background image

Materiały do ćwiczeń z ogrzewnictwa 

Strona 1 

1. Kotłownie 

wbudowane 

na 

paliwo stałe 

1. 1. Wymagania 

 

Wymagania  odnośnie  kotłowni  wbudowanych  na  paliwo  stałe 

zawarte  są  w  normie  PN-87/B-02411  “Kotłownie  wbudowane  na 
paliwo stałe

1. 2. Dobór kotła c.o. 

 

Kocioł  powinien  być  usytuowany  możliwie  centralnie  w  stosunku 

do  ogrzewanych  pomieszczeń  budynku.  Może  być  umieszczony  w 
piwnicy lub na poziomie ogrzewanych pomieszczeń. 

Dane wyjściowe: 

 

obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną Q

o

 [W]

 

typ kotła; 

 

sposób ogrzewania budynku; 

 

wysokość komina h m; 

 

lokalizacja kotłowni. 

Wymagana powierzchnia ogrzewalna kotła (dla kotłów bez atestu): 

((((

))))

]

[m

  

;

q

a

1

Q

F

2

o

ok

++++

⋅⋅⋅⋅

====

[ 1. .1] 

gdzie: 

Q

o

  - obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną na cele c.o.,W; 

- moc cieplna uzyskiwana z 1 m

2

 powierzchni ogrzewalnej kotła: 

 

kotły żeliwne: .... q = 7800 W/m

2

 

kotły stalowe:..... q = 8100 W/m

2

- dodatek na nieuwzględnione straty ciepła, dla kotłów wodnych: 

 

rozdział dolny: ... a = 0.15

 

rozdział górny:... a = 0.20

Kocioł należy dobrać tak aby F

okrz

 

≥≥≥≥

 F

ok

  

Wymagana moc znamionowa kotła (dla kotłów z atestem): 

((((

))))

[W]

  

;

a

1

Q

1

,

1

Q

o

k

++++

⋅⋅⋅⋅

⋅⋅⋅⋅

====

[ 1. .2] 

gdzie: 

oznaczenia j.w. 

Kocioł należy dobrać tak aby Q

n

 

≥≥≥≥

 Q

k

 

1. 3. Komin 

 

Komin należy umieszczać jak najbliżej kotłów w najwyższej części 

budynku  przy  ścianach  wewnętrznych.  Wysokość  komina  powinna 
zapewniać ciąg wymagany przez producenta kotła. 

Minimalne  pole  poprzecznego  przekroju  komina  (wg  uproszczonej 
metody obliczeń, wzór Sandera): 

F

Q

h

k

k

====

⋅⋅⋅⋅

0 026

.

;

]

max

  [cm

2

[ 1. .3] 

gdzie: 

Q

kmax

  - maksymalna moc cieplna kotła, W; 

- wysokość komina od rusztu kotła do wylotu, m. 

Konstrukcja komina: 

 

dla kotłów opalanych paliwem stałym: 

 

komin z cegły dobrze wypalonej i starannie zatartej; 

 

stosunek boków 1:1 

÷

 1:5; 

 

minimalne wymiary 20 x 20 cm; 

 

dla kotłów opalanych paliwem płynnym (gaz, olej opałowy): 

 

komin  z  rur  lub  prefabrykatów  kamionkowych  lub  ze  stali 
kwasoodpornej; 

 

minimalne wymiary 14 x 14 cm; 

 

na dole komina musi być rewizja; 

 

musi być zdylatowany od konstrukcji budynku. 

1. 4. Czopuch 

 

Czopuch  łączy  kocioł  z  kominem.  Musi  być  szczelny  i  mieć  dwa 

otwory rewizyjne. 

 

dla kotłów stalowych: ........stalowy; 

 

dla kotłów żeliwnych: ........murowany; 

 

musi być zdylatowany od konstrukcji budynku. 

Mnimalne pole poprzecznego przekroju czopucha: 

((((

))))

]

[cm

  

;

F

5

.

1

25

.

1

F

2

krz

cz

⋅⋅⋅⋅

÷÷÷÷

====

[ 1. .4] 

gdzie: 

F

krz

 

- rzeczywiste pole przekroju poprzecznego komina, m

2

1. 5. Wentylacja 

Minimalne pole przekroju kanału nawiewnego: 

F

F

n

krz

====

⋅⋅⋅⋅

0 5

.

;   cm

2

[ 1. .5] 

Minimalne wymiary kanału nawiewnego wynoszą 21x21 cm. Powietrze 
powinno być nawiewane na tył kotła. 

Minimalne pole przekroju kanału wywiewnego: 

F

F

w

krz

====

⋅⋅⋅⋅

0 25

.

;   cm

2

[ 1. .6] 

Minimalne wymiary kanału nawiewnego wynoszą 14x14 cm. Należy go 
prowadzić  przy  przewodzie  spalinowym  w  celu  polepszenia  ciągu. 
Otwór wywiewny należy umieszczać pod sufitem kotłowni. 

1. 6. Paliwo 

Roczne  zapotrzebowanie  na  paliwo  dla  kotłowni  opalanych 
paliwem stałym: 

((((

)))) [[[[

]]]]

kg/rok

 

;

s

Q

w

w

Sd

Q

86400

B

e

int

s

e

d

g

i

d

t

o

⋅⋅⋅⋅

θθθθ

−−−−

θθθθ

⋅⋅⋅⋅

ηηηη

⋅⋅⋅⋅

ηηηη

⋅⋅⋅⋅

ηηηη

⋅⋅⋅⋅

ηηηη

⋅⋅⋅⋅

⋅⋅⋅⋅

⋅⋅⋅⋅

⋅⋅⋅⋅

⋅⋅⋅⋅

====

[ 1. 

