Niniejszy ebook to darmowa wersja promocyjna, nie przeznaczona do sprzedaży, dołączana
do drukowanej książki o tym samym tytule.
Copyright by Złote Myśli & Arkadiusz Bednarski, rok 2011
Autor: Arkadiusz Bednarski
Tytuł: Żyj i bogać się
Wydanie: I
Data: 16.09.2011
ISBN:
Złote Myśli Sp. z o.o.
ul. Toszecka 102
44-117 Gliwice
Autor oraz Wydawnictwo Złote Myśli dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce
informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za
ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub
autorskich. Autor oraz Wydawnictwo Złote Myśli nie ponoszą również żadnej
odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych
w książce.
Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w jakikolwiek inny
sposób reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu bez
pisemnej zgody wydawcy. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także
kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw
autorskich niniejszej publikacji.
Wszelkie prawa zastrzeżone.
All rights reserved.
Spis treści
Wstęp, czyli o czym jest ta książka? ...................................................7
Dlaczego bogaci się bogacą, a biedni biednieją? .............11
Dlaczego ludzie nie są bogaci? .......................................13
Oznaki blokady finansowej ............................................16
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana ...............................................19
Cierpienie i przyjemność ...............................................23
Przekonania i ich zmiana ...............................................27
Zmiana negatywnych myśli ...........................................46
Rozdział 2. Wartości i ich redefiniowanie .........................................48
Wartości i prawa, które nimi rządzą ...............................52
Autosabotaż finansowy .................................................56
Rozdział 3. Potrzeby i sposoby ich zaspokajania ...............................67
Pięć podstawowych potrzeb człowieka ..........................68
W i e d z a i u m i e j ę t n o ś c i
Rozdział 4. Inwestujemy! ................................................................89
Rozdział 5. Gdzie jesteś i dokąd zmierzasz? ....................................101
Sześć etapów ustanawiania i osiągania Twoich celów
finansowych ...........................................................101
Osiem planów wygrania gry ........................................103
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej .....................106
Klucz do wolności finansowej ......................................110
Procent składany ........................................................114
Jak pracują pieniądze? ................................................115
Etat czy biznes? ..........................................................143
MLM — Marketing sieciowy .......................................152
Test tolerancji na ryzyko ..............................................168
Zainwestuj w siebie ....................................................175
Wartość netto i masa krytyczna ...................................180
Sześć marzeń finansowych ..........................................181
Trzy kosze finansowe ..................................................183
Trzy pudełka na czekoladki ..........................................188
Sześć marzeń (i poziomów) finansowych .....................190
Plan i cele ...................................................................201
Tożsamość inwestora ..................................................203
Rozdział 7. Tajemna wiedza finansowa ..........................................207
Dźwignie finansowe ....................................................207
Jak nie stracić na spadku? ...........................................212
Rozdział 8. Strategia wyjścia z długów ..........................................214
Plan wyjścia z długów (plan na 1–5 lat) ......................217
Zakończenie .................................................................................220
Książkę tę dedykuję mojej żonie Justynie, z którą pracowaliśmy
nad całym projektem seminarium Żyj i bogać się!
Dzięki jej kompetencji oraz zaangażowaniu,
w tym także finansowemu,
mogła ukazać się ta książka,
a seminarium stać się rzeczywistością.
Dziękuję nie tylko za wkład i zaangażowanie w cały projekt,
ale także za wsparcie na każdym etapie pisania książki.
Specjalne podziękowania pragnę złożyć
Andrzejowi Wójcikiewiczowi,
pomysłodawcy i autorowi pierwotnej wersji seminarium
Żyj i bogać się!
7
Zastąp swoje wymówki sensownymi powodami,
a wszystko będzie łatwiejsze do zrozumienia
Donald Trump
Każdy, kto bierze do ręki nową książkę, czyta jej tytuł
i zastanawia się, o czym tak naprawdę ona jest.
Na początek kilka faktów:
Bud Post wygrał na loterii 16,2 mln dolarów. Po
roku miał milion dolarów długu. Ogłosił bankruc-
two i żyje dzisiaj z ubezpieczenia społecznego.
Evelyn Adams wygrała dwukrotnie, łącznie 5,4 mln
dolarów. Dzisiaj mieszka w przyczepie i nie ma za
co żyć.
Callie Rogers wydała swoją całą wygraną z roku
2003 — 3 mln dolarów — na zakupy, kokainę, przy-
jaciół i powiększenie biustu.
Ekonomiści z Uniwersytetów: Kentucky, Pittsburg
i Vanderbilt starali się odpowiedzieć na pytanie, co się
dzieje, kiedy osoby będące w słabej kondycji finansowej
otrzymują nagle duży zastrzyk gotówki. Zebrali dane od
Wstęp,
czyli o czym jest ta książka?
Arkadiusz Bednarski
8
35 000 osób, które w latach 1993–2002 wygrały na lote-
rii
Florida Fantasy 5 łącznie ponad 150 mln dolarów, i po-
równali to z danymi stanowego rejestru bankructw. Ich
odkrycia opublikowane w „The Review of Economics
and Statistics” jesienią roku 2010 pokazują, że duże wy-
grane na loteriach nie mają większego wpływu na zredu-
kowanie prawdopodobieństwa bankructwa. Ponad 1900
zwycięzców zbankrutowało w ciągu 5 kolejnych lat.
Dlaczego tak się dzieje?
Badacze starają się wyjaśniać, że przyczyna tkwi w in-
nym traktowaniu pieniędzy, które pojawiają się jako
nieprzewidziany, dodatkowy przychód, oraz że osoby,
które wygrywają, najczęściej nie mają odpowiedniej
edukacji finansowej. Są to bardzo ważne drogowskazy,
które pokazują nam, że aby stać się osobą wolną finan-
sowo, potrzebne są dwie rzeczy: odpowiednie wzorce
oraz właściwa wiedza.
I o tym właśnie jest ta książka. Traktuje ona także o tym,
jak Ty sam, o własnych siłach, możesz stać się osobą
niezależną finansowo.
W książce będą pojawiać się na przemian określenia: za-
możność, bogactwo, wolność finansowa i niezależność
finansowa. Jednak nie jest to publikacja o tym, jak stać
się miliarderem, chociaż techniki oraz wiedza w niej
zawarte pozwalają osiągnąć niczym nieograniczone
bogactwo. Pozycja ta jest natomiast pełnym i wyczer-
pującym kompendium, które daje gotowe narzędzia do
Wstęp, czyli o czym jest ta książka?
9
osiągnięcia absolutnej wolności finansowej. Osiągając
poziom absolutnej wolności finansowej, możesz robić
to, co chcesz, kiedy chcesz, gdzie chcesz, z kimkolwiek
chcesz, tak długo, jak chcesz. Przez cały czas!
Owa wolność finansowa może dla każdego człowieka
stanowić inny poziom miesięcznych dochodów oraz
inną wielkość zgromadzonego kapitału. W większości
wypadków jest to równe posiadaniu konta, na którym
znajdują się co najmniej 8-cyfrowe kwoty. Są jednak
osoby, które nie potrzebują wczasów na Hawajach,
opłynięcia kuli ziemskiej czy posiadania garażu pełnego
sportowych samochodów. Będą szczęśliwe, spędzając
dwa beztroskie tygodnie w Egipcie, spływając Czarną
Hańczą i jeżdżąc kilkuletnim volvo. Do tego zaś w zu-
pełności wystarczy o wiele niższa kwota, która będzie
im dawała kilkanaście tysięcy złotych pasywnego, mie-
sięcznego dochodu. Dlatego ta książka jest drogowska-
zem na drodze do niezależności finansowej.
Czy słyszałeś, że:
pieniądze szczęścia nie dają;
pieniądze to nie wszystko;
jestem biedny, ale uczciwy;
bogaci to złodzieje;
pierwszy milion trzeba ukraść…?
A co Ty myślisz o pieniądzach i bogactwie?
Czy wiesz, że można:
Arkadiusz Bednarski
10
zarabiać na własnym kredycie hipotecznym;
szybko wyjść z długów;
uczciwie się wzbogacić;
stać się wolnym finansowo w ciągu kilku lat;
w ciągu jednego roku zwiększyć swoje zarobki
o 500%?
Wiesz, jak to zrobić?
Na pewno nieraz zastanawiałeś się:
dlaczego jedni ludzie są bogaci, a inni biedni?
dlaczego „biednemu wiatr w oczy”, a bogatemu
„nawet byk się ocieli”?
czy bycie biednym jest godne pochwały, a bogatym
naganne?
czy pieniądze są powodem nieszczęść na świecie?
czym są pieniądze i bogactwo?
Jeżeli milionerowi, który sam doszedł do swojego
bogactwa, zabierzemy milion, to pozostaje tylko
kwestią czasu, aby go odzyskał. Jeżeli biednemu
damy milion, pozostaje tylko kwestią czasu, kiedy
znów będzie bez pieniędzy.
Wstęp, czyli o czym jest ta książka?
11
czy jest jakiś sposób na to, aby stać się bogatym,
wolnym finansowo?
Ta książka i seminarium
Żyj i bogać się! odpowiadają na te
i wiele innych pytań.
Dlaczego bogaci się bogacą,
a biedni biednieją?
Na początek zastanów się i odpowiedz sobie na po-
niższe pytania.
Jeżeli, podobnie jak zdecydowana większość ludzi, nie
jesteś zadowolony ze swojej sytuacji finansowej, jeże-
li nie żyjesz na takim poziomie, na jakim chcesz, po-
nieważ nie masz na to wystarczających środków, jeżeli
Cztery pytania dotyczące presji finansowej:
Kiedy ostatni raz czułeś presję finansową (brak
1.
pieniędzy)?
Czy w tym momencie życia czujesz presję fi-
2.
nansową?
Czy posiadanie większej sumy rzeczywiście
3.
zmniejsza Twoją presję finansową?
Kiedy czułeś się zupełnie wolny od presji fi-
4.
nansowej?
Arkadiusz Bednarski
12
obawiasz się o finansową przyszłość swoją i swoich naj-
bliższych, to wiedz, że jest pięć sposobów na zabezpie-
czenie swojej przyszłości finansowej.
Pierwsze cztery metody pomińmy, bo nie o tego rodzaju
bogaceniu się będziemy mówili. Nie tędy wiedzie dro-
ga do prawdziwego bogactwa. W USA, kraju, w którym
mieszka najwięcej milionerów, 80% z nich to milionerzy
w pierwszym pokoleniu. A zatem jedynie 20% otrzymało
majątek w spadku lub się weń „wżeniło”. Można oczywi-
ście liczyć na łut szczęścia, na to, że mi się uda, że może
odnajdzie się jakiś bogaty, zapomniany wujek z Amery-
ki, po śmierci którego pojawi się spory majątek. Jednak
prawdopodobieństwo tego, że tak się stanie, jest nikłe,
i łudzenie się, że tak będzie, oraz oczekiwanie, że pewne-
Pięć sposobów na zabezpieczenie przyszłości fi-
nansowej:
Możesz otrzymać majątek w spadku.
1.
Możesz „wżenić się” w majątek.
2.
Możesz wygrać na loterii.
3.
Możesz zaskarżyć jakąś firmę i wygrać proces.
4.
Możesz „zrobić” majątek.
5.
Wstęp, czyli o czym jest ta książka?
13
go dnia wszystko się zmieni, jest po prostu naiwnością.
Wiele osób liczy także na to, że wygra na loterii. No cóż,
odwołując się po raz kolejny do statystyk, możemy dojść
do wniosku, że prawdopodobieństwo wygranej na loterii
ma się tak jak jeden do trzynastu milionów, zaś uderzenia
piorunem — jeden do siedmiu milionów. Skoro nikt nie
chce być uderzony piorunem, co jest bardziej prawdopo-
dobne, to dlaczego tak wiele osób chce zdobyć coś, co
jest dwa razy mniej prawdopodobne? Poza tym, jak już
wiesz, nawet ci, którym udało się wygrać, szybko tracą
swoje pieniądze. Często też osoby, które wygrały, nawet
o tym nie wiedzą i nigdy nie odbierają swoich nagród.
Są także tacy, którzy skarżą bogate koncerny i chcą
ogromnych odszkodowań, najczęściej z powodu za-
padnięcia na śmiertelną chorobę w wyniku stosowania
ich produktów. Najczęściej takie procesy odbywają się
w USA i, podobnie jak ma to miejsce w wypadku wy-
granych na loterii, rzadko wypłata odszkodowania czyni
z powodów ludzi wolnych finansowo.
Skupmy się zatem na tym, jak zdobyć majątek, ponie-
waż jest to znacznie łatwiejsze, a przede wszystkim bardziej
przewidywalne i realne niż omówione powyżej przypadki.
Zastanówmy się najpierw, dlaczego ludzie nie są bogaci.
Dlaczego ludzie nie są bogaci?
Nie określili precyzyjnie, czym jest bogactwo.
1.
Czynią z bogactwa ruchomy (ciągle oddalający się) cel.
2.
Arkadiusz Bednarski
14
Określają swoje bogactwo w sposób, który sprawia,
3.
że staje się ono niemożliwe do osiągnięcia.
Nie wierzą w ten niemożliwy do osiągnięcia cel.
4.
Nigdy nie robią z tego absolutnej konieczności.
5.
Nie mają realistycznego planu.
6.
Nie realizują swojego planu.
7.
Nie mają dobrych nauczycieli. Nie szukają dobrych
8.
wzorców i nie czerpią z nich.
Słuchają specjalistów i ekspertów, przenosząc na
9.
nich odpowiedzialność za pomnażanie swoich pie-
niędzy, zamiast zająć się tym samodzielnie.
Poddają się w momencie, gdy napotykają na większe
10.
trudności finansowe.
Nie traktują swojego życia jak przedsiębiorstwa, które
11.
pod koniec każdego roku powinno przynosić zyski.
Ulegają wpływowi innych ludzi, co blokuje podej-
12.
mowanie przez nich dobrych decyzji i wprowadza-
nie w życie planów.
Najważniejszych jest osiem pierwszych punktów. Spójrz
na to zestawienie i zaznacz, które z nich dotyczą Ciebie.
Zazwyczaj osoby, których dotykają wyzwania finanso-
we
1
, na większość zagadnień odpowiadają twierdząco.
Zadają sobie wtedy kolejne pytania:
Czy można to zmienić?
1
Słowo „wyzwanie” jest używane w miejsce słowa: „problem”. Sens tego
zabiegu został wyjaśniony w dalszej części książki.
Wstęp, czyli o czym jest ta książka?
15
Jeżeli tak, to jaka jest droga, która wiedzie ku zmianie?
Jak stać się bogatym, zamożnym, niezależnym fi-
nansowo?
Wzorce mentalne:
wyznawane wartości (ich system);
przekonania na temat pieniędzy, bycia bogatym,
wolności finansowej;
sposób zaspokojenia głównych potrzeb.
Wiedza:
koncept i zasady organizowania finansów;
konkretne strategie służące osiągnięciu sukcesu fi-
nansowego;
zasady gry;
zrozumienie narzędzi.
Przyjrzyjmy się zatem temu, czym są i jak funkcjonują
wzorce mentalne.
W sposób najbardziej czytelny negatywne wzorce mental-
ne manifestują się w postaci oznak blokady finansowej.
Aby przejąć kontrolę nad swoimi finansami, stać
się osobą zamożną, niezależną finansową, po-
trzebne są odpowiednie wzorce mentalne i dyspo-
nowanie właściwą wiedzą.
Arkadiusz Bednarski
Oznaki blokady finansowej
Kierowanie się ograniczającymi przekonaniami na
temat swoich perspektyw w zakresie sukcesu finan-
sowego i dobrobytu oraz powtarzanie tych przeko-
nań (np. „Nie mogę otworzyć biznesu, bo w tym
mieście jest za mało ludzi”).
Uczucie zazdrości i zawiści w stosunku do tych,
którzy są zamożni i odnoszą sukcesy.
Unikanie wydawania pieniędzy na duże przyjemno-
ści, a wydawanie ich szerokim gestem na przyjem-
ności doraźne
2
.
Zostawianie płacenia rachunków na ostatnią chwilę
lub spóźnianie się z płatnościami; wnoszenie opłat
z uczuciem odrazy.
Przesadne oszczędzanie w drobnych wydatkach
i beztroska przy większych sumach.
Odkładanie przyjemności na później.
Zrzucanie winy za własny brak dobrobytu na go-
spodarkę (postawa ofiary).
Brak jasno określonych celów w życiu.
Uczucie, że jest się niegodnym i niedocenianym.
Ograniczona ciekawość świata; obojętność.
Zacznijmy zatem od początku.
2
Duże przyjemności wiążą się z większym wydatkiem, np. wyjazd na
wczasy za granicę, zakup dobrego ubrania itp. Przyjemności doraźne to
kupowanie płyt CD, DVD, słodyczy i innych drobiazgów, które dają po-
czucie chwilowej przyjemności.
C z ę ś ć I
W z o r c e m e n t a l n e
19
Twoja sytuacja finansowa nie zmieni się dopóty,
dopóki nie zmienią się Twoje najważniejsze
przekonania.
Anthony Robbins
Pierwszą, najważniejszą rzeczą, która jest niezbędna
w odnoszeniu sukcesu na polu finansowym, są odpo-
wiednie przekonania.
Przekonanie to nic innego jak poczucie pewności, co
dana rzecz znaczy. To nasze subiektywne prawdy, nasze
własne definicje, nasze twierdzenia i wierzenia.
Przekonania mogą nas ograniczać i zatrzymywać
na drodze do sukcesu (przekonania ograniczające),
i wzmacniać, prowadząc w kierunku naszych celów
(przekonania wzmacniające). Dotyczy to każdego ob-
szaru naszego życia, zarówno emocjonalnego, fizycz-
nego, duchowego, jak i finansowego. Mogą dotyczyć
całościowego obrazu zjawiska („Pieniądze są brudne,
bogactwo to wolność”), jak i konkretnych sytuacji lub
R
ozdział
1.
Przekonania i ich zmiana
Arkadiusz Bednarski
20
tożsamości („Nie mam żyłki do pieniędzy, pieniądze się
do mnie kleją”)
3
.
Osoby, które mają zestaw przekonań wzmacniających
na temat pieniędzy i bogactwa, nie mają wyzwań fi-
nansowych, a jeżeli takie się zdarzają, to są przejściowe
i niosą ze sobą cenną wiedzę i przydatne umiejętności.
Osoby, których system przekonań na temat pieniędzy to
w głównej mierze przekonania ograniczające, są stawia-
ne często przed wyzwaniami finansowymi i nie wynoszą
z nich żadnej nauki, a nawet utwierdzają się w swoich
ograniczeniach i warunkują je.
Przyjrzyjmy się najczęściej spotykanym przekonaniom
ograniczającym dotyczącym pieniędzy, bogactwa itp.:
Przekonanie, że pieniądze nie są ważne, że to nie
jest pilne, że to się samo stanie…
To nie jest ważne
.
Mam na to jeszcze czas
.
Nie muszę tego robić (po co mi się zabijać)
.
Ważniejsza jest rodzina (uczciwość, miłość, duchowość,
spokój).
Przekonanie, że nie ma na to środków.
Nie mam na to czasu
.
Nie mam wystarczającej ilości pieniędzy, żeby zacząć
rozkręcać jakiś biznes.
3
Więcej na temat przekonań, ich podziału i wpływu na nasze życie w książ-
ce: A. Bednarski,
Wywieranie wpływu na siebie, Łódź 2007.
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
21
Nie mam potrzebnych kompetencji
.
Przeszłość.
Zainwestowałem kiedyś w akcje i poszedłem z torbami
.
Przysięgam, że już nigdy więcej nie zagram
.
Mój ojciec wszystko przegrał
.
Tożsamość.
Jestem słaby z matematyki
.
Ja tam zawsze przegrywam
.
Nie mam głowy do pieniędzy
.
Lęk przed przegraną.
Nie stać mnie na ryzyko inwestowania
.
I co zrobię z tymi pieniędzmi?
A jak mi nie wyjdzie?
Przekonania wyrażają się także w słownictwie, którego
używamy. Słowa, którymi określasz swoje emocje, są
siłą kształtującą Twoją wolę, Twoje przekonania, Twoje
działania, Twoje wyniki i ostatecznie Twoje przeznacze-
nie (przyszłość). Na przykład: „Brak pieniędzy dobi-
ja mnie. Jestem ciągle zdołowany”. O wiele lepiej jest
powiedzieć: „Brak pieniędzy motywuje mnie, jestem
gotów do działania” itp
. Podobnie jak łączenie słowa
„problem” ze słowem „pieniądze”. Problem to coś, co
pojawia się i jest poza naszą kontrolą, i wywiera nega-
tywny wpływ na nasze życie. Dlatego o wiele lepiej jest
zamienić słowo „problem” na „wyzwanie”.
Arkadiusz Bednarski
22
Zadanie.
Przeczytaj stwierdzenie: „Mam problemy fi-
nansowe”. Jak się z tym czujesz? Jeżeli nie zdążyłeś po-
czuć, przeczytaj raz jeszcze i wczuj się w swoje emocje.
Jakie są?
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Czy czytając to stwierdzenie i utożsamiając się z nim:
miałeś chęć do działania?
widziałeś pozytywny obraz przyszłości?
wzbudziła się w Tobie wiara, że kiedyś to się zmieni?
A teraz przeczytaj kolejne stwierdzenie: „To dla mnie
wyzwanie finansowe”.
Jak się z tym czujesz? Jeżeli nie zdążyłeś poczuć, prze-
czytaj raz jeszcze i „obserwuj” swoje emocje. Jakie są?
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
23
Czy czytając to stwierdzenie i utożsamiając się z nim:
miałeś chęć do działania?
widziałeś pozytywny obraz przyszłości?
wzbudziła się w Tobie wiara, że kiedyś to się zmieni?
Czy zauważyłeś różnicę pomiędzy „problemami”
a „wyzwaniami”? To m.in. dlatego w tej książce nie jest
używane słowo „problem”.
Zdaniem wielu psychologów oraz ludzi sukcesu —
multimilionerów:
Cierpienie i przyjemność
Dlaczego przekonania pełnią tak ważną rolę?
Dlaczego, w wypadku gdy są one ograniczające,
trzeba je zmienić?
Dlaczego i jak wpływają na stan Twoich finansów?
Po co w ogóle zawracać sobie głowę jakimiś tam
przekonaniami, skoro trzeba skupić się nad tym, jak
przetrwać do pierwszego?
Bogactwo nie polega na posiadaniu pewnej sumy
pieniędzy, tylko na przyjęciu szeregu nowych prze-
konań. Twoje finansowe sukcesy będą dokładnie
takie, jakich spodziewasz się i jaki ich obraz stwa-
rzasz w swoim umyśle.
Arkadiusz Bednarski
24
Wszyscy normalni i zdrowi ludzie boją się cierpienia
i pragną doznawać przyjemności.
Już prawie sto lat minęło od czasu, kiedy Zygmunt
Freud, ojciec współczesnej psychologii, zauważył, że
życiem każdego z nas kierują dwie największe siły:
chęć uniknięcia bólu i potrzeba odczuwania przyjem-
ności. Mówił także o tym grecki filozof Epikur, żyjący
300 lat p.n.e.
Dlatego, jeżeli mielibyśmy wskazać jeden, główny po-
wód tego, że ktoś nie ma pieniędzy bądź każe mu się
ciągle podejmować nowe wyzwania, to jest to głęboko
w podświadomości zakorzeniony lęk związany z bogac-
twem.
Jeżeli posiadanie pieniędzy, bycie człowiekiem zamoż-
nym lub niezależnym finansowo wiąże się dla Ciebie
z jakąkolwiek formą cierpienia, to jest to główny po-
wód, dla którego nie możesz stać się taką właśnie
osobą.
Powiesz: „Co za bzdury! Jak to? Przecież dla mnie bo-
lesne jest to, że ich nie mam, że wciąż borykam się z ich
brakiem. Chciałbym mieć więcej!”.
Naszym życiem rządzą dwie siły: chęć uniknięcia
bólu i dążenie do przyjemności.
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
25
Niestety, ale to, co mówię, to prawda. Pomyśl, jeżeli sta-
jesz przed wyborem: trzeba coś zrobić i zrobienie tego
wiąże się z cierpieniem, a z drugiej strony niezrobienie
także wiąże się z cierpieniem, ale jedno cierpienie jest
mniejsze, a drugie większe, to na które się zdecydujesz?
Odpowiedź jest oczywista: wybierzesz to, co sprawi Ci
mniejszy ból.
Tak samo jest z pieniędzmi. Możesz cierpieć z powodu
długów, niemożności korzystania z dostępnych przy-
jemności, braku „stabilnej” pracy itp. Jednak gdzieś
głęboko w Twoim umyśle jest zakorzenione, że jeżeli
będziesz zamożny i odniesiesz sukces, to ludzie będą
Cię krytykować, atakować, będą coś od Ciebie chcieć.
Obawiasz się, że możesz to wszystko stracić, że nie
będziesz mieć przyjaciół itp. Najczęściej nie uświada-
miamy sobie tego, że mamy takie głęboko ukryte prze-
konania, które pojawiły się właśnie ze strachu przed
cierpieniem.
A co z przyjemnością? Na to pytanie odpowiemy sobie
później.
Teraz skoncentrujmy się na odkryciu przekonań ogra-
niczających. Czasami trzeba je po prostu odkryć, po-
nieważ bardzo wiele osób nawet nie zdaje sobie sprawy
z tego, że na jakość ich życia mają wpływ przekonania,
które ograniczają.
Wielu ludzi uważa, że nie mają wpływu na to, jak się
zachowują, co mają, kim są, co myślą itd. Według nich
Arkadiusz Bednarski
26
tak po prostu jest i już. Dlatego w wielu wypadkach
to przekonanie o braku przekonań sprawia, że odkrycie
ograniczeń wymaga nieco głębszych poszukiwań.
Poniższe zadanie pomoże Ci odkryć ograniczające
przekonania. Być może część z nich znasz, jednak
bardzo prawdopodobne jest to, że z istnienia wielu
możesz nawet nie zdawać sobie sprawy. Często jest
tak, że wydaje nam się, iż nasze przekonania na temat
pieniędzy są pozytywne. Jednak dopiero w sytuacjach
kryzysowych, kiedy wyzwania, które musimy podjąć,
a które dotyczą finansów, nas przerastają, zaczynamy
reagować, zachowywać się w nieco inny sposób, niż
robimy to wtedy, kiedy wszystko układa się po naszej
myśli. Właśnie wówczas do głosu dochodzą nasze
przekonania, które tkwią głęboko ukryte w podświa-
domości. Nagle osoba, z ust której nie słyszałeś na
co dzień złych rzeczy na temat bogactwa i pieniędzy,
zaczyna mówić: „Wiedziałem, że tak się prędzej czy
później stanie”, „Pieniędzy na dłuższą metę nie da się
zatrzymać”, „Innym się udaje, a ja znów mam pro-
blemy, człowiek haruje tyle lat i niczego się nie może
dorobić” itp.
Jest to jedno z najważniejszych zadań w tej książce. Ma
ono bardzo duży wpływ na to, co wyniesiesz dla sie-
bie z publikacji. Dlatego poświęć na nie większą ilość
czasu.
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
27
Zadanie składa się z sześciu części i na jego wykonanie
zarezerwuj sobie około godziny
4
.
Przekonania i ich zmiana
Zadanie
(najlepiej zrobić z partnerem).
Część I.
Czym są pieniądze. Pierwszy krok do diagnozy
przekonań ograniczających.
A.
Zadaj sobie następujące pytania:
Czym są dla Ciebie pieniądze?
1.
Co to znaczy nie mieć pieniędzy?
2.
Co, naprawdę, znaczą dla Ciebie pieniądze?
3.
B.
Kontynuuj zadawanie tych pytań, aż całkowicie wy-
czerpiesz możliwości odpowiedzi na każde z nich.
C.
Przesuń granice pytań poza automatyczne odpowie-
dzi, aby móc odkryć głębsze skojarzenia
5
.
Czym dla Ciebie są pieniądze? Co dają Ci pieniądze? Co
możesz za nie otrzymać? Jaką rolę odgrywają w Twoim
życiu? Jaką rolę mogą odgrywać? Jakie pierwsze skoja-
rzenia nasuwają się, kiedy zadasz sobie to pytanie? Za-
pisz je. Następnie zadawaj sobie pytanie: Co jeszcze?
4
Jeżeli nie dysponujesz teraz godziną, przerwij lekturę i wróć do tego za-
dania wtedy, kiedy będziesz mieć na nie czas. Możesz oczywiście czytać
dalej bez zrobienia zadania, ale wymierne i widoczne efekty uzyskasz, wy-
konując każde zadanie z książki.
5
Na końcu zestawu pytań znajdują się podpowiedzi. Możesz z nich sko-
rzystać, aby pobudzić swoje skojarzenia.
Arkadiusz Bednarski
28
Gdybym znał wszystkie odpowiedzi, czym mogłyby
być dla mnie jeszcze pieniądze? Pobudź swoje myślenie.
Zapisz jak najwięcej skojarzeń.
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
29
Czym jest dla Ciebie brak pieniędzy? Co się stanie, je-
żeli Ci ich zabraknie? Jak będzie wyglądać (jak wygląda)
Twoje życie bez pieniędzy? Pobudzaj swój umysł tak jak
w punkcie pierwszym.
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Arkadiusz Bednarski
30
Czym są dla Ciebie pieniądze? Zbierz razem to, co na-
pisałeś w dwóch pierwszych punktach. I napisz, czym
naprawdę są dla Ciebie pieniądze.
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
31
Przykłady.
Czym są pieniądze?
1.
odbiciem mojej wartości;
miarą inteligencji;
miarą intensywności koncentracji;
zaangażowaniem;
jednym z zakresów mistrzostwa;
możnością dzielenia się;
możnością dawania innym szansy;
dostępem do środków (ludzi, informacji, kom-
puterów itp.);
możliwością delegowania zadań;
środowiskiem, które budzi w Tobie i w innych
to, co najlepsze;
wpływem;
rozrywką;
wolnością;
możliwością osiągania jednocześnie kilku celów;
możliwością dokonywania dowolnych zmian
w życiu;
zdobyciem wykształcenia i wiedzy;
uzyskaniem dowolnych narzędzi;
zmianą perspektywy patrzenia na świat;
podarunkiem od Boga za dzielenie się z innymi;
Arkadiusz Bednarski
32
produktywnością;
jakością życia;
wyborem i jakością wyborów;
szkłem powiększającym;
szansą poznania swojego charakteru i charakteru
innych;
solą życia;
uczuciem wdzięczności;
po prostu kawałkiem papieru;
podarunkiem, który uwielbiam dawać innym;
żartem;
wspaniałością;
stylem życia;
podróżą helikopterem do własnego domu nad
morzem;
elegancją;
wyborem;
okazją;
przywilejem;
wspaniałą zabawą (gdy odpowiednio użyte).
Czym jest brak pieniędzy?
2.
głupotą;
niemożnością pomagania innym;
niemożnością dzielenia się;
frustracją;
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
33
czymś, co nie jest możliwe, dopóki jesteś pro-
duktywny;
czymś, co nie jest możliwe tak długo, jak długo
dajesz więcej, niż spodziewasz się otrzymać;
czymś, co nie jest możliwe, gdy koncentrujesz się
na inteligentnym wniesieniu wkładu;
bólem;
separacją;
samotnością;
gniewem pomiędzy ludźmi;
próbą zranienia jednej osoby przez drugą;
uczuciem niemożności;
koncentracją na sprawach nieważnych;
zapomnieniem o wadze dobrych stosunków
z innymi;
czymś, co budzi w ludziach najgorsze instynkty;
brakiem możliwości dla dzieci;
prowadzeniem mniejszej gry;
mniejszym wpływem;
byciem kontrolowanym przez innych ludzi;
brakiem argumentów;
mniejszym wrażeniem;
brakiem wyborów;
niższą jakością życia;
przemijaniem;
Arkadiusz Bednarski
34
wezwaniem do użycia większej ilości środków;
wezwaniem do akcji;
łzami;
zranieniem;
smutkiem;
okazją;
wezwaniem od Boga, abym znalazł w sobie to,
co najlepsze do własnego rozwoju;
okazją do opanowania nowej dziedziny życia;
okazją do pokonania siebie i dzielenia się;
pierwszym krokiem;
decyzją: „Tak nie może być!”;
ostatecznym wyzwaniem: „Zmień coś niewi-
docznego w widoczne”, „Weź nic i zrób z tego
coś wspaniałego”;
czymś krótkotrwałym;
mniejszym dostępem;
ciągłymi kłótniami;
gniewem na siebie;
ranieniem innych;
nieszczęściem ludzkim;
mieszkaniem w piwnicy;
spaniem na dworcach i pod mostem;
rozwodem;
stratą przyjaciół;
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
35
niemożnością wyjazdu na wakacje;
stanem, na który nie pozwolę;
zmianą mojego przeznaczenia;
lekcją do przerobienia.
Czym naprawdę są pieniądze?
3.
narzędziem, aby pomóc sobie i innym;
dostępem do narzędzi;
możliwością rozwoju;
możliwością wpływu;
kluczem, który otwiera wiele drzwi;
dźwignią;
posiadaniem rzeczy materialnych;
tworzeniem okazji dla ludzi, środowisk, świata;
możliwością wyboru;
miarą opanowania wycinka mistrzostwa życia;
koncentracją na doskonałości;
wewnętrzną dyscypliną;
odbiciem jakości Twojej oceny;
wyborem życia na najwyższym poziomie;
szkłem powiększającym Twój sukces;
energią;
samooceną;
niczym ponad to, o czym sam zdecydujesz;
najmocniejszym elementem wpływającym na
doświadczenie bólu lub przyjemności.
Arkadiusz Bednarski
36
To była pierwsza część zadania. Masz teraz wypisane
wszystkie skojarzenia na temat pieniędzy.
Część II.
Stare przekonania. Drugi krok do diagnozy
przekonań ograniczających.
Przypomnij sobie i wypisz wszystko, co mówiło się
o pieniądzach, ludziach bogatych, zamożności i bizne-
sie w Twoim domu rodzinnym i w Twoim środowisku
(rówieśnicy, nauczyciele, rodzina, przyjaciele, znajomi,
media) w dzieciństwie i młodości
6
.
Co słyszałeś na temat pieniędzy w swoim domu i śro-
dowisku, kiedy dorastałeś?
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
6
Na końcu znajdują się najczęściej spotykanie określenia. Możesz z nich
skorzystać, aby pobudzić swoją pamięć.
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
37
Przykłady.
Pierwszy milion trzeba ukraść.
Jestem biedny, ale uczciwy.
Pieniądze na drzewach nie rosną.
Zaharowuję się, żebyś miał (nowe spodnie, buty, te-
lefon itd.).
Bogaci to złodzieje.
Całe życie tyram i nic z tego nie mam.
Człowiek sobie żyły wypruwa, żebyś miała nową
sukienkę.
Ziarnko do ziarnka i zbierze się miarka.
Musisz się uczyć, żeby nie harować tak jak ja.
Biednemu wiatr w oczy.
Bogatemu to i byk się ocieli (ironicznie).
Ja nie mam szczęścia do pieniędzy.
Nie mam żyłki do handlowania (do zarabiania, do
biznesu).
Mam pecha do pieniędzy (pracy, szefa).
Tylko marzysz i marzysz, zamiast wziąć się do so-
lidnej pracy.
I tak nie znajdziesz księcia na białym koniu.
Księżniczki są dla bogatych.
Przyjaźni (miłości, oddania) za pieniądze nie kupisz.
Arkadiusz Bednarski
38
Psychologowie twierdzą, że osobowość i poczucie wła-
snej wartości kształtują się w pierwszych latach życia.
Kształtują się podstawy systemu wartości, tworzą się
pierwsze orientacje wartościujące. Dziecko zaczyna
przejmować pierwsze wzorce i zasady postępowania.
To, do czego ma dostęp w swoim środowisku, zaczy-
na uznawać za swoje. Stąd to, co mówi się wkoło niego
m.in. na temat pieniędzy i bogactwa, staje się jego wła-
snymi przekonaniami. Dziecko chłonie je jak gąbka, bo
jest na etapie nauki, nie potrafi jeszcze wartościować, co
jest dla niego dobre, co złe, co właściwe, a co niewłaści-
we, co może mu w przyszłości pomóc, a co zaszkodzić.
Dlatego nie można, jak robi to większość osób, depre-
cjonować tego, co wyniosło się z domu i ze środowiska,
w którym dziecko rosło.
Teraz dokonaj analizy i porównaj, czym według Ciebie
są pieniądze, czym ich brak i czym są one dla Ciebie
naprawdę (część I), z tym, co słyszałeś, kiedy dorastałeś
(część II).
Czy dostrzegasz sprzeczność? U większości ludzi te
sprzeczności są wyraźne. Mówiono mam o pieniądzach
w kontekście najczęściej negatywnym, a my mamy zu-
pełnie inne doświadczenia… Zapewne także i w Twoim
wnętrzu toczy się walka. Walka z tym, co jest właściwe,
co dobre, co pomocne…
To niełatwa walka, która najczęściej kończy się, prędzej
czy później, pojawieniem się wyzwań, które trzeba pod-
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
39
jąć, jeśli chodzi o finanse. Idziesz dwa kroki do przodu
i trzy do tyłu. Ta walka najczęściej kończy się wytwo-
rzeniem wzorca autosabotażu finansowego, o którym
więcej dowiesz się na kolejnych stronach tej książki.
Teraz zaczniesz odkrywać swoje ograniczające przeko-
nania na temat pieniędzy. Masz do tego bazę.
Część III.
Twoje przekonania. Trzeci krok do diagnozy
przekonań ograniczających.
Na pewno doskonale zdajesz sobie sprawę z tego, że
masz jakieś przekonania ograniczające na temat pieniędzy
i bogactwa. Wypisz je. Dodatkowo, opierając się na tym,
co napisałeś w części pierwszej i drugiej, odkryj swoje
wszystkie ograniczające przekonania. Spójrz, co mówio-
no Ci w okresie, w którym dorastałeś. Na pewno większa
część tych przekonań jest dzisiaj także częścią Twoich.
