Podstawy konstrukcji maszyn
- zajęcia projektowe -
- 2 -
Spis treści
1. Dobór cech konstrukcyjnych wału maszynowego. ................................................................ 3
1.1. Wstępne określenie średnicy wewnętrznej łożysk ........................................................ 4
1.2. Wstępne określenie rozstawu łożysk............................................................................. 5
1.3. Wyznaczenie sił działających na łożyska...................................................................... 6
1.4. Nośność łożysk.............................................................................................................. 9
1.4.1. Łożysko po stronie lewej (podpora przesuwna) ................................................... 9
1.4.2. Łożysko po stronie prawej (podpora stała) .......................................................... 9
1.5. Weryfikacja poprawności doboru łożysk .................................................................... 10
1.6. Dobór pozostałych wymiarów wału............................................................................ 11
1.6.1. Osadzenie prawego łożyska ............................................................................... 11
1.6.2. Zaokrąglenia przy zmianie średnicy................................................................... 12
1.6.3. Osadzenie lewego łożyska.................................................................................. 13
- 3 -
1. Dobór cech konstrukcyjnych wału maszynowego.
Treść zadania:
Dobierz cechy konstrukcyjne (średnice, długości poszczególnych części) wału
uzębionego (zębnika) przekładni zębatej walcowej jednostopniowej. Dobierz także łożyska
toczne dla rozpatrywanego wału. Załóż, że łożysko po stronie prawej (patrz rys. 1) będzie
przenosiło obciążenie wzdłużne i poprzeczne, natomiast łożysko po stronie lewej wyłącznie
obciążenie poprzeczne.
Narysuj rysunek złożeniowy wału i elementów na nim osadzanych. Narysuj także
rysunek wykonawczy wału.
Dane:
Przenoszona moc [kW]
N
Prędkość obrotowa zębnika [obr/min]
n
Liczba zębów zębnika
z
Moduł normalny [mm]
m
Kąt pochylenia linii zęba [°]
β
Względna szerokość zębnika
ϕ = L
z
/ d = 0.8 ÷ 1.2
Kat zarysu (kąt przyporu) [°]
α = 20º
Naprężenie dop. na skręcanie
k
sj
= 80 MPa
Wymagana trwałość łożysk
L
h
= 20 000 h
Odległość między łożyskiem a zębnikiem L
dL
= L
dP
= 8 ÷ 15 mm
Rys. 1 Charakterystyczne wymiary
Etapy rozwiązania zadania:
1. Wstępne określenie średnicy wewnętrznej łożysk.
2. Wstępne określenie rozstawu łożysk.
3. Wyznaczenie sił działających na łożyska (reakcji podporowych).
4. Obliczenie wymaganej nośności łożysk.
5. Weryfikacja łożysk i ewentualna korekta ustalonych wcześniej wymiarów.
6. Dobór pozostałych wymiarów wału.
7. Przygotowanie wymaganych rysunków.
- 4 -
1.1. Wstępne określenie średnicy wewnętrznej łożysk
Pierwszy etap rozwiązania zadania wymaga określenia wymiarów poszczególnych
fragmentów wału (patrz rys. 1). Wymiary tych fragmentów zależą od wymiarów elementów
osadzanych na wale, które z kolei są znormalizowane. Dobór wymiarów rozpocznij od czopu
końcowego.
Na czop końcowy działa wyłącznie moment skręcający, który wynika z przenoszonej
na wale mocy:
n
N
30
M
π
=
(1)
W powyższym wzorze po podstawieniu mocy (N) w kilowatach i prędkości obrotowej
w obrotach na minutę uzyskuje się wartość momentu w kiloniutonometrach (kNm). Średnicę
czopa można obliczyć z warunku wytrzymałości:
sj
3
cz
k
16
d
M ≤
π
(2)
skąd po przekształceniu:
3
sj
cz
k
M
16
d
π
≥
(3)
Ostateczną długość średnicy dobierz wykorzystując tabelę 1 (wybierz „wykonanie
krótkie”). Średnica czopa dobrana z tabeli powinna być nie mniejsza, niż wartość obliczona z
powyższego wzoru. Wybranej średnicy odpowiada długość czopa (L
cz
) podana również w
tabeli 1.
