Polityka kulturalna

Unii Europejskiej

Jedność w różnorodności

(oficjalne motto)

●

Rada Europy a Unia Europejska

–

różne role, wspólne wartości

Zagadnienia

1. ROLA KULTURY W UE

2. KSZTAŁTOWANIE SIĘ WSPÓŁPRACY KULTURALNEJ W UE

3. PODSTAWY PRAWNE

4. ROZWÓJ POLITYK I PROGRAMÓW UE po Traktacie z Maastricht

Dialog miedzykulturow, Program Kultura (2007-2010), Europejskie Stolice

̨

Kultury, Nagrody, Mobilnosc artystów, Europejska Agenda na rzecz Kultury,

́ ́

Inne programy Dyrekcji Generalnej ds Edukacji I Kultury

Polityka kulturalna na lata 2014-2020: Kreatywna Europa

1. ROLA KULTURY W UE

A. Kultura jako motor

wzrostu gospodarczego

B. Kultura jako czynnik

spójności społecznej

C. Kultura w stosunkach

międzynarodowych

- pomoc rozwojowa

- współpraca z ważnymi

partnerami

Forum Kulturalne UE-Chiny

Forum Kulturalne UE-Chiny 2010

Programy kulturalne UE w USA

2. KSZTAŁTOWANIE SIĘ WSPÓŁPRACY

KULTURALNEJ W UE

●

a) U źródeł Wspólnot Europejskich:

integracja

gospodarcza

●

Jedynym wyjątkiem dotyczącym kultury był przez
wiele lat:

–

art. 36 Traktatu Rzymskiego

(1957)

●

wprowadza ograniczenia w stosunku do majątku

narodowego, posiadającego wartość historyczną,

artystyczną lub archeologiczną

b)

Deklaracja Tożsamości Europejskiej

(1973,

Kopenhaga)

c) W 1974

Parlament Europejski

przyjął Rezolucję o

Ochronie dóbr kultury europejskiej, a w roku 1979

powołał

Komisję ds. Polityki kulturalnej.

d) 1983

Deklaracja Stuttgarcka

d)

Od lat 80. intensywna

współpraca w sektorze

kultury

Kontrowesje wobec wspólnej

polityki kulturalnej

a. różne modele polityki
kulturalnej

b. koncepcja
regionalizmu

Denis de Rougemont

ZASADA SUBSYDIARNOŚCI

zasada subsydiarności

Wspólnota

wspiera oraz uzupełnia działania

państw członkowskich

w celu zachowania i

ochrony dziedzictwa kulturowego o znaczeniu

europejskim.

3. PODSTAWY PRAWNE

●

Przełomem dla polityki kulturalnej był
koniec Zimnej Wojny i ustanowienie UE

●

Traktat z Maastricht

– kultura po raz 1.

osadzona w prawie

Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej

art. 167

1. Unia przyczynia się do rozkwitu kultur Państw Członkowskich, w

poszanowaniu ich

różnorodności

narodowej i regionalnej, równocześnie

podkreślając znaczenie

wspólnego dziedzictwa kulturowego.

2. Działanie Unii zmierza do

zachęcania do współpracy

między Państwami

Członkowskimi

oraz, jeśli to niezbędne, do wspierania i uzupełniania ich

działań

w następujących dziedzinach:

— pogłębiania wiedzy oraz upowszechniania kultury i historii narodów

europejskich,

— zachowania i ochrony dziedzictwa kulturowego o znaczeniu europejskim,

— niehandlowej wymiany kulturalnej,
— twórczości artystycznej i literackiej, włącznie z sektorem

audiowizualnym.

3. Unia i Państwa Członkowskie sprzyjają

współpracy z państwami

trzecimi

oraz z

organizacjami międzynarodowymi

właściwymi w

dziedzinie kultury, zwłaszcza z Radą Europy.

5. Aby przyczynić się do osiągnięcia celów (…)
— Parlament Europejski i Rada (...) przyjmują

środki zachęcające

,

z

wyłączeniem jakiejkolwiek harmonizacji przepisów ustawowych i
wykonawczych Państw Członkowskich,

Instytucje UE zajmujące się kulturą

●

Komisja Europejska:

–

Dyrekcja Generalna ds. Edukacji i Kultury

–

Przedstawicielstwa KE w krajach trzecich

●

Rada Unii Europejskiej

Andrulla Vassiliou

komisarz

ds. edukacji, kultury,

wielojęzyczności i młodzieży

4. ROZWÓJ POLITYK I PROGRAMÓW po Traktacie z

Maastricht

Wiele projektów, mało spójnej

Wiele projektów, mało spójnej

polityki. Lata 90. Przykłady:

polityki. Lata 90. Przykłady:

●

ratowanie dziedzictwa

europejskiego
architektonicznego i
archeologicznego

●

ochrona archiwów

●

europejskie stolice i miasta
kultury oraz europejski
miesiąc kultury

●

wsparcie dla kształcenia
administratorów i
menedżerów kultury

●

wsparcie dla teatru, nauczania
muzyki

●

nagrody za przekłady dzieł

europejskich

●

promocja niekomercyjnej
wymiany kulturalnej

●

koncerty i nagrania
Młodzieżowej Orkiestry
Wspólnoty

●

twórczość artystyczna i
literacka

●

Publikacje wielojęzyczne

Program Kultura

(2007-2013)

Cele:

a) promowanie transnarodowej

mobilności twórców kultury,

b) wspieranie upowszechniania

dzieł i wyrobów artystycznych i

kulturalnych,

c) propagowanie dialogu

międzykulturowego w Europie

Komponenty Programu

a) wspieranie działań w zakresie

kultury

b) wspieranie podmiotów

działających na szczeblu

europejskim

c) wspieranie badań oraz

gromadzenie i

rozpowszechnianie informacji

Europejskie Stolice Kultury

od 1985 r.

Ateny -1. Europejskie Miasto Kultury

Nagrody UE

Program

Kultura

Kultura wspiera

przyznawanie nagród w obszarze
dziedzictwa kulturowego,
architektury, literatury, muzyki

Inne programy realizowane przez Dyrekcję

Generalną ds. Edukacji I Kultury

●

,,

Uczenie się przez całe życie”

(budżet 7

mld euro, 2007-2013)

–

Coemnius

–

Erasmus

–

Leonardo da Vinci

–

Grundtvig

●

“Młodzież w działaniu”

●

“Europa dla obywateli”

Polityka kulturalna na lata

2014-2020

Polityka kulturalna

Podsumowanie

a) UE nie prowadzi polityki kulturalnej w
oparciu o dyrektywy I rekomendacje, jak
RE
b) niejednolita, niespójna, zróżnicowana
c) ograniczone kompetencje UE
(wspieranie inicjatyw oddolnych I
projektów o ,,europejskiej wartości
dodanej”)
d) nie dąży do homogenizacji kultury