1. Co to jest logistyka i czym się zajmuje?
Wg. M. Gołębiowskiej logistyka to zarządzanie łańcuchem dostaw, definiowane wcześniej w
strategii militarnej sposobem najkrótszego w czasie i przestrzeni przemieszczania ładunków.
Wg. J.g. Cole i e.j. Bardi logistyka to fizyczne przemieszczanie towarów z miejsc dostawy do
końcowego nabywcy i towarzyszące temu ruchowi czynności obsługowe w pośrednich punktach
składowania
Wg. Europejskiej konferencji ministrów transportu logistyka to zsynchronizowane techniki
kontroli przepływu towarów, przemieszczanych i składowanych w procesie dystrybucji (wyroby
gotowe lub ich części), produkcji (produkcja w toku) i zaopatrzenia (surowce)
Wg. J.beier i k. Rutkowskiego logistyka to zarządzanie działaniami przemieszczania i
składowania, które mają ułatwić przepływ produktów z miejsc pochodzenia do miejsc finalnej
konsumpcji, jak również związaną z nimi informacją w celu zaoferowania klientowi
odpowiedniego poziomu obsługi po rozsądnych kosztach
Wg. Council of logistics management w USA logistyka jest terminem opisującym proces
planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego ekonomicznie przepływu
surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu
pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klienta
Zadania stawiane logistyce:
•
Koordynację przepływu surowców, materiałów do produkcji wyrobów gotowych do
konsumentów,
•
Minimalizację kosztów tego przepływu,
•
Podporządkowanie działalności logistycznej wymaganiom obsługi klienta.
Zarządzanie tak rozumianymi przepływami może się odbywać w skali makroekonomicznej, jak
również mikroekonomicznej.
Na system logistyczny składa się kilka podsystemów, wyodrębnionych według podziału
funkcjonalnego;
•
Logistyka zaopatrzenia,
•
Logistyka produkcji,
•
Logistyka dystrybucji.
Pierwszy i trzeci podsystem tworzą tzw. Logistykę marketingową, zaś pierwszy i drugi tworzą
logistykę materiałową tzw. Purchasing.
2. Scharakteryzuj rozwój logistyki jako nauki i praktycznej działalności.
Logistyka pochodzi od greckiego słowa logos lub logicos(liczenie, sztuka liczenia, my9slący,
rozsądny( lub od francuskiego loger lub logis – zamieszkać, zakwaterowanie. Po raz pierwszy
pojawiło się na początku x w. N. E. Cesarz bizantyjski leontos vi w swoim dziele sumaryczne
wyłożenie sztuki wojennej obok strategii i taktyki wyróżnił logistykę. Potrzeby działań
logistycznych w gospodarce narastały sukcesywnie w miarę postępu koncentracji ludności i
gospodarki. Przez długi czas w gospodarce górowało podejście ilościowe, ponieważ popyt
przewyższał podaż, dopiero w 50 latach xx w. Nastąpiło zaspokojenie popytu ilościowego i
rozwinęły się działania marketingowe i pojawiła się potrzeba nowego spojrzenia na działania
logistyczne rozumiane jako obsługa klienta po najniższym koszcie. Wzrastająca konkurencja
oraz globalizacja gospodarki wyznaczyły nowe zadania logistyce. W latach II wojny światowej
prowadzono działania logistyczne dla zastosowań militarnych. W okresie recesji gospodarczej w
1950 r. Powrócono do badań logistycznych prowadzonych w czasie wojny, kolejna recesja w
1958 r. Potwierdziła konieczność zainteresowania się logistyką, zwrócono wówczas uwagę na
analizę kosztów i wyodrębniono w niej siedem trendów:
•
Coraz trudniejsze osiągania dodatkowych oszczędności kosztów
•
Rozszerzył się zestaw oferowanych towarów
•
Zmieniła się koncepcja utrzymywania zapasów
•
Rosły koszty transportu
•
Pojawiły się nowe technologie komputerowe, wzrosła liczba danych analizowanych w
procesie logistycznym (lokalizacje klientów, wielkości zamówień, lokalizacji zakładów,
dostępnych przewoźników, kosztów transportu, poziomu utrzymywanych zapasów, itp.)
