Microsoft Word - Domowa instalacja elektryczna

Domowa instalacja elektryczna

Nim dom zostanie wyposażony w instalację elektryczną, musimy zaprojektować,

a przynajmniej określić wymagania funkcjonalne i przybliżoną lokalizację jej
elementów. Należy zdefiniować rodzaj oświetlenia i sposób jego włączania, ile będzie
odbiorników energii oraz gdzie zostaną umieszczone gniazda i włączniki.

Projekt winien uwzględniać wydzielenie odpowiedniej liczby obwodów jedno

i  trójfazowych.  Jednofazowe  to  obwody  zasilające  pralki,  zmywarki  do  naczyń  itp.  –  nawet
jeśli  nie  wszystkie  z  tych  urządzeń  zamierzamy  zainstalować  w  domu.  Trójfazowe
przeznaczone  są  one  do  zasilania  urządzeń  o  dużym  poborze  energii,  jak  np.  kuchenki
elektryczne.  Z  czasem  może  się  okazać,  że  będziemy  zużywać  coraz  więcej  energii
elektrycznej, lepiej więc przygotować się na zwiększenie poboru mocy w przyszłości.

Dom może być wyposażony w instalacje elektryczne standardowe i specjalne. Już na

etapie projektowania, w fazie koncepcji, dobrze jest zdecydować, jakie chcemy mieć w
naszym domu. Warto także zdecydować, czy chcemy mieć instalację standardową zarządzaną
tradycyjnie, czy też wolimy system inteligentny.

W domu o powierzchni od 75 do 100 m kw. powinno się wykonać minimum 5-7

obwodów np.:

•

instalacje zasilające wypusty oświetleniowe;

•

instalacje zasilające gniazda wtyczkowe ogólnego przeznaczenia;

•

indywidualne  obwody  zasilające  ważniejsze  lub  pobierające  większą  moc  odbiorniki
(kuchnie  indukcyjne,  termy,  kotły  c.o.,  centralki  sygnalizacji  alarmu,  pompy
studzienne itp.);

•

obwody – chronione dodatkowo przed skutkami przepięć – do zasilania wydzielonych
gniazd

wtyczkowych

przeznaczonych

podłączenia

czułych

urządzeń

elektronicznych (komputer, urządzenia RTV);

•

obwody zasilające odbiorniki grzejne (w przypadku ogrzewania lub podgrzewania
pomieszczeń energią elektryczną, na przykład podłogi w łazience);

•

obwody zasilające urządzenia do hydromasażu;

•

obwody zasilające urządzenia w pomieszczeniu sauny lub/i basenu;

•

obwody zasilające urządzenia w ogrodzie (fontanna, gniazdo wtyczkowe do
podłączenia kosiarki, oświetlenie ogrodu);

•

obwody zasilające odbiorniki w warsztacie czy garażu;

Oświetlenie

Oświetlenie jest bardzo ważnych aspektem wyposażenia wnętrza. Nie tylko

rozprasza mrok, ale także pełni funkcję dekoracyjną. Wydobywa atrakcyjne detale oraz
tworzy odpowiedni nastrój. Niewłaściwe, zbyt ciemne światło uniemożliwia pracę, a zbyt
jasne – przeszkadza podczas wypoczynku i relaksu. Wybór oświetlenia nie może być zatem
przypadkowy.

Choć aranżacja niewykończonego jeszcze pomieszczenia jest dość trudna, już na

etapie  pierwszych  prac  remontowych  trzeba  zastanowić  się  nad  jego  rozplanowaniem  oraz
funkcją.  Pozwoli  to  na  rozmieszczenie  instalacji  elektrycznej  tak,  by  można  było  zawiesić
lampy  w odpowiednich,  najbardziej funkcjonalnych miejscach. Należy przemyśleć nie tylko
kwestię  oświetlenia  centralnego,  ale  także  punktowego.  Będzie  to  bowiem  konieczne,  aby
dobrze usytuować gniazdka elektryczne i uniknąć stosowania przedłużaczy.

Różne rodzaje oświetlenia

Przyjętym standardem jest stosowanie lamp centralnych w każdym pomieszczeniu.

Mają  one  za  zadanie  równomiernie  rozjaśniać  całe  wnętrze  tak,  by  zapewnić  dobrą
widoczność  oraz  swobodne  poruszanie  się.  Inną  funkcję  pełni  oświetlenie  punktowe.  Jest
niezbędne w miejscu przeznaczonym do nauki oraz czytania, powinno także znajdować się w
najczęściej  użytkowanych  częściach  pomieszczenia.  Nieodzowne  okażą  się  lampy  nisko
wiszące nad stołem w jadalni oraz kinkiety zamontowane w pobliżu regałów z książkami.
Oświetlenie punktowe, jak żadne inne, buduje nastrój oraz tworzy wyjątkowy klimat miejsca.
Ciepłe, łagodne światło wydobywające się zza kinkietów ściennych doskonale sprawdzi się w
sypialni,  gdzie  szczególnie  ważna  jest  intymna,  przytulna  atmosfera  sprzyjająca
wypoczynkowi.

Funkcjonalność

Tu ponownie dobór oświetlenia zależy od funkcji pomieszczenia. W łazience musi

być  skupione  przy  lustrze,  a  w  kuchni,  oprócz  oświetlenia  centralnego,  należy  rozmieścić
punkty  nad  blatem  pod  wiszącymi  szafkami.  Funkcjonalność  to  także  wygoda  i  komfort
użytkowania.

