Jeszcze raz o polskich jeńcach w sowieckiej niewoli 1919-1922

Data publikacji: 05-16-2011 @ 11:03 am

I oto znowu ukazał się paszkwilancki artykuł w “Izwiestiji” jak to niegodziwie traktowano
czerwonoarmistów podczas wojny polsko – rosyjskiej 1919 -1922.

Na zakończenie autor pisze, że “do dzisiaj strona polska nie demonstruje woli pokajania się,
powiedzenia, że była wojna; że były takie przypadki i że winni są mimo wszystko ludzie”. [

link

[1]

]

Nu żesz, a dlaczego nie piszą co się działo w tymże samym czasie w ich mateczce Rossiji. Jak
traktowano polskich jeńców, jak mordowano i głodzono. Kiepskie traktowanie czerwonoarmistów w
Polsce nie wynikło samo z siebie, a było skutkiem działania AGRESORA sowieckiego i warunków w
jakich żyli sami Polacy.

A ja nadal czekam na artykuły w naszych mediach o traktowaniu polskich jeńców w latach 1919-
1922.

Dwa lata temu napisałem notkę, liczyłem że tematem zajmą się historycy, dziennikarze. NIESTETY.
NIC NIE NAPISANO. Nadal zbrodni katyńskiej przeciwstawia się rzekomą zbrodnię na jeńcach
sowieckich z lat dwudziestych.

Jeszcze raz przypominam notkę ku uwadze ludzi mediów.

Polacy w niewoli bolszewickiej 1919-1922

Ostatnio Rosjanie z upodobaniem porównują zbrodnię w Katyniu z losami swoich jeńców z czasów
wojny polsko-bolszewickiej w polskiej niewoli. Absurdalność tych argumentów jest tym bardziej dziwna,
że sprawa była już przedmiotem badań wspólnej komisji historyków i archiwistów polskich i rosyjskich
w 2004r. (dlaczego nie nagłaśnia się tej publikacji ? )
Ustalono, że w polskiej niewoli znalazło się 80-85000 czerwonoarmistów, z czego zmarło w kilku
polskich obozach z czego zmarło około 16.000-17.000 jeńców (wg historyków polskich) lub 18.000-
20.000 wg strony rosyjskiej.

Główna przyyną zgonów były złe warunki przebywania i wyżywienia, oraz epidemie grypy „hiszpanki”,
cholery, tyfusu, dezynterii. Te liczby przestaną dziwić gdy porównamy je ze stratami regularnych armii,
polskiej czy bolszewickiej. . Przykładowo z literatury sowieckiej wynika, że w okresie od września 1918
r. do grudnia 1920 r. powołano do Armii Czerwonej 4,871 mln żołnierzy. Spośród nich zmarło w wyniku
chorób aż 1.392 tys. osób, gdy tymczasem na polach bitew padło 780 tys.

Z pozostałych jeńców, którzy przeżyli polską niewolę, kilkanaście tysięcy postanowiło zostać i
rozpoczęło nowe życie w Polsce. Rząd zgodził się na przyznanie im obywatelstwa. Kilkuset Rosjan
wstąpiło później do polskiego wojska, uzyskało stopnie oficerskie i walczyło w kampanii wrześniowej w
1939 roku. Około 3 tysięcy na stałe wyjechało do Europy Zachodniej.

Jest jednak drugi aspekt sprawy o którym się zupełnie zapomina. O polskich jeńcach z tego

okresu w niewoli bolszewickiej. Nie wiem czym to jest podyktowane. Dlaczego wobec kłamliwej
rosyjskiej propagandy te fakty nie są nagłaśniane ?? A jest o czym mówić.

1

W latach 1918-1920 zaginęło lub dostało się do niewoli 51.351 żołnierzy polskich. Z niewoli nie
powróciło około 25.000 żołnierzy. Najwięcej polskich jeńców dostało się do niewoli bolszewickiej w
wyniku kapitulacji 5 Dywizji Strzelców Polskich, w czasie zwycięskiej ofensywy wojsk sowieckich latem
1920, oraz podczas mniejszych potyczek podczas tej wojny. Jak widać śmiertelność wynosiła około
50%. (gdy w polskich obozach jenieckich dla bolszewików nie przekraczała 16-18%).

Jak traktowano polskich jeńców ? Ot choćby jeden opis za wikipedią :

Po kapitulacji większej części V Dywizji, władze bolszewickie wbrew zawartemu porozumieniu uwięziły i
ograbiły wszystkich wojskowych, a później uznały ich za przestępców politycznych. Oficerów skazano
na więzienie, część zamordowano, a żołnierzy niższych stopni zmuszono do katorżniczej pracy w tzw.
Jenisejskiej brygadzie robotniczej. Łagier w Tajdze był pozbawiony ogrzewania, opieki lekarskiej,
lekarstw, a wyżywienie wynosiło 0,5 funta chleba i zupy praktycznie złożonej prawie wyłącznie z wody.
Dodatkowo dochodziło do ustawicznych kradzieży np. odzieży więźniów przez straż obozową.
Śmiertelność była bardzo wysoka w wyniku warunków życia oraz tyfusu. Z obozu w Tajdze, podobnie
jak z więzień doszło do licznych ucieczek wojskowych, wielu oficerów i podoficerów ukrywało się też
przed uwięzieniem. Ci uciekinierzy lub ukrywający się, którzy zostali złapani byli zabijani torturami lub w
egzekucjach.

