background image

Jeszcze raz o polskich jeńcach w sowieckiej niewoli 1919-1922

Data publikacji: 05-16-2011 @ 11:03 am 

I oto znowu ukazał się paszkwilancki artykuł w “Izwiestiji” jak to niegodziwie traktowano 
czerwonoarmistów podczas wojny polsko – rosyjskiej 1919 -1922.

Na zakończenie autor pisze,  że “do dzisiaj strona polska nie demonstruje woli pokajania się, 
powiedzenia, że była wojna; że były takie przypadki i że winni są mimo wszystko ludzie”. [

link

 

[1]

]

Nu żesz, a dlaczego nie piszą co się działo w tymże samym czasie w ich mateczce Rossiji. Jak 
traktowano polskich jeńców, jak mordowano i głodzono. Kiepskie traktowanie czerwonoarmistów w 
Polsce nie wynikło samo z siebie, a było skutkiem działania AGRESORA sowieckiego i warunków w 
jakich żyli sami Polacy.

A ja nadal czekam na artykuły w naszych mediach o traktowaniu polskich jeńców w latach 1919-
1922.

Dwa lata temu napisałem notkę, liczyłem że tematem zajmą się historycy, dziennikarze. NIESTETY. 
NIC NIE NAPISANO. Nadal zbrodni katyńskiej przeciwstawia się rzekomą zbrodnię na jeńcach 
sowieckich z lat dwudziestych.

Jeszcze raz przypominam notkę ku uwadze ludzi mediów.

Polacy w niewoli bolszewickiej 1919-1922

Ostatnio Rosjanie z upodobaniem porównują zbrodnię w Katyniu z losami swoich jeńców z czasów 
wojny polsko-bolszewickiej w polskiej niewoli. Absurdalność tych argumentów jest tym bardziej dziwna, 
że sprawa  była już przedmiotem badań wspólnej komisji historyków i archiwistów polskich i rosyjskich 
w 2004r. (dlaczego nie nagłaśnia się tej publikacji ? )
Ustalono, że w polskiej niewoli znalazło się 80-85000 czerwonoarmistów, z czego zmarło w kilku 
polskich obozach z czego zmarło około 16.000-17.000 jeńców (wg historyków polskich) lub 18.000-
20.000 wg strony rosyjskiej.

Główna przyyną zgonów były złe warunki przebywania i wyżywienia, oraz epidemie grypy „hiszpanki”, 
cholery, tyfusu, dezynterii. Te liczby przestaną dziwić gdy porównamy je ze stratami regularnych armii, 
polskiej czy bolszewickiej. . Przykładowo z literatury sowieckiej wynika, że w okresie od września 1918 
r. do grudnia 1920 r. powołano do Armii Czerwonej 4,871 mln żołnierzy. Spośród nich zmarło w wyniku 
chorób aż 1.392 tys. osób, gdy tymczasem na polach bitew padło 780 tys.

Z pozostałych jeńców, którzy przeżyli polską niewolę, kilkanaście tysięcy postanowiło zostać i 
rozpoczęło nowe życie w Polsce. Rząd zgodził się na przyznanie im obywatelstwa. Kilkuset Rosjan 
wstąpiło później do polskiego wojska, uzyskało stopnie oficerskie i walczyło w kampanii wrześniowej w 
1939 roku. Około 3 tysięcy na stałe wyjechało do Europy Zachodniej.

Jest jednak drugi aspekt sprawy o którym się zupełnie zapomina. O polskich jeńcach z tego 

okresu w niewoli bolszewickiej. Nie wiem czym to jest podyktowane. Dlaczego wobec kłamliwej 
rosyjskiej propagandy te fakty nie są nagłaśniane ?? A jest o czym mówić.

1

background image

W latach 1918-1920 zaginęło lub dostało się do niewoli 51.351 żołnierzy polskich. Z niewoli nie 
powróciło około 25.000 żołnierzy. Najwięcej polskich jeńców dostało się do niewoli bolszewickiej w 
wyniku kapitulacji 5 Dywizji Strzelców Polskich, w czasie zwycięskiej ofensywy wojsk sowieckich latem 
1920, oraz podczas mniejszych potyczek podczas tej wojny. Jak widać śmiertelność wynosiła około 
50%. (gdy w polskich obozach jenieckich dla bolszewików nie przekraczała 16-18%).

Jak traktowano polskich jeńców ? Ot choćby jeden opis za wikipedią :

Po kapitulacji większej części V Dywizji, władze bolszewickie wbrew zawartemu porozumieniu uwięziły i  
ograbiły wszystkich wojskowych, a później uznały ich za przestępców politycznych. Oficerów skazano  
na więzienie, część zamordowano, a żołnierzy niższych stopni zmuszono do katorżniczej pracy w tzw.  
Jenisejskiej brygadzie robotniczej. Łagier w Tajdze był pozbawiony ogrzewania, opieki lekarskiej,  
lekarstw, a wyżywienie wynosiło 0,5 funta chleba i zupy praktycznie złożonej prawie wyłącznie z wody.  
Dodatkowo dochodziło do ustawicznych kradzieży np. odzieży więźniów przez straż obozową.  
Śmiertelność była bardzo wysoka w wyniku warunków życia oraz tyfusu. Z obozu w Tajdze, podobnie  
jak z więzień doszło do licznych ucieczek wojskowych, wielu oficerów i podoficerów ukrywało się też  
przed uwięzieniem. Ci uciekinierzy lub ukrywający się, którzy zostali złapani byli zabijani torturami lub w  
egzekucjach.

