MYSŁOWICE

jako miejscowość

turystyczna.

Wykonanie: Michał Domżoł
ul. Broniewskiego 14
41-409 Mysłowice

Szkoła: III Liceum Ogólnokształcące
im. Adama Mickiewicza
ul. Mickiewicza 11
40-092 Katowice

TEMAT 4

OLIMPIADA O „DIAMENTOWY INDEKS AGH”

Nauczyciel geografii: mgr Danuta Bruździńska

MICHAŁ DOMŻOŁ. MYSŁOWICE, jako miejscowość turystyczna.

2

SPIS TREŚCI

1. Wstęp.

2. Mysłowice – miasto turystyki?

Położenie geograficzne.

Położenie komunikacyjne.

Miejsca atrakcyjne turystycznie.

Szlaki turystyczne/PTTK; turystyka aktywna.

Wydarzenia kulturalno-sportowe.

Zaplecze noclegowo-żywieniowe.

3. Ocena walorów turystyczno-krajoznawczych Mysłowic.

4. Bibliografia.

MICHAŁ DOMŻOŁ. MYSŁOWICE, jako miejscowość turystyczna.

3

1. Wstęp

Wybrałem miasto Mysłowice, gdyż jestem z nimi silnie związany – tutaj się

urodziłem, mieszkam i zawsze były one bliskie mojemu sercu.

Mysłowice pod wieloma względami są jednym z najpiękniejszych miast w konurbacji

górnośląskiej. Pomimo położenia na terenie przemysłowym możemy tutaj odnaleźć ciekawe

zabytki, a także doświadczyć niezapomnianych widoków na łonie natury.

Według legendy miasto Mysłowice zostało założone przez

Mysława, pierwsze w wzmianki o nim możemy znaleźć w kronikach

Księstwa Opawsko-raciborskiego ok.1360 roku.

Nie możemy także zapomnieć

o

najnowszej,

bogatej

historii

tego

wspaniałego miejsca. To tutaj, nad rzeką

Przemszą, mieszały się kultury: polska,

niemiecka i rosyjska, przez 69 lat (w latach

1846-1915).

Miejsce, gdzie mieściła się granica trzech

mocarstw: Austro-Węgier, Niemiec i Rosji

zostało

nazwane

Trójkątem

Trzech

Cesarzy.

Było

ono

bardzo

często

odwiedzane przez niemiecką ludność, która

tak

chętnie

spędzała

wakacje

w Mysłowicach. W przeszłości mieściła się

tu także Wieża Bismarcka (zburzona w

1933 roku decyzją wojewody śląskiego).

W okresie, gdy Polską była pod

zaborami,

Mysłowice

przeżywały

gwałtowny rozwój gospodarczy, a to ze

względu na dogodne położenie, na granicy

trzech mocarstw ówczesnego świata.

Wielu obcokrajowców przyjeżdżało do Mysłowic, gdyż pełniły one rolę „przystani do

nowego życia”. Dzięki rozbudowanej sieci kolejowej, można było łatwo dostać się

zachodnich Niemiec, a stamtąd do USA.

Rys.3 - Trójkąt Trzech Cesarzy na starej

niemieckiej mapie (zaznaczony krzyżykiem)/

ź

ródło: Internet

Rys.1 – Herb Mysłowic – do dziś dnia trwają kłótnie o to, kogo

wizerunek zawiera. Najczęściej można usłyszeć, że przedstawia

Jana Chrzciciela lub też Mysława/ źródło: Internet

Rys.2 - Trójkąt Trzech Cesarzy i wieża Bismarcka na starej

niemieckiej pocztówce/ źródło: Internet

MICHAŁ DOMŻOŁ. MYSŁOWICE, jako miejscowość turystyczna.

4

To wszystko zdecydowało o dużym zróżnicowaniu ludności mieszkającej na tym terenie.

2. Mysłowice - miasto turystki?

Położenie geograficzne

Mysłowice (50° 14' N; 19° 08' E) są

miastem, na prawach powiatu, położonym

w

południowej

Polsce;

według

podziału

fizycznogeograficznego znajdują się na Wyżynie

Ś

ląskiej, a konkretnie na Wyżynie Katowickiej.