Przekonania ograniczające
Wypisz wszystkie ograniczające Cię przekonania doty-
czące bogactwa, finansów i pieniędzy, które przyjąłeś
i uwarunkowałeś jako swoje, oraz te, które wykształci-
łeś na pewnym etapie swojego życia.
1. ..................................................................................
2. ..................................................................................
3. ..................................................................................
4. ..................................................................................
5. ..................................................................................
Arkadiusz Bednarski
40
6. ..................................................................................
7. ..................................................................................
8. ..................................................................................
9. ..................................................................................
10. ................................................................................
11. ................................................................................
12. ................................................................................
13. ................................................................................
14. ................................................................................
15. ................................................................................
16. ................................................................................
Teraz znasz swoje ograniczające przekonania. Zdaj so-
bie w pełni sprawę z tego, że to w głównej mierze wła-
śnie ograniczające przekonania odpowiadają za Twój
sukces lub porażkę w sprawach finansowych.
Aby dokonać zmiany tych przekonań, musisz przede
wszystkim zdecydować, że chcesz to zrobić. Sama świa-
domość tego, że one istnieją, nie wystarczy. Dlatego teraz
należy stworzyć dźwignię służącą do zmiany
przekonań. W ten sposób przygotujesz miejsce na nowe,
wzmacniające przekonania, które „zainstalujesz”.
Część IV.
Wytwarzanie dźwigni zmiany.
Aby coś stało się koniecznością, musimy znaleźć dla
siebie właściwą dźwignię. Dźwignię znajdujemy wtedy,
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
41
gdy nieprzyjemne i bolesne myśli zaczynamy kojarzyć
z unikaniem pewnych sytuacji i działań oraz gdy przy-
jemne myśli kojarzymy z ich tworzeniem
7
.
Pierwszym krokiem jest skojarzenie nieprzyjemnych
i bolesnych myśli z tym, że nigdy nie osiągniesz spoko-
ju finansowego, finansowej wolności lub niezależności.
Drugim — powiązanie przyjemnych uczuć z wolnością
finansową i z byciem zamożnym, bezpiecznym i speł-
nionym.
Napisz wszystko, co przychodzi Ci do głowy i wiąże się
z myślą, że nigdy nie będziesz niezależny finansowo lub
wolny. Napisz, co stracisz, co Cię stresuje, czego nie
osiągniesz w życiu, jak będziesz wyglądać, jak będziesz
się czuć, kim się staniesz lub kim się nie staniesz itd.
Pomyśl i napisz, jak taka sytuacja wpłynęłaby na po-
ziom stresu w Twoim życiu, na Twoje relacje z inny-
mi, na Twoje zdrowie, poczucie wolności, samoocenę
— w szczególności gdybyś na starość musiał walczyć
z biedą.
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
7
Omówiony poprzednio model: unikanie bólu i dążenie do przyjemności.
Arkadiusz Bednarski
42
Teraz opisz wszystkie korzyści, które możesz osiągnąć,
gdy staniesz się osobą całkowicie wolną i niezależną fi-
nansowo. Wymień wszystkie dziedziny życia prywatne-
go i zawodowego, które mogą się zmienić na lepsze, gdy
to się stanie.
Jeżeli do końca życia nie musiałbyś już pracować po to,
aby wiązać koniec z końcem, jak zmieniłaby się jakość
Twojego życia? Jak zmieniłaby się Twoja samoocena,
Twoja pewność siebie? W jaki sposób zmieniłyby się
Twoje stosunki z innymi ludźmi, ilość wolnego czasu
do Twojej dyspozycji? Co mógłbyś ofiarować innym, ile
radości mógłbyś doświadczyć w swoim życiu?
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
43
Część V.
Wprowadzenie przekonań wzmacniających
(rozwijających).
Przekonania wzmacniające
Wypisz wszystkie wzmacniające Cię przekonania dotyczą-
ce bogactwa, finansów i pieniędzy, które chciałbyś przyjąć
jako swoje. Przekonania, które pomogą Ci osiągnąć sukces,
które Cię wzmocnią. Możesz wspomóc się przykładami
z części pierwszej, kiedy opisywałeś, czym są pieniądze.
1. ..................................................................................
2. ..................................................................................
3. ..................................................................................
4. ..................................................................................
5. ..................................................................................
6. ..................................................................................
7. ..................................................................................
8. ..................................................................................
9. ..................................................................................
10. ................................................................................
11. ................................................................................
12. ................................................................................
13. ................................................................................
14. ................................................................................
15. ................................................................................
16. ................................................................................
Arkadiusz Bednarski
44
Część VI.
Podwójna indukcja i warunkowanie przekonań
wzmacniających.
Teraz przez podwójną indukcję dokonaj instalacji
w swoim umyśle nowych przekonań. Uświadom sobie,
ile zyskasz, korzystając z nowych przekonań
8
.
Inny sposób wykonania tego ćwiczenia:
Możesz także warunkować wzmacniające przekonania
poprzez ich powtarzanie w każdym momencie, kiedy
o nich pomyślisz, lub kiedy ktoś wypowiada przekona-
nia ograniczające.
Znane jest powiedzenie Marilyn Monroe: „Pieniądze
szczęścia nie dają. Dopiero zakupy”. Możesz zatem wy-
myślić własne metody trywializacji lub przewartościo-
wania ograniczających przekonań, kiedy tylko się poja-
wiają w Twojej głowie, na Twoich ustach lub kiedy ktoś
wypowiada je w Twojej obecności.
Przykłady.
Pieniądze nie rosną na drzewach — tylko na grun-
cie moich świetnych pomysłów.
Pierwszy milion trzeba ukraść — najlepiej z własnej
głowy.
Bogaci to pijawki — trzeba się do nich przyssać.
Nie możemy sobie na to pozwolić — zgadza się. Nie
możemy sobie pozwolić na to, aby tego nie mieć.
8
Ćwiczenie jest wykonywana na szkoleniu
Żyj i bogać się!
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
45
Trzeba zacisnąć pasa — zgadza się, ludzie zamożni
są szczupli.
Im bardziej uda Ci wykpić lub zamienić na korzyść ne-
gatywne, ograniczające przekonania, tym łatwiej i szyb-
ciej się ich pozbędziesz. W pewnym momencie, kie-
dy usłyszysz, jak ktoś mówi: „Pieniądze szczęścia nie
dają”, w Twojej głowie automatycznie odezwie się głos:
„Tylko zakupy”. Nie sposób w dalszym ciągu traktować
poważnie takie przekonanie.
A teraz, na podstawie wybranych przekonań ogranicza-
jących, wypisz swoje pomysły, które będziesz wykorzy-
stywać:
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Musisz być jednak przygotowany na bliskie spo-
tkania ze swoimi negatywnymi myślami, które mogą
zaburzać Twoje wzmacniające przekonania, a nawet
ostatecznie je zniwelować. Dlatego umiejętność zmia-
ny myśli negatywnych jest bardzo ważnym aspektem
utrwalania nowych, wzmacniających przekonań.
Arkadiusz Bednarski
46
Zmiana negatywnych myśli
Jest wiele sposobów niwelowania negatywnych, niepo-
trzebnych myśli. Oto niektóre z nich:
Afirmacje
Są to krótkie, pozytywne stwierdzenia, stworzone
w czasie teraźniejszym, powtarzane od czasu do czasu
w myśli lub głośno. Na przykład: „Każdy dzień daje mi
coraz więcej okazji do osiągnięcia sukcesu finansowe-
go”, „Mam zawsze nadmiar własnych pieniędzy” itp.
Uwaga! Sugeruje się, aby afirmacje powtarzane były na
poziomie rozluźnienia (przy zamkniętych oczach).
Inkantacje
Są to afirmacje wypowiadane w myśli lub głośno, z do-
daniem ruchu, odpowiedniego oddychania, gestów itp.
oraz właściwych emocji.
„Skreślam — skreślam”
Kiedy przyjdzie Ci do głowy niepotrzebna, negatywna
myśl, skoncentruj się natychmiast na słowach „skre-
ślam — skreślam”, po to, aby zwrócić uwagę swojego
umysłu na ową myśl, po czym zmień ją na inną, lepszą,
zdrowszą, pozytywną…
Na przykład gdy przyjdzie Ci do głowy myśl: „Pienią-
dze nie przynoszą szczęścia”, pomyśl: „Skreślam —
skreślam” i zmień tę myśl np. na: „Pieniądze pomogą
Rozdział 1. Przekonania i ich zmiana
mi w osiągnięciu spokoju wewnętrznego” lub uzupełnij
w myśli pierwsze zdanie przez dodanie: „… tym, którzy
ich nie mają”.
Zakłócanie
Jeżeli przyjdzie Ci do głowy negatywna myśl (szczegól-
nie zabarwiona złą emocją), natychmiast powtórz ją so-
bie lub zwerbalizuj różnymi śmiesznymi głosami. Może
to być głos Koziołka Matołka, Myszki Miki, dźwięk
z zepsutego gramofonu, wesoła melodia itp.
Powyższe techniki niwelowania negatywnych myśli po-
magają także w osiągnięciu zakładanych celów i często
rekomendowane są przez osoby zajmujące się samoroz-
wojem. Techniki te są bardzo pomocne i niejednokrot-
nie stają się zarzewiem zmiany oraz pomagają utrzymać
obrany kurs. Jednak pamiętaj o tym, że same w sobie
nie zmienią Twojej sytuacji finansowej. Niektóre osoby
łudzą się, że osiągną niezależność finansową, wypowia-
dając serię pozytywnych afirmacji. Niestety wszystko to
działa, pod warunkiem że oprócz tego podejmuje się
równolegle odpowiednie działania. Zatem afirmuj, in-
kantuj i zakłócaj, a przede wszystkim działaj.
48
Wartości są pojęciem bardzo złożonym. Możemy je
analizować i opisywać pod wieloma względami, w za-
leżności od przyjętego punktu widzenia oraz wybranej
metody. Przyjrzymy się im tutaj pod kątem tego, jak
funkcjonują w codziennym życiu.
Jak wiesz, naszym życiem kierują cierpienie i przyjem-
ność. Nieustannie dążymy do odczuwania przyjemno-
ści i unikania bólu. Rezultatem ścierania się tych dwóch
sił są, oprócz przekonań, także wartości. Prowadzą nas
one w określonych kierunkach, kształtując nasze prze-
znaczenie.
Zastanów się, która z poniżej wymienionych wartości
jest dla Ciebie najważniejsza. Masz do wyboru tylko
jedną:
sukces;
zabawa;
radość;
przygoda;
wyzwania;
R
ozdział
2.
Wartości i ich redefiniowanie
Rozdział 2. Wartości i ich redefiniowanie
49
pewność;
miłość;
zdrowie;
komfort;
bezpieczeństwo;
seks;
pieniądze;
szacunek.
Wartości tworzą określone systemy, co w skrócie ozna-
cza, że niektóre z nich są ważniejsze, a inne mniej ważne.
Są osoby, dla których miłość, bezpieczeństwo i zdrowie
są najważniejsze. Są także i te, dla których są nimi pie-
niądz, seks i zabawa.
Jak to w rzeczywistości funkcjonuje w naszym życiu?
Jaką wartości odgrywają w nim rolę, doskonale widać
na poniższym przykładzie.
Wyobraźmy sobie, że firma zorganizowała dla pra-
cowników imprezę integracyjną, której kulminacyjnym
momentem jest skok ze spadochronem. Skok nie jest
obowiązkowy, każdy sam może zdecydować o tym, czy
skacze, czy też nie. Chwila, w której uczestnicy szkole-
nia mają podjąć decyzję, zbliża się nieuchronnie. Czy
według Ciebie wszyscy skoczą? Prawda, że nie? Dlacze-
go? Co zdecyduje o tym, czy dana osoba odda skok, czy
się wycofa? Lęk? Na pewno. A co stoi za lękiem?
Arkadiusz Bednarski
50
Wyobraźmy sobie, że osoba A ma następujący system
wartości:
Bezpieczeństwo.
1.
Pewność.
2.
Miłość.
3.
Komfort.
4.
Jaką według Ciebie podejmie decyzję? Skoczy czy nie?
Oczywiście odpowiedź jest taka, jakiej udzieliłeś.
Wyobraźmy sobie z kolei osobę B, której system warto-
ści jest następujący:
Przygoda.
1.
Wyzwania.
2.
Sukces.
3.
Zabawa.
4.
Jaką według Ciebie podejmie decyzję? Skoczy czy nie?
Oczywiście odpowiedź jest taka, jakiej udzieliłeś.
Przykład ten uzmysłowił nam, że znając system war-
tości danej osoby, można z dużym prawdopodobień-
stwem przewidzieć jej zachowanie w wielu sytuacjach.
Jak będzie wyglądało życie człowieka, który na pierw-
szym miejscu w swoim systemie wartości stawia bezpie-
czeństwo, a na drugim komfort? W jakie związki i rela-
cje z ludźmi będzie wchodził? Jak będzie reagować na
pojawiające się możliwości i nowe przedsięwzięcia? Jakie
zawody będzie najchętniej wykonywać? W jaki sposób
Rozdział 2. Wartości i ich redefiniowanie
51
będzie spędzać wolny czas? Jak będzie starał się wycho-
wywać dzieci? Jaka będzie jego sytuacja finansowa?
Takie to proste? Nie, ponieważ wartości to jedno, a ich
definicja to drugie.
Otóż okazuje się, że aby w pełni zrozumieć, dlaczego
i jak dana osoba działa, musimy nie tylko znać jej sys-
tem wartości. Musimy jeszcze wiedzieć, co się za tym
kryje.
Daleko szukać nie trzeba. Wystarczy, że spojrzymy na
związki partnerskie i małżeńskie. Zauważamy, że w wie-
lu wypadkach pary, które się kochają, po jakimś cza-
sie nie mogą już ze sobą żyć, mimo że kiedy pomyślą
o rozstaniu, wiedzą, że będzie to bolesne lub wręcz nie-
możliwe. Nie mogą się rozstać, ponieważ się kochają.
Nieporozumienie jednak leży w tym, że oboje różnie
rozumieją i definiują to, jakie warunki muszą być speł-
nione, aby mogli tę wartość zaspokajać.
Jedna osoba potrzebuje słów, dotyku i zapewnień. Ta
druga jej tego nie daje, ponieważ uważa, że miłość to
czyn, to dbanie o bezpieczeństwo fizyczne i finansowe
tej drugiej osoby. I ta osoba też jest rozczarowana, po-
nieważ od tej pierwszej tego nie otrzymuje. Dostaje na-
tomiast słowa i gesty, które dla niej niewiele znaczą.
Wróćmy jednak do głównego nurtu — finansów. Teraz
możesz określić swój system wartości. Przystępując do
zrobienia poniższego zadania, zarezerwuj sobie ok. 40
min.
Arkadiusz Bednarski
52
Wartości i prawa, które nimi rządzą
Zadanie.
Aby określić swoje najważniejsze wartości,
w kierunku których się posuwamy, należy zadać sobie
pytanie: „Co jest dla mnie najważniejsze w życiu?”.
Wypisz co najmniej dziesięć takich wartości (kolejność
obojętna).
1. .................................
2. .................................
3. .................................
4. .................................
5. .................................
6. .................................
7. .................................
8. .................................
9. .................................
10. ...............................
Aby określić hierarchię tych wartości, pozwól, aby part-
ner/partnerka zadał(a) Ci następujące pytania:
Co jest dla Ciebie ważniejsze:
………… (1) czy ………… (2)?
(
np. „Co jest dla Ciebie ważniejsze: miłość czy sukces?”)
Pamiętaj: pierwsza, intuicyjna odpowiedź jest tą właści-
wą. Jeżeli zaczynasz analizować, zastanawiać się, przy-
pominać sobie, to jest już za późno. Otwórz umysł
i pozwól, aby odpowiedzi przychodziły automatycznie.
Na końcu zadania podane są podpowiedzi dotyczące
wartości. Możesz z nich skorzystać, aby określić swoje
najistotniejsze wartości.
Wypisz teraz swoje wartości wg hierarchii ważności.
Rozdział 2. Wartości i ich redefiniowanie
53
Możesz te ćwiczenia zrobić także samodzielnie.
Aby określić prawa, które rządzą u Ciebie każdą z tych
wartości, musisz pozwolić partnerowi, aby zadał Ci py-
tanie:
„Jakie warunki musiałyby być spełnione, abyś czuł…”
(
np. „Jakie warunki musiałyby być spełnione, abyś czuł
miłość?”)
.......................................................................................
.......................................................................................
W trakcie wykonywania ćwiczenia określ prawa, które
rządzą Twoimi wartościami numer 1, 2 i 3.
Sprawdź, na którym miejscu na Twojej liście jest war-
tość dotycząca finansów, np.: pieniądze lub sukces fi-
nansowy, bogactwo itp. Określ także prawa, które rzą-
dzą tą wartością.
.......................................................................................
.......................................................................................
Czy pieniądze znajdują się na pierwszym, drugim lub
trzecim miejscu w Twoim systemie wartości? Czy bo-
1. .................................
2. .................................
3. .................................
4. .................................
5. .................................
6. .................................
7. .................................
8. .................................
9. .................................
10. ...............................
Arkadiusz Bednarski
54
gactwo lub niezależność finansowa znajdują na pierw-
szym, drugim lub trzecim miejscu?
Jeżeli nie, to weź teraz swoje trzy najważniejsze wartości
i zdefiniuj je tak, że dzięki temu, że będziesz niezależny
finansowo, bogaty, zostaną one spełnione, np.: „Będę
pomagać innym w pełni, kiedy osiągnę niezależność fi-
nansową, bo nie można dać tego, czego się nie posia-
da”, „Będę odczuwać miłość wtedy, kiedy będę mógł
obdarowywać moją ukochaną osobę całym bogactwem
świata, bo na to zasługuje”.
1.
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
2.
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
3.
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Rozdział 2. Wartości i ich redefiniowanie
55
Napisz, co Ci da wprowadzenie definicji, która określa
Twoje najważniejsze wartości przez pryzmat pieniędzy,
zamożności i niezależności finansowej.
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Przykłady wartości.
pomoc innym;
wdzięczność;
wniesienie wkładu
w społeczeństwo;
pasja;
bycie znaczącą osobą;
determinacja;
miłość;
elastyczność;
przyjaźń;
pewność siebie;
zdrowie;
wesołość;
pieniądze;
akceptacja przez
innych;
poczucie Bożego
przewodnictwa;
bezpieczeństwo;
odwaga;
szczęście;
rodzina;
samorozwój;
seks;
sukces;
rozrywka;
inteligencja;
przygody;
Arkadiusz Bednarski
56
sława;
zabawa;
uczciwość;
lojalność;
niezależność;
wiara.
Autosabotaż finansowy
Zarówno przekonania, jak i wartości często przyczyniają
się do powstawania czegoś, co możemy nazwać autosa-
botażem finansowym. Z jednej strony doskonale wiemy,
że pieniądze mogą nam dać (i dają) dużo korzyści. Wie-
my, że dzięki nim możemy sobie pozwolić na wakacje
w ciepłych krajach, wygodne mieszkanie lub dom, luk-
susowy samochód, lepsze ubrania, kosmetyki itd.
Z drugiej strony mamy bardzo wiele bolesnych skoja-
rzeń dotyczących pieniędzy. Od lat słyszeliśmy od naj-
bliższych nam osób, które były dla nas autorytetami, że
pieniądze są złem, bogaci to złodzieje, a za sukces trze-
ba zapłacić wysoką cenę. Często słyszymy w mediach,
że ludzie bogaci okradają innych, państwo itd. Mogli-
śmy także słyszeć lub mieliśmy własne doświadczenia
z tym, że ludzie lubią wykorzystywać tych, którzy mają
pieniądze. Kiedy mamy pieniądze, mamy przyjaciół,
kiedy pieniędzy nie mamy — jesteśmy sami. Pod wpły-
wem tych wszystkich, wewnętrznych i zewnętrznych
bodźców ludzki umysł doznaje sprzecznych odczuć.
Między innymi dlatego, kiedy zaczynamy już mieć pie-
niądze i wszystko układa się wspaniale… nagle pojawia-
ją się problemy. Nie wiadomo, skąd się biorą. A to firma,
Rozdział 2. Wartości i ich redefiniowanie
57
którą założymy i która do tej pory dobrze się rozwijała,
nagle popada w tarapaty. Praca, dzięki której mogliśmy
kupić mieszkanie, nagle staje pod znakiem zapytania
(a po kilku tygodniach już jej nie ma) itd. W takich sy-
tuacjach najczęściej zaczynamy winić okoliczności (kry-
zys, firma nie dba o pracowników) lub to, co kiedyś
sprawiło, że teraz tak źle się dzieje (pech, wychowanie,
pochodzenie). W wypadku tych pierwszych można dys-
kutować. W wypadku drugich — możemy być pewni,
że nijak się mają do sytuacji, w jakiej się znajdujemy.
Pech to coś bardzo niejasnego i niewytrzymującego
żadnej krytyki. Nie ma żadnych dowodów na to, że wy-
chowanie, pochodzenie czy wykształcenie mają wpływ
na sukcesy finansowe. Z jednej strony osoby urodzo-
ne w bogatych rodzinach i świetnie wykształcone koń-
czą bez grosza. Z drugiej natomiast dzieci wychowane
w domach dziecka z wykształceniem podstawowym lub
średnim w wieku 30 lub 40 lat stają się wolne finansowo
i pomagają tym, którzy są w potrzebie. Jeżeli przyjrze-
libyśmy się bliżej tym okolicznościom, które teraz mają
miejsce, szybko dojdziemy do wniosku, że nie mają one
dużego wpływu na naszą kondycję finansową. Gdyby
bowiem tak było, podczas kryzysów bankrutowałyby
wszystkie firmy z danej branży. Tak się jednak nie dzie-
je. Najwięcej zależy od tego, co siedzi w ludzkiej głowie,
a nie od tego, co jest na zewnątrz.
Na początku lat 90., w czasach kryzysu, kiedy Donald
Trump znalazł się na skraju bankructwa, kiedy jego
Arkadiusz Bednarski
58
zobowiązania wobec banków wynosiły więcej niż były
warte jego aktywa, miał on dwa wyjścia: albo ogłosić
bankructwo, albo walczyć. Wybrał to drugie rozwiąza-
nie. W kilka lat później jego majątek był wart więcej niż
przed kryzysem. Dlaczego? Najtrafniej ujął to jego oj-
ciec Fred: „On nie przegra, bo po prostu nie potrafi”.
Zwróć uwagę na to, że czym innym jest nie przegrać,
bo są sprzyjające ku temu okoliczności, jest się świet-
nie wytrenowanym, ma się znakomitą formę lub kon-
kurencja jest słaba, a czym innym nie przegrać, bo się
nie umie przegrywać. To jest inny sposób patrzenia na
świat, inny sposób myślenia.
Jeżeli ludzki umysł nie wie, czy bycie zamożnym i nieza-
leżnym finansowo oznacza cierpienie, czy przyjemność,
to jest rozdarty pomiędzy sprzecznymi uczuciami. A to
początek zaburzania, następnie powstrzymywania,
a w konsekwencji cofania procesu rozwoju. Dokonuje-
my swego rodzaju sabotażu własnych działań, a w kon-
sekwencji sabotażu własnego życia w wymiarze finanso-
wym. To jest taki właśnie model myślenia i działania.
Szkopuł w tym, że narzędzia, jakich Twój umysł używa,
nie zawsze są dla Ciebie dobre, co w konsekwencji, za-
Intencja jest zawsze ta sama: Twój umysł stara się
zrobić wszystko, abyś uniknął cierpienia.
Rozdział 2. Wartości i ich redefiniowanie
59
miast uchronić Cię przed bólem, może sprowadzić na
Ciebie o wiele większe cierpienie.
Inaczej mówiąc, narzędzia, których za pomocą jego su-
gestii używasz, mogą mieć katastrofalne efekty ubocz-
ne. Można by to porównać do sytuacji, w której tonący,
zamiast poddawać się woli ratownika niosącego pomoc,
ratując swoje życie, wciąga go pod wodę, przez co sam
naraża się na utonięcie. To tak jakby chcieć gasić ogień,
polewając go olejem. Na chwilę zniknie, ale za moment
wybuchnie ze zdwojoną siłą.
Nawet tak skrajne przypadki, jak chęć popełnienia sa-
mobójstwa, są często efektem tego, że umysł osoby
zdecydowanej na taki krok uważa, że skończenie ze
sobą niesie o wiele mniej cierpienia niż dalsze życie. Za-
stanów się nad tym.
Na szczęście możemy pozbyć się tego mechanizmu, któ-
ry jest niczym innym jak sabotażem własnego sukcesu
finansowego. Czy jesteś w stanie, na bazie własnego do-
świadczenia i tego, co wiesz, przytoczyć przykłady, że po-
siadanie pieniędzy na dłuższą metę wiąże się z bólem?
Czy zauważyłeś, że:
strach związany z uruchomieniem własnej firmy jest
bezzasadny?
większość generalizacji i stereotypów przekazywa-
nych w tej czy innej formie staje się jedynie samo-
spełniającymi proroctwami?
Arkadiusz Bednarski
60
są ludzie bogaci i szczęśliwi oraz niebogaci i nie-
szczęśliwi?
można być bogatym i mieć szczerych przyjaciół,
podobnie jak można nie być bogatym i mieć nie-
szczerych przyjaciół?
zarówno ludzie zamożni, jak i niezamożni są czasa-
mi samotni?
można mieć pieniądze i wyzwania oraz nie mieć pie-
niędzy i też mieć wyzwania?
Przykłady możemy mnożyć, Ty też na pewno podasz
ich wiele. Zatem to sprzeczne przekonania i wartości,
które „żyją” w ludzkich umysłach — sterowane nie-
kontrolowanym mechanizmem dążenia do przyjemno-
ści i unikania cierpienia — odpowiadają za to, że wielu
z nas sabotuje własne działania, które prowadzą do sta-
nia się ludźmi zamożnymi i niezależnymi finansowo.
Mówimy tu o skrajnych sytuacjach, jednak warto pamię-
tać, że to nie jednorazowe wydarzenia kształtują nasze
życie, a tylko pojedyncze, codzienne, często niewielkie
kroki. To one decydują o tym, jakie jest i jakie to życie
ostatecznie będzie.
Nie zakładamy firmy, nie podpisujemy wielkich kon-
traktów, nie inwestujemy, nie awansujemy i nie podej-
mujemy poważnych decyzji finansowych każdego dnia.
To, co robimy codziennie, to są małe, pojedyncze kroki.
Książka, którą teraz trzymasz w rękach, to nie rezultat
wybuchu w drukarni, tylko efekt systematycznego pi-
Rozdział 2. Wartości i ich redefiniowanie
61
sania określonej liczby słów każdego dnia. Dlatego to,
na czym warto, abyśmy się teraz skoncentrowali, to re-
zygnacja z sabotowania własnych działań finansowych,
nie tylko w obliczu sytuacji wyjątkowych, ale przede
wszystkim w życiu codziennym.
Możesz uwolnić się od autosabotażu finansowego. Za-
nim jednak zaczniesz się zmieniać, zwróć uwagę na kil-
ka elementów:
Po pierwsze: istnieje pewien wzorzec autosabotażu.
Po drugie: każdy wzorzec pochodzi z pozytywnej in-
tencji.
Po trzecie: zidentyfikuj, czy masz do czynienia z autosa-
botażem, czy z brakiem roztropności.
Osoby, które sabotują swoje działania w sferze finanso-
wej, zawsze stosują pewien wzorzec. Co się dzieje, kiedy
szef wezwie do siebie pracownika, aby udzielić mu re-
prymendy? Wyobraźmy sobie, że ów pracownik opusz-
cza gabinet szefa. Natychmiast wyjdzie na zewnątrz,
aby zapalić papierosa.
I to jest właśnie przykład takiego, na tym poziomie naj-
częściej uwarunkowanego, wzorca. Człowiek ten, chcąc
się uwolnić od stresu, idzie zapalić, bo to mu pomaga.
W ten sposób chce odreagować stres — ma jak naj-
lepsze intencje. W tym samym czasie szef, notabene
niepalący, wychodzi na zewnątrz i widzi palącego pra-
cownika, z którym przed chwilą rozmawiał. Dalszego
Arkadiusz Bednarski
62
scenariusza pisać nie trzeba. Pracownik, zamiast sobie
pomóc, pogorszył swoją sytuację.
Zdarza się też czasem, że mamy do czynienia nie tyle
z sabotowaniem własnych działań, co z brakiem roz-
tropności.
Jak często zdarzało Ci się nie dotrzymywać terminów,
nie przygotować się do jakiegoś zadania, zignorować
czyjeś mądre zalecenia, „Jak mogłem do tego dopuścić”,
„Co za świat, co to za życie” itd. Nie myl nieroztrop-
ności i często głupoty z nieświadomym sabotowaniem
własnych działań.
To są dwie różne rzeczy. Inny mechanizm działa wte-
dy, kiedy pod wpływem stresu, którego nie potrafisz
opanować, sięgasz po doraźne rozwiązania, które mogą
zniszczyć Ciebie i Twoje życie, a inny wtedy, kiedy świa-
domie popełniasz błędy.
Jeżeli jednak zidentyfikujesz, że jest to działanie przeciw
sobie, nad którym nie masz świadomej kontroli bądź
jest ona ograniczona, zacznij działać.
Co możesz robić? Oto sześć prostych kroków:
Zidentyfikuj zachowanie.
1.
Zastanów się, jaka jest pozytywna intencja w tym
2.
działaniu.
Zastosuj dźwignię, żeby móc dokonać zmiany.
3.
Przerwij wzorzec.
4.
Rozdział 2. Wartości i ich redefiniowanie
63
Utwórz nowy wzorzec i zainstaluj go.
5.
Warunkuj.
6.
Jak to wygląda w praktyce? Wybierz coś, co możesz
zidentyfikować jako sabotowanie własnych działań
w kierunku niezależności finansowej. Aby metoda ta
była bardziej efektywna, wybierz coś, czego nie robisz
codziennie.
Pomyśl o czymś, co ma dla Ciebie duże znaczenie. Po-
myśl o tym, czego wciąż nie możesz osiągnąć, czego
pragniesz, co chciałbyś zmienić, a z jakichś niewiado-
mych powodów coś Cię przed tym powstrzymuje.
Na przykład: chcesz otworzyć własną firmę, ale wciąż
wybierasz niewłaściwy moment. Chcesz zacząć inwe-
stować na giełdzie, ale zawsze sytuacja jest niepewna.
Chcesz ukończyć jakiś kurs, ale akurat zawsze potrzeb-
ne są pieniądze na inne „ważne” wydatki. Chcesz spró-
bować swoich sił w jakiejś firmie działającej w systemie
MLM, ale zawsze znajdzie się ktoś, kto Ci „dobrze ra-
dzi”, że to nie ma sensu. Przyjąłeś propozycję udziału
w szkoleniu, ale okazało się, że termin wypada, kiedy
ktoś z Twoich znajomych bierze ślub.
Jeżeli już to określisz, zastosuj poniższy prosty schemat
działania. Zidentyfikuj zachowanie, które powstrzymu-
je Cię przed Twoimi celami. Zadaj sobie pytania: „Co
takiego robię, że nie mogę zrealizować tego, co chcę?
Co się dzieje wtedy, kiedy pojawia się chęć podjęcia tego
działania? Jak się zachowuję, co myślę?”.
Arkadiusz Bednarski
64
Następnie zastanów się, jaka jest pozytywna intencja
tego działania. Co Twój umysł stara Ci się dać? Co Twój
umysł robi? Po co to robi? Przed czym chce Cię ustrzec?
(Na przykład: chce mnie ustrzec przed odrzuceniem,
chce mnie powstrzymać przed bólem, przed porażką,
wyśmianiem, wstydem, smutkiem, złością, które są lub
mogą być konsekwencją mojego działania).
Napisz, jaka jest ta pozytywna intencja. Pamiętaj: im
więcej napiszesz, im więcej będzie w tym emocji, tym
lepiej zrozumiesz i „przeżyjesz” ten proces. Człowiek
jest tak zaprogramowany, aby unikał tego, co może pro-
wadzić do bólu, utraty zdrowia lub życia. Brzmi to tro-
chę nielogicznie, ale tak jest: często robimy coś wbrew
sobie, bo sądzimy, że to jest dla nas dobre.
Zastosuj dźwignię, żebyś mógł zrobić zmianę. Tak dłu-
go, jak długo nie będziesz miał silnej potrzeby zmiany,
nic nie zmienisz. Napisz, ile będzie Cię kosztowało, je-
żeli tego nie zmienisz, jaką cenę zapłacisz. Im więcej
emocji, tym lepiej. Może to być: stracę zdrowie, będę
czuł się podle, wstrętnie, będę słaby, będzie mi wstyd
przed rodziną, dziećmi, przyjaciółmi, wykpią mnie.
Im więcej włożysz w to emocji, tym lepiej dla Ciebie.
Odważnie operuj silnymi słowami, to one wytwarzają
w Tobie emocje!
Przerwij wzorzec. Strategia ta polega na przerywaniu
pewnego schematu, który towarzyszy naszym czynno-
ściom, zachowaniom lub myślom. Na pewno nie raz
zdarzyło Ci się, że w trakcie Twojej wypowiedzi ktoś
Rozdział 2. Wartości i ich redefiniowanie
65
lub coś przerwało Ci wątek. Na pewno zdarzyło Ci się
także, że właśnie zamierzałeś coś zrobić, gdzieś pójść,
z kimś porozmawiać i nagle jakieś wydarzenie na tyle
przykuło Twoją uwagę, że nie mogłeś sobie później
przypomnieć, czym zamierzałeś się zająć, co chciałeś
zrobić, gdzie położyłeś jakąś rzecz. Dzieje się to poza
Twoją kontrolą i jest skuteczne do tego stopnia, że czę-
sto mówisz: „Co ja chciałem powiedzieć?” i w końcu
podsumowujesz: „nieważne”. Możesz to wykorzystać
w sposób świadomy, celowo przerywając wzorzec swo-
ich myśli i zachowań. Dlatego znajdź jakiś sposób, np.
nagłe i głośne klaśnięcie w dłonie, uderzenie ręką w udo
lub gwizd.
Następnie zainstaluj nowy wzorzec zachowania. Teraz
w Twoim umyśle wytworzyła się pustka. A pustka nie
może pozostać, ponieważ szybko się może zapełnić
poprzednim wzorcem. Dlatego teraz musisz wytwo-
rzyć nowy wzorzec zachowania. Innymi słowy, napisz,
co będziesz robić w sytuacji, kiedy będziesz chciał
podjąć działanie. Może to być: kupię bilet na szkole-
nie i zarezerwuję termin, zadzwonię do prowadzącego
kurs i powiem, żeby przygotował mi rachunek za cały
miesiąc, pójdę na prezentację i dowiem się więcej o biz-
nesie, zainwestuję na giełdzie pieniądze — nieważne,
jaki będzie czas.
Warunkuj przyjemność związaną z nowym schematem
postępowania. Wytwórz w sobie poczucie przyjemno-
ści, która towarzyszy Ci, kiedy podejmujesz działanie
Arkadiusz Bednarski
według nowego wzorca zachowania. Zapisz całą tę
radość, frajdę, spełnienie, lekkość, poczucie szczęścia,
słońca wewnątrz swojego ciała! Może to być: będę czuł
się wspaniale, będę czuł lekkość, siłę, pewność, radość,
będę miał szacunek dla siebie, będę mógł na sobie po-
legać. Im więcej włożysz w to emocji, tym lepiej dla
Ciebie. Odważnie operuj silnymi słowami, to one wy-
twarzają w nas emocje!
Ilekroć pomyślisz o tym, że masz to zrobić, warunkuj te
przyjemne uczucia. I rób tak za każdym razem, za każ-
dym razem… za każdym razem… za każdym razem…
kiedy pojawią się chociażby myśli o tej czynności! Po-
zwól, aby stało się to dla Ciebie przyjemnością. Kie-
ruj swój wzrok w stronę, w której patrzenie sprawia Ci
przyjemność
9
!
9
Proces uwalniania się z sabotażu własnych działań został szczegółowo
opisany w książce: A. Bednarski,
Modelowanie przeznaczenia, Gliwice 2008.
67
Czy zdarzyło Ci się kiedyś zachowywać tak, jakby Two-
je wartości nie miały znaczenia? Czy słyszałeś o ludziach,
u których np. uczciwość jest na bardzo wysokim miejscu
w hierarchii potrzeb, a mimo to postąpili nieuczciwie? Być
może spotkałeś na swojej drodze tych, którzy bardzo ce-
nili sobie komfort i bezpieczeństwo, a mimo to podczas
szkolenia skoczyli ze spadochronem lub przeszli po rozża-
rzonych węglach? Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego cza-
sami ludzie postępują wbrew wyznawanym przez siebie
wartościom? Otóż zdarza się to w sytuacjach, kiedy nie
mogą lub nie chcą zaspokoić swoich potrzeb. A bez tego
nie można zrozumieć człowieka i jego postępowania.
I rzeczywiście. Wszystkie teorie oraz zwykła, codzien-
na obserwacja pokazują, że każdy z nas, pomimo dużej
różnorodności charakterów, doświadczeń, przekonań
i wartości, ma te same potrzeby. Czym zatem one są?
Analizując wszystkie znane teorie psychologiczne i ba-
dania, a także konsultując się z nauczycielami akade-
mickimi i znanymi trenerami, doszedłem do wniosku,
że skoro wszyscy ludzie mają te same potrzeby i dążą
R
ozdział
3.
Potrzeby
i sposoby ich zaspokajania
Arkadiusz Bednarski
68
do ich zaspokojenia, to być może tutaj kryje się jeszcze
jedno źródło naszego poczucia spełnienia. Czy może to
mieć także odniesienie do bogactwa? Czy niezaspokoje-
nie potrzeb może mieć wpływ na braki w portfelu?
