Domowa instalacja elektryczna

Nim dom zostanie wyposażony w instalację elektryczną, musimy zaprojektować,

a przynajmniej określić wymagania funkcjonalne i przybliżoną lokalizację jej
elementów. Należy zdefiniować rodzaj oświetlenia i sposób jego włączania, ile będzie
odbiorników energii oraz gdzie zostaną umieszczone gniazda i włączniki.

Projekt winien uwzględniać wydzielenie odpowiedniej liczby obwodów jedno

i trójfazowych. Jednofazowe to obwody zasilające pralki, zmywarki do naczyń itp. – nawet
jeśli nie wszystkie z tych urządzeń zamierzamy zainstalować w domu. Trójfazowe
przeznaczone są one do zasilania urządzeń o dużym poborze energii, jak np. kuchenki
elektryczne. Z czasem może się okazać, że będziemy zużywać coraz więcej energii
elektrycznej, lepiej więc przygotować się na zwiększenie poboru mocy w przyszłości.

Dom może być wyposażony w instalacje elektryczne standardowe i specjalne. Już na

etapie projektowania, w fazie koncepcji, dobrze jest zdecydować, jakie chcemy mieć w
naszym domu. Warto także zdecydować, czy chcemy mieć instalację standardową zarządzaną
tradycyjnie, czy też wolimy system inteligentny.

W domu o powierzchni od 75 do 100 m kw. powinno się wykonać minimum 5-7

obwodów np.:

•

instalacje zasilające wypusty oświetleniowe;

•

instalacje zasilające gniazda wtyczkowe ogólnego przeznaczenia;

•

indywidualne obwody zasilające ważniejsze lub pobierające większą moc odbiorniki
(kuchnie indukcyjne, termy, kotły c.o., centralki sygnalizacji alarmu, pompy
studzienne itp.);

•

obwody – chronione dodatkowo przed skutkami przepięć – do zasilania wydzielonych
gniazd

wtyczkowych

przeznaczonych

do

podłączenia

czułych

urządzeń

elektronicznych (komputer, urządzenia RTV);

•

obwody zasilające odbiorniki grzejne (w przypadku ogrzewania lub podgrzewania
pomieszczeń energią elektryczną, na przykład podłogi w łazience);

•

obwody zasilające urządzenia do hydromasażu;

•

obwody zasilające urządzenia w pomieszczeniu sauny lub/i basenu;

•

obwody zasilające urządzenia w ogrodzie (fontanna, gniazdo wtyczkowe do
podłączenia kosiarki, oświetlenie ogrodu);

•

obwody zasilające odbiorniki w warsztacie czy garażu;

Oświetlenie

Oświetlenie jest bardzo ważnych aspektem wyposażenia wnętrza. Nie tylko

rozprasza mrok, ale także pełni funkcję dekoracyjną. Wydobywa atrakcyjne detale oraz
tworzy odpowiedni nastrój. Niewłaściwe, zbyt ciemne światło uniemożliwia pracę, a zbyt
jasne – przeszkadza podczas wypoczynku i relaksu. Wybór oświetlenia nie może być zatem
przypadkowy.

Choć aranżacja niewykończonego jeszcze pomieszczenia jest dość trudna, już na

etapie pierwszych prac remontowych trzeba zastanowić się nad jego rozplanowaniem oraz
funkcją. Pozwoli to na rozmieszczenie instalacji elektrycznej tak, by można było zawiesić
lampy w odpowiednich, najbardziej funkcjonalnych miejscach. Należy przemyśleć nie tylko
kwestię oświetlenia centralnego, ale także punktowego. Będzie to bowiem konieczne, aby
dobrze usytuować gniazdka elektryczne i uniknąć stosowania przedłużaczy.

Różne rodzaje oświetlenia

Przyjętym standardem jest stosowanie lamp centralnych w każdym pomieszczeniu.

Mają one za zadanie równomiernie rozjaśniać całe wnętrze tak, by zapewnić dobrą
widoczność oraz swobodne poruszanie się. Inną funkcję pełni oświetlenie punktowe. Jest
niezbędne w miejscu przeznaczonym do nauki oraz czytania, powinno także znajdować się w
najczęściej użytkowanych częściach pomieszczenia. Nieodzowne okażą się lampy nisko
wiszące nad stołem w jadalni oraz kinkiety zamontowane w pobliżu regałów z książkami.
Oświetlenie punktowe, jak żadne inne, buduje nastrój oraz tworzy wyjątkowy klimat miejsca.
Ciepłe, łagodne światło wydobywające się zza kinkietów ściennych doskonale sprawdzi się w
sypialni, gdzie szczególnie ważna jest intymna, przytulna atmosfera sprzyjająca
wypoczynkowi.

Funkcjonalność

Tu ponownie dobór oświetlenia zależy od funkcji pomieszczenia. W łazience musi

być skupione przy lustrze, a w kuchni, oprócz oświetlenia centralnego, należy rozmieścić
punkty nad blatem pod wiszącymi szafkami. Funkcjonalność to także wygoda i komfort
użytkowania.

