CELE I ZADANIA WSPÓŁCZESNEJ EPIDEMIOLOGII

ALKOHOLIZM

GRUPA 10b:
Iwona Krawiec

Michał Majcher

Mateusz Marzyński

Joanna Palus

Joanna Szymeczko
Anna Wizner

Małgorzata Żołądek



jest cieczą lżejszą od wody, przezroczystą,
o charakterystycznej woni i piekącym smaku



w normalnych warunkach występuje w organizmie
człowieka jako alkohol fizjologiczny, w stężeniu nie
przekraczającym 0,15 promila



wchłanianie rozpoczyna się natychmiast po
wprowadzeniu alkoholu do organizmu, już w jamie
ustnej

Alkohol etylowy

Polskie prawo definiuje:



stan po użyciu alkoholu - stężenie alkoholu we krwi
wynosi od 0,2 do 0,5 promila (lub rejestruje się obecność
alkoholu w wydychanym powietrzu na poziomie od 0,1mg do
0,25 mg w 1 dm

)



stan nietrzeźwości - stężenie alkoholu we krwi wynosi
powyżej 0,5 promila (lub rejestruje się obecność alkoholu w
wydychanym powietrzu na poziomie powyżej 0,25 mg w
1dm

)

W świetle prawa

x g 100% alkoholu



dla mężczyzn = -----------------------------------

                              waga ciała (w kg) x 70%

                           x g 100% alkoholu



dla kobiet = -----------------------------------

waga ciała (w kg) x 60%

Przy czym 10g czystego, 100% alkoholu (1 standardowa porcja
alkoholu) zawarte jest w ok. 250 ml piwa o mocy 5%, w ok. 100
ml wina o mocy 12% oraz w ok. 30 ml wódki o mocy 40%.

Ocena stanu trzeźwości



młodzi ludzie (ze względu na ryzyko poważnych zaburzeń
rozwojowych)



kobiety w ciąży i matki karmiące (z powodu ryzyka
uszkodzenia płodu i negatywnego wpływu na zdrowie dziecka)



osoby chore, przyjmujące leki wchodzące w reakcje z
alkoholem



wszyscy, którzy znajdują się w okolicznościach wykluczających
picie (kierując pojazdami, przebywając w pracy, w szkole, itp.)



osoby, którym szkodzi każda, nawet najmniejsza, ilość alkoholu

Nie powinni wcale pić alkoholu:



co ósmy dorosły Polak nie pije w ogóle
alkoholu



kilkanaście procent dorosłych Polaków
spożywa alkohol problemowo (szacuje się, że
w grupie tej znajduje się ok. 900 tys. osób
uzależnionych oraz ponad 2 mln osób pijących
alkohol ryzykownie lub szkodliwie)

Trochę danych…

Osoby pijące alkohol mogą wielokrotnie w ciągu

swojego życia zmieniać wzór spożywania

alkoholu: od abstynencji, poprzez picie o niskim

poziomie ryzyka, do spożywania alkoholu w

sposób wysoce ryzykowny i szkodliwy.

Niektóre z nich się uzależnią !

Wzór spożywania alkoholu



ryzykowne spożywanie alkoholu - to picie nadmiernych
ilości alkoholu (jednorazowo i łącznie w określonym czasie)
nie pociągające za sobą aktualnie negatywnych konsekwencji,
przy czym można oczekiwać, że konsekwencje te pojawią się,
o ile obecny model picia alkoholu nie zostanie zmieniony



picie szkodliwe - to taki wzorzec picia, który już powoduje
szkody zdrowotne, fizyczne bądź psychiczne; ale również
psychologiczne i społeczne, przy czym nie występuje
uzależnienie od alkoholu

Picie ryzykowne oraz picie szkodliwe

Picie alkoholu staje się problemem gdy:



zwiększa się ilość i częstotliwość spożywania alkoholu



zmienia się funkcja picia i rola alkoholu w życiu



postępuje przywiązanie do sytuacji picia



alkohol spożywany jest w nieodpowiednich sytuacjach



nasilają się incydenty upojenia



pojawia się zaniepokojenie piciem i uwagi krytyczne wyrażane przez osoby
bliskie



używanie alkoholu staje się sposobem usuwania przykrych skutków
poprzedniego picia (klinowanie)



pojawiają się trudności w przypominaniu sobie co się działo poprzedniego
dnia w sytuacjach związanych z piciem



rosną negatywne konsekwencje nadużywania alkoholu, a mimo to picie jest
nadal kontynuowane

