background image

1

Podstawy 

historii turystyki

Marek Migdal

background image

2

Historia turystyki

Jak się zaczęło?

Gdzie?

Kiedy?

Kto był pierwszy?

background image

3

Historia turystyki

Historia turystyki jest nierozłącznym 
elementem historii ludzkości.

Ludzie przemieszczali się zawsze 

w poszukiwaniu pożywienia i miejsca 
zamieszkania jednak 

za początek 

turystyki uznaje się moment, 

gdy człowiek zaczął podróżować
w celach poznawczych.

background image

4

Starożytność

Starożytni Egipcjanie podróżowali do miejsc kultu 
religijnego oraz w celu zobaczenia piramid

Pierwsze wędrówki o charakterze turystycznym, 

a nie handlowym datuje się na 4000 rok p.n.e.

Starożytni Grecy i Rzymianie podróżowali 
w celach handlowych, wojennych, uczestniczenia 

w igrzyskach i uroczystościach religijnych.

background image

5

Starożytność

Już w starożytności można zaobserwować 

początki przemysłu turystycznego

powstanie patronów – osób opiekujących 
się przyjezdnymi, 

sanatoriów i domów wczasowych, 

map drogowych,

voucherów- dokumentów upoważniających 
do noclegów w zajazdach.

background image

6

Średniowiecze

System feudalny i upadek wielu gospodarstw 

sprawiły, że w Średniowieczu nastąpił zastój 
w podróżowaniu. Podróżowali głównie kupcy 
i pielgrzymi do miejsc kultu religijnego, "Grobu 
Świętego" oraz studenci na wyższe uczelnie.

Ciekawsze podróże:

1271 - wyprawa Marco Polo do Chin,

1336 - wyprawa Francesco Petrarki w Alpy

Prowansalskie,

background image

7

Wielkie Odkrycia Geograficzne

Wiek XIV i XV to okres wielkich wypraw 

i wielkich dokonań. Od odkrycia Ameryki 

do opłynięcia globu przez Magellana dzięki 

czemu dowiedziono, że ziemia jest okrągła.

Ciekawsze podróże:

1492 wyprawa Krzysztofa Kolumba i odkrycie Ameryki

1498 podróż Vasco da Gama do Indii

1499 

– 1500 wyprawy Amerigo Vespucciego do Ameryki

1519 podróż Ferdynanda Magellana dookoła świata

background image

8

Wiek XVII i XVIII

Powstanie miejscowości leczniczych 
i typowo turystycznych, 

Rozwój podróżowania do Ameryki, 
wypraw w wysokie góry oraz literatury 
podróżniczej.

1786 zdobycie przez Anglików Mont 
Blanc (4807 n.p.m.)

background image

9

Wiek XIX

Rozwój turystyki masowej

Co spowodowało rozwój turystyki 

na skalę masową?

background image

10

Rozwój turystyki masowej

1.

Wynalezienie maszyny parowej

dzięki której nastąpił:

rozwój środków transportu, 

rozwój przemysłu,

i w towarzyszący temu

wzrost poziomu oświaty i świadomości 
społecznej.

-

Jakie drugie wydarzenie miało kluczowy wpływ 

na obecny masowy charakter turystyki?

background image

11

Wiek XIX i XX

Rozwój turystyki pociąga rozwój infrastruktury 
turystycznej w miejscowościach, do których 
przybywa coraz więcej turystów. 

Rozwój transportu morskiego sprawia, że do 
Europy przybywa coraz więcej turystów 
z Ameryki, 

Rozwój motoryzacji wpływa na rozbudowę dróg.

Otwarte zostaje pierwsze biuro turystyczne.

Kiedy, przez kogo i w jakich okolicznościach?

background image

12

Wiek XIX i XX cd.

1841 THOMAS COOK organizuje pierwszy wyjazd 
grupowy i tworzy pierwsze biuro turystyczne,

1857 powstaje pierwszy Brytyjski Klub Alpejski 

1861 w Norwegii powstaje organizacja "Poznaj swój kraj"

1862 powstaje Austriacki Klub Alpejski 

1863 powstaje Szwajcarski Klub Alpejski 

1882 powstają pierwsze zrzeszenia hotelarzy w Szwajcarii

1886 powstają pierwsze zrzeszenia hotelarzy w Austrii

background image

13

Wiek XIX i XX cd.