Zgodnie z podziałem administracyjnym Polski,

wprowadzonym w życie 1 stycznia 1999 r.,

znalazły się w obrębie województwa śląskiego.

Ze względu na występowanie dużej ilości

wzgórz, istnieje tutaj bardzo dużo punktów widokowych, z których możemy podziwiać,

piękno mysłowickich zabytków oraz przyrody.

Położenie komunikacyjne

Jednym z argumentów, który potwierdza możliwą egzystencje Mysłowic jako terenu

turystycznego jest wręcz idealne położenie miasta na szlaku komunikacyjnym.

Przez miejscowość przebiegają dwa bardzo ważne węzły komunikacyjne; są to:

- Wschodnia Obwodnica GOP (droga ekspresowa S1)– biegnąca od Podwarpia, aż do

Tychów,

- Autostrada A4 – biegnąca z zachodu na wschód przez całą Polskę, od granicy z Niemcami,

aż do granicy z Ukrainą.

Szczególnie bliskość Autostrady A4 jest istotna dla turystycznego rozwoju

Mysłowic, gdyż umożliwia ona napływ bogatych turystów z krajów Europy Zachodniej.

Jako, że Mysłowice są jednym z miast Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP)

istnieje tutaj silnie rozwinięta sieć komunikacji miejskiej, która zapewnia połączenia z

większością miast GOPu.

Dobrym pomysłem może być także skorzystanie z istniejących ścieżek rowerowych – dzięki

nim możemy dojechać do Mysłowic używając roweru. Wykorzystanie tego środku transportu

może być szczególnie korzystne, gdyż dzięki niemu możemy zobaczyć ciekawe miejsca,

odległe od głównych szlaków komunikacyjnych.

Rys.4 – Położenie Mysłowic, opracowanie własne

MICHAŁ DOMŻOŁ. MYSŁOWICE, jako miejscowość turystyczna.

5

Kolejnym środkiem lokomocji, którym można dotrzeć do Mysłowic jest kolej, która istniała

tutaj już ponad 140 lat temu. Zapewnia ona bezpośrednie połączenia m.in. z Warszawą i

Krakowem.

Miejsca atrakcyjne turystycznie

1.

Pierwszym z miejsc naprawdę wartych zobaczenia są Stawy Hubertus

na pograniczu Mysłowic i Katowic. Zbiorniki są bardzo dobrym miejscem dla bytowania

różnych ptaków wodnych. Mogą być one szczególnie interesujące dla ludzi pragnących

zobaczyć różne unikatowe gatunki fauny i flory, lecz nie tylko - z pewnością zachwycą swoją

unikatowością także zwykłego turystę. Stawy te są wyjątkowe ze względu na swoje

pochodzenie, powstały w zalanych szybach po zlikwidowanej kopalni piasku, znajdujące się

tam wody są także bardzo silnie zasolone – co jest konsekwencja zrzutów wód kopalnianych.

Niestety fakt ten zadecydował o niemożności użycia zbiorników jako miejsc rekreacyjno-

Rys. 5 – Miejsca atrakcyjne turystycznie w Mysłowicach, opracowanie własne

na podstawie Planu Miasta Mysłowice i informacji zawartych w „Przyrodzie Mysłowic”

Skala 1:100000

Legenda:

Wschodnia Obwodnica GOP

Autostrada A4

Stawy „Hubertus”

Zabytkowe kamienice

Centralne Muzeum Po

ż

arnictwa;

Muzeum Miasta Mysłowice

Muzeum Misyjne

„Le

ś

ny cmentarz”

Zabytkowe piece wapiennicze;
Pokłady wapieni triasowych

Unikatowa przyroda byłego

kamieniołomu

MICHAŁ DOMŻOŁ. MYSŁOWICE, jako miejscowość turystyczna.

6

Rys.7 - Czterokołowa XIX-wieczna drabina

konna prezentowana w CMP/ źródło: CMP

Rys.8 – Ekspozycja w Muzeum

Misyjnym/ źródło: Muzeum Misyjne

wypoczynkowych, przez co przyroda miała możliwość na swobodny rozwój, bez ingerencji

człowieka.

2.

Nie możemy także zapomnieć o centrum

Mysłowic i znajdujących się tam XIX-wiecznych,

neorenesansowych kamienicach – mogą prawdziwie

zachwycić.