Potrzeba jest to stan, w którym człowiek uświadamia so-
bie, że mu czegoś brakuje. Potrzeby są wspólne wszyst-
kim ludziom, niezależnie od tego, gdzie i kiedy oni żyją,
i są identyczne zarówno pod względem ilościowym, jak
i jakościowym. Źródeł takiego stanu możemy poszukiwać
w naturze ludzkiej, która jest wspólna wszystkim, nieza-
leżnie od tego, czy ci ludzie żyją obok nas, czy na innym
kontynencie, czy zamieszkiwali nasz kraj przed wiekami,
zamieszkują teraz, lub będą zamieszkiwać za setki lat.
Niezaspokojona potrzeba sprawia, że człowiek nie może
wykorzystywać swoich zdolności, działać i rozwijać się,
a czasami wręcz normalnie funkcjonować. Dlatego, kiedy
dana potrzeba nie zostaje zaspokojona, pojawia się stan
napięcia. Napięcia, które musi zostać rozładowane.
Pięć podstawowych potrzeb człowieka
Naszym życiem kieruje pięć głównych potrzeb. Jako że
każda z omówionych tutaj potrzeb odnosi się do pew-
nego stanu, trudno do ich określenia użyć jednego sło-
wa. Dlatego podałem w nawiasach te określenia, które
opisują daną potrzebę, tak aby przybliżyć jej sens.
Pięć głównych potrzeb:
Pewności (bezpieczeństwo, przewidywalność).
1.
Rozdział 3. Potrzeby i sposoby ich zaspokajania
69
Urozmaicenia (odmienność, zabawa, nowość,
2.
wolność).
Uznania (znaczenie, szacunek, poważanie, godność).
3.
Przynależności (miłość, przyjaźń, bliskie związ-
4.
ki z innymi ludźmi).
Rozwoju (samorealizacja, spełnienie, wnoszenie
5.
wkładu w życie innych ludzi, w rozwój społeczeństwa).
Wiedza na temat potrzeb uzmysławia źródła wielu na-
szych negatywnych emocji i stresów. Świadomość, skąd
pochodzą pewne emocje, pozwala na lepszą kontrolę
swoich reakcji w życiu, na świadomą zmianę jego kie-
runku i w rezultacie — na zmianę swojego prze-
znaczenia (w tym także przeznaczenia, jeśli chodzi
o obszar finansowy).
1. Potrzeba pewności
Każdy człowiek zapewnia sobie, w sposób świadomy
lub nie, poczucie pewności i komfortu. Środki i spo-
Jest ona oparta na naszym instynkcie samozacho-
wawczym. Dla większości ludzi pewność oznacza
przeżycie. Gdy zaistnieje całkowita niepewność
(np. nagła utrata środków do życia, poważna na-
gła choroba, kataklizm, wojna itp.), nie liczy się nic
innego niż uzyskanie tej pewności.
Arkadiusz Bednarski
70
soby zaspokojenia tej potrzeby (jak również pozosta-
łych) mogą być bardzo różne, w zależności od naszych
świadomych lub nieświadomych wyborów. Mogą to
być środki pozytywne, negatywne lub neutralne.
Wiele osób zaspokaja ją m.in. przez:
Jedzenie — wiele osób, będąc otoczonymi ciągłą
niepewnością co do swojej pracy, zarobków, sytuacji
rodzinnej, partnera czy partnerki, przyszłości, sięga po
coś, co zapewni im dobre samopoczucie i poczucie
komfortu. Sięgają po jedzenie. „Jak zjem, to poczuję się
dobrze”, „W moim brzuchu jest jedzenie i mam pew-
ność, że przeżyję” itd.
Kontrolowanie innych ludzi — gdy kontroluję in-
nych w sposób autorytatywny, wiem, jak mogą na to za-
reagować. Mogę to przewidzieć, ponieważ ja to kontrolu-
ję. (Niestety — ten sposób osiągnięcia uczucia pewności
pogwałca inną potrzebę: potrzebę kontaktu i miłości).
Stworzenie negatywnej tożsamości — czy
znasz kogoś, kto ma wiele wspaniałych projektów, ale
ciągle odkłada je na później i nic nie zostaje zrobio-
ne? W końcu tak wprawia się w tym odkładaniu, że
stwierdza: „Taki już jestem. To właśnie ja”. Co mu to
daje? Pewność, że w przyszłości też odłoży coś na
później i będzie czuł wewnętrzny komfort. Zamiast być
rozczarowanym sobą i niepewnym wyniku swoich dzia-
łań — może je przewidzieć — bo jest „przekładaczem
na później”
.
Rozdział 3. Potrzeby i sposoby ich zaspokajania
71
Regularność — wielu ludzi używa tego sposobu, aby
osiągnąć pewność. Jeżeli będę robił dokładnie to samo
dzisiaj, jutro, pojutrze, co robiłem wczoraj i przedwczo-
raj — mogę przewidzieć moje życie i mieć pewność,
że nic mnie nie zaskoczy. Niestety — świat wokół nas
zmienia się bardzo szybko. Jeżeli np. robisz w biznesie
codziennie to samo, to są duże szanse, że długo w tym
biznesie nie zostaniesz.
Wiara — jest to wspaniałe antidotum na niepewność,
martwienie się. Może być to wiara w Boga, w wyższe
przewodnictwo, w swoją intuicję. Każda religia świata
podkreśla siłę wiary. Jest to całkowita pewność, która
pochodzi od Twojej decyzji, aby ją mieć.
Stworzenie pozytywnej tożsamości — czasami
przychodzą takie chwile, gdy wszystko się wali. Możesz
mieć jednak pewność, że jeżeli wnosisz do życia innych
ludzi pozytywne wartości, wróci to do Ciebie pomno-
żone wielokrotnie. Możesz mieć wiarę w to, że jesteś
genialnym człowiekiem i dasz sobie radę ze wszystkim.
Prawdziwe wyzwanie pojawia się w zupełnie niespo-
dziewany sposób. Pomyśl — co się dzieje, gdy zysku-
jesz wreszcie to wymarzone poczucie całkowitej pew-
ności? Gdy jesteś czegoś absolutnie pewien? Najpierw
jest to poczucie samozadowolenia i pewności siebie. Po
pewnym czasie, kiedy możesz przewidzieć wszystko na
temat danej sytuacji, wiesz dokładnie, co dalej będzie
się działo — pojawia się uczucie… nudy i zmęczenia.
Przestajesz się rozwijać. Tracisz motywację.
Arkadiusz Bednarski
72
Przyczyną tego jest druga podstawowa potrzeba czło-
wieka, która jest w bezpośrednim konflikcie z pierwszą.
Potrzebujesz czegoś innego, odmiany, urozmaicenia…
2. Potrzeba urozmaicenia
Anthony Robbins często opowiada na swoich semina-
riach następującą historię:
Spotkałem człowieka, który mógłby być przed-
miotem zazdrości bardzo wielu. Miał wspania-
łą rodzinę: dwie córeczki, które absolutnie go
uwielbiały, miał więcej pieniędzy, niż był w stanie
wydać przez całe swoje życie, miał pracownika,
który na kiwnięcie palcem spełniał wszystkie jego
polecenia, miał wspaniałe domy w najpiękniej-
szych zakątkach świata, w tym zamek na południu
Francji, przepiękny jacht i… był w głębokiej de-
presji. Dlaczego? Bo w jego życiu było zbyt dużo
pewności, komfortu i przewidywalności.
Okazuje się, że jesteśmy stworzeni tak, że poza poczu-
ciem pewności, jest nam jednocześnie potrzebna pewna
dawka zmian i… niepewności.
Jest to potrzeba niespodzianek, czegoś innego niż
to, co znasz, podejmowania ambitnych zadań; sty-
mulacja niepewności, która jest często potrzebna
do osobistego rozwoju.
Rozdział 3. Potrzeby i sposoby ich zaspokajania
73
Weźmy np. małżeństwo. Czego szuka młoda para na
początku każdego związku? Nie wnikając w inne po-
trzeby — na pewno pewności. Chcesz mieć pewność,
że wybrana osoba naprawdę troszczy się o Ciebie, na-
prawdę Cię kocha, że możesz na niej polegać, że sty-
muluje Cię intelektualnie, emocjonalnie, że Cię pożąda.
Co się jednak dzieje, gdy pod każdym względem masz
całkowitą pewność, możesz wszystko u swojego part-
nera przewidzieć? Prawdopodobnie zaczynacie się sobą
nudzić, ponieważ każde z Was ma podświadomą po-
trzebę niepewności i różnorodności. Małżonkowie za-
spokajają tę potrzebę w różny sposób. Niektórzy robią
to przez pracę, zaangażowanie się w czynnościach poza
domem.
Rozwody — jedni decydują: „To jest dla mnie nieod-
powiedni partner (partnerka). Jest nudny, zarabia mało,
w łóżku jest leniwy. Potrzeba mi więcej różnorodności
w moim życiu, muszę znaleźć kogoś innego. Do widze-
nia. Nasze małżeństwo się skończyło!”.
Zdrady małżeńskie — inni z kolei zaczynają zdra-
dzać swoich partnerów, pomimo że tego typu zachowa-
nia mogą być w konflikcie z ich wartościami. Czują się
z tym źle, a jednak gwałcą swoje wartości, aby zaspoko-
ić podświadomą potrzebę różnorodności.
Kłótnie małżeńskie — czasami partnerzy zaczy-
nają się kłócić, podświadomie dążąc do zaspokojenia
potrzeby różnorodności. W innych wypadkach ludzie
Arkadiusz Bednarski
74
zmieniają pracę, mieszkanie, partnerów, aby zaspokoić
tę potrzebę. Jednak nie trwa to długo.
Alkohol, narkotyki — niektórzy traktują alkohol
lub narkotyki jako źródło różnorodności. Zmienia to
stan wewnętrzny, sposób percepcji rzeczywistości. Są
to oczywiście środki destruktywne. Na krótką metę za-
pewniają dobre samopoczucie i zmianę stanu świado-
mości, ale na dłużej są niezwykle toksyczne.
Palenie papierosów — podobnie jest z paleniem
papierosów. Daje nam to zajęcie, zyskujemy różnorod-
ność, odwracamy swoją uwagę od kłopotów. Palenie
powoduje, że przez moment czujesz się dobrze. Dla-
tego czasem tak trudno jest rzucić palenie, przejadanie
się, picie — ponieważ w sposób sztuczny zaspokaja to
kilka naszych potrzeb jednocześnie. Silna wola czę-
sto w tej sytuacji nie wystarcza, ponieważ nie oferuje
nic w zamian.
Do pozytywnych, trwalszych sposobów zaspokojenia
potrzeby urozmaicenia można zaliczyć:
ciekawą konwersację;
chodzenie do kina, na koncerty, do teatru;
udział w meczach sportowych;
poznawanie nowych ludzi;
wycieczki;
zdobywanie nowej wiedzy
stawianie przed sobą wielu nowych, ambitnych celów.
Rozdział 3. Potrzeby i sposoby ich zaspokajania
75
Zadaj sobie pytanie: w jaki sposób zaspokajam swoją
potrzebę pewności i komfortu? Czy są to środki i spo-
soby pozytywne, negatywne czy neutralne?
Następnie zapytaj siebie: w jaki sposób zaspokajam
swoją potrzebę niepewności i różnorodności? Czy są to
środki i sposoby pozytywne, negatywne czy neutralne?
Zapisz sobie swoje spostrzeżenia lub zwróć na nie uwa-
gę i wyodrębnij te sposoby i strategie, które pozwalają
Ci czuć się dobrze, które ocenisz jako dobre dla Ciebie
i dla innych.
Teraz odpowiedz na pytanie: czy, kiedy mam pieniądze,
to czuję się z nimi komfortowo, bezpiecznie, pewnie?
TAK/NIE
Co się dzieje w chwili kiedy tracę pieniądze (kryzys,
utrata pracy, porażka finansowa w biznesie, nieprzewi-
dziane straty)? Czy czujesz niepewność, strach, czy ta
sytuacja Cię paraliżuje, osłabia Twoją percepcję? Czy
podejmujesz działania, tak jakby nic się nie stało?
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Arkadiusz Bednarski
76
3. Potrzeba uznania
Oto niektóre sposoby zaspokojenia potrzeby znaczenia
i wyjątkowości (nie wszystkie są pozytywne):
Poniżanie — innych ludzi, patrzenie z góry, lekcewa-
żenie innych. Im inni są mniej ważni — tym ja jestem
ważniejszy.
Przemoc — nikt mnie nie zauważa? To sam spowo-
duję, aby ludzie zaczęli mnie zauważać. Jak wyciągnę pi-
stolet albo podejdę do Ciebie z nożem — natychmiast
będę dla Ciebie osobą niezwykle znaczącą.
Młody sfrustrowany człowiek, niezależnie od wykształ-
cenia, pracy, posiadanych pieniędzy, może wybrać ten
sposób na zaspokojenie potrzeby uznania. Przemoc po-
woduje, że natychmiast staje się osobą znaczącą, zauwa-
żaną. Prawdopodobnie dlatego tak dużo jest przemocy
na świecie i tak trudno jest ją zwalczyć.
Choroba — daje wielu ludziom poczucie wyjątkowo-
ści. Powiedzmy, że gdy są zdrowi, nikt nie zwraca na
Jest to dążenie bycia potrzebnym, zauważanym,
poczucie ważności, celu, uczucie, że to, co robię,
coś znaczy, poczucie wyjątkowości. Jest to jedna
z najważniejszych potrzeb, które determinują nasze
działania.
Rozdział 3. Potrzeby i sposoby ich zaspokajania
77
nich specjalnej uwagi. Nie czują się ważni czy potrzebni.
Nagle są chorzy (czasem bardzo poważnie) i znajdują
się w centrum zainteresowania. Zaczynają być zauważa-
ni. Mąż/żona wraca wcześniej do domu z pracy. Dzieci
przychodzą i spędzają z nimi czas… Podświadomość
uczy się zaspokajać tę potrzebę — przez podtrzymywa-
nie lub nawroty choroby.
Niedostatek — niedostatek i bieda są czasami uży-
wane jako sposób do stworzenia uczucia wyjątkowości
i ważności. „Jestem biedny, więc potrzebuję Twojej po-
mocy”, „Dlatego jestem ważny. Nic nie mam, więc po-
trzebuję uwagi i opieki”, „ Jestem wyjątkowy…” itp.
Wiedza, nauka — stopnie naukowe — wiem coś,
czego inni nie wiedzą i dlatego jestem wyjątkowy. Je-
stem magistrem, doktorem, profesorem, jestem kimś.
Lub: mam inną wiedzę niż pozostali. „Jestem jedno-
ścią ze wszechświatem, ze wszystkim, co istnieje”. „Nie
interesują mnie sprawy materialne. Jestem inny”.
Posiadanie rzeczy materialnych — „Mam wię-
cej pieniędzy niż inni — więc jestem wyjątkowy”, „Mam
lepszy samochód, ładniejsze mieszkanie”, „Mogę poje-
chać na lepszą wycieczkę” itp.
Osiągnięcia — „Uprawiam sport — więc jestem
wyjątkowy”. „Jestem mistrzem klubowym, okręgowym,
mistrzem Polski, mistrzem świata, mistrzem olimpij-
skim”, „Mam osiągnięcia w pracy. Jestem dyrektorem,
Arkadiusz Bednarski
78
szefem. Jestem prawą ręką szefa”, „Mam osiągnięcia
w nauce” itp.
Styl/moda — wielu ludzi stara się być wyjątkowymi
poprzez sposób ubierania się, przez to, jak się czeszą,
jak poruszają, jak rozmawiają. Niejednokrotnie ekscen-
tryczność zapewnia im poczucie wyjątkowości.
Znajomości — „Znam tyle ważnych osób”, „Tobie
i sobie mogę załatwić każdą sprawę — dlatego jestem
ważny i wyjątkowy”.
Zadaj sobie pytanie: w jaki sposób zapewniam sobie
poczucie znaczenia i wyjątkowości? Czego używam,
aby czuć się zauważonym? Czy są to środki i sposoby
pozytywne, negatywne czy neutralne?
Zapisz swoje spostrzeżenia lub zwróć na nie uwagę
i wyodrębnij te sposoby i strategie, które pozwalają Ci
czuć się dobrze, które ocenisz jako dobre dla Ciebie
i które są dobre dla innych.
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Rozdział 3. Potrzeby i sposoby ich zaspokajania
79
Co by się jednak stało, gdybyś w pewnym momencie
poczuł się znaczący i wyjątkowy? Prawdopodobnie, tak
jak u wielu celebrytów, ta wyjątkowość stałaby się dla
Ciebie w pewnym momencie bardzo uciążliwa. Bycie
wyjątkowym separuje od innych. Wiele gwiazd filmo-
wych czuje się w swojej popularności wyizolowanymi.
Tracą poczucie związku z innymi, ponieważ są tak bar-
dzo różne od pozostałych. Stoi to w konflikcie z na-
stępną potrzebą każdego człowieka, którą jest…
4. Potrzeba przynależności
Podobnie jak poprzednio, różni ludzie w rozmaity spo-
sób starają się zaspokoić swoją potrzebę związku z in-
nymi i potrzebę miłości. Niektórzy robią to przez:
Chorobę — choroba lub dolegliwości są negatyw-
nymi przykładami próby uzyskania miłości. Na ogół
osoby chore otrzymują nie tyle miłość, co współczucie,
wymuszoną sympatię. Odwiedziny i opieka nad nimi są
często kłopotliwe dla rodziny i otoczenia, chociaż dla
Jest to przywiązywanie się do innych ludzi, po-
czucie jedności, dzielenie się z innymi, intymność,
poczucie bycia częścią czegoś większego, poczucie
bycia jednością z czymś lub z kimś.
Arkadiusz Bednarski
80
chorego stanowią związek z innymi i, na poziomie pod-
świadomym, dowód miłości
.
Przestępstwa — przestępstwa kryminalne, przemoc
dają natychmiastowe poczucie, że coś znaczę, i powo-
dują również związek z innymi.
Przynależność do gangów — dlaczego młodzi
ludzie tworzą gangi? Ponieważ natychmiast zaspokaja
się dzięki temu aż cztery podstawowe potrzeby (które
prawdopodobnie nie są zaspokajane w domu):
Gang zaspokaja potrzebę związku z innymi — mi-
1.
łości. Młody człowiek staje się akceptowaną czę-
ścią grupy.
Gdy się maszeruje przez ulice jako
2.
skin lub blood,
nosi skórzane kurtki, jedzie w grupie na motocy-
klach — człowiek staje się kimś ważnym. Zaspokaja
to potrzebę wyjątkowości, szczególnie w momencie
gdy się komuś „da po mordzie”.
Przynależność do gangu daje różnorodność. Życie
3.
nie jest już takie nudne i jednostajne. Jest w nim wie-
le niespodzianek, wiele niepewności.
Zwiększa się poczucie pewności. Wokół są kumple,
4.
człowiek nie jest sam.
Inne grupy, które z kolei zaspokajają potrzebę przyna-
leżności w sposób pozytywny, to: kluby sportowe, or-
ganizacje polityczne, kółka zainteresowań, stowarzysze-
nia, organizacje kościelne, kółka parafialne itd.
Rozdział 3. Potrzeby i sposoby ich zaspokajania
81
A oto inne sposoby:
Przekonywanie innych — nakłanianie do zgody
na Twoje żądania. Otrzymanie takiej zgody podświado-
mie traktowane jest jako dowód miłości i akceptacji.
Duchowość — poczucie połączenia ze Stwórcą.
Uczucie najsilniejszego związku i miłości, jakie czło-
wiek kiedykolwiek może osiągnąć.
Stosunki międzyludzkie — stosunki w rodzinie,
spotkania z przyjaciółmi, ze znajomymi, spotkania towa-
rzyskie, spotkania intymne, imprezy, dyskoteki — wszystko
to zaspokaja naszą potrzebę związku z innymi i miłości.
Seks — jest to wyjątkowe poczucie całkowitego związ-
ku z drugą osobą, które zaspokaja również poczucie
wyjątkowości.
Kontakt z naturą — wycisza, daje poczucie związ-
ku z pięknem, z Bogiem, z sobą samym.
Posiadanie zwierząt domowych — poczucie
związku i miłości do zwierzęcia. Szczególnie u star-
szych i samotnych osób kot czy pies może dać poczucie
całkowitej miłości i zaspokajać potrzebę uznania.
Poświęcenie — robienie czegoś nie tylko dla siebie,
ale i dla innych. Daje to uczucie bycia w silnym związku,
miłości i satysfakcji.
Zastanówmy się ponownie nad stosunkami w małżeń-
stwie, aby zdać sobie sprawę z tego, jak zaspokaja się
Arkadiusz Bednarski
82
wyżej wymienione potrzeby w rodzinie. Na początku
związku każdy z partnerów jest wyjątkowy i kochany.
Po pewnym czasie małżonkowie czują, że coraz mniej
dla siebie znaczą, ponieważ nie poświęca się im tak
dużo uwagi jak wcześniej. Aby więc zaspokoić potrze-
bę znaczenia, podświadomie robią coś, aby być bardziej
zauważanym. Często partner lub partnerka wręcz żąda
poświęcenia mu większej uwagi i… wtedy pojawiają się
prawdziwe wyzwania.
Zadaj pytanie: w jaki sposób zaspokajam swoją potrze-
bę związku i miłości? Co robię, aby czuć się kochanym,
związanym z innymi? Czy są to środki i sposoby pozy-
tywne, negatywne czy neutralne?
Zapisz sobie swoje spostrzeżenia lub zwróć na nie uwa-
gę i wyodrębnij te sposoby i strategie, które pozwalają
Ci czuć się dobrze, które ocenisz jako dobre dla Ciebie
i które są dobre dla innych.
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Rozdział 3. Potrzeby i sposoby ich zaspokajania
83
Pomimo zaspokojenia wymienionych czterech potrzeb,
człowiek w dalszym ciągu może czuć się niespełniony
i nieszczęśliwy. Aby to się zmieniło, trzeba zaspokoić
jeszcze jedną, ostatnią potrzebę. Jest nią potrzeba roz-
woju i wniesienia wkładu. To ostateczna potrzeba Two-
jego wyższego JA.
5. Potrzeba samorozwoju
Rozwój jest koniecznością dla każdego z nas. Tę po-
trzebę zaspokajasz, zdobywając wiedzę, poprzez co-
raz lepsze poznawanie siebie i otaczającego Cię świata,
osiąganie ambitnych celów, przez swój rozwój ducho-
wy. Możesz być najbogatszym człowiekiem świata,
mieć wspaniałe osiągnięcia, ale nie będziesz naprawdę
szczęśliwy, jeżeli nie zrobisz czegoś dobrego dla innych.
Jeśli zrobisz, to nie dlatego, że ktoś się tego po Tobie
spodziewa, ale całkowicie bezinteresownie. Pomaga-
jąc, doznasz wspaniałego uczucia, które zaspokaja tę
właśnie potrzebę. W momencie gdy pomagasz innym
Często życie porównuje się do strumienia. Gdy
woda w strumieniu płynie — jest czysta. Kiedy
ją zatrzymasz i zostawisz na jakiś czas — zaczyna
tęchnąć. Podobnie z życiem. Dopóki się rozwijasz
— jesteś zdrów i piękny.
Arkadiusz Bednarski
84
w tym, aby poczuli się spełnieni, gdy konsekwentnie
dajesz innym to, co pragniesz w życiu otrzymać — sam
czujesz się spełniony.
Zadaj sobie pytanie: w jaki sposób zaspokajam swoją
potrzebę rozwoju i potrzebę wniesienia wkładu?
Zapisz swoje spostrzeżenia lub zwróć na nie uwagę
i wyodrębnij te sposoby i strategie, które pozwalają Ci
czuć się dobrze, które ocenisz jako dobre dla Ciebie
i które są dobre dla innych.
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Jeżeli nauczysz się tego, że dzięki pieniądzom, staniu
się osobą zamożną i niezależną finansowo, możesz za-
spokoić swoje potrzeby i będzie to wnosiło pozytywną
wartość w życie Twoje i innych ludzi, to pieniądze nie
tylko zaczną płynąć do Ciebie szeroką falą, ale także
będziesz je umiał przy sobie zatrzymać. Dlaczego?
Rozdział 3. Potrzeby i sposoby ich zaspokajania
85
Zarabianie pieniędzy jest u większości z nas jedną
z głównych motywacji do pracy, ponieważ dzięki temu
zaspokajamy większość naszych potrzeb emocjonal-
nych. Pieniądze są środkiem (narzędziem, instrumen-
tem) do zapewnienia poczucia komfortu, różnorod-
ności, wyjątkowości, związku, samorozwoju i pomocy
innym. Być może dlatego w naszej kulturze są one tak
potężnym źródłem zarówno przyjemności, jak i cier-
pienia.
Kiedyś pieniądze nie pełniły tak ważnej funkcji jak dzi-
siaj. Poszukuj sposobów na wnoszenie w swoje życie
i w życie innych ludzi wartości, a zaczniesz stawać się
osobą zamożną.
vvv
Omówiliśmy podstawowe wzorce, które wpływają na
to, czy jesteś, czy nie jesteś bogaty.
Jeżeli przejmiesz nad nimi kontrolę, zrobisz pierwszy,
milowy krok w kierunku niezależności finansowej. Bę-
dzie on niezwykle ważny, bo bez niego robienie kolej-
nego nie ma sensu. Dlaczego? Ponieważ niezależnie od
tego, jaką ogromną wiedzę będziesz mieć w danej dzie-
Pieniądze są niczym innym jak miarą wartości, jaką
wnosisz w życie swoje i innych ludzi.
Arkadiusz Bednarski
dzinie, to jeżeli Twoje nastawienie będzie niewłaściwe,
nie skorzystasz z niej.
Teraz kolej na krok drugi: wiedza. Wiedza finansowa
jest absolutnie niezbędnym, koniecznym warunkiem
do tego, aby osiągnąć swój cel. Krok niezwykle ważny,
bo bez niego pierwszy zaprowadzi Cię donikąd. Dla-
czego? Niezależnie od tego, jak dobre będziesz mieć
nastawienie, braki w wiedzy finansowej sprawią, że nic
nie zyskasz.
C z ę ś ć I I
W i e d z a i u m i e j ę t n o ś c i
89
Żyjemy w czasach, w których wiedza jest o wiele ła-
twiej dostępna niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu. W kil-
ka sekund, dysponując szybkim łączem internetowym,
jesteśmy w stanie zdobyć niemal każdą interesującą nas
informację. Jednak informacja to jedno, a umiejętność
korzystania z niej to drugie. Mimo że właściwie w każ-
dym komputerze można sprawdzić poprawną pisownię
(można to też zrobić na niektórych stronach interne-
towych), wciąż znajdujemy na forach i aukcjach inter-
netowych takie kwiatki: „włańczać”, „żczepić”, „psze-
słać” itp.
I podobnie: mimo że w internecie możemy znaleźć
ogrom informacji poświęconych temu, jak korzystać
z naszych pieniędzy — tak aby nie tylko nie mieć z nimi
kłopotu, ale wręcz aby stać się wolnymi finansowo,
większość osób wciąż się z tym boryka.
Dlaczego zatem nie korzystamy z dostępnej wiedzy, aby
to zmienić? Odpowiedź jest prosta: ponieważ nie działa
na nas treść informacji, tylko emocje, które wywołuje.
Kryzys, akcje lecą w dół!
R
ozdział
4.
Inwestujemy!
Arkadiusz Bednarski
90
Tanie kredyty we frankach szwajcarskich!
Kumulacja! Wygrana: 11 000 000 zł!
Wyprzedaż — 70% taniej.
Taka okazja się nie powtórzy
10
.
Kiedy do głosu dochodzą emocje, rozsądek się wyłącza.
Nasze społeczeństwo jest coraz lepiej wykształcone.
Ale, o zgrozo, nie potrafi ono zdecydować, co jest do-
bre, a co złe, co jest godne, a co nie jest godne uwagi,
co ma jakąś wartość, a co jej nie ma.
Dlatego na rynku pojawia się coraz więcej specjalistów,
ekspertów, doradców i konsultantów. To im pozwalamy
decydować o tym, co mamy wybierać i jak mamy postę-
pować. Doskonale widać to na przykładzie finansów.
Większość osób, które chcą zainwestować pieniądze,
wybiera jedną z opcji:
Sprawdzają oprocentowanie lokat w bankach i loku-
ją pieniądze tam, gdzie ten procent jest najwyższy.
Decydują się na spotkanie z agentem i powierzają
swoje pieniądze zakładom ubezpieczeń lub fundu-
szom inwestycyjnym.
Próbują sił na giełdzie.
Kupują nieruchomości (najczęściej małe mieszka-
nia, aby je wynająć).
10
Więcej na temat tego, jak podejmujemy decyzje finansowe dotyczące
zakupów w książce: A. Bednarski,
Mistrz sprzedaży, Gliwice 2009.
Rozdział 4. Inwestujemy!
91
Często, zanim podejmą jakąś decyzję, śledzą testy,
rankingi, opinie na forach, pytają znajomych lub ko-
rzystają z innych tego typu „obiektywnych źródeł”
informacji.
Strategie są różne, jednak wszystkie mają wspólną ce-
chę: decyzje finansowe nie są podejmowane w sposób
świadomy i przemyślany, mimo że wydaje się, iż jest ina-
czej.
Ktoś powiedziałby, że na pewno lepiej jest inwestować
w cokolwiek niż w nic. Tak mogłoby się rzeczywiście
wydawać. Jednak prawda może okazać się bardziej bru-
talna. Otóż w większości z tych przypadków lepiej by-
łoby nie inwestować wcale. Przyjrzyjmy się zatem kilku
faktom.
Lokaty bankowe — specjaliści od marketingu za-
trudniani przez większość banków doskonale wiedzą,
jak myślą i reagują ludzie. Jeżeli bank A oferuje opro-
centowanie na 3,5%, a bank B na 7%, to z ogromnym
prawdopodobieństwem możemy powiedzieć, że ten
drugi będzie miał więcej klientów. Mało jest osób, które
przyglądają się dokładnie ofertom. Gdyby bowiem to
zrobiły, okazałoby się, że umowa jest tak skonstruowana,
iż pieniądze są zablokowane na trzy lata, a obiecane 7%
jest gwarantowane tylko przez pierwsze trzy miesiące,
a potem oprocentowanie jest zmienne. W rezultacie tak
bardzo zmienne, że przez cały okres oprocentowanie
rzeczywiste w skali roku wyniesie poniżej 3%. Tańsza
Arkadiusz Bednarski
92
lokata w banku A okazała się zatem bardziej opłacal-
na. Nawet jeżeli klient banku B podczas podpisywania
umowy zorientuje się, że coś tu jest nie tak, to doradca
poradzi sobie, zapewniając go, że w najgorszym przy-
padku oprocentowanie nie będzie niższe niż 5%. Jeżeli
klienci po jakimś czasie zorientują się, że oprocentowa-
nie spadło za bardzo i znajdą tyle chęci, energii i będą
tak zdesperowani, że zaskarżą bank, to po zrobieniu bi-
lansu uwzględniającego ilość zgromadzonych pieniędzy
na lokatach i zapłaceniu kary za nieuczciwe praktyki,
bank i tak będzie zadowolony z wyniku finansowego.
Polisy i fundusze — wykupując polisę z funduszem
inwestycyjnym lub lokując pieniądze w dowolnym fun-
duszu, klienci na początku pytają, na jaki zwrot mogą
liczyć. Jak na to pytanie ma odpowiedzieć agent lub do-
radca finansowy? Czy wie, jaki będzie zwrot? Czy wie,
ile zarobi klient? Nie. Jest to absolutnie niemożliwe. To,
co jedynie może zrobić, to spekulować na podstawie
danych historycznych, które, jak pokazuje doświadcze-
nie, nie mają nic wspólnego z tym, co będzie jutro, za
rok, a tym bardziej za dziesięć lat.
Stąd ogromne zaskoczenie osób, które chcąc zlikwido-
wać polisę lub wybrać całość zainwestowanych w fun-
dusz pieniędzy, dowiadują się, że po pięciu latach mogą
otrzymać ok. 50% tego, co zainwestowali. Kto jest
winien temu, że zamiast zyskać, stracili? Padają oskar-
żenia pod adresem zakładu ubezpieczeń lub funduszu
Rozdział 4. Inwestujemy!
93
inwestycyjnego, a czasami agenta, jeżeli jeszcze pracuje
w tym zawodzie.
„Gram na giełdzie” — kiedy usłyszymy takie
stwierdzenie, to wiemy, że mamy do czynienia z kimś,
kto naprawdę zna się na pieniądzach i na ich inwe-
stowaniu. Takich ludzi warto słuchać i warto samemu
spróbować gry na giełdzie. Czy nie jest zastanawiające
to, że analitycy giełdowi, którzy spędzają każdego dnia
od dziesięciu do czternastu godzin przed monitorami
komputerów, nie potrafią przewidzieć, jak zachowa się
rynek? Czy to nie interesujące, że tak bardzo mylą się
w swoich prognozach? Wystarczy posłuchać wypowie-
dzi analityków, aby szybko dojść do wniosku, że ich opi-
nie i prognozy są sprzeczne. Jeżeli na rynku jest bessa,
cytuje się w mediach wypowiedzi tych, którzy przed nią
ostrzegali. Jeżeli na rynku jest hossa, przytacza się pro-
roctwa tych, którzy ją przewidzieli. I nie byłoby w tym
nic dziwnego, gdyby nie fakt, że często są to różne oso-
by; po prostu cytuje się te, które trafiły, a o tych, któ-
rym się to nie udało, nie wspomina się.
Jeżeli pracujący kilkanaście godzin dziennie analitycy
mylą się, to w jaki sposób ma odnieść sukces ktoś, kto
chce temu poświęcić czas po godzinach? Jeśli jednak mu
się uda, możemy mówić o zwykłym szczęściu, takim sa-
mym, jakie towarzyszy niektórym grom losowym. Nie
można mówić o grze na giełdzie, jeżeli nie poświęca się
na to całego czasu, nie ma się wystarczającej wiedzy…
i wystarczająco zasobnego portfela, z którego część
Arkadiusz Bednarski
94
można przeznaczyć na straty. Niestety, nawet najwięksi
światowi gracze mówią, że zawsze część inwestycji idzie
na straty, a część przynosi zyski. Musimy przy tym pa-
miętać, że jesteśmy istotami, które kierują się emocjami
i wtedy, kiedy zaczynamy odnotowywać ogromne zyski
oraz wtedy, kiedy zaczynamy szybko tracić, nie potrafi-
my zachować świeżego umysłu, nie umiemy wyłączyć
emocji, które, jak wiadomo, są najgorszym doradcą.
To dlatego wiele osób w czasie hossy kupuje akcje,
a w czasie bessy sprzedaje. Większość inwestujących
o tych emocjach wie, a jednak im ulegają — kiedy po-
liczą wartość rynkową posiadanych akcji i stwierdzą, że
stracili już 60%, a ceny akcji nie przestają spadać — nie
wytrzymują napięcia i sprzedają je. Czy nie zastanawia
to, że znajduje się na nie kupiec?
Czyżby indywidualni gracze zapomnieli, że akcja nie ma
żadnej wartości, jest tylko zapisem w formie elektro-
nicznej? Wartości nabiera dopiero w momencie sprze-
daży, kiedy zapis ten zostaje zmieniony na gotówkę.
Zatem nie ma czym się denerwować, przecież kiedyś
hossa przyjdzie. Będziemy o tym mówili szerzej w dal-
szej części książki.
Zakup nier uchomości, aby je później wyna-
jąć — stał się bardzo modnym sposobem inwesto-
wania pieniędzy przez Polaków pod koniec lat 90. i na
początku nowego milenium. Sprzyjały temu przepisy
podatkowe, które pozwalały, zamiast oddawać część za-
robionych pieniędzy fiskusowi, inwestować je w miesz-
Rozdział 4. Inwestujemy!
95
kania do wynajęcia. Ten sposób myślenia i inwestowa-
nia utrzymał się do dzisiaj, a nawet w ostatnich latach
został rozpowszechniony wśród tzw. klasy średniej
przez autora bestsellerów (Robert Kiyosaki). Jednak in-
westowanie w nieruchomości w naszym kraju pociąga
za sobą wiele konsekwencji, wymaga bardzo dużej wie-
dzy w kilku obszarach, odpowiedniej informacji w od-
powiednim czasie i dużej dozy szczęścia.
Weźmy taki przykład. Pewien człowiek w roku 2005 ku-
pił swoje drugie mieszkanie w Warszawie z przeświad-
czeniem, że zrobił dobry ruch. Utwierdził go w tym
fakt, że po kilku miesiącach od tego zakupu ceny miesz-
kań tak bardzo poszybowały, że jego nieruchomość zy-
skała na wartości ponad 100%! Był zadowolony, tym
bardziej że planowane inwestycje w gminie, w której
mieszkał, wskazywały na to, że ceny nieruchomości po-
winny zwiększyć się o kolejne 20–25%. Założył wtedy,
że sprzeda mieszkanie za dwa, trzy lata, kiedy skończy
budowę domu. Co się jednak stało? Zaczął się kryzys
na rynku nieruchomości. W ciągu trzech lat nierucho-
mość straciła znacznie na wartości, ponieważ spadł po-
pyt na duże mieszkania, dodatkowo obiecane inwestycje
w gminie zostały odłożone na przyszłość. Teraz, pa-
trząc z perspektywy, okazuje się, że gdyby te same pie-
niądze, które zainwestował w zakup mieszkania, włożył
na zwykłą lokatę bankową, zarobiłby więcej. Wydaje się
to wręcz niemożliwe, a jednak jest prawdziwe.
Arkadiusz Bednarski
96
Dlaczego nie sprzedał mieszkania wtedy, kiedy cena tak
bardzo wzrosła, a popyt był większy niż podaż? Ponie-
waż:
Inwestycja w nieruchomość to najlepsza inwestycja.
Pierwszym celem osoby rozpoczynającej karierę za-
wodową powinien być zakup własnego mieszkania.