Oświetlenie centralne, do którego tak się przyzwyczailiśmy, w rzeczywistości nie

spełnia pewnych standardów. O tej teorii przestano już myśleć poważnie. Ludzki wzrok
najlepiej czuje się, gdy trafia na światło odbite, rozproszone. Takim miejscem odbicia mogą
być ściany w pokojach, czy przedpokojach. Efekt ten możemy osiągnąć stosując różnego
rodzaju lampy świetlne umieszczone wzdłuż ścian, w ich górnej części. Po odpowiednim
przesłonięciu, uzyskujemy w ten sposób światło rozproszone. Jednocześnie cała płaszczyzna
jest oświetlona tak, jakby było to ogólne światło górne.

Każde wnętrze dobrze jest także uzupełnić światłami punktowymi, z których

korzystać będziemy w miarę potrzeb. Warto od samego początku przemyśleć, w jaki sposób
będziemy korzystać z danego pomieszczenia. Zastanowić się, gdzie chcemy mieć światła na
stałe. Na pewno przy kanapie, gdzie czytamy. Przy kąciku kawowym, nad stołem abyśmy
mogli zjeść widząc co jemy. Tam gdzie chcemy pokazać ładny przedmiot, także warto go
jakoś podświetlić. Można w ten sposób zaaranżować wspaniały nastrój i obronić się zarazem
przed męczącą wzrok zbyt dużą ilością światła w pomieszczeniach.

Oświetlenie korytarza i przedpokoju

Jest to, pomieszczenie tak zwane ,,pierwszego wrażenia”. Dlatego oświetlenie w nim

pełni nie tylko funkcję orientacyjną ale również, a może przede wszystkim, dekoracyjną.
W korytarzu nie ma potrzeby tworzenia dużej ilości światła. Tu przebywamy krótko. Jedyne
miejsce gdzie może zaistnieć potrzeba większej jego ilości to lustro. Światło instalujemy
najlepiej po obu jego stronach chociaż jedna lampa (plafon, kinkiet) nad nim w większości
przypadkach też jest wystarczający. Jeśli jednak chcemy mieć dobrze oświetloną twarz np.
dla pań do makijażu, to dwie boczne lampy stają się koniecznością. W takiej sytuacji lepiej
jest by lampy te posiadały źródła o bardzo wysokim współczynniku oddawania kolorów.

W korytarzu dobrze też jest mieć tzw. światło dyżurne, które świeci się wieczorem

cały czas. Dostępne są również specjalne lampki z detektorami ruchu i czujnikami światła.
Zapalają się one automatycznie, gdy w pomieszczeniu jest ciemno, a czujnik w polu swego
„widzenia” wykryje ruch.

Przy długich korytarzach lub schodach należy też pamiętać o łącznikach schodowych,

które umożliwiają włączenie i wyłączenie oświetlenia z różnych miejsc np. na dole i na górze
schodów. Innym rozwiązaniem są wyłączniki przyciskowe w połączeniu z przekaźnikiem
bistabilnym lub czujniki ruchu.

Oświetlenie salonu

Pokój dzienny to pomieszczenie, w którym spędzamy wiele czasu. Spełnia ono

różne funkcje – przyjmujemy w nim gości, czytamy i relaksujemy się z rodziną. Oświetlenie
w salonie powinno, więc odpowiadać naszym potrzebom i dopasowywać się do tego, co
aktualnie robimy.

Już dawno minęły czasy, gdy w polskich domach królował żyrandol, a oprócz niego

w pokoju dziennym nie było żadnego innego źródła światła. Trendy w urządzaniu wnętrz oraz
sposób wykorzystywania salonu całkowicie zmieniły nasze podejście do oświetlenia. Teraz w
pokoju dziennym najczęściej instalujemy wiele różnych źródeł światła – oprócz oświetlenia
górnego także niewielkie, dające nastrojowe lub punktowe światło lampki czy kinkiety. Takie
zróżnicowanie służy dobraniu światła do naszych potrzeb. W pokoju dziennym przebywa cała
rodzina i tu spotykamy się z przyjaciółmi. Potrzebujemy więc innego światła do czytania,
innego do oglądania telewizji i zupełnie innego do pogaduszek z przyjaciółką czy czułych
chwil z partnerem. Pamiętajmy, aby oprócz różnych lamp dobrać także żarówki, które różnią
się barwą i ilością emitowanego światła. To wszystko stworzy odpowiednią atmosferę.

Dobrze zaplanowane oświetlenie główne jest podstawą dobrego oświetlenia salonu.

Tradycyjny żyrandol czy lampa podwieszona do sufitu na środku pomieszczenia wciąż są
popularne, takie światło jest bowiem bardzo wszechstronne. Rolę oświetlenia głównego mogą
dodatkowo pełnić rozmieszczone w kilku miejscach kinkiety czy oświetlenie punktowe. Jeśli
te źródła światła zawiesimy na różnej wysokości, będziemy mogli optycznie regulować
wysokość pomieszczenia poprzez włączanie opraw na innych poziomach.

W pokoju dziennym koniecznie pamiętajmy ponadto o umieszczeniu niewielkiego

ź

ródła światła za telewizorem – dzięki temu zmniejszymy kontrast pomiędzy ciemnym

pokojem a ekranem, a wzrok mniej się będzie męczył. Warto pomyśleć o zamontowaniu w
salonie ściemniaczy światła, wtedy każde źródło możemy ustawić tak, aby osiągnąć
odpowiadający nam efekt.

Te kilka prostych zasad dotyczących doboru opraw oświetleniowych oraz

zastosowanie w różnych źródłach światła to najlepszy sposób na to, żeby nasz salon był
miejscem przytulnym i zachęcającym do spędzania w nim czasu.