Średnicę części wału przeznaczonej do współpracy z uszczelką osadzoną w obudowie
wyznacz wstępnie dodając do średnicy czopa 8 mm:
d
u
= d
cz
+ 8 mm
(4)
Następnie ustal dokładną wartość średnicy d
u
korzystając z tabeli 2. Średnica
wewnętrzna uszczelki (d z tabeli 2) jest równocześnie średnicą wału w części przeznaczonej
do współpracy z uszczelką (d
u
). Średnica wybrana z tabeli 2 nie może być mniejsza, niż
wartość wyznaczona z równania 4. Ustalonej ostatecznie średnicy odpowiadają konkretne
wymiary uszczelki: jej średnica zewnętrzna i grubość.
Długość części wału przeznaczonej do współpracy z uszczelką zostanie ustalona
później.
Średnicę części wału przeznaczonej dla osadzenia łożyska wyznacz wstępnie dodając
8 mm do średnicy wewnętrznej uszczelki:
d
ŁP
= d
u
+ 8 mm
(5)
Załóż, że średnica wewnętrzna łożyska po lewej stronie jest taka sama, jak średnica
wewnętrzna łożyska po prawej stronie, czyli:
- 5 -
d
ŁL
= d
ŁP
(6)
Dobierz wstępnie łożysko z tablicy 3. Średnica wewnętrzna łożyska wybranego z
tablicy powinna być nie mniejsza od średnicy wyznaczonej z równania (5). Średnica wału w
miejscu osadzenia łożyska (d
ŁL
, d
ŁP
) jest taka sama, jak średnica wewnętrzna łożyska z tabeli
3 (d). Długość odcinka wału (L
ŁL
, L
ŁP
) jest taka sama, jak grubość łożyska (B w tabeli 3).
Załóż, że łożysko po prawej stronie będzie unieruchomione osiowo nakrętką
łożyskową i podkładką, natomiast łożysko po lewej stronie zostanie zablokowane
pierścieniem osadczym. Średnica gwintu pod nakrętkę łożyskową jest taka sama, jak średnica
wału w miejscu osadzenia łożyska.
1.2. Wstępne określenie rozstawu łożysk
Rozstaw łożysk (L) to odległość pomiędzy środkami łożysk. Odcinek ten został
oznaczony na rysunku 2.
Rys. 2. Rozstaw łożysk
Zgodnie z rysunkiem rozstaw łożysk można obliczyć jako sumę następujących
odcinków:
ŁP
dP
z
dL
ŁL
L
2
1
L
L
L
L
2
1
L
+
+
+
+
=
(7)
Szerokości łożysk (L
ŁL
i L
ŁP
) zostały wybrane w poprzednim punkcie z tabeli 3.
Zgodnie z treścią zadania długości L
dL
i L
dP
powinny zawierać się w granicach 8 ÷ 15 mm.
Wstępnie można dobrać te długości jako:
L
dL
= L
dP
=10 mm
(8)
Do wyznaczenia szerokości zębnika potrzebna jest wartość średnicy podziałowej,
którą można wyznaczyć ze wzoru:
β
=
cos
z
m
d
(9)
Zgodnie z treścią zadania stosunek średnicy podziałowej zębnika i jego szerokości L
z
/
d powinien zawierać się w przedziale 0.8 ÷ 1.2. Wstępnie możesz założyć, że stosunek ten
wynosi 1. Dlatego:
- 6 -
L
z
= d
(10)
Wyznaczoną w ten sposób szerokość zębnika zaokrąglij do najbliższej wartości
parzystej wyrażonej w milimetrach. Dla tak określonych długości możesz teraz wyznaczyć
rozstaw łożysk z równania (7).
1.3. Wyznaczenie sił działających na łożyska
Obciążenie łożysk wynika z sił działających na zębnik. Siły te są z kolei związane z
wzajemnym oddziaływaniem kół zębatych w przekładni. W analizie wału rozpatrywanego w
zadaniu wzajemne oddziaływanie między kołami zębatymi można przedstawić jako siły
zewnętrzne działające w punkcie zębnika pokazanym na rys. 3.