Oświetlenie centralne, do którego tak się przyzwyczailiśmy, w rzeczywistości nie

spełnia  pewnych  standardów.  O  tej  teorii  przestano  już  myśleć  poważnie.  Ludzki  wzrok
najlepiej czuje się, gdy trafia na światło odbite, rozproszone. Takim miejscem odbicia mogą
być  ściany  w  pokojach,  czy  przedpokojach.  Efekt  ten  możemy  osiągnąć  stosując  różnego
rodzaju  lampy  świetlne  umieszczone  wzdłuż  ścian,  w  ich  górnej  części.  Po  odpowiednim
przesłonięciu, uzyskujemy w ten sposób światło rozproszone. Jednocześnie cała płaszczyzna
jest oświetlona tak, jakby było to ogólne światło górne.

Każde wnętrze dobrze jest także uzupełnić światłami punktowymi, z których

korzystać będziemy w miarę potrzeb. Warto od samego początku przemyśleć, w jaki sposób
będziemy korzystać z danego pomieszczenia. Zastanowić się, gdzie chcemy mieć światła na
stałe. Na pewno przy kanapie, gdzie czytamy. Przy kąciku kawowym, nad stołem abyśmy
mogli zjeść widząc co jemy. Tam gdzie chcemy pokazać ładny przedmiot, także warto go
jakoś podświetlić. Można w ten sposób zaaranżować wspaniały nastrój i obronić się zarazem
przed męczącą wzrok zbyt dużą ilością światła w pomieszczeniach.

Oświetlenie korytarza i przedpokoju

Jest to, pomieszczenie tak zwane ,,pierwszego wrażenia”. Dlatego oświetlenie w nim

pełni  nie  tylko  funkcję  orientacyjną  ale  również,  a  może  przede  wszystkim,  dekoracyjną.
W korytarzu nie ma potrzeby tworzenia dużej ilości światła. Tu przebywamy krótko. Jedyne
miejsce  gdzie  może  zaistnieć  potrzeba  większej  jego  ilości  to  lustro.  Światło  instalujemy
najlepiej  po  obu  jego  stronach  chociaż  jedna  lampa  (plafon,  kinkiet)  nad  nim  w  większości
przypadkach  też  jest  wystarczający.  Jeśli  jednak  chcemy  mieć  dobrze  oświetloną  twarz  np.
dla pań do makijażu, to  dwie boczne lampy  stają się koniecznością. W takiej sytuacji lepiej
jest by lampy te posiadały źródła o bardzo wysokim współczynniku oddawania kolorów.

W korytarzu dobrze też jest mieć tzw. światło dyżurne, które świeci się wieczorem

cały czas. Dostępne są również specjalne lampki z detektorami ruchu i czujnikami światła.
Zapalają się one automatycznie, gdy w pomieszczeniu jest ciemno, a czujnik w polu swego
„widzenia” wykryje ruch.

Przy długich korytarzach lub schodach należy też pamiętać o łącznikach schodowych,

które umożliwiają włączenie i wyłączenie oświetlenia z różnych miejsc np. na dole i na górze
schodów. Innym rozwiązaniem są wyłączniki przyciskowe w połączeniu z przekaźnikiem
bistabilnym lub czujniki ruchu.

Oświetlenie salonu

Pokój dzienny to pomieszczenie, w którym spędzamy wiele czasu. Spełnia ono

różne funkcje – przyjmujemy w nim gości, czytamy i relaksujemy się z rodziną. Oświetlenie
w salonie powinno, więc odpowiadać naszym potrzebom i dopasowywać się do tego, co
aktualnie robimy.

Już dawno minęły czasy, gdy w polskich domach królował żyrandol, a oprócz niego

w pokoju dziennym nie było żadnego innego źródła światła. Trendy w urządzaniu wnętrz oraz
sposób wykorzystywania salonu całkowicie zmieniły nasze podejście do oświetlenia. Teraz w
pokoju  dziennym  najczęściej  instalujemy  wiele  różnych  źródeł  światła  –  oprócz  oświetlenia
górnego także niewielkie, dające nastrojowe lub punktowe światło lampki czy kinkiety. Takie
zróżnicowanie służy dobraniu światła do naszych potrzeb. W pokoju dziennym przebywa cała
rodzina  i  tu  spotykamy  się  z  przyjaciółmi.  Potrzebujemy  więc  innego  światła  do  czytania,
innego  do  oglądania  telewizji  i  zupełnie  innego  do  pogaduszek  z  przyjaciółką  czy  czułych
chwil z partnerem. Pamiętajmy, aby oprócz różnych lamp dobrać także żarówki, które różnią
się barwą i ilością emitowanego światła. To wszystko stworzy odpowiednią atmosferę.

Dobrze zaplanowane oświetlenie główne jest podstawą dobrego oświetlenia salonu.

Tradycyjny żyrandol czy lampa podwieszona do sufitu na środku pomieszczenia wciąż są
popularne, takie światło jest bowiem bardzo wszechstronne. Rolę oświetlenia głównego mogą
dodatkowo pełnić rozmieszczone w kilku miejscach kinkiety czy oświetlenie punktowe. Jeśli
te źródła światła zawiesimy na różnej wysokości, będziemy mogli optycznie regulować
wysokość pomieszczenia poprzez włączanie opraw na innych poziomach.

W pokoju dziennym koniecznie pamiętajmy ponadto o umieszczeniu niewielkiego

ródła światła za telewizorem – dzięki temu zmniejszymy kontrast pomiędzy ciemnym

pokojem a ekranem, a wzrok mniej się będzie męczył. Warto pomyśleć o zamontowaniu w
salonie ściemniaczy światła, wtedy każde źródło możemy ustawić tak, aby osiągnąć
odpowiadający nam efekt.