Problem alkoholowy



silne pragnienie lub poczucie przymusu picia

("głód alkoholowy")



upośledzenie zdolności kontrolowania zachowań

związanych z piciem



fizjologiczne objawy zespołu abstynencyjnego w sytuacji

ograniczenia lub przerywania picia lub używanie alkoholu
w celu uwolnienia się od objawów abstynencyjnych



zmieniona tolerancja alkoholu, potrzeba spożywania

zwiększonych dawek dla osiągnięcia oczekiwanego efektu



koncentracja życia wokół picia kosztem zainteresowań

i obowiązków



uporczywe picie alkoholu mimo oczywistych dowodów

występowania szkodliwych następstw picia

Zespół uzależnienia alkoholowego

Według Światowej Organizacji Zdrowia

alkohol znajduje się na trzecim miejscu

wśród czynników ryzyka dla zdrowia

populacji. Większe ryzyko niesie za sobą

palenie tytoniu i nadciśnienie tętnicze. Ponad

60 rodzajów chorób i urazów ma związek ze

spożywaniem alkoholu.

Alkohol działa szkodliwie na niemal wszystkie tkanki i

narządy. Etanol, a także jego główny metabolit (aldehyd

octowy) są toksyczne bezpośrednio dla tkanek, gdyż

wchodzą w bezpośrednie reakcje z fizjologicznymi

substancjami w organizmie. Działanie pośrednie alkoholu

polega na silnym wpływie na homeostazę ustroju poprzez

działanie na układ wegetatywny, endokrynny,

odpornościowy, gospodarkę wodno-elektrolitową,

wchłanianie niezbędnych składników odżywczych itp.



Polineuropatia



Zmiany zanikowe mózgu i móżdżku



Zwyrodnienia w płatach czołowych



Ubytek szarej substancji mózgu



Encefalopatia Wernickiego

Wpływ na układ nerwowy



Przewlekłe stany zapalne jamy ustnej, przełyku,
żołądka i dwunastnicy



Zaburzenia perystaltyki jelit oraz upośledzenie
wchłaniania



Stany zapalne trzustki i wątroby (stłuszczenie,
zwłóknienie i marskość)



Awitaminozy (gł. z grupy B, a także A, K i C)

Wpływ na układ pokarmowy



Nadciśnienie tętnicze



Zaburzenia akcji serca



Kardiomiopatia alkoholowa (zmiany
zwyrodnieniowe włókien mięśnia sercowego,
stłuszczenie i powiększenie serca)

Wpływ na układ krążenia



Nieprawidłowe wydzielanie testosteronu



Zmniejszenie ruchliwości plemników,
zniszczenie ich struktury



♂: Hypogonadyzm i feminizacja



♀: zaburzenia miesiączkowania, zanik jajników
i maskulinizacja

Wpływ na układ hormonalny

ZATRUCIE OSTRE



jednorazowe przedawkowanie alkoholu

etylowego;



granice poziomu alkoholu we krwi- duże zmiany

w tolerancji;



czynniki tolerancji:

•

Płeć

•

Wiek

•

Masa ciała

•

Sprawność szlaków metabolicznych

•

Czas, w jakim alkohol został spożyty

OBJAWY



stadium I- pobudzenie

(1-2‰)



stadium II- senność (

2-2,5‰)



stadium III- zamroczenie (

2,5-4‰)



stadium IV- asfiksja (> 4‰)

