II Ogólnopolska Próbna Matura z Chemii ODPOWIEDZI – arkusz rozszerzony

www.NowaMatura.edu.pl

1

II Ogólnopolska Próbna Matura z Chemii – KLUCZ ODPOWIEDZI – ARKUSZ ROZSZERZONY

Kolorem niebieskim naniesiono dodatkowe zmiany do klucza dokonane po godz. 18.

Zadanie/podpunkt

Odpowiedź

Uwagi/komentarze

1.1

bilans elektronowy, np.:

-II 0

S → S + 2e

+I +II x 3

2 Cu → 2 Cu + 2e

__________________________
+V +II

N + 3e → N

x 4

1 pkt

dopuszcza się KAŻDĄ poprawną formę

bilansu elektronowego

…

1.2 (bez punktu)

3 Cu

2

S + 4 NO

3

-

+ 16 H

+

→ 6 Cu

2+

+ 3 S + 4 NO + 8 H

2

O

…i prawidłowo zbilansowaną reakcję

1.3

utleniacz: NO

3

-

reduktor: Cu

2

S

1 pkt

Uwaga: nie przyznajemy pkt, jeśli uczeń poda

sam pierwiastek, który zmienił stopień a nie

poda całej drobiny.

2

(C

17

H

35

COO)

2

Ca lub (C

15

H

31

COO)

2

Ca

1 pkt

3

Pierwiastki chemiczne zapisane symbolami w kolejności:

N, P, As, Sb, Bi

należą do tej samej grupy układu okresowego
(prawda/fałsz) i charakteryzują się praktycznie jednakową
elektroujemnością (prawda/fałsz). Zostały uszeregowane
według

malejącej

zasadotwórczości

(prawda/fałsz)

a ich promienie atomowe rosną od bizmutu do azotu
(prawda/fałsz). Analizując wzrost metaliczności od azotu
do bizmutu należy stwierdzić, że metaliczność zmienia się
tak samo jak zasadotwórczość (prawda/fałsz).

za 5 poprawnych odpowiedzi – 3 pkt

za 4 poprawne odpowiedzi – 2 pkt
za 3 poprawne odpowiedzi – 1 pkt

4

Za reakcję spalania kwasu:

C

4

H

9

COOH +

13/2

O

2

→

5

CO

2

+ 5 H

2

O

1 pkt

Dopuszcza się wzięcie do reakcji każdej formy

zapisu wzoru kwasu (nawet wzoru

sumarycznego).

Uwaga: Jeżeli uczeń zapisał prawidłowo

reakcję spalania ale użył ZŁEGO wzoru kwasu

ale dalsze obliczenia prowadził prawidłowo –

odbieramy tylko 1 pkt od całości

Za prawidłowy wybór metody

1 pkt

Za wynik z jednostką:

−2515

kJ lub

−2515

kJ/mol kwasu

1 pkt

Dopuszczamy obie formy gdyż uczeń obliczał

entalpię reakcji

5.a

Papierek nad probówką I – CZERWONY
Papierek nad probówką II – niebieski (niebieskozielony)

1 pkt

Punkt przyznajemy za poprawną pełna

odpowiedź

5.b

Gaz w probówce I: CO

2

Gaz w probówce II: NH

3

1 pkt

Punkt przyznajemy za poprawną pełna

odpowiedź

Uwaga: punktu nie przyznajemy jeśli uczeń

udzielił prawidłowej odpowiedzi ale zamiast

wzorów podał NAZWY gazów

6.a

klucz elektrolityczny

1 pkt

6.b

SO

4

2-

1 pkt

7.1

2-bromopropan

1 pkt

Uwaga: nie uznajemy jeśli uczeń zamiast

słówka „bromo” użyje „chloro” lub „jodo”

Uwaga: nie przyznajemy punktu jeśli zamiast

nazwy uczeń poda, nawet prawidłowy, wzór

substancji X

7.2

OH
| H

+

CH

3

-CH-CH

3

+ CH

3

-CH(CH

3

)-COOH 

CH

3

-CH(CH

3

)-O-CO-CH(CH

3

)-CH

3

+ H

2

O

1 pkt

Uznajemy każdą poprawną formę zapisu

reakcji estryfikacji.

Uwaga: nie przyznajemy punktu jeśli uczeń

pominie środowisko reakcji

8

główna liczba kwantowa 4
poboczna liczba kwantowa 0

1 pkt
1 pkt

9

bromek rubidu
chlorek potasu

2 pkt

za każdą poprawnie podaną nazwę

Uwaga: nie przyznajemy punktu, jeśli uczeń

zapisze prawidłowo odpowiedź wzorami a nie

za pomocą nazw.

Uwaga: każda błędna odpowiedź skreśla

poprawną.

10.1

Redukcja zachodzi w półogniwie X
Utlenianie zachodzi w półogniwie Y

1 pkt

10.2

2 MnO

4

-

+ 6 H

+

+ 5 SO

3

2-

→ 2 Mn

2+

+ 5 SO

4

2-

+ 3 H

2

O

1 pkt

Uznajemy również poprawnie zapisaną reakcje

II Ogólnopolska Próbna Matura z Chemii ODPOWIEDZI – arkusz rozszerzony

www.NowaMatura.edu.pl

2

będącą sumą stron reakcji połówkowych bez

dokonania skróceń jonów i wody.

