przedmiotowe

1. Ogl

danie

Stan og

lny (dobry,

redni, ci

ęŜ

ki, bardzo ci

ęŜ

ki)

Stan przytomno

wiadomo

Zaburzenia jako

ciowe

wiadomo

ocena kontaktu

ownego (logiczny, nielogiczny)

Zaburzenia ilo

ciowe

wiadomo

Spl

tanie

Stupor

czka

czki

Mocznicowa

–

zapach amoniaku, sk

ra sucha, szorstka,

renice bardzo w

skie, oddech

kwasiczy

(

Kussmaula

)

Cukrzycowa

–

oddech

kwasiczy

, sk

ra sucha, ciep

zaczerwieniona, napi

cie ga

ek ocznych zmniejszone,

zapach acetonu

Hipoglikemiczna

ra ch

odna, wilgotna,

renice

szerokie, drgawki, nie czu

acetonu, brak oddechu

Kussmaula

Zatrucie CO

–

jasnoczerwone zabarwienie sk

trobowa

–

objawy chor

b w

troby (wodobrzusze,

taczka,

foetor

hapaticus

)

enie cia

a: dowolne/przymusowe (astma

oskrzelowa, niewydolno

ść

ąŜ

enia, zapalenie op

ucnej,

otrzewnej)

Budowa cia

a, stan od

ywienia (niedo

ywienie/oty

ść

)

zaczerwieniona: zatrucie CO, czerwienica, alkoholicy, udar

cieplny, choroby zaka

blada

–

krwotok, niedokrwisto

ść

, wstrz

sinica

–

miejscowa (utrudniony odp

ylny

zakrzepica);

uog

lniona: co najmniej 5 g% hemoglobiny

odtlenowanej

(

sinicze

wady serca)

taczka

–

bia

wki, podniebienie, sk

ra za

cone

Wysypki, wybroczyny, si

ce, rozst

py, blizny.

Obrz

–

yn w tkance

dmi

ąŜ

szowej

Obrz

k mi

kki/twardy

enie

–

najni

ej po

one cz

ęś

ci cia

a, lu

na tkanka podsk

rna

(twarz, powieki)

Przekrwienne

–

przewlek

a niewydolno

ść

ąŜ

enia (symetryczno

ść

zasinienie, inne objawy zastoju

ylnego:

hepatomegalia

poszerzenie

szyjnych, stwardnienie, zmniejszenie po poprawie

ąŜ

enia)

miejscowe utrudnienie odp

ywu krwi

ylnej (zesp

y g

wnej

rnej)

Wodniste

–

blade, mi

kkie, ciastowate, zwi

zane z

hipoalbuminemi

zesp

nerczycowy, niedo

ywienie

Naczynioruchowe

–

nagle si

pojawiaj

i nagle znikaj

, zwi

zane z

reakcj

alergiczn

(o.

Quinckego

)

Zapalne

–

zaczerwienienie, ucieplenie (ostre zapalenie

Nerkowe

–

w schy

kowej niewydolno

ci nerek, zatrzymanie sodu i

wody w organizmie (oporne na leki moczop

dne i nasercowe)

y ch

onne (symetryczno

ść

, wielko

ść

, twardo

ść

bolesno

ść

, ruchomo

ść

)

Stan nawodnienia (sk

ra, ga

ki oczne, b

ony

luzowe,

wype

nienie

szyjnych)

owa

–

symetryczno

ść

, wielko

ść

, ruchomo

ść

ocznych, wytrzeszcz, kszta

t i symetria

renic, reakcja na

wiat

o; dro

ść

nosa; jama ustna

–

kolor, wybroczyny,

nad

erki, wykwity; j

zyk

–

wilgotno

ść

, kolor, nalot,

gard

o, z

by, migda

ki;

Szyja

–

y ch

onne, tarczyca

wole = powi

kszenie tarczycy (w. mi

ąŜ

szowe

–

Gravesa

/guzkowe

czyny

–

kszta

t, symetryczno

ść

, ruchomo

ść

zniekszta

cenia staw

w, paznokcie

–

szkie

ka zegarkowe

(zaburzenia

utlenowania

w chorobach p

uc, wady serca)

