INSTRUKCJA BHP PRZY PRACY W STUDZIENKACH,

KANA£ACH SIECI KANALIZACYJNEJ ORAZ

W ZBIORNIKACH GNILNYCH

PRZEPISY OGÓLNE

1. Przy robotach prowadzonych w kana³ach, studzienkach i zbiornikach gnilnych mog¹ byæ

zatrudnieni wy³¹cznie pracownicy, którzy ukoñczyli 18 lat, posiadaj¹ odpowiednie przeszko-
lenie zawodowe w zakresie bezpieczeñstwa i higieny pracy i udzielania pierwszej pomocy
przedlekarskiej, oraz pracownicy, którzy uzyskali zaœwiadczenia lekarskie o dopuszczeniu
do wykonywania tego rodzaju prac.

2. Wszyscy pracownicy przed rozpoczêciem pracy powinni otrzymaæ narzêdzia niezbêdne do

wykonywania pracy oraz sprzêt ochronny zabezpieczaj¹cy ich przed szkodliwymi czynnika-
mi wystêpuj¹cymi na danym odcinku pracy, a w szczególnoœci linki, szelki, aparaty izoluj¹ce,
lampy bezpieczeñstwa, aparaty do wykrywania gazów itd.
Narzêdzia i sprzêt ochronny nale¿y poddawaæ regularnej i dok³adnej kontroli. Czynnoœci te
ma wykonywaæ prze³o¿ony pracownika (brygadzista, mistrz, kierownik). Narzêdzia czy sprzêt
posiadaj¹cy usterki nale¿y natychmiast wycofaæ z u¿ycia.

3. Pracownik jest zobowi¹zany sprawdziæ przydzielony mu sprzêt i narzêdzia, a w razie stwier-

dzenia ich uszkodzenia natychmiast zg³osiæ to prze³o¿onemu, ¿¹daj¹c w zamian odpowied-
nio wykonanych i nieuszkodzonych.

4. Przeprowadzanie w kanale (studzience, zbiorniku gnilnym) napraw narzêdzi lub sprzêtu oraz

zabieranie do kana³ów (studzienek, zbiorników gnilnych) przedmiotów zbêdnych lub tarasu-
j¹cych jest zabronione.

5. W razie zagro¿enia dla ¿ycia lub zdrowia pracownik ma obowi¹zek niezw³ocznie powiado-

miæ o tym wspó³pracowników i wszystkie zagro¿one osoby, zw³aszcza znajduj¹ce siê w po-
bli¿u, a ponadto swego bezpoœredniego prze³o¿onego (brygadzistê, mistrza, kierownika)
oraz udzieliæ wszelkiej niezbêdnej pomocy w celu usuniêcia niebezpieczeñstwa.

6. Palenie tytoniu w miejscach, w których grozi niebezpieczeñstwo po¿aru lub wybuchu gazu,

jest surowo zabronione.

PRACA W KANA£ACH (STUDZIENKACH, ZBIORNIKACH)

1. W razie prowadzenia robót na ulicach i drogach publicznych stanowisko pracy nale¿y ozna-

czyæ zgodnie z przepisami o bezpieczeñstwie i porz¹dku ruchu na drogach publicznych,
a pracownicy wykonuj¹cy czynnoœci na jezdni musz¹ byæ ubrani w kamizelki ochronne ko-
loru pomarañczowego.

2. Teren prowadzenia robót powinien byæ ogrodzony lub zabezpieczony zastawami ochronny-

mi, oznakowany i oœwietlony w porze nocnej. Na wypadek przerwy w dostawie pr¹du
trzeba przewidzieæ oœwietlenie zastêpcze.

3. Do podnoszenia pokryw w³azowych nale¿y u¿ywaæ tylko specjalnych haków lub innych

podnoœników przeznaczonych do tego celu, wykonanych z materia³ów nieiskrz¹cych (np.
ze stali kwasoodpornej).

4. Przed wejœciem od w³azu nale¿y przewietrzyæ kana³ (studzienkê, zbiornik gnilny) poprzez

otwarcie dwóch przyleg³ych skrajnych studni na danym odcinku pracy. Pokrywy w³azowe
na zawiasach trzeba zabezpieczyæ przed samoczynnym zamkniêciem. Przewietrzanie powin-
no trwaæ co najmniej 30 min.