Te wszystkie liczby nie obejmują jeńców bezpośrednio mordowanych w okrutny sposób zaraz po 
poddaniu się. A było to prawie powszechna praktyką bolszewików, zwłaszcza Armii Budionnego i 
Korpusu Gaja. Do bardziej znanych zbrodni kawalerii Gaja należy torturowanie i wymordowanie jeńców 
z polskiej Brygady Syberyjskiej w Chorzelach w sierpniu 1920 oraz kawalerzystów płk. Bolesława Roi 4 
sierpnia 1920 w Ostrołęce. Armia Budionnego spaliła szpital z rannymi żołnierzami oraz personelem 
medycznym w Berdyczowie mordując w ten sposób ponad 600 osób, a we wsi Bystryki zamordowali 
700 żołnierzy 50 Pułku Strzelców Kresowych. Tę ostatnią rzeź opisał jej uczestnik, bolszewicki żołnierz, 
potem pisarz Izaak Babel w swoich Dziennikach. Żołnierze Budionnego wymordowali także rannych i 
jeńców w Zadwórzu.

Sowieci taktowali jeńców według stałego schematu. Najpierw naszym żołnierzom zabierali mundury i  
obuwie następnie pędzili ich parę kilometrów do najbliższej wioski gdzie przy obecności ludności  
puszczano ich w pole. Uciekających jeńców goniła kawaleria bolszewicka zarąbując ich szablami.  
Konarmia najgorzej traktowała naszych oficerów i podoficerów. Zachowało się wiele zeznań byłych  
jeńców. Jedno z nich to zeznanie ogniomistrza Włodzimierza Garboniaka wziętego do niewoli koło  
Równego gdzie: „… zostaliśmy okrążeni przez kozaków, których było około 2 tysięcy. Po upływie 10  
minut przyjechali konno 2 komisarze, którzy wydali rozkaz ustawić nas czwórkami i zaczęli pojedynczo  
każdego z osobno wywoływać, wypytywać i wmawiać w każdego, że jest oficerem. Pierwszego  
wywołali por. Grabowskiego, krzycząc: „ ej ty, łysyj, idi siuda”, i zapytali: „ et, ty oficer”, na co por.  
Grabowski odpowiedział, że jest studentem, po których to słowach wypytujący komisarz wydał rozkaz  
skinieniem głowy, po czym dwaj kozacy, stojący z tyłu por. Grabowskiego z obnażonymi szablami,  
poczęli rąbać go. Po pierwszym uderzeniu szablami głowa została rozpołowiona na dwie części i po  
upływie kilku sekund por. Grabowski skonał, lecz oni dalej rąbali na drobne części, tak że ciało  
nieboszczyka zostało zupełnie zniekształcone”.

W podobny sposób potraktowano wszystkich oficerów i podoficerów z tego oddziału. Nieciekawy los  
spotykał członków POW na terenach zajętych przez Sowietów. Peowiaccy byli jednym z głównym  
źródeł dla naszego wywiadu. W powiecie sejneńskim w majątku Klejwy przez 5 godzin znęcano się nad  
2 peowiakami. Wykłuwano im oczy, obcinano uszy, język a następnie żywcem zakopano. Źródłem  
wiedzy o tej wojnie są też wspomnienia Izaaka Babla żołnierza Budinnego. W Dzienniku 1920 opisuje  
wzięcie do niewoli Polaka: „… mów, jaką masz rangę – ja, zmieszał się, jestem czymś w rodzaju  

2

background image

chorążego; oddalamy się, tamtego odprowadzją, za jego plecami chłopak o przyjemnej twarzy repetuje  
broń, ja krzycze – towarzyszu Szeko! Szeko udaje, że nie słyszy, jedzie dalej, wystrzał, Polaczek w  
kalesonach pada w drgawkach na ziemię.” W innym miejscu pisze „Przeszukują folwark. Wyciągają z  
ukrycia, Apasenko – nie trać ładunków, zarżnij go. Apasenko zawsze mówi-siostrę zarżnąć, Polaków  
zarżnąć.”

http://www.konflikty.pl/a,607,Pozna_nowozytnosc,Losy_jencow_wojennych_w_czasie_wojny_1919-
1920.html

 

[2]

Oczekuję od historyków, także tych z IPN by ktoś rzetelnie przedstawił i opublikował wszystkie 

te bliżej nieznane fakty i zbrodnie bolszewickie. Zwłaszcza wobec histerycznych ataków na 
Polskę z rosyjskiej strony.

Zwłoki żołnierzy polskich z 4 armii wziętych do niewoli przez bolszewików i żywcem zakopanych 
pod Słonimiem w 1920 r.

Citisus

Article printed from Bibula – pismo niezalezne: http://www.bibula.com

URL to article: http://www.bibula.com/?p=37837

URLs in this post: 

[1] link: http://wiadomosci.onet.pl/swiat/media-partyzanci-odpowiedzieli-na-skandal-w-
smolen,1,4305159,wiadomosc.html

3

background image

[2] http://www.konflikty.pl/a,607,Pozna_nowozytnosc,Losy_jencow_wojennych_w_czasie_wojny_1919-
1920.html: 
http://www.konflikty.pl/a,607,Pozna_nowozytnosc,Losy_jencow_wojennych_w_czasie_wojny_19
19-1920.html

4


Document Outline