Uwaga: nie przyznajemy punktu nawet gdy

reakcje zapisano dobrze jeśli uczeń zapisze

strzałkę w formie 

11

Kolejne stopnie: +I, 0, -I

3 pkt

po jednym punkcie za każdy stopień kolejnego

atomu węgla

12.a

(CH

3

)

2

C

H

─CH─COO

-

|
NH

3

+

1 pkt

12.b

(CH

3

)

2

C

H

─CH─COO

-

|
NH

2

1 pkt

13.a

CuSO

4

+ NaOH

C

5

H

12

O

5

1 pkt

13.b

Świeżo strącona zawiesina Cu(OH)

2

rozpuszcza się i

powstaje szafirowy klarowny roztwór.

1 pkt

Uwaga: odpowiedź w każdym słowie musi

być pozbawiona błędu

Uwaga: w obserwacji muszą paść słowa:

„osad rozpuszcza się”

14

FeO, FeCl

2

za 2 poprawne odp. 2 pkt
za 1 poprawną odp. 1 pkt

Za napisanie wzoru na stałą równowagi

1 pkt

15

Z obliczenie wartości stałej K =

270

1 pkt

Za podanie wartości stężeń równowagowych wraz z
jednostką: [H

2

] = 0,30 mola/dm

3

, [Br

2

] = 0,01 mola/dm

3

1 pkt

16

280

0

C

CH

2

OH─CH(OH) ─CH

2

OH 2 H

2

O +

+ CH

2

=CH─CHO

1 pkt

Punktu nie przyznajemy jeśli uczeń nie

zaznaczy (w dowolny sposób), że reakcja

wymaga wysokiej temperatury, ogrzania

H─CHO + CH

3

CHO → CH

2

=CH─CHO + H

2

O

1 pkt

17.1

Fe

2

O

3

(tlenek żelaza (III))

(i FeO – tlenek żelaza (II))

1 pkt

Uwaga:

możemy uznać odpowiedź, w której

uczeń poda oba tlenki jako amfoteryczne

ale tylko wtedy jeśli zapisze poprawnie

wszystkie reakcje w punktach 17.3 i 17.4

Nie przyznajemy punktu, gdy uczeń

wybierze TYLKO FeO!!!

17.2

KOH, HCl

1 pkt

17.3

Fe

2

O

3

+ 6 OH

-

+ 3 H

2

O →

2

Fe(OH)

6

3-

1 pkt

Dopuszcza się również sole otrzymane w

formie cząsteczkowej: FeO

3

3-

lub FeO

2

-

17.4

Fe

2

O

3

+ 6 H

+

→ 2 Fe

3+

+ 3 H

2

O

1 pkt

18

Wszystkie odpowiedzi są fałszywe

po 1 pkt za każdą prawidłową odpowiedź

19

x dm

3

O

2

---------------- 0,002 mola MnO

4

-

5 ∙ 22,4 dm

3

------------ 2 mole

--------------------------------------------
x = 0,112 dm

3

1 pkt

za metodę – prawidłowo ułożoną proporcję

wynikającą z bilansu elektronowego i

stechiometrii reakcji połówkowych

Odpowiedź: 0,112 dm

3

tlenu

1 pkt

za poprawne obliczenie i wynik z jednostką

Probówka I: odczyn kwaśny

1 pkt

20

CH

3

NH

3

+

+ H

2

O → CH

3

NH

2

+ H

3

O

+

lub
CH

3

NH

3

+

+ H

2

O → CH

3

NH

2

∙ H

2

O + H

+

1 pkt

Probówka II: odczyn zasadowy

1 pkt

NO

2

-

+ H

2

O → HNO

2

+ OH

-

1 pkt

21.a

Uczeń prowadzi obliczenia na bazie reakcji Na z wodą.
Wykonane rachunki pokazują, że otrzymany roztwór
NaOH ma stężenie 1,74%
(po drodze wyniki obliczeń: masa NaOH = 3,48 g, masa
wydzielonego wodoru = 0,08 g, masa roztworu = 199,92 g)

1 pkt

punkt przyznajemy za pełny ciąg obliczeń

prowadzący do obliczenia cp innego niż

1-procentowy

Przykładowe uzasadnienie: nie udało się otrzymać
roztworu 1% gdyż sód przereagował z wodą i stężenie
roztworu wyniosło 1,74%

1 pkt

II Ogólnopolska Próbna Matura z Chemii ODPOWIEDZI – arkusz rozszerzony

www.NowaMatura.edu.pl

3

21.b

Np. sód jest higroskopijny (chłonie wodę z powietrza)

1 pkt

uznajemy tylko wyjaśnienie odnośnie reakcji

z wodą

Uwaga: przyznajemy punkt gdy uczeń wskaże
na łatwość reakcji metalicznego sodu z tlenem

lub CO

2

z powietrza

21.c

Np. podczas reakcji sodu z wodą wydziela się dużo energii
(reakcja jest silnie egzoenergetyczna)

1 pkt

Uwaga:

zaliczamy zdanie, że powstający

wodorotlenek działa parząco na skórę

22

1.

np.

CH

3

-C(CH

3

)

2

-CH(CH

3

)-CH

2

-CH

3

2. np. CH

3

-CH

2

-CH

3

3. np.

CH

3

CH

3

4. np. HC≡CH

4 pkt

Punkt przyznajemy za każdy prawidłowo

narysowany półstrukturalne wzór związku

organicznego spełniające podane właściwości

23.a

Ba

2+

+ SO

4

2-

→ BaSO

4

↓

1 pkt

23.b

Na

+

, NO

3

-

1 pkt

23.c

obojętny

1 pkt