technologie – aktywne okna

grudzień 2009

W

ciągu roku nie brakuje burzowych sezonów. Wiejące wiatry
osiągają prędkość przekraczającą nawet 200 km/h. Po takich
nawałnicach do remontu zerwanych dachów, wyrwanych okien
i połamanych płotów, przystępują setki rodzin. Wiele osób nie

dostrzega jednak mikropęknięć spowodowanych wiatrem, które choć nie-
widoczne, w przyszłości mogą mieć duże znaczenie dla funkcjonalności
domu. Najbardziej narażone na zniszczenia są dachy i okna. A ponieważ
z zapowiedzi synoptyków wynika, że do tego rodzaju zjawisk atmosferycz-
nych powinniśmy zacząć się przyzwyczajać, o dobre materiały warto za-
dbać już na etapie projektu.

Strefy zagrożenia

O dobre okna powinni zatroszczyć się zwłaszcza mieszkańcy wysokich

pięter i właściciele domków na otwartym terenie. To tam wiatr wieje z naj-
większą siłą, powodując ugięcia i mikropęknięcia ramy. Żeby zrozumieć
z jak dużą siłą działa na okna, warto zdać sobie sprawę, że wiatr wiejący
z prędkością 100 km/h, to żywioł, który z łatwością łamie drzewa, przewra-
ca ludzi i może zmieniać kierunek jazdy samochodu. Takich nawałnic
mamy w Polsce przynajmniej kilkanaście w roku. Nie bez znaczenia jest
również położenie geograficzne budynku.

Tylko w pierwszych miesiącach 2008 roku nad Polską przeszły 3 potęż-

ne orkany, nad morzem, w Wielkopolsce i na Podhalu. Tegoroczny sierpień
to z kolei seria najbardziej spektakularnych tornad w województwie opol-
skim i kilka gwałtownych burz nad Śląskiem i Krakowem. Potężna nawałni-
ca nie ominęła też centralnie położonej Warszawy, w lipcu zalewając
większość ulic, piwnic i parkingów podziemnych.

Odporne

na wiatr

i deszcz

Okna o dużej odporności na wiatr są nie

tylko sztywniejsze, ale też lepiej

zabezpieczone. Ponieważ wichurom często

towarzyszą ulewy, okna powinny być też

wodoodporne. O tych właściwościach mówią

dwa ważne okienne współczynniki.

Robert Klos

Fo

t.

ar

ch

. C

JB

74 Builder

Builder

75

grudzień 2009

Wiatrowa mapa Polski pozwala ocenić, które województwa są najbar-

dziej narażone na gwałtowne podmuchy wiatru. Im ciemniejsze miejsca na
mapie, tym wiatry w regionie są silniejsze, a nawałnice zdarzają się czę-
ściej. Idąc tym tropem, w szczególnie sztywne okna, powinni się wyposa-
żyć mieszkańcy strefy I i II, choć doświadczenia ostatnich lat pokazują, że
nie ma regionów, gdzie nawałnice nie występują wcale. Rys. 1.

Jakich parametrów szukać?

Okna o dużej odporności na wiatr są nie tylko sztywniejsze, ale też lepiej

zabezpieczone. Ponieważ wichurom często towarzyszą ulewy, okna po-
winny być też wodoodporne. O tych właściwościach mówią dwa ważne,
okienne współczynniki. Im lepsze osiągną wartości, tym większa pewność,
że okna przetrwają każdą wichurę.

odporność na obciążenie wiatrem,

•

wodoodporność.

•
Informację tę powinniśmy znaleźć na karcie wyrobu dołączonej przez pro-
ducenta do każdego okna.

Odporność na obciążenie wiatrem

Parametr ten odpowiada na pytanie, przy jakim obciążeniu wiatrem,

wiejącym wprost na okno, nastąpi maksymalne dopuszczalne ugięcie ra-
my, a to jest dopuszczane na poziomie 1/150 jej długości. Tab.1

Klasa
Ciśnienie próbne
(Pa)

1

400

(Pa)

2

800

(Pa)

3

1200

(Pa)

4

1600

(Pa)

5

2000

(Pa)

6

>2000

(Pa)

Klasa
Ugięcie ramy

A

(≤1/150)

Słaba odporność

B

(≤1/200)

Dobra odporność

C

(≤1/300)

Najlepsza

odporność

Tab. 1. Tabela klas odporności na wiatr okien według obowiązującej
normy budowlanej.

Z tabeli pokazującej wartości poszczególnych współczynników, może-

my odczytać o ile ugnie się rama okna, na które działa określone ciśnienie,
czyli parcie wiatru. Żeby jednak zrozumieć, co oznaczają, należy przełożyć
wartość ciśnienia próbnego, na odpowiadającą mu prędkość wiatru, co
obrazuje tabela poniżej. Tab. 2

CIŚNIENIE PARCIA WIATRU

(Pa)

PRĘDKOŚĆ WIATRU

(km/h)

75

20

150

57

200

65

250

73

300

80

400

90

550

104

600

112

750

122

800

130

1000

144

1200

158

1500

176

1600

184

1800

194

2000

205

2400

223

Tab. 2. Prędkość wiatru odpowiadająca sile ciśnienia próbnego.