5. Po przewietrzeniu nale¿y sprawdziæ obecnoœæ gazów za pomoc¹ lampy bezpieczeñstwa lub

innej aparatury sygnalizacyjnej. Lampê bezpieczeñstwa Davy’ego wpuszcza siê na lince do

studzienki (kana³u, zbiornika gnilnego), pamiêtaj¹c, ¿e lampê nale¿y zapaliæ na powierzchni
w odleg³oœci kilku metrów od studzienki, aby nie wywo³aæ wybuchu gazu wydobywaj¹ce-
go siê na zewn¹trz pod wp³ywem wietrzenia (w razie obecnoœci gazów palnych lub wybu-
chowych zapal¹ siê one pod siatk¹ lampy, daj¹c jaskrawy, d³ugi p³omieñ, zaœ w obecnoœci
gazów dusz¹cych lampa bêdzie siê pali³a ma³ym p³omieniem lub ca³kowicie zgaœnie. Je¿eli
lampa pali siê równym p³omieniem, mo¿na przyst¹piæ do pracy. Trzeba pamiêtaæ, ¿e lamp¹ t¹
mo¿na wykryæ tylko takie gazy jak metan (CH

4

), gaz œwietlny, dwutlenek wêgla (CO

2

). Nato-

miast tlenek wêgla (CO) i siarkowodór (H

2

S) wykrywa siê przyrz¹dem do kontroli koncentra-

cji gazów. W przypadku stwierdzenia gazów palnych lub szkodliwych nie wolno przyst¹piæ
do pracy, lecz natychmiast nale¿y o tym fakcie powiadomiæ prze³o¿onego.

6. Grupa pracowników wyznaczona do pracy w studzienkach lub kana³ach powinna sk³adaæ

siê co najmniej z 2 pracowników, a w zbiornikach gnilnych – z 3 pracowników, z których
jeden ma byæ wyznaczony jako odpowiedzialny za ca³oœæ prac.

7. Podczas pracy w kanale, studzience lub zbiorniku gnilnym nale¿y zachowaæ szczególn¹ ostro¿-

noœæ i w razie zaobserwowania lub zasygnalizowania przez aparaturê nap³ywu œcieków –
natychmiast opuœciæ miejsce zagro¿enia.

8. Stosowanie sprzêtu ochronnego jest obowi¹zkowe.
9. Pracownik schodz¹cy do studzienki, kana³u czy zbiornika gnilnego powinien mieæ za³o¿one

szelki bezpieczeñstwa i byæ ubezpieczony – przez pracownika czuwaj¹cego nad w³azem –
link¹ przymocowan¹ do sta³ego punktu.

10. Pracownik mo¿e wejœæ do studzienki tylko wówczas, je¿eli co najmniej 1 z pracowników

pozostaje przy otworze na zewn¹trz.

11. Pracownicy czuwaj¹cy na zewn¹trz zobowi¹zani s¹ znaæ nazwiska osób znajduj¹cych siê

w studzience, kanale lub zbiorniku gnilnym oraz mieæ w pogotowiu:
–

sprzêt ratowniczy i zabezpieczaj¹cy, zapewniaj¹cy bezpieczne wejœcie do strefy zagro¿o-
nej i udzielenie pomocy zagro¿onym,

–

elektryczn¹ lampê akumulatorow¹ lub bateryjn¹ latarkê kieszonkow¹,

–

apteczkê podrêczn¹,

–

sprzêt umo¿liwiaj¹cy ewakuacjê poszkodowanego ze studzienki, kana³u lub zbiornika
gnilnego (szelki, pasy, liny itp.).

12. W czasie wykonywania pracy w studzience, kanale czy zbiorniku gnilnym nie wolno pra-

cownikom zabezpieczaj¹cym opuszczaæ stanowiska.

13. Czuwaj¹cy na zewn¹trz maj¹ obowi¹zek obserwowaæ pracownika wzrokowo.
14. W razie stwierdzenia wypadku pracownicy czuwaj¹cy na zewn¹trz s¹ zobowi¹zani natych-

miast wydostaæ poszkodowanego ze studzienki, kana³u czy zbiornika gnilnego, udzieliæ do-
raŸnej pomocy i wezwaæ pogotowie lekarskie. Jeden z pracowników czuwaj¹cych, o ile
zachodzi potrzeba, ma obowi¹zek wejœæ do studzienki w celu udzielenia niezbêdnej pomocy.
Nale¿y bezwzglêdnie korzystaæ wówczas ze sprzêtu ratowniczego i zabezpieczaj¹cego – tak
aby pracownik by³ w pe³ni zabezpieczony przed wystêpuj¹cym w studzience niebezpie-
czeñstwem. Kategorycznie zabrania siê w takim wypadku wchodzenia do studzienki, kana-
³u lub zbiornika gnilnego bez w³aœciwego zabezpieczenia.