1888 -

przejście Fritjofa Nansena na nartach 

Przez Grenlandię -

data uznawana 

za początek rozwoju narciarstwa

1901 - w Nowej Zelandii powstaje pierwszy

państwowy organ do spraw turystyki

1909 - w Austrii powstaje referat turystyki

1924 -

budowa pierwszej autostrady we Włoszech

background image

14

Wiek XIX i XX cd.

1934 -

powstaje Międzynarodowy Związek

Oficjalnych Organizacji Turystycznych 

1975 -

powstaje Światowa Organizacja Turystyki

WTO (World Tourism Organisation)

1979 -

Zgromadzenie Ogólne WTO zdecydowało 

o ustanowieniu święta branżowego

27 wrzesień - Światowy Dzień Turystyki.

background image

15

POLSKA -

Średniowiecze

Polskie podróżowanie w średniowieczu 
i późniejszych okresach miało podobny 
charakter do podróży europejskich.

Przemieszczali się głównie kupcy, 
pielgrzymi, arystokracja i studenci.

Podróżowanie w tym okresie było drogie, 
mało wygodne i niebezpieczne.

background image

16

POLSKA  - Wiek XIX do 1918 r.

Na początku XIX wieku następuje popularyzacja 
polskich uzdrowisk w Krynicy, Szczawnicy, Iwoniczu 

i Busku Zdroju, a najczęściej odwiedzanymi 

miejscami są Zakopane, Kraków, Warszawa i Śląsk. 

Na rozwój turystyki w Polsce w początkowym 

okresie wpływ duży mieli Stanisław Staszic, Julian 
Ursyn Niemcewicz i Wincenty Pol. Popularyzatorem 

piękna Tatr był Tytus Chałubiński. 

Trzeba podkreślić, że w okresie zaborów 

wszelkie formy zorganizowanej działalności 

były ograniczane.

background image

17

1805 -

Stanisław Staszic opisuje swoje przeżycia 

z wędrówek po Tatrach w książce 

"O ziemiorództwie gór dawnej Sarmacji 

a później Polski"

1823 -

dr J. J. Hafnem założył nadmorskie kąpielisko Sopot

1873 -

powstaje Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie 

z inicjatywy Feliksa Pławickiego, Adolfa Tetmajera

Tytusa Chałubińskiego i ks. Józefa Stolarczyka

1874 -

powstaje pierwsze schronisko górskie w polskich

górach nad Morskim Okiem

1876 -

powstaje schronisko w Dolinie Pięciu Stawów 

POLSKA - wiek XIX do 1918 r.

background image

18

1906 - powstaje Polskie Towarzystwo Krajoznawcze.

Założycielami są Aleksander Janowski i Aleksander Patka

1907 -

powstaje Zakopiański Oddział Narciarzy 

Założycielami tej organizacji są m.in. Stanisław Barabasz, 

Mieczysław Karłowicz, Mariusz Zaruski

-

rodzi się nowa gałąź turystyki narciarstwo.

1909 - powstaje 

Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie

Ratunkowe - TOPR

1913 -

w Poznaniu powstaje Poznańskie Towarzystwo

Turystyczne.

POLSKA - wiek XIX do 1918 r.

background image

19

Okres międzywojenny 1918-1939 

Pierwsza wojna światowa ograniczyła rozwój turystyki 

w Polsce. Po odzyskaniu niepodległości nastąpił 

rozwój różnego rodzaju organizacji turystycznych.

