zegarmistrz 731[05] z1 01 n

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Andrzej Zych

Organizowanie stanowiska montażu mechanizmów
zegarowych 731[05].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom

2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Leon Zujko
mgr inż. Andrzej Strzykowski

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Andrzej Zych

Konsultacja:

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[05].Z1.01

zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu zegarmistrz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1.

Organizacja stanowiska pracy do montażu i

demontażu mechanizmów

zegarowych

5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Narzędzia i przyrządy do montażu i demontażu

5.2.1. Ćwiczenia 15
5.3. Obsługa narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich

5.3.1. Ćwiczenia 19
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Organizowanie stanowiska montażu

mechanizmów zegarowych”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych
w szkole kształcącej w zawodzie Zegarmistrz 731[05].

W poradniku zamieszczono:

− wymagania wstępne,
− wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
− przykładowe scenariusze zajęć,
− propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności praktycznych,
− ewaluację osiągnięć ucznia w postaci testu wielokrotnego wyboru i testu praktycznego,
− wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.

Poradnik zawiera materiał nauczania składający się z 3 tematów, są to: Organizacja

stanowiska pracy do montażu i demontażu mechanizmów zegarowych, Narzędzia i przyrządy do
montażu i demontażu, Obsługa narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich.

Temat: „Organizacja stanowiska pracy do montażu i

demontażu mechanizmów

zegarowych” pozwoli uczniowi na zapoznanie się z zasadami organizowania stanowiska pracy
w sposób ergonomiczny i zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Ponadto
znajdzie tam zalecenia dotyczące stosowania środków ochrony indywidualnej i sposobów
ochrony oczu.

Temat: „Narzędzia i przyrządy do montażu i demontażu” umożliwi zapoznanie ucznia

z podstawowymi narzędziami, przyrządami zegarmistrzowskimi i przyrządami pomiarowymi.

Temat: „Obsługa narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich” umożliwi uczniowi zapoznać

się z obsługą przyrządów zegarmistrzowskich. Ponadto zapozna go ze sposobem i wymaganiami
dotyczącymi instrukcji obsługi.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym

uwzględnieniem:

− pokazu z objaśnieniem,
− tekstu przewodniego,
− ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może

posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 testami.

W teście wielokrotnego wyboru zamieszczono:

− plan testu w formie tabelarycznej,
− punktację zadań,
− propozycje norm wymagań,
− instrukcję dla nauczyciela,
− instrukcję dla ucznia,
− kartę odpowiedzi,
− zestaw zadań testowych.

W teście praktycznym zamieszczono:

− zadanie praktyczne z kryteriami,
− kartę odpowiedzi,
− kartę oceny i wymagania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

731[05].Z1

Montaż zegarków i zegarów

731[05].Z1.01

Organizowanie stanowiska montażu

mechanizmów zegarowych

731[05].Z1.02

Montowanie mechanizmu zegarowego

731[05].Z1.03

Montowanie mechanizmu chodzika

731[05].Z1.04

Montowanie zegarów budzików

731[05].Z1.05

Montowanie zegarów bijących

731[05].Z1.06

Montowanie zegarów i zegarków

mechanicznych

731[05].Z1.07

Montowanie zegarów i zegarków

elektrycznych i elektronicznych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

− korzystać z różnych źródeł informacji,
− posługiwać się, dokumentacja techniczną,
− odczytywać rysunek techniczny,
− posługiwać się układem jednostek SI,
− stosować wymagania określone regulaminem pracowni.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

– dobrać na podstawie dokumentacji technologicznej, narzędzia do montażu i demontażu

mechanizmów zegarowych,

– dobrać na podstawie dokumentacji technologicznej, przyrządy do montażu i demontażu

mechanizmów zegarowych,

– dobrać z katalogu narzędzia do montażu i demontażu mechanizmów zegarowych,
– dobrać z katalogu przyrządy do montażu i demontażu mechanizmów zegarowych,
– dobrać przyrządy pomiarowe do prac montażowych,
– dobrać dokumentację techniczną do zapoznania się z obsługą przyrządów

zegarmistrzowskich,

– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza, zgodnie z wymaganiami technologicznymi,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza, zgodnie z zasadami ergonomii,
– zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza z uwzględnieniem przepisów bhp i ochrony

środowiska,

– dobrać odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej do realizacji zadania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Zegarmistrz 731[05].