Te wszystkie liczby nie obejmują jeńców bezpośrednio mordowanych w okrutny sposób zaraz po
poddaniu się. A było to prawie powszechna praktyką bolszewików, zwłaszcza Armii Budionnego i
Korpusu Gaja. Do bardziej znanych zbrodni kawalerii Gaja należy torturowanie i wymordowanie jeńców
z polskiej Brygady Syberyjskiej w Chorzelach w sierpniu 1920 oraz kawalerzystów płk. Bolesława Roi 4
sierpnia 1920 w Ostrołęce. Armia Budionnego spaliła szpital z rannymi żołnierzami oraz personelem
medycznym w Berdyczowie mordując w ten sposób ponad 600 osób, a we wsi Bystryki zamordowali
700 żołnierzy 50 Pułku Strzelców Kresowych. Tę ostatnią rzeź opisał jej uczestnik, bolszewicki żołnierz,
potem pisarz Izaak Babel w swoich Dziennikach. Żołnierze Budionnego wymordowali także rannych i
jeńców w Zadwórzu.

Sowieci taktowali jeńców według stałego schematu. Najpierw naszym żołnierzom zabierali mundury i
obuwie następnie pędzili ich parę kilometrów do najbliższej wioski gdzie przy obecności ludności
puszczano ich w pole. Uciekających jeńców goniła kawaleria bolszewicka zarąbując ich szablami.
Konarmia najgorzej traktowała naszych oficerów i podoficerów. Zachowało się wiele zeznań byłych
jeńców. Jedno z nich to zeznanie ogniomistrza Włodzimierza Garboniaka wziętego do niewoli koło
Równego gdzie: „… zostaliśmy okrążeni przez kozaków, których było około 2 tysięcy. Po upływie 10
minut przyjechali konno 2 komisarze, którzy wydali rozkaz ustawić nas czwórkami i zaczęli pojedynczo
każdego z osobno wywoływać, wypytywać i wmawiać w każdego, że jest oficerem. Pierwszego
wywołali por. Grabowskiego, krzycząc: „ ej ty, łysyj, idi siuda”, i zapytali: „ et, ty oficer”, na co por.
Grabowski odpowiedział, że jest studentem, po których to słowach wypytujący komisarz wydał rozkaz
skinieniem głowy, po czym dwaj kozacy, stojący z tyłu por. Grabowskiego z obnażonymi szablami,
poczęli rąbać go. Po pierwszym uderzeniu szablami głowa została rozpołowiona na dwie części i po
upływie kilku sekund por. Grabowski skonał, lecz oni dalej rąbali na drobne części, tak że ciało
nieboszczyka zostało zupełnie zniekształcone”.

W podobny sposób potraktowano wszystkich oficerów i podoficerów z tego oddziału. Nieciekawy los
spotykał członków POW na terenach zajętych przez Sowietów. Peowiaccy byli jednym z głównym
źródeł dla naszego wywiadu. W powiecie sejneńskim w majątku Klejwy przez 5 godzin znęcano się nad
2 peowiakami. Wykłuwano im oczy, obcinano uszy, język a następnie żywcem zakopano. Źródłem
wiedzy o tej wojnie są też wspomnienia Izaaka Babla żołnierza Budinnego. W Dzienniku 1920 opisuje
wzięcie do niewoli Polaka: „… mów, jaką masz rangę – ja, zmieszał się, jestem czymś w rodzaju

2

chorążego; oddalamy się, tamtego odprowadzją, za jego plecami chłopak o przyjemnej twarzy repetuje
broń, ja krzycze – towarzyszu Szeko! Szeko udaje, że nie słyszy, jedzie dalej, wystrzał, Polaczek w
kalesonach pada w drgawkach na ziemię.” W innym miejscu pisze „Przeszukują folwark. Wyciągają z
ukrycia, Apasenko – nie trać ładunków, zarżnij go. Apasenko zawsze mówi-siostrę zarżnąć, Polaków
zarżnąć.”

http://www.konflikty.pl/a,607,Pozna_nowozytnosc,Losy_jencow_wojennych_w_czasie_wojny_1919-
1920.html

[2]

Oczekuję od historyków, także tych z IPN by ktoś rzetelnie przedstawił i opublikował wszystkie

te bliżej nieznane fakty i zbrodnie bolszewickie. Zwłaszcza wobec histerycznych ataków na
Polskę z rosyjskiej strony.

Zwłoki żołnierzy polskich z 4 armii wziętych do niewoli przez bolszewików i żywcem zakopanych
pod Słonimiem w 1920 r.

Citisus

Article printed from Bibula – pismo niezalezne: http://www.bibula.com

URL to article: http://www.bibula.com/?p=37837

URLs in this post:

[1] link: http://wiadomosci.onet.pl/swiat/media-partyzanci-odpowiedzieli-na-skandal-w-
smolen,1,4305159,wiadomosc.html

3

[2] http://www.konflikty.pl/a,607,Pozna_nowozytnosc,Losy_jencow_wojennych_w_czasie_wojny_1919-
1920.html:
http://www.konflikty.pl/a,607,Pozna_nowozytnosc,Losy_jencow_wojennych_w_czasie_wojny_19
19-1920.html

4