2014-03-21

1

USPOKOJENIE-

zmniejszenie aktywności psychoruchowej i

wrażliwosci na bodźce środowiska w tym zmniejszenie lękliwości

NEUROLEPTOANALGEZJA
uspokojenie, zniesienie bólu,

zachowana świadomość

SEN PODSTAWOWY (hypnosis basalis)
zniesienie świadomości, zachowane czucie bólu

ZNIECZULENIE OGÓLNE (anaesthesia generalis)
- zniesienie świadomości - sen (hypnosis)
- zniesienie czucia bólu (analgesia)
- zahamowanie odruchów z pola operacyjnego (areflexia)
- zmniejszenie napięcia mięśni szkieletowych

(miorelaxatio)

PREMEDYKACJA

farmakologiczne przygotowanie pacjenta do znieczulenia ogólnego

1.

Parasympatykoliza

- zahamowanie wpływu nerwu błędnego na serce
- zmniejszenie wydzielania śliny i gruczołów oskrzelowych
- rozszerzenie oskrzeli

2.

Uspokojenie

zniesienie niepokoju, zniesienie pobudzenia podczas
II okresu znieczulenia ogólnego (stadium excitationis)

3.

Analgezja

4.

Miorelaksacja

5.

Możliwość zmniejszenia dawki leku znieczulenia

ogólnego

(synergizm hiperaddycyjny)

Działanie uspokajające leków zależy od:

- dawki
- stopnia pobudzenia pacjenta

(zwierzęta w stanie pobudzenia wymagają wyższych dawek)

Leki uspokajające - Sedativa

1. leki o działaniu uspokajająco-neuroleptycznym

sedativo-neuroleptica

• pochodne fenotiazyny

• pochodne butyrofenonu

• pochodne tioksantenu

2. leki o działaniu uspokajająco-nasennym

sedativo-hypnotica

• pochodne benzodiazepiny

• barbiturany (długodziałąjące)

• inne

3. leki o działaniu uspokajająco-przeciwbólowym

sedativo-analgetica

• agoniści rec. α

2

Neuroleptyki

Mechanizm działania:

-

blokowanie receptorów dopaminergicznych

, zwłaszcza

rec. D

2

w OUN – układzie limbicznym, tworze siatkowatym,

podwzgórzu,

-

blokowanie rec. α

1

Działanie:

-

uspokajające,

neuroleptyczne

(neurolepsja)

- przeciwwymiotne
-

przeciwhistaminowe

(blok. rec. H1)

- synergizm z innymi lekami neurodepresyjnymi

NIE działają nasennie i przeciwbólowo!

Neuroleptyki

– działania uboczne

-drgawki pochodzenia pozapiramidowego (blok. rec. D

1

) – efekt

parkinsonopodobny - ruchy mimowolne

- obniżanie progu drgawkowego

- spadek ciśnienia krwi (rozszerzenie naczyń - blok rec. α

1

)

- zmniejszenie napięcia AUN (głównie poch. fenotiazyny) -

działanie spazmolityczne, zmniejszona sekrecja gruczołów zewn. wydzielania,

spadek tempa metabolizmu

- hypotermia (zmniejszenie tempa metabolizmu, zaburzenia ośr.termoregulacji w

podwzgórzu, rozszerzenie naczyń)

- hamowanie wydzielania ACTH, wazopresyny, gonadotropin, somatotropiny

- wzrost wydzielania prolaktyny

- wzrost apetytu

- fotosensybilizacja (głównie poch. fenotiazyny)

- wypadanie prącia (ogiery)

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)

2014-03-21

2

Neuroleptyki

Zastosowanie:

- w celu

uspokojenia

zwierząt (np. przed zabiegami zootechnicznymi,

transportem, w celu poskromienia zwierząt)

- w

premedykacji

(uspokojenie, synergizm z lekami znieczulenia

ogólnego)

- dla uzyskania (łącznie z lekami przeciwbólowymi)

stanu neuroleptoanalgezji

- przeciwwymiotne

- antypsychotyczne u ludzi – leczenie schizofrenii

Przeciwwskazania:

- ciąża

- pacjenci z

padaczką

- w stanach obniżonego ciśnienia krwi

Neuroleptyki

– pochodne fenotiazyny

Chloropromazyna (Fenactil)

•należy do Aneksu IV

•nie stosować u koni

– paradoksalne reakcje pobudzenia

•Jako lek p/wymiotny, ewentualnie w premedykacji

Acepromazyna (Sedalin gel)Ca,Eq

•zalecana u koni

•jako lek uspokajający, neuroleptyk, lek do premedykacji, środek
wspomagający przy znieczuleniu ogólnym

•U małych zwierząt – działanie przeciwwymiotne

•U koni może być zastosowana ze względu na działanie
naczyniorozszerzające (antagonista rec.α w mm.gład.nacz.) np. w
ochwacie - 0,02-0,04mg/kg zwiększenie przepływu krwi w obrębie
tętnic palcowych

Neuroleptyki

– pochodne fenotiazyny

Prometazyna (Diphergan, Polfergan; *Choligrip na noc)
• Silne działanie

przeciwhistaminowe

!!!

• Stosowana w leczeniu alergii (dz. przeciwhistaminowe) i choroby

lokomocyjnej (dz. przeciwwymiotne) - skuteczność działania
p/alergicznego leku u zwierząt nie została ustalona.

Propiopromazyna

• Nie

zalecana u koni

• Działanie

przeciwhistaminowe

• Stosowana jako lek uspokajający (ułatwienie transportu), w

chorobie lokomocyjnej (dz. p/wymiotne), w premedykacji.

Promazyna (Promazin Jelfa)
• zalecana u koni

Nie stosować równocześnie

z inhibitorami AChE, prokainą.