Rys. 3. Siły zewnętrzne działające na wał
wynikające ze współpracy kół zębatych w przekładni
Na rys. 3 wał został przedstawiony w sposób umowny w postaci wąskiej belki
osadzonej w podporach-łożyskach z zębnikiem w formie krążka. Założono przy tym, że lewa
podpora jest przesuwna, a prawa - stała. Siły zewnętrzne pokazane na rys. 3 są rozłożone na
trzy składowe: promieniową F
r
, styczną F
t
i osiową F
z
.
Rys. 4. Składowe obciążenia zewnętrznego w rzutach prostokątnych
- 7 -
Rysunek 4 przedstawia składowe obciążenia zewnętrznego w trzech rzutach
prostokątnych zgodnie z układem współrzędnych z rys. 3 (zwróć uwagę na osie układu
współrzędnych na obydwu rysunkach!).
Składowa styczna (F
t
) jest związana z momentem przenoszonym na wale obliczonym
wcześniej z zależności (1):
d
2
1
F
M
t
=
(11)
skąd po przekształceniu można wyznaczyć składową styczną:
d
M
2
F
t
=
(12)
Pozostałe składowe można wyznaczyć z zależności trygonometrycznych dla
odpowiednich trójkątów z rys. 4 jako:
β
=
tg
F
F
t
z
(13)
t
t
r
tg
F
F
α
=
(14)
gdzie:
β
α
=
α
cos
tg
arctg
t
(15)
Wymienione składowe reprezentujące siły zewnętrzne wywołują w czopach
łożyskowych obciążenie. Obciążenie to można wyznaczyć tak samo, jak reakcje podporowe
dla belki poddanej zginaniu. Składowe reakcji dla łożyska-podpory po prawej stronie
przedstawiono na rys. 5. Dla dalszych obliczeń nośności łożyska potrzebne są wartości dwóch
sił dla każdego łożyska: poprzecznej i wzdłużnej. W przypadku łożyska po prawej stronie
(podpora stała) siłą poprzeczną jest wypadkowa R
B
stanowiąca sumę geometryczną dwóch
reakcji: R
Bx
i R
By
. Siłą wzdłużną jest reakcja R
Bz
. Z kolei dla łożyska po lewej stronie siłą
poprzeczną jest wypadkowa R
A
, zaś siła wzdłużna jest równa zero.
Rys. 5. Składowe reakcji dla łożyska po prawej stronie
W celu wyznaczenia reakcji należy rozpatrzyć dwie belki stanowiące model wału w
dwóch prostopadłych płaszczyznach. Belki te pokazano na rys. 6, na którym łożyska zostały
przedstawione jako podpory.
- 8 -
Rys. 6. Model wału do analizy sił gnących
Podpory muszą następnie zostać zastąpione reakcjami zgodnie z zasadami znanymi z
mechaniki i wytrzymałości materiałów. Zgodnie ze wcześniejszymi założeniami łożysko po
prawej stronie to podpora sztywna, po lewej - przesuwna. Reakcje podporowe dla
rozpatrywanych belek pokazano na rys. 7.
Rys. 7. Reakcje podporowe
Dla przedstawionych belek można rozpisać następujące równania równowagi dla sił i
momentów:
• dla belki w układzie współrzędnych x-z:
0
L
2
1
F
L
R
t
Ax
=
−
(16)
0
F
R
R
t
Bx
Ax
=
−
+
(17)
• dla belki w układzie współrzędnych y-z:
0
L
2
1
F
2
d
F
L
R
r
z
Ay
=
−
+
(18)
0
F
R
R
r
By
Ay
=
−
+
(19)
0
F
R
z
Bz
=
+
(20)
W efekcie otrzymuje się układ pięciu równań z pięcioma niewiadomymi: R
Ax
, R
Bx
,
R
Ay
, R
By
oraz R
Bz
. Po rozwiązaniu układu równań należy wyznaczyć składowe poprzeczne
reakcji z następujących zależności:
2
Ay
2
Ax
A
R
R
R
+
=
(21)
- 9 -
2
By
2
Bx
B
R
R
R
+
=
(22)
Ostatecznie na lewe łożysko, traktowane jak podpora przesuwna, działa wyłącznie siła
poprzeczna R
A
, natomiast na prawe łożysko działa siła poprzeczna R
B
i wzdłużna R
Bz
.
