Zalecenia:

1.

Objawy zaburzeń koncentracji, nadruchliwości i nadmiernej impulsywności są niezależne
od woli dziecka (podobnie jak krótkowzroczność czy cukrzyca), dlatego nie wolno karać ucznia
z rozpoznaniem ADHD za objawy!

2.

Jeśli wolniejsza lub słabsza praca ucznia wynika z zaburzeń koncentracji lub innych objawów
ADHD, to powinno to stanowić podstawę do indywidualizowania pracy z uczniem
i dostosowania wymagań edukacyjnych, a nie do obniżenia oceny.

3.

Wielu objawów ADHD nie da się wyeliminować, dlatego warto pracować z tymi, które
rzeczywiście przeszkadzają dziecku lub jego otoczeniu, a pozostałe zaakceptować.

4.

Objawy ADHD bardziej przypominają wadę wzroku, porażenie czy cukrzycę niż krótkotrwałe
zaburzenia. Należy pamiętać, że celem pracy z uczniem z ADHD nie jest zlikwidowanie
objawów, ale takie dostosowanie warunków kształcenia, by pomimo występowania objawów
zaburzenia, osiągnął on adekwatne do swoich możliwości wyniki w nauce.

5.

Uczniowie z ADHD z powodów objawów bardzo często mają trudności z przestrzeganiem
szkolnej dyscypliny. Występowanie objawów ADHD w funkcjonowaniu ucznia na terenie szkoły
nie może wpływać na obniżenie oceny z zachowania. Ustalając tę ocenę nauczyciel powinien
uwzględnić wpływ zaburzenia na zachowanie dziecka.

Zaburzenia koncentracji uwagi:

1.

Posadź dziecko blisko siebie, najlepiej w pierwszej lub pobliskiej ławce ze spokojnym uczniem,
który pomoże mu pracować na lekcji.

2.

Dziecko z ADHD powinno pracować przy pustej ławce, dlatego zadbaj, by na jego biurku nie
było niepotrzebnych rzeczy. Najlepiej jeśli nie jest ich więcej niż 3.

3.

Postaraj się, by w zasięgu wzroku dziecka nie było rozpraszających go plansz czy przedmiotów.
Większość klasowych ekspozycji warto przenieść na koniec sali.

4.

Tablica klasowa powinna wisieć na gładkiej, pustej ścianie. Postaraj się też by nie było na niej naraz
za dużo informacji.

5.

Staraj się unikać „rozpraszaczy” - stukania obcasami w czasie klasówki, dźwięków ze szkolnego
boiska, choinki pod tablicą itp. Zastanów się, jakie niepotrzebne bodźce wzrokowe i słuchowe
można wyeliminować z klasy.

6.

Dziecko z rozpoznaniem ADHD pracuje o 30 - 40 % mniej wydajnie niż jego rówieśnicy. Skracaj
zadania do realizacji w klasie odpowiednio do jego możliwości, np. przepisanie części notatki,
pisanie rozprawki z historii jako listy głównych tez, wykonanie co drugiego przykładu z zadania itp.

7.

Dłuższe prace powinny być podzielone na etapy. Zamiast jednego długiego zadania, daj dziecku
kilka krótkich.

8.

Wyeliminuj zadania polegające na niepotrzebnym przepisywaniu np. treści zadań z tablicy
na sprawdzianie.

9.

W czasie lekcji monitoruj czy dziecko nie rozproszyło się - podchodź do niego co kilka minut,
umów się na sygnał „Wróć do pracy”. Staraj się powtarzać mu polecenie wydane wcześniej
do całej klasy.

Przykładowe zalecenia do opieki nad dzieckiem z ADHD w szkole.

1

10.

Wydając dziecku polecenie lub zadając mu pytanie zawsze poproś o powtórzenie tego, co do
niego powiedziałeś.

11.

Zmiana aktywności w czasie lekcji i używanie pomocy wizualnych sprzyja dłuższemu utrzymaniu
koncentracji na zadaniu.

12.

Etapy lekcji (zadania) powinny być krótkie i uwzględniać możliwość koncentracji dziecka.

13.

Warto mieć zapasowe przybory i materiały - jednym z objawów ADHD jest gubienie
i zapominanie rzeczy.

14.

Dziecko nie może nadrabiać w domu materiału z lekcji, jeżeli przyczyną jego wolniejszej pracy są
zaburzenia koncentracji lub inne objawy ADHD.

Struktura lekcji:

1.

Funkcjonowanie ucznia z ADHD w szkole ułatwia wyraźnie zaznaczona, regularna struktura
zajęć. Im lepiej zaplanujesz lekcje i im bardziej sam będziesz zorganizowany, tym lepiej twoi
uczniowie będą pracować na zajęciach.

2.

Wywieś na ścianie plan lekcji w postaci haseł lub plansz. Informuj dziecko, jakie zadanie powinno
w danym momencie wykonać.

3.