Te kilka prostych zasad dotyczących doboru opraw oświetleniowych oraz

zastosowanie w różnych źródłach światła to najlepszy sposób na to, żeby nasz salon był
miejscem przytulnym i zachęcającym do spędzania w nim czasu.

Oświetlenie w kuchni

Kuchnia zajmuje dość szczególne miejsce w życiu domowym. To właśnie tutaj

spędzamy znaczną część dnia. W tym właśnie pomieszczeniu często spożywamy posiłki w
gronie rodziny czy spotykamy się ze znajomymi na kawie. Dlatego ważnym jest, aby
oświetlenie w tym właśnie pomieszczeniu było właściwe.

Zazwyczaj w kuchni wieszamy lampę w centralnym punkcie na suficie. W ten

sposób uzyskujemy dość równomierną dystrybucję światła w całym pomieszczeniu. Jednak
taki układ ma także sporo negatywnych aspektów. Przede wszystkim oświetlenie całego
pomieszczenia wymaga dosyć sporego ładunku mocy.

Do tego ustawienie mebli pod ścianami w kuchni powoduje ciągłe zacienianie

miejsca pracy. Przygotowując posiłki stale jesteśmy zwróceni twarzą do ściany mając lampę
za plecami. Oczywiście nie powinniśmy całkiem rezygnować z tego rozwiązania, bo pomimo
pewnych wad, dalej pozostaje ono bardzo istotnym elementem praktycznym i chyba
niezbędnym w każdej kuchni.

Obecnie coraz częściej oświetlenie centralne zostaje przesuwane w kierunku, gdzie

skupia się największa aktywność, np przy stole. Takie rozwiązanie jest korzystne, gdyż
pozwala na zastosowanie źródeł światła o mniejszej mocy, co jednocześnie pozwala na
stworzenie w kuchni przyjemnej atmosfery.

W ten sposób nie tylko mało efektywnie wykorzystujemy energię, ale także

negatywnie oddziałujemy na nasz wzrok, a także zwiększamy niebezpieczeństwo zaistnienia
wypadków. Stąd bardzo ważnym jest bezpośrednie oświetlenie miejsca pracy. Dlatego
centralne oświetlenie nie może być jedynym, które jest w kuchni.

Dodatkowe oprawy oświetleniowe mogą być albo zainstalowana niezależnie (na

cianie, zwisając z sufitu czy na stojaku) albo wmontowana bezpośrednio w meble kuchenne.

Producenci mebli kuchennych oferują coraz więcej bardzo nowoczesnych zestawów
wyposażonych oryginalnie w oświetlenie. Innym bardzo popularnym rozwiązaniem jest
podwieszenie bezpośrednio pod szafkami kuchennymi opraw na długie świetlówki.

Jadalnia

Wspólny posiłek zbliża ludzi, warto więc zatroszczyć o dobrą atmosferę przy jego

spożywaniu. Należy tu rozróżnić dwa systemy oświetlenia: oświetlenie stołu oraz oświetlenie
otoczenia.  System  oświetlenia  stołu  powinien  być  zlokalizowany  oczywiście  nad  stołem.
Może  to  być  zarówno  żyrandol  jak  i  lampa  lub  lampy  zwieszone  nad  stołem.  Należy  tylko
zwrócić  uwagę  by  światła:  nie  raziły  oczu,  zastosowane  źródła  posiadały  wysoki
współczynnik oddawania kolorów oraz umożliwiały regulację ilości światła. Regulacja, czy to
przez ściemnianie wszystkich źródeł, czy poprzez załączaną ich liczbę.

Drugi system rozświetlający otoczenie może być zrealizowany na jeszcze więcej

sposobów:  lampy  stojące,  kinkiety,  plafony,  podświetlane  półki,  gzymsy  itp.  W  jadalni
powinno  być  zastosowane  światło  o  ciepłej  barwie.  Odpowiednio  dobierając  rodzaj
włączonego  oświetlenia  możemy  pomieszczeniu  nadać  charakter  bardziej  oficjalny  lub
intymny

Oświetlenie sypialni

W przeciwieństwie do salonu, który jest przestrzenią nie tylko dla nas, ale i dla gości

i pozostałych domowników – sypialnia oddaje charakter osobowości. Zadbajmy o to, byśmy
czuli się w niej jak we własnym, intymnym świecie.

Wymagania w zakresie oświetlenia pokoju sypialnego są bardzo różne. Przede

wszystkim powinien zapewniać wypoczynek i poczucie intymności, być ostoją dla
poukładania myśli i azylem od rzeczywistości. Sypialnia to szczególne miejsce dlatego, że ma
niezwykle indywidualny, osobisty charakter.

O ile salon czy kuchnia są pomieszczeniami otwartymi dla gości, czy przyjaciół

domu  –  sypialnia  jest  strefą  prywatną,  którą  możemy  aranżować  w  oderwaniu  od  gustów
innych.  Projektując  lub  zmieniając  wystrój  pokoju  sypialnego  pamiętajmy  o  tym,  że  obok
mebli,  tkanin  oraz  dodatków,  szczególnie  ważnym  czynnikiem  w  tworzeniu  „klimatu”  tego
wnętrza  jest  światło.  Właśnie  ono  stanowi  element  kształtowania  przestrzeni,  podkreśla
elementy dekoracyjne, buduje nastrój i tworzy wyjątkową atmosferę.

Klasyczny wystrój czy nowoczesny modernistyczny styl? Może warto pokusić się o

odrobinę szaleństwa w sypialni? Styl kolonialny z romantycznym łożem z baldachimem
i antyczną komodą albo ciekawe i oryginalne zdobnictwo stylu orientalnego? Bez względu na
to, na który się zdecydujemy – reguły w planowaniu oświetlenia wszędzie będą jednakowe.