Klatka piersiowa

–

symetryczno

ść

, ruchomo

ść

„

pow

czenie

”

Asymetria

–

odma, p

yn w jamie op

ucnej

Klatka

rozedmowa

–

beczkowata, kr

tka i szeroka,

ebra

ustawione poziomo, szerokie

ebrza

(w przewlek

obturacyjnej

chorobie p

uc)

Tor oddychania

–

piersiowy/brzuszny

Oddechy patologiczne:

Cheyne

’

Stokesa

–

obni

enie pobudliwo

ci o

oddechowego (mocznica, niewydolno

ść

ąŜ

enia,

zgu)

Kussmaula

–

o. zgonionego psa, o.

kwasiczy

kwasica keto

nowa

czce cukrzycowej

sto

ść

oddech

w 16

18/min; bezdech

–

10s

enia piersiowe:

abione (mi

dzy r

a p

ucem jest cia

przewodz

ce d

–

odma, wysi

k w jamie op

ucnej,

guz w

cianie klatki; zatkane oskrzele

–

zapalenie

oskrzeli)

wzmo

one

–

nacieki zapalne w p

ucach

–

dobrze

przewodz

ce d

k i dro

ne oskrzele

Tarcie op

ucnej

suche zapalenie op

ucnej

Opukiwanie klatki piersiowej

–

orientacyjne/szczeg

owe

Odg

os opukowy jawny

–

rodek II lewego

ebrza

umienie

–

bezpowietrzno

ść

pewnych cz

ęś

ci p

uc lub

jamy bezpowietrzne (zapalenia p

atowe, nowotwory,

marsko

ść

, zawa

uca) lub przeszkoda w przewodzeniu

drga

yn w op

ucnej, du

e zrosty, ropniak, nowotwory

ucnej, odma op

ucnowa zastawkowa i zamkni

ta z

Ŝą

ęŜ

powietrza)

Odg

os b

benkowy

–

obecno

ść

ej jamy przylegaj

cej

ciany klatki (p

cherz

rozedmowy

, du

e oskrzele) lub

wynik rozlu

nienia (mniejszej powietrzno

ci) p

uca

(zw

ęŜ

enie oskrzeli, zapalenie oskrzeli, odoskrzelowe

zapalenie p

uc, obrz

k, niedodma)

uchiwanie p

–

por

wnawcze/szczeg

owe

Szmery podstawowe

cherzykowy prawid

owy

–

jak przy wymawianiu

„

”

wdechowy i wydechowy (1/5 wdechowego), wyd

ony

przy zw

ęŜ

eniu oskrzeli (napad astmy oskrzelowej),

rozedmie

P. zaostrzony (g

ny)

–

szybszy pr

d powietrza w

nieznacznie zw

ęŜ

onych drogach (zapalenie oskrzeli,

oskrzelik

w, rozedma)

P. os

abiony (cichy)

–

obni

enie pr

du powietrza w

znacznie zw

ęŜ

onych drogach (spastyczne zapalenia

oskrzeli, napad astmy, cia

o obce), pogorszenie

przewodzenia powietrza (miejsca niedodmy, choroby

ucnej

–

zrosty, wysi

k, odma)

P. zniesiony

–

brak szmeru

Szmer oskrzelowy

–

przechodzenie powietrza przez

tchawic

i du

e oskrzela, d

szy i g

niejszy w czasie

wydechu, d

„

”

rna cz

ęść

mostka, mi

dzy

opatkami po prawej stronie Th3

fizjologiczny)

patologiczny

–

nad ogniskiem bezpowietrznej tkanki p

uca,

gdy oskrzele doprowadzaj

ce jest dro

ne (zapalenie,

knienie, nowotw

Szmery dodatkowe

ęŜ

enia suche

–

obrzmienie b

ony

luzowej oskrzeli i

sta wydzielina; furczenia (du

e oskrzela) i

wisty

(ma

e oskrzela)