•
Komputery zaczęły być używane również przez odbiorców, co zmuszało do jeszcze głębszej
analizy
•
Globalizacja przedsiębiorstw
1
Gospodarka wolnorynkowa wymaga od przedsiębiorców stosowania nowej strategii
zorientowanej na zaspokajaniu potrzeb klienta. Przedsiębiorcy rywalizując ze sobą zaczynają
stosować zasadę 6w dostarczając odbiorcy towar:
1. Właściwy
2. We właściwej ilości
3. We właściwym czasie
4. Właściwej jakości
5.
We właściwym miejscu
6. O właściwej cenie
Z jednoczesnym osiągnięciem niskich relacji kosztowych.
Do podstawowych celów logistyki w przedsiębiorstwie należą:
1. Wysoka gotowość dostaw
2. Krótki cykl przepływu
3. Małe zapasy
4.
Wysokie wskaźniki wykorzystania (personelu, techniki, powierzchni)
5. Wysoka gotowość informacyjna
Od lat 50 w USA a później w innych krajach pojawiły się koncepcje postulujące grupowanie
działań związanych z przepływami produktów w celu lepszego zarządzania nimi, działania te
zaczęto powszechnie nazywać logistyką. Następnie logistyka staje się przedmiotem nauczania,
w latach 60 w USA ukazuje się pierwszy podręcznik a w europie zachodniej w latach 70.
3. System logistyczny przedsiębiorstwa i jego podsystemy.
System logistyczny przedsiębiorstwa to celowo zorganizowany i zintegrowany zbiór elementów
(czynników produkcji: ludzi, majątku trwałego i obrotowego oraz działań i norm regulacyjnych)
wraz z występującymi między nimi związkami, które są zaangażowane w zachodzące w
przedsiębiorstwie procesy przepływu surowców, materiałów i wyrobów gotowych oraz
związanej z tym przepływem informacji.
Ze względu na strategiczne i integracyjne zadania logistyki wyodrębniamy systemy:
1. System przepływu dóbr fizycznych
•
Podsystem przepływu surowców, materiałów i części
•
Podsystem przepływu wyrobów gotowych
•
Podsystem odpadów i opakowań zwrotnych
2. System przepływu informacji
•
Podsystem transmisji i przetwarzania informacji zawartych w zamówieniach
•
Podsystem monitorowania i kontroli przepływu produktów
•
Podsystem wspomagania decyzji w ramach poszczególnych czynności logistycznych
•
Podsystem koordynacji działalności logistycznej z działalnością produkcyjną, marketingową i
finansową przedsiębiorstwa
Biorąc pod uwagę podział funkcjonalny systemu logistycznego przedsiębiorstwa ze względu na
fazy przepływu produktów i informacji wyodrębnić można podsystemy:
1. Logistyka zaopatrzenia - polega na przepływie dóbr z miejsc dostawy przez ewentualne
pośrednie magazyny do magazynu zaopatrzeniowego przedsiębiorstwa
2. Logistyka produkcji - polega na przepływie produktów z magazynu zaopatrzenia, przez
miejsca przetwarzania i uszlachetniania a następnie pośredniego składowania w procesach
produkcyjnych, do magazynu wyrobów gotowych
3. Logistyka dystrybucji - polega na przepływie dóbr z magazynu wyrobów gotowych, przez
magazyny zbiorcze lub regionalne, strumień produktów przepływa do nabywców
4. Logistyka utylizacji - obejmuje strumień zwrotów niewłaściwych dostaw, jak również
przepływu takich dóbr, jak opakowania zwrotne, surowce wtórne i odpady.
Podsystem 1 I 3 tworzą logistykę marketingową, 1 I 2 logistykę materiałową.
