NIDZICA 

ETYKA MYŚLIWSKA A PRAWO

 

 

 

Grzegorz.W 

2012-10-11 

 

 

 

 
 

                                    

 

                                    Etyka myśliwska a prawo  

 
 
Od prawa do etyki 

Rozpoczynając przygodę z myślistwem początkujący adept sztuki łowieckiej musi mieć 
świadomość głębokiego uetycznienia tej dziedziny ludzkiego życia. Dla myśliwego etyka jest 
punktem wyjścia, ale powinna również być punktem dojścia w jego wielkiej przygodzie z 
łowiectwem. Warto również zdać sobie sprawę z niezwykle ciekawych związków pomiędzy 
etyką łowiecką, a normami prawa stanowionego.

 

Etyka myśliwska wykazuje szereg specyficznych cech, których świadomość – 
szczególnie początkującym oraz noszącym się z zamiarem rozpoczęcia łowieckiej 
przygody – powinna ułatwiać poruszanie się w trudnym obszarze powinności i praw 
myśliwego. Pierwszym co zwraca uwagę, jest przenikanie i wzajemne oddziaływanie 
norm etycznych i prawnych, regulujących zagadnienia związane z łowiectwem. 
 
Wątpliwości nie pozostawia już art. 1 Prawa łowieckiego, który określa łowiectwo 
jako element ochrony środowiska przyrodniczego, co w rozumieniu ustawy oznacza 
ochronę zwierząt łownych (zwierzyny) i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z 
zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej. W 
art. 2 ustawy z kolei podkreśla się, że zwierzęta łowne w stanie wolnym, jako dobro 
ogólnonarodowe, stanowią własność Skarbu Państwa. 
 
Z punktu widzenia wzajemnych związków między prawem a etyką łowiecką 
najważniejszy jest jednak art. 3 Prawa łowieckiego, który wskazuje cele łowiectwa. I 
tak należą do nich:  
1) ochrona, zachowanie różnorodności i gospodarowanie populacjami zwierząt 
łownych; 
2) ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego na rzecz poprawy warunków 
bytowania zwierzyny; 
3) uzyskiwanie możliwie wysokiej kondycji osobniczej i jakości trofeów oraz 
właściwej liczebności populacji poszczególnych gatunków zwierzyny przy 
zachowaniu równowagi środowiska przyrodniczego; 
4) spełnianie potrzeb społecznych w zakresie uprawiania myślistwa, kultywowania 
tradycji oraz krzewienia etyki i kultury łowieckiej. 
 
Pojęcia użyte przez ustawodawcę, nawet jeżeli bezpośrednio nie mają znaczenia 
ocennego, posiadają bez wątpienia pozytywną konotację wartościującą – zadaniem 
łowców-myśliwych jest ochronna, poprawa i – co niezwykle ważne – zachowanie 
różnorodności. 
Ust. 4 przywołanego artykułu odsyła już całkowicie bezpośrednio do wypracowanych 
przez wieki zasad etyki, których krzewienie jest celem łowiectwa i jego miłośników. 
Również art. 34 ust. 5 ustawy jako jedno z zadań Polskiego Związku Łowieckiego 
wskazuje czuwanie nad przestrzeganiem przez członków Polskiego Związku 
Łowieckiego prawa, zasad etyki, obyczajów i tradycji łowieckich 
 
Bezpośrednie odwołania do etyki łowieckiej, a także zasad o charakterze 
pragmatycznym zawierają również liczne akty wykonawcze do ustawy na czele z 
Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 marca 2005 roku w sprawie 
szczegółowych warunków wykonywania polowania i znakowania tusz, nakierowane 
na możliwie jak najdalej idące wyrównywanie szans myśliwego i zwierzęcia oraz 
oszczędzania temu ostatniemu zbędnych cierpień. 
 
Od etyki do prawa 
Opisana wyżej sytuacja odsyłania przez ustawodawcę do norm etycznych czy prawa 
zwyczajowego myśliwych, zachodzi również w drugą stronę. Przyjęty przez Naczelną 
Radę Łowiecką w dniu 6 czerwca 1992 roku Zbiór zasad etyki, tradycji i zwyczajów 
łowieckich już kilkakrotnie nakazuje przestrzeganie przepisów prawnych. Z tej 
perspektywy najważniejsza jest preambuła Zbioru zasad mówiąca o przestrzeganiu 
przez „współczesnych myśliwych” przepisów prawa oraz regulaminów i statutów oraz 

art. 2, który warto przytoczyć w tym miejscu w całości: „Myśliwy za swój 
podstawowy obowiązek uważa rzetelne przestrzeganie norm prawa łowieckiego oraz 
pełne podporządkowanie się wymogom dyscypliny organizacyjnej”. 
Oczywiście tego typu przypadki wzajemnych odesłań między aktem prawa 
stanowionego, a etyką określonej grupy społecznej czy zawodowej nie są czymś 
całkowicie wyjątkowym, tym niemniej chyba w żadnym innym przypadku nie są one 
tak klarowne i bezpośrednie. 
 
Podsumowanie 
Dla doświadczonych myśliwych przywołane powyżej związki między prawem 
stanowionym a etyką łowiecką nie są rzeczą nową. Warto jednak pamiętać o nich, 
szczególnie w kontekście przekazywania tradycji, zasad i umiejętności łowieckich 
początkującym adeptom myślistwa, ze szczególnym naciskiem na osoby młode. Nie 
bez znaczenia jest przecież fakt, iż nieetyczne postępowanie myśliwego może 
skutkować nie tylko ostracyzmem w gronie kolegów, ale również odpowiedzialnością 
karną i administracyjną. Warto również zauważyć, iż stanowczo zbyt mało mówi się o 
etycznych i ustawowych zadaniach myśliwych, co powoduje wiele nieporozumień i 
często kształtuje nieprawdziwy obraz tak myśliwych jak i łowiectwa.