sieci, instalacje i urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne
4)
specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
elektrycznych i elektroenergetycznych:
– sieci, instalacje i urządzenia elektryczne i elektroenergetyczne
powyżej 45 kV
– sieci, instalacje i urządzenia elektryczne i elektroenergetyczne
w elektrowniach jądrowych
– trakcje elektryczne.
W pozostałych specjalnościach nie wyodrębniono specjalizacji
techniczno-budowlanych.
3. Nadanie specjalizacji techniczno-budowlanej wymaga odbycia,
po
uzyskaniu uprawnień budowlanych, pięcioletniej praktyki
we
właściwej specjalności, w zakresie specjalizacji, przy
sporządzaniu projektów, w przypadku specjalizacji do projektowania,
lub na budowie, w przypadku specjalizacji do kierowania robotami
budowlanymi.
4.
Szczegółowe informacje o warunkach, jakie musi spełnić osoba
ubiegająca się o nadanie specjalizacji techniczno-budowlanej zawarte
są w rozdziale 5 ww. rozporządzenia Ministra Transportu
i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006r.
V. Wniosek o nadanie uprawnień budowlanych
1.
Wniosek o nadanie uprawnień budowlanych składa się do Okręgowej
Komisji Kwalifikacyjnej okręgowej izby samorządu zawodowego
właściwej według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się
o uprawnienia budowlane.
2. Do wniosku
(wzór nr 1, str.109) należy dołączyć:
1)
odpis dyplomu ukończenia studiów magisterskich albo dyplomu
ukończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu
przepisów o wyższych szkołach zawodowych (art. 14 ust. 3 ustawy
Prawo budowlane),
2)
książkę praktyki zawodowej lub zaświadczenia potwierdzające
odbycie praktyki zawodowej za granicą – wzór nr 4 str. 111 (§ 5
ust. 2 rozporządzenia) albo praktyki odbytej przed wprowadzeniem
obowiązku dokumentowania praktyki w książce praktyki
zawodowej
– wzór nr 3 str. 110,
3)
życiorys zawodowy,
4)
dowód (kserokopię) uiszczenia opłaty z tytułu kwalifikowania
wykształcenia i praktyki zawodowej (§ 13 ust. 1 pkt 1
rozporządzenia),
5)
kartę osobową (wzór nr 2, str. 109).
Nadt
o zalecane jest dołączenie:
6)
kserokopii posiadanych uprawnień (o ile kandydat takie posiada),
7)
kserokopii uprawnień osób kierujących praktyką oraz
zaświadczenia o przynależności tych osób do izby w okresie
odbywania przez kandydata praktyki.
UWAGI:
NINIEJ
SZA INFORMACJA ZOSTAŁA OPRACOWANA WG STANU
PRAWNEGO NA 1 KWIETNIA 2009r.
PRAKTYKĘ
NALEŻY
DOKUMENTOWAĆ
COTYGODNIOWO
ZGODNIE Z PRZEPISAMI OBIOWIĄZUJĄCYMI W CZASIE JEJ
ODBYWANIA (należy śledzić na bieżąco zmiany przepisów).
KANDYDATÓW
SKŁADAJĄCYCH
WNIOSKI
O
NADANIE
UPRAWNIEŃ BUDOWLANYCH (po odbyciu praktyki zawodowej)
BĘDĄ
DOTYCZYŁY
PRZEPISY
OBOWIAZUJĄCE
W DNIU
ZŁOŻENIA WNIOSKU.
WYKAZ WYKSZTAŁCENIA ODPOWIEDNIEGO I POKREWNEGO DLA POSZCZEGÓLNYCH SPECJALNOŚCI UPRAWNIEŃ BUDOWLANYCH
(według załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. Nr 86, poz. 578)
Specjalność architektoniczna
1.
Uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku architektura i urbanistyka (O).
2. Uprawnienia budowlane do projektowania w ograniczonym zakresie -
ukończone wyższe studia zawodowe na kierunku architektura i urbanistyka (O) lub
ukończone studia magisterskie na kierunku budownictwo (P).
Specjalność konstrukcyjno-budowlana
1.
Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku budownictwo (O).
2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie -
ukończone studia zawodowe na kierunku budownictwo (O) lub ukończone studia magisterskie na
kierunku:
1) architektura i urbanistyka (P);
2)
inżynieria środowiska (P).
Specjalność drogowa
1.
Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku budownictwo (O).
2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie -
ukończone studia zawodowe na kierunku budownictwo (O).
Specjalność mostowa
1.
Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku budownictwo (O).
2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie -
ukończone studia zawodowe na kierunku budownictwo (O).
Specjalność kolejowa
1.
Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku budownictwo w specjalnościach drogi kolejowe lub drogi żelazne (O).
2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie -
ukończone studia zawodowe na kierunku budownictwo w specjalności drogi kolejowe lub drogi żelazne
(O).
Specjalność wyburzeniowa
Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku:
1) budownictwo (O);
2)
górnictwo i geologia w specjalności eksploatacja złóż (O);
3)
inżynieria wojskowa (O).
Specjalność telekomunikacyjna
1.
Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku:
1) elektronika i telekomunikacja w sp
ecjalności z zakresu telekomunikacji (O);
2)
elektrotechnika w specjalności z zakresu telekomunikacji (O).
2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie -
ukończone studia zawodowe na kierunku:
1)
elektronika i telekomunikacja w specjalności z zakresu telekomunikacji (O);
2)
elektrotechnika w specjalności z zakresu telekomunikacji (O).
Specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych
1. Uprawnienia budowlane bez ogran
iczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku
1)
inżynieria środowiska (O);
2)
wiertnictwa, nafty i gazu w specjalności z zakresu inżynierii gazowniczej (O).
2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie -
ukończone studia zawodowe na kierunku inżynieria środowiska (O) lub wykształcenie wyższe na
kierunku:
1) budownictwo (P);
2) energetyka (P).
Specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych
1.
Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku elektrotechnika (O).
2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie -
ukończone studia zawodowe na kierunku elektrotechnika (O) lub transport w specjalności sterowanie
ruchem w transporcie lub sterowanie ruchem lub zabezp
ieczenie ruchu pociągów lub automatyka i robotyka (P).
Objaśnienia:
(O) -
wykształcenie odpowiednie,
(P) -
wykształcenie pokrewne.