Nowoczesne listwy oświetleniowe, kinkiety, plafony, a może małe stylowe lampki?

Wybór nie jest łatwy, bo bogactwo źródeł światła, opraw i narzędzi do aranżacji jest ogromne.
W  sypialni  bez  wątpienia  powinniśmy  zadbać  o  szczegóły.  Będzie  się  tu  bowiem  liczyć  nie
tylko  światło  centralne,  ale  i  dodatkowe.  Punktowe  światło  z  kinkietów  czy  listew  ciekawie
oświetli  ściany  i  elementy  wnętrza,  które  chcemy  wyeksponować  np.  ścienne  dekoracje  czy
obrazki.

W sypialni należy unikać rozwiązań, przy których oświetlenie jest zbyt intensywne.

Nieodpowiednia będzie zbyt jasna barwa, ponieważ może rozpraszać i drażnić. Takie światło
nie pozwoli także stworzyć kontrastów, a wnętrze pozbawione światłocieni będzie
jednostajne. Pozwoli to także na stworzenie efektu światła pośredniego i uzyskanie
niepowtarzalnego klimatu.

Sposób oświetlenia wnętrz ma niebagatelny wpływ na nasze samopoczucie, dlatego

szczególnie  w  sypialni  powinniśmy  szczególnie  zadbać  o  nastrój  i  intymność.  Oświetlenie
pokoju  do  snu  powinno  współtworzyć  przytulną  atmosferę  i  harmonizować  z  resztą
wyposażenia.  Należy  unikać  źródeł  światła  o  niebieskiej,  zimnej  barwie,  gdyż  ma  ona
charakter  pobudzający.  Barwa  światła  powinna  być  ciepła,  wtedy  ułatwi  nam  odpoczynek,
pozwoli  się  zrelaksować  oraz  uspokoić.  Na  równi  z  barwą  światła,  ważna  jest  jego
intensywność.    W  zależności  od  tego,  czy  potrzebny  jest  nam  duży  strumień  światła  czy
mniejszy,  nastrojowy  –  płynna  regulacja  pozwala  dostosować  jego  natężenie  idealnie  do
naszych potrzeb.

Zanim przystąpimy do aranżacji albo remontu sypialni dwa razy zastanówmy się

czego od niej oczekujemy. Odpowiadając na najprostsze pytania: „jak się relaksuję?”, „jakie
ś

wiatło sprzyja poprawie mojego nastroju?”, „przy jakim świetle powinienem czytać książki

w łóżku?” nie tylko unikniemy pomyłek w aranżacji, ale również zagwarantujemy sobie
idealny klimat po ciężkim dniu pracy.

Oświetlenie w

łazience

wiatło w łazience możemy realizować jako górne lub/i boczne. Oświetlenie górne

to najczęściej jednopunktowe źródło światła typu lampa, natomiast boczne to różnego rodzaju
kinkiety. Oświetlenie górne może zostać zamocowane w obniżeniu sufitu. Podstawową zaletą
takiego  rozwiązania,  oprócz  walorów  estetycznych  (ukrycie  okablowanie  i  urządzeń
technicznych  typu  transformatory),  jest  możliwość  dowolnego  kształtowania  i  lokalizacji
punktów  świetlnych.  Sufit  może  mieć  dowolny  kształt,  np.  łuki  czy  obniżenia  w  kilku
wysokościach.  W  suficie  można  zamontować  punkty  świetlne  różnego  typu:  „oczka”,
kinkiety lub oprawy standardowe.

Montując oświetlenie na ścianie bardzo ważne jest odpowiednie ustawienie światła

w stosunku do lustra. Możemy zdecydować się na jedną lampę usytuowaną nad lustrem, bądź
dwie boczne. Ważne jest, aby strumień światła oświetlał osobę stojącą przed lustrem bez
oślepienia i odbić. Źródła światła należy dobierać tak, aby światło było maksymalnie
rozproszone - unikniemy cieni i nie doświetlonych płaszczyzn.

Dziecięca kraina

Myśląc o pokoju dziecka, trzeba liczyć się z tym, że ma być nie tylko funkcjonalny,

ale też przyjazny i atrakcyjnie wykończony. Maluchy lubią otaczać się żywymi kolorami i
bajkowymi elementami. Jak więc zaaranżować pomieszczenie, aby odpowiadało wszystkim
potrzebom najmłodszych mieszkańców?

Bardzo ważną kwestią wyposażenia pokoju dziecka jest oświetlenie. Musi

dostosować  się  do  każdej  czynności  i  być  na  tyle  jasne,  by  umożliwiało  swobodną  naukę  i
zabawę. Nie może jednak razić ani przeszkadzać. Jedna lampa, zawieszona na środku sufitu z
pewnością  nie  wystarczy.   Pomyślmy  o  punktowych  źródłach  światła,  które  rozmieścimy  w
najczęściej  użytkowanych  miejscach  pomieszczenia.  Nie  zapominajmy  też,  że  oprócz
funkcjonalności,  musimy  zwracać  uwagę  na  walory  dekoracyjne,  tak  ważne  dla  małego
domownika.

W charakterze oświetlenia punktowego sprawdzą się także ceramiczne i gipsowe

kinkiety  o  bajkowych  kształtach.  Uśmiechnięta  rybka,  owieczka  lub  kolorowa  kredka,  na
pewno  spodoba  się  najmłodszym.  Ciepłe,  rozproszone  światło  wydobywające  się  zza
oprawek, tworzy przytulny nastrój. Lampy umieśćmy w najczęściej użytkowanych miejscach
pomieszczenia, na przykład w pobliżu stolika, łóżka (kinkiety mogą stanowić lampkę nocną)
oraz  miejsca  zabawy  i  nauki.   Zadbajmy  też  o  centralne  źródło  światła.  Musi  być  jasne  i
równomierne, aby całościowo rozświetlało pokój.