Oświetlenie w kuchni

Kuchnia zajmuje dość szczególne miejsce w życiu domowym. To właśnie tutaj

spędzamy znaczną część dnia. W tym właśnie pomieszczeniu często spożywamy posiłki w
gronie rodziny czy spotykamy się ze znajomymi na kawie. Dlatego ważnym jest, aby
oświetlenie w tym właśnie pomieszczeniu było właściwe.

Zazwyczaj w kuchni wieszamy lampę w centralnym punkcie na suficie. W ten

sposób uzyskujemy dość równomierną dystrybucję światła w całym pomieszczeniu. Jednak
taki układ ma także sporo negatywnych aspektów. Przede wszystkim oświetlenie całego
pomieszczenia wymaga dosyć sporego ładunku mocy.

Do tego ustawienie mebli pod ścianami w kuchni powoduje ciągłe zacienianie

miejsca pracy. Przygotowując posiłki stale jesteśmy zwróceni twarzą do ściany mając lampę
za plecami. Oczywiście nie powinniśmy całkiem rezygnować z tego rozwiązania, bo pomimo
pewnych wad, dalej pozostaje ono bardzo istotnym elementem praktycznym i chyba
niezbędnym w każdej kuchni.

Obecnie coraz częściej oświetlenie centralne zostaje przesuwane w kierunku, gdzie

skupia się największa aktywność, np przy stole. Takie rozwiązanie jest korzystne, gdyż
pozwala na zastosowanie źródeł światła o mniejszej mocy, co jednocześnie pozwala na
stworzenie w kuchni przyjemnej atmosfery.

W ten sposób nie tylko mało efektywnie wykorzystujemy energię, ale także

negatywnie oddziałujemy na nasz wzrok, a także zwiększamy niebezpieczeństwo zaistnienia
wypadków. Stąd bardzo ważnym jest bezpośrednie oświetlenie miejsca pracy. Dlatego
centralne oświetlenie nie może być jedynym, które jest w kuchni.

Dodatkowe oprawy oświetleniowe mogą być albo zainstalowana niezależnie (na

ś

cianie, zwisając z sufitu czy na stojaku) albo wmontowana bezpośrednio w meble kuchenne.

Producenci mebli kuchennych oferują coraz więcej bardzo nowoczesnych zestawów
wyposażonych oryginalnie w oświetlenie. Innym bardzo popularnym rozwiązaniem jest
podwieszenie bezpośrednio pod szafkami kuchennymi opraw na długie świetlówki.

Jadalnia

Wspólny posiłek zbliża ludzi, warto więc zatroszczyć o dobrą atmosferę przy jego

spożywaniu. Należy tu rozróżnić dwa systemy oświetlenia: oświetlenie stołu oraz oświetlenie
otoczenia. System oświetlenia stołu powinien być zlokalizowany oczywiście nad stołem.
Może to być zarówno żyrandol jak i lampa lub lampy zwieszone nad stołem. Należy tylko
zwrócić uwagę by światła: nie raziły oczu, zastosowane źródła posiadały wysoki
współczynnik oddawania kolorów oraz umożliwiały regulację ilości światła. Regulacja, czy to
przez ściemnianie wszystkich źródeł, czy poprzez załączaną ich liczbę.

Drugi system rozświetlający otoczenie może być zrealizowany na jeszcze więcej

sposobów: lampy stojące, kinkiety, plafony, podświetlane półki, gzymsy itp. W jadalni
powinno być zastosowane światło o ciepłej barwie. Odpowiednio dobierając rodzaj
włączonego oświetlenia możemy pomieszczeniu nadać charakter bardziej oficjalny lub
intymny

Oświetlenie sypialni

W przeciwieństwie do salonu, który jest przestrzenią nie tylko dla nas, ale i dla gości

i pozostałych domowników – sypialnia oddaje charakter osobowości. Zadbajmy o to, byśmy
czuli się w niej jak we własnym, intymnym świecie.

Wymagania w zakresie oświetlenia pokoju sypialnego są bardzo różne. Przede

wszystkim powinien zapewniać wypoczynek i poczucie intymności, być ostoją dla
poukładania myśli i azylem od rzeczywistości. Sypialnia to szczególne miejsce dlatego, że ma
niezwykle indywidualny, osobisty charakter.

O ile salon czy kuchnia są pomieszczeniami otwartymi dla gości, czy przyjaciół

domu – sypialnia jest strefą prywatną, którą możemy aranżować w oderwaniu od gustów
innych. Projektując lub zmieniając wystrój pokoju sypialnego pamiętajmy o tym, że obok
mebli, tkanin oraz dodatków, szczególnie ważnym czynnikiem w tworzeniu „klimatu” tego
wnętrza jest światło. Właśnie ono stanowi element kształtowania przestrzeni, podkreśla
elementy dekoracyjne, buduje nastrój i tworzy wyjątkową atmosferę.

Klasyczny wystrój czy nowoczesny modernistyczny styl? Może warto pokusić się o

odrobinę szaleństwa w sypialni? Styl kolonialny z romantycznym łożem z baldachimem
i antyczną komodą albo ciekawe i oryginalne zdobnictwo stylu orientalnego? Bez względu na
to, na który się zdecydujemy – reguły w planowaniu oświetlenia wszędzie będą jednakowe.