Wiele

z

nich

znalazło

zastosowanie,

po gruntownych remontach, jako filie Urzędu Miasta, czy

też Urzędu Stanu Cywilnego. Nieopodal tych Urzędów

możemy

znaleźć

Kapliczkę

ś

w.

Jana

Chrzciciela

ufundowaną w XVIII w. przez rodzinę Jarlików.

Około 40 m od kapliczki znajdziemy pomnik „syna Ziemi Śląskiej” kard. Augusta Hlonda,

pierwszego biskupa diecezji katowickiej, prymasa Polski, który urodził się w dzielnicy

Mysłowic - Brzęczkowicach.

3.

Kolejne miejsce, które z całą pewnością jest godne poświęcenia uwagi to

Centralne Muzeum Pożarnictwa (CMP) oraz Muzeum Miasta Mysłowice. Mieszczą się one

w jednej z mysłowickich dzielnic – Słupnej.

Centralne Muzeum Pożarnictwa jest jedynym

tego typu obiektem w Polsce, w swojej

ekspozycji ukazuje różne etapy rozwoju

ochrony przeciwpożarowej – jest jednym

z obiektów wpisanym na „Szlak Zabytków

Techniki Województwa Śląskiego”.

W tym samym budynku od 2006 roku

funkcjonuje Muzeum Miasta Mysłowice, które

organizuje ciekawe prelekcje oraz prezentuje

ekspozycje bezpośrednio dotyczące miasta

(np. „Dzieje archeologiczne Mysłowic”; „Filie

obozu Auschwitz w Mysłowicach”).

4.

Odwiedzając Mysłowice, jednym

z obowiązkowych miejsc do zobaczenie jest

Muzeum Misyjne mieszczące się przy kościele,

w jednej z dzielnic – Brzęczkowicach. Możemy

znaleźć tam bardzo ciekawe przedmioty

przywiezione z kilkunastu krajów, przez pracujących tam misjonarzy.

Rys. 6 – Kapliczka Jarlików w centrum

Mysłowic/ źródło: Internet

MICHAŁ DOMŻOŁ. MYSŁOWICE, jako miejscowość turystyczna.

7

5.

Następne interesujące miejsce zapisało się tragicznie w kartach historii Mysłowic.

Mowa tutaj o fili obozu Auschwitz i cmentarzu ofiar tegoż obozu w Mysłowicach – Wesołej.

Obóz został utworzony w 1940 r. i służył do

czasowego

przetrzymywania

więźniów

politycznych oraz Żydów, jeżeli główny obóz był

przepełniony – tak, więc był on obozem

przejściowym.

Obecnie po wysadzonym obozie pozostał

mur z drutem kolczastym, tablica pamiątkowa oraz

cmentarz ofiar w pobliskim lesie.

6.

Kępa Bagieniokowa oraz Kępa

Bołdysowa – te dwa wzniesienia znajdujące się

na Krasowach (dzielnica Mysłowic) znane

są chyba przez wszystkich mysłowiczan. Tutaj

znajdują się prawdziwe bogactwa geologiczne

przedstawianego miasta, a mianowicie złoże

wapieni triasowych.

Pośród wapieni można znaleźć wiele skamieniałych fragmentów muszli małży z okresu

ś

rodkowego triasu, co świadczy o dawnej obecności na tych terenach morza. W przeszłości

wypalano tutaj wapno, które było wykorzystywane w Księstwie Pszczyńskim. Obecnie na

wzgórzach pozostały dwa piece wapiennicze; występuje tutaj także mnóstwo chronionych

gatunków roślin i zwierząt m.in. dziewięćsił bezłodygowy.

Rys.9 – Cmentarz ofiar obozu w

Mysłowicach-Wesołej/ fot. własne

Rys.10 – Cmentarz ofiar obozu w

Mysłowicach-Wesołej/ fot. własne

Rys 11 – Piec wapienniczy na wzgórzu

Kępa Bagieniokowa – fot. własne

Rys.12 – Piec wapienniczy na wzgórzu

Kępa Bagieniokowa – fot. własne

MICHAŁ DOMŻOŁ. MYSŁOWICE, jako miejscowość turystyczna.

8

7.