Ważne, aby urządzone pomieszczenie podobało się najmłodszym domownikom. Nie

od  dziś  wiadomo,  że  przebywanie  w  atrakcyjnych  wizualnie  wnętrzach  poprawia  nastrój  i
służy odpoczynkowi. Sprzyja również rozwojowi dziecka, pobudza wyobraźnię. Jasne, żywe
kolory  pozytywnie  wpływają  na  samopoczucie  i  rozweselają.  Zwykłe  przedmioty  mają
zupełnie  inne  znaczenie  w  głowach  naszych  pociech:  meble  są  kryjówkami,  a  lampy
latającymi  spodkami  UFO.  Zaprojektujmy  zatem  przestrzeń,  która  pobudzi  fantazję  oraz
będzie prawdziwym azylem najmłodszych.

Oświetlenie tarasu

W ciepłe wieczory przyjemnie jest zjeść posiłek i porozmawiać z przyjaciółmi na

powietrzu. Zadbajmy więc o wystrój naszego tarasu czy werandy, który stworzy klimat
sprzyjający relaksowi. Jest kilka sposobów na taką aranżację tarasu, aby przez całe lato było
to ulubione miejsce na wspólne spędzanie czasu z rodziną i przyjaciółmi. Funkcjonalne
urządzenie tarasu to podstawa, jednak dla naszego samopoczucia równie ważna jest estetyka i
stworzenie przytulnego nastroju.

Letnie wieczorne rozmowy umili nam zapach kwiatów, stylowy wiklinowy fotel i

nastrojowa  muzyka.  Trudno  też  wyobrazić  sobie  letnie  wieczory  bez  odpowiedniego
oświetlenia.  Nowoczesne  źródła  światła  potrafią  odstraszyć  owady,  same  włączać  się  po
zmroku i można je przenosić w dowolne miejsce nie martwiąc się o dostęp do prądu.

Oświetlenie elewacji zewnętrznej budynku

W zasadzie jest to element dekoracyjny, niemniej w umiarkowany sposób oświetla

teren do o koła budynku prze co np. skutecznie zniechęca i odstrasza też włamywaczy.

Oświetlenie ścian od góry realizowane jest przez umieszczenie opraw świetlnych w

podprzybitce  dachu,  od  dołu  przez  oprawy  zamontowane  w  wylewce  czy  kostce  brukowej
dookoła  domu  lub  oprawy  zamontowane  nisko  nad  gruntem  w  ścianie.  Jednoczesne
oświetlenie  od  góry  i  dołu  umożliwia  zamontowanie  specjalnych  opraw    w  połowie
wysokości ściny lub po przez jednoczesne zastosowanie dwóch pierwszych sposobów.

Gniazda

Duża liczba gniazd sprawia, że korzystanie na co dzień z instalacji elektrycznej jest

wygodne  (nie  musimy  używać  mało  estetycznych  i  niewygodnych  przedłużaczy
i  rozgałęziaczy),  a  w  razie  potrzeby  ułatwia  zmianę  aranżacji  pomieszczeń.
Każde  dodatkowe  gniazdo  podnosi  jednak  koszt  instalacji,  dlatego  nie  należy  przesadzać.
Trzeba  znaleźć  złoty  środek  między  możliwym  do  zaakceptowania  kosztem  instalacji
a oczekiwanym komfortem, np.:

Kuchnia - tu należy zrobić gniazda do podłączenia większych i mniejszych AGD (lodówki,
zmywarki, ekspresu do kawy, czajnika, tostera, miksera, radia itp.). Wygodnie jest, gdy każdy
z  nich  ma  osobne  gniazdo,  do  którego  można  go  podłączyć  na  stałe.  Także  większość
kuchenek  potrzebuje  gniazda:  gazowe  –  zwykłego  na  napięcie  230  V  –  do  zasilania
piekarnika,  który  najczęściej  jest  dziś  elektryczny;  elektryczne  –  trójfazowego  (400  V)  do
zasilania ceramicznej płyty grzejnej. Nie należy zapomnieć również o okapie kuchennym.

Łazienka - musimy przewidzieć korzystanie z takich urządzeń jak pralka, grzejnik, suszarka
do włosów czy golarka lub innych urządzeń do pielęgnacji ciała. Gniazdo dla urządzeń typu
golarka i suszarka powinno być zamontowane blisko lustra

Pokoje - planowanie gniazd powinno być zależne od rozmieszczenia mebli oraz sprzętu RTV
i  urządzeń  komputerowych.  Np.  obecnie  standardem  do  podłączenia  odbiornika  TV  jest,
oprócz napięcia 230V, doprowadzenie przewodu telewizyjnego i internetowego.

Przedpokój – na pewno przyda się minimum jedno gniazdo. Oczywiście liczba ta zwiększy
się,  jeśli  w  przedpokoju  planujemy  lokalizację  telefonu,  domofonu,  videodomofonu  czy
routera WiFi.

Balkon,  taras,  gniazda  na  zewnątrz  domu  –  min  po  jednym,  można  wykorzystać  do
podłączenia  dekoracji  świątecznych  i  jego  załączanie  realizować  wyłącznikiem  z  wnętrza
pokoju.