15. Do oœwietlania u¿ywaæ hermetycznie zamkniêtych elektrycznych lamp akumulatorowych

o napiêciu do 24 V lub bateryjnych latarek kieszonkowych.

16. W razie zbli¿aj¹cej siê burzy lub ulewnego deszczu nale¿y natychmiast opuœciæ studzienkê.
17. Praca w studzience, do której t³oczone s¹ œcieki przez pompowniê, jest dozwolona jedynie

po uprzednim uzgodnieniu z kierownictwem warunków zapewniaj¹cych bezpieczeñstwo
pracownika.

Pracownikom pracuj¹cym w kana³ach, studzienkach i zbiornikach gnilnych zabrania siê:
1) przystêpowania do pracy w stanie nietrzeŸwym,
2) palenia ognia i tytoniu w kanalizacji oraz w bezpoœrednim s¹siedztwie studzienek, kana³ów

i zbiorników gnilnych,

3) u¿ywania narzêdzi i sprzêtu ochronnego niesprawnego technicznie b¹dŸ stosowania go nie-

zgodnie z instrukcj¹,

4) wchodzenia do kana³u, studzienki lub zbiornika gnilnego, w których nie przeprowadzono

prac przygotowawczych,

5) wchodzenia do studzienki o œrednicy mniejszej ni¿ 400 mm,
6) wchodzenia do studzienek, kana³ów, zbiorników gnilnych i przewodów kanalizacyjnych bez

zastosowania w³aœciwego sprzêtu ochronnego, bez wzglêdu na obecnoœæ wymaganej za-
wartoœci tlenu w atmosferze, tj. 18–21%, oraz na brak substancji toksycznych.

Nie wolno u¿ywaæ w studzienkach kanalizacyjnych, w kana³ach i zbiornikach gnilnych

Nie wolno u¿ywaæ w studzienkach kanalizacyjnych, w kana³ach i zbiornikach gnilnych

Nie wolno u¿ywaæ w studzienkach kanalizacyjnych, w kana³ach i zbiornikach gnilnych

Nie wolno u¿ywaæ w studzienkach kanalizacyjnych, w kana³ach i zbiornikach gnilnych

Nie wolno u¿ywaæ w studzienkach kanalizacyjnych, w kana³ach i zbiornikach gnilnych
nieizoluj¹cego sprzêtu ochrony dróg oddechowych (masek z poch³aniaczami).

nieizoluj¹cego sprzêtu ochrony dróg oddechowych (masek z poch³aniaczami).

nieizoluj¹cego sprzêtu ochrony dróg oddechowych (masek z poch³aniaczami).

nieizoluj¹cego sprzêtu ochrony dróg oddechowych (masek z poch³aniaczami).

nieizoluj¹cego sprzêtu ochrony dróg oddechowych (masek z poch³aniaczami).

UWAGI KOÑCOWE

1. Pracownicy, przed dopuszczeniem do pracy, musz¹ byæ zapoznani z treœci¹ niniejszej in-

strukcji i przeszkoleni praktycznie w zakresie wykonywania omawianych prac.

2. Ka¿dy pracownik ma obowi¹zek zapoznaæ siê z niniejsz¹ instrukcj¹ i jest zobowi¹zany do

œcis³ego jej przestrzegania, co stwierdza w³asnorêcznym podpisem w ksi¹¿ce szkoleñ oraz
w za³¹czonym do instrukcji wykazie.

3. Instrukcja ma byæ wywieszona w miejscu widocznym i dostêpnym dla pracowników.
4. Kierownicy oraz mistrzowie zobowi¹zani s¹ do dopilnowania i wykonania powy¿szych zale-

ceñ, i egzekwowania ich na bie¿¹co.

WZÓR

WZÓR

WZÓR

WZÓR

WZÓR

WYKAZ

Pracowników przeszkolonych do pracy w kana³ach, studzienkach i zbiornikach gnilnych.
Ja, ni¿ej podpisany, stwierdzam w³asnorêcznym podpisem, ¿e:
1) zapozna³em siê w ca³oœci z treœci¹ „instrukcji”,
2) zosta³em przeszkolony w zakresie tematyki ujêtej w „instrukcji”.

Data i podpis

szkol¹cego

Lp.

Nazwisko i imiê

Stanowisko pracy

Data i podpis

pracownika