STADIUM I- POBUDZENIE



euforia



odhamowanie



podniecenie ruchowe



zaburzenia równowagi

i koordynacji ruchowej



zapalenie spojówek



sucha, gorąca skóra



utrata samokontroli,

niekiedy z napadami

szału



mowa bełkotliwa



wzrok osłupiały



zaburzenia akomodacji



widzenie podwójne



rozszerzenie źrenic



zawroty głowy z

uczuciem wirowania



utrudniony chód aż do

zataczania się

STADIUM II- SENNOŚĆ



zmącenie świadomości



po obudzeniu często postawa agresywna



źrenice wąskie lub prawidłowe



tachykardia



osłabienie odczuwania dotyku



czasami zwiotczenie mięśni

STADIUM III- ZAMROCZENIE



utrata świadomości



adynamia



osłabienie odczuwania bólu



bezwiedne oddawanie moczu i stolca



źrenice szerokie wolno reagujące



tachykardia



spadek ciśnienia krwi



oddech maszynowy



czasem hipotermia



hipoglikemia

STADIUM IV- ASFIKSJA



głęboka śpiączka



brak odruchów



źrenice szerokie



bez reakcji na światło



sinica



zatrzymanie oddechu



depresja układu krążenia



hipotermia

ZATRUCIE OSTRE- ROZPOZNANIE

rozmowa ze świadkami

określenie ilości i stężenia alkoholu

uwzględnienie możliwości zatrucia
mieszanego (leki nasenne, środki
psychotropowe, alkohol metylowy)

wykluczenie urazu czaszkowo-mózgowego,
hipoglikemii, krwotoku śródczaszkowego

ZATRUCIE OSTRE-

POSTĘPOWANIE



ochrona

przed oziębieniem oraz urazami



dzieci

– konieczne leczenie szpitalne



stadium I: obserwacja, wezwanie lekarza
do domu



stadium II: wskazane leczenie szpitalne



stadium III i IV: przewiezienie do szpitala
pod opiekę lekarza

Objawy:



zmiana tolerancji na alkohol



objawy abstynencyjne



poczucie łaknienia alkoholu



koncentracja życia wokół picia



utrata kontroli nad piciem



zaburzenia pamięci i świadomości



nawroty picia po próbach utrzymania okresowej

abstynencji



wpływ na wszystkie narządy i układy



Faza wstępna - picie alkoholu w celu uzyskania ulgi

oraz wzrost tolerancji na alkohol. Granicę między

pierwszą a drugą fazą wyznacza pojawienie się luk

pamięciowych.



Faza ostrzegawcza - coraz większa koncentracja na

alkoholu, picie po kryjomu, picie z chciwością,

organizowanie okazji do wypicia, poczucie winy w

związku z piciem oraz unikanie rozmów na temat picia

alkoholu.

Fazy rozwoju uzależnienia



Faza krytyczna - upośledzenie kontroli nad

piciem, pojawiają się stany agresji przeplatane

stanami wyrzutów sumienia, użalanie się nad sobą ,

podejmowanie prób samobójczych, ograniczenie

kontaktów z przyjaciółmi, kłopoty i utrata pracy,

problemy zdrowotne, poranne picie alkoholu.

Wraz z wystąpieniem wielodniowych "ciągów"

rozpoczyna się kolejna faza.



Faza przewlekła - w przypadku niepodjęcia

leczenia utrata rodziny, pracy, poważne problemy

zdrowotne, niejednokrotnie śmierć.

Etapy terapii



Leczenie odwykowe



Rehabilitacja (psychoterapia indywidualna lub

grupowa)



Samorealizacja



Trzeźwość

W pierwszej kolejności zaburzone jest:
precyzyjne myślenie

•

logiczne rozumowanie

•

prawidłowy osąd

•

uczuciowość wyższa - etyka, moralność,

poczucie więzi rodzinnych, międzyludzkich,

narodowych

•

dochodzą do głosu instynkty i popędy,

prymitywne zachowania

Na ośrodkowy układ nerwowy

W miarę dłuższego picia zaburzone zostają, a

nawet całkowicie zanikają:



instynkty



popędy



możliwość wykonywania

celowych i dowolnych

czynności ruchowych



występuje otępienie i senność



człowiek traci przytomność

Na ośrodkowy układ nerwowy

W ostatniej fazie niszczący wpływ alkoholu dociera do rdzenia

mózgowego i części pnia mózgowego:



zanikają odruchy - może dojść nawet do zahamowania pracy

ważnych dla życia ośrodków mózgowych, co może prowadzić

do śmierci



trwałe uszkodzenie mózgu - encefalopatie objawiające się:



zaburzeniami przytomności,



stanami zamroczenia,



majakami, niedowładami,



w skrajnych przypadkach dochodzi do zmian osobowości,

psychodegeneracji



występowanie drgawkowych napadów abstynencyjnych

nazywanych często padaczką alkoholową

Na obwodowy układ nerwowy



uszkodzenie nerwów obwodowych



problemy ze wzrokiem



niedowłady a nawet porażenia



zmianom w obwodowym układzie nerwowym
towarzyszą prawie zawsze zmiany
mięśniowe manifestujące się osłabieniem siły
i zanikami mięśni