Zwiedzając Mysłowice docieramy do dzielnicy Dziećkowice i do byłego

kamieniołomu, gdzie, podobnie jak na Krasowach, możemy zobaczyć duże złoża wapieni

triasowych. Stok wzgórza jest bardzo silnie nasłoneczniony, przez co występują tutaj murawy

kserotermiczne, które są miejscem bytowania wielu rzadkich gatunków zwierząt m.in.

jaszczurek zwinek. Nieopodal dziećkowickich kamieniołomów, na skraju Lasu Grabina

znajduje się olbrzymi dąb szypułkowy – pomnik przyrody.

Szlaki turystyczne/PTTK; turystyka aktywna

Rys.15 – Rozmieszczenie szlaków turystycznych w Mysłowicach – opracowanie własne

na podstawie informacji uzyskanych w mysłowickim oddziale PTTK

Skala 1:115000

Rys.13 – Wapienie na obszarze byłego

kamieniołomu w Dziećkowicach – fot.

własne

Rys.14 – Wapienie na obszarze byłego

kamieniołomu w Dziećkowicach – fot.

własne

MICHAŁ DOMŻOŁ. MYSŁOWICE, jako miejscowość turystyczna.

9

W Mysłowicach istnieje spora ilość szlaków turystycznych, większość z nich została

wyznaczona z inicjatywy mysłowickiego oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno

Krajoznawczego (tj. PTTK), a w szczególności dzięki zaangażowaniu szefa oddziału - pana

Zbigniewa Orłowskiego.

Mnogość szlaków turystycznych może świadczyć o dużej roli Mysłowic, jaką

odgrywa wśród osób zainteresowanych turystyką aktywną, na łonie natury – istnieją tutaj

szlaki turystyki pieszej, rowerowe, a w ostatnim czasie coraz więcej osób przyjeżdża,

w szczególności do południowych dzielnic miasta, takich jak Kosztowy, czy Dziećkowice, by

zasmakować turystyki jeździeckiej, która rozwija się w bardzo szybkim tempie, ze względu

na obecność w okolicy dwóch stadnin.

Wydarzenia kulturalno-sportowe

Następnym argumentem potwierdzającym turystyczna atrakcyjność Mysłowic jest

organizacja przez miasto wielu imprez kulturalno-sportowych, a w szczególności „OFF

Festiwalu” oraz ME/MŚ w siatkówce plażowej.

„OFF Festiwal” jest festiwalem muzyki alternatywnej, organizowanym zazwyczaj

pod koniec sierpnia danego roku. Dyrektorem tej imprezy jest Artur Rojek – wokalista grupy

Myslovitz, pochodzącej z Mysłowic.

Mysłowice, co roku (początek lipca) organizują mistrzostwa świata lub Europy

w siatkówce plażowej. W Mysłowicach grali już juniorzy, jak i seniorzy tak, więc każdy kibic

siatkówki znajdzie coś dla siebie.

Rys.16 – Polacy wcale nie muszą grać

roli „chłopców do bicia” – Mistrzostwa

Europy Juniorów do lat 23 w siatkówce

plażowej w Mysłowicach (rok 2005)/

ź

ródło: Internet

Rys.17 – Duża scena na OFF Festiwalu/

ź

ródło: Internet

MICHAŁ DOMŻOŁ. MYSŁOWICE, jako miejscowość turystyczna.

10

Zaplecze noclegowo-żywieniowe

Mysłowice, jako że nie są w głównej mierze nastawione na rozwój turystki, lecz na

przemysł, nie posiadają zbyt dużej ilości miejsc noclegowych i punktów gastronomicznych,

aczkolwiek możemy tutaj znaleźć parę miejsce, w których bez problemu możemy

przenocować, oraz zjeść coś smacznego.

Istnieje tutaj duży wybór restauracji, w których z całą pewnością zjemy coś

smacznego. Są to restauracje takie jak: Krasowia (dzielnica Krasowy), Laria (dzielnica

Morgi), Orangle Club (dzielnica Brzezinka), czy też jedna z najbardziej komfortowych tj.