Nowoczesne listwy oświetleniowe, kinkiety, plafony, a może małe stylowe lampki?

Wybór nie jest łatwy, bo bogactwo źródeł światła, opraw i narzędzi do aranżacji jest ogromne.
W sypialni bez wątpienia powinniśmy zadbać o szczegóły. Będzie się tu bowiem liczyć nie
tylko światło centralne, ale i dodatkowe. Punktowe światło z kinkietów czy listew ciekawie
oświetli ściany i elementy wnętrza, które chcemy wyeksponować np. ścienne dekoracje czy
obrazki.

W sypialni należy unikać rozwiązań, przy których oświetlenie jest zbyt intensywne.

Nieodpowiednia będzie zbyt jasna barwa, ponieważ może rozpraszać i drażnić. Takie światło
nie pozwoli także stworzyć kontrastów, a wnętrze pozbawione światłocieni będzie
jednostajne. Pozwoli to także na stworzenie efektu światła pośredniego i uzyskanie
niepowtarzalnego klimatu.

Sposób oświetlenia wnętrz ma niebagatelny wpływ na nasze samopoczucie, dlatego

szczególnie w sypialni powinniśmy szczególnie zadbać o nastrój i intymność. Oświetlenie
pokoju do snu powinno współtworzyć przytulną atmosferę i harmonizować z resztą
wyposażenia. Należy unikać źródeł światła o niebieskiej, zimnej barwie, gdyż ma ona
charakter pobudzający. Barwa światła powinna być ciepła, wtedy ułatwi nam odpoczynek,
pozwoli się zrelaksować oraz uspokoić. Na równi z barwą światła, ważna jest jego
intensywność. W zależności od tego, czy potrzebny jest nam duży strumień światła czy
mniejszy, nastrojowy – płynna regulacja pozwala dostosować jego natężenie idealnie do
naszych potrzeb.

Zanim przystąpimy do aranżacji albo remontu sypialni dwa razy zastanówmy się

czego od niej oczekujemy. Odpowiadając na najprostsze pytania: „jak się relaksuję?”, „jakie
ś

wiatło sprzyja poprawie mojego nastroju?”, „przy jakim świetle powinienem czytać książki

w łóżku?” nie tylko unikniemy pomyłek w aranżacji, ale również zagwarantujemy sobie
idealny klimat po ciężkim dniu pracy.

Oświetlenie w

łazience

Ś

wiatło w łazience możemy realizować jako górne lub/i boczne. Oświetlenie górne

to najczęściej jednopunktowe źródło światła typu lampa, natomiast boczne to różnego rodzaju
kinkiety. Oświetlenie górne może zostać zamocowane w obniżeniu sufitu. Podstawową zaletą
takiego rozwiązania, oprócz walorów estetycznych (ukrycie okablowanie i urządzeń
technicznych typu transformatory), jest możliwość dowolnego kształtowania i lokalizacji
punktów świetlnych. Sufit może mieć dowolny kształt, np. łuki czy obniżenia w kilku
wysokościach. W suficie można zamontować punkty świetlne różnego typu: „oczka”,
kinkiety lub oprawy standardowe.

Montując oświetlenie na ścianie bardzo ważne jest odpowiednie ustawienie światła

w stosunku do lustra. Możemy zdecydować się na jedną lampę usytuowaną nad lustrem, bądź
dwie boczne. Ważne jest, aby strumień światła oświetlał osobę stojącą przed lustrem bez
oślepienia i odbić. Źródła światła należy dobierać tak, aby światło było maksymalnie
rozproszone - unikniemy cieni i nie doświetlonych płaszczyzn.

Dziecięca kraina

Myśląc o pokoju dziecka, trzeba liczyć się z tym, że ma być nie tylko funkcjonalny,

ale też przyjazny i atrakcyjnie wykończony. Maluchy lubią otaczać się żywymi kolorami i
bajkowymi elementami. Jak więc zaaranżować pomieszczenie, aby odpowiadało wszystkim
potrzebom najmłodszych mieszkańców?

Bardzo ważną kwestią wyposażenia pokoju dziecka jest oświetlenie. Musi

dostosować się do każdej czynności i być na tyle jasne, by umożliwiało swobodną naukę i
zabawę. Nie może jednak razić ani przeszkadzać. Jedna lampa, zawieszona na środku sufitu z
pewnością nie wystarczy. Pomyślmy o punktowych źródłach światła, które rozmieścimy w
najczęściej użytkowanych miejscach pomieszczenia. Nie zapominajmy też, że oprócz
funkcjonalności, musimy zwracać uwagę na walory dekoracyjne, tak ważne dla małego
domownika.

W charakterze oświetlenia punktowego sprawdzą się także ceramiczne i gipsowe

kinkiety o bajkowych kształtach. Uśmiechnięta rybka, owieczka lub kolorowa kredka, na
pewno spodoba się najmłodszym. Ciepłe, rozproszone światło wydobywające się zza
oprawek, tworzy przytulny nastrój. Lampy umieśćmy w najczęściej użytkowanych miejscach
pomieszczenia, na przykład w pobliżu stolika, łóżka (kinkiety mogą stanowić lampkę nocną)
oraz miejsca zabawy i nauki. Zadbajmy też o centralne źródło światła. Musi być jasne i
równomierne, aby całościowo rozświetlało pokój.