Nie wypada sprzedawać swojego i mieszkać w wy-
najmowanym od kogoś.
Skoro już zarobiło tyle, to za rok może zarobi jesz-
cze więcej?
To są właśnie mity, przesądy i przekonania, które nas
ograniczają.
Nier uchomości mogą nie być najlepszą inwe-
stycją — wystarczy jedno rozporządzenie lub ustawa,
lub w pobliżu powstaną zakłady chemiczne, wiatraki,
oczyszczalnia ścieków, a nasza inwestycja, zamiast zy-
skiwać, zaczyna tracić. Aby dobrze, z dużym przyszłym
zyskiem, zainwestować w nieruchomości, najczęściej
potrzebna jest albo informacja, albo szczęście, albo
znajomości, lub wszystkie te rzeczy naraz.
Nie, pierwszym celem wcale nie powinno
być własne mieszkanie — co to znaczy własne
mieszkanie? Wystarczy przestać płacić czynsz, podatki
lub raty kredytu, a bardzo szybko można się przekonać,
kto jest właścicielem mieszkania. Natomiast na pewno
pierwszym celem powinno być odkładanie na przyszłą
Rozdział 4. Inwestujemy!
97
emeryturę. Dlaczego właśnie ten cel i dlaczego tak
szybko? O tym w dalszej części publikacji.
Nie wypada od kogoś wynajmować? — a gdy-
by się okazało, że wynajmowanie od kogoś jest bardziej
opłacalne od zakupu? Czy wtedy warto byłoby wynaj-
mować, czy kupować drożej własne? Jak to możliwe?
O tym również w dalszej części.
Skoro się zarobiło, to może się już nie za-
robić — należy wiedzieć, kiedy kupić i kiedy sprze-
dać. Do tego potrzebne są znów albo informacja, albo
szczęście, albo znajomości, albo wszystkie te rzeczy na-
raz. Potrzebna jest także intuicja.
Pomysł inwestowania w nieruchomości jest znakomity,
tylko nie uwzględnia kilku ważnych okoliczności. Jedną
z nich jest to, że aby kupić nieruchomość na kredyt,
trzeba mieć zdolność kredytową. Kupując, aby później
mieszkanie wynająć, trzeba je wyposażyć, odnowić,
a nawet często wyremontować. Gdy kupuje się miesz-
kanie za 300 000 zł, należy się liczyć z ratą kredytu na
poziomie 2000 zł. Takie samo, w pełni wyposażone,
mieszkanie można obecnie wynająć za około 1700 zł,
zaś za 2500 zł — wygodny dom z ogrodem. Czyżby to
oznaczało, że ktoś, kto kupił to mieszkanie i będzie je
komuś wynajmował, musi dokładać 300 zł miesięcznie?
Nie, tyle nie, bo jeszcze trzeba wziąć pod uwagę to, że
musiał zainwestować gotówkę na jego wyposażenie (co
najmniej 50 000 zł). Kiedy wynajmujący się wyprowa-
Arkadiusz Bednarski
98
dzą, będzie musiał mieszkanie odnowić, a wielu Pola-
ków, którzy wynajmują mieszkania, nie szanuje cudzej
własności. Dlatego większość najemców ma mnóstwo
kłopotów z doprowadzeniem mieszkań do stanu, w któ-
rym będą się one nadawały do ponownego wynajęcia.
Jeżeli ktoś otrzymał nieruchomość w spadku, wyprowa-
dził się w inne miejsce lub dysponuje wolną gotówką,
to na pewno jest to dobry pomysł na to, żeby zabez-
pieczyć płynność finansową. Jednak jeśli zakup nieru-
chomości do wynajęcia wymaga zaciągnięcia kredytu,
to trzeba się nad tym dobrze zastanowić lub trafić na
wyjątkową okazję. Robert Kiyosaki sugeruje kupowanie
tanich nieruchomości na przetargach. Faktycznie, moż-
na w ten sposób nabyć za okazyjną cenę nieruchomość,
ponieważ jej właściciel stracił płynność finansową i nie
był w stanie spłacać kredytu, nagle potrzebował gotów-
ki itp. Pamiętajmy jednak, że do zakupu takiej nierucho-
mości, zanim pojawi się oferta, ustawiona jest dawno
kolejka, zaś przed tym, jak ustawiła się ta kolejka, kilka
osób dysponujących gotówką trzymało rękę na pulsie,
a zanim te osoby położyły rękę na pulsie, inne osoby
wiedziały o tym znacznie wcześniej… Nie chodzi oczy-
wiście tutaj o korupcję, bo jej już oczywiście dawno
w naszym kraju nie ma.
Skoro wszystkie inwestycje są złe, to czy jest jakaś do-
bra? Odpowiem przekornie. Otóż każda z nich jest do-
bra i każda z nich jest zła. Wszystko zależy od tego,
czego chcemy i co wiemy.
Rozdział 4. Inwestujemy!
99
Jak już zapewne się domyślasz i jak potwierdzą to infor-
macje podane w kolejnych rozdziałach, liczy się nie tyle
to, w co inwestujesz, ale to, jaką dysponujesz informacją.
Jeżeli chcesz inwestować bezpiecznie, wiesz, że trzeba
inwestować w obligacje i rynek pieniężny, ewentualnie
w tego rodzaju fundusze. Sprawa jest jasna: nie zarobisz,
ale i nie stracisz. Wiesz także, że chcąc zarobić więcej,
musisz podjąć ryzyko. A ryzykowne są akcje, szczególnie
małych spółek. Jeżeli w nie zainwestujesz, możesz dużo
zyskać, ale także co najmniej tyle samo stracić. Skąd to
wiesz? Ponieważ masz taką informację. A co by się sta-
ło, gdybyś posiadał wehikuł czasu i podróżując w przy-
szłość, dowiedział się, że za dwa lata akcje spółki XYZ
wzrosną o 300%? Czy zainwestowałbyś w nie, czy wolał-
byś liczyć na inną pewną inwestycję, czyli obligacje, które
dadzą zwrot 1% ponad stopę inflacji? Odpowiedź wydaje
się oczywista. Czy inwestowałbyś w nieruchomości, wie-
dząc, że za rok nastąpi załamanie tego rynku, a zdrożeją
złoto i diamenty? Odpowiedź także i w tym wypadku jest
prosta. Zatem wniosek nasuwa się jeden:
Dlatego też wspomniane nieruchomości mogą być za-
równo złą, jak i dobrą lokatą. Jednak zapewne, jak więk-
Nie jest ważne, w co się inwestuje. Ważna jest in-
formacja, którą się posiada.
Arkadiusz Bednarski
szość osób, które czytają tę książkę, nie masz ciągłego
dostępu do pewnej informacji. Nie masz wehikułu cza-
su ani swoich ludzi we wszystkich centrach decyzyjnych
w Polsce i na świecie. Dlatego potrzebne jest Ci coś
innego, co jest niezmiernie pomocne i z czego korzy-
stają najwięksi inwestorzy. A tym czymś jest określona
strategia działania.
101
Na czym owa strategia działania polega?
Zanim zastanowisz się i podejmiesz decyzję, czy i w co
chcesz inwestować, musisz zrozumieć, że aby stać się
osobą niezależną finansowo, potrzebujesz:
Określić punkt, w którym się obecnie znajdujesz.
1.
Zdecydować, dokąd zmierzasz — co jest Twoim celem.
2.
Stworzyć plan działania.
3.
Podjąć działania.
4.
Zabezpieczyć przyszłość.
5.
Kontrolować to, gdzie jesteś.
6.
Sześć etapów ustanawiania i osiągania Twoich
celów finansowych
Zorientuj się, gdzie w tej chwili jesteś. Oblicz:
1.
Wszystko, co posiadasz.
Wszystko, co jesteś winien.
Cały dochód.
Wszystkie koszty.
R
ozdział
5.
Gdzie jesteś i dokąd zmierzasz?
Arkadiusz Bednarski
102
Zdecyduj, co chcesz osiągnąć. Określ sobie poziom
2.
życia, jaki chcesz mieć, i oblicz, ile dokładnie po-
trzeba Ci pieniędzy, aby stał się on rzeczywistością
(weź pod uwagę inflację i minimum 8–10% zwrotu
z Twoich inwestycji).
Stwórz osiem indywidualnych planów działania.
3.
Twoje cele finansowe wkomponuj w osiem planów
działania i użyj sześciu poziomów sukcesu finanso-
wego. Ustal datę osiągnięcia każdego poziomu —
kiedy musisz to zrobić za wszelką cenę.
Zacznij realizować swoje plany (szkoląc się w dal-
4.
szym ciągu). Czytaj odpowiednią literaturę, słuchaj
audiobooków, korzystaj z programów komputero-
wych, bierz udział w szkoleniach, seminariach itp.
Upewnij się, że wydajesz mniej, niż zarabiasz, i sto-
suj strategię kosza i pudełek z ciastkami (zabezpie-
czenie, wzrost, samochód, dom itp.). O tym, jak to
zrobić, przeczytasz w dalszej części książki.
Zabezpiecz przyszłość swojej rodziny. Załatw od-
5.
powiednie ubezpieczenia i (biorąc za przykład ko-
goś, z kim się utożsamiasz) naucz się odpowiednio
reagować na siły zewnętrzne, które mogą Cię kiero-
wać na boczne tory.
Kontroluj swoje finanse. Obserwuj przez cały czas,
6.
gdzie jesteś, jeżeli chodzi o Twoje finanse i — gdy
trzeba — wprowadzaj poprawki (tygodniowo, mie-
sięcznie, kwartalnie i pod koniec każdego roku).
Rozdział 5. Gdzie jesteś i dokąd zmierzasz?
103
Osiem planów wygrania gry
Atak
Plan dochodów. Jak wiesz, pieniądze są miarą warto-
1.
ści, jaką wnosisz w życie swoje i innych ludzi. Dlatego
musisz mieć plan dodawania wartości do rynku w za-
mian za dochód, który dzięki temu uzyskasz. Ponadto
powinieneś również skoncentrować się na zarabianiu
pieniędzy w przyszłości.
Plan oszczędzania. Podobnie jak z planem wydawa-
2.
nia pieniędzy, powinieneś zawczasu zdecydować, ile
pieniędzy oszczędzisz każdego roku. Tę decyzję na-
leży podjąć na podstawie Twoich rocznych docho-
dów i sumy, którą przeznaczysz każdego miesiąca
na ten cel.
Plan inwestowania. Musisz zdecydować się na spo-
3.
sób inwestowania (giełda, obligacje, złoto, nieru-
chomości, sztuka itd.) i orientować się, czym cechu-
ją się te sposoby oraz jakie korzyści lub jakie ryzyko
wiąże się z każdym z nich.
Plan obserwacji. Aby przez cały czas zdawać sobie
4.
sprawę z tego, gdzie jesteś, musisz sprawdzać swo-
Aby wygrać grę osobistych finansów, potrzebne Ci
są mocny atak oraz mocna obrona.
Arkadiusz Bednarski
104
ją sytuację finansową każdego tygodnia, miesiąca
i roku. Stwórz własny system, aby dokładnie wie-
dzieć, gdzie jesteś w porównaniu do swojego planu
i do miejsca, do którego chcesz dotrzeć.
Obrona
Plan wydatków. Z góry zdecyduj, jak wydasz pie-
1.
niądze. Dodatkowo musisz znaleźć swój sposób
obserwacji (monitorowania) tego, co wydajesz, aby
wprowadzić konieczne poprawki w tzw. wydatkach
nawykowych i stworzyć miejsce na plan obronny
numer dwa.
Plan kontroli długów:
2.
plan wyjścia z długów;
plan utrzymania się bez długów.
Jeżeli nie korzystasz z żadnego z nich — prawdopo-
dobnie przegrasz grę, w której zwycięstwo polega
na osiągnięciu sukcesu finansowego!
Plan zabezpieczenia. Musisz prawnie zabezpieczyć sie-
3.
bie, swoją rodzinę i swój dochód przed siłami zewnętrz-
nymi, które mogą zrujnować Twój plan finansowy.
Plan podatkowy. Warto dobrze zaznajomić się
4.
z przepisami podatkowymi, aby móc legalnie odpi-
sać sobie maksymalną sumę pieniędzy i płacić jak
najmniejszy podatek od dochodu.
vvv
Rozdział 5. Gdzie jesteś i dokąd zmierzasz?
Potrzebne Ci są plany. Jednak zanim zaczniesz je ustalać
i realizować, potrzebna Ci będzie wiedza na temat finan-
sów. Pamiętaj, aby odnieść sukces finansowy i być finan-
sowo niezależnym, musisz mieć odpowiednie nastawie-
nie i właściwą wiedzę o tym, co, jak i kiedy zrobić.
106
Każdy z nas doświadcza w swoim życiu czterech ro-
dzajów edukacji: szkolnej, zawodowej, życiowej i finan-
sowej.
Edukacja szkolna to inaczej wykształcenie pod-
stawowe, które zgodnie z konstytucją ma obowiązek
przejść każdy obywatel naszego kraju. Zasada ta obo-
wiązuje zresztą we wszystkich rozwiniętych krajach
świata. Jest to zatem edukacja, którą w dzieciństwie
otrzymuje każdy, i która w życiu przydaje się niewiele
lub w ogóle, a jeżeli z niej korzystamy, to w zakresie tak
bardzo ograniczonym, że raczej uczęszczanie do szko-
ły możemy uważać bardziej za proces socjalizacji niż
edukacji.
Edukacja zawodowa to cała wiedza i umiejętności,
które nabywamy w procesie nauki swojego przyszłego
zawodu. To wszystko to, czego uczymy się w szkołach
zawodowych, wyższych uczelniach itp. Ten rodzaj edu-
kacji jest ukierunkowany na wiedzę praktyczną, która
powinna nam pomóc na starcie w życie zawodowe.
Jeszcze kilkadziesiąt lat temu zakończenie nauki w da-
R
ozdział
6.
Droga do absolutnej
wolności finansowej
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
107
nym zawodzie właściwie oznaczało zakończenie nauki
w ogóle. Większość społeczeństwa szła do pracy i wy-
konywała pewne czynności, do których została przy-
gotowana w szkole. Tylko nieliczne jednostki dalej się
uczyły i rozwijały. W obecnych czasach, ze względu na
złożoność i szybki rozwój technologii i komunikacji,
proces nauki najczęściej kończy się dopiero po przej-
ściu na emeryturę. Zaś za ok. dwadzieścia lat zakończy
się dopiero wraz z ustaniem życia, bowiem przejście na
tzw. emeryturę nie będzie oznaczało zakończenia ak-
tywności zawodowej.
Edukacja życiowa to wszystko to, czego uczymy się
niejako „przy okazji” w trakcie całego życia. To, czego
uczymy się, obcując z naszymi rodzinami, innymi dzieć-
mi, licealistami, studentami, pracownikami, szefami,
znajomymi i całkowicie obcymi ludźmi. Podobnie jak
w przypadku poprzednich dwóch rodzajów edukacji,
tak i tutaj możemy mówić o procesie, który trwa całe
życie. Jednak nikt nie mówi nam, jak się należy zacho-
wać w takiej czy innej sytuacji, co robić, aby odnieść
sukces w relacjach z innymi ludźmi, jak reagować w sy-
tuacji konfliktowej, jak rozwiązywać problemy, jak wy-
chowywać dzieci itd. Chociaż szkoła stara się przejąć na
siebie część nauczania o tym, jak radzić sobie w życiu,
informacje, jakie przekazuje, są najczęściej mało prak-
tyczne i oderwane od rzeczywistości. I tak, koniec koń-
ców, musimy sami uczyć się na swoich błędach.
Arkadiusz Bednarski
108
Edukacja finansowa to ten rodzaj edukacji, któ-
ra podobnie jak w przypadku poprzedniej odbywa się
niejako „przy okazji”
. W pewnym sensie jest także czę-
ścią edukacji życiowej. Jednak ze względu na rosnącą
rolę pieniądza wydaje się ona najbardziej przydatna ze
wszystkich pozostałych, chociaż z nich wszystkich jest
najtrudniej dostępna. O finansach możemy się nauczyć
w wybranych szkołach, które oferują w swoich progra-
mach zajęcia poświęcone tym zagadnieniom. Jednakże
to, czego możemy się tam dowiedzieć, to raczej jak za-
rządzać finansami innych osób i instytucji, a nie wła-
snymi. Jak zaś pokazuje doświadczenie, bardzo często
osoby, które zajmują się rachunkowością, księgowością,
zarządzaniem powierzonymi pieniędzmi czy doradz-
twem finansowym, same nie należą do grona ludzi za-
możnych, a najczęściej wręcz borykają się z wyzwania-
mi finansowymi.
Dzisiaj, jak nigdy wcześniej w historii ludzkości, wszy-
scy jesteśmy w stanie zapewnić sobie zaspokojenie
pięciu głównych potrzeb, co, jak wiesz, ma najwięk-
szy wpływ na jakość naszego życia. I tak, jak nigdy
wcześniej w historii ludzkości, zależy to od zasobno-
ści naszych portfeli. Dlatego edukacja finansowa to nie
nauka o tym, czym są pieniądze i jak nimi zarządzać.
Taka wiedza, zdobywana w szkołach ekonomicznych,
wykładana przez profesorów, nie jest praktyczna ani nie
daje efektów, o czym może świadczyć chociażby stan
naszych finansów publicznych. Jak możemy czerpać
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
109
wiedzę od kogoś, kto uczy o istnieniu deficytu budże-
towego i traktuje go jako normalne zjawisko ekono-
miczne? Jesteśmy od dziesiątek lat rządzeni przez ludzi,
którzy nie mają zielonego pojęcia o tym, czym jest i jak
faktycznie funkcjonuje pieniądz. Jeżeli spojrzy się na to,
co robią rządy rozwiniętych państw, którym doradzają
ekonomiści, przypomina się fragment z kabaretu Jana
Pietrzaka, powstałego jeszcze w czasach „brzydkiej ko-
muny”
. I chciałoby się zacytować: Idioci i kretyni albo…
sabotażyści i dywersanci. Przeciętny obywatel, widząc, że
większość państw, także i Polska, ma deficyt budżetowy,
uważa, że jego długi są zjawiskiem normalnym. Warto
uświadomić sobie, że tak nie jest. W przyrodzie nie ma
czegoś takiego jak minus jedno drzewo, minus trzy kury
czy minus milion bakterii. Zresztą nie trzeba odnosić się
do przyrody. Wystarczy pomyśleć, jak długo utrzymał-
by się zarząd firmy, która co roku wykazywałaby straty.
Pieniędzy i zamożności nie zdobywa się poprzez zabie-
ranie części tego, co wypracowali ci, którzy są kreatywni,
otwarci i angażują się przez 24 godziny na dobę, i da-
wanie tym, którzy wolą spędzać czas przed telewizorem
i udawać, że to, że tak żyją, to nie jest ich wina. A czyja?
Pieniądze zdobywa się w procesie, na który składa się
wykonywanie danych czynności przez określony czas.
I to jest najważniejsza informacja. Pieniądze faktycz-
nie nie rosną na drzewach, tylko dojrzewają w proce-
sie naszego kreatywnego myślenia i konsekwentnego
działania.
Arkadiusz Bednarski
110
Klucz do wolności finansowej
Jedynym sposobem osiągnięcia pełnej wolności finan-
sowej jest nauczenie się i konsekwentne stosowanie
prostej zasady.
Ta prosta zasada zapewni, że przyjdzie moment w Two-
im życiu, kiedy nie będziesz musiał pracować ani jedne-
Wydawaj
mniej, niż zarabiasz oraz
inwestuj
różnicę!
Następnie
ponownie zainwestuj
otrzymany procent.
Z zainwestowanego
kapitału uzyskasz
masę krytyczną.
To pozwoli Ci na
osiągnięcie pożądanego
poziomu życia
w przyszłości.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
111
go dnia więcej. A jeżeli będziesz pracował, to dlatego
że chcesz, a nie dlatego że musisz. To jest jedna z naj-
ważniejszych zasad postępowania z pieniędzmi, która
poprowadzi Cię do wolności finansowej.
„Ale ja nie mam tyle pieniędzy, aby to zrobić”. To naj-
częstsza wymówka. Jest tak pospolita i nieprawdziwa,
że aż wstyd ją wypowiadać i przykro jej słuchać.
Przyjrzymy się poniższemu zestawieniu.
Załóżmy, że od chwili, w której przychodzi na świat
Twoje dziecko, odkładasz w każdym miesiącu, z myślą
o jego przyszłości, 50 zł ze swoich zarobków.
50 zł miesięcznie
50 zł miesięcznie (od momentu urodzenia dziecka),
zakładając 15% oprocentowania rocznego, da 55 212 zł
— w momencie gdy dziecko skończy 19 lat.
Nawet jeżeli nie będzie już więcej wpłat na to konto,
ale pieniądze w dalszym ciągu będą ulokowane na 15%
rocznie, będzie ich:
4,8 mln zł — gdy dziecko skończy 50 lat;
19,6 mln zł — gdy dziecko skończy 60 lat;
79,1 mln zł — gdy dziecko skończy 70 lat.
50 zł miesięcznie to tylko 12,50 zł tygodniowo i tylko
1,66 zł dziennie! No właśnie. Tyle czasu? Tak, tyle cza-
su! Czas to jeden z najważniejszych składników nieza-
leżności finansowej.
Arkadiusz Bednarski
112
A teraz zastanów się: czy znasz kogoś, kto w wieku
50 lat, nie robiąc absolutnie nic: nie pracując, nie pro-
wadząc żadnego biznesu, nie mając nieruchomości, bo-
gatych krewnych, otrzymuje co miesiąc 32 000 zł wy-
nagrodzenia? Znasz niezbyt wiele takich osób, prawda?
Czy chciałbyś w wieku 50 lat mieć takie dochody? Bez
pracy, bez wysiłku, bez zmartwień o ludzi, maszyny,
lokale, ZUS, urząd skarbowy itp.? Droga otwarta. Dla
Ciebie jest za późno, ale możesz zapewnić takie życie
swojemu dziecku. Na pewno się nie obrazi.
Skąd wiadomo, że to będzie 32 000 zł co miesiąc? Zo-
baczysz w dalszej części książki.
Nie robi na Tobie wrażenia 32 000 zł miesięcznie? To nie
szaleństwo? Stać Cię na więcej? Nawet na 100 zł mie-
sięcznie? To zobaczmy, jak to będzie w wypadku 100 zł.
100 zł miesięcznie
100 zł miesięcznie (od momentu urodzenia się
dziecka), zakładając 15% oprocentowania rocznego, da
110 426 zł w momencie gdy dziecko skończy 19 lat.
Nawet jeżeli nie będzie już więcej wpłat na to konto,
ale pieniądze w dalszym ciągu będą ulokowane na 15%
rocznie, będzie ich:
9,6 mln zł, gdy dziecko skończy 50 lat;
39,2 mln zł, gdy dziecko skończy 60 lat;
158,2 mln zł, gdy dziecko skończy 70 lat.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
113
Teraz Twoje dziecko w wieku 50 lat ma miesięczny, pa-
sywny dochód na poziomie 64 000 zł. A Ty inwestowa-
łeś tylko 100 zł miesięcznie.
Czy teraz dostrzegasz, ile pieniędzy przechodzi przez
Twoje ręce każdego dnia? Przyjrzyjmy się z ciekawości
innym liczbom.
Jaki roczny przyrost mogą przynieść Twoje pieniądze…
zakładając 15% rocznego przyrostu?
Tabela 1. Hipotetyczny roczny przyrost przy 15-procentowym oprocentowaniu
11
(w zł)
1 rok 5 lat 10 lat 20 lat
30 lat
40 lat
50 lat
50 zł 651 4484 13933 75798 350491 1571188 6985901
100 zł 1302 8968 27866 151596 700982 3142376 13971803
200 zł 2604 17936 55731 303191 1401964 6284751 27943606
500 zł 6511 44841 139329 757978 3504910 15711878 69859014
Źródło: Opracowanie własne.
Gdyby było Cię stać na 500 zł miesięcznie przez 50
lat, to Twoje dziecko, ukończywszy 50 lat, cieszyłoby
się życiem, mając 745 726 zł miesięcznego pa-
sywnego dochodu! Bez r uszania kapitału!
745 726 zł miesięcznie? Tak. Dokładnie tyle!
Nawet jeżeli Twoja inwestycja nie da Ci 15%, nawet je-
żeli odsetki od kapitału będą mniejsze, i tak tego, co
11
Przykłady nie uwzględniają wszelkiego rodzaju opłat, prowizji i podatków.
Arkadiusz Bednarski
114
Twoje dziecko zyskałoby ze zgromadzonego kapitału,
w żaden sposób nie można porównać do emerytury,
jaką miałoby, pracując kolejne kilkanaście lat, aż do
osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego.
Jak to możliwe? Dowiesz się w dalszej część książki,
zastanawiając się nad swoimi marzeniami finansowymi.
Zanim jednak do tego dojdziesz, uzyskasz jeszcze inne,
bardziej szokujące informacje o tym, jak potężną siłę
mają zarabiane przez Ciebie pieniądze — niezależnie
od tego, jakie to kwoty.
Tak właśnie wygląda Twój potencjał finansowy. Jeżeli
jednak to nie Ty jesteś tym nowo narodzonym dziec-
kiem albo nie masz dziecka, albo nie chcesz mu zapew-
nić przyszłości finansowej, tylko zastanawiasz się, co Ty,
w swojej obecnej sytuacji, możesz zyskać, to najwyższy
czas zacząć wszystko od początku.
Procent składany
Podane powyżej przykłady bazują na wykorzystaniu
siły procentu składanego. Albert Einstein nazwał pro-
cent składany największym wynalazkiem ludzkości. To
właśnie efekt procentu składanego odpowiada za to, że
Twoja inwestycja w postaci 50 zł miesięcznie zamieniła
się w 32 000 zł miesięcznego dochodu po 50 latach.
Einstein podał definicję procentu składanego, która
mówi, że aby obliczyć, po ilu latach kapitał ulegnie po-
dwojeniu, należy liczbę 72 podzielić przez procent zwro-
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
115
tu z danej inwestycji. Jeżeli, przykładowo, zwrot z Two-
jej inwestycji wynosi 12% w skali roku, to kwota, którą
zainwestowałeś, ulegnie podwojeniu po sześciu latach,
ponieważ 72 przez 12 daje 6. Jeżeli natomiast zwrot z in-
westycji wyniósłby 24%, kapitał podwoiłby się po trzech
latach. Zwróć jednak uwagę na to, że jest to kapitał, któ-
ry został zainwestowany jednorazowo. Jeżeli natomiast
wpłacałbyś określoną kwotę regularnie (miesięcznie,
kwartalnie, rocznie), to odsetki od kapitału również by-
łyby inwestowane. Dlatego w powyższych przykładach
kapitał kilkuset złotych miesięcznie inwestowanych
przez kilkadziesiąt lat zamienia się w miliony.
Jak pracują pieniądze?
Na to, aby stać się niezależnym finansowo, mają wpływ
cztery czynniki:
Zwrot z inwestycji. Czyli to, ile procent zy-
1.
skasz na inwestycji, w jaką „zaangażujesz” swoje
pieniądze.
Czas trwania inwestycji. Czyli to, jak długo
2.
będzie ta inwestycja trwała.
Rodzaj inwestycji. Czyli to, w co inwestujesz.
3.
Wielkość inwestycji. Czyli to, ile pieniędzy je-
4.
steś w stanie zainwestować.
Zwrot z inwestycji może być różny. Polacy inwe-
stują głównie w dwa skrajne instrumenty inwestycyjne:
lokaty bankowe z jednej strony i nieruchomości z dru-
Arkadiusz Bednarski
116
giej. Lokata bankowa daje dzisiaj od 3 do 5% realnego
zwrotu z inwestycji, co przy obecnym poziomie inflacji
nie wydaje się korzystne. Jednak lokata ma jedną głów-
ną korzyść: pieniądze nie tracą na wartości i nie są wy-
dawane na konsumpcję.
Z kolei ziemia (rzadziej dom lub lokal) kupiona i sprze-
dana w odpowiednim momencie może przynieść nawet
kilka tysięcy procent zwrotu. Na przykład hektar ziemi
wraz z siedliskiem na Suwalszczyźnie można było kupić
w roku 2000 już za 5000 zł. Dziesięć lat później ten
sam hektar wart był 200 000 zł. Czyli w ciągu dekady
wartość tej nieruchomości wzrosła 40-krotnie! W tym
samym czasie zysk z lokaty bankowej wyniósł nieco
ponad 3800 zł. Zatem w tym wypadku trudno jest na-
wet porównywać te dwa sposoby lokowania pieniędzy.
Jeżeli jednak przypomnisz sobie omówiony wcześniej
przykład sprzedaży mieszkania w Warszawie, okaże się,
że sytuacja może być odwrotna. Mimo że pozornie wy-
dawać by się mogło, że zakup nieruchomości w War-
szawie powinien być lepszą inwestycją niż ziemia na
Suwalszczyźnie.
I tutaj mamy do czynienia z kolejnym czynnikiem zwią-
zanym z poziomem zwrotu z inwestycji: z ryzykiem.
Zazwyczaj wielkość zwrotu z inwestycji jest odwrotnie
proporcjonalna do ryzyka. Nisko oprocentowane loka-
ty oferują najczęściej najbardziej stabilne banki, posia-
dające największe rezerwy i kapitały. Większe oprocen-
towanie z kolei — banki, które nie mogą się poszczycić
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
117
takimi zabezpieczeniami. Oferują jednak wysokie opro-
centowanie po to, aby przyciągnąć klientów i ich gotów-
kę. Dlaczego? Wyjaśnimy to w dalszej części książki.
Pieniądze zainwestowane w obligacje Skarbu Państwa
będą bezpieczne, ale ich oprocentowanie będzie nie-
znacznie większe od oprocentowania lokaty bankowej.
Obligacje państwowe uważane są za najbardziej bez-
pieczne instrumenty finansowe, ponieważ gwarantuje
je państwo. Musimy jednak pamiętać, że nie ma czegoś
takiego, jak 100% gwarancji. Historia notuje przypadki
bankructwa państw lub wojny i zmiany ustroju państwa.
Wówczas obligacje nie mają żadnej wartości, a pienią-
dze w nie zainwestowane przepadają.
Zatem z jednak strony mamy lokaty, a z drugiej nieru-
chomości. Obecnie Polacy mają oszczędności na blisko
900 mld zł, z czego ponad 80% znajduje się na loka-
tach bankowych
12
. Pomiędzy lokatami a nieruchomo-
ściami mamy do dyspozycji bardzo wiele instrumentów,
w które możemy inwestować środki finansowe. Mogą
to być:
akcje spółek;
polisy na życie z umową dodatkową w postaci fun-
duszu inwestycyjnego;
fundusze inwestycyjne;
fundusze funduszy;
12
Dane dotyczą pierwszego kwartału 2011 roku.
Arkadiusz Bednarski
118
rynek pieniężny;
biznes;
kruszce i kamienie szlachetne;
paliwa kopalniane;
wino;
monety i znaczki;
szkolenia i rozwój kompetencji własnych itp.
Inwestowanie w akcje spółek, czyli tzw. gra na gieł-
dzie, jest ryzykowne. Temat ten został już częściowo
omówiony. Warto pamiętać, że giełda może przynieść
zarówno bardzo duże dochody, jak i straty. Poza tym
trudno zaczynać grę na giełdzie, inwestując 200 zł mie-
sięcznie. Wymaga to przeznaczenia o wiele większych
środków.
Pamiętaj:
Możesz np. inwestować w akcje. Kiedy jest hossa, zy-
skujesz, jednak kiedy jest bessa, zaczynasz tracić. Zwróć
jednak uwagę na to, że w czasie kiedy jest bessa na gieł-
dzie, jest hossa na giełdach towarowych i jeśli chodzi
o kruszce. Gdy jest bessa, inwestorzy wyprzedają akcje.
Gospodarka dąży do utrzymania równowagi. Jeżeli
gdzieś jest strata, w innym miejscu pojawia się zysk.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
119
A skoro to robią, muszą też coś robić ze swoimi pie-
niędzmi. Nie chowają ich pod materac, tylko inwestują
w coś innego. Dlatego w czasie bessy rośnie cena zło-
ta, srebra, a także mrożonego soku pomarańczowego.
Kiedy giełda przynosi małe zyski, inwestorzy uciekają
w kierunku surowców kopalnianych i na rynki rozwija-
jące się. Tak działają wielcy inwestorzy. A co robi nasz
przysłowiowy Kowalski? Siedzi z nosem w gazecie „Par-
kiet”, drapie się po głowie, czytając analizy rynku, i ma
nadzieję, że kiedyś odrobi straty. Dlaczego nie ucieka
na inne rynki? Bo albo go nie stać, albo nie ma do nich
dostępu, albo i jedno, i drugie.
Jeżeli chcesz inwestować na giełdzie, pamiętaj:
Ufaj swojej intuicji. Musisz oczywiście poznać wszyst-
kie narzędzia, które pomogą Ci lepiej zarządzać portfe-
lem posiadanych akcji, takie jak STOP-LOSS
13
lub AT-
OR-BETTER
14
i inne. Więcej na ten temat możesz się
dowiedzieć dzięki internetowi lub czytając odpowiednią
literaturę.
13
Zlecenie sprzedaży papierów wartościowych po osiągnięciu przez nie
określonej ceny, tak aby powstrzymać stratę.
14
Zlecenie realizacji transakcji, kiedy cena akcji osiągnie określony po-
ziom.
Ty sam musisz pilnować swoich inwestycji. Nie ufaj
doradcom. Oni mogą się mylić, a Ty tracisz.
Arkadiusz Bednarski
120
W przypadku polis i funduszy inwestycyjnych możesz
liczyć na zwrot na poziomie 5–35%. Wiele zależy od
tego, jaka jest koniunktura na rynku. Jeżeli na giełdzie
jest hossa, zazwyczaj fundusze także ją notują, jeżeli jest
bessa, możesz spodziewać się mniejszych zysków. Pa-
miętaj przy tym, że fundusze inwestycyjne to nie insty-
tucje charytatywne, których jedynym celem i marzeniem
jest to, aby ich klienci się bogacili. Są to firmy nasta-
wione na zysk, dlatego w pierwszej kolejności zabez-
pieczają swój interes, a dopiero później Twój. Dlatego,
niezależnie, czy fundusz przynosi straty, zyski czy stoi
w miejscu, Ty i tak ponosisz różnego rodzaju opłaty:
za zarządzanie, za przeniesienie środków, za lokowanie
pieniędzy, za wypłaty itp. Doradzanie, żeby sprawdzać
i analizować oferty wielu funduszy, do których zachę-
cają dziennikarze i media, nie ma najmniejszego sensu,
ponieważ liczenie na to, że jakiś fundusz będzie działał
inaczej niż 99% innych, jest zwykłą naiwnością.
Co do ryzyka, to wszystko zależy od tego, jaki fundusz
wybierzesz. Najczęściej spotykamy trzy rodzaje fundu-
szy: akcji
15
, obligacji i zrównoważone. Fundusze akcyj-
ne wiążą się z dużym ryzykiem, ale mogą przynieść tak-
że największe zyski — nawet kilkaset procent. Można
także dużo na nich stracić. Fundusze obligacji zazwy-
czaj przynoszą zysk na poziomie procentu lub dwóch
ponad inflację. Z kolei fundusze rynku pieniężnego są
15
Dotyczy wszelkiego rodzaju akcji małych i średnich przedsiębiorstw,
zagranicznych itd.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
121
pomiędzy tymi dwoma wymienionymi powyżej. Nasu-
wa się więc prosty wniosek: jeżeli rynek ma się dobrze,
warto trzymać środki w funduszach akcji, jeżeli ma się
źle, w obligacjach, które co prawda przyniosą niewielki
zysk, ale przynajmniej nie grożą stratami.
Posiadając 100 zł wolnych środków finansowych mie-
sięcznie, można zacząć inwestować w tego typu instru-
menty. Trzeba jednak pamiętać, że inwestycja miesięcz-
na może nie mieć większego sensu, ponieważ wpływy
na konto funduszu wiążą się z opłatą manipulacyjną
16
,
która najczęściej wyrażona jest określoną kwotą. Zatem
osoba, która inwestuje 100 zł miesięcznie, może, przy-
kładowo, zapłacić 8 zł, co stanowi tyle samo, ile zapłaci
osoba, która zainwestuje 1200 zł w skali roku. Wydaje
się to nieistotne, jednak gdy przyjrzymy się temu bliżej,
okaże się, że 8 zł ze 100 zł to 8%, które jest potrącane
w każdym miesiącu. Aby zatem odrobić koszt opłaty
manipulacyjnej, fundusz musi wypracować minimum
8% zysku. Na 8% pracuje 100 zł, czyli niewielka kwo-
ta. Natomiast w przypadku 1200 zł wpłaconych w sys-
temie rocznym 8 zł to 0,66%. Mimo że ta opłata jest
pobierana miesięcznie, to na jej zarobienie pracuje nie
100 zł, a kwota 12-krotnie wyższa. Inaczej rzecz ujmu-
jąc, o wiele łatwiej jest wypracować 0,66% w pierwszym
miesiącu i proporcjonalnie w każdym z pozostałych, niż
8%. Wyobraźmy sobie, że jeżeli fundusz będzie zara-
biać 7%, to po kilku latach osoba, która inwestowała po
16
Dotyczy większości funduszy na polskim rynku.
Arkadiusz Bednarski
122
100 zł miesięcznie, wybierze z funduszu mniej, niż zain-
westowała. To nie ma sensu! Lepiej pojechać na Wyspy
Kanaryjskie i cieszyć się słońcem i życiem.
Natomiast jeżeli ta sama osoba zainwestuje 1200 zł
raz do roku, to, chociaż jest to wydatek jednorazowy
i wydaje się bardzo duży, zwrot z inwestycji, jaki uzyska
fundusz, szybko pokryje koszt opłaty i pieniądze przy-
niosą zysk. Po kilku latach okaże się, że inwestycja była
opłacalna.
