SPECJALISTA
ANALIZY RYNKU
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Szczecinie
ul. A. Mickiewicza 41
70-383 Szczecin
tel. 0-91 42 56 126, 0-91 42 56 128
fax 0-91 42 56 125
e-mail:
cipkz-szczecin@wup.pl
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Koszalinie
ul. Słowiańska 15A (IV piętro)
75-846 Koszalin
tel. 094 342 66 93, 346-25-37, 344-50-50
tel./fax 344-50-43
e-mail:
cipkz-koszalin@wup.pl
Specjalista analizy rynku
Głównym celem pracy analityka rynku jest analiza i interpretacja
danych potrzebnych do ustalenia współzależności między popytem,
podażą a ceną. Może to dotyczyć określonych produktów, usług czy
określania korzystnych inwestycji i transakcji kapitałowych.
Zadania i czynności robocze
Najczęściej analityka rynku spotkamy w różnego typu biurach
maklerskich i doradczych, czy w firmach socjologicznych zajmujących się
badaniami marketingowymi, jak też wszelkiego rodzaju instytucjach
i przedsiębiorstwach. Analityka rynku pracującego w biurze maklerskim
albo doradczym interesuje głównie analiza branż - wszelkiego typu
spółek, przedsiębiorstw.
Bardzo ważnym elementem pracy analityka jest badanie procesów
zachodzących w całej gospodarce. Może to być analiza jakościowa, czyli
próba opisania pewnych zjawisk, procesów, które dokonują się w danej
branży, albo całej gospodarce. Nie mniej ważna od analizy opisowej
(jakościowej) jest analiza ilościowa (matematyczna) polegająca na
analizie
danych
liczbowych,
obliczeniu
przeróżnych
wskaźników
pokazujących rozwój interesujących nas procesów. Praca analityka rynku
wymaga wiedzy i umiejętności interdyscyplinarnych: ekonomicznych,
statystycznych, socjologicznych i informatycznych, rachunkowo-księgowych.
Analityk rynku pracujący w firmie socjologicznej - prywatnej, czy
państwowej - ma nieco inny zakres obowiązków i zainteresowań.
Przedmiotem jego pracy jest wnioskowanie na podstawie tego, co ludzie
powiedzieli na określony temat - interesujący dla zamawiającego badanie
- jak dany proces rozwinie się w przyszłości. To, jakie się prowadzi
badanie i o co się pyta, zależy od zlecającego, np. gazety, która zamawia
sondaż, czy firmy wprowadzającej nowy produkt na rynek, albo instytutu
naukowego badającego opinie Polaków na określony temat.
Dlatego jednym z ważniejszych zadań człowieka pracującego w tym
zawodzie jest stworzenie dobrego narzędzia badawczego - najczęściej
ankiety. Trzeba tak sformułować pytania, by na podstawie odpowiedzi
można było wyciągnąć jak najtrafniejsze wnioski. Aby wyniki były
obiektywne, trzeba wiedzieć, kto ma odpowiadać na kwestionariusz.
W tym celu należy wylosować tzw. próbę reprezentatywną. Potem
analityk rozdaje ankiety, czuwa nad realizacją badania w terenie. A gdy
wszystko jest gotowe, zaczyna się analiza danych. Jeśli badanie robione
jest cyklicznie, sprawdza się, jaka jest odpowiedź na dane pytanie
w wyznaczonym okresie, jakie następują zmiany i co jest ich przyczyną.
Środowisko pracy
materialne środowisko pracy
Typowym miejscem pracy analityka jest biuro, choć czasami może
się zdarzyć, że pracuje on w swoim mieszkaniu albo w siedzibie spółki,
bądź w zakładzie, którego stan finansowy właśnie bada. Analityk
zatrudniony w firmie socjologicznej lub prywatnej firmie produkcyjnej
może pracować również w terenie, wtedy pełni funkcje ankietera.
warunki społeczne
To, czy analityk rynku pracuje indywidualnie, czy zespołowo, zależy
najczęściej od charakteru zadania, jakie ma do wykonania. Jeśli ma duże
zlecenie, to najczęściej pracuje przy nim kilku specjalistów, jeśli mniejsze
- jeden. Tę drugą sytuację najczęściej można spotkać w bankach albo
firmach maklerskich czy firmach produkcyjnych. Praca zespołowa jest
częściej spotykana w firmie socjologicznej.
Ze względu na rodzaj pracy analityk rynku musi dosyć często
odpowiadać na przeróżne pytania, najczęściej szefowi i klientowi
zlecającemu badanie. Musi to robić w sposób rzeczowy i taktowny, by
firma, którą reprezentuje, była zadowolona i zlecający usługę także.
warunki organizacyjne
Godziny pracy analityka teoretycznie są stałe, praca trwa od 6 do 9
godzin dziennie. Jednak może się zdarzyć zlecenie wymagające
wydłużenia czasu pracy, pozostania w pracy na noc, w święto lub inny
dzień wolny od pracy. Praca analityka rynku nie jest bardzo szczegółowo
nadzorowana. Nadzorowany jest wybór głównych zadań i celów pracy,
a osoby pracujące na tym stanowisku z reguły same sobie obmyślają plan
działania.
Na początku muszą poznać przedmiot badania - zjawiska, problemy. Jeśli
chodzi o czynności wykonywane podczas analizy, mogą one być zarówno
zrutynizowane jak i nietypowe. Ponieważ analityk wykonuje różne zadania
i często spotyka się z ludźmi, jego ubranie powinno być dostosowane do
pełnionej przez niego roli.