.7] 

gdzie: 

Q

o

  -  obliczeniowe  zapotrzebowanie  na  moc  cieplna  dla  budynku, 

kW; 

Q

i

  - wartość opałowa paliwa, kJ/kg: 

 

dla węgla:........24000 kJ/kg 

 

dla koksu: .......28000 kJ/kg 

Sd  - wg wzoru [1.11] 
w

t

, w

d

 – współczynniki uwzględniające przerwy w ogrzewaniu,  

tabele 2 i 3. 

 

η

g

  –  sprawność  wytwarzania  ciepła,  przyjąć  0,75  (kocioł  węglowy 

lub na biomasę (drewno, pelety) 

 

η

d

  –  sprawność  dystrybucji  ciepła,  przyjąć  0,95  (poziomy  w 

piwnicach zaizolowane, piony bez izolacji termicznej) 

 

η

e

  –  sprawność  regulacji  i  wykorzystania  ciepła,  przyjąć  0,75  (brak 

zaworów termostatycznych, brak regulacji centralnej) 

 

η

s

  –  sprawność  akumulacji  ciepła,  przyjąć  1,00  (brak  zbiornika 

buforowego) 

 
Wartości  współczynników  sprawności  należy  przyjmować  z 

Rozporządzenia  MI  z  6.11.2008  „w  sprawie  metodologii 
obliczania charakterystyki energetycznej budynku….” 

Liczbę stopniodni Sd oblicza się z wzoru:  

)

m

(

Ld

)]

m

(

t

t

[

Sd

e

o

w

L

1

m

g

⋅⋅⋅⋅

−−−−

====

====

 , [dzień 

⋅⋅⋅⋅

K/rok] 

[ 1. .11]

 

gdzie: 

t

wo

  

-  obliczeniowa 

temperatura 

powietrza 

wewnętrznego, 

określona  zgodnie  z  Polską  Normą  dotyczącą  temperatur 
ogrzewanych pomieszczeń w budynkach, °C 

t

e

(m)   -  średnia  wieloletnia  temperatura  miesiąca  m,  określona 

według  
danych MI: (bazy, statystyczne dane klimatyczne do obliczeń 
energetycznych budynków), tablica 1 

background image

Materiały do ćwiczeń z ogrzewnictwa 

Strona 2 

Ld(m)   -  liczba dni ogrzewania w miesiącu m, określona według  

Rozporządzenia 

MI 

17.03.2009 

„w 

sprawie 

szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego…” 

L

g

  

-  liczba miesięcy ogrzewania w sezonie grzewczym. 

 

 

1. 7. Dane  techniczne  wybranych  kotłów 
wodnych na paliwo stałe 

 

1. 7. .1. Kocioł żeliwny wodny typu KZ-3K 

 

 

 

 

1. 7. .2. Kocioł żeliwny wodny typu KZ-5 

 

 

 

 
 

Tabela 1. Współczynniki uwzględniające przerwy w ogrzewaniu  

w okresie tygodnia w

t

  

 

Czas ogrzewania 

Typ budynku 

 

lekki*) 

Ciężki 

7 dni 

1,00 

1,00 

5 dni 

0,75 

0,85 

*)  -  Budynek  lekki,  którego  masa  części  ogrzewanej 
odniesiona  do  kubatury  ogrzewanej  nie  przekracza 
150 kg/m3. 

 

Tabela  2.  Współczynniki  uwzględniające  przerwy  w  ogrzewaniu  w 
okresie doby w

d

  

 

Czas przerw w ogrzewaniu 

Typ budynku 

 

lekki*) 

ciężki*) 

Bez przerw 

1,00 

1,00 

4 godziny 

0,96 

0,98 

8 godzin 

0,93 

0,95 

12 godzin 

0,85 

0,91 

16 godzin 

0,79 

0,88 

*)  -  Budynek  lekki,  którego  masa  części  ogrzewanej 
odniesiona do kubatury ogrzewanej nie przekracza 150 kg/m

3

 

 

 
Tabela 3. Dane dotyczące różnych typów paliw 

Opis 

Jedn. 

koks 

węgiel 

miał 

węglowy 

olej 

opałowy 

lekki 

drewno  zrębki  trociny  pelety  gaz GZ-

50 

elektrycz

ność 

10 

11 

12 

Wartość opałowa 

GJ/ton 

28 

24 

18 

42 

15 

18 

 

GJ/m3 

0,0338 

Cena jednostkowa 

zł/ton 

1200 

500 

280 

470 

Cena jednostkowa 

zł/m3 

2500 

120 

105 

50 

1,00 

Cena 

ciepła 

energii 

pierwotnej 

zł/GJ 

42,86 

20,83 

15,56 

70,03 

21,05 

15,00 

8,33 

26,11 

29,59 

100,00 

Sprawność źródła ciepła 

0,75 

0,75 

0,75 

0,85 

0,72 

0,72 

0,72 

0,72 

0,85 

1,00 

Cena 

ciepła 

uwzględnieniem 
sprawności źródła ciepła 

zł/GJ 

57,14 

27,78 

20,74 

82,39 

29,24 

20,83 

11,57 

36,27 

34,81 

100,00 

 

background image

Materiały do ćwiczeń z ogrzewnictwa 

Strona 3 

Tabela 4. Średniomiesięczne temperatury powietrza zewnętrznego 

 

background image

Materiały do ćwiczeń z ogrzewnictwa 

Strona 4 

Tabela 5. Wartości Ld(m) dni ogrzewania dla miesiąca m