Psychozy alkoholowe to choroby

psychiczne będące następstwem

długotrwałego nadużywania

alkoholu

Należą do nich:



majaczenie alkoholowe



halucynoza alkoholowa



paranoja alkoholowa



psychoza Korsakowa

Majaczenie alkoholowe



Występuje najczęściej (ok. 5% uzależnionych)



Objawy pojawiają się do 72 godzin od
zaprzestania

picia gdy poziom alkoholu we krwi gwałtownie

spada



prowadzi do

niewydolności krążenia
i zgonu



wymaga leczenia szpitalnego

Objawy:



niepokój



lęk



bezsenność



zaburzenia świadomości (dezorientacja co do miejsca i

czasu), urojenia, złudzenia i omamy



złudne widzenie ruchliwych, małych i wielkich zwierząt, różne dziwne

stwory, niezwykłe twarze i postacie. Obrazy te są zwykle kolorowe i

ruchliwe.



czucie i widzenie chodzących po ciele owadów, robaków czy mrówek,

dziwnych smakach i zapachach



omamy wzrokowe po uciśnięciu gałek ocznych



objaw Reichardta ("czystej kartki") polegający na tym, że chory czyta z

niezapisanej kartki to, co sugeruje mu badający lub opisuje nieistniejący

obrazek



objaw Aschaffenburga - pod wpływem sugestii chory rozmawia przez

wyłączony telefon;



objaw"nawlekania nitki" - zgodnie z sugestią chory nawleka

nieistnieiejącą nitkę do nieistniejącej igły.



objawy somatyczne

Halucynoza alkoholowa



postać ostra i przewlekła



druga co do częstości występowania



początek jest z reguły nagły



przewlekła może trwać miesiącami a nawet latami



wymaga intensywnego

leczenia farmakologicznego
w warunkach szpitalnych.

Objawy:



chory zaczyna słyszeć głosy, które grożą mu, wymyślają,

czasami oskarżają, a kiedy indziej żywo dyskutują na

jego temat, bądź nakazują co ma robić czasami

nakłaniają do samobójstwa ("albo sobie utniesz rękę, albo

ci urżniemy łeb")



urojenia, często prześladowcze



niepokój



lęk



obniżenie nastroju



zachowania agresywne i autoagresywne



omamy czuciowe

Paranoja alkoholowa



inaczej alkoholowy obłęd zazdrości, obłęd
opilczy, "zespół Otella„



przewlekle i oporne na leczenie
farmakologiczne



występuje u mężczyzn, zwykle po 40 roku
życia



nabiera stopniowo cech urojeń

Objawy:



wątpliwości co do wierności

partnerki



żądania wyjaśnień



śledzenie



sprawdzanie bielizny osobistej i pościelowej



szukanie śladów na ciele



pogróżki



agresja wobec partnerki

i jej domniemanych kochanków



zawężenia wszelkich zainteresowań



zaniedbania pracy

Psychoza Korsakowa



inaczej: alkoholowy zespół amnestyczny, zespół
Wernickego-Korsakowa



przejaw ciężkich zaburzeń metabolicznych po
wielu latach intensywnego picia



niedobór witamin z grupy B



psychicznym przejawem choroby Wernickego

Objawy:



uszkodzeniem ciał suteczkowatych mózgu -

zaburzenia pamięci



trudności lub na całkowita niezdolności do

przyswojenia sobie nowego materiału



uszkodzenie tzw. pamięci świeżej



Konfabulacje



dezorientacja w czasie i w miejscu



zafałszowane poznawanie osób



zapalenie wielonerwowe



przechodzi w głębokie otępienie