Wymagania psychologiczne
Ze względu na główny cel pracy analityka rynku, jakim jest analiza
danych, jedną z podstawowych cech jest zdolność logicznego
rozumowania i wyciągania wniosków.
Praca ta wymaga dużej zdolności koncentracji, co szczególnie przydaje
się przy długotrwałym analizowaniu jakiegoś trudnego problemu. Analityk
musi się też wykazać dużą podzielnością uwagi i refleksem, widzieć kilka
problemów na raz. W swej pracy analityk powinien odnosić się do
przeszłości, szukać pewnych analogii, patrzeć jak podobne problemy
rozwiązywano wcześniej, jaka strategia się powiodła, a jaka nie.
Analityk musi być osobą bardzo dokładną, skrupulatną i cierpliwą,
czasami szczegóły mogą decydować o trafności podjętej decyzji. W tej
pracy ważna jest też wytrzymałość na długotrwały wysiłek. Trzeba
pracować w szybkim tempie i w dodatku dobrze. Liczy się także
samokontrola, czyli sprawdzanie samego siebie. Bardzo dużym atutem
analityka jest umiejętność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
gotowość poniesienia konsekwencji tego czynu. W razie niepowodzenia
trzeba umieć zachować zimną krew, do czego potrzebna jest niebywała
odporność psychiczna na stres, na nieprzyjemne sytuacje i zdarzenia.
Warto wspomnieć także o innych cechach przydatnych w pracy
analityka, a mianowicie: inicjatywa, czyli wychodzenie z własnymi
pomysłami oraz brak lęku przed nowymi sytuacjami. Znakomicie
uzupełnia to zdolność przekonywania do tego, co się samemu wymyśliło.
Ale to nie wszystko. Analityk nie może siedzieć w miejscu. Musi być
ciekawy świata, stale analizować i wyciągać wnioski i cały czas starać się
osiągać nowe sukcesy w pracy, co pozwoli mu uniknąć rutyny. Sprawny
analityk
wykazuje
również
chęć
podnoszenia
kwalifikacji,
by
przeprowadzona przez niego ocena przeszłości i prognoza przyszłości
przynosiła w jego pracy jak najlepsze efekty.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Praca analityka rynku zaliczana jest do lekkich w sensie obciążenia
fizycznego. Pracy tej może jednak towarzyszyć stres psychiczny.
Pracownikom
nie
stawia
się
jakichś
niesamowitych
wymagań
zdrowotnych. Ten kto chce pracować w tym zawodzie, powinien wykazać
się przede wszystkim sprawnością wzroku. Praca analityka polega
przecież na ciągłym czytaniu, przeglądaniu, pisaniu na komputerze,
uczeniu się. Inną ważną cechą wymaganą od kandydatów jest sprawność
narządu słuchu – analityk pracuje bowiem w zespole, rozmawia z innymi
analitykami, konsultuje, negocjuje. Nie powinien też mieć trudności
z mówieniem - zarówno z dykcją, jak i płynnością mowy.
Ze względu na rodzaj pracy pożądane jest, by osoba pracująca w tym
zawodzie wykazywała się dobrą koordynacją wzrokowo-ruchową: np.
mogła rozmawiać przez telefon i sprawdzać dane w komputerze.
Ktoś,
kto
chce
wykonywać
pracę
analityka,
powinien
być
zrównoważony i nie mieć kłopotów ze zdrowiem psychicznym.
Na stanowisku analityka rynku istnieje możliwość zatrudnienia osób
niepełnosprawnych z niedowładem kończyn dolnych. Niepełnosprawność
ta na ogół nie uniemożliwia wykonywania zadań wyznaczonych przez
pracodawcę.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
Warunki podjęcia pracy w zawodzie analityka rynku zależą od tego, na
jakim stanowisku chcemy pracować i gdzie. Zdecydowanie większe
wymagania formalne, tzn. ukończone studia wyższe z zakresu socjologii
lub psychologii stawia się osobom chcącym pracować w instytucjach
socjologicznych. Oprócz dyplomu trzeba się wykazać biegłą znajomością
języków obcych, a zwłaszcza angielskiego, niemieckiego i rosyjskiego.
Jest to potrzebne do stałego poszerzania swojej wiedzy dzięki
publikacjom
obcojęzycznym,
a
także
do
brania
udziału
w międzynarodowych szkoleniach. Każdy analityk musi poza tym wykazać
się bardzo dobrą znajomością obsługi komputera.
W przypadku osób, które wykonują również badania ankietowe
nieodzownym jest posiadanie prawa jazdy.
Możliwości zatrudnienia oraz płace
Miejsca pracy dla osób wykonujących ten zawód, bądź pragnących go
wykonywać oferują firmy socjologiczne, produkcyjne, banki, giełdy oraz
biura maklerskie. Wynagrodzenie w tej grupie zawodowej zależne jest
w dużej mierze od posiadanych kwalifikacji, doświadczenia oraz instytucji,
która oferuje miejsce pracy. Kształtuje się ono na poziomie dwukrotnego
przeciętnego wynagrodzenia.
Zawody pokrewne
inne nazwy zawodu: analityk rynku finansowego, badacz rynku
specjalista ds. eksportu/importu,
specjalista ds. handlu wewnętrznego
specjalista metod promocji sprzedaży
specjalista do spraw marketingu i handlu (sprzedaży)
agent reklamowy
makler papierów wartościowych
specjalista ds. finansów
Źródła:
Przewodnik po zawodach, wydanie II; www.psz.praca.gov.pl;
www.stat.gov.pl; www.pracuj.pl; www.wynagrodzenia.pl
Materiał opracowany przez Centrum Informacji i Planowania Kariery
Zawodowej Filii WUP w Koszalinie