–

zapalenia oskrzeli, napad astmy

ęŜ

enia wilgotne

–

wydzielina w drogach

odd

. jest p

ynna

lub p

ynna, zale

nie od kalibru oskrzeli grubo

rednio

drobnoba

kowe

; zapalenia p

uc, obrz

k p

Trzeszczenia

–

na szczycie wdechu, rozklejanie

cherzyk

w (zapalenia p

uc, niedodma, niewydolno

ść

ąŜ

enia)

Tarcie op

ucnej

–

zapalenie op

ucnej suche (boczna cz

ęść

klatki)

Badanie serca

Uderzenie koniuszkowe

–

V lewe

, 1,5 cm

przy

rodkowo od linii

rodkowej obojczykowej, pokrywa

opuszk

palca

Przesuni

cie w lewo i ku do

owi

–

powi

kszenie lewej

komory serca

Przesuni

cie w lewo

–

powi

kszenie prawej komory serca

P. ku do

owi i do wewn

trz

–

rozleg

a rozedma p

tnienia (wady zastawek), koci mruk (wady serca)

Opukiwanie

–

granice wzgl

dnego st

umienia serca

rna: III

., prawa:

prawa

linia mostkowa, dolna po

stronie lewej

–

do koniuszka serca, dolna prawa

–

umienie w

troby (przyczep IV

do mostka)

uchiwanie serca

zastawka mitralna

–

na koniuszku serca

z. tr

jdzielna

przyczep V prawej chrz

stki

ebra do mostka

z. aortalna

–

II prawe

. przy mostku

z. pnia p

ucnego

–

II lewe

. przy mostku

Tony serca

I ton

–

powstaje w czasie skurczu serca, uderzenie pr

du krwi o

zamykane zastawki tr

jdzieln

i mitraln

–

niejszy nad

koniuszkiem, jest r

wnoczesny z uderzeniem koniuszkowym oraz

fal

tna na t. szyjnej

II ton

–

w czasie rozkurczu, zamkni

cie zastawek pnia p

ucnego i aorty

przez powrotn

fal

krwi, g

niejszy u podstawy serca

Odst

p mi

dzy I a II tonem jest kr

tszy ni

dzy II a I

Zjawiska akustyczne mi

dzy I a II tonem

. szmery

skurczowe

dzy II a I

–

szmery rozkurczowe

sto

ść

skurcz

w serca 60

90/min.

< 60

–

bradykardia (sen, u sportowc

w, polekowa, zesp

chorej zatoki,

hyperkaliemia

, guzy m

zgu,

niedoczynno

ść

tarczycy)

> 90

–

tachykardia (gor

czka, nadczynno

ść

tarczycy,

niedokrwisto

ść

, wstrz

niewydolno

ąŜ

enia)

2. Miarowo

ść

–

niemiarowo

ść

zatokowa (oddechowa (u

dzieci); niemiarowo

ść

zupe

–

migotanie

przedsionk

w; niemiarowo

ść

zwi

zana ze skurczami

przedwczesnymi

3. G

ść

, d

czno

ść

, akcentuacja ton

Rytm cwa

owy

–

obecno

ść

III tonu poza I i II; do 18

fizjologia, p

niej zwi

zany z uszkodzeniem lewej

komory serca

Szmery serca

Przygodne

–

drgania struktur

wewn

trzsercowych

dzieci), niesta

e, nie promieniuj

, zanikanie w pozycji

Ŝą

cej

Organiczne

–

ęŜ

enie lub niedomykalno

ść

zastawek,

patologiczne

otory

w sercu

Nieorganiczne

–

czynno

ciowe, w nadczynno

ci tarczycy,

niedokrwisto

ci, zapaleniu wsierdzia

Nad zastawkami mitraln

i tr

jdzieln

szmery skurczowe

w niedomykalno

ci, rozkurczowe w

stenozie

Nad zastawkami pnia p

ucnego i aorty

–

szmery skurczowe

stenozie

, rozkurczowe w niedomykalno

ci.