Biorąc pod uwagę nasze warunki klimatyczne,

w przeciętnym budynku mieszkalnym wystarczy

okno o odporności na obciążenie wiatrem

w klasie C-3/C-4.

W regionach najbardziej narażonych na silne

wiatry, a więc na dużych wysokościach lub

w szczerym polu, powinniśmy stosować okna

w klasie C5, które wytrzymają nawałnicę

pędzącą z prędkością ponad 200 km/h.

REKLAMA

technologie – aktywne okna

76

Builder

grudzień 2009

Okno o najwyższej odporności na siłę wiatru jest oznaczone symbolem

C-6. Oznacza to, że wiatr wiejący z prędkością ponad 205 km/h odkształci
jego ramę o 1/300 jej długości (dwumetrowy balkon ugnie się o 6 mm).
Z kolei okno o najniższej odporności na siłę wiatru oznaczone będzie sym-

bolem A-1, co oznacza, że już wiatr wiejący z prędkością 90 km/h dopro-
wadzi do maksymalnego ugięcia ramy, a więc o 1/150 jej długości (dwu-
metrowy balkon wygnie się od pionu o 13 mm).

Biorąc pod uwagę nasze warunki klimatyczne, w przeciętnym budynku

mieszkalnym wystarczy okno o odporności na obciążenie wiatrem w klasie
C-3/C-4. Tylko w regionach najbardziej narażonych na silne wiatry, a więc
na dużych wysokościach lub w szczerym polu, powinniśmy stosować okna
mocniejsze, np. w klasie C5, które wytrzymają nawałnicę pędzącą z pręd-
kością ponad 200 km/h. W ofercie okien aktywnych, przekrój tych warto-
ści, jest tak duży, że mieszkaniec każdego regionu, znajdzie okno właści-
we dla siebie.

Wodoszczelność

Innym, ważnym w kontekście nawałnic współczynnikiem, jest wodosz-

czelność okna. Ulewy to często nieodłączny element gwałtownych nawał-
nic i powoduje nie mniejsze szkody, jeśli niewystarczająco odporne okna
przepuszczą wodę do środka. Żeby tego uniknąć, warto pomyśleć o tym
już na etapie projektowania. Norma budowlana regulująca wodoszczel-
ność okna, ustala dla nich aż 10 klas. Tab. 3

Klasa
Ciśnienie
próbne
(Pa)

1A

0

2A

50

3A

100

4A

150

5A

200

6A

250

7A

300

8A

450

9A

600

Exxx

>600

Tab. 3. Klasy wodoszczelności okna według obowiązującej normy

budowlanej.

Okno, które przecieka zawsze, kiedy tylko spadnie na nie kropla wody,

niezależnie czy wieje wiatr czy nie, będzie oznaczone symbolem A-1, bo
tam ciśnienie wywierane przez wiatr wynosi 0 Pa. Nie ma wiatru, a woda
jest na podłodze. Klasa wodoszczelności Exxx (w miejsce xxx wpisuje się
wartość ciśnienia próbnego) oznacza, że okno jest szczelne na wodę
opadową przy wiatrach wiejących z prędkością odpowiadającą temu ci-
śnieniu. W najbardziej narażonych na ulewy i wichury regionach, wystar-
czające jest okno w klasie 8-9 A, ale w ofercie okien aktywnych, większość
osiąga maksymalne wartości tego współczynnika, więc do nich wystarczy
zawęzić obszar swoich poszukiwań, żeby dokonać dobrego wyboru. Ich
konkretne wartości można znaleźć w katalogu okien aktywnych na www.
aktywneokna.pl .

Więcej informacji na temat najważniejszych okiennych współczynników,

porady ekspertów i propozycje najlepszych wiatro- i wodoszczelnych
okien, znajdą Państwo w portalu internetowym Związku Polskie Okna
i Drzwi (www.okna.org.pl), na portalu www.aktywneokna.pl oraz w Porad-
niku „Jak kupić dobre okna?”.

Robert Klos

Związek Polskie Okna i Drzwi

Okno, które przecieka, zawsze jest oznaczone

symbolem A-1.

Klasa wodoszczelności Exxx (xxx –wartość

ciśnienia próbnego) oznacza, że okno jest

szczelne na wodę opadową przy wiatrach

wiejących z prędkością odpowiadającą temu

ciśnieniu. W najbardziej narażonych na ulewy

i wichury regionach, wystarczające jest okno

w klasie 8-9 A.

Fo

t.

ar

ch

. A

dp

ol

Okno o najwyższej odporności na siłę wiatru

jest oznaczone symbolem C-6. Oznacza to, że

wiatr wiejący z prędkością ponad 205 km/h

odkształci jego ramę o 1/300 jej długości

(dwumetrowy balkon ugnie się o 6 mm).

Okno o najniższej odporności na siłę wiatru

oznaczone jest symbolem A-1, co oznacza,

że już wiatr wiejący z prędkością 90 km/h

doprowadzi do maksymalnego ugięcia ramy,

a więc o 1/150 jej długości (dwumetrowy

balkon wygnie się od pionu o 13 mm).