Ważne, aby urządzone pomieszczenie podobało się najmłodszym domownikom. Nie

od dziś wiadomo, że przebywanie w atrakcyjnych wizualnie wnętrzach poprawia nastrój i
służy odpoczynkowi. Sprzyja również rozwojowi dziecka, pobudza wyobraźnię. Jasne, żywe
kolory pozytywnie wpływają na samopoczucie i rozweselają. Zwykłe przedmioty mają
zupełnie inne znaczenie w głowach naszych pociech: meble są kryjówkami, a lampy
latającymi spodkami UFO. Zaprojektujmy zatem przestrzeń, która pobudzi fantazję oraz
będzie prawdziwym azylem najmłodszych.

Oświetlenie tarasu

W ciepłe wieczory przyjemnie jest zjeść posiłek i porozmawiać z przyjaciółmi na

powietrzu. Zadbajmy więc o wystrój naszego tarasu czy werandy, który stworzy klimat
sprzyjający relaksowi. Jest kilka sposobów na taką aranżację tarasu, aby przez całe lato było
to ulubione miejsce na wspólne spędzanie czasu z rodziną i przyjaciółmi. Funkcjonalne
urządzenie tarasu to podstawa, jednak dla naszego samopoczucia równie ważna jest estetyka i
stworzenie przytulnego nastroju.

Letnie wieczorne rozmowy umili nam zapach kwiatów, stylowy wiklinowy fotel i

nastrojowa muzyka. Trudno też wyobrazić sobie letnie wieczory bez odpowiedniego
oświetlenia. Nowoczesne źródła światła potrafią odstraszyć owady, same włączać się po
zmroku i można je przenosić w dowolne miejsce nie martwiąc się o dostęp do prądu.

Oświetlenie elewacji zewnętrznej budynku

W zasadzie jest to element dekoracyjny, niemniej w umiarkowany sposób oświetla

teren do o koła budynku prze co np. skutecznie zniechęca i odstrasza też włamywaczy.

Oświetlenie ścian od góry realizowane jest przez umieszczenie opraw świetlnych w

podprzybitce dachu, od dołu przez oprawy zamontowane w wylewce czy kostce brukowej
dookoła domu lub oprawy zamontowane nisko nad gruntem w ścianie. Jednoczesne
oświetlenie od góry i dołu umożliwia zamontowanie specjalnych opraw w połowie
wysokości ściny lub po przez jednoczesne zastosowanie dwóch pierwszych sposobów.

Gniazda

Duża liczba gniazd sprawia, że korzystanie na co dzień z instalacji elektrycznej jest

wygodne (nie musimy używać mało estetycznych i niewygodnych przedłużaczy
i rozgałęziaczy), a w razie potrzeby ułatwia zmianę aranżacji pomieszczeń.
Każde dodatkowe gniazdo podnosi jednak koszt instalacji, dlatego nie należy przesadzać.
Trzeba znaleźć złoty środek między możliwym do zaakceptowania kosztem instalacji
a oczekiwanym komfortem, np.:

Kuchnia - tu należy zrobić gniazda do podłączenia większych i mniejszych AGD (lodówki,
zmywarki, ekspresu do kawy, czajnika, tostera, miksera, radia itp.). Wygodnie jest, gdy każdy
z nich ma osobne gniazdo, do którego można go podłączyć na stałe. Także większość
kuchenek potrzebuje gniazda: gazowe – zwykłego na napięcie 230 V – do zasilania
piekarnika, który najczęściej jest dziś elektryczny; elektryczne – trójfazowego (400 V) do
zasilania ceramicznej płyty grzejnej. Nie należy zapomnieć również o okapie kuchennym.

Łazienka - musimy przewidzieć korzystanie z takich urządzeń jak pralka, grzejnik, suszarka
do włosów czy golarka lub innych urządzeń do pielęgnacji ciała. Gniazdo dla urządzeń typu
golarka i suszarka powinno być zamontowane blisko lustra

Pokoje - planowanie gniazd powinno być zależne od rozmieszczenia mebli oraz sprzętu RTV
i urządzeń komputerowych. Np. obecnie standardem do podłączenia odbiornika TV jest,
oprócz napięcia 230V, doprowadzenie przewodu telewizyjnego i internetowego.

Przedpokój – na pewno przyda się minimum jedno gniazdo. Oczywiście liczba ta zwiększy
się, jeśli w przedpokoju planujemy lokalizację telefonu, domofonu, videodomofonu czy
routera WiFi.

Balkon, taras, gniazda na zewnątrz domu – min po jednym, można wykorzystać do
podłączenia dekoracji świątecznych i jego załączanie realizować wyłącznikiem z wnętrza
pokoju.

Kotłownia – sterownik i wentylator pieca C.O., bojler, piec elektryczny – 400V (jeśli jest
przewidziany)

Garaż – kilka gniazd 230V i min jedno 400V (siła)

Oczywiście wszystkie wymienione i pozostałe gniazda 230V i 400V ustalane są wg
indywidualnych potrzeb.

Złącze Licznikowe ZL

Miejsce lokalizacji licznika energii elektrycznej, zarazem granica stron pomiędzy

Zakładem Energetycznym a Odbiorcą. Instalowane zgodnie z projektem i warunkami
wydanymi przez Zakład Energetyczny, np.: słup przyłączeniowy, widoczna ściana budynku
czy złącze kablowe w granicy posesji.