Kotłownia  –    sterownik  i  wentylator  pieca  C.O.,  bojler,  piec  elektryczny  –  400V  (jeśli  jest
przewidziany)

Garaż – kilka gniazd 230V i min jedno 400V (siła)

Oczywiście  wszystkie  wymienione  i  pozostałe  gniazda  230V  i  400V  ustalane  są  wg
indywidualnych potrzeb.

Złącze Licznikowe ZL

Miejsce lokalizacji licznika energii elektrycznej, zarazem granica stron pomiędzy

Zakładem Energetycznym a Odbiorcą. Instalowane zgodnie z projektem i warunkami
wydanymi przez Zakład Energetyczny, np.: słup przyłączeniowy, widoczna ściana budynku
czy złącze kablowe w granicy posesji.

Rozdzielnica

Bardzo istotny i ważny element instalacji. Należy ją bardzo dobrze przemyśleć i

zaprojektować, przy tym należy zawsze zostawić w niej wolne miejsce, co umożliwia
późniejszą rozbudowę, dodanie jakiegoś urządzenia lub obwodu.

Rozdzielnicę możemy traktować jako punkt rozdzielający energie elektryczną na

poszczególne obwody. Składa się ona z odpowiednich urządzeń zapewniających ochronę
przeciwporażeniową, zwarciową, odgromowa, urządzeń sterowniczych i kontrolnych,
p

rzełącznika na zasilanie awaryjne (agregat), automatyczny przełącznik faz, itp

Wszystko jest

zamknięte w estetycznej obudowie, występującej zarówno w wersji podtynkowej, jak
i natynkowej.

Co do lokalizacji, to należy tutaj uwzględnić kilka czynników. Powinno być to

miejsce  łatwo  dostępne,  a  pomieszczenie  w  którym  zostanie  zamontowana  rozdzielnica,  nie
może  być  pomieszczeniem  niebezpiecznym  pod  względem  pożarowym  czy  wybuchowym.
Przy  umiejscowieniu  warto  też  wziąć  pod  uwagę  fakt,  że  do  tego  punktu  musimy
doprowadzić  WLZ  oraz  rozprowadzić  wszystkie  obwody.  W  miarę  możliwości  powinno  to
być  pomieszczenie  zlokalizowane  centralnie  w  budynku,  dzięki  czemu  zaoszczędzimy  na
długości przewodów.

Doskonałym rozwiązaniem jest wyprowadzenie bezpośrednio z rozdzielni na front i

tył budynku dwuściennej rury osłonowej karbowanej (arot) na kable ziemne (WLZ kablowy,
zasilanie bramy wjazdowej, przewód video-domofonu, telefonu, oświetlenie ogrodowe,

cieżek, schodów, podjazdu, wejścia

, zasilnie budynków gospodarczych, garaży wolno

stojących, altanek itp.)

Zabezpieczenia – bardzo ważne!!!!!!!!

Ochrona przeciwporażeniowa

Instalacja elektryczna powinna być zabezpieczona przed

skutkami zwarć i przepięć

Porażenie prądem następuje przy zetknięciu się ciała człowieka z gołymi przewodami lub
obudowami odbiorników, w których wskutek uszkodzenia izolacji wystąpiło napięcie
względem ziemi.

W tym celu w rozdzielni montuje się na stałe wyłączniki:

nadmiarowy – zabezpieczający instalację przed przeciążeniem (spaleniem) i skutkami zwarć
różnicoprądowy (chroniący przed porażeniem prądem).

Ochrona odgromowa

To, czy budynek wymaga ochrony odgromowej, zależy od stopnia zagrożenia

piorunowego. Określa się je za pomocą wskaźnika zagrożenia piorunowego, w zależności od
takich czynników jak: rodzaj budynku, jego wielkość i konstrukcja, wyposażenie, otoczenie
(rodzaj zabudowy, drzewa), typ terenu (płaski, górzysty), rejon Polski.

Normy nie wymagają stosowania instalacji odgromowej w budynkach

jednorodzinnych o powierzchni do 500 m2 i wysokości do 17m. Warto jednak pamiętać, że
może jej zażądać firma ubezpieczeniowa.

Myśląc o bezpieczeństwie swojego domu, nie warto kierować się tylko i wyłącznie

przepisami prawa. Ważny jest również rozsądek. Jeżeli dom stoi samotnie, z dala od innych
zabudować oraz wysokich drzew, to bez względu na wymagania natury formalnej, warto go
wyposażyć w instalację odgromową.

W stosunku do wartości całego domu nie jest to duży wydatek, a dobrze

zaprojektowana i wykonana instalacja odgromowa zabezpiecza budynek przed
wyładowaniami atmosferycznymi w 98%.

Ochrona odgromowa realizowana jest jako zewnętrzna i wewnętrzna.

Instalacja odgromowa wewnętrzna (ochrona przepięciowa) zapobiega tworzeniu

się  tak  zwanych  przepięć  przez  wyrównanie  potencjałów  między  wszystkimi  instalacjami  w
budynku.  Stosuje  się  ją  niezależnie  od  tego,  czy  w  budynku  jest  przewidziana  instalacja
odgromowa  zewnętrzna.  Polega  na  zainstalowaniu  w  budynku  połączeń  wyrównawczych
(szyny  ekwipotencjalnej  z  zaciskami)  i  ograniczników  przejmujących  prąd  przepięciowy  i
odprowadzających go bezpośrednio do uziomu.

Ograniczniki pierwszego stopnia (klasy B) stosuje się w przypadku, gdy istnieje

prawdopodobieństwo  przeniknięcia  prądu  piorunowego  do  instalacji  wewnętrznej:  w
budynkach  z  instalacją  odgromową  lub  przyłączem  elektrycznym  napowietrznym.
Ograniczniki  instaluje  się  w  złączu  lub  przy  głównej  rozdzielnicy  budynku.  Ograniczniki
drugiego  stopnia  (klasy  C)  instaluje  się  przy  głównej  rozdzielnicy  budynku  (w  odległości
kilku metrów od ograniczników klasy  B). Ograniczniki trzeciego stopnia (klasy  D) instaluje
się bezpośrednio przed chronionymi urządzeniami.