Akcentuj wszystkie ważne informacje, staraj się pracować z dzieckiem według algorytmu:
a. Co teraz robimy.
b. Co będziemy robić za chwilę.

4.

Warto jasno formułować oczekiwania co do wyników pracy na lekcji. Przekaż dziecku, co dzisiaj
trzeba zrobić na lekcji, kiedy będzie można pochwalić go za sukces.

5.

Uczniowie z ADHD często mają trudności z „przełączaniem się” na inne zadania. Wyraźnie
zaznaczaj przechodzenie z jednej aktywności do drugiej. Pomóż dziecku skończyć jedno zadanie
i zacząć nowe.

6.

Daj uczniom jasny i wyraźny komunikat, kiedy mają rozpocząć i kiedy zakończyć pracę. Warto
w tym celu stosować timer oraz przypominać, ile czasu zostało do końca zadania.

7.

W czasie lekcji należy unikać momentów, gdy dzieci się nudzą - np. sprawdzanie listy obecności
czy zeszytu można przenieść na czas, gdy uczniowie pracują w grupach.

8.

Załóż dziecku zeszyt korespondencji z rodzicami - prowadź go według złotego standardu
wyjścia ucznia z lekcji (za jego realizację odpowiada nauczyciel):
a. Dziecko ma mieć zapisaną całą przeznaczoną dla niego notatkę (liczbę zadań).
b. Zapisaną pracę domową, jeśli danego dnia jej nie będzie, zapisz - „Nic nie jest zadane”.
c. Informacje o terminach klasówek i sprawdzianów z podaniem zakresu wymaganych

wiadomości.

d. Wszelkie nietypowe informacje - zmiany planu, dodatkowe pomoce, które mają być

przyniesione do szkoły.

e. Pamiętaj o wpisaniu pochwały!

9.

Zarezerwuj 5 minut na koniec lekcji na sprawdzenie prac i danie nagrody (procedura).

2

3

Nadruchliwość:

1.

Wiele dzieci z ADHD potrzebuje niewielkiego niepokoju ruchowego, wiercenia się lub bawienia
przedmiotami, żeby w ogóle móc się skoncentrować - warto im na to pozwolić.

2.

Pozwól dziecku na ruch w klasie lub wiercenie się w ławce, jeśli nie zaburza to pracy innych
dzieci. Warto jest umówić się z dzieckiem, kiedy i w jaki sposób może chodzić po klasie np. z tyłu
za ławkami, do kosza by zatemperować ołówek, wokół ławki.

3.

Warto w klasie stworzyć strefę do chodzenia lub, w przypadku młodszych dzieci, dywan do
odpoczynku i turlania w ciszy.

4.

Poinformuj innych uczniów o tym, że ich kolega potrzebuje więcej ruchu niż inne dzieci, aby móc
efektywnie pracować w czasie lekcji i dlatego od czasu do czasu będziesz pozwalać mu na
poruszanie się po klasie (częściej niż innym).

5.

Dziecko, które spędziło około 45 minut w ławce potrzebuje możliwości rozładowania swojej
potrzeby ruchu w czasie przerwy.

Nadmierna impulsywność:

1.

Jeśli widzisz, że dziecko z ADHD nie pamięta o zasadzie czy umowie, zacznij od jej przypom-
nienia. Warto stosować też przypominajki graficzne.

2.

Przed każdą zmianą aktywności czy wyjściem w nowe miejsce - stołówka, przerwa, basen itp.
konieczne jest omówienie z dzieckiem obowiązujących tam zasad.

Podstawy prawne:

Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania
i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych
(ze zm. z dn. 17.11.2010 r.).

§ 6

pkt.1.

Nauczyciel jest obowiązany indywidualizować pracę z uczniem na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach

edukacyjnych, odpowiednio do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia.

pkt 1a.

Nauczyciel jest obowiązany dostosować wymagania edukacyjne (...) do indywidualnych potrzeb psychofizycznych

i edukacyjnych ucznia:

1)

posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego - na podstawie tego orzeczenia oraz ustaleń
zawartych w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym (…);

2)

posiadającego orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania - na podstawie tego orzeczenia oraz ustaleń
zawartych w planie działań wspierających (…);

3)

posiadającego opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej (…) - na podstawie tego orzeczenia oraz ustaleń
zawartych w planie działań wspierających (…);

4)

nieposiadającego orzeczenia lub opinii wymienionych w pkt 1-3, który objęty jest pomocą psychologiczno-
pedagogiczną w szkole - na podstawie ustaleń zawartych w planie działań wspierających (…);

4

Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkol-
nego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.

Zał. 1

Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju

każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości.

Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania
i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych
( z późn. zm.).

§ 15

pkt. 6

Przy ustalaniu oceny klasyfikacyjnej zachowania ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia lub odchylenia rozwojowe,

należy uwzględnić wpływ stwierdzonych zaburzeń lub odchyleń na jego zachowanie na podstawie orzeczenia
o potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania lub opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym
poradni specjalistycznej.