Rozdzielnica

Bardzo istotny i ważny element instalacji. Należy ją bardzo dobrze przemyśleć i

zaprojektować, przy tym należy zawsze zostawić w niej wolne miejsce, co umożliwia
późniejszą rozbudowę, dodanie jakiegoś urządzenia lub obwodu.

Rozdzielnicę możemy traktować jako punkt rozdzielający energie elektryczną na

poszczególne obwody. Składa się ona z odpowiednich urządzeń zapewniających ochronę
przeciwporażeniową, zwarciową, odgromowa, urządzeń sterowniczych i kontrolnych,
p

rzełącznika na zasilanie awaryjne (agregat), automatyczny przełącznik faz, itp

Wszystko jest

zamknięte w estetycznej obudowie, występującej zarówno w wersji podtynkowej, jak
i natynkowej.

Co do lokalizacji, to należy tutaj uwzględnić kilka czynników. Powinno być to

miejsce łatwo dostępne, a pomieszczenie w którym zostanie zamontowana rozdzielnica, nie
może być pomieszczeniem niebezpiecznym pod względem pożarowym czy wybuchowym.
Przy umiejscowieniu warto też wziąć pod uwagę fakt, że do tego punktu musimy
doprowadzić WLZ oraz rozprowadzić wszystkie obwody. W miarę możliwości powinno to
być pomieszczenie zlokalizowane centralnie w budynku, dzięki czemu zaoszczędzimy na
długości przewodów.

Doskonałym rozwiązaniem jest wyprowadzenie bezpośrednio z rozdzielni na front i

tył budynku dwuściennej rury osłonowej karbowanej (arot) na kable ziemne (WLZ kablowy,
zasilanie bramy wjazdowej, przewód video-domofonu, telefonu, oświetlenie ogrodowe,

ś

cieżek, schodów, podjazdu, wejścia

, zasilnie budynków gospodarczych, garaży wolno

stojących, altanek itp.)

Dodatkowe elementy instalacji

Wyprowadzenie instalacji trójfazowej do garażu wolnostojącego czy budynku gospodarczego

Instalacja videodomofonowa (domofonowa lub przynajmniej dzwonkowa)

Instalacja antenowa dla telewizji naziemnej i cyfrowej

Instalacja internetowa LAN, WLAN – przewodowa lub bezprzewodowa

Instalacja rezerwowego zasilania całego budynku lub wybranych obwodów (UPS, zespół
prądotwórczy).

Instalacja automatycznych bram wjazdowych i garażowych

Instalacja rolet drzwiowych i okiennych

Zabezpieczenia – bardzo ważne!!!!!!!!

Ochrona przeciwporażeniowa

Instalacja elektryczna powinna być zabezpieczona przed

skutkami zwarć i przepięć

.

Porażenie prądem następuje przy zetknięciu się ciała człowieka z gołymi przewodami lub
obudowami odbiorników, w których wskutek uszkodzenia izolacji wystąpiło napięcie
względem ziemi.

W tym celu w rozdzielni montuje się na stałe wyłączniki:

nadmiarowy – zabezpieczający instalację przed przeciążeniem (spaleniem) i skutkami zwarć
różnicoprądowy (chroniący przed porażeniem prądem).

Ochrona odgromowa

To, czy budynek wymaga ochrony odgromowej, zależy od stopnia zagrożenia

piorunowego. Określa się je za pomocą wskaźnika zagrożenia piorunowego, w zależności od
takich czynników jak: rodzaj budynku, jego wielkość i konstrukcja, wyposażenie, otoczenie
(rodzaj zabudowy, drzewa), typ terenu (płaski, górzysty), rejon Polski.

Normy nie wymagają stosowania instalacji odgromowej w budynkach

jednorodzinnych o powierzchni do 500 m2 i wysokości do 17m. Warto jednak pamiętać, że
może jej zażądać firma ubezpieczeniowa.

Myśląc o bezpieczeństwie swojego domu, nie warto kierować się tylko i wyłącznie

przepisami prawa. Ważny jest również rozsądek. Jeżeli dom stoi samotnie, z dala od innych
zabudować oraz wysokich drzew, to bez względu na wymagania natury formalnej, warto go
wyposażyć w instalację odgromową.

W stosunku do wartości całego domu nie jest to duży wydatek, a dobrze

zaprojektowana i wykonana instalacja odgromowa zabezpiecza budynek przed
wyładowaniami atmosferycznymi w 98%.

Ochrona odgromowa realizowana jest jako zewnętrzna i wewnętrzna.

Instalacja odgromowa wewnętrzna (ochrona przepięciowa) zapobiega tworzeniu

się tak zwanych przepięć przez wyrównanie potencjałów między wszystkimi instalacjami w
budynku. Stosuje się ją niezależnie od tego, czy w budynku jest przewidziana instalacja
odgromowa zewnętrzna. Polega na zainstalowaniu w budynku połączeń wyrównawczych
(szyny ekwipotencjalnej z zaciskami) i ograniczników przejmujących prąd przepięciowy i
odprowadzających go bezpośrednio do uziomu.