1.4. Nośność łożysk
Dobór łożysk polega na określeniu wymaganej nośności i porównaniu jej z wartością z
katalogu. Łożysko jest poprawnie dobrane jeżeli katalogowa wartość nośności jest wyższa od
wymaganej.
1.4.1. Łożysko po stronie lewej (podpora przesuwna)
Dla łożyska po lewej stronie oblicz nośność korzystając z zależności:
q
1
6
h
A
obl
10
L
n
60
R
C
=
(23)
W powyższym równaniu prędkość obrotową n należy podstawić w obrotach na minutę
(obr/min), a trwałość L
h
w godzinach. Współczynnik q dla łożysk kulkowych wynosi:
q = 3
(24)
Nośność łożyska ma wymiar siły. Jeśli do wzoru (23) wartość reakcji zostanie
podstawiona w kiloniutonach (kN), to obliczona nośność będzie również miała wymiar
kiloniutonów.
1.4.2. Łożysko po stronie prawej (podpora stała)
Dla łożyska po prawej stronie ciąg obliczeń jest nieco dłuższy. Najpierw oblicz
stosunek obciążenia wzdłużnego i poprzecznego:
B
Bz
R
R
a =
(25)
oraz stosunek obciążenia wzdłużnego i nośności spoczynkowej:
0
Bz
C
R
(26)
Nośność spoczynkowa określona jest w tablicy 3 dla wybranego wcześniej (w punkcie
1.1.) łożyska. Dla obliczonego stosunku obciążenia wzdłużnego i nośności spoczynkowej
wyznacz parametr e korzystając z wykresu przedstawionego na rys. 8a. Następnie porównaj
wartości współczynnika e i stosunku obciążenia wzdłużnego i poprzecznego.
- 10 -
• Jeżeli a ≤ e to możesz pominąć w obliczeniach obciążenie wzdłużne. Nośność łożyska po
prawej stronie wyznacz tak samo jak dla łożyska po stronie lewej podstawiając
odpowiednią wartość reakcji poprzecznej:
q
1
6
h
B
obl
10
L
n
60
R
C
=
(27)
• Jeżeli a > e to musisz wyznaczyć współczynniki dla zastępczego obciążenia łożyska:
− dla łożysk kulkowych współczynnik X wynosi 0.56,
− współczynnik Y możesz odczytać z wykresu przedstawionego na rys. 8b dla
obliczonego wcześniej stosunku siły wzdłużnej i nośności spoczynkowej (R
Bz
/C
0
).
Następnie oblicz nośność łożyska z następującej zależności:
(
)
q
1
6
h
Bz
B
obl
10
L
n
60
R
Y
R
X
C
+
=
(28)
0
0.2
0.4
0.6
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
e
R
Bz
/C
0
0
0.2
0.4
0.6
1
1.2
1.4
1.6
1.8
Y
R
Bz
/C
0
a)
b)
Rys. 8. Wartości parametru e i współczynnika Y.
1.5. Weryfikacja poprawności doboru łożysk
Poprawnie dobrane łożyska mają katalogową wartość nośności większą od
obliczonych w punkcie 1.4. Jeżeli ten warunek jest zachowany dla obydwu łożysk, to możesz
przejść do ustalenia pozostałych wymiarów wału. Jeżeli warunek nie jest zachowany dla
któregokolwiek z łożysk, należy zastąpić je innym, bardziej wytrzymałym łożyskiem. Mając
na uwadze wartości nośności obliczonych w punkcie 1.4. z zależności (23) i (27) lub (28)
dobierz łożysko o takiej samej średnicy wewnętrznej, jak wcześniej, lecz z tabeli 4 lub 5.