Wiele osób inwestowało przez kilka lat, a potem to, co
wypracowały zakłady ubezpieczeń lub fundusze inwe-
stycyjne, nie zwracało zainwestowanych pieniędzy. Nie-
stety większość inwestycji Polaków w fundusze i w po-
lisy to inwestycje w postaci miesięcznych składek.
Pamiętajmy, że o wiele łatwiej jest przekonać klienta,
żeby inwestował 100, 150 czy 200 zł miesięcznie, niż
1200, 1800 czy 2400 zł jednorazowo w skali roku. Za-
miast oskarżać agentów, ubezpieczycieli i fundusze,
powinniśmy przeanalizować swój sposób myślenia, po-
nieważ to my jesteśmy odpowiedzialni za decyzje, jakie
podejmujemy.
Podsumowując, na pewno lepiej jest inwestować (w od-
powiedni sposób) w fundusz niż trzymać pieniądze pod
materacem lub wydawać je na konsumpcję.
Jednym z najlepszych rozwiązań jest inwestowanie za po-
średnictwem funduszu funduszy. Takie rozwiązania ofe-
rują u nas polskie i zagraniczne zakłady ubezpieczeń.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
123
Fundusz funduszy pozwala Ci inwestować w takie in-
strumenty, w które większość osób inwestować nie
może (chociażby ze względu na duże kwoty inwestycji
wymagane przez niektóre fundusze). Fundusz funduszy
daje również szansę inwestowania w wiele różnych fun-
duszy naraz, co chroni Cię przed stratą i daje potencjal-
nie możliwości większych zysków.
Za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych możesz in-
westować także w akcje. Wówczas nieco (ale nigdy nie
całkowicie) ograniczasz ryzyko. Jeżeli na giełdzie będzie
bessa, a Twój portfel składa się ze spółek notowanych
na giełdzie, to nie licz na to, że nie stracisz. Pamiętaj,
fundusz i tak pobierze opłaty, niezależnie od tego, czy
zyskasz czy też nie.
To tylko przykładowe narzędzia, które możesz stosować.
Jest ich o wiele więcej. Warto, przed podjęciem decyzji
o zainwestowaniu swoich pieniędzy, sprawdzić, jakie
możliwości w tym zakresie daje Ci dany fundusz. Pamiętaj
jednak, że nie ma nic za darmo. Takie narzędzia to dodat-
kowe opcje. Zatem albo musisz je dokupić, albo możesz
z nich korzystać dopiero po zainwestowaniu określonej
kwoty. Najczęściej spotkasz się z tą drugą możliwością.
Dlatego najlepszym rozwiązaniem może być jednak
wybór funduszu funduszy, który ma w swojej ofercie
m.in. fundusze:
akcji;
rynku pieniężnego;
Arkadiusz Bednarski
124
obligacji;
surowców i kruszców;
rynków rozwijających się.
To pozwala przenosić zainwestowane pieniądze do do-
wolnego wybranego funduszu.
Jeżeli zdecydujesz się na zainwestowanie swoich pienię-
dzy w fundusz funduszy, dowiedz się, jakie masz możli-
wości. Oczywiście nie licz na to, że takie narzędzie dosta-
niesz za 100 zł miesięcznej inwestycji. W ogóle przestań
wierzyć w inwestycje tego typu. Są one dobre dla dzieci,
które właśnie przyszły na świat. Jeżeli masz 30 lat lub
więcej, musisz inwestować więcej, znacznie więcej. I tyl-
ko, w przypadku wpłat regularnych, rocznie.
A co mam zrobić, jeżeli nie stać mnie na więcej niż 100
zł miesięcznie? Nie inwestuj. A tak poważnie, to znajdź
te pieniądze.
Są dwie metody:
Wydawaj mniej.
1.
Zarabiaj więcej i wydawaj mniej.
2.
Wydawaj mniej
Gdy zobaczysz, jak wiele pieniędzy przechodzi przez
Twoje ręce, może Cię to mocno zaskoczyć. Skoro już
zdajesz sobie sprawę z tego, jak wiele możesz zyskać, in-
westując 100, 200 czy 500 zł miesięcznie, to teraz przyj-
rzyj się temu, jak znikają pieniądze z Twojego portfela.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
125
Przykładowa analiza wydatków miesięcznych, których
możesz uniknąć:
Tankowanie paliwa na stacji X, która oferuje pogram
lojalnościowy i ciekawe nagrody. Zamiast płacić za
paliwo 4,95 zł, płacisz średnio 5,15 zł. W ciągu mie-
siąca wydajesz o ok. 20–40 zł więcej.
Papierosy? W ciągu miesiąca z Twojego budżetu
ubywa o 250–300 zł więcej niż osobom, które nie
palą.
Raz na jakiś czas piwo? 50–200 zł.
Herbata, kawa, kanapka? 100 zł.
Lunch na mieście? 200–300 zł.
Gazety? 50 zł.
Opłaty za rachunek bankowy, przelewy, karty, wy-
płaty z bankomatów itp.? 30–70 zł.
To daje razem od 450 do 800 zł miesięcznie. W skali
roku minimum 5400 zł plus 1200 zł, które możesz zain-
westować, co daje Ci łącznie 6600 zł rocznie i… jesteś
zdrowszy na duchu i ciele.
Możesz zapytać:
Czy to znaczy, że mam prowadzić własny, domowy
budżet, jak radzi wielu autorów, doradców i konsul-
tantów?
Czy to znaczy, że mam analizować każdy wydatek:
na chleb, masło, paliwo czy kawę?
Arkadiusz Bednarski
126
Czy to znaczy, że muszę kilka razy obejrzeć każdy
grosz przed decyzją, czy i na co wydać?
Czy to znaczy, że mam przez kolejne 30 lat ciułać
i nie cieszyć się życiem?
Czy to znaczy, że dopiero jak będę stary i słaby, to
będę mógł sobie pozwolić na więcej, mimo że to już
nie będzie mnie cieszyć?
To są bardzo dobre pytania, na które trzeba sobie jasno
odpowiedzieć.
A jak czujesz się z tym budżetem?
Czy przekonuje Cię to, że posiadając budżet, sta-
niesz się bogaty?
Czy masz przekonanie do ciułania i ograniczania się?
Czy jesteś w stanie na dłuższą metę prowadzić księ-
gę przychodów i rozchodów własnego gospodar-
stwa domowego?
Zapewne, jak u większości osób, Twoje odpowiedzi
brzmią: „Nie”.
Cierpienie i przyjemność rządzą naszym życiem. Jeżeli
coś sprawia Ci trudność i musisz się wciąż i wciąż prze-
łamywać, walczyć ze sobą i ograniczać, to efekt, jaki
uzyskasz, może być odwrotny. W końcu pękniesz i bę-
dziesz miał finansowy efekt jo-jo — wszystko, co udało
Ci się odłożyć, wydasz z nadwyżką. Ograniczając się
i robiąc zakupy w najtańszych marketach, doprowadzisz
do podwójnego zamknięcia. Z jednej strony będziesz
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
127
czuć niedosyt, że się ograniczasz i nie możesz sobie po-
zwolić na coś lepszego, a z drugiej nie będziesz pod-
świadomie postrzegać siebie jako kogoś, kto rozsądnie
zarządza budżetem, tylko jako kogoś, kogo po prostu
nie stać na to, aby żyć lepiej. Nic gorszego nie można
sobie zrobić. Tędy nie prowadzi droga do bogactwa, do
niezależności finansowej. Przypomnij sobie, jak wielki
wpływ na nasze życie mają właściwe przekonania.
Nie chodzi o to, aby zaciskać pasa i liczyć każdy wyda-
wany grosz. Jeżeli praca, którą wykonujesz, przynosi Ci
niewielki dochód i nie możesz sobie pozwolić na więcej
poza niezbędne minimum; jeśli musisz liczyć się z każ-
dym wydatkiem i planować rozchody z marnymi wido-
kami na dodatkowe przychody, to prędzej czy później
cała ta zabawa w budżet jest skazana na porażkę. Jeżeli
nie „czujesz” budżetu, daj sobie z nim spokój. O wie-
le lepsze efekty uzyskasz, stosując pięć prostych zasad
omawianych poniżej. Możesz także korzystać z opisa-
nych w dalszej części książki koszy finansowych oraz
pudełek na czekoladki.
Zacznij zatem od zasady pierwszej.
Jeżeli nie potrafisz zdecydować, ile przeznaczyć na
oszczędzanie, to wprowadź do swojego życia pewną
sprawdzoną zasadę:
Zasada I:
Oszczędzaj minimum pewien procent
swoich miesięcznych dochodów.
Arkadiusz Bednarski
128
Jaki procent? To zależy od tego, jak szybko chcesz się
stać osobą niezależną finansowo. Nie zaczynaj od razu
od 20%, bo zaraz zrezygnujesz. To tak jakby ktoś miał
nadwagę i chcąc się odchudzić, zaczął od przebiegnięcia
10 km. Efekt jest łatwy do przewidzenia: ani nie schud-
nie, ani nie przebiegnie tego dystansu. Na pewno zaś
nabawi się kontuzji: albo psychicznej, albo fizycznej,
albo obu naraz. Można zacząć od 3%, potem, po kilku
miesiącach, zwiększyć do 5%, potem 10%, 15%… Do-
celowo możesz założyć, że będzie to 15 lub 20%.
Jak już wiesz, najlepiej jest inwestować rocznie. Jednak
wiele osób woli to robić co miesiąc, bo to łatwiej, mimo
że jest to nieopłacalne. Jak zatem sprawić, żeby inwe-
stować rocznie?
Najważniejsza zasada oszczędzania i inwestowania to:
Jeżeli naprawdę chcesz być niezależny finansowo, to
przekonanie już masz. Jedyne co musisz zrobić, to wy-
robić w sobie odpowiednie nawyki. Większość z nas wy-
rabia w sobie te złe, z którymi niełatwo się żyje, a część
z nich ma tragiczne następstwa. Takim typowym nawy-
kiem, który szkodzi nam bardziej niż przypuszczamy,
jest, oprócz palenia, nadmiernego picia alkoholu, jedze-
Zasada II:
Wyrób w sobie nawyk odkładania pieniędzy.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
129
nia w późnych godzinach wieczornych czy spędzania
czasu przed telewizorem, wydawanie znacznej ilości pie-
niędzy na dobra konsumpcyjne. Jeżeli naprawdę chcesz
być niezależny finansowo, to najwyższy czas, abyś zaczął
wyrabiać w sobie pozytywne nawyki. Niestety nie jest to
łatwe, ale gdy się je ma, życie jest zdecydowanie prost-
sze i przyjemniejsze. Są to np. systematyczne uprawianie
sportu, jedzenie zdrowej żywności, czytanie odpowied-
nich książek odnośnie rozwoju osobistego oraz systema-
tyczne oszczędzanie. Kłopot z pozytywnymi nawykami
wiąże się z tym, że już same słowa: „systematyczne”,
„czytanie”, „zdrowa żywność” czy „oszczędzanie” bu-
dzą nieprzyjemne skojarzenia. Jak zatem poradzić sobie
z tymi nowym, pozytywnym, nawykiem oszczędzania?
Przede wszystkim możesz zacząć od używania słów „in-
westowanie” itp. Pomyśl, czy stwierdzenie „inwestuję”
budzi w Tobie bardziej pozytywne odczucia niż „oszczę-
dzanie”? Jeżeli tak, to zacznij od teraz mówić o inwesto-
waniu. Takie proste? Tak, takie proste.
Naszym życiem kierują dwie siły: unikanie cierpienia
i dążenie do przyjemności. Jeżeli ktoś zamierza pozbyć
się negatywnego nawyku, a samo stwierdzenie „napił-
bym się piwa” budzi w nim przyjemne odczucia, to
trudno jest podjąć skuteczne działania w kierunku po-
zbycia się tego nawyku
17
.
17
Więcej na temat tego, jak język i sposób myślenia wpływają na nasze
życie w książkach: A. Bednarski,
Wywieranie wpływu na siebie, Łódź 2007;
Idem,
Modelowanie przeznaczenia, Gliwice 2008; Idem, Wywieranie wpływu na
siebie II, Gliwice 2011.
Arkadiusz Bednarski
130
Oszczędzanie to nie coś, co robi się od święta, tylko na-
wyk, czyli coś, co robi się systematycznie, tak jak mycie
zębów czy chodzenie do fryzjera.
Bardzo wiele osób musi podjąć wyzwanie, jeśli chodzi
o finanse, a ponad 80% polskiego społeczeństwa nie
oszczędza w ogóle. Być może uważasz, że niektórych
ludzi nie stać na oszczędzanie, bo bardzo mało za-
rabiają. Jednakże w rodzinach o najniższych docho-
dach znaczącą część pieniędzy wydaje się na używki:
alkohol i papierosy. A żadna z nich nie jest niezbęd-
na do życia ani nie poprawia jego jakości. Rezygnu-
jąc z tego typu wydatków, każdy jest zatem w stanie
zaoszczędzić (odłożyć, zainwestować) co najmniej 20
zł dziennie (paczka papierosów i kilka piw). To daje
600 zł miesięcznie i niewyobrażalne 7200 zł rocznie!
Zadajmy sobie zatem pytanie: skoro na takie wydatki
stać najbiedniejszych, to czy każdy może odłożyć 5 zł
dziennie? Trudno byłoby udzielić odpowiedzi innej niż
twierdząca. Dlaczego zatem nie odkładamy 5, 10 czy
20 zł dziennie? Ponieważ nie mamy takiego nawyku.
Aby go w sobie wyrobić, możesz zacząć od najprost-
szego i najłatwiej dostępnego narzędzia, a mianowicie
od skarbonki. Jeżeli chcesz być naprawdę niezależnym
finansowo, kup skarbonkę i codziennie (nie co dwa
dni, nie raz na jakiś czas, nie wtedy, kiedy Ci się przy-
pomni, tylko codziennie) odkładaj określoną kwotę.
I nie tyle ważna jest jej wysokość, co systematyczność.
Jeżeli np. będziesz odkładać jedynie 5 zł, to po pół
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
131
roku w skarbonce będzie około 900 zł. Jeżeli możesz
zrezygnować z kilku niepotrzebnych rzeczy i możesz
odłożyć 20 zł dziennie, to po roku uzbierasz ponad
7200 zł! Inwestując tę kwotę przez kilkanaście lat,
możesz osiągnąć poziom bezpieczeństwa finansowe-
go! Nie musisz czekać do emerytury, wystarczy tylko
20 zł dziennie odkładane do skarbonki. Oczywiście
warto zdawać sobie sprawę z tego, że zanim nowa
czynność stanie się nawykiem, może upłynąć trochę
czasu. Powinieneś być na to przygotowany. Jednak, co
najważniejsze, z perspektywy upływu czasu i zaosz-
czędzonych pieniędzy nie będzie to miało żadnego
znaczenia.
Jeżeli nie masz skarbonki, kup ją. Może to być najlepsza
inwestycja w Twoim życiu. Nie wystarczy tylko przeczy-
tać tę informację i stwierdzić: „Wiem, wiem, skarbonka
to może i dobry pomysł”.
Są trzy poziomy rozwoju:
Wiem.
1.
Rozumiem.
2.
Stosuję.
3.
Jeżeli wiesz, że trzeba oszczędzać, to dobrze. Tylko co
daje Ci ta wiedza? Jeżeli rozumiesz, że trzeba oszczę-
dzać, ma to sens i jesteś do tego przekonany, to bardzo
dobrze. Tylko czy coś zyskałeś? Jeżeli natomiast stosu-
jesz tę wiedzę: oszczędzasz, to dopiero tutaj zaczniesz
widzieć efekty! To jest tak samo jak z odchudzaniem,
Arkadiusz Bednarski
132
ćwiczeniami fizycznymi, zdrowym odżywianiem, na-
uką itd. Wiedza i rozumienie nic nie dają. Dopiero sto-
sowanie prowadzi do efektów.
Pamiętaj, że skarbonka jest tylko metaforą i nie służy
do pomnażania kapitału. Ona ma tylko wyrobić nawyk.
Powtórzymy to raz jeszcze:
Ale jak mam odkładać, skoro wydaję wszystko, co za-
rabiam?
A gdyby dzisiaj wezwał Cię szef i oznajmił, że firma
ma przejściowe kłopoty, i dałby Ci możliwość wybo-
ru: zwalnia Cię lub zmniejsza Twoje wynagrodzenie
o 15%? Co byś wybrał?
W tej sytuacji nowa pensja musiałaby Ci wystarczyć,
mimo że byłaby o 15% mniejsza. Wtedy okazałoby się,
że nie ma potrzeby płacenia za dwie osoby za centrum
fitness, bo Ty możesz biegać, a Twój partner i tak rzad-
ko chodził. Nagle okazałoby się, że można wytrzymać
bez kilku wyjść do baru na piwo, a zamiast pizzy „na
mieście” można iść na obiad do rodziców.
Nagle to wszystko można zrobić, ale tylko jeśli cho-
dzi o skarbonkę. Mówiąc natomiast o oszczędzaniu na
przyszłość, to już inna sprawa. Po co się martwić przy-
szłością, jeżeli ma się 25, 30 lub 40 lat? Jakoś to będzie.
Emerytura
Nie, jakoś nie będzie! Już wiadomo, że wyliczenia spe-
cjalistów oraz to, co obiecywały wszechobecne w okre-
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
133
sie początków reformy emerytalnej reklamy, nie będą
miały zastosowania w rzeczywistości. Nie możesz li-
czyć na to, że oba filary zapewnią Ci takie emerytury,
jakie obiecywały. Państwo nie musi się opiekować oby-
watelami, a jeżeli zaopiekuje, to nie będzie to na pewno
ten poziom życia, na jaki pracowałeś.
Obecnie realizowany jest w Polsce duży projekt do-
radczy finansowany przez Unię Europejską
Z wiekiem
na plus, który jest częścią uświadamiania przedsiębior-
com i pracownikom, że osoby starsze dużo wnoszą
w pracę zawodową i warto na nie stawiać. A cały pro-
jekt wspiera koncepcję zachęcania (na razie zachęca-
nia) ludzi, aby po wejściu w wiek emerytalny pracowali
dalej.
Dlaczego? Ponieważ nie będą w stanie utrzymać się
z emerytur, na które pracowali przez 40 lat. Państwo
bowiem obiecało im coś, z czego nie jest w stanie się
wywiązać. A musiało obiecywać, bo społeczeństwo
tego oczekuje. Bo społeczeństwo wciąż myśli katego-
riami sprzed dwóch pokoleń: pracuję, więc należy mi
się emerytura. Po drugie zmienia się struktura demo-
graficzna społeczeństwa. Od roku 2010 obserwujemy,
że liczba osób w wieku produkcyjnym zmniejszyła się
o przeszło cztery mln! Z czego osoby w wieku 16–34
lat stanowią 3,9 mln
18
. Wychodzące dalej w przyszłość
szacunki mówią o zmniejszeniu tej liczby o 10 mln do
roku 2050.
18
Dane pochodzą z:
Z wiekiem na plus, projekt badawczy UE.
Arkadiusz Bednarski
134
Kto będzie pracował na przyszłych emerytów? System
emerytalny, jaki mamy obecnie, to system repartycyjny
(umowa pokoleń) i został stworzony w roku 1889 przez
ówczesnego kanclerza Niemiec, Ottona von Bismarc-
ka. Ten system funkcjonuje dalej (raczej powinno się
powiedzieć: próbuje funkcjonować), pomimo że tech-
nologia jest tak zaawansowana, że jedna maszyna za-
stępuje pracę setek lub tysięcy ludzi, i że od tego czasu
bardzo zmniejszył się przyrost naturalny. Funkcjonuje,
pomimo że ludzie żyją znacznie dłużej niż jeszcze sto
lat temu. Pamiętajmy jednak o tym, że w czasach Bi-
smarcka wieku emerytalnego dożywało 5% społeczeń-
stwa, był bardzo duży przyrost naturalny, a na jednego
emeryta płaciło składki 5–7 osób. Czasy się zmieniły
i model myślenia, który funkcjonował jeszcze kilkadzie-
siąt lat temu, i wciąż przekazuje się go kolejnym poko-
leniom, jest niewłaściwy.
Wykształcenie a praca zawodowa
Skończ dobrą szkołę i zatr udnij się w dobrej
fir mie. Ten sposób myślenia, oprócz wielu korzyści
dla gospodarki, przyczynił się do tego, że wykształcenie
stało się powszechniejsze. W 1988 roku osoby z wyż-
szym wykształceniem stanowiły 6,5% społeczeństwa,
a ze średnim i policealnym było ich 14,6%. W roku 2010
odpowiednio: 17,4% i 33,6%. Jednak wykształcenie nie
jest już gwarantem zatrudnienia, jak to było w latach 80.
Wiele osób kończy studia i nie ma wymaganego przez
większość pracodawców doświadczenia.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
135
Samo wykształcenie wystarczyło kilkadziesiąt lat
temu. Ale świat się zmienia. Technologia rozwija się
dynamicznie, a wraz z nią zmienia się to, jak pracu-
jemy.
Dzisiaj niewiele jest przedsiębiorstw, w których pracuje
się kilkanaście lat, a zmiany na rynku mogą sprawić, że
największe instytucje rozpadną się w ciągu kilku mie-
sięcy. Praca na etat nie oznacza już bezpieczeństwa.
Tkwienie w starym modelu myślenia i przekonywanie
się, że tak właśnie jest, nie ma najmniejszego sensu.
Dlatego, jak pokazują badania, wśród osób między
19. a 26. rokiem życia pracuje ok. połowa, z czego
część łączy pracę z nauką. 27% z tych osób ma umo-
wę o pracę na czas nieokreślony, reszta: umowę na
czas określony (37%) lub umowę o dzieło czy zlecenie
(21%). 9% prowadzi własną firmę, a 4% pracuje na
czarno
19
.
Odwiedzając niektóre wyższe uczelnie i zwracając uwa-
gę na parkujące przed nimi samochody, można czasa-
mi odnieść wrażenie, że wiele osób traktuje studia jak
hobby. Szczególnie dotyczy to tych, które kończą drugi,
trzeci, a nawet czwarty kierunek.
Z kolei rencista to osoba otrzymująca świadczenie pie-
niężne z powodu czasowej lub stałej niezdolności do
19
Badanie telefoniczne TNS OBOP dla „Gazety”, 10–14.03.2011. Próba
reprezentatywna 500 osób w wieku 19–26 lat. [dok. elektr.] www.gazeta-
praca.pl [dostęp: 18.03.2011]. Sondaż na temat młodych na rynku pracy.
Arkadiusz Bednarski
136
wykonywania pracy zawodowej, wypłacane w ramach
systemu ubezpieczeń społecznych.
Czas zatem na kolejną zasadę.
Skoro zaczynasz wprowadzać w życie zasadę numer je-
den (oszczędzaj pewien procent swoich miesięcznych
dochodów), to najlepiej gdy ów procent odłożysz, za-
nim zapłacisz wszystkim innym osobom i instytucjom.
W momencie kiedy otrzymujesz wynagrodzenie, prze-
lewasz ustalony wcześniej procent na swoje prywatne
konto inwestycyjne. Wiele osób ma kłopoty finansowe,
ponieważ zamiast najpierw zapłacić sobie, płaci wszyst-
kim innym. W pierwszej kolejności wydają pieniądze na
rachunki, spłacają kredyt, opłacają telewizję kablową,
drugi abonament telefoniczny, karnet do klubu itp. Dla-
tego twierdzą, że z tego, co im zostaje, nie są w stanie
zaoszczędzić.
Jeżeli uważasz, że nie można odłożyć 10–15% pensji,
to przypomnij sobie wcześniejszy przykład. 90% osób,
którym pracodawca da wybór: zwolnienie lub obniże-
nie zarobków o 15%, zdecyduje się na tę drugą propo-
zycję.
Zasada III:
Najpierw zapłać samemu sobie.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
137
Jak już wspomniałem, w pierwszym kwartale 2011
roku Polacy mieli ponad 880 mld złotych oszczędno-
ści. Znaczną część tej kwoty stanowiły lokaty bankowe.
Lokata może być bardzo dobrą inwestycją, jednak świat
nie zna osób, które stały się dzięki niej niezależne finan-
sowo. Zgodnie z tą zasadą zainwestowanego kapitału
nie powinieneś nigdy wydawać. Zaś do pieniędzy zgro-
madzonych na lokacie masz dość łatwy dostęp. W każ-
dej chwili możesz zlikwidować lokatę i wypłacić kapitał.
Co najwyżej nie dostaniesz odsetek. I to jest największa
wada lokaty. Pamiętaj, że nikogo z nas nie omijają cho-
roby, śluby, wakacje, promocje, „okazje” itp. Bardzo ła-
two i szybko możemy pozbyć się naszych pieniędzy.
Jeżeli chcesz stać się osobą niezależną finansowo, nie
możesz korzystać ze swojego kapitału, dopóty nie uzy-
skasz kwoty, która zabezpieczy Twoją przyszłość, a któ-
ra tworzy się z odsetek od kapitału. Dlatego koncentruj
się na takich instrumentach finansowych, które „odgra-
dzają” Cię od niego.
Zarabiaj więcej, wydawaj mniej
Oto jakie masz możliwości zwiększenia swoich dochodów:
Awans w firmie, w której pracujesz.
Zasada IV:
Wydawaj odsetki, nie kapitał.
Arkadiusz Bednarski
138
Dodatkowe zatrudnienie.
Umowy zlecenia lub o dzieło, które możesz realizo-
wać po pracy.
Uruchomienie własnej działalności i podpisanie
kontraktu (zyskujesz podatek i płacisz mniejszą
składkę ZUS).
Otwarcie firmy lub spółki (Ty masz pomysł, ktoś
inny ma pieniądze).
Nawiązanie współpracy z firmą MLM (marketing
sieciowy, wielopoziomowy).
To tylko najprostsze i najszybsze sposoby na dodatko-
we dochody.
vvv
Zadanie.
Podejmij wyzwanie. Przez najbliższy tydzień
— każdego dnia bez wyjątku — spisuj poniżej po trzy
pomysły na zarobienie pieniędzy. Weź pod uwagę swoje
umiejętności, doświadczenie, wiedzę, to, co robić lubisz,
to, co kiedyś robiłeś, a także wszystkie te pomysły, które
wpadną Ci do głowy. Nie oceniaj ich i nie krytykuj. Po
tygodniu przeczytaj to, co napisałeś i zastanów się, ile
z nich możesz zrealizować.
Dzień 1.
1. ..................................................................................
2. ..................................................................................
3. ..................................................................................
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
139
Dzień 2.
1. ..................................................................................
2. ..................................................................................
3. ..................................................................................
Dzień 3.
1. ..................................................................................
2. ..................................................................................
3. ..................................................................................
Dzień 4.
1. ..................................................................................
2. ..................................................................................
3. ..................................................................................
Dzień 5.
1. ..................................................................................
2. ..................................................................................
3. ..................................................................................
Dzień 6.
1. ..................................................................................
2. ..................................................................................
3. ..................................................................................
Dzień 7.
1. ..................................................................................
2. ..................................................................................
3. ..................................................................................
Arkadiusz Bednarski
140
Teraz masz 21 sposobów na zarobienie dodatkowych
(a może więcej niż dodatkowych) pieniędzy. Pozosta-
je przeanalizowanie i wybór tych 3–4 sposobów, które
mają szansę powodzenia. Wybierz je i zacznij podejmo-
wać działania, aby je zrealizować.
vvv
Możesz starać się o awans w firmie, w której pracujesz.
Jak to zrobić? Mimo że napisano na ten temat wiele
książek i artykułów, nie ma jednej, sprawdzonej metody.
Jednak na pewno trzeba inwestować w siebie i w swój
rozwój, dbać o właściwe relacji z ludźmi i wykazywać
większe niż przeciętne zaangażowanie.
Pamiętaj jednak, aby ustrzec się przed błędami. Jaki naj-
częstszy błąd popełniają ludzie, kiedy zaczynają więcej
zarabiać? Kiedy dostają awans, premię, nagrodę?
Zaczynają wydawać więcej. Dlatego opcja: zarabiaj
więcej nie załatwia sprawy, ponieważ zarabianie więk-
szej ilości pieniędzy prowadzi najczęściej do podwyż-
szania tzw. standardu życia, czyli, innymi słowy, zwięk-
szonej konsumpcji.
Kiedyś Stanisław Jerzy Lec napisał: „Jeżeli ludożerca je
nożem i widelcem — to postęp?”.
Czy rzeczywiście zmiana telewizora z 32-calowego na
40-calowy wnosi jakąś wartość do naszego życia? Czy
zakup nowego samochodu na kredyt, kiedy dotych-
czasowy jeździ bez zarzutu i jest całkowicie spłacony,
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
141
podnosi jakość naszego życia? Czy wyjazd w modne
miejsce, które w przyszłym roku modne już nie będzie,
uzasadnia wydatek, który pochłonął całą roczną pre-
mię?
Firmy, które chcą sprzedać swoje produkty, dysponu-
ją sztabem specjalistów od marketingu i PR. Mają oni
taką wiedzą na temat zachowania, percepcji i sposobu
myślenia, o których nie piszą w żadnych książkach. I te
firmy są w stanie zapłacić tym specjalistom ogromne
pieniądze tylko po to, aby potencjalni klienci kupili ich
produkty. O wydawanie się nie martw, na pewno uda Ci
ulokować gdzieś każdą kwotę.
Dlatego, kiedy otrzymasz premię, to zamiast od razu ją
„skonsumować”, zainwestuj. To cała tajemnica. Tutaj
pojawia się kolejna, bardzo ważna zasada:
Ta zasada dotyczy w szczególności tych osób, które
albo chcą szybciej pomnażać swoje pieniądze, albo są
już w tym wieku, kiedy czas nie działa na ich korzyść
(jak w przypadku osób młodych). Dzięki temu, że prze-
znaczysz dodatkowe pieniądze na inwestycje, unikasz
pułapki, w jaką wpada większość osób: podejmowania
Zasada V:
Minimum 50% z dodatkowo zarobionych
pieniędzy przeznacz na inwestycje.
Arkadiusz Bednarski
142
dodatkowej pracy tylko po to, aby pochodzące z niej
pieniądze przeznaczać na bieżącą konsumpcję. Podję-
cie dodatkowej pracy to zawsze „dodatkowe” pienią-
dze, czyli dodatek to tego, co już mamy. Większość
osób podjęłaby się takiej pracy, nawet gdyby była mniej
płatna… a także gdyby była więcej płatna niż ta podsta-
wowa. Brzmi to może jak żart, ale tak właśnie jest. Do-
datkowo zarobione pieniądze i tak są przeznaczone na
konsumpcję, niezależnie od tego, czy jest to 1000, 1500
czy też 750 zł. Zarobek dodatkowych 1500 zł i przezna-
czenie połowy z nich na inwestycje niewiele wpłynie na
poziom konsumpcji, ale inwestowanie tej połowy na 15,
czy 20 lat będzie miało ogromny wpływ na jakość życia
w przyszłości.
Pamiętaj także, aby pomagać tym, którzy nie mają; by
wspomóc finansowo tych, dla których los nie był tak
przychylny jak dla Ciebie. Wynika z tego kolejna zasada:
Nie chodzi tu o tych, którzy są biedni, bo nie dopusz-
czają do siebie myśli, że mogą żyć lepiej, albo nie chcą,
aby inni pomogli im zmienić życie. Nie chodzi o dawa-
nie ryby zamiast uczenia, jak ją złowić. Chodzi o tych,
Zasada VI:
Przeznaczaj część swoich dochodów na
pomoc innym.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
143
którzy żyją w krajach, w których nie mają żadnych moż-
liwości awansu społecznego, wzbogacania się, a nawet
najedzenia się do syta. Chodzi o tych, dla których Bóg,
los lub wszechświat (zależy, w co wierzysz) nie był ła-
skawy i których fizyczne lub umysłowe upośledzenie
wyklucza funkcjonowanie w społeczeństwie. Dając,
utwierdzasz sam siebie w tym, że jesteś na tyle bogaty,
że stać Cię, aby pomagać innym. A gdy zaczniesz my-
śleć o sobie, że jesteś bogaty, pieniądze zaczną płynąć
do Ciebie z różnych stron. I nie są to czcze słowa ani
mydlenie oczu. Wynika to z przekonań i funkcjonuje
nie tylko jeśli chodzi o kwestie finansowe.
Podobnie jest z atrakcyjnością. Osoby, które postrzega-
ją się jako atrakcyjne, mają większe powodzenie u płci
przeciwnej od tych, które za takie siebie nie uważają.
Tak samo jest ze szczęściem. Ludziom, którzy uważają
siebie za szczęściarzy, los sprzyja. Przykłady można by
mnożyć.
Etat czy biznes?
Czy zauważyłeś, że pomimo wielu zmian społecz-
nych, jakie nastąpiły w ciągu setek lat, państwa wciąż
są ukształtowane tak, że w najlepszej sytuacji są ludzie
bogaci i ci, którzy prowadzą przedsiębiorstwa, a w naj-
gorszej biedni i ci, którzy są pracownikami najemnymi?
Polska jest krajem, w którym wciąż najbardziej pożąda-
ną formą zatrudnienia jest praca etatowa. Zaś z punktu
Arkadiusz Bednarski
144
widzenia możliwości wzbogacenia się jest to najgorsza
z możliwych form zatrudnienia. Dlaczego?
Jeżeli pracujesz na etacie, to doskonale wiesz, że inna
kwota widnieje w umowie o pracę, a inną otrzymujesz
w formie wypłaty każdego miesiąca. Ta druga kwota
jest niestety niższa od tej pierwszej. Dlaczego tak się
dzieje?
Odpowiedź jest prosta: ponieważ z Twojego wynagro-
dzenia brutto najpierw potrącany jest należny podatek
oraz składki ZUS, a to, co pozostanie, jest wypłacane
Tobie. Zatem chcąc realizować zasadę:
„Najpierw za-
płać samemu sobie”,
startujesz od razu z gorszej po-
zycji.
Pokażmy to na pewnym przykładzie.
Jeżeli zarabiasz 5000 zł brutto miesięcznie, to w rzeczy-
wistości („na rękę”) otrzymujesz 3550 zł. To zaś ozna-
cza, że w ciągu roku oddajesz państwu ponad 17000
zł! Gdybyś przez cały okres swojego zatrudnienia (40
lat) inwestował tę kwotę w fundusze inwestycyjne, to
przy założeniu 15% zwrotu z inwestycji, Twój kapitał
wynosiłby ponad 36 mln zł! Czy zdajesz sobie spra-
wę z tego, jaką miałbyś emeryturę z tych pieniędzy po
czterdziestu latach pracy? Prawie 240 000 zł!
20
Tak,
dwieście czterdzieści tysięcy złotych mie-
20
Przy bezpiecznym założeniu, że w momencie kiedy zaczynasz z nich
korzystać, nie przynoszą już 15%, tylko 8% zwrotu. Formuła obliczania
odsetek z kapitału podana jest w dalszej części książki przy opisywaniu
sposobu obliczania kwoty tzw. bezpieczeństwa finansowego.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
145
sięcznie! W każdym miesiącu, czy robisz cokolwiek,
czy nie robisz nic. Jak myślisz, jaka Cię czeka emerytu-
ra od państwa po 40 latach pracy? Nikt oczywiście nie
jest w stanie tego podać. Jednak, jak pokazują już zgro-
madzone dane, możesz liczyć na maksimum 40% tego,
co zarabiałeś. Zatem po 40 latach pracy, zamiast czuć
się wreszcie wolnym, niezależnym finansowo, będziesz
mieć do swojej dyspozycji 24 godziny na dobę i 2000 zł
miesięcznej emerytury… I powstaje pytanie, co zrobić
ze standardem życia, do jakiego się przyzwyczaiłeś, i cza-
sem, którego będziesz miał o 100% więcej, niż jeszcze
kilka lat temu? Oczywiście w tym momencie odezwą się
głosy, że ZUS oferuje darmowe leczenie, a w starszym
wieku człowiek potrzebuje opieki. Bez wątpienia jest to
prawda. Ale o jakim leczeniu mówimy?
Weźmy skrajny przypadek. Całkowity, półroczny koszt
leczenia raka piersi w USA, łącznie z biletami do tego
kraju i pobytem osoby towarzyszącej, to najwyżej
200 000–250 000 zł. Jeżeli odsetki od kapitału wyno-
szą 240 000 zł, to w czasie leczenia na konto wpłynęło
prawie 1 440 000 zł, czyli pozostało 1 240 000 zł. Jest
za co pojechać na „skromne wakacje”, aby odetchnąć.
Porównywanie standardu i komfortu leczenia w USA
i w Polsce nie ma chyba tutaj sensu.
To m.in. dlatego tak wiele osób rozpoczyna własną
działalność gospodarczą, a bogaci rejestrują firmy
w tzw. rajach podatkowych. Nie rozpatrujemy tutaj
oczywiście kwestii etycznych, tylko finansowe. Chociaż,
Arkadiusz Bednarski
146
prawdę powiedziawszy, czy można to w ogóle rozpa-
trywać w kwestiach etycznych? Czy to etyczne, że czło-
wiek przez 40 lat pracuje, a potem schorowany i słaby
siedzi godzinami w kolejce do lekarza? Czy to etyczne,
że ludzie pracują przez całe swoje dorosłe życie, a ich
pieniądze przeznaczone są na utrzymywanie tych, któ-
rym zwyczajnie nie chce się pracować lub czerpią nieza-
leżne, spore dochody z szarej strefy?
Czy to etyczne, że o tym, co się będzie działo z Twoją
przyszłością i z Twoim życiem, decydują ludzie, którzy
nie ponoszą za to żadnej odpowiedzialności, ponieważ
mają władzę? Czy to etyczne, że po czterdziestu latach
pracy emeryt nie może pomagać tym, którzy tej pomocy
potrzebują, tylko sam jest w potrzebie? Trzeba zmienić
sposób myślenia, bo to jeden z dwóch najważniejszych
warunków stania się bogatym.