Ograniczniki pierwszego stopnia (klasy B) stosuje się w przypadku, gdy istnieje

prawdopodobieństwo przeniknięcia prądu piorunowego do instalacji wewnętrznej: w
budynkach z instalacją odgromową lub przyłączem elektrycznym napowietrznym.
Ograniczniki instaluje się w złączu lub przy głównej rozdzielnicy budynku. Ograniczniki
drugiego stopnia (klasy C) instaluje się przy głównej rozdzielnicy budynku (w odległości
kilku metrów od ograniczników klasy B). Ograniczniki trzeciego stopnia (klasy D) instaluje
się bezpośrednio przed chronionymi urządzeniami.

Instalacja odgromowa zewnętrzna ma na celu przejęcie prądu pochodzącego z

wyładowania pioruna i sprowadzenie go do ziemi w sposób zapewniający bezpieczeństwo
ludzi, konstrukcji budynku oraz urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Prąd piorunowy
powinien być rozprowadzany jak największą liczbą przewodów. Poza specjalną instalacją
odgromową mogą być wykorzystane istniejące elementy przewodzące budynku.
Instalacja zewnętrzna składa się z:

•

zwodów przejmujących prąd od pioruna, które układa się w najwyższych miejscach
dachu (na kominach, kalenicy itp.) i przyłącza do nich wszystkie metalowe
przedmioty (rynny, wywietrzniki); zwody mają formę przewodów lub metalowych
płaskowników, można też wykorzystać pokrycie dachowe z blachy (pod warunkiem,
ż

e ma dostateczną grubość),

•

przewodów odprowadzających i uziemiających, łączących zwody z uziomami;
przewody odprowadzające układa się na ścianach zewnętrznych budynku z dala od
okien i drzwi i łączy z przewodami uziemiającymi przez zaciski kontrolne,

•

uziomów służących do rozprowadzenia prądu w ziemi;

Uziomy i połączenia wyrównawcze

– bardzo ważne!!!!!!!

Istotnym, choć często pomijanym w dyskusjach, elementem instalacji elektrycznych

są uziomy i połączenia wyrównawcze. Niezależnie do tego jaki sposób zabezpieczenia
wybieramy konieczne jest wykonanie odpowiedniego uziomu.

Uziomy są to przewodzące elementy w instalacji elektrycznej, które zapewniają

połączenie elektryczne przedmiotów uziemianych z ziemią. Dobrze wykonany uziom
zapewnia wyrównanie potencjałów między różnymi instalacjami metalowymi i częściami
konstrukcyjnymi budynków, a w razie uszkodzeń instalacji, obniża wartości napięć względem
ziemi oraz napięć dotykowych.

O wykonaniu uziomu warto pomyśleć już na etapie projektowania domu. Jeszcze do

niedawna uziomy były budowane głównie w oparciu o sieci wodociągowe. Obecnie sieci
doprowadzającej wodę wykonuje się z tworzyw sztucznych – co jednoznacznie
dyskwalifikuje je jako uziom. W takiej sytuacji najlepiej wykorzystać uziomy
fundamentowe. Przepisy wielu krajów nakazują budowę fundamentów w taki sposób, aby
była możliwość wykorzystania ich jako uziomy. Do połączeń z tego typu uziemieniem można
wykorzystać taśmy lub pręty stalowe o odpowiednich średnicach.

Innym sposób to uziemienie otokowe (bednarko do okoła budynku), szpilkowe

(pręty metalowe cynowane lub miedziowane wbijane pionowo) oraz mieszane otokowo-
szpilkowe.

Połączenia wyrównawcze stosuje się do ograniczenia wartości napięć

występujących pomiędzy różnymi częściami przewodzącymi. Możemy wyróżnić połączenia
główne i miejscowe. Główne połączenie wyrównawcze realizuje się poprzez zamontowanie
(najczęściej w najniższej kondygnacji budynku) szyny wyrównawczej (uziemiającej). Do tej
szyny przyłączamy uziemienie ochronne, przewody funkcjonalne połączeń wyrównawczych
miejscowych oraz inne metalowe instalacje i urządzenia, jeżeli występują (np. stalowe
elementy konstrukcji budynku, instalacja wodno-kanalizacyjna, centralnego ogrzewania,
gazu, klimatyzacji itp.).

Ochrona mienia

System alarmowy - do zainstalowania alarmu coraz częściej skłania nas potrzeba

poczucia bezpieczeństwa. Typowy w dużym uproszczeniu składa się z

centrali alarmowej

(będącej "mózgiem" systemu) wraz z urządzeniami pozwalającymi na sterowaniu pracy
centrali (przede wszystkim załączanie i wyłączanie dozoru) - takimi urządzeniami mogą być
np. (zwane też potocznie szyfratorami).

Rolę "oczu i uszu" systemu pełnią

czujki

alarmowe, których zadaniem jest wykrycie

określonych działań (np. próby otwarcia okien lub drzwi, poruszania się w określonym
obszarze, tłuczenia szyby). Innym istotnym elementem są , które powinny poinformować
najbliższe otoczenie chronionego obiektu o próbie włamania poprzez sygnalizację akustyczną
("wycie" syreny) i optyczną (błyskanie światłem o dużej jasności).

Ostatnim z zasadniczych elementów systemu są urządzenia zdalnego powiadamiania

- tzw. komunikatory alarmowe: umożliwiają one zdalne przekazanie informacji o alarmie
poprzez linię telefoniczną, sieć GSM czy sieć INTERNET. Dzięki nim istotne informacje
przekazane zostaną błyskawicznie do centrum dowodzenia firmy ochrony, bądź bezpośrednio
do osób zainteresowanych.