Zauważ, że tabele 4 i 5 opisują łożyska, które cechują się większymi nośnościami, niż
łożyska z tabeli 3. Łożyska te są również szersze. Oznacza to, że zmiana łożyska pociągałaby
za sobą zmianę rozstawu łożysk (L) wyznaczonego z zależności (7), co z kolei
spowodowałoby zmianę reakcji wyznaczanych z równań (16) - (22). Aby zachować obliczone
wcześniej wartości reakcji załóż, że rozstaw łożysk jest taki sam, zaś po ostatecznym doborze
łożysk zostanie zmieniona szerokość zębnika (L
z
). Stosunek szerokość zębnika do jego
- 11 -
średnicy podziałowej musi jednak znajdować się w przedziale 0.8 ÷ 1.2 zgodnie z warunkami
określonymi w treści zadania.
Jeżeli nośności łożysk z tabel 3, 4 i 5 okażą się za małe w stosunku do obliczonych
obciążeń, to należy dobrać łożyska innego typu z katalogów łożysk. Proponowane typy
łożysk:
•
łożysko walcowe na stronę lewą,
•
łożysko kulkowe skośne w układzie szeregowym lub rozbieżnym (łożysko podwójne) na
stronę prawą.
1.6. Dobór pozostałych wymiarów wału
1.6.1. Osadzenie prawego łożyska
Zgodnie z treścią zadania łożysko po prawej stronie musi zostać unieruchomione w
kierunku osiowym względem wału z wykorzystaniem podkładki i nakrętki. Nakrętkę
łożyskową wybierz z tabeli 6. dokonaj wyboru na podstawie średnicy gwintu wewnętrznego
nakrętki: średnica tego gwintu (oznaczona jako d w tabeli 6) jest taka sama, jak średnica
wewnętrzna dobranego wcześniej łożyska (d
ŁP
).
Każdej średnicy gwintu odpowiada tzw. podziałka oznaczana symbolem P. Wartość
podziałki wyrażona w milimetrach podana jest razem z średnicą d gwintu w tabeli 6. Na
przykład symbol M60x2 oznacza gwint o średnicy 60 mm z podziałką 2 mm.
W analogiczny sposób dobierz podkładkę zębatą z tabeli 7. Średnica wewnętrzna
podkładki (d
1
w tabeli 7) jest równa średnicy wewnętrznej łożyska (d
ŁP
).
Fragment wału z gwintem przeznaczonym dla nakrętki łożyskowej z podkładką
przedstawiono na rys. 9a. Charakterystyczne wymiary (rys. 9b) ustal według zasad podanych
poniżej. Zwróć uwagę na położenie na rysunku wymiaru L
ŁP
(szerokości łożyska). Porównaj
ten rysunek z rys. 1.
Rys. 9. Gwint pod nakrętkę z podkładką (a) i jego charakterystyczne wymiary (b)
Średnica zewnętrzna gwintu:
d
G
= d
ŁP
(29)
- 12 -
Średnica podcięcia:
1
2
3
P
d
d
G
p
−
−
=
(30)
gdzie P to podziałka gwintu. Długość średnicy podcięcia obliczoną z powyższej zależności
zaokrąglij w dół do najbliższej wartości wyrażonej w pełnych milimetrach. Zauważ, że
wartość d
p
dotyczy dwóch wymiarów na rys. 9.
Odległość między prawym łożyskiem i gwintem:
PZ
x
B
2
1
L =
(31)
gdzie B
PZ
to szerokość podkładki zębatej (wymiar B z tabeli 7).
Szerokość podcięcia:
L
p
= L
x
+ 1 mm
(32)
Długość gwintu:
P
2
B
B
2
1
L
N
PZ
G
+
+
=
(33)
gdzie:
B
PZ
- szerokość podkładki zębatej,
B
N
- szerokość nakrętki łożyskowej,
P - podziałka.
Szerokość rowka dla podkładki zębatej (B
R
na rys. 9b) można przyjąć za równą
szerokości wewnętrznego zęba podkładki (f
1
z tabeli 7.).