Dlaczego zatem większość z nas godzi się na to, aby
pracować za 2000 zł miesięczne, skoro moglibyśmy za-
rabiać o wiele więcej, prowadząc własną działalność?
Ponieważ z jednej strony boimy się, że sobie nie po-
radzimy, a z drugiej nie możemy oprzeć się pokusie
wygodnego, bezpiecznego i przewidywalnego jutra. Jak
wiesz, wszystko to wynika z chęci zaspokojenia potrze-
by pewności i bezpieczeństwa.
Weźmy kolejny przykład. Większość osób uważa, że
dzięki pracy na etacie i ubezpieczeniu ZUS mają darmo-
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
147
wą opiekę medyczną. To kolejny mit! Nie ma droż-
szego towar u niż dar mowy towar.
W przytoczonym powyżej przykładzie z 17 000 zł, któ-
re oddajesz państwu, ok. 13 000 zł
21
to składki na ZUS!
Z tego ponad 4600 zł idzie na ubezpieczenie zdrowot-
ne. To oznacza, że w ciągu całego życia zawodowego
oddasz ponad 180 000 zł. Jak pokazują sondaże, już po-
nad pół miliona Polaków korzysta z prywatnej opieki
medycznej. W roku 2009 rynek prywatnej opieki w Pol-
sce był wart prawie 30 mld zł. Ta kwota wciąż rośnie.
Wydajemy coraz więcej na leczenie i to z własnej kiesze-
ni, nie czekając w kolejkach na przyjęcie do lekarza. Wi-
zyta u lekarza danej specjalizacji kosztuje od ok. 80 zł
do ok. 200 zł. Dzięki niej oszczędzamy czas oraz mamy
komfort. Coraz więcej osób korzysta nie tylko z opieki
ambulatoryjnej, ale także stacjonarnej (szpitalnej).
Przykładowo czas oczekiwania na operację wszczepie-
nia endoprotezy stawu biodrowego finansowaną przez
NFZ to trzy lata. W wypadku leczenia odpłatnego czas
oczekiwania, w zależności od tego, czy przypadek jest
skomplikowany, to kilka dni do miesiąca. A koszt ope-
racji to 20 000–30 000 zł.
Nie znaczy to, że trzeba od razu wyrejestrować się
z ZUS-u albo rzucić pracę. Ani tym bardziej, jak to robi
wiele osób, iść w drugim kierunku, czyli wykorzystywać
21
Z uwzględnieniem rocznego ograniczenia wymiaru składek na ubezpie-
czenie emerytalne i rentowe.
Arkadiusz Bednarski
148
do maksimum przywileje wynikające z pracy etatowej
i odprowadzania składek do ZUS-u. Warto natomiast
uświadomić sobie te comiesięczne koszty, jakie pono-
simy, oraz że zmieniając formę zatrudnienia, jesteśmy
w stanie zgromadzić znaczny kapitał, który nie dość,
że zapewni nam dostatnie życie na emeryturze, to do-
datkowo pozwoli cieszyć się lepszą kondycją zdrowot-
ną. Wciąż jednak zdecydowana większość osób, które
chciałyby być niezależne finansowo, pracuje na etacie.
Na całym świecie jest ok. 33 mln milionerów, co stano-
wi 0,05% populacji
22
.
W USA jest ich najwięcej. Łącznie to ok. 15 mln osób,
co stanowi 5% społeczeństwa. W Polsce natomiast mi-
lionerzy stanowią ok. 3% społeczeństwa. Zatem jeżeli
chcesz być bogaty, to nie możesz robić tego, co robi
97% ludzi! Natomiast powinieneś robić to, robią ci,
którzy są bogaci, czyli mniejszość. Są oczywiście oso-
by, które na etacie zarabiają dużo i według tych, które
zarabiają mniej, są w lepszej sytuacji i warto brać je za
wzór. Zgadza się, to prawda, są osoby, które zarabiają
więcej. Trzeba jednak spojrzeć na to z dwóch różnych
perspektyw. Pierwsza: osoby zarabiające najwięcej, czyli
co najmniej 5400 zł brutto, stanowią 10% zatrudnio-
nych. Jak podaje pismo „Parkiet”, w roku 2007 ponad
50 000 zł miesięcznie zarabiało niewiele ponad 0,02%
zatrudnionych, a od 20 000 zł do 50 000 zł — 0,35%
pracujących. Zatem jest ich niewiele i niełatwo znaleźć
22
Źródło:
http://www.parkiet.com/artykul/1058425.html
[dostęp 7.08.2011].
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
149
się w tej grupie. Druga perspektywa: osoby, które więcej
zarabiają, także więcej wydają.
Czy zauważyłeś, jak funkcjonuje współczesne społe-
czeństwo? Otóż według bardzo prostego mechanizmu:
Zarabiamy.
To, co zarobimy, wydajemy na podniesienie jakości życia.
Pojawia się deficyt finansowy (prędzej czy później).
Zarabiamy więcej.
Zmieniamy pracę, podnosimy kwalifikacje, wywieramy
presję na przedsiębiorstwo lub państwo: strajkujemy.
To, co zarobimy, znów
wydajemy na podniesienie jakości życia.
Pojawia się deficyt finansowy (prędzej czy później).
Zarabiamy więcej.
Zmieniamy pracę, podnosimy kwalifikacje, wywieramy
presję… itd.
Wydajemy na podniesienie jakości życia.
Nie jest ważne, ile zarabiasz, ważne jest to, ile potra-
fisz przy sobie zatrzymać. To nie jedynie wysokość
zarobków sprawia, że można stać się niezależnym
finansowo, tylko to, co robimy z tymi pieniędzmi,
które zarabiamy.
Arkadiusz Bednarski
I tak wciąż, i wciąż, i wciąż. Wpadamy w błędne koło
popularnie zwane wyścigiem szczurów. Porównaj
to z zasadą podaną na początku rozdziału.
Jeżeli zamiast etatu wybierzesz własną działalność go-
spodarczą, gdzie sam będziesz dla siebie pracodawcą,
zyskujesz natychmiast, ponieważ o wiele łatwiej jest Ci
najpierw zapłacić sobie, a dopiero potem innym.
Jeżeli pracujesz na etacie i chcesz sobie kupić nowy kom-
puter za 2000 zł, kupujesz go ze swojego zysku, czyli
z tych pieniędzy, które pozostają Ci po zapłaceniu podat-
ków i ZUS-u. Jeżeli natomiast prowadzisz własną firmę
(jesteś w spółce, pracujesz na podstawie umowy kontrak-
towej itp.), najpierw kupujesz komputer, potem koszt jego
zakupu odliczasz od dochodu, który uzyskałeś, a dopiero
później płacisz podatek. Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Tabela 2. Porównanie opłacalności pracy etatowej i prowadzenia działalności go-
spodarczej (w zł)
Etat
Działalność gospodarcza Uwagi
Zarobek
brutto
5000
5000 + 23% VAT = 6150
Zakup
komputera 2000
2000
W tym VAT: 374
Kalkulacja
5000 – 2000 = 3000
3000 × 19% = 570
1150 – 374 = 776
Zarobek
netto
3550
6150 – 570 – 776 (VAT) –
705 (ZUS) = 4054
Źródło: Opracowanie własne.
Różnica (zarobku netto): 4054 zł – 3550 zł = 504 zł
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
151
Jak widzisz, nie dość, że kupujesz komputer taniej, to
i tak po zapłaceniu wszystkich podatków oraz odpro-
wadzając składki do ZUS-u, Twój dochód miesięczny
jest o 504 zł większy, niż gdybyś pracował na etacie.
Powstaje pytanie: dlaczego większość osób tak nie po-
stępuje? Możesz na nie znaleźć wiele odpowiedzi. Inter-
net roi się od opinii na ten temat. W zasadzie można by-
łoby napisać o tym osobną książkę. Jednak odpowiedź
powinna być jedna. Ludzie wolą pracować na etacie za
mniej niż za więcej w ramach działalności gospodarczej,
ponieważ się boją. Boją się, że sobie nie poradzą, boją
się, że nie znajdą klientów, boją się, że firma, z którą
współpracują, może ich łatwiej zwolnić. Wreszcie, co
najważniejsze: boją się wziąć na siebie od-
powiedzialność za życie swoje i swojej ro-
dziny. Jeżeli zaczyna brakować pieniędzy w gospodar-
stwie domowym, o wiele łatwiej jest powiedzieć: szef nie
dał mi podwyżki, firma obcięła mi pensję, nie wypłacili
obiecanej trzynastki itp. Co natomiast powiedzieć, jeżeli
prowadzi się własną działalność? Kto jest winien temu,
że w domu brak środków do życia? Pozostaje wziąć od-
powiedzialność na siebie, a to już nie jest takie łatwe. Jed-
nak jak wiemy, ogromna większość naszych lęków nigdy
nie stanie się rzeczywistością. Bez wątpienia trudniej jest
prowadzić własną działalność, być szefem dla samego
siebie, a być może z czasem także dla innych. W większo-
ści wypadków coś, co jest więcej warte, najczęściej wyma-
ga większego zaangażowania i wysiłku, aby to pozyskać.
Arkadiusz Bednarski
152
MLM — Marketing sieciowy
Teraz przyjrzymy się jednemu z najłatwiejszych spo-
sobów powiększania swoich dochodów. Jest to system
marketingu wielopoziomowego, zwany też marketin-
giem sieciowym, network marketingiem albo networ-
kingiem lub w skrócie MLM [(ang.)
Multilevel Marketing].
Niektórzy określają ten rodzaj biznesu również mianem
franczyzy osobistej, gdzie przy niewielkiej inwestycji
pieniężnej i poświęceniu czasu można zbudować firmę
dającą znaczne przychody.
System budzi wiele kontrowersji. Fora internetowe peł-
ne są opinii na ten temat. Można poczytać, że to „oszu-
stwo”, „naciąganie”, „mydlenie oczu”, „łańcuszek św.
Antoniego”, „piramida” itp.
Niezależnie od tego, co sądzą na ten temat ci, którzy
wszystko już wiedzą, warto przyjrzeć się temu systemo-
wi dystrybucji produktów i usług. Piszą o nim Robert
Kiyosaki i Donald Trump w książce
Dlaczego chcemy, żebyś
był bogaty
23
. Idea marketingu sieciowego bazuje na czymś,
co niektórzy nazywają dźwignią na zespole ludzkim. Kil-
kadziesiąt lat temu twórcy tego typu systemu zauważy-
li, że najlepsza reklama to taka, którą ludzie przekazują
sobie z ust do ust. Nie ma dnia, aby jeden człowiek nie
prosił drugiego o polecenie usług fryzjera, lekarza, sto-
matologa, prawnika, mechanika itp. Nie ma także dnia,
aby ktoś nie polecił usług tylko z tego powodu, że był
23
R. Kiyosaki, D. Trump,
Dlaczego chcemy, żebyś był bogaty, Osielsko 2008.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
153
z nich zadowolony. Ludzie przekazują sobie informacje
przy okazji spotkań towarzyskich, w pracy, na wczasach,
na forach internetowych itp. Firmy, których system dys-
trybucji opiera się na kontaktach międzyludzkich, posta-
nowiły wykorzystać je w celu zdobycia klientów. Opra-
cowały plan marketingowy, który bazuje głównie na tym,
że ktoś kupujący produkty lub usługi może je zdobyć
po niższej cenie, a oprócz tego, jeżeli zarekomenduje
określoną liczbę osób, dzięki którym firma będzie miała
dany obrót
24
, otrzyma za to prowizję. Tak to (w wielkim
skrócie) działa. Każda firma opracowuje szczegółowo
zasady postępowania w tym zakresie.
Jednym z najpotężniejszych tego typu przedsiębiorstw na
świecie jest istniejący od 1959 roku Amway — ewenement
notujący nieprzerwany wzrost od ponad pół wieku.
Przyjrzyjmy się obrotom pięciu największych firm dzia-
łających w Polsce i korzystających z systemu MLM.
Tabela 3. Przychody pięciu największych firm w Polsce, które korzystają z systemu
MLM (w mln zł)
Firma
Przychody w 2008 roku
Oriflame Polska
243,5
Fm Group
143
Amway Polska
132,7
Akuna Polska
88,3
Vorwerk Polska
58,7
Źródło: Opracowanie własne na podstawie
http://www.networkmagazyn.pl/wyni-
ki-finansowe-firm-mlm-w-polsce
.
24
Kupując te produkty lub usługi.
Arkadiusz Bednarski
154
Łącznie obroty firm MLM na świecie sięgają ponad
100 mld dolarów, z czego najczęściej 30–50% wypłaca-
ne jest w formie premii dla osób współpracujących.
Tabela 4. Przychody ośmiu firm korzystających z systemu MLM, działających w skali
globalnej (w mld dolarów)
Firma
Przychody w 2009 roku
Avon Products
10,3
Amway
8,4
Vorwerk
3,6
Mary Kay
2,5
Natura Cosmeticos
2,4
Herbalife
2,3
Primerica
2,2
Tupperware Brands
2,1
Źródło: Opracowanie własne.
Pośród dystrybutorów firmy Amway krąży anegdo-
ta mówiąca, że znany amerykański miliarder Donald
Trump w wywiadzie dla telewizji australijskiej zapytany
o to, czym by się zajął, gdyby stracił cały swój majątek,
odpowiedział, że zająłby się marketingiem sieciowym.
Zaskoczony dziennikarz roześmiał się, stwierdzając, że
to świetny żart, ale chciałby dowiedzieć się, jaki Trump
naprawdę ma plan, gdyby wszystko stracił. Na to Trump
odparł, że to nie jest żart. Stwierdził na koniec, że nigdy
nie żartuje, jeśli chodzi o pieniądze, dlatego to on siedzi
po tej stronie stołu, a ów dziennikarz po tamtej. Trud-
no stwierdzić, czy to zdarzenie miało miejsce w rzeczy-
wistości, jednak zarówno Donald Trump, jak i Robert
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
155
Kiyosaki zachęcają do przyjrzenia się temu modelowi
biznesu. Trudno posądzić obu panów, którzy dorobili
się majątku w tradycyjnym biznesie, o próby reklamo-
wania tego systemu, gdyby nie był godny zaintereso-
wania, nie tylko jako „własny sklep”, w którym można
nabyć produkty lub usługi, ale przede wszystkim jako
w pełni wartościowy biznes.
Skoro marketing sieciowy dla wielu osób może stać się, nie
tylko dodatkowym dochodem, ale wręcz jednym z najlep-
szych jego źródeł, dlaczego wywołuje tyle emocji?
Przede wszystkim dlatego, że jest to biznes, w któ-
rym wielkość obrotu jest bezpośrednio związana z liczbą
ludzi, którzy ten obrót generują. W tzw. tradycyjnym biz-
nesie wielkość obrotów danej firmy nie wiąże się z tym,
ile osób jest w niej zatrudnionych. Doskonale jest to wi-
doczne w rankingu tygodnika „Polityka”
25
, który przed-
stawia listę 500 największych polskich przedsiębiorstw.
Zajmujący czołową pozycję PKN Orlen miał przy-
chód na 48 876 074 000 zł, przy zatrudnianiu 4482 osób.
Plasujące się na 51. pozycji PKP uzyskało przychód
3 611 940 000 zł, przy zatrudnieniu prawie 10-krotnie
większym: 40 373 osób. Ciekawe jest to, że na 277. miej-
scu jest firma Mercuria Energy Trading, która zatrud-
nia 9 osób i uzyskała 644 452 000 zł przychodu. Zatem
wielkość zatrudnienia nie ma bezpośredniego wpływu
na przychody. W przypadku MLM sytuacja wygląda nie-
25
Źródło:
Arkadiusz Bednarski
156
co inaczej, ponieważ aby wygenerować ten sam obrót,
potrzebowalibyśmy nawiązać współpracę z ponad 26
000 osób.
Jednak większość z nas nie jest zainteresowana zwięk-
szaniem swoich dochodów, angażując się w marketing
sieciowy. Jakie są główne bariery, które powstrzymują
przed zaangażowaniem się w MLM?
O ile w wypadku tradycyjnego biznesu pracownicy
otrzymują miesięczne wynagrodzenie oraz mają system
motywacyjny przypisany do swojego stanowiska, o tyle
w wypadku MLM sytuacja jest nieco inna, ponieważ nie
mamy do czynienia ani z pracą etatową, ani z tradycyj-
nym, choć wciąż biznesem. MLM nie oferuje zatrud-
nienia, tylko możliwość zarabiania pieniędzy bez rezy-
gnacji z dotychczasowej pracy. Ponieważ jednak jest to
biznes, to dochody, jakie się z niego otrzymuje, zależą
od wyników, nie zaś od samej obecności i wykonywania
określonych czynności. Osoby, które podejmują pracę
etatową, sprzedają swoje kompetencje za miesięczne
wynagrodzenie. W wypadku biznesu nie musisz mieć
Bariera pierwsza:
MLM kieruje propozycje budo-
wania biznesu do osób, które mają mentalność
pracownika etatowego.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
157
żadnego wykształcenia ani doświadczenia, ani nikogo
do siebie i swoich kompetencji przekonywać. Właściwie
nie musisz robić nic. Jeżeli tylko znajdziesz sposób na
to, aby na Twoje konto wpływały pieniądze, to odnie-
siesz sukces. Stąd niektóre osoby, które z pozoru nie
mają żadnych kompetencji, jak chociażby twórca Face-
booka, zostają miliarderami w wieku dwudziestu kilku
lat. A inni, którzy ukończyli trzy fakultety i znają pięć
języków, pracują przez kilkadziesiąt lat i przechodzą na
emeryturę, która nie jest im w stanie zapewnić poziomu
życia, do jakiego przywykli.
Biznes wymaga m.in. inwestowania pieniędzy, zaś pra-
ca na etacie nie. Dlatego wiele osób, które stykają się
z MLM, jest oburzonych tym, że „zarabia się na nich” lub
„wyciąga się od nich pieniądze” na materiały szkolenio-
we, bilety na szkolenia, audiobooki, a nawet na zakup tzw.
zestawów początkowych, które umożliwiają rozpoczęcie
współpracy z firmą. W wypadku pracy etatowej wszystkie
materiały, instrukcje, szkolenia itp. zapewnia pracodawca,
a pracownik jedynie z nich korzysta. Trzeba jednak pa-
miętać o tym, że obowiązuje tu ta sama zasada jak w każ-
dym innym biznesie: kto płaci, ten zbiera profity.
Niektóre firmy oferują kompleksowe systemy wsparcia
biznesowego, w ramach których dystrybutorzy mogą
korzystać z audiobooków, rekomendowanych książek,
szkoleń, seminariów i konsultacji. Miesięczny średni
koszt, jaki ponosi dystrybutor, nie przekracza zazwyczaj
200 zł.
Arkadiusz Bednarski
158
Wiele osób, które dowiadują się, że co miesiąc będą wy-
dawały 200 zł zamiast zarabiać, rezygnuje z dodatkowe-
go dochodu. Nie są w stanie zrozumieć i zaakceptować
tego, o czym wie każdy, kto prowadzi biznes: nie ma
przychodów bez inwestycji.
Jeżeli spojrzeć na to z perspektywy biznesu, to te 200
czy nawet 500 zł miesięcznie jest niczym w porównaniu
do inwestycji w tradycyjnym biznesie.
Współpraca z firmą działającą w tym systemie to na
początku praca po godzinach, kiedy to podczas spotka-
nia ze znajomymi można przedstawić im ofertę danego
przedsiębiorstwa. Jeżeli znajomych lub członków ro-
dziny to zainteresuje, to także mogą się przyłączyć i stać
się dystrybutorami produktów lub usług danej firmy. Ta
formuła jest oczywiście bardzo dużym uproszczeniem,
dlatego aby dowiedzieć się dokładnie, na czym polega
współpraca z daną firmą, najlepiej jest zasięgnąć infor-
macji u źródeł. W internecie jest bardzo dużo informa-
cji na temat przedsiębiorstw, które mają taki system dys-
trybucji. Podobnie każdy dystrybutor chętnie opowie Ci
o swoim biznesie.
Bariera druga:
konflikt relacji społecznych z bizne-
sowymi.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
159
W ciągu naszego życia wchodzimy z innymi w dwa ro-
dzaje relacji: społeczne i biznesowe. Jeżeli Twój znajo-
my lub ktoś z rodziny poprosi Cię o pomoc przy prze-
prowadzce, a Ty masz czas, to zrobisz to, z mniejszym
lub większym zaangażowaniem. Gdyby zaoferował Ci
za to pieniądze, na pewno byś odmówił albo wręcz ob-
raził się na niego. Jednak jeżeli ktoś obcy poprosiłby Cię
o to, abyś za określone wynagrodzenie zrobił coś dla
niego, to zrobiłbyś to.
Nie lubimy mieszać biznesu z relacjami społecznymi.
Pomagamy naszym znajomym i oni pomagają nam, ale
nikt z nas za to nie bierze pieniędzy, bo w końcu dlatego
jesteśmy znajomymi, żeby czasami coś dla siebie zrobić.
Za pomoc oczekujemy raczej pomocy, a nie wynagro-
dzenia. Z kolei kiedy mamy do czynienia z propozycją
zrobienia czegoś za określone wynagrodzenie, to wtedy
nie wchodzą w grę relacje społeczne. Jeżeli ktoś dla nas
coś zrobi i my mu za to zapłacimy, to nie czujemy się już
zobowiązani, aby się rewanżować w ten sam sposób.
Jednak biznes MLM budujemy głównie (przynajmniej
na początku) dzięki relacjom społecznym. Zatem
mamy do czynienia za swego rodzaju sprzecznością,
która wymaga od nas dużej delikatności. Osoby, które
rozpoczynają taką działalność, odzywają się do znajo-
mych, z którymi nie widziały się nawet kilka lub kilka-
naście lat. Znajomi ci oczekują, że intencje są inne niż
w rzeczywistości. Zamiast pogadać o starych Polakach,
otrzymują propozycję współpracy w biznesie. Dlatego
Arkadiusz Bednarski
160
wiele osób, które chcą zbudować swój biznes w MLM,
traci kolegów, którzy czują się oszukani i wykorzysta-
ni. Jednak, jak należy przypuszczać, nikt nie czułby się
wykorzystany i oszukany, gdybyśmy zgłosili się do nich
z propozycją pracy etatowej. Dlaczego tak jest? Wynika
to z istnienia trzeciej bariery.
Od tego tak naprawdę powinniśmy zacząć. Osoby, które
są zapraszane do MLM, szybko dochodzą do wniosku,
że sprzedaż to multiplikacja obrotów i że osoba, któ-
ra wchodzi do biznesu, w pewnym sensie pracuje
na
osobę, która ją do niego wprowadziła, a ta z kolei na tę,
która wprowadziła ją itd. Dlatego osoba, która jest do
biznesu zapraszana, czuje się wykorzystywana. Czu-
je, że będzie musiała pracować na tę, która ją zwerbo-
wała do biznesu. Obecnie większość osób, które spo-
tkały się z ideą MLM, tak właśnie to rozumie. Dlatego,
słysząc o takiej propozycji, rezygnuje bez uprzedniego
zapoznania się z tym, co dana firma oferuje.
Oczywiście taka postawa wynika z całkowitego braku zro-
zumienia tego, czym jest i jak funkcjonuje MLM. To tak
jak z instrukcją obsługi różnego rodzaju urządzeń. Więk-
szość ludzi kupuje sprzęt RTV i AGD i od razu zaczyna go
używać, nie przeczytawszy nawet instrukcji obsługi.
Bariera trzecia:
najważniejsi są ludzie, a nie produkty.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
161
MLM, w przeciwieństwie do tradycyjnego modelu
przedsiębiorstwa, nie jest klasyczną piramidą. Tam naj-
więcej zarabiają nieliczni, którzy są na szczycie hierar-
chii, a najmniej ogromna rzesza tych, którzy są na dole.
I 99% tych z dołu nigdy, w całej swojej 40-letniej karie-
rze zawodowej, nie znajdzie się na samej górze.
A jak to jest w MLM? Właściwie każdy, kto zechce i wy-
kona określoną, najczęściej opisaną w ścieżce rozwoju,
pracę, może dostać się na szczyt i zarabiać znacznie wię-
cej od tych, którzy byli tam przed nim. I w wielu wypad-
kach może to zrobić nawet w ciągu jednego roku, a nie
20 czy 30 lat. Innymi słowy, jeżeli zaczynasz dzisiaj, mo-
żesz zarabiać znacznie więcej w ciągu roku, dwóch lub
pięciu, od osoby, która do biznesu Cię wprowadziła, po-
mimo że ma ona większe doświadczenie. Są także firmy
MLM, które w swoim planie marketingowym w pewnym
momencie oferują pasywne dochody. Czyli nawet jeżeli
przestaniesz cokolwiek robić, i tak na Twoje konto będą
wpływały pieniądze. Gdy zaś Ciebie zabraknie na tym
świecie, Twoje dzieci będą wciąż otrzymywały pieniądze,
które Ty kiedyś wypracowałeś. To takie prawa autorskie
do biznesu, który dla danej firmy MLM zbudowałeś.
Dlatego lepiej zapoznać się z propozycją, niż słuchać
opinii i wymądrzania się innych. Szczególnie że Polacy
w doradzaniu i wymądrzaniu się są wyjątkowo biegli.
Arkadiusz Bednarski
162
I na koniec to, co dotyczy nie tylko MLM, a co jest po-
ważną barierą zarówno w relacjach społecznych, jak
i biznesowych, ze szczególnym naciskiem na te drugie.
Osoba, która wychodzi z propozycją współpracy, jest
w gorszej sytuacji od tej, do której ta propozycja jest
kierowana. Znakomicie jest to widoczne, kiedy jedna
osoba, oczarowana wdziękami drugiej, stara się nawią-
zać z nią kontakt. Najczęściej to druga okazuje brak
zainteresowania. Relacje międzyludzkie definiują to ja-
sno: to Ty masz interes do mnie, a nie ja do
Ciebie. A skoro tak, to Ty musisz mnie przekonywać,
a ja się będę krygować. Będę wynajdywał wymówki,
obiekcje, będę oskarżał, ośmieszał i krytykował, a Ty
się staraj, bo przecież Ci zależy. Doskonale widać te za-
leżności w rozmowie handlowej. Wielkie sieci handlowe
znalazły na to sposób i prosperują znakomicie, notując
wzrost przychodów z roku na rok nawet o kilkanaście
procent. Odwróciły sytuację. Wykorzystują proste me-
chanizmy wywierania wpływu, sprawiły, że potencjalni
klienci sami robią zakupy z przekonaniem, że to oni po-
dejmują decyzje o wyborze czasu, miejsca i ilości pro-
duktów. Nic bardziej mylnego
26
.
26
Więcej na ten temat w książkach: A. Bednarski,
Mistrz sprzedaży, Gliwice
Bariera czwarta:
kto wychodzi z propozycją, temu
zależy.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
163
Nie jest to książka o MLM, jednak nie sposób pomi-
nąć tego trendu rynkowego, który jest silniejszy z roku
na rok. Możesz, rozumiejąc i pokonując te wszystkie
bariery, bardzo szybko i łatwo zwiększyć swoje docho-
dy i zacząć inwestować. Możesz także całkowicie zre-
zygnować ze swojej dotychczasowej pracy i przejść na
własny biznes, a nawet zdobyć niezależność finansową
i zabezpieczyć przyszłość swojej rodziny.
Najlepiej sprawdź ofertę tych firm i porozmawiaj z tymi,
którzy osiągnęli sukces w tej dziedzinie, a nie z tymi,
którzy potrafią tylko krytykować, a w domu zastanawia-
ją się, jak związać koniec z końcem.
Walt Disney miał zwyczaj dzielenia się swoimi nowymi
pomysłami z przyjaciółmi. Kiedy wystarczająco wielu
z nich mówiło mu, żeby czegoś nie robił, uznawał, że
pomysł jest świetny i realizował go. Skoro ludzie coś
odrzucają, to warto to robić. Pamiętaj, 3% ludzi robi
coś innego niż pozostałe 97% i to sprawia, że są nieza-
leżni finansowo.
Na koniec cytat Paula Getty’ego: „Wolałbym mieć po 1%
z wysiłku 100 osób niż 100% z wysiłku własnego”.
Możesz zatem powiększać swoje dochody w różny spo-
sób. Zaś to, co wypracujesz, inwestuj. Najlepiej jeżeli
doprowadzisz do sytuacji, w której Twoje pieniądze
będą pracowały same.
2009; Idem,
Arcymistrz sprzedaży, Gliwice 2009.
Arkadiusz Bednarski
164
Zwróć uwagę, że pieniądze to najlepsi pracownicy:
Pracują przez 24 godziny na dobę, przez 365 dni
w roku.
Nie chodzą na urlop.
Nie chorują.
Nie żądają podwyżki.
Nie zakładają związków zawodowych i nie strajkują.
Same zajmują się rekrutacją i szkoleniem innych.
Czas to najlepsza wymówka, która pojawia się zawsze
wtedy, kiedy, z różnych powodów, nie chce nam się cze-
goś robić. Najłatwiej jest powiedzieć
: „Ja nie mam na to
czasu”, „Mam wiele obowiązków”, „Mam dużo zajęć
po pracy” itp. Jednak nigdy nie jest to prawdą. Jeżeli
bowiem kłopot związany z brakiem czasu miałby być
prawdziwy, powinno się powiedzieć: „Nie umiem sobie
zorganizować czasu”, „Nie wiem, jak poradzić sobie
z chaosem i brakiem priorytetów w moim życiu”, „Nie
wiem, jak zarządzam swoim czasem” itp. Tylko kto bę-
dzie na tyle szczery i będzie potrafił się przyznać, że
tak właśnie jest. Różnimy się poziomem wykształcenia,
Do osiągnięcia bogactwa potrzebne Ci są cztery
rzeczy:
czas
,
zakumulowany przyrost kapitału
,
dobre
decyzje
i
trochę pieniędzy
.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
165
inteligencją, urodą, siłami witalnymi, zdrowiem i kom-
petencjami, jednak wszyscy dysponujemy 24 godzinami
na dobę. Niezależnie od tego, czy jest to bezrobotny,
menedżer czy miliarder. Gdyby to, czy jesteśmy zamoż-
ni, czy nie, zależało od czasu, który mamy, to Warren
Buffet, Donald Trump czy Bill Gates zatrzymaliby się
na pewnym poziomie i nigdy nie staliby się miliarde-
rami. To nie jest kwestia czasu, tylko tego, co robimy
w trakcie tych 24 godzin na dobę przez 7 dni w tygo-
dniu. Zatem czas masz, tylko musisz go „odnaleźć”. To
zaś wymaga podjęcia właściwej decyzji.
Na przykład zakumulowany przyrost kapitału
uzyskasz, kiedy podejmiesz decyzję, aby użyć tego spo-
sobu.
Podejmowanie odpowiednich decyzji wynika ze zrozu-
mienia tego, jak „przepływają” Twoje pieniądze.
Ogólnie mówiąc, wydajemy pieniądze w dwóch obszarach.
Są to aktywa i pasywa. Nie chodzi tutaj o aktywa i pasywa
w takim rozumieniu, jakie proponuje nauka rachunkowo-
ści. To nie wartość danego produktu określa to, czy może-
my go zaliczyć do grupy aktywów, czy pasywów.
Umówmy się, że przez aktywa będziemy rozumieli rze-
czy, które przynoszą pieniądze, a przez pasywa te, które
je zabierają.
Aktywa:
wykształcenie (wiedza i umiejętności);
Arkadiusz Bednarski
166
akcje, obligacje, fundusze inwestycyjne, itp.;
nieruchomości pod wynajem;
biznes;
prawa autorskie.
Pasywa:
mieszkanie
27
(dom);
samochód
28
;
wszelkiego rodzaju gadżety (sprzęt audio-wideo, te-
lefony, komputery itp.)
29
;
wydatki na hobby, rozrywkę itp.
Dobre decyzje to te, które podejmujesz pod wpły-
wem analizy finansowej, a nie mody czy chwilowych ka-
prysów. Nie znaczy to, że trzeba wydawać pieniądze tyl-
ko na aktywa, jednak im więcej środków przeznaczysz
właśnie na nie, tym szybciej staniesz się osobą niezależ-
ną finansowo. Jeżeli Twoje miesięczne wydatki oscylują
na poziomie 4000 zł, to osiągniesz poziom bezpieczeń-
stwa finansowego wtedy, kiedy będziesz mógł przestać
pracować i żyć tylko z dochodu, który przynoszą Ci
Twoje aktywa w kwocie minimum 4000 zł miesięcznie.
Dlatego im więcej będziesz inwestować i im większy
27
Mieszkanie, w którym mieszkasz, a które nie przynosi Ci dochodu. Jeżeli
mieszkasz w tym samym miejscu, w którym pracujesz, i dzięki temu uzy-
skujesz dochód, to możesz przyjąć, że mieszkanie jest aktywem.
28
Chyba że służy działalności zarobkowej (nauka jazdy, przewozy zarob-
kowe, taksówka itp.).
29
Chyba że służą działalności zarobkowej.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
167
procent zwrotu z inwestycji osiągniesz, tym szybciej
osiągniesz ten poziom.
To tylko Twoja decyzja, kiedy chcesz się stać rentierem,
przechodząc na własną emeryturę. Możesz zapewnić so-
bie taki poziom życia. Aby bowiem mieć miesięczny do-
chód na poziomie wspomnianych 4000 zł miesięcznie, wy-
starczy, że zgromadzisz kapitał w wysokości 600 000 zł.
Ta kwota zainwestowana na bezpieczne 8% daje roczny
przyrost kapitału w wysokości 48 000 zł. Zaś ta kwota
podzielona na 12 miesięcy (48 000 zł ÷ 12) daje 4000 zł,
czyli tyle, ile potrzebne jest do pokrycia Twoich potrzeb
przez miesiąc. To wszystko jest jak najbardziej realne!
Nie mówimy tutaj o milionach. Osiągniesz to, inwestu-
jąc swoje pieniądze w aktywa, a nie tylko w pasywa.
Pamiętaj, że to, jak działasz, zależy od Twojego sposobu
myślenia. To, że ktoś nie odnosi sukcesu na polu finan-
sowym, nie wynika z tego, że nie inwestuje. Czasami
bywa tak, że inwestuje niewłaściwe, że ulega emocjom,
źle ocenia możliwości rynku lub potencjalnej inwesty-
cji itp. Wobec tego, zanim zaczniesz inwestować, warto,
abyś poznał swoje preferencje inwestycyjne.
Nigdzie nie jest powiedziane, że masz pracować do
65. roku życia!
Arkadiusz Bednarski
168
Przed rozpoczęciem procesu negocjacji z samym sobą
na temat swoich celów finansowych wykonaj test tole-
rancji na ryzyko. Pomoże Ci to sprawdzić, jakim jesteś
inwestorem i jakim inwestorem chciałbyś się stać. Do-
wiedz się, czy masz tendencje do zbyt dużej brawury,
czy być może działasz zbyt zachowawczo.
Test tolerancji na ryzyko
Inwestujesz pieniądze na giełdzie w akcje spraw-
1.
dzonej firmy. Miesiąc później wszystkie akcje na
giełdzie spadają i Twoja inwestycja traci 15% swojej
wartości. Podstawowe powody, dla których kupiłeś
te akcje, wydają się rozsądne. Co robisz?
Siedzisz i czekasz, aż akcje ponownie ruszą się
a)
w górę.
Sprzedajesz akcje i oszczędzasz sobie kolejnych
b)
bezsennych nocy.
Kupujesz więcej — skoro akcje wyglądały atrakcyj-
c)
nie przy pierwotnej cenie, teraz jest jeszcze lepiej.
Co byś wolał zrobić?
2.
Zainwestować w „agresywne” fundusze powier-
a)
nicze, których wartość przez ostatnie sześć mie-
sięcy jednak nie ruszyła z miejsca.
Zainwestować w bardziej „konserwatywne” ob-
b)
ligacje, aby się potem dowiedzieć, że cena owych
„agresywnych” funduszy powierniczych, o któ-
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
169
rych myślałeś poprzednio, przez następne sześć
miesięcy wzrosła o 50%.
Kiedy czułbyś się lepiej?
3.
Gdyby Twoja inwestycja na giełdzie przyniosła
a)
Ci podwójny zysk.
Gdyby Twoja inwestycja w „konserwatywne”
b)
fundusze uchroniła Cię od straty 50% inwesty-
cji, w czasie gdy giełda zjechała w dół.
W której sytuacji czułbyś się najszczęśliwszy?
4.
Gdybyś wygrał 100 000 zł na loterii ogłoszonej
a)
w popularnym magazynie.
Gdybyś właśnie dostał w spadku 100 000 zł po
b)
bogatym kuzynie.
Gdybyś wygrał na giełdzie 100 000 zł, ryzykując
c)
2000 zł na tzw. opcjach giełdowych.
Wszystkie powyższe: jesteś szczęśliwy, mając
d)
100 000 zł, niezależnie od tego, w jaki sposób
je zdobyłeś.
Budynek, w którym mieszkasz, ma być przebudowa-
5.
ny i unowocześniony. Możesz kupić swoje mieszka-
nie za 180 000 zł lub, zawierając odpowiednią umo-
wę, sprzedać komuś opcję kupna tego mieszkania
za 36 000 zł. Wartość rynkowa Twojego mieszkania
po przebudowie wyniesie 300 000 zł. Wiesz jednak,
że gdybyś je kupił — to zajęłoby Ci przynajmniej
sześć miesięcy, aby je sprzedać. Miesięczne opłaty
za utrzymanie mieszkania przez ten czas wynoszą
Arkadiusz Bednarski
170
2400 zł i musiałbyś pożyczyć pieniądze, aby zapła-
cić pierwszą ratę przy zakupie. Nie możesz miesz-
kać w tym budynku. Co zrobisz?
Weźmiesz te 36 000 zł.
a)
Kupisz mieszkanie i potem postarasz się je
b)
sprzedać na wolnym rynku.
Po zmarłym wujku otrzymałeś w spadku jego dom
6.
w Warszawie, który obecnie jest wart 800 000 zł.