W zależności od występowania punktów pośrednich w procesie przemieszczania produktów lub
ich braku wyróżnia się podsystemy:
•
Bezpośrednie - (jednopostaciowe) bezpośredni przepływ między punktem nadania a odbioru
•
Pośrednie - (wielopostaciowe) między punktem nadania a odbioru produkty przechodzą
przez co, najmniej jedno miejsce składowania lub realizacji dodatkowych czynności
manipulacyjnych
•
Mieszane - (kombinowane) zarówno pośrednie jak i bezpośrednie
2
Z punktu widzenia logistyki postrzeganej jako koncepcja efektywnościowa działania
przedsiębiorstwa można wyróżnić podsystemy:
•
Kosztów logistycznych
•
Usług (efektów) logistycznych
4. Logistyczne aspekty orientacji przedsiębiorstwa na odbiorcę.
Orientacja na odbiorcę w praktyce oznacza:
a)maksymalizację zysku w długim okresie (cel działania)
b)przyjęcie zasady „klient nasz pan”
odpowiednie działania logistyczne. Produkt nie może być kupiony, jeśli nie znajdzie się tam,
gdzie klient będzie chciał go nabyć. Sprzedaż nawet najlepszych produktów, atrakcyjnych
cenowo i skutecznie promowanych, może okazać się bardzo trudna, jeśli nie zostanie należycie
zaplanowana i zrealizowana pod względem logistycznym.
Produkt oferowany przez przedsiębiorstwo opisują racjonalnie jego cechy zawiązane z ceną,
jakością i serwisem.
Działania logistyczne mają szczególny wpływ na realizację dostaw towarów. Przykładami
działań mających wpływ na poziom, wybór klienta są:
-ustalenie dotyczące wielkości utrzymywanych zapasów,
-wybór gałęzi transportu,
-ustalenie procedur realizacji zamówień klientów.
Mają one z kolei wpływ na czas dostawy towarów, dokładność wykonania zamówienia, jakość
dostarczonych towarów czy ich dostępność w składzie, będące konkretnymi przesłankami
właściwej obsługi dostrzeganym przez klienta.
Zadowolenie klienta obejmuje, bowiem także maksymalizację użyteczności miejsca i czasu;
- użyteczność miejsca można zdefiniować jako wartość stworzoną lub dodaną do produktu
przez umożliwienie, aby mógł on być kupiony lub skonsumowany w odpowiednim miejscu (np.
plaża, szlak turystyczny, stacja benzynowa);
- użyteczność czasu jest rozumiana jako wartość wynikająca z udostępnienia produktu we
właściwym czasie. Nie otrzymanie potrzebnych pozycji we właściwym czasie może doprowadzić
do wstrzymania produkcji i postawienia firmy w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej.
Działania logistyczne mają na celu właśnie zapewnienie produktowi użyteczności w danym
miejscu i w danym czasie.
5. Znaczenie logistyki w racjonalizacji kosztów działalności przedsiębiorstwa.
Logistyka jest instrumentem racjonalizacji, obniżki kosztów przedsiębiorstwa. Wprowadzenie
formuły logistycznego zarządzania w przedsiębiorstwach zach. pozwoliło w latach 87-92
osiągnąć m.in.:
- zmniejszenie kosztów logistycznych o 29%
- skrócenie cyklu realizacji zamówień o 35%
- poprawę poziomu obsługi klienta średnio o 31%
Punktem wyjścia polityki racjonalizacji i obniżki kosztów logistycznych jest jednak zrozumienie
ich kompleksowego charakteru.
Pomagają to zrozumieć koncepcje:
- globalnych kosztów logistycznych – wszystkie działania przedsiębiorstwa powinny być
traktowane jako całość, a nie indywidualnie.
Należy uwzględnić koszty cząstkowe:
- transportu, utrzymania zapasów, realizacji zamówienia, opakowania, administracji, czynności
pomocniczych, prognozowanie popytu czy planowanie produkcji;
- współzależność kosztów – wspomaga globalne podejście systemowe przez zmianę działań
logistycznych, można spowodować wzrost jednych kosztów i spadek drugich.
Pożądanym efektem netto jest spadek kosztów globalnych przy danym poziomie obsługi
klienta.
Decyzje dotyczące transportu mogą mieć wpływ na koszty utrzymania zapasów, koszty
zaopatrzenia, poziom obsługi klienta czy koszty opakowania.
Decyzje dotyczące zapasów wpływają na poziom obsługi klienta.
Decyzje o zmianach w polityce składowej przed. znajdują zwykle odzwierciedlenie w kosztach
utrzymania zapasów i kosztach transportu, a także mogą mieć wpływ na poziom obsługi
klienta.