Długość rowka dla podkładki zębatej:
R
G
p
R
B
2
1
L
L
L
+
+
=
(34)
Pozostałe wymiary fragmentu wału z gwintem (pochylenie ścięć wału, zaokrąglenie
rowka pod podkładkę zębatą) przyjmij zgodnie z rys. 9b.
1.6.2. Zaokrąglenia przy zmianie średnicy
Każda zmiana średnicy powoduje spiętrzenie naprężeń w wale. Zjawisko to można
złagodzić stosując zaokrąglenia przy przejściach pomiędzy fragmentami wału o różnej
średnicy. W miarę możliwości stosuj zasadę, iż promień zaokrąglenia stanowi połowę różnicy
długości średnic rozpatrywanych fragmentów wału. Na przykład zaokrąglenie przy przejściu
z czopa końcowego wału na fragment przeznaczony pod uszczelkę (rys. 10) można
wyznaczyć z zależności:
- 13 -
2
d
d
r
cz
u
u
cz
−
=
−
(35)
Rys. 10. Zaokrąglenie przy zmianie średnicy
Przyjmij, że zaokrąglenia przy łożyskach są mniejsze o 0.5 mm od zaokrągleń samych
łożysk (promień r z tabel 3, 4 lub 5). W efekcie fragment wału ze skokiem średnicy przy
prawym łożysku może wyglądać jak na rys. 11.
Rys. 11. Zaokrąglenie wału przy prawym łożysku
Zaokrąglenia przy zębniku przyjmij jako równe połowie długości dystansu pomiędzy
zębnikiem a łożyskiem (L
dP
i L
dL
na rys. 1).
1.6.3. Osadzenie lewego łożyska
Zgodnie z treścią zadania łożysko po prawej stronie musi zostać unieruchomione w
kierunku osiowym względem wału z wykorzystaniem pierścienia osadczego. Wymiary
pierścienia dobierz z tabeli 8. Średnica D czopa z tabeli 8 musi być równa średnicy
wewnętrznej lewego łożyska (d
ŁL
z rys. 1) dobranego wcześniej. Tabela 8 obejmuje także
wymiary gniazda pod pierścień osadczy.
- 14 -
1.7. Zapis konstrukcji
Zapis przygotowanej konstrukcji obejmuje rysunek złożeniowy i wykonawczy. Na
rysunku złożeniowym powinny znaleźć się następujące elementy:
• wał,
• łożyska,
• nakrętka łożyskowa z podkładką,
• pierścień osadczy,
• uszczelnienie,
• fragment obudowy przekładni zębatej, w której osadzone są łożyska wraz z pokrywami
zamykającymi obudowę.
Przykład rozwiązania konstrukcyjnego osadzenia wału przedstawiono na rys. 12.
Wymiary elementów, które nie zostały opisane w poprzednich punktach niniejszego
opracowania możesz dobrać według własnego uznania.
Rys. 12. Rozwiązanie konstrukcyjne osadzenia wału maszynowego
Oprócz rysunku złożeniowego przygotuj także rysunek wykonawczy samego wału.
Rysunek wykonawczy opisuje wszystkie wymiary elementu.