Moduł: Montaż zegarów i zegarków 731[05].Z1.01.

Jednostka modułowa:

Organizowanie stanowiska montażu mechanizmów zegarowych

731[05].Z1.01.

Temat: Organizacja stanowiska pracy do montażu i demontażu mechanizmów zegarowych

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności organizowania stanowiska pracy

Cele szczegółowe:

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− określić wymagania stawiane wysokości pomieszczeń pracy zegarmistrza,
− określić wymagania dotyczące temperatury, wentylacji i oświetlenia,
− narysować plan wyposażenia pracowni,
− rozpoznać sprzęt ochrony środowiska i podąć jego przeznaczenie,
− podać podstawowe zasady organizacji stanowiska pracy,
− określić sposoby zapobiegania drżeniu rąk.

Metody nauczania:

− Ćwiczenie praktyczne przedmiotowe.
− Pogadanka.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

− termometr, miara zwijana,
− linijka, ołówek,
− środki ochrony indywidualnej znajdujące się na wyposażeniu pracowni,
− katalogi sprzętu ochrony osobistej,
− literatura podana w poradniku.

Czas trwania:
6 godzin lekcyjnych – 270 min

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

1. Instruktaż wstępny:

– sprawdzenie obecności,
– sprawdzenie odzieży roboczej, sprawdzenie samopoczucia uczniów,
– przeprowadzenie pogadanki na temat BHP,
– przedstawienie przebiegu zajęć,
– podanie kryteriów ocen.

2. Instruktaż bieżący:

Wykonanie ćwiczenia 1 z części 4.1.3 poradnika ucznia.

– Obchód I. Sprawdzenie czy uczniowie przystąpili do wykonania ćwiczenia.
– Obchód II. Nadzorowanie wykonywania ćwiczenia. Udzielanie dodatkowych wyjaśnień.
– Obchód III. Sprawdzenie poprawności wykonania zadania. Ocena jakości wykonania,

wskazanie na błędy i usterki.

Wykonanie ćwiczenia 2 z części 4.1.3 poradnika ucznia

– Obchód IV. Sprawdzenie czy uczniowie przystąpili do wykonania ćwiczenia.
– Obchód V. Nadzorowanie wykonywania ćwiczenia. Udzielanie dodatkowych wyjaśnień.
– Obchód VI. Sprawdzenie poprawności wykonania zadania. Ocena jakości wykonania,

wskazanie błędów i usterek.

Wykonanie ćwiczenia 3 z części 4.1.3 poradnika ucznia

– Obchód VII. Sprawdzenie czy uczniowie przystąpili do wykonania ćwiczenia.
– Obchód VIII. Nadzorowanie wykonywania ćwiczenia. Udzielanie dodatkowych wyjaśnień.
– Obchód IX. Przeprowadzenie pogadanek na temat doboru środków ochrony osobistej i ich

zastosowania.

– Obchód X. Sprawdzenie poprawności wykonania zadania. Ocena jakości wykonania,

wskazanie błędów i usterek.

3. Instruktaż końcowy:

– podsumowanie zajęć,
– wyróżnienie najlepiej wykonanych ćwiczeń,
– zwrócenie uwagi na błędy oraz czynności dobrze wykonywane podczas ćwiczenia,
– wystawienie ocen.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca …………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Zegarmistrz 731[05].

Moduł: Montaż zegarów i zegarków 731[05].Z1.

Jednostka modułowa:

Organizowanie stanowiska montażu mechanizmów zegarowych

731[05].Z1.01.

Temat: Obsługa chronokomparatora.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania pomiaru dokładności chodu zegarka.

Cele szczegółowe:

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− posłużyć się dokumentacją techniczną chronokomparatora,
− posłużyć się instrukcją obsługi chronokomparatora,
− przygotować chronokomparator do pracy,
− wykonać pomiar dokładności chodu zegarka korzystając z chronokomparatora.