Neuroleptyki

– pochodne butyrofenonu

Droperidol = Droperydol (Xomolix LZ)

•stosowany u psów i kotów

•droperidol + fentanyl = neuroleptoanalgezja

Azaperon (Stresnil) Su inj.

Uspokajająco dla świń

: Przeciwdziałanie agresji - podczas grupowania świń, - macior po

porodzie. •Blokowanie reakcji stresowych u świń związanych z: - przeciążeniem serca, -
transportem. •Położnictwo: - nadmierne pobudzenie macior w czasie akcji porodowej, - przy
pomocy porodowej, - przy repozycji wynicowanej pochwy i wypadniętej macicy, - przy
patologicznych bólach partych.

Fluanizon

fluanizon + fentanyl = neuroleptoanalgezja

Nie działają

przeciwhistaminowo

!!!

Działania uboczne:

- drgawki pozapiramidowe - w takim samym stopniu jak

poch.fenotiazyny

-spadek ciśnienia krwi, hipotermia - słabsze niż po poch.fenotiazyny

Neuroleptyki

– pochodne tioksantenu

Chlorprotiksen

(Chlorprothixen Zentiva)

świnie, małe przeżuwacze, psy

- uspokajająco
- przeciwwymiotnie
- przeciwhistaminowo

Leki uspokajająco-nasenne

• pochodne benzodiazepiny

• barbiturany długodziałające

•

inne –

wodzian chloralu

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)

2014-03-21

3

Pochodne benzodiazepiny

Diazepam (Relanium, Neorelium)
u psów – b. krótki okres półtrwania po IV mniej niż 1h.

Unikać kontaktu z PCW-pojemniki i torebki na płyny z miękkiego plastiku-lek wiąże się z
tym materiałem.
Wykazuje zgodność z twardym plastikiem-strzykawki.

Oksazepam (Oksazepam TZF,GSK)
Aktywny produkt metabolizmu diazepamu,T1/2-5-6h

Klonazepam (Clonazepamum TZF)

Midazolam (Dormicum , Midanium)

Rozpuszcza się w H

2

O,może być podawany IM

Zolazepam

Chlorodiazepoksyd

Pochodne benzodiazepiny

Mechanizm działania:
w układzie limbicznym, tworze siatkowatym,

pobudzanie rec.

benzodiazepinowych

, które są częścią rec. GABA. - pobudz.

rec. GABA - napływ jonów Cl do wnętrza kom. – hiperpolaryzacja
przekaźnictwo GABA-ergiczne - główne przekaźnictwo hamujące
w OUN.

Mechanizm działania polega na nasilaniu hamującego efektu
neuroprzekaźnika GABA w ośrodkowym układzie nerwowym.

Pochodne benzodiazepiny

Działanie:
-

uspokajające

(przeciwlękowe)

- nasenne
- miorelaksacyjne
-

przeciwdrgawkowe

- synergizm z innymi lekami neurodepresyjnymi

NIE działają przeciwbólowo!

Tolerancja
Uzależnienie

Pochodne benzodiazepiny

Zastosowanie:
- Premedykacja (diazepam, midazolam)

-przecipadaczkowe

(0,5 mg/kg IV; 1mg/kg doodbytniczo - diazepam, klonazepam,midazolam)

- jako leki zwiotczające mięśnie szkieletowe - w stanach

spastycznych

- neuroleptoanalgezja
-dla wzrostu apetytu – krótkotrwał astymulacja –koty (0,2 mg/kg IV- diazepam,

oksazepam )

-Terapia nieprawidłowych zachowań (diazepam, oksazepam-psy, koty-per os)

szeroki margines bezpieczeństwa

Działania niepożądane
po dużych dawkach: silna miorelaksacja i działanie nasenne, spadek ciśnienia
krwi

Antagonista rec. BZ

– flumazenil (Anexate, Romazicon)

psy i konie

Barbiturany

fenobarbital (Phenoleptil)– barbituran długodziałający

pentobarbital (Morbital, Euthasol vet.) – barbituran o średnim
czasie działania - częściej stosowany jako infuzyjny narkotyk
chirurgiczny

Mechanizm działania:
m.in.

nasilanie działania GABA w OUN

Nieselektywny wpływ depresyjny na centralny układ nerwowy.
Działanie:
-

uspokajające

- nasenne
- przeciwdrgawkowe (przeciwpadaczkowe)

NIE działają przeciwbólowo!

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)

2014-03-21

4

Barbiturany długodziałające

Fenobarbital

Phenoleptil (Ca); Luminalum, Luminalum Unia, Milocardin

wykazuje działanie przeciwdrgawkowe bez innych znaczących efektów działania
barbituranów.
Jako lek przeciwdrgawkowy powoduje

stabilizację neuronów przez potęgowanie

hamowania postsynaptycznego sterowanego przez receptor GABA

A

, którego

stymulacja wywołuje wzrost przepływu jonów chlorkowych w kanałach komórek
postsynaptycznych.
Działania niepożądane :
polifagia, polidypsja, poliuria, może wystąpić uszkodzenie watroby, szpiku - głównie
przy długotrwałym stosowaniu jako leku przeciwpadaczkowego
Przy przedawkowaniu leku – możliwość porażenia ośrodka oddechowego lub
naczynio-ruchowego

Silny induktor mikrosomalnych enzymów wątrobowych – przyspiesza
metabolizm innych leków!!!

Dostosowanie dawki powinno się opierać na monitoringu stężenia leku we krwi

.

Zastosowanie:
- w celu uspokojenia
-

Przeciwpadaczkowo

(lek z wyboru w leczeniu napadów drgawkowych-padaczka

idiopatyczna Ca,Fe,Eq i zw. egzotyczne).

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)