Wprawdzie dom znajduje się w tzw. dobrej dzielni-
cy i prawdopodobnie jego cena będzie rosła o wiele
szybciej niż inflacja, ale jest on w kiepskim stanie.
Gdybyś go wynajął taki, jaki jest teraz — mógł-
byś dostać 4000 zł miesięcznie za czynsz. Gdybyś
go wyremontował — bez przeszkód otrzymałbyś
6000 zł. Na remont możesz dostać pożyczkę hipo-
teczną z banku. Co robisz?
Sprzedajesz dom.
a)
Wynajmujesz go w takim stanie, w jakim jest.
b)
Najpierw go remontujesz, a dopiero potem wy-
c)
najmujesz.
Pracujesz w niewielkiej, lecz obiecującej prywat-
7.
nej firmie elektronicznej. Firma zbiera kapitał
przez sprzedaż swoich akcji pracownikom. Dyrek-
cja planuje jednak „upublicznić” przedsiębiorstwo
dopiero za cztery lata, czyli przez ten czas nie bę-
dziesz mógł sprzedać swoich akcji. Jeżeli je kupisz,
będziesz musiał czekać, aż firma wejdzie na giełdę
i w międzyczasie nie będziesz miał z tego żadnych
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
171
dywidend. Gdy firma wejdzie na giełdę, cena każ-
dej akcji może podskoczyć 10- lub 20-krotnie. Ile
pieniędzy zainwestowałbyś w takiej sytuacji?
Nic.
a)
Miesięczną pensję.
b)
3-miesięczną pensję.
c)
6-miesięczną pensję.
d)
Twój kuzyn, biolog, który wygrał sporo pienię-
8.
dzy dzięki inwestycjom na giełdzie, powiedział Ci,
że można spodziewać się dużych zysków poprzez
kupno akcji niektórych małych firm. Sugeruje Ci za-
inwestowanie w pewien fundusz powierniczy, który
właśnie w te firmy inwestuje. Nie wiesz nic na temat
akcji niewielkich firm, ale słyszałeś, że są to ryzy-
kowne inwestycje. Co robisz?
Inwestujesz pieniądze w polecany przez Twoje-
a)
go kuzyna fundusz powierniczy.
Zamawiasz prospekty tego funduszu i śle-
b)
dzisz w gazecie informacje na jego temat, aby
sprawdzić, czy to, co mówi Twój kuzyn, to
prawda.
Zostawiasz pieniądze w banku lub w bardziej
c)
„konserwatywnym” funduszu powierniczym.
Dzwonisz do maklera giełdowego i kupujesz ak-
d)
cje firmy, które ten makler poleca jako o wiele
pewniejszą.
Arkadiusz Bednarski
172
Twój przyjaciel ze szkoły, obecnie doświadczo-
9.
ny geolog, który wyjechał wiele lat temu do USA,
dzwoni do Ciebie z informacją, że szuka inwesto-
rów (będąc jednym z nich), aby rozpocząć wiercenia
w poszukiwaniu ropy naftowej. Jeśli się to uda, in-
westycja zwróci się z 50- lub 100-krotnym zyskiem.
Jeżeli pole jest „suche” — wszystko stracisz. Twój
przyjaciel ocenia szansę znalezienia ropy na 20%.
Ile byś zainwestował?
Nic.
a)
Miesięczną pensję.
b)
3-miesięczną pensję.
c)
6-miesięczną pensję.
d)
Dowiedziałeś się, że pewna firma specjalizująca się
10.
w budowaniu centrów handlowych planuje kup-
no niezagospodarowanego gruntu. Możesz nabyć
opcję na zakup działki. Koszt tej opcji to równo-
wartość Twojej 2-miesięcznej pensji. Potencjalnie
możesz z kolei na tym zarobić równowartość Two-
jej rocznej pensji. Co robisz?
Kupujesz tę opcję.
a)
Mówisz „pas”. Takie sprawy Cię nie interesują.
b)
Bierzesz udział w telewizyjnej grze typu
11.
Wielka wy-
grana. W pewnym momencie masz do wyboru kilka
możliwości. Którą byś wybrał?
30 000 zł w gotówce.
a)
50% szansy wygrania 60 000 dolarów.
b)
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
173
20% szansy wygrania 300 000 dolarów.
c)
5% szansy wygrania 3 000 000 dolarów.
d)
Spodziewany jest wzrost inflacji. „Twarde warto-
12.
ści”, takie jak metale szlachetne oraz nieruchomo-
ści, prawdopodobnie będą za nią podążały, czyli
stopniowo drożały. Ty wcześniej zainwestowałeś
swoje oszczędności w długoterminowe obligacje.
Co byś zrobił?
Zatrzymał obligacje.
a)
Sprzedał je i zainwestował połowę pieniędzy
b)
w „konserwatywne” fundusze powiernicze i po-
łowę w „twarde wartości”.
Sprzedał obligacje i wszystko zainwestował
c)
w „twarde wartości”.
Sprzedał obligacje, zainwestował pieniądze
d)
w „twarde wartości” i pożyczył, ile mógł, aby
kupić jeszcze więcej.
Wyniki
Teraz sprawdź, jakim jesteś typem inwestora. Dodaj
punkty według poniższego schematu:
1. ........... a) 3
b) 1
c) 4
2. ........... a) 3
b) 1
3. ........... a) 2
b) 1
4. ........... a) 2
b) 1
c) 4
d) 1
5. ........... a) 1
b) 2
Arkadiusz Bednarski
174
6. ........... a) 1
b) 2
c) 3
7. ........... a) 1
b) 2
c) 4
d) 6
8. ........... a) 5
b) 3
c) 1
d) 1
9. ........... a) 1
b) 3
c) 6
d) 9
10. ......... a) 3
b) 1
11. ......... a) 1
b) 3
c) 4
d) 9
12. ......... a) 1
b) 2
c) 4
d) 6
................
Suma
(maksymalnie 56 punktów)
Interpretacja wyników
Poniżej 18:
Jesteś bardzo konserwatywnym inwestorem,
który ma alergię na ryzyko. Pozostań z dobrze prze-
myślanymi inwestycjami do momentu, gdy staniesz
się pewny siebie lub poczujesz potrzebę zastosowa-
nia nieco bardziej ryzykownych strategii. Jeżeli jednak
zdecydujesz się inwestować w papiery wartościowe na
giełdzie, to w czasie hossy nie wykluczaj możliwości za-
inwestowania części swoich pieniędzy w „agresywne”
fundusze powiernicze. Są to zbyt dobre okazje, aby je
w takich momentach przeoczyć.
18–32:
Jesteś aktywnym inwestorem, który jest w stanie
zdobyć się na skalkulowane ryzyko dla szansy zarobku.
Możesz stosować wszystkie sugerowane tutaj strategie
i — na dłuższą metę — osiągniesz większe zyski.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
175
33 i więcej:
Jesteś inwestorem lubiącym duże ryzyko.
Czeka na Ciebie wiele okazji. Pamiętaj jednak, że szu-
kanie większych zysków niesie ze sobą większe ryzyko.
Jeżeli okaże się, że nie za każdym razem trafiasz w śro-
dek tarczy i gotów jesteś zaakceptować swoje pudła —
bierz się za to!
Zainwestuj w siebie
Niezależnie od tego, w co inwestujesz, nigdy nie masz
pewności, czy przyniesie to oczekiwany zysk. Nie wiesz,
czy w ogóle otrzymasz z tego zwrot. Zawsze możesz
stracić czy zainwestować niewłaściwie. Spośród wszyst-
kich znanych inwestycji jest tylko jedna prawie niezawod-
na. Nie są to ani akcje, ani obligacje. Nie są to ani paliwa,
ani kruszce. Nie są także lokaty czy nieruchomości.
Jest to inwestycja najlepsza, najmniej ryzykowna i jed-
nocześnie najbardziej złożona, ponieważ musisz inwe-
stować w siebie przede wszystkim w trzech obszarach:
Ciało.
1.
Związki.
2.
Kompetencje.
3.
Jedyną, najbardziej pewną inwestycją, jest inwesty-
cja w siebie!
Arkadiusz Bednarski
176
Czy ktoś, kto miałby klacz, która rodzi znakomite,
czystej krwi arabskiej konie, pozwoliłby jej siedzieć do
pierwszej w nocy i pić piwo? Czy kupowałby jej kar-
mę w supermarkecie? Czy zamknąłby ją w stajni? Skoro
nikt z nas nie zrobiłby tego koniowi, dlaczego robimy
to samym sobie? Dlaczego nie dbamy o zdrowie? Dla-
czego odżywiamy się byle jak i byle gdzie? Dlaczego
śpimy krótko i jak ognia boimy się wysiłku fizycznego?
Ciało to pierwszy obszar, w który trzeba inwestować
30
.
Niektórzy nazywają je świątynią Boga.
Inwestuj w związki, w relacje z innymi. Prawdziwe bo-
gactwo ma źródło zawsze w Twoich kontaktach. Jeże-
li znasz wystarczająco dużo osób, jeżeli znasz osoby
wpływowe, jeśli potrafisz je sobie zjednać i utrzymywać
z nimi dobre relacje, jesteś na właściwej drodze. Pamię-
taj, jeżeli nie jesteś jeszcze niezależny finansowo i nie
wiesz, jak do tego dojść — na świecie są takie osoby
i dokładnie wiedzą, co, jak i kiedy robić, aby tę niezależ-
ność uzyskać.
30
Więcej o tym, jak wpływać na własne ciało i utrzymywać je w dosko-
nałej formie w książkach: A. Bednarski,
Wywieranie wpływu na siebie, Łódź
2007; Idem,
Wywieranie wpływu na siebie II, Gliwice 2011.
Ludzie są jedną z Twoich najważniejszych inwesty-
cji. Dbaj o nią!
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
177
Dbaj także o znakomite relacje z osobami najbliższymi
(rodzina i przyjaciele). One mogą Cię ograniczać lub
wspierać.
Inwestuj w swoje kompetencje. Zdobywaj wiedzę, za-
równo z zakresu Twoich zainteresowań zawodowych,
jak i tę ogólną. Poszerzaj swoje horyzonty, czytaj, słu-
chaj, oglądaj, szkól się. Zamiast marnować czas przed
telewizorem, przeczytaj kilkanaście stron książki.
Czy zdajesz sobie sprawę z tego, że czytając przez
40 minut każdego dnia przez dwa lata, otrzymasz daw-
kę wiedzy równą tej, jaką zdobywają przez cztery lata
studenci kierunków humanistycznych? Taka jest siła
regularnej, codziennej pracy. Oczywiście ktoś mógłby
powiedzieć, że przeczytanie książki to nie to samo co
studia. W pewnym sensie tak, ale tym samym pokazuje,
że nie zna biografii Jacka Londona, Alberta Einsteina,
Tomasza Edisona, Blaise’a Pascala, Abrahama Lincol-
na, Winstona Churchilla, Charliego Chaplina czy wielu
innych, którzy wpłynęli na losy świata.
Mając szerokie kompetencje zarówno jeśli chodzi o pra-
cę, jak i o różne inne dziedziny, zawsze sobie poradzisz.
Żyjemy w czasach permanentnego rozwoju. Ktoś, kto
po skończeniu szkoły nie rozwija swoich kompetencji,
szybko wpadnie w tarapaty.
Inwestycja w siebie, w dobie funduszy unijnych prze-
znaczonych na edukację, kosztuje niewiele, a w wielu
wypadkach jest darmowa. Dlatego trudno jest ją prze-
Arkadiusz Bednarski
178
cenić. Jednak mimo to wiele osób woli narzekać i obar-
czać odpowiedzialnością za swój status majątkowy
państwo i swojego pracodawcę, niż podjąć jakiekolwiek
działania w kierunku kształcenia się, dzięki czemu ich
dochody mogą wzrosnąć. Trudno znaleźć lepszą inwe-
stycję, niż inwestycja w swój rozwój.
Przyjrzyjmy się kilku przykładom, które pokazują róż-
nicę pomiędzy inwestowaniem w aktywa i pasywa.
Zawsze doceniaj wartość i siłę decyzji. Przyjrzyj się bli-
żej trzem scenariuszom, które ilustrują, dlaczego warto
być inwestorem, a nie konsumentem.
Palisz?
Przykład 1.
Małżeństwo X paliło trzy paczki papierosów
dziennie przez 46 lat. Wydało na to w ciągu tego czasu
mniej więcej 33 000 dolarów, przez cały czas narzekając,
że nie mają pieniędzy na inwestowanie lub oszczędza-
nie.
Małżeństwo Y podjęło decyzję o rzuceniu palenia. Za-
miast tego kupiło akcje firmy Philip Morris za tę samą
sumę co małżeństwo X. Nie tylko są teraz zdrowsi, ale
Musisz przestać być konsumentem, a stać się in-
westorem.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
179
inwestują dywidendy i sprzedają akcje w momencie
zwyżki. Ich inwestycja z 33 000 dolarów przez 46 lat
nabrała wartości 2,2 mln dolarów!
Czym jeździsz?
Przykład 2.
John kupuje w roku 1967 samochód marki
Subaru za ok. 6000 dolarów. Nie wie, gdzie ten samo-
chód jest w tej chwili, ponieważ go sprzedał i kupił so-
bie inny.
George kupił zamiast tego pakiet akcji Subaru po ok.
dwa dolary w 1967 roku. Ceny akcji tej firmy wzrosły
obecnie do 167 dolarów i w najlepszym momencie cały
pakiet jest wart ponad pół miliona dolarów!
Może coca-coli?
Przykład 3.
Przeciętne dziecko w USA wypija dziennie
trzy puszki różnych napojów gazowanych (coca-cola,
fanta, pepsi itp.). Gdyby zamiast tego zainwestowało
w akcje Coca-Coli, nie tylko uniknęłoby nawyku picia
kofeiny i płaciłoby o wiele niższe rachunki za dentystę,
ale zarobiłoby sporo pieniędzy!
Trzy puszki coca-coli dziennie to 90 puszek miesięcznie
i 1080 rocznie. Koszt jednej puszki w maszynie to 75
centów, co daje 810 dolarów rocznie. Gdyby na przykład
w 1994 roku odłożyć te pieniądze i przez ostatnie pięć
lat, pod koniec każdego roku, zainwestować je w akcje
Coca-Coli, to można byłoby mieć w tej chwili 117 ak-
Arkadiusz Bednarski
180
cji. Inwestycja wyniosłaby 4050 dolarów, co 1 stycznia
1999 roku byłoby warte 7846,86 dolarów.
W jaki sposób stać się inwestorem i przestać być konsu-
mentem? Znów jest Ci potrzebny konkretny plan. Za-
cznijmy od początku.
Wartość netto i masa krytyczna
Przyjęło się, oceniając status finansowy danej osoby,
brać pod uwagę to, co posiada. Wylicza się zatem war-
tość nieruchomości (domy, mieszkania, grunty), dobra
ruchome (samochody, jachty, samoloty), dobra luksuso-
we (kamienie, kruszce, biżuteria), dzieła sztuki (obrazy,
rzeźby, meble itp.). Rzadko zwraca się uwagę na inwe-
stycje gotówkowe, które zostały zakumulowane.
Takie podejście może dać fałszywe poczucie bezpieczeń-
stwa, ponieważ wymienione na początku rzeczy najczę-
ściej nie przynoszą dochodu, chyba że są wynajmowa-
ne lub zostaną sprzedane. Aby móc właściwie ocenić
sukces finansowy, musisz skoncentrować się na tym, by
osiągnąć w oszczędnościach tzw. masę krytyczną.
Oto proste porównanie pomiędzy tymi dwiema defini-
cjami bogactwa:
Wartość netto
To, co posiadasz – to, co jesteś winien = wartość netto.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
181
Masa krytyczna
Ilość pieniędzy, którą zgromadziłeś w formie oszczęd-
ności oraz inwestycji, i która przyniesie Ci dochód.
Twój plan powinien dotyczyć osiągnięcia poszczegól-
nych poziomów zwanych marzeniami finansowy-
mi. Pamiętaj, że mamy tendencję do przeceniania tego,
co możemy zrobić w ciągu roku, a nie doceniamy tego,
co jesteśmy w stanie osiągnąć w ciągu pięciu lat. Dlate-
go w sytuacji kiedy nie osiągniemy tego, co założyliśmy
na dany rok (co często się zdarza), zmniejsza się nasze
zaangażowanie i motywacja.
Jeżeli więc zaplanujesz swoje cele i działania na dłuższy
okres i podzielisz je na poszczególne etapy, będzie Ci je
o wiele łatwiej osiągnąć.
Sześć marzeń finansowych
Spokój finansowy. Jest to stan Twoich oszczędności
1.
i inwestycji, który pozwoli Ci na utrzymanie Two-
jego dotychczasowego stylu życia przez okres do
12 miesięcy.
Bezpieczeństwo finansowe. Oznacza, że możesz
2.
przestać pracować i żyć tylko z dochodu, który
przynosi Ci zaoszczędzona suma pieniędzy, mając
jednocześnie zaspokojone następujące 7 podstawo-
wych potrzeb:
Opłacone wszystkie podatki.
Arkadiusz Bednarski
182
Miesięczne raty za dom lub komorne.
Jedzenie dla Ciebie i dla rodziny.
Ubranie.
Opłaty za wszystkie usługi (elektryczność, ogrze-
wanie, telefon, itp).
Transport.
Podstawowe ubezpieczenia.
Prężność finansowa. Dzięki Twoim oszczędno-
3.
ściom możesz zaspokoić 7 podstawowych potrzeb
i ponadto możesz:
Zapewnić wykształcenie Twoim dzieciom.
Odkładać pieniądze na emeryturę (fundusz eme-
rytalny).
Wydać pieniądze na rozrywki i hobby (kino, te-
atr, wakacje).
Kupić niektóre przedmioty luksusowe.
Niezależność finansowa. Masz zaspokojonych
4.
11 potrzeb i ponadto możesz utrzymać lepszy po-
ziom życia niż obecnie, bez konieczności chodzenia
do pracy. Jesteś od niej całkowicie niezależny.
Wolność finansowa. Ten poziom osiągniesz, gdy
5.
Twoje inwestycje doprowadzą Cię do momentu, gdy
będziesz mógł prowadzić styl życia zgodny z Two-
imi marzeniami, bez konieczności pójścia do pracy
w przyszłości.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
183
Absolutna wolność finansowa. Możesz robić to, co
6.
chcesz, kiedy chcesz, gdzie chcesz, z kimkolwiek
chcesz, tak długo jak chcesz. Cały czas!
Trzy kosze finansowe
Kosze są sposobem lokowania, systematyzowania wg
ważności oraz oszczędzania pieniędzy na różnych kon-
tach (koszach) mających specyficzne przeznaczenie.
Kosze pomagają organizować oszczędności i decydo-
wać o tym, gdzie pieniądze będą inwestowane. Tak abyś
mógł „trzymać się swego planu”.
Kosz nr 1 — zabezpieczenie (zawiera ubezpieczenia i rentę)
Ten kosz jest potrzebny do osiągnięcia Twojego celu nu-
mer jeden: spokoju finansowego (6–12 miesięcy zabez-
pieczenia codziennych wydatków na życie). Jest także
początkiem drogi do celu numer dwa: bezpieczeństwa
finansowego. Pieniądze powinny być trzymane w banku
na koncie oszczędnościowym lub inwestowane w akcje
bądź w fundusze inwestycyjne o niskim poziomie ryzy-
ka. Te pieniądze nigdy nie powinny być wydawane, gdyż
będą stanowiły podstawę bezpieczeństwa finansowego
Twojego i Twojej rodziny na przyszłość, a także podsta-
wę przyszłego dochodu. W tym koszu będziesz także
budować swoje finanse na wypadek odejścia z pracy: na
lokatach długoterminowych, takich jak bony skarbowe,
obligacje itp. Tych pieniędzy użyjesz po to, aby stworzyć
sobie wysoką jakość życia, gdy przestaniesz pracować.
Arkadiusz Bednarski
184
Kosz nr 2 — wzrost, dochód, napędzanie zysków
Celem tego kosza jest zwiększenie Twoich oszczędno-
ści w tempie o wiele większym niż normalne. Osiąga się
to za pomocą krótko- i długoterminowych inwestycji,
takich jak akcje giełdowe, fundusze inwestycyjne, fun-
dusze funduszy itp. Jednak w przeciwieństwie do pierw-
szego kosza, w tym wypadku niezbędne jest zrozumie-
nie podstaw całej filozofii inwestowania, a przynajmniej
tego, jak wykorzystywać dostępne narzędzia. O tym,
jaka konkretnie jest to wiedza i gdzie jej szukać, będzie
mowa później.
Jest to bardzo ważny kosz. W nim możesz zwiększyć
swój kapitał, bazując na wszystkim, co oferuje rynek
pieniędzy, a szczególnie operacje giełdowe krótko-
i długoterminowe. Tego typu inwestycje niosą za sobą
większe ryzyko i nie dają gwarancji zysku, ale przy od-
powiedniej strategii możliwy jest też o wiele szybszy
wzrost kapitału i stworzenie masy krytycznej. Kosz nu-
mer dwa możesz podzielić na dwa mniejsze:
Jeden o nazwie absolutny zysk, gdzie (w przypad-
ku gry na giełdzie) stajesz się inwestorem, optymalizu-
jącym zysk w korzystnej koniunkturze giełdowej oraz
ucinającym straty i kontrolującym ryzyko w złym okre-
sie. Pomnażasz swój kapitał poprzez inwestycje długo-
terminowe, aby stworzyć masę krytyczną.
Drugi o nazwie napędzanie zysku, gdzie możesz
przeprowadzać transakcje krótkoterminowe, bardziej
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
185
ryzykowne. Daje to możliwość osiągania większych za-
robków, ale ze względu na ryzyko, ważne, abyś prze-
znaczył tu tylko pewien procent ze swoich inwestycji
z działu wzrost, który będzie stanowił przedmiot
Twoich spekulacji. Ten procent zależy od Twojej tole-
rancji na ryzyko, czyli od tego, czy jesteś osobą konser-
watywną, czy agresywną, jeżeli chodzi o inwestowanie
pieniędzy. Jeżeli zrobiłeś test tolerancji na ryzyko, to
wiesz, jak podchodzisz do niego, jeśli chodzi o inwe-
stowanie. Poniżej, w dziale kategorii wiekowych
,
podane są sugestie dotyczące inwestowania.
Przypuśćmy, że na inwestycje przeznaczasz 10 000 zł.
Oto sugerowany
31
podział tej inwestycji według kate-
gorii wiekowych:
Jeżeli masz poniżej 45 lat
1. BEZPIECZEŃSTWO
Konserwatywnie
zainwestuj 40%
4000 zł
Agresywnie
zainwestuj 30%
3000 zł
2. WZROST
A. ABSOLUTNY ZYSK
Konserwatywnie
zainwestuj 30%
3000 zł
Agresywnie
zainwestuj 35%
3500 zł
B. NAPĘDZANIE ZYSKU
Konserwatywnie
zainwestuj 30%
3000 zł
Agresywnie
zainwestuj 35%
3500 zł
31
To jest tylko sugestia. Pamiętaj, aby kierować się swoją intuicją, doświad-
czeniem i wiedzą, którą masz albo zdobędziesz.
Arkadiusz Bednarski
186
Jeżeli masz między 45 a 55 lat
1. BEZPIECZEŃSTWO
Konserwatywnie
zainwestuj 60%
6000 zł
Agresywnie
zainwestuj 50%
5000 zł
2. WZROST
A. ABSOLUTNY ZYSK
Konserwatywnie
zainwestuj 20%
2000 zł
Agresywnie
zainwestuj 25%
2500 zł
B. NAPĘDZANIE ZYSKU
Konserwatywnie
zainwestuj 20%
2000 zł
Agresywnie
zainwestuj 25%
2500 zł
Jeżeli masz powyżej 55 lat
1. BEZPIECZEŃSTWO
Konserwatywnie
zainwestuj 70%
7000 zł
Agresywnie
zainwestuj 65%
6500 zł
2. WZROST
A. ABSOLUTNY ZYSK
Konserwatywnie
zainwestuj 15%
1500 zł
Agresywnie
zainwestuj 17,5%
1750 zł
B. NAPĘDZANIE ZYSKU
Konserwatywnie
zainwestuj 15%
1500 zł
Agresywnie
zainwestuj 17,5%
1750 zł
Twój zarobek z kosza wzrost zainwestuj ponownie,
rozdzielając go równo pomiędzy wszystkie kosze. Przy-
puśćmy, że w tym koszu w ciągu sześciu miesięcy Twoje
inwestycje przyniosły Ci 1200 zł. Podziel te pieniądze
następująco:
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
187
Bezpieczeństwo
1/3
400 zł
Wzrost
1/3
400 zł
Kosz marzeń
1/3
400 zł
Przypuśćmy, że tylko w koszu napędzanie zysku
Twoje inwestycje przyniosły Ci 2000 zł. Twój zarobek
z tego kosza zainwestuj ponownie w następujący sposób:
Bezpieczeństwo
25%
500 zł
Wzrost
(absolutny zysk)
25%
500 zł
Wzrost
(napędzanie zysków)
25%
500 zł
Kosz marzeń
25%
500 zł
Dlaczego wkładamy tylko 25% do każdego kosza
z zysków z kosza napędzanie zysku?
Ponieważ pozwala to zmniejszyć ryzyko utraty osiągnię-
tego zysku. Inwestowanie w systemie napędzanie zy-
sków, czyli krótkoterminowe, wiąże się z większym ry-
zykiem. Strategia rozdzielania dochodów pozwala
wzmocnić i budować Twoje kosze bezpieczeństwo
i absolutny zysk, pamiętając również o nagrodzeniu
siebie koszem marzeń i ponownym zainwestowaniu
w napędzanie zysków, aby dalej zwiększać zysk.
Kosz nr 3 — kosz marzeń
Celem tego kosza jest zbieranie pieniędzy na przyszłe
większe zakupy, takie jak: drugie mieszkanie, dom, luk-
susowy samochód, jacht, wycieczka na Fidżi itp. Finan-
Arkadiusz Bednarski
188
se na takie zakupy i przyjemności mogą być brane tylko
z tego kosza (chyba że pozostałe dwa są już pełne i masz
wystarczającą ilość pieniędzy na wszystko). Pieniądze
na tym koncie powinny pochodzić z różnych źródeł,
takich jak: wyjątkowo korzystne operacje na giełdzie,
ekstrazarobki w pracy, wygrane na loterii itp.
Trzy pudełka na czekoladki
Z pieniędzmi można robić tylko dwie rzeczy: oszczę-
dzać albo wydawać
. Trzy pudełka na czekoladki,
które lubisz, dadzą Ci możliwość odłożenia pieniędzy
zawczasu na to, żeby je wydać w ściśle określonym celu.
Pudełkiem może być osobne konto bankowe, prze-
znaczone na ten konkretny cel.
Pudełko nr 1 — samochód i transport
Jego celem jest przygotowanie pieniędzy na zakup sa-
mochodu (niezależnie od tego, kiedy to będzie) i pokry-
cie innych kosztów transportu. Ponadto powinny tam
być pieniądze na naprawy, ubezpieczenia i rejestrację
pojazdu. Pieniądze powinny być odkładane na konto
oszczędnościowe lub inwestowane z minimalnym ryzy-
kiem (podobnie jak w wypadku kosza zabezpiecze-
nia).
Pudełko nr 2 — dom, nauka, zdrowie
Tutaj gromadzisz pieniądze na wydatki związane z do-
mem i opłaceniem studiów dla dzieci. Wydatki na dom
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
189
to wszystkie ubezpieczenia, podatki czy dodatkowe,
związane z drobnymi remontami. Mogą to być również
pieniądze na drugi dom lub na nieruchomość przyno-
szącą dochód. Te pieniądze nie powinny być zbyt łatwe
do upłynnienia (w sensie inwestycji średniotermino-
wych, np. w funduszu powierniczym).
Pudełko nr 3 — wakacje, zabawki, prezenty, ubranie
Jest to bardzo ważne pudełko, ponieważ dotyczy dzie-
dzin, w których pieniądze mogą zniknąć i spowodo-
wać błyskawiczne wykolejenie ustalonego planu.
Tutaj gromadzisz pieniądze na planowane wakacje lub
„zabawki”, które chcesz kupić. Dotyczy to takich rze-
czy, jak odbiorniki radiowe, telewizory, komputery, na-
rzędzia, rowery, urządzenia do ćwiczeń itp. Pieniądze
z tego pudełka mogą być również przeznaczone na po-
darunki, które trzeba kupować w ciągu roku dla rodzi-
ny lub przyjaciół. Wszystkie zakupy dotyczące ubrania
mogą być również robione dzięki temu kontu. Pieniądze
powinny być bardzo łatwo dostępne — np. mogłoby to
być konto oszczędnościowe w banku.
Teraz przechodzimy do jednej z najważniejszych czę-
ści książki, dzięki której możesz przystąpić do realizacji
sześciu marzeń finansowych. Części, która składa się
z zadań ważnych dla Twojej niezależności finansowej.
Powinieneś na nie poświęcić trochę czasu.
Arkadiusz Bednarski
190
Sześć marzeń (i poziomów) finansowych
Zadanie 1.
Spokój finansowy.
Jest to określona kwota potrzebna do pokrycia kosztów
życia na okres do 12 miesięcy. Można ją obliczyć przez
analizę Twoich miesięcznych wydatków (na poziomie
minimum). Jest to poziom podstawowy, którego osią-
gnięcie jest absolutnie niezbędne dla każdego człowieka.
Poniżej wymienione są Twoje zobowiązania, z których
musisz się wywiązać, aby osiągnąć spokój finansowy.
Na co
Obecny wydatek miesięczny
1. Spłata kredytu na dom lub
komorne
_______
zł
2. Usługi (elektryczność, ogrzewa-
nie itp.)
_______
zł
3. Transport (włączając w to ubez-
pieczenie samochodu)
_______
zł
4. Koszty wyżywienia i ubrania
_______
zł
5. Ubezpieczenia
_______
zł
6. Podatki
_______
zł
7. Fundusz emerytalny
_______
zł
8. Miesięczna kwota potrzebna
do osiągnięcia spokoju finanso-
wego
_______
zł
9. Mój cel
Odłożenie wystarczającej sumy,
aby pokryć podstawowe wydatki
na 12 miesięcy (rubryka 8 × 12)
_______
zł
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
191
Zadanie 2.
Bezpieczeństwo finansowe.
Na tym poziomie możesz przestać pracować
i żyć tylko z dochodu, który przynosi Ci zainwestowana
suma pieniędzy, mając jednocześnie zapewnione zaspoko-
jenie Twoich siedmiu podstawowych potrzeb. Dla wielu
osób jest to poziom wystarczający. Być może Ty także je-
steś w tej grupie. Tutaj nie musisz się już martwić o jutro.
Jesteś w stanie żyć tak jak teraz, tylko nie pracując. Aby
obliczyć ilość pieniędzy potrzebną do osiągnięcia tego po-
ziomu, musisz najpierw wiedzieć, jakie są Twoje miesięcz-
ne wydatki. Jeśli będziesz je w stanie pokryć, zapewni Ci
to bezpieczeństwo finansowe przez resztę Twojego życia.
Wypełnij poniższe rubryki, dodaj kwoty, a następnie po-
mnóż przez 12, aby wiedzieć, jakiego rocznego dochodu
potrzebujesz, żeby osiągnąć bezpieczeństwo finansowe.
Uwaga! Rubryki 1–6 są takie same jak przy spokoju fi-
nansowym. Pominięty został tylko numer 7, czyli pry-
watna emerytura.
Na co
Obecny wydatek miesięczny
1. Spłata kredytu na dom lub
komorne
_______
zł
2. Usługi (elektryczność, ogrzewa-
nie itp.)
_______
zł
3. Transport (włączając w to ubez-
pieczenie samochodu)
_______
zł
4. Koszty wyżywienia i ubrania
_______
zł
5. Ubezpieczenia
_______
zł
Arkadiusz Bednarski
192
Na co
Obecny wydatek miesięczny
6. Podatki
_______
zł
7. Miesięczna kwota potrzebna do
osiągnięcia spokoju finanso-
wego
_______
zł
8. Mój cel
Roczny dochód, którego potrze-
buję, aby być zabezpieczonym
finansowo na całe życie (rubry-
ka 7 × 12)
_______
zł
9. Masa krytyczna potrzebna do
osiągnięcia poziomu bezpie-
czeństwa finansowego (rubryka
8 × 100) ÷ 8
_______
zł
Obliczenie rubryki dziewiątej dla poziomu bezpieczeń-
stwa finansowego polega na założeniu, że dzięki swoim
inwestycjom masz kwotę, która daje Ci minimum 8%
zysku z przyrostu kapitału. Procent ten możesz wyko-
rzystać do zaspokojenia 7 podstawowych potrzeb fi-
nansowych dla siebie i rodziny.
Przykładowo, jeżeli miesięczna kwota potrzebna do
zaspokojenia Twoich 7 potrzeb (rubryka 7 w poziomie
spokoju finansowego) wynosi u Ciebie 4000 zł, to aby
uzyskać taką kwotę z procentów (8%), musiałbyś uzbie-
rać masę krytyczną w wysokości 600 000 zł. Kalkulacja
polega na zastosowaniu następującego równania:
masa krytyczna = roczny dochód × 100 ÷ 8
Oto przykład takiej kalkulacji:
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
193
Kwota 600 000 zł zainwestowana na 8% daje roczny
przyrost kapitału w wysokości 48 000 zł. Ta kwota po-
dzielona na 12 miesięcy (48 000 zł ÷ 12) daje 4000 zł,
czyli tyle, ile potrzeba do zaspokojenia potrzeb przez
miesiąc. W takim wypadku w rubryce 8 (poziom bez-
pieczeństwa finansowego) powinna być kwota 48 000 zł,
natomiast w rubryce 9 — kwota 600 000 zł.
Zadanie 3.
Prężność finansowa.
To kolejny, wyższy poziom, na którym nie tylko zaspo-
kajasz swoje podstawowe, miesięczne potrzeby, ale mo-
żesz sobie także pozwolić na odkładanie dodatkowych
środków na przyszłą emeryturę, zapewnić start w doro-
słe życie swoim dzieciom i sobie odrobinę luksusu. Mo-
żesz dzięki dochodowi z Twoich inwestycji zaspokoić
7 podstawowych potrzeb (wymienionych w bezpieczeń-
stwie finansowym) i cztery dodatkowe. Roczny dochód
potrzebny do tego, aby osiągnąć prężność finansową na
całe życie, oblicza się poprzez dodanie do miesięcznej
kwoty potrzebnej do osiągnięcia bezpieczeństwa finan-
sowego dodatkowych kwot wymienionych poniżej:
Na co
Obecny wydatek miesięczny
1. Podstawowe rozrywki (np. 50%
lub mniej tego, co robisz teraz)
miesięcznie
_______
zł
2. Prywatna emerytura
_______
zł
3. Koszty wykształcenia dzieci
_______
zł
Arkadiusz Bednarski
194
Na co
Obecny wydatek miesięczny
4. Ubrania i rzeczy luksusowe
_______
zł
5. Dodatkowa kwota miesięcz-
na potrzebna do osiągnięcia
prężności finansowej (rubryka 1
+ 2 + 3 + 4)
_______
zł
6. Miesięczny dochód potrzebny
do osiągnięcia bezpieczeństwa
finansowego (kwota z rubryki 7
w bezpieczeństwie finansowym)
_______
zł
7. Całkowity miesięczny dochód
konieczny do osiągnięcia pozio-
mu prężności finansowej (rubry-
ka 5 + 6)
_______
zł
8. Mój cel
Roczny dochód, którego potrze-
buję, aby być zabezpieczonym
finansowo na całe życie (rubry-
ka 7 × 12)
_______
zł
9. Masa krytyczna potrzebna do
osiągnięcia poziomu prężności
finansowej (rubryka 8 × 100) ÷ 8
_______
zł
Zadanie 4.
Niezależność finansowa.
To poziom, do którego powinieneś dążyć. Masz zapew-
nione zaspokojenie dziesięciu potrzeb i ponadto mo-
żesz cieszyć się lepszym poziomem życia niż obecnie,
bez konieczności chodzenia do pracy. Innymi słowy, je-
steś od niej całkowicie niezależny. Kwotę, dzięki której
możesz osiągnąć ten poziom, bardzo łatwo obliczyć. Ile
zarabiasz teraz rocznie?
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
195
Przykład.
Jeżeli obecnie zarabiasz 120 000 zł rocznie
i inwestujesz 30 000 zł, to do osiągnięcia niezależności
finansowej potrzebna Ci jest suma 90 000 zł rocznie.
1. Miesięczny dochód potrzebny
do utrzymania wystarczającego
poziomu życia
_______
zł
× 12 miesięcy
_______
zł
2. Mój cel
Roczny dochód z moich
inwestycji potrzebny, aby być
na poziomie niezależności
finansowej przez resztę życia
(rubryka 1 × 12)
_______
zł
3. Masa krytyczna potrzebna do
osiągnięcia poziomu niezależno-
ści finansowej
_______
zł
Zadanie 5.
Wolność finansowa.
Ten poziom osiągniesz, gdy Twoje inwestycje doprowa-
dzą Cię do momentu, w którym będziesz mógł prowadzić
styl życia zgodny z Twoimi marzeniami, nie pracując.
Niezależność finansowa zostanie uzyskana w mo-
mencie, gdy dzięki Twoim inwestycjom zyskasz do-
chód co najmniej równy zarobkom, które chciałbyś
otrzymywać z pracy lub z firmy, którą prowadzisz.
Arkadiusz Bednarski
196
Zadaj sobie pytanie: „Ile pieniędzy musiałbym zarabiać
rocznie, aby zapewnić sobie taki poziom życia, jakiego
pragnę?”. Możesz przejść przez następujące etapy:
Abyś był człowiekiem wolnym finansowo, Twoje
1.
dochody nie mogą być niższe od tych obecnych. Po-
winieneś mieć także wystarczająco dużo pieniędzy,
aby móc kupić sobie „inne rzeczy”, które chciałbyś
mieć, lecz na które Cię teraz nie stać. Ustal, ile każde
z Twoich pragnień może Cię kosztować miesięcznie
i zapisz je w rubryce 1 na następnej stronie. Potem
oblicz dodatkowy dochód miesięczny potrzebny do
pokrycia kosztów. (Pamiętaj — to nie jest jeszcze
Twoja całkowita wolność finansowa).