- 15 -
Tabela 1. Czopy końcowe walcowe
długość L
cz
średnica d
cz
wykonanie długie wykonanie krótkie
6
7
16
8
9
20
-
10
11
23
20
12
14
30
25
16
18
40
28
20
22
50
36
25
28
60
42
30
32
35
36
80
58
40
45
50
55
110
82
60
63
70
71
140
105
80
90
170
130
100
110
125
140
210
165
160
180
200
220
300
240
- 16 -
Tabela 2. Pierścienie uszczelniające wałków z metalową wkładką usztywniającą
średnica
wewnętrzna
d [mm]
średnica
zewnętrzna
D [mm]
wysokość
pierścienia
b [mm]
11
25
7
12
28
7
14
28
7
15
30
7
16
30
7
17
32
7
18
35
7
20
40
10
22
40
10
24
40
10
25
42
10
26
45
10
28
47
10
30
52
10
32
52
10
35
55
10
38
56
10
40
60
10
42
62
10
45
65
10
48
70
10
50
72
10
52
75
10
55
80
10
58
80
10
65
90
10
70
95
10
75
100
10
80
105
10
85
110
12
90
115
12
95
120
12
100
125
12
105
130
12
110
140
12
115
140
12
120
150
12
125
155
12
130
160
15
140
170
15
150
180
15
160
190
15
180
220
15
190
230
15
200
240
15
210
250
15
220
260
15
230
270
15
240
280
15
250
290
15
- 17 -
Tabela 3. Łożyska kulkowe poprzeczne, seria 62
- 18 -
Tabela 4. Łożyska kulkowe poprzeczne, seria 63
- 19 -
Tabela 5. Łożyska kulkowe poprzeczne, seria 64
- 20 -
Tabela 6. Nakrętki łożyskowe
d
d
0
d
1
B
b
h
M10x0.75
18
13.5
4
3
2
M12x1
22
17
4
3
2
M15x1
25
21
5
4
2
M17x1
28
24
5
4
2
M20x1
32
26
6
4
2
M25x1.5
38
32
7
5
2
M30x1.5
45
38
7
5
2
M35x1.5
52
44
8
5
2
M40x1.5
58
50
9
6
2.5
M45x1.5
65
56
10
6
2.5
M50x1.5
70
61
11
6
2.5
M55x2
75
67
11
7
3
M60x2
80
73
11
7
3
M65x2
85
79
12
7
3
M70x2
92
85
12
8
3.5
M75x2
98
90
13
8
3.5
M80x2
105
95
15
8
3.5
M85x2
110
102
16
8
3.5
M90x2
120
108
16
10
4
M95x2
125
113
17
10
4
M100x2
130
120
18
10
4
M105x2
140
126
18
12
5
M110x2
145
133
19
12
5
M115x2
150
137
19
12
5
M120x2
155
138
20
12
5
M125x2
160
148
21
12
5
M130x2
165
149
21
12
5
M135x2
175
160
22
14
6
M140x2
180
160
22
14
6
M145x2
190
171
24
14
6
M150x2
195
171
24
14
6
M155x3
200
182
25
16
7
M160x3
210
182
25
16
7
M165x3
210
193
26
16
7
M170x3
220
193
26
16
7
M180x3
230
203
27
18
8
M190x3
240
214
28
18
8
M200x3
250
226
29
18
8
- 21 -
Tabela 7. Podkładki zębate
d
1
d
3
d
2
f
1
M
f
2
B
10
21
13.5
3
8.5
3
1
12
25
17
3
10.5
3
1
15
28
21
4
13.5
4
1
17
32
24
4
15.5
4
1
20
36
26
4
18.5
4
1
25
42
32
5
23
5
1.25
30
49
38
5
27.5
5
1.25
35
57
44
6
32.5
5
1.25
40
62
50
6
37.5
6
1.25
45
69
56
6
42.5
6
1.25
50
74
61
6
47.5
6
1.25
55
81
67
8
52.5
7
1.5
60
86
73
8
57.5
7
1.5
65
92
79
8
62.5
7
1.5
70
98
85
8
66.5
8
1.5
75
104
90
8
71.5
8
1.5
80
112
95
10
76.5
8
1.8
85
119
102
10
81.5
8
1.8
90
126
108
10
86.5
10
1.8
95
133
113
10
91.5
10
1.8
100
142
120
12
96.5
10
1.8
105
145
126
12
100.5
12
1.8
110
154
133
12
105.5
12
1.8
115
159
137
12
110.5
12
2
120
164
138
14
115
12
2
125
170
148
14
120
12
2
130
175
149
14
125
12
2
135
185
160
14
130
14
2
140
192
160
16
135
14
2
145
202
171
16
140
14
2
150
205
171
16
145
14
2
- 22 -
Tabela 8. Pierścienie osadcze sprężynujące
- 23 -
Pierścienie osadcze sprężynujące