Metody nauczania – uczenia się:

− metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

− Tekst przewodni do ćwiczenia.
− Dokumentacja techniczna chronokomparatora.
− Instrukcja obsługi chronokomparatora.
− Chronokomparator.
− Zegarki do badania.

Czas: 180 min.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia

Korzystając z dokumentacji technicznej i instrukcji obsługi chronokomparatora wykonaj

pomiary dokładności chodu zegarków.

FAZA WSTĘPNA

Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów

z pracą metodą przewodniego tekstu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE

1. jakie informacje można znaleźć w dokumentacji technicznej?
2. Co zawiera instrukcja obsługi?
3. Co należy sprawdzić przed podłączeniem urządzenia do źródła prądu?
4. Jakie są zasady bezpiecznej pracy na urządzeniu zasilanym energią elektryczną?

PLANOWANIE

1. Korzystając z treści ćwiczenia 4, punktu 4.3.3, zaplanuj kolejność prac koniecznych do

nauczenia się obsługi chronokomparatora.

2. Zaplanuj wyposażenie stanowiska do wykonywania pomiarów dokładności chodu.
3. Zaplanuj sposób notowania wyników pomiaru.

UZGODNIENIE

1. Omów wszystkie punkty z fazy „Planowanie” z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE

1. Odpowiedz na poniższe pytania:

Z jakich głównych części składa się
chronokomparator?

Jak działa chronokomparator?

Jakie czynności należy wykonać
przed wykonaniem pomiaru na
chronokomparatorze?

Na co należy zwracać uwagę podczas
pomiaru dokładności chodu?

2. Przygotuj chronokomparator zgodnie z zaleceniami dokumentacji technicznej i instrukcji

obsługi.

3. Zgłoś nauczycielowi gotowość do wykonania pomiarów.
4. Wykonaj pomiary dokładności chodu zegarków.
5. Zanotuj wyniki pomiarów.
6. Porównaj swoje pomiary z pomiarami kolegów w grupie.
7. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.

SPRAWDZANIE

1. Czy poprawnie został przygotowany chronokomparator do pomiaru?
2. Czy poprawnie zostały wykonane pomiary?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne umiejętności
zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Organizacja stanowiska pracy do montażu i demontażu

mechanizmów zegarowych

5.1.1. Ćwiczenia

Wskazówki do wykonania ćwiczeń:
Zaleca się, aby wszystkie ćwiczenia wykonywane były samodzielnie przez każdego ucznia.

Wszystkie ćwiczenia mogą być przeprowadzone metoda ćwiczeń praktycznych, jedynie
w trzecim ćwiczeniu zaleca się wykorzystać pogadankę, aby ocenić, czy uczniowie osiągnęli
cele kształcenia. Na początku zajęć nauczyciel powinien przeprowadzić instruktaż, na którym
zwróci uwagę na przestrzeganie przepisów bhp, omowi organizację zajęć, poda kryteria ocen.
Przy każdym ćwiczeniu nauczyciel powinien obserwować działania uczniów, udzielać
dodatkowych informacji, a na końcu ocenić wykonanie ćwiczenia.

Ćwiczenie 1

Określ warunki środowiska pracowni oraz opisz jej wyposażenie.

Nazwa

Wymagania:

Wynik pomiaru, opis

Ocena

(zgodne/niezgodne

z wymaganiami)

Temperatura
w pracowni

Wysokość
pracowni

Powierzchnia
wybranego
stanowiska

Rodzaje
oświetlenia
pracowni

Rodzaje wentylacji
pracowni

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1) określić wymagania dotyczące pracowni i wpisać je w kolumnie 2,
2) odczytać temperaturę i wpisać ją do kolumny 3,
3) zmierzyć (lub oszacować) wysokość pomieszczenia i wpisać ją do kolumny 3,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) zmierzyć (lub oszacować) powierzchnię stanowiska (wolnej powierzchni) i wpisać ją do

kolumny 3,

5) wpisać w kolumnie 3 rodzaje oświetlenia,
6) wpisać w kolumnie 3 rodzaje wentylacji,
7) dokonać oceny spełnienia wymagań,
8) porównać swoje wyniki z wynikami kolegów.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− termometr, miara zwijana,
− literatura podana w poradniku.