Tracie osierdzia

–

suche zapalenie osierdzia

tno

Zgodne z czynno

serca/niezgodne (deficyt t

tna) w

zaburzeniach rytmu serca

Na t

tnicach jednoimiennych

–

symetryczne

Napi

cie

–

zale

y od wype

nienia t

tnic

Wysoko

ść

–

zale

y od ci

nienia krwi

Chybkie

–

a amplituda (niedomykalno

ść

aortalna)

Nitkowate

–

abo napi

te w niewydolno

ci kr

ąŜ

enia

Topografia brzucha (nadbrzusze,

dbrzusze,

podbrzusze)

Ksza

, wysklepienie wzgl

dem klatki piersiowej, wygl

pka, naczy

nabrzusznych

, blizn.

Obmacywanie:

Napi

cie pow

–

b. mi

kki, napi

ty, twardy (deskowaty) w

rozlanym zapaleniu otrzewnej, wzd

Bolesno

ść

–

umiejscowienie, przy ucisku, przy puszczaniu

k (dodatni objaw

Blumberga

)

Che

botanie

–

obecno

ść

ynu (wodobrzusze)

Obecno

ść

patologicznych opor

w przy obmacywaniu

orientacyjnym

Opukiwanie

–

prawid

owo odg

os b

benkowy, st

umienia

nad narz

dami mi

ąŜ

szowymi (w

troba,

ledziona), przy

wodobrzuszu

Badanie w

troby

umienie 6

12 cm, dolny brzeg mo

e wystawa

do1,5cm spod

uku

ebrowego w linii

rodkowej obojczykowej

Brak st

umienia w

trobowego

–

przy wolnym powietrzu w jamie

otrzewnej: perforacja przewodu pokarmowego

Ruchomo

ść

oddechowa, ocena brzegu dolnego (ostry, zaokr

glony,

wny, nier

wny, twardy)

Wstrz

sanie

–

o. Che

skiego w kamicy p

cherzyka

ciowego

Hepatomegalia

: zapalenia w

troby, zapalenia dr

ciowych,

niewydolno

ść

ąŜ

enia, st

uszczenie, skrobiawica, bia

aczki,

nowotwory w

troby, niedokrwisto

ść

hemolityczna, choroby

spichrzeniowe

troba powi

ksza si

w kierunku prawego do

u biodrowego

a w

troba

–

ostra martwica

. w piorunuj

cym zapaleniu

wirusowym, p

ne stadium marsko

ci w

troby

Badanie

ledziony

–

obmacywanie

Prawid

owo

–

ledziona niemacalna; gdy jest wyczuwalna

= powi

kszona

Ruchomo

ść

oddechowa, wr

by na powierzchni, nie daje

oddzieli

uku, powi

ksza si

w stron

prawego

kolca g

rnego k. biodrowej

Splenomegalia: bia

aczki, ostre zaka

enia, posocznica,

zapalenie wsierdzia (ropnie

ledziony), w marsko

troby (nadci

nienie wrotne), zakrzepicy

ledzionowej

Zapalenie wyrostka robaczkowego

Bolesno

ść

punktu

McBurneya

1,5

–

2 palce od

przedniego, g

rnego kolca prawej ko

ci biodrowej na

linii

kolcowo

pepkowej

Bolesno

ść

punktu

Lanza

–

w 1/3 od strony prawej w linii

dzykolcowej

Objaw

Rovsinga

–

l w prawym dole biodrowym w czasie

uciskania brzucha w rzucie okr

ęŜ

nicy zst

puj

cej

Badanie trzustki

–

obmacywanie; bolesno

ść

i op

r w

nadbrzuszu, g

wnie lewym (ostre zapalenie trzustki)

Badanie nerek

Mog

wyczuwalne u os

b szczup

ych, kszta

pod

ny, w pod

ebrzach, prawid

owo niebolesne przy

ucisku.

Wielko

ść

–

powi

kszaj

do przodu i ku do

owi

Powierzchnia

–

powi

kszone, nerki o nier

wnej

powierzchni w zwyrodnieniu

wielotorbielowatym

nerek

Nerki powi

kszone bolesne przy wstrz

saniu w ostrym

odmiedniczkowym

zapaleniu nerek

–

dodatni objaw

Goldflama