„Restauracja pod Ratuszem”, mieszcząca się tuż koło urzędu Miasta Mysłowice (samo

centrum Mysłowic). Szczególnie ta ostatnia jest godna polecenia, ze względu na swój

niepowtarzalny klimat, prezentowane tam autentyczne eksponaty związane z Trójkątem

Trzech Cesarzy i nie tylko, a także mieszczący się tam klub miłośników wina.

Jeżeli chodzi o zakwaterowanie wybór jest naprawdę skromny. Jednym z takich

(najbardziej komfortowych) miejsc jest Hotel „Trojak”, mieszczący się w jednej z dzielnic

Mysłowic – Słupnej. Hotel oferuje komfortowe zakwaterowanie, a także zapewnia posiłki

w swojej restauracji.

3. Ocena walorów turystyczno-krajoznawczych Mysłowic.

ZALETY

Bardzo dobre położenie komunikacyjne

Unikatowa przyroda (pomniki przyrody)

Znakomite uwarunkowania historyczne

Inwestycje w promowanie turystycznego charakteru Mysłowic (wydawanie książek

poświęconych miastu)

Organizacja licznych imprez kulturalno-sportowych

Dobra organizacja szlaków turystycznych

Dobre zaplecze sportowe (nowoczesna hala, boiska do siatkówki plażowej)

Funkcjonowanie Muzeum Miasta i Centralnego Muzeum Pożarnictwa

MICHAŁ DOMŻOŁ. MYSŁOWICE, jako miejscowość turystyczna.

11

WADY

Bardzo mała baza noclegowa

Brak punktu informacji turystycznej

Brak takich miejsc jak kino, teatr

Słaba promocja miasta w skali regionu i kraju

Brak tablic informacyjnych

Zaniedbanie jednej z największych atrakcji -Trójkąta Trzech Cesarzy

Mała wiedza mieszkańców na temat miejsc atrakcyjnych turystycznie

Położenie na terenie bardzo silnie uprzemysłowionym

SZANSE

Zainteresowanie władz miasta rozwojem turystyki

Rozbudowa istniejących szlaków komunikacyjnych

Rekultywacja hałd

Inwestycje w infrastrukturę turystyczną (powstawanie restauracji, hoteli)

Organizacja nowych tras turystyczno-krajoznawczych

Inwestycje zagranicznego kapitału

Poprawa wyglądu zewnętrznego lokalnych zabytkowych budynków

Promocja miasta w ogólnokrajowych mediach związana z organizowanymi

imprezami kulturalno-sportowymi

Aktywna działalność mysłowickiego koła PTTK na rzecz turystycznego rozwoju

miejscowości

ZAGROŻENIA

Brak funduszy, przewidzianych na rozwój turystyczny miasta

Niszczenie przyrody przez mieszkańców Mysłowic

Trudności z rozpoczęciem własnej działalności gospodarczo-turystycznej

MICHAŁ DOMŻOŁ. MYSŁOWICE, jako miejscowość turystyczna.

12

4. Bibliografia

1.

http://www.trojkattrzechcesarzy.prv.pl/ - Trójkąt Trzech Cesarzy

2.

http://www.brzeczkowice.katowice.opoka.org.pl/index.php?id=51 – Muzeum Misyjne

3.

Szaraniec L., 1992. Górny Śląsk i Małopolska, Muzeum Śląskie, str. 192 – 197

4.

Tchórz A., 2004. Plan miasta Mysłowice, PGK Katowice

5.

Krawczyk K., 1994. Mysłowice, TEKST

6.

Witecka H., 1993. Mysłowice – Miejsca kaźni i męczeństwa, Życie Mysłowic

str. 31 – 49

7.

Pochmara W., 1963. Z dziejów Mysłowic, Wydawnictwo Śląsk, str. 88 – 123

8.

Pasek-Dobińska G., Plackowska-Słupska K., 2006. Walory przyrodnicze

południowych Mysłowic, Urząd Miasta Mysłowice

9.

Czylok A., Gądek B., Tyc A., 2002. Przyroda Mysłowic, Centrum Informacji

Miejskiej str. 11-35; 53-63; 85-91; 107-123

10.

2007. Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego – mapa; Województwo

Ś

ląskie

11.

Hibszer A., Dulias R., 2004. Województwo śląskie. Przyroda. Gospodarka.

Dziedzictwo kulturowe, Kubajak, str. 34-81; 112-132