Monitoring, system przekazywania obrazu (rzadziej w połączeniu z dźwiękiem)

z określonych miejsc w zamkniętym systemie odbiorczym, służący do nadzoru pomieszczeń
lub przestrzeni, w obrębie których zostały zainstalowane kamery.

Inteligentny dom

Na pierwszy rzut oka inteligentny dom niczym się nie różni od każdego innego.

Jednak gdy wchodzimy, dzieją się rzeczy dziwne. Same zapalają się światła, podnoszą rolety,
włącza się muzyka. To zresztą tylko najprostsze z czynności, w których wyręcza nas
inteligentna instalacja.

Systemem nerwowym budynku jest instalacja EIB (Europejska Magistrala

Instalacyjna),która łączy w sobie wszystkie funkcje zarządzania budynkiem. Służy do
załączania, sterowania, sygnalizowania, regulacji i nadzoru urządzeń elektrycznych
instalowanych w budownictwie. Zastępuje on klasyczną instalację elektryczną, nie mogącą
sprostać stale rosnącym wymaganiom użytkowników.

Użytkownik w każdej chwili może zmienić funkcje poszczególnych elementów (np.

danym wyłącznikiem nie chce już włączać lampy sufitowej, lecz opuszczać rolety) bez
ż

adnych zmian w instalacji elektrycznej! Taka instalacja ma istotne zalety w budynkach

użytkowych i domach/mieszkaniach bez wyraźnych podziałów na pomieszczenia (open
space). W miejscu klawiszy sterujących można w każdej chwili umieścić wyświetlacz
informujący o stanie poszczególnych elementów (np. system alarmowy włączony, rolety
zamknięte, temperatura 22 st.), klawiaturę zamka szyfrowego, czujnik ruchu, specjalne
oprogramowanie do zarządzania systemem.

Wybrane Funkcje:
Sterowanie oświetleniem włączanym oraz ściemnianym
Stworzenie scen świetlnych
Sterowanie ogrzewaniem, klimatyzacją, wentylacją i nawilżaniem
Sterowanie roletami, żaluzjami i karniszami elektrycznymi
Sterowanie bramą garażową, wjazdową oraz furtką z pilotów i przycisków
Zastosowanie funkcji centralnych zarządzających całym obiektem

Przykłady działania funkcji centralnych:

•

wychodząc z domu gasimy wszystkie światła i opuszczamy rolety jednym

przyciskiem

•

wspólne sterowanie systemami ogrzewania i oświetlenia pozwala realizować
obniżanie temperatury w pomieszczeniach, w których czujniki ruchu nie wykrywają
obecności

•

gdy idziemy spać wyłączamy wszystkie lampy, obniżamy ogrzewanie i opuszczamy
rolety jednym klawiszem, system sprawdza, czy wszystkie okna i drzwi są zamknięte
(wymaga integracji z alarmem)

•

gdy chcemy się zdrzemnąć zasłony zamkną się automatycznie, a telefon, domofon i
dzwonek do drzwi zostaną wyłączone (wymaga integracji z centralką telefoniczną)

•

pobudka – system odsłania zasłony i podaje temperaturę (wymagana stacja pogodowa)

•

zegar sterujący załączaniem oświetlenia dowolnych fragmentów budynku może
równocześnie nakazywać obniżanie żądanej temperatury (wymagany zegar i lub
czujnik oświetlenia)

•

kontrola poboru mocy maksymalnej przejawiająca się w płynnym, niezauważalnym
obniżaniu zużycia np. poprzez chwilowe ściemniania źródeł światła lub nieznaczne
obniżenie temperatury dowolnych pomieszczeń

•

zamknięcie drzwi na klucz uruchamia dowolnie określone przez domownika
procedury wykonywane przez układy oświetlenia, ogrzewania, sterowania żaluzjami

Budynek inteligentny to nie tylko system sterowania, ale także odpowiedni sposób

poprowadzenia

instalacji

“medialnych”

–

telewizyjnej,

telefonicznej,

danych

komputerowych… Wszystkie instalacje prowadzone są w układzie gwiazdy z punktem
centralnym w jednym, określonym miejscu. Tak poprowadzone instalacje umożliwiają
dowolne przyporządkowanie usług komunikacyjnych do pomieszczeń oraz zapewniają
wysoką jakość sygnałów. Można dzięki temu np. oglądać film z DVD na dowolnych
telewizorze lub odbierać domofon poprzez dowolny aparat telefoniczny (także
bezprzewodowy).

Komfort, bezpieczeństwo i oszczędność – to korzyści, jakie płyną z instalacji

Systemu Inteligentnego Domu. Na etapie projektu możemy popuścić wodze fantazji
i stworzyć w domu niepowtarzalną atmosferę…

------------------------------------------------------------------------------------------

Wszystkie powyższe propozycje proszę starannie i rozważnie przemyśleć oraz

dostosować do własnych potrzeb.

Oczywiście ze swojej strony służę fachową pomocą i radą. Gwarantuj usługę

wysokiej jakości i pełen profesjonalizm poparty wiedzą i wieloletnią praktyką.

Łącze wyrazy szacunku

Kontakt:
inż. Tomasz Chałat
tel.: [phone]
e-mail:

[e-mail]

www.elektrotom.eu