Przykład.
Rzecz
Koszt Miesięczne raty
Drugi dom
350 000 zł
3500 zł
Łódź motorowa
150 000 zł
2300 zł
Porsche
100 000 zł
1200 zł
Potrzebny dodatkowy dochód miesięczny:
7000 zł
Zapisz w rubryce 2 całkowity dochód miesięczny
2.
potrzebny do utrzymania niezależności finansowej
(z rubryki 1).
Dodaj pozycje z rubryk 1 i 2, aby obliczyć miesięcz-
3.
ny koszt Twojej wolności finansowej.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
197
Rzecz
Koszt
Miesięczne raty
____________
_______
zł
_______
zł
____________
_______
zł
_______
zł
____________
_______
zł
_______
zł
____________
_______
zł
_______
zł
____________
_______
zł
_______
zł
____________
_______
zł
_______
zł
____________
_______
zł
_______
zł
Potrzebny dodatkowy dochód miesięczny:
_______
zł
Dochód miesięczny potrzebny do osią-
gnięcia niezależności finansowej (rubryka
1 w niezależności finansowej)
_______
zł
Całkowity miesięczny dochód potrzebny
do uzyskania wolności finansowej
_______
zł
× 12 miesięcy
_______
zł
Mój cel
Roczny dochód, którego potrzebuję, aby
osiągnąć niezależność finansową
_______
zł
Masa krytyczna potrzebna do osiągnięcia
poziomu niezależności finansowej
_______
zł
Zadanie 6.
Absolutna wolność finansowa.
To najwyższy poziom, jeśli chodzi o finanse osobiste.
Osiągają go nieliczni, ale również i dla Ciebie jest on
możliwy. Twoje inwestycje dostarczają Ci dochodu ta-
kiego, że masz pewność, iż możesz robić to, co chcesz,
kiedy chcesz, gdzie chcesz, z kimkolwiek chcesz, tak
długo jak chcesz, bez konieczności chodzenia do pracy.
Arkadiusz Bednarski
198
Zastanów się chwilę, czego byś potrzebował, aby być
całkowicie wolnym finansowo. Potem wypełnij rubryki
na następnej stronie:
Wymień wszystkie rzeczy, które chciałbyś mieć,
1.
gdybyś był wolny od ograniczeń finansowych.
Przepisz, które byś zatrzymał, gdybyś osiągnął cał-
a)
kowitą wolność finansową, np.: masz już łódź mo-
torową, ale jeszcze chciałbyś, by jacht był Twoją
własnością. Jeżeli chcesz zatrzymać łódź — zapisz
to. Jeżeli nie — zapisz tylko, jaki jest koszt jachtu.
Teraz dodaj do listy wszystkie „nowe” rzeczy,
b)
których pragniesz, i umieść je na swojej „liście
finansowej wolności”.
Ustal, ile każda z tych rzeczy może kosztować
c)
miesięcznie i zapisz to w rubryce 1.
Przykład.
Rzecz
Koszt Miesięczne raty
Zatrzymam drugi dom
350 000 zł
3500 zł
Zamiast łodzi chcę
jacht
500 000 zł
5000 zł
Zamiast
porsche
wolę ferrari
250 000 zł
2500 zł
Potrzebny dodatkowy dochód miesięczny:
11 000 zł
Zapisz w rubryce 2 całkowity dochód miesięczny po-
2.
trzebny do utrzymania obecnego poziomu życia, tzn.
poziomu niezależności finansowej (z rubryki 1).
Dodaj pozycje z rubryk 1 i 2, aby uzyskać mie-
3.
sięczny koszt Twojej absolutnej wolności finanso-
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
199
wej. Pomnóż to przez 12, aby zobaczyć, jaki jest Ci
potrzebny dochód roczny.
Rzecz
Koszt Miesięczne raty
____________
_______
zł
_______
zł
____________
_______
zł
_______
zł
____________
_______
zł
_______
zł
____________
_______
zł
_______
zł
____________
_______
zł
_______
zł
____________
_______
zł
_______
zł
____________
_______
zł
_______
zł
Potrzebny dodatkowy dochód miesięczny:
_______
zł
Dochód miesięczny potrzebny do osiągnięcia
niezależności finansowej (rubryka 1 w niezależ-
ności finansowej)
_______
zł
Całkowity miesięczny dochód potrzebny
do uzyskania wolności finansowej
_______
zł
× 12 miesięcy
_______
zł
Mój cel
Roczny dochód, którego potrzebuję, aby osią-
gnąć absolutną wolność finansową
_______
zł
Masa krytyczna potrzebna do osiągnięcia pozio-
mu absolutnej wolności finansowej
_______
zł
Teraz czas na wstępny plan. Masz już swoje marzenia
i wiesz, że chcesz je osiągnąć. Teraz musisz złożyć sam
przed sobą przyrzeczenie, że będziesz dążył do spełnie-
nia marzeń, a także określisz, kiedy je osiągniesz.
vvv
Arkadiusz Bednarski
200
Deklaracja niepodległości finansowej
To są marzenia, które postanawiam zacząć spełniać od
dzisiaj!
Przyrzekam sobie, że będę skoncentrowany, elastycz-
ny i zdecydowany na tyle, by zrobić wszystko to, co
możliwe, aby osiągnąć wymienione niżej cele finanso-
we, dla korzyści mojej i mojej rodziny. Niech będzie
wiadomo, że od dzisiaj będę zaangażowany w to, by
zbudować fundamenty dobrobytu finansowego, który
pozwoli mi na osiągnięcie wolności, bogactwa i jakości
życia, na które rzeczywiście zasługuję.
Kwota, która jest mi potrzebna do osiągnięcia poziomu
spokoju finansowego, to: ...................................... zł.
Osiągnę ten poziom do (data) ..................................... .
vvv
Kwota, która jest mi potrzebna do osiągnięcia poziomu
bezpieczeństwa finansowego, to: .................... zł.
Osiągnę ten poziom do (data) ......................................
vvv
Kwota, która jest mi potrzebna do osiągnięcia poziomu
prężności finansowej, to: ........ zł. Osiągnę ten poziom
do (data) .....................................
vvv
Kwota, która jest mi potrzebna do osiągnięcia poziomu
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
201
niezależności finansowej, to: ............................ zł.
Osiągnę ten poziom do (data) .......................................
vvv
Kwota, która jest mi potrzebna do osiągnięcia poziomu
wolności finansowej, to ................. zł. Osiągnę ten
poziom do (data) ..................................... .
vvv
Kwota, która jest mi potrzebna do osiągnięcia poziomu
absolutnej wolności finansowej, to: .............. zł.
Osiągnę ten poziom do (data) ..................................... .
vvv
Plan i cele
Aby osiągnąć wyznaczone cele, musisz zacząć myśleć
strategicznie i znaleźć sposób na ich realizację. Sta-
nie się tak, gdy określisz, co możesz osiągnąć, mając
na uwadze konkretny wynik finansowy. Innymi słowy,
zaplanuj takie cele, których zdobycie przyniesie Ci pie-
niądze. Nie będzie to zakup nowego samochodu czy
pralki. Będą nimi natomiast: otwarcie spółki, napisanie
i wydanie książki, zakup nieruchomości, zainwestowa-
nie w biznes, zakup akcji, stworzenie sieci MLM itp.
Arkadiusz Bednarski
202
Moje cele finansowe
Zadanie.
Stwórz szereg celów, mając na uwadze kon-
kretny wynik finansowy. Pamiętaj, cele są to po prostu
marzenia, przy których podajemy datę ich realizacji.
Poniżej wymienione są cele, które postanawiam osią-
gnąć!
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
Masz już wyznaczone i zapisane cele. Jednak to nie wy-
starczy, aby je osiągnąć. Musisz także zastanowić się
i zapisać, jakie działania zamierzasz podjąć, aby je reali-
zować (zapisz to poniżej):
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
203
Dziesięć głównych działań na rok
20__/20__
Poniżej wymienione są działania, które postanawiam
podjąć do ................. 20............ roku, aby osiągnąć moje
cele finansowe!
Miesiąc: ...................
1. ..................................................................................
2. ..................................................................................
3. ..................................................................................
4. ..................................................................................
5. ..................................................................................
6. ..................................................................................
7. ..................................................................................
8. ..................................................................................
9. ..................................................................................
10. ................................................................................
Tożsamość inwestora
Wrócimy teraz do opisanej poprzednio potrzeby zmia-
ny mentalności z konsumenta na inwestora.
Zmiana tożsamości:
„Inwestor” — zamiast „osoba rozrzutna”.
„Biznesmen — zamiast „konsument”.
Arkadiusz Bednarski
204
Kim muszę się stać, aby osiągnąć moje cele?
Zadanie.
Napisz, jakim człowiekiem musisz się stać,
aby zacząć osiągać swoje cele finansowe? Jaka musi być
Twoja tożsamość? Z kim musisz się identyfikować?
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
vvv
Pomyśl, co by było, gdyby można było sprawić, by wy-
datki na konsumpcję stały się aktywami.
Pytanie może wydawać się przewrotne. Jeżeli jednak
prowadzisz działalność gospodarczą, zakup nowego
samochodu to zakup aktywu. Mogąc łatwiej i szybciej
się przemieszczać, jesteś w stanie odbyć więcej spotkań
handlowych, a przez to więcej zarobić.
Jeżeli postanowisz zostać taksówkarzem, samochód
także staje się inwestycją.
Jeżeli zostajesz trenerem, książki, przybory do pisa-
nia czy audiobooki są inwestycją.
Rozdział 6. Droga do absolutnej wolności finansowej
205
Jeżeli jesteś mechanikiem, narzędzia są inwestycją.
Jeżeli jesteś fryzjerem, suszarka do włosów jest in-
westycją.
Przykłady można by mnożyć. Jednak najciekawsze jest
to, że możesz zacząć zarabiać na tym, że wydajesz pie-
niądze na produkty codziennego użytku. Wiele przed-
stawionych wcześniej firm MLM proponuje coś, czego
90% osób stykających się z tą propozycją biznesową
nie jest w stanie zauważyć. Jest to możliwość zarabiania
pieniędzy na tym, na co co miesiąc wydajemy pieniądze.
Każdy z nas je, pije, śpi, używa kosmetyków, proszku do
prania, jeździ na wczasy, rozmawia przez telefon, spo-
tyka się ze znajomymi, jest aktywny na portalach spo-
łecznościowych itd. Jeżeli prowadziłbyś własny sklep,
to gdzie kupowałbyś produkty? W supermarkecie czy
u siebie? Odpowiedź wydaje się oczywista. Takie rozwią-
zanie proponują niektóre z firm marketingu sieciowego:
skoro i tak używasz różnych produktów i kupujesz je
w markecie, dlaczego nie miałbyś zmienić miejsca ich
zakupu i kupować ich u siebie. Nawiązując współpra-
cę z tego typu firmami, stajesz się niezależnym przed-
siębiorcą, który może kupować po cenach hurtowych
(niedostępnych dla przeciętnego klienta). Możesz także
sprzedawać te produkty swoim klientom i zarabiać na
marży. Jako że jest to MLM, możesz dodatkowo budo-
wać sieć dystrybucji. Niezależni dystrybutorzy w Twojej
sieci oraz Twoi i ich klienci generują określony obrót,
od poziomu którego uzależniona jest Twoja prowizja.
Arkadiusz Bednarski
W ten sposób konsumujesz i jednocześnie inwestujesz.
Jest to chyba jedno z najlepszych rozwiązań, jakie wy-
myślono. Możesz być inwestorem, będąc jednocześnie
konsumentem. Taki model nazywa się prosumpcją
i został wymyślony wiele lat temu. To rozwiązanie pro-
ponuje tylko kilka firm z branży MLM. Współpracu-
jąc z jedną z pozostałych, musisz liczyć się z potrzebą
inwestowania w produkty, które nie są przedmiotem
zwykłej konsumpcji. Firmami, które działają w mode-
lu prosumpcji, są przede wszystkim Amway i Lyoness,
a także, w pewnym stopniu Avon, Oriflame i inne firmy
oferujące kosmetyki, produkty żywnościowe i chemię
gospodarczą.
207
Z tego rozdziału dowiesz się tego wszystkiego, czego
nie wiesz; co powinieneś wiedzieć, a czego nikt Ci nie
powie. Oto wiedza warta naprawdę dużych pieniędzy.
Dźwignie finansowe
Nauka zarządzania wprowadza pojęcia tzw. dźwigni
finansowej, która związana jest ze sposobem finanso-
wania działalności przedsiębiorstwa, a ściślej mówiąc,
ze strukturą kapitału firmy. Określa ona relację wiel-
kości kapitału obcego do kapitału własnego. Dźwignię
stosuje się po to, aby powiększyć udział długu w ca-
łym kapitale firmy w celu zwiększenia poziomu jej do-
chodowości. Prawie każde przedsiębiorstwo stosuje
dźwignię finansową, ponieważ pozwala ona zwiększyć
wartość aktywów bez potrzeby inwestowania własnych
pieniędzy oraz obniżyć podatek, ponieważ odsetki od
kredytu będą kosztem długu i obniżą podstawę opo-
datkowania.
Tak mechanizm ten wykorzystywany jest przez przed-
siębiorstwa. Przyjrzyjmy się jednak kilku sposobom,
R
ozdział
7.
Tajemna wiedza finansowa
Arkadiusz Bednarski
208
w jakie Ty możesz wykorzystać go do zwiększenia po-
ziomu swoich dochodów, a przez to także inwestycji.
Dźwignia na kredycie gotówkowym
Kredytobiorcy powinni sobie uzmysłowić, że bank
nie jest ich przyjacielem. Nie zależy mu na tym, aby na
transakcji odnieśli oni korzyść, tylko aby mieli wrażenie,
że tak jest. Stąd wszelkie porady, rozwiązania i pomoc
w spłacie kredytu trzeba traktować z dystansem i umieć
wykorzystać. Jeżeli bank proponuje rozłożenie spłaty
kredytu na większą liczbę rat, to trzeba pamiętać, że
on na tym zarabia, ponieważ zamiast płacić przez pięć
lat po 700 zł, klient będzie płacił przez dziesięć lat po
430 zł. W pierwszym wypadku przeleje na konto banku
42 000 zł, a w drugim 51 600 zł. Pozornie jest odciążo-
ny, bo płaci miesięcznie mniejszą ratę, ale w rezultacie
oddaje więcej. A co się dzieje z tymi zaoszczędzony-
mi 270 zł? Na początku klient się cieszy, bo faktycznie
w jego kieszeni zostaje 270 zł. Jednak bardzo szybko,
po dwóch, trzech miesiącach, te zaoszczędzone pie-
niądze są wydawane na konsumpcję. Jeżeli konsument
zaoszczędził 270 zł, a pojawia się okazja zakupu nowej
plazmy za 230 zł miesięcznie, to od razu widzi w tym
zysk. Nie dość, że ma nowy telewizor, to jeszcze zostaje
mu 40 zł. Dawno już zapomniał o tym, że 430 zł będzie
płacił o pięć lat dłużej, niż płaciłby 700 zł. Jeżeli do
plazmy dostał dodatkowo kartę kredytową, której limit
zwiększa się o wartość spłaconego w racie kredytu kapi-
tału, zaczyna używać tej karty, płacąc odsetki od zacią-
Rozdział 7. Tajemna wiedza finansowa
209
gniętej pożyczki. W ten sposób dług rośnie lawinowo.
Wciąż zapominamy o tym, że o wiele łatwiej jest wydać,
niż zarobić. Zakup plazmy na kredyt to dwa podpisy na
wniosku kredytowym lub jeden na paragonie z termi-
nalu do kart kredytowych. Zarobienie na tę plazmę to
czasami kilka miesięcy pracy. Tego jednak nie widać…
Jak można mądrze wykorzystać propozycję banku
i rozkładając kredyt na dłuższy okres spłaty, na tym za-
robić?
Otóż zaoszczędzone, jak w powyższym przykładzie,
270 zł najlepiej jest ulokować w inwestycji, która przy-
niesie przez 10 lat większy zwrot niż wynosi oprocen-
towanie kredytu.
Dźwignia na kredycie hipotecznym
Ciekawszym sposobem wykorzystania kredytu jest
dźwignia, jaką możesz zastosować, posiadając kredyt
hipoteczny.
Jak wiesz, tego typu kredyty są zazwyczaj zawierane na
długie okresy: 15, 20 i 30, a czasami i więcej lat. Wy-
obraźmy sobie, że zaciągnąłeś kredyt na zakup miesz-
kania w wysokości 300 000 zł, którego rata miesięczna
wynosi około 2200 zł. Cieszysz się z tego zakupu, bo
wreszcie masz własny kąt. Jednakże nawet najtańszy
kredyt wciąż pozostaje kredytem. Nie można zatem
spodziewać się, że pożyczając od banku 300 000 zł, tyle
samo mu się odda po dwóch dekadach. Wybierając na-
Arkadiusz Bednarski
210
wet najniższe oprocentowanie kredytu i tak musisz się
liczyć z tym, że na w ciągu 240 miesięcy spłacisz dru-
gie tyle, ile pożyczyłeś. Nie sposób oczywiście pominąć
tego, że oprocentowanie jest najczęściej zmienne, a ban-
ki chętnie z niego korzystają. Po 20 latach masz zatem
spłacony kredyt i własne mieszkanie, którego wartość
rynkowa (ma ponad 20 lat!) jest najprawdopodobniej
niższa niż wartość przelanych pieniędzy do banku. Do
tego w ciągu tych wszystkich lat, aby móc komforto-
wo mieszkać, zrobiłeś przynajmniej dwa remonty, które
pochłonęły kilkanaście tysięcy złotych.
A co by było, gdyby można było spłacić ten kredyt
o połowę wcześniej i po 20 latach mieć własne miesz-
kanie i oszczędności? Jak to zrobić?
Negocjujesz z bankiem przedłużenie okresu spłaty kre-
dytu z 20 na 30 lat. Bank powinien chętnie przystać na
Twoją propozycję, ponieważ daje mu to większy zysk
z odsetek. Płacąc zamiast dwadzieścia, trzydzieści lat,
masz niższą ratę kredytu o około 500 zł. I nie byłoby
w tym nic odkrywczego, gdyby nie fakt, że zamiast prze-
znaczyć to 500 zł na konsumpcję, jak robi to większość
osób, inwestujesz je. Po upływie 13 lat masz częścio-
wo spłacone mieszkanie oraz oszczędności w kwocie
wystarczającej na pokrycie pozostałej kwoty zobowią-
zania. Począwszy od 14. roku, mieszkasz we własnym,
wolnym od hipoteki mieszkaniu. I tu by można było
skończyć. Jednak założyłeś na początku, że będziesz
spłacał mieszkanie przez 20 lat. Zatem teraz te 2200 zł
Rozdział 7. Tajemna wiedza finansowa
211
miesięcznie, które płaciłeś na ratę kredytu i inwestycję,
inwestujesz dalej przez kolejne 7 lat. Po upływie 20 lat
od czasu zaciągniętego kredytu masz wciąż własne
mieszkanie oraz 300 000 zł oszczędności!
Zwróć uwagę na to, że nie wydałeś nic ponad to, co
i tak wydawałeś. To jest kolejny przykład wiedzy, jaką
posiadają ludzie zamożni, a której brak ludziom, którzy
nieco gorzej radzą sobie z finansami.
Dźwignia na nieruchomościach
Ta dźwignia jest nieco podobna do poprzedniej. Wyko-
rzystuje jednak już posiadaną nieruchomość.
Dźwignia na podatkach
Istnieją różne rodzaje dźwigni na podatkach. Przyj-
rzyjmy się jednej, która jest stosowana przez większość
ludzi biznesu, a ściślej mówiąc tych, którzy poważnie
traktują to, co robią zawodowo. Polega ona na tym, że
w pierwszym okresie istnienia firma najczęściej przyno-
si straty. Wiąże się to z potrzebą inwestowania w nie-
ruchomości, maszyny, zatrudnienie ludzi, innowacje
itd. Jednak z czasem, jeżeli biznes się rozwija, straty
zaczynają się niwelować i pojawia się zysk, od którego,
zgodnie z prawem, należy odprowadzić podatek. Dźwi-
gnia na podatku w tym wypadku polega na przeniesie-
niu środków, które mają być opodatkowane, na kolejne
inwestycje, czy to w postaci środków trwałych (leasing
maszyn i pojazdów), czy zakupu nieruchomości. Na
Arkadiusz Bednarski
212
przykład firma, która planuje wypracowanie miliona
złotych zysku, może zdecydować się na budowę nowej
hali magazynowej. Dzięki tej hali w kolejnych latach
będzie mogła zwiększyć wolumin sprzedaży, co będzie
miało wpływ na jej przychody. Przez jakiś czas firma
znów nie będzie zarabiać. A kiedy zysk zacznie się poja-
wiać, przedsiębiorstwo przeznaczy środki finansowe na
inne inwestycje. W ten sposób, zamiast płacić podatki,
inwestuje w swój rozwój. I tak może robić w nieskoń-
czoność. Rośnie obrót, wartość rynkowa oraz kapitali-
zacja firmy.
Jak nie stracić na spadku?
Przepisy prawa są tak skonstruowane, że gdy Ty lub
Twoi bliscy odejdą z tego świata, to osoby, które odzie-
dziczą po nich majątek, muszą zapłacić podatek docho-
dowy od spadków i darowizn. O ile w przypadku po-
zostawionej przez zmarłego gotówki podatek należny
Skarbowi Państwa może być pokryty z tejże gotówki,
to w przypadku innych składników majątkowych spra-
wa może się bardzo skomplikować i zamiast ułatwić,
utrudnić życie.
Jeżeli przykładowo zmarły pozostawi nieruchomości
warte 500 000 złotych, to osoba, która otrzyma spadek,
musi zapłacić określony prawem procent wartości po-
zostawionego majątku. Jeżeli obdarowany nie ma takiej
kwoty, sprawy zaczynają się komplikować. Podobnie
Rozdział 7. Tajemna wiedza finansowa
jest w przypadku, kiedy zmarły był właścicielem bizne-
su i pozostawił go w spadku.
Aby się przed tym zabezpieczyć, warto wykupić pro-
ste ubezpieczenie na życie. Kupując drogi samochód,
większość osób wykupuje dodatkowo bezpiecznie au-
tocasco. Podobnie trzeba myśleć w odniesienie do sie-
bie i swoich najbliższych. Obliczenie posiadanego ma-
jątku i wykupienie polisy na życie równej spodziewanej
wartości podatku ze wskazaniem osoby uposażonej jest
najlepszym znanym sposobem na ochronę jej od pro-
blemów związanych z podatkami. Wysokość składki
ubezpieczenia zależy od kilku czynników: wiek ubez-
pieczonego, stan zdrowia, wartość sumy ubezpiecza-
nia itd. Trudno jednak porównywać wielkość rocznej
składki za ubezpieczenie na życie z wysokością podat-
ku, jaki miałaby zapłacić osoba, która otrzyma spadek.
Szczególnie gdy dotyczy to innych osób niż te, które
należą to I grupy podatkowej. Taki sposób zabezpie-
czania swoich najbliższych i partnerów w spółkach jest
powszechnie stosowany w Stanach Zjednoczonych,
a także w wielu państwa Unii Europejskiej.
214
Ten rozdział właściwie powinien być drugim, jednak
gdybyś zaczął czytać o tym, jak bardzo jesteśmy zadłu-
żeni i jakie mogą być tego konsekwencje, najprawdopo-
dobniej zniechęciłbyś się tą wizją i nie przeczytałbyś tej
książki w ogóle. Wszyscy wiemy, że większość społe-
czeństwa jest zadłużona, tylko w rozmowach staramy się
udawać, że to nie dotyczy nas. Staramy się zatuszować
naszą sytuację materialną nowymi samochodami, zagra-
nicznymi wczasami, nową plazmą, odtwarzaczem Blu-
ray, modnym kompletem mebli, nowymi ubraniami itp.
Nie oszukujmy się. W pierwszym kwartale 2011 roku
prywatne zadłużenie Polaków wynosiło ponad
700 mld zł, z czego suma zaległych zobowiązań to po-
nad 28 mld zł
32
.
Przy ulicy Marszałkowskiej w Warszawie jest wyświe-
tlana liczba, która podaje wysokość długu narodowego.
Cyfry zmieniają się z ogromną prędkością. Średnio co
osiem sekund dług ten wzrasta o 1000 zł.
32
Zaległe zobowiązania — kredyty niespłacane w terminie.
R
ozdział
8.
Strategia w yjścia z długów
Rozdział 8. Strategia wyjścia z długów
215
Rodzi się pytanie: jak mamy nie być zadłużeni, skoro
dług jest częścią „normalnie” funkcjonującej gospodar-
ki? Pocieszeniem w tym wszystkim może być jedynie to,
że na tle Unii Europejskiej wyglądamy całkiem dobrze
z długiem 52,80% PKB
33
. Cała Unia Europejska może
się „pochwalić” długiem w wysokości 81,80% PKB.
Demokracja przyszła do nas wraz ze wszystkimi jej
wadami i zaletami. W kulturze zachodniej ludzie są tak
uwarunkowani, że kupowanie i używanie produktów
najpierw i płacenie za nie wyższej ceny później jest nie
tylko akceptowane, ale i uważane za normalne. W Pol-
sce ten model też coraz częściej się pojawia, przez co
już wielu ludzi żyje na kredyt.
Długi konsumpcyjne mogą stanowić dla Ciebie najwięk-
szą przeszkodę w osiągnięciu wolności finansowej. Je-
żeli chcesz osiągnąć sukces finansowy na dłużej, musisz
przełamać wzorzec wydawania pieniędzy „teraz” i na-
uczyć się płacić za rzeczy, zanim zaczniesz ich używać.
33
PKB — Produkt Krajowy Brutto.
Nie jest ważne, ile zarabiasz. Ważne jest to, ile po-
trafisz przy sobie zatrzymać.
Najpierw zdecyduj, czego pragniesz, stwórz
plan, jak na to zebrać pieniądze — a potem za to
zapłać.
Arkadiusz Bednarski
216
Oto trzy scenariusze, które ilustrują, w jaki sposób dłu-
gi wpływają na plany finansowe:
Przykład 1.
Jeżeli osoba X ma na swoich kartach kre-
dytowych dług rzędu 15 000 zł rocznie, zapłaci odset-
ki przeciętnie w kwocie 2703 zł i pod koniec roku nic
za te pieniądze nie będzie miała, to po 5 latach zapłaci
13 515 zł za używanie kart.
Jeżeli osoba Y podejmie decyzję: nie wydawać wię-
cej, niż zarabia, oszczędzi co roku tę samą sumę, czyli
2703 zł i odłoży ją na koncie oszczędnościowym na 9%,
to pod koniec pierwszego roku będzie miała 2946,27 zł,
a po 5 latach — 52 893 zł, co stanowi różnicę w masie
krytycznej aż 32 631 zł. Pamiętaj, osoba X pod koniec
5. roku będzie miała jeszcze 15 000 zł długu na karcie.
Przykład 2.
Osoba X postanawia wyjechać na wakacje.
Decyduje się więc na tydzień na Karaibach i za pośred-
nictwem karty kredytowej wydaje tam 15 000 zł. Potem
przez 5 lat spłaca ten dług (co miesiąc wymagane mini-
mum). Całkowity koszt wakacji to 22 200 zł.
Osoba Y w styczniu 2010 roku postanawia wyjechać na
wakacje na Karaiby w styczniu 2013 roku. Odkładając
ok. 540 zł miesięcznie, oszczędza 12 960 zł, co — razem
z procentem bankowym — daje sumę 15 000 zł. Za te
same wakacje co osoba X, osoba Y płaci gotówką. Oso-
ba X zapłaciła za nie ok. 9240 zł więcej. Osoba Y może
wykorzystać tę różnicę na swoje następne wakacje!
Rozdział 8. Strategia wyjścia z długów
217
Przykład 3.
Osoba X kupuje samochód, model z 2009 ro-
ku, za 51 000 zł, zaciągając pożyczkę w banku na 5 lat.
Całkowity koszt samochodu po 5 latach (przy spłatach
825 zł miesięcznie i minimalnej pierwszej wpłacie) wy-
niesie 64 500 zł.
Osoba Y kupuje taki sam samochód w 2010 roku. Jest
on używany, pochodzi z 2005 roku i ma na liczniku
20 000 km. Kosztuje 36 000 zł. Osoba Y przez poprzed-
nie 3 lata oszczędzała na samochód, odkładając co mie-
siąc 426 zł, i jej całkowity wkład gotówkowy wynosi
33 000 zł. Osoba X zapłaciła prawie dwa razy tyle.
Jeżeli jesteś zadłużony, to korzystając z poniższego for-
mularza, możesz zaplanować strategię pozbycia się dłu-
gów.
vvv
Plan wyjścia z długów (plan na 1–5 lat)
Zadanie
Nazwisko i imię: ...................................................
Miesięczny zarobek: .................zł
Mój obecny dług: .....................zł
% przeznaczony na spłatę: .....%
Suma przeznaczona na spłatę: ..........................zł
Arkadiusz Bednarski
218
Ile pieniędzy będę jeszcze winien pod koniec:
Roku
20__
20__
20__
20__
20__
Kwota
____zł
____zł
____zł
____zł
____zł
Komu te pieniądze będę oddawał:
Pożyczka
od
Obecnie Cel
Potrzebne Odsetki Miesięcz-
nie
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
Razem: ____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
____ zł
Rozdział 8. Strategia wyjścia z długów
Napisz, dlaczego musisz osiągnąć te cele finansowe
i pozbyć się tych długów.
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
220
Brak pieniędzy jest przyczyną wszelkiego zła.
Anthony Robbins
Napoleon powiedział: „Zdolności są niczym bez spo-
sobności”.
Aby osiągnąć sukces, potrzebne są dwie rzeczy: wol-
ność polityczna i sposobność ekonomiczna.
Żyjemy we właściwym czasie, w kraju, w którym po-
jawiają się te dwie rzeczy jednocześnie. A to zdarza się
niezwykle rzadko. Jeżeli spojrzysz trzydzieści, sto, dwie-
ście, tysiąc, pięć tysięcy lat wstecz, zobaczysz, że nigdy
w historii nie było takich możliwości, jakie są teraz.
I tylko proszą, byś z nich skorzystał.
Większość ludzi żyje bez nadziei na poprawę swojego
losu. Nie mają żadnych szans, aby stać się wolnymi, nie
tylko finansowo. Nie mówimy o tysiącach, ale o miliar-
dach ludzi. Żyjemy w wyjątkowym okresie w historii
i w jednym z najbardziej wyjątkowych miejsc na Ziemi.
Jeszce kilkaset lat temu 95% z nas nie miało ani wol-
ności osobistej, ani żadnych możliwości zmiany ekono-
Zakończenie
Zakończenie
221
micznych warunków swojej egzystencji. Dla większości
Polaków nie było to możliwe nawet niecałe 30 lat temu.
Wciąż na świecie więcej jest krajów, w których są ogra-
niczenia wolności ekonomicznej i nie przestrzega się
praw człowieka, niż tych, w których, tak jak w Polsce, są
wolne wybory i dobre warunki do prowadzenia własnej
działalności gospodarczej. Takich krajów jak Polska jest
bardzo mało. Żyje w nich około 1,4 miliarda ludzi, co
stanowi niecałe 20% całej ludzkości. 80% ludzi na świe-
cie nie ma takich możliwości jak Ty!
To, co zrobisz z tą wolnością, zależy tylko Ciebie. Nie
od ministra, nie od rządu, nie od prezydenta ani nie
od nauczyciela w szkole. Nie zależy także od Twoich
rodziców, przyjaciół, znajomych, współpracowników
czy klientów. To Ty każdego dnia decydujesz, czy i jak
tę wolność spożytkujesz. Być może Twoi rodzice lub
dziadkowie marzyli o wyjeździe za granicę, ale nie mogli
zrealizować tego marzenia, bo nie było wolności poli-
tycznej. Ty kilkoma kliknięciami w klawiaturę możesz
kupić bilet na samolot i za parę chwil podziwiać Wielki
Kanion, oglądać Paryż z wieży Eiffla lub przemierzać
na wielbłądach Saharę. Nic i nikt nie może Ci tego za-
bronić. Z wyjątkiem jednej osoby: Ciebie samego. Mo-
żesz pisać książki, możesz uczyć się dowolnego języka,
możesz podróżować i mieszkać, gdzie chcesz; możesz
pomagać innym, robić i mieć wszystko, czego zapra-
gniesz. To jest tylko Twoja decyzja. Wolność polityczna
Arkadiusz Bednarski
i ekonomiczna, daje ogromne, wprost nieograniczone
możliwości.
Żyjemy w wyjątkowych i fascynujących czasach. Rze-
czywistość zmienia się na naszych oczach. Stajemy się
coraz bardziej wykształceni, żyjemy wygodniej, mamy
większe poczucie bezpieczeństwa. Aby móc w peł-
ni wykorzystać tę wolność polityczną i ekonomiczną,
potrzebne Ci są pieniądze. Potrzebujesz absolutnej
wolności finansowej. Wszystko zależy od Ciebie.
Tę publikację możemy podsumować jednym zdaniem,
które jest kluczem do niezależności finansowej:
Dziękuję za przywilej napisania tej książki właśnie dla
Ciebie.
Arkadiusz Bednarski
Jeżeli znajdziesz prawdziwą przyjemność w wyda-
waniu pieniędzy na aktywa, staniesz się niezależny
finansowo!
Bogać się, kiedy śpisz
Ben Sweetland
Oczywiście tytułu tej książki nie
można traktować dosłownie. Nie-
mniej ludzie, którzy przeczytali tę
książkę, wiedzą już, jak wykorzy-
stać swoją podświadomość (która
pracuje także, kiedy Ty śpisz).
Zmienili swój sposób myślenia na
taki, który pomógł im osiągnąć to,
o czym marzyli: udany związek,
wpływ na innych, zdrowie czy pie-
niądze. Z pewnością wiesz, że cały nasz umysł jest podzielony
na dwie części: świadomą i nieświadomą.
Ta książka pokazuje, jak używać własnej podświadomości, gdy
śpisz, aby osiągnąć to, czego chcesz od życia… Lepszy zwią-
zek, małżeństwo, pieniądze, wpływ na innych.
Na własne życzenie będziesz mógł używać swojego twórcze-
go umysłu w rozwiązywaniu codziennych problemów, po-
dejmowaniu właściwych decyzji i znajdowaniu sposobów na
osiągnięcie swoich celów.
Brzmi to mało realnie, nieprawdaż? Tak uważali praktycznie
wszyscy, którzy zdecydowali się sięgnąć po tę książkę, ZANIM
jej nie przeczytali.
Książkę zamówisz na stronie wydawnictwa Złote Myśli:
Jak o pieniądzach
myślą bogaci…
Andrzej Mańka
Umiejętność dawania sobie rady
z własnymi finansami jest sztuką.
Jedni ludzie, nie mając wiele pie-
niędzy, potrafią mądrze nimi ope-
rować. Innym natomiast wychodzi
to dużo gorzej — i to bez względu
na to, ile zarabiają. Dlaczego tak
się dzieje, dowiesz się z książki na-
pisanej w Polsce, przez Polaka, dla
bogatych i biednych Polaków.
Nawet jeśli masz problemy finansowe, toniesz w długach
i z tego powodu czujesz się przegrany, to nadal masz szansę
być bogatym Polakiem, musisz tylko podjąć walkę.
W książce znajdziesz m.in. porady i podpowiedzi:
Jak osiągnąć stabilność i bezpieczeństwo finansowe?
)
Jak zarabiać więcej, nie wyjeżdżając z Polski?
)
Gdzie w Polsce znajduje się Twoja „kopalnia złota”?
)
Jak umiejętnie obchodzić się z pieniędzmi?
)
Poradnik jest rozliczeniem się z polskimi mitami, cechami na-
rodowymi, z tym, co nam przeszkadza w bogactwie, i tym, co
je przybliża. Autor udowadnia, że żyjemy w epoce, w której
każdy może zostać milionerem. Nawet jeśli żyjesz w kraju ab-
surdów prawnych i podatkowych — to też możesz osiągnąć
NIEZALEŻNOŚĆ FINANSOWĄ.
Książkę zamówisz na stronie wydawnictwa Złote Myśli:
http://www.zlotemysli.pl/prod/10053/jak-o-pieniadzach-mysla-bogaci-i-dla-
Prawa sukcesu
Napoleon Hill
Poznaj Prawa Sukcesu, które prze-
testowały miliony ludzi na całym
świecie. Po raz pierwszy dostępne
również w Polsce.
Napoleon Hill, autor publikacji,
którego chyba nie trzeba niko-
mu przedstawiać, poświęcił 15
lat na zbieranie, klasyfikowanie
i organizowanie PRAW SUKCESU,
opierając się na życiu i osiągnię-
ciach takich ludzi jak: Henry Ford, Andrew Carnegie czy John
D. Rockefeller. Teraz Ty także możesz poznać Prawa, których
stosowanie odmieniło życia, kariery i losy wielu ludzi w ciągu
ostatnich blisko 100 lat.
Te Prawa stanowią podstawę, od której wychodzą praktycznie
wszyscy współcześni mówcy motywacyjni, doradcy zmiany
osobistej, specjaliści od psychologii sukcesu. Cytaty z Napole-
ona Hilla można przeczytać praktycznie wszędzie, a powołują
się na niego między innymi Anthony Robbins, Brian Tracy czy
Joe Vitale. To, o czym pisze Napoleon Hill, zostało także wy-
korzystane w filmie i książce „Sekret”, która w Polsce także nie
schodzi z list bestsellerów.
Książki zamówisz na stronie wydawnictwa Złote Myśli: