14 •
prezentacje 2012
www.promotor.elamed.pl
Środki ochrony indywidualnej należą do gru-
py urządzeń stanowiących bezpośrednią
ochronę pracownika przed zagrożeniami
występującymi w środowisku pracy. Decyzja
o ich zastosowaniu powinna być poprzedzo-
na wszelkimi możliwymi działaniami, za-
równo technicznymi, jak i organizacyjnymi,
mającymi na celu eliminację zagrożeń lub ich
ograniczenie do poziomu dopuszczalnego.
Pomimo tej zasady stosowanie środków ochrony
indywidualnej nadal jest powszechne na wielu sta-
nowiskach pracy (rys. 1). W szczególności dotyczy
to stanowisk pracy w górnictwie, budownictwie,
transporcie, w pomieszczeniach o niewielkiej kuba-
turze, jak zbiorniki, studzienki, kanały oraz w przy-
padku wszelkich działań ratowniczych.
Prawo
Podstawowym aktem prawnym regulującym posta-
nowienia dotyczące stosowania środków ochrony
indywidualnej jest Kodeks pracy (Ustawa z dnia
26 czerwca 1974 r. – tekst jednolity). Zgodnie z art. 237
6
,
p. 1 pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracow-
nikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej
Środki ochrony indywidualnej
– obowiązki pracodawców
zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych
i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących
w środowisku pracy oraz informować go o sposobach
posługiwania się tymi środkami. Zgodnie z p. 3 tego
samego art. środki ochrony indywidualnej dostarcza-
ne przez pracodawcę powinny spełniać wymagania
dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych
przepisach (Dyrektywa 89/686/EWG, Rozporządzenie
MG z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadni-
czych wymagań dla środków ochrony indywidualnej,
Dz.U. nr 259, poz. 2173).
Szczegółowe regulacje prawne dotyczące zasad
bezpiecznego stosowania środków ochrony indywi-
dualnej są określone w Rozporządzeniu Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 11 czerwca 2002 r. zmieniają-
cego rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów BHP
(Dz.U. nr 91, poz. 811). Zmiany te w części dotyczącej
środków ochrony indywidualnej (załącznik nr 2 do ww.
rozporządzenia) wynikają z wdrożenia postanowień
Dyrektywy 89/656/EWG (L 393/18 z 30.12.1989 r.)
w procesie integracji z Unią Europejską.
Obowiązki pracodawcy
Obowiązki z tytułu stosowania ŚOI spoczywające
na pracodawcy dotyczą przede wszystkim:
• obowiązku ich nieodpłatnego dostarczania pra-
cownikom;
• właściwego doboru do zagrożeń;
• organizowania szkoleń;
• zapewnienia odpowiedniego sposobu przecho-
wywania, czyszczenia, dezynfekcji, konserwacji,
dokonywania niezbędnych napraw.
W celu spełnienia powyższych obowiązków ko-
nieczny jest przede wszystkim prawidłowy wybór
spośród oferowanych na rynku środków ochrony
indywidualnej tych wyrobów, które:
• spełniają podstawowe wymagania dotyczące
projektowania i wytwarzania w odniesieniu do bez-
pieczeństwa i ochrony zdrowia (oznakowanie CE);
• są odpowiednie do istniejącego zagrożenia;
• nie powodują same z siebie zwiększenia zagroże-
nia;
• są odpowiednie do warunków panujących na da-
nym stanowisku pracy;
• odpowiadają wymaganiom ergonomicznym
i uwzględniają stan zdrowia pracownika;
• są dopasowane do użytkownika po niezbędnym
wyregulowaniu.
Przed przystąpieniem do doboru środków ochrony
indywidualnej należy przeprowadzić identyfi kację
dr inż. Katarzyna Majchrzycka,
dr inż. Krzysztof Baszczyński
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy
Zakład Ochron Osobistych