1919 -

powstaje pierwszy urząd - Referat Turystyki 

przy Ministerstwie Robót Publicznych

1919 

– utworzono Towarzystwo Tatrzańskie

1920 -

Towarzystwo Tatrzańskie zmienia nazwę na

Polskie Towarzystwo Tatrzańskie z siedzibą 
w Krakowie

background image

20

Okres międzywojenny 1918-1939 

1923 -

powstaje we Lwowie Biuro Podróży

"ORBIS" /po wojnie Polskie BP ORBIS/

1929 -

powstają Polskie Linie Lotnicze LOT 

1929 - powstaje Polskie Towarzystwo Schronisk

Młodzieżowych (reaktywacja w 1959)

1937 -

powstaje Spółdzielnia Turystyczno –

Wypoczynkowa GROMADA. 

Powstanie tego biura wyrażało ówczesne
tendencje do tworzenia biur klasowych 

np. chłopskich.

background image

21

Lata 1945 - 1989 r.

Po II Wojnie Światowej nastąpiło zahamowanie swobodnego 
rozwoju ruchu turystycznego. 

Promowane były tylko niektóre jego formy - głównie 
turystyka masowa i wczasy pracownicze

Ówczesne władze ograniczały również ruch 

międzynarodowy w szczególności do regionów innych 

niż Kraje Demokracji Ludowej (KDL).

Paszporty wydawane są czasowo – osobny na „KDL”
i na 

„wszystkie kraje świata”.

Turystyka traktowana jest jako 

świadczenie socjalne

a nie dziedzina gospodarki.

background image

22

Lata 1945 - 1989 r.

Powstają organizacje i instytucje realizujące linię państwa 

socjalistycznego

1949 - zostaje utworzona organizacja 

"Fundusz Wczasów Pracowniczych"

1950 -

z połączenia PTT i PTK powstaje PTTK 

1950 -

przy Ministerstwie Komunikacji zostaje powołana

Rada Turystyki

1952 -

zostaje powołany Komitet dla Spraw Turystyki.

1960 -

powołany zostaje Główny Komitet Kultury Fizycznej 

i Turystyki (GKKFiT)          

-

turystykę łączy się ze sportem i traktuje jako formę

rekreacji i odpoczynku a nie gospodarkę.

background image

23

1989 -....

Na przełomie lat 1989/1990 do polskiej gospodarki, 

w tym również turystyki , wprowadzono zasady 
gospodarki wolnorynkowej. 

Kryzys lat osiemdziesiątych i koszty reform spowodowały 

znaczne obniżenie stopy życiowej ludności i spadek popytu 

na usługi turystyczne. Część państwowych gestorów 

turystycznej bazy noclegowej stanęła w obliczu 

bankructwa, niektóre obiekty zostały sprzedane 

wydzierżawione albo przekazane władzom 

samorządowym, a wszystkie zostały zmuszone 

do dostosowania się do zasad gospodarki wolnorynkowej. 

Następuje restrukturyzacja bazy turystycznej – z modelu 
turystyki socjalnej do modelu turystyki komercyjnej.

background image

24

1989… cd.

Rozpoczyna się proces tworzenia nowych struktur.

1990 - powstaje Polska Izba Turystyki (PIT) 

– pierwsza organizacja samorządu gospodarczego

1991 -

rozpoczyna się tworzenie Regionalnych Izb Turystyki

1997 

– powstaje Rada Krajowa Izb Turystyki w Polsce

1997 -

rozpoczęto I etap wdrażania Programu Rozwoju

Krajowego Produktu Turystycznego, 

-

uchwalono ustawę "O usługach turystycznych„

1997 

– powstaje ZART

Zachodniopomorska Agencja Rozwoju Turystyki

background image

25

1989… cd.

1999 - wyznaczone zostaje 

Ministerstwo właściwe 

ds. turystyki /pierwsze Ministerstwo Transportu 
-

następnie Ministerstwo Gospodarki/

1 stycznia 2000 rozpoczyna działalność POT

Polska Organizacja Turystyczna,

2001 -

rozpoczyna się proces tworzenia ROT i LOT

Regionalnych i Lokalnych Organizacji Turystycznych

2002 

– utworzona zostaje Zachodniopomorska

Regionalna Organizacja Turystyczna

2007 

– utworzone zostaje 

Ministerstwo Sportu i Turystyki 

background image

26

Dziękuję za uwagę!

Marek Migdal

prezes@forumturystyki.pl