Ćwiczenie 2

Opracuj plan pracowni w

rzucie z góry. Całe wyposażenie zaznacz kwadratami

i prostokątami z wpisaną nazwą.

Rys. do ćwiczenia 2 – plan pracowni.

1 m

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1) wykonać pomiary szerokości i długości pracowni i oznaczyć je konturem na planie,
2) zmierzyć powierzchnie stanowisk, szaf, stołów, krzeseł i nanieść je na planie,
3) porównać swoje wyniki z wynikami kolegów.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− miara zwijana,
− linijka, ołówek.

Ćwiczenie 3

Wypisz znajdujący się na sali sprzęt ochrony osobistej i określ jego przeznaczenie.

Nazwa środków ochrony

osobistej

Przeznaczenie środków ochrony osobistej

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1) wypisać wszystkie środki ochrony osobistej,
2) korzystając z informacji zamieszczonej na sprzęcie i literatury określić ich przeznaczenie,
3) porównać swoje wyniki z wynikami kolegów.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenie praktyczne.
– pogadanka.

Środki dydaktyczne:

− wyposażenie pracowni,
− katalogi sprzętu ochrony osobistej,
− literatura podana w poradniku.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Narzędzia i przyrządy do montażu i demontażu

5.2.1. Ćwiczenia

Wskazówki do wykonania ćwiczeń:

Proponowany zestaw ćwiczeń służy do ukształtowania umiejętności: korzystania

z katalogów narzędzi, ich rozpoznawania, określania parametrów technicznych i zastosowania.
Ćwiczenia te uczniowie powinni wykonywać samodzielnie. W ćwiczeniu nr 4 (w którym
uczniowie odszukują przyrządy znajdujące się w pracowni) należy zwrócić szczególną uwagę na
poprawne nazewnictwo, odszukiwanie informacji zapisanych na tabliczkach znamionowych,
w katalogach i dokumentacji technicznej.

Ćwiczenie 1

Odszukaj w katalogu narzędzia zegarmistrzowskie, podaj ich zastosowanie i wielkości

charakterystyczne (producent, numer katalogowy, wielkości, itp.).

Nazwa narzędzia/

przyrządu

Producent, nr

katalogowy

Typ i wielkości charakterystyczne

Zastosowanie

Otwierak nożowy

Lupy
zegarmistrzowski
e

Pincety

Szczypce

Imadełka ręczne

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać to ćwiczenie uczeń powinien:

1) odszukać w katalogu podane narzędzie,
2) wpisać nr katalogowy i nazwę producenta,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) wpisać podstawowe dane i wielkości charakteryzujące to narzędzie,
4) wpisać zastosowanie,
5) porównać swoją tabelę z tabelami kolegów.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich.

Ćwiczenie 2

Odszukaj w katalogu przyrządy zegarmistrzowskie, podaj ich zastosowanie i wielkości

charakterystyczne (producent, numer katalogowy, wielkości, itp.).

Nazwa przyrządu

Producent, nr

katalogowy

Typ i wielkości charakterystyczne

Zastosowanie

Odmagneśnica

Chronokomparator

Wyciskarka do
szkieł

Nabijarka

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać to ćwiczenie uczeń powinien:

1) odszukać w katalogu podane przyrządy,
2) wpisać nr katalogowy i nazwę producenta,
3) wpisać podstawowe dane i wielkości charakteryzujące to narzędzie,
4) wpisać zastosowanie,
5) porównać swoją tabelę z tabelami kolegów.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Odszukaj w

katalogu przyrządy pomiarowe, podaj ich zastosowanie i

wielkości

charakterystyczne (producent, numer katalogowy, wielkości, itp.).

Nazwa przyrządu

Producent, nr

katalogowy

Typ i wielkości charakterystyczne

Zastosowanie

Suwmiarka

Mikrometr
zegarmistrzowski

Sprawdzian do
czopów

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać to ćwiczenie uczeń powinien:

1) odszukać w katalogu podane przyrządy,
2) wpisać nr katalogowy, producenta,
3) wpisać podstawowe dane i wielkości charakteryzujące to narzędzie,
4) wpisać zastosowanie,
5) porównać swoją tabelę z tabelami kolegów.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich.