Instalacja odgromowa zewnętrzna ma na celu przejęcie prądu pochodzącego z

wyładowania  pioruna  i  sprowadzenie  go  do  ziemi  w  sposób  zapewniający  bezpieczeństwo
ludzi,  konstrukcji  budynku  oraz  urządzeń  elektrycznych  i  elektronicznych.  Prąd  piorunowy
powinien  być  rozprowadzany  jak  największą  liczbą  przewodów.  Poza  specjalną  instalacją
odgromową mogą być wykorzystane istniejące elementy przewodzące budynku.
Instalacja zewnętrzna składa się z:

•

zwodów  przejmujących  prąd  od  pioruna,  które  układa  się  w  najwyższych  miejscach
dachu  (na  kominach,  kalenicy  itp.)  i  przyłącza  do  nich  wszystkie  metalowe
przedmioty  (rynny,  wywietrzniki);  zwody  mają  formę  przewodów  lub  metalowych
płaskowników, można też wykorzystać pokrycie  dachowe z blachy  (pod  warunkiem,
ż

e ma dostateczną grubość),

•

przewodów odprowadzających i uziemiających, łączących zwody z uziomami;
przewody odprowadzające układa się na ścianach zewnętrznych budynku z dala od
okien i drzwi i łączy z przewodami uziemiającymi przez zaciski kontrolne,

•

uziomów służących do rozprowadzenia prądu w ziemi;

Uziomy i połączenia wyrównawcze

– bardzo ważne!!!!!!!

Istotnym, choć często pomijanym w dyskusjach, elementem instalacji elektrycznych

są uziomy i połączenia wyrównawcze. Niezależnie do tego jaki sposób zabezpieczenia
wybieramy konieczne jest wykonanie odpowiedniego uziomu.

Uziomy są to przewodzące elementy w instalacji elektrycznej, które zapewniają

połączenie  elektryczne  przedmiotów  uziemianych  z  ziemią.  Dobrze  wykonany  uziom
zapewnia  wyrównanie  potencjałów  między  różnymi  instalacjami  metalowymi  i  częściami
konstrukcyjnymi budynków, a w razie uszkodzeń instalacji, obniża wartości napięć względem
ziemi oraz napięć dotykowych.

O wykonaniu uziomu warto pomyśleć już na etapie projektowania domu. Jeszcze do

niedawna  uziomy  były  budowane  głównie  w  oparciu  o  sieci  wodociągowe.  Obecnie  sieci
doprowadzającej  wodę  wykonuje  się  z  tworzyw  sztucznych  –  co  jednoznacznie
dyskwalifikuje  je  jako  uziom.  W  takiej  sytuacji  najlepiej  wykorzystać  uziomy
fundamentowe.  Przepisy  wielu  krajów  nakazują  budowę  fundamentów  w  taki  sposób,  aby
była możliwość wykorzystania ich jako uziomy. Do połączeń z tego typu uziemieniem można
wykorzystać taśmy lub pręty stalowe o odpowiednich średnicach.

Innym sposób to uziemienie otokowe (bednarko do okoła budynku), szpilkowe

(pręty metalowe cynowane lub miedziowane wbijane pionowo) oraz mieszane otokowo-
szpilkowe.

Połączenia wyrównawcze stosuje się do ograniczenia wartości napięć

występujących  pomiędzy  różnymi  częściami  przewodzącymi.  Możemy  wyróżnić  połączenia
główne  i  miejscowe.  Główne  połączenie  wyrównawcze  realizuje  się  poprzez  zamontowanie
(najczęściej w najniższej kondygnacji budynku) szyny wyrównawczej (uziemiającej). Do tej
szyny  przyłączamy  uziemienie  ochronne,  przewody  funkcjonalne  połączeń  wyrównawczych
miejscowych  oraz  inne  metalowe  instalacje  i  urządzenia,  jeżeli  występują  (np.  stalowe
elementy  konstrukcji  budynku,  instalacja  wodno-kanalizacyjna,  centralnego  ogrzewania,
gazu, klimatyzacji itp.).

Ochrona mienia

System alarmowy - do zainstalowania alarmu coraz częściej skłania nas potrzeba

poczucia bezpieczeństwa. Typowy w dużym uproszczeniu składa się z

centrali alarmowej

(będącej "mózgiem" systemu) wraz z urządzeniami pozwalającymi na sterowaniu pracy
centrali (przede wszystkim załączanie i wyłączanie dozoru) - takimi urządzeniami mogą być
np. (zwane też potocznie szyfratorami).

Rolę "oczu i uszu" systemu pełnią

czujki

alarmowe, których zadaniem jest wykrycie

określonych działań (np. próby otwarcia okien lub drzwi, poruszania się w określonym
obszarze, tłuczenia szyby). Innym istotnym elementem są , które powinny poinformować
najbliższe otoczenie chronionego obiektu o próbie włamania poprzez sygnalizację akustyczną
("wycie" syreny) i optyczną (błyskanie światłem o dużej jasności).

Ostatnim z zasadniczych elementów systemu są urządzenia zdalnego powiadamiania

- tzw. komunikatory alarmowe: umożliwiają one zdalne przekazanie informacji o alarmie
poprzez linię telefoniczną, sieć GSM czy sieć INTERNET. Dzięki nim istotne informacje
przekazane zostaną błyskawicznie do centrum dowodzenia firmy ochrony, bądź bezpośrednio
do osób zainteresowanych.

Monitoring, system przekazywania obrazu (rzadziej w połączeniu z dźwiękiem)

z określonych miejsc w zamkniętym systemie odbiorczym, służący do nadzoru pomieszczeń
lub przestrzeni, w obrębie których zostały zainstalowane kamery.

Inteligentny dom

Na pierwszy rzut oka inteligentny dom niczym się nie różni od każdego innego.

Jednak gdy wchodzimy, dzieją się rzeczy dziwne. Same zapalają się światła, podnoszą rolety,
włącza się muzyka. To zresztą tylko najprostsze z czynności, w których wyręcza nas
inteligentna instalacja.

Systemem nerwowym budynku jest instalacja EIB (Europejska Magistrala

Instalacyjna),która  łączy  w  sobie  wszystkie  funkcje  zarządzania  budynkiem.  Służy  do
załączania,  sterowania,  sygnalizowania,  regulacji  i  nadzoru  urządzeń  elektrycznych
instalowanych  w  budownictwie.  Zastępuje  on  klasyczną  instalację  elektryczną,  nie  mogącą
sprostać stale rosnącym wymaganiom użytkowników.

Użytkownik w każdej chwili może zmienić funkcje poszczególnych elementów (np.

danym wyłącznikiem nie chce już włączać lampy sufitowej, lecz opuszczać rolety) bez
ż

adnych zmian w instalacji elektrycznej! Taka instalacja ma istotne zalety w budynkach

użytkowych  i  domach/mieszkaniach  bez  wyraźnych  podziałów  na  pomieszczenia  (open
space).  W  miejscu  klawiszy  sterujących  można  w  każdej  chwili  umieścić  wyświetlacz
informujący  o  stanie  poszczególnych  elementów  (np.  system  alarmowy  włączony,  rolety
zamknięte,  temperatura  22  st.),  klawiaturę  zamka  szyfrowego,  czujnik  ruchu,  specjalne
oprogramowanie do zarządzania systemem.

Wybrane Funkcje:
Sterowanie oświetleniem włączanym oraz ściemnianym
Stworzenie scen świetlnych
Sterowanie ogrzewaniem, klimatyzacją, wentylacją i nawilżaniem
Sterowanie roletami, żaluzjami i karniszami elektrycznymi
Sterowanie bramą garażową, wjazdową oraz furtką z pilotów i przycisków
Zastosowanie funkcji centralnych zarządzających całym obiektem

Przykłady działania funkcji centralnych:

•

wychodząc z domu gasimy wszystkie światła i opuszczamy rolety jednym

przyciskiem

•

wspólne sterowanie systemami ogrzewania i oświetlenia pozwala realizować
obniżanie temperatury w pomieszczeniach, w których czujniki ruchu nie wykrywają
obecności

•

gdy idziemy spać wyłączamy wszystkie lampy, obniżamy ogrzewanie i opuszczamy
rolety jednym klawiszem, system sprawdza, czy wszystkie okna i drzwi są zamknięte
(wymaga integracji z alarmem)

•

gdy chcemy się zdrzemnąć zasłony zamkną się automatycznie, a telefon, domofon i
dzwonek do drzwi zostaną wyłączone (wymaga integracji z centralką telefoniczną)

•

pobudka – system odsłania zasłony i podaje temperaturę (wymagana stacja pogodowa)

•

zegar sterujący załączaniem oświetlenia dowolnych fragmentów budynku może
równocześnie nakazywać obniżanie żądanej temperatury (wymagany zegar i lub
czujnik oświetlenia)

•

kontrola poboru mocy maksymalnej przejawiająca się w płynnym, niezauważalnym
obniżaniu zużycia np. poprzez chwilowe ściemniania źródeł światła lub nieznaczne
obniżenie temperatury dowolnych pomieszczeń

•

zamknięcie drzwi na klucz uruchamia dowolnie określone przez domownika
procedury wykonywane przez układy oświetlenia, ogrzewania, sterowania żaluzjami

Budynek inteligentny to nie tylko system sterowania, ale także odpowiedni sposób

poprowadzenia

instalacji

“medialnych”

–

telewizyjnej,

telefonicznej,

danych

komputerowych…  Wszystkie  instalacje  prowadzone  są  w  układzie  gwiazdy  z  punktem
centralnym  w  jednym,  określonym  miejscu.  Tak  poprowadzone  instalacje  umożliwiają
dowolne  przyporządkowanie  usług  komunikacyjnych  do  pomieszczeń  oraz  zapewniają
wysoką  jakość  sygnałów.  Można  dzięki  temu  np.  oglądać  film  z  DVD  na  dowolnych
telewizorze  lub  odbierać  domofon  poprzez  dowolny  aparat  telefoniczny  (także
bezprzewodowy).

Komfort, bezpieczeństwo i oszczędność – to korzyści, jakie płyną z instalacji

Systemu Inteligentnego Domu. Na etapie projektu możemy popuścić wodze fantazji
i stworzyć w domu niepowtarzalną atmosferę…

------------------------------------------------------------------------------------------

Wszystkie powyższe propozycje proszę starannie i rozważnie przemyśleć oraz

dostosować do własnych potrzeb.

Oczywiście ze swojej strony służę fachową pomocą i radą. Gwarantuj usługę

wysokiej jakości i pełen profesjonalizm poparty wiedzą i wieloletnią praktyką.

Łącze wyrazy szacunku

Kontakt:
inż. Tomasz Chałat
tel.: 0600 36 36 80
e-mail:

elektrotom.eu@gmail.com