Ćwiczenie 4

Odszukaj narzędzia i przyrządy znajdujące się w pracowni i wpisz je do tabeli. Podczas

wykonywania ćwiczenia korzystaj z katalogów narzędzi i przyrządów.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Nazwa narzędzia/

przyrządu

Nazwy i wielkości charakterystyczne

Narzędzia
zegarmistrzowskie

Przyrządy
zegarmistrzowskie

Przyrządy
pomiarowe

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać to ćwiczenie uczeń powinien:

1) odszukać narzędzia zegarmistrzowskie znajdujące się na wybranym stanowisku,
2) wpisać odszukane narzędzia do tabeli (ich nazwy i wielkości charakterystyczne),
3) odszukać przyrządy zegarmistrzowskie znajdujące się na wybranym stanowisku,
4) wpisać odszukane przyrządy do tabeli (ich nazwy i wielkości charakterystyczne),
5) odszukać przyrządy pomiarowe znajdujące się na wybranym stanowisku,
6) wpisać odszukane przyrządy do tabeli (ich nazwy i wielkości charakterystyczne,
7) porównać swoją tabelę z tabelami kolegów.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:
– ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− stanowisko zegarmistrzowskie,
− katalogi narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich,
− dokumentacje techniczne.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Obsługa narzędzi i przyrządów zegarmistrzowskich

5.3.1. Ćwiczenia

Wskazówki do wykonania ćwiczeń:
Proponowany zestaw ćwiczeń służy do ukształtowania umiejętności posługiwania się

przyrządami zegarmistrzowskimi, przygotowaniem ich do pracy i konserwacją. Ćwiczenia te
uczniowie powinni wykonywać samodzielnie.

Ćwiczenie 1 polega na przeprowadzeniu czyszczenia i

konserwacji przyrządów

pomiarowych. Należy zwracać uwagę stosowanie właściwych materiałów konserwacyjnych,
dokładność pracy oraz zachowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ćwiczenie 2 polega na opracowaniu instrukcji obsługi prostego przyrządu. Wykonując to

ćwiczenie uczniowie powinni ukształtować umiejętność stosowania właściwych procedur przy
posługiwaniu się narzędziami i przyrządami.

Ćwiczenie 3 i 4 służy do opanowania umiejętności przygotowania i wykonywania pracy na

wybranych przyrządach zegarmistrzowskich. Umiejętność ta powinni opanować samodzielnie.
Dlatego przebieg ćwiczenia jest tak dobrany aby najpierw zapoznali się z budową
i zastosowaniem przyrządu, następnie opanowali kolejne kroki wykonywania pracy na
przyrządzie. Proponuje się również zastosować taki sam tok kształtowania umiejętności obsługi
do innych przyrządów zegarmistrzowskich.

Ćwiczenie 1

Wykonaj konserwacje zegarmistrzowskich przyrządów pomiarowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1) zgromadzić przyrządy pomiarowe znajdujące się na wybranym stanowisku,
2) dobrać i zgromadzić materiały konserwacyjne,
3) wyczyścić przyrządy,
4) lekko zakonserwować przyrządy i włożyć je do odpowiednich pojemników lub odłożyć na

miejsce.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− zegarmistrzowskie narzędzia pomiarowe,
− ściereczka z flaneli, ircha, wazelina techniczna, benzyna ekstrakcyjna.

Ćwiczenie 2

Opracuj instrukcję obsługi mikrometru zegarmistrzowskiego (lub innego przyrządu

pomiarowego).

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1) zapoznać się z dokumentacją producenta,
2) wypisać czynności do wykonania przed pomiarem,
3) wypisać zasady i metody właściwego wykonywania pomiaru,
4) wypisać czynności po zakończeniu pomiaru,
5) porównać swoją instrukcje z instrukcjami opracowanymi przez kolegów.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− dokumentacja techniczna wybranego przyrządu pomiarowego.

Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z obsługą odmagneśnicy.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1) zapoznać się z zasadą działania odmagneśnicy,
2) zapoznać się z instrukcją obsługi,
3) wykonać czynności opisane w instrukcji obsługi, bez włączenia urządzenia,
4) zgłosić nauczycielowi gotowość do odmagnesowania wybranej części na odmagneśnicy,
5) wykonać odmagnesowanie części.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– ćwiczenie praktyczne.
– metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

− dokumentacja techniczna odmagneśnicy,
− instrukcja obsługi odmagneśnicy,
− odmagneśnica,
− części do odmagnesowania,
− tekst przewodni.

Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z obsługą chronokomparatora.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1) zapoznać się z zasadą działania chronokomparatora,
2) zapoznać się z instrukcją obsługi,
3) wykonać czynności opisane w instrukcji obsługi, bez włączenia chronokomparatora,
4) zgłosić nauczycielowi gotowość do wykonania pomiaru dokładności chodu,
5) wykonać pomiar dokładności chodu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– ćwiczenie praktyczne.
– metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

− dokumentacja techniczna chronokomparatora,
− instrukcja obsługi chronokomparatora,
− chronokomparator,
− zegarki do badania,
− tekst przewodni.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIAGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test wyboru do jednostki modułowej

„Organizowanie stanowiska montażu

mechanizmów zegarowych”

Test składa się z 23 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

− zadania 3, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 19, 20, 21, 22, 23 są z poziomu

podstawowego,

− zadania 1, 2, 4, 9, 16, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

− dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
− dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 16 zadań z poziomu podstawowego,
− dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
− bardzo dobry – za rozwiązanie 21 zadań, w

tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. a, 5. c, 6. c, 7. d, 8. c, 9. a, 10. b, 11. d, 12. d,
13. b, 14. d, 15. a, 16. c, 17. b, 18. b, 19. c, 20. a, 21. b, 22. a, 23. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

1. Podać wymagania dotyczące wysokości pracowni

zegarmistrzowskiej

A PP

2. Podać wymagania dotyczące powierzchni stanowiska

zegarmistrzowskiego

A PP

3. Określić wymagania dotyczące oświetlenia stanowiska

zegarmistrzowskiego

B P

4. Określić wymagania dotyczące wentylacji pracowni

zegarmistrzowskiej

B PP

5. Przedstawić zasady doboru wyposażenia stanowiska do montażu

zegarów i zegarków

B P

6. Przedstawić zasady dotyczące organizacji stanowiska do montażu

zegarów i zegarków

B P

7. Określić prawdopodobieństwo narażenia się na urazy podczas

montażu zegarów i zegarków

B P

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Dobrać środki ochrony indywidualnej stosowane przy pracach

montażowych zegarów i zegarków

C P

9. Zaproponować sposoby przestrzegania higieny pracy

zegarmistrza

C PP

10. Dobrać narzędzia do wykonywania prac przy demontażu

zegarków

C P

11. Dobrać narzędzia do wykonywania prac przy montażu zegarków

12. Podać zastosowanie wybranych narzędzi zegarmistrzowskich

13. Określić przeznaczenie odmagneśnicy B

14. Określić przeznaczenie chronokomparatora

15. Wymienić podstawowe narzędzia stanowiska

zegarmistrzowskiego

B P

16. Dobrać zestaw sprawdzianów stosowanych przy pracach

montażowych

C PP

17. Dobrać materiały do konserwacji narzędzi zegarmistrzowskich

18. Określić wymagania dotyczące instrukcji obsługi przyrządu

zegarmistrzowskiego

D PP

19. Dobrać sposób przechowywania narzędzi zegarmistrzowskich

20. Rozpoznać wybrany przyrząd montażowy

21. Rozpoznać wybrany przyrząd demontażowy części drobnych

22. Rozpoznać wybrany przyrząd do rozbierania części zegarka

23. Rozpoznać wybrany przyrząd montażowy (pomocniczy)

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

7. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

9. Sprawdź wyniki. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu.

10. Opracuj wnioski do dalszego postępowania.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi.
5. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
6. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

7. Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Wysokość pomieszczenia warsztatu zegarmistrzowskiego powinna wynosić:

a) Min 2,2 m lub min 2,5 m, w zależności od jego powierzchni.
b) Min 3 m lub min 3.3 m, w zależności od jego powierzchni.
c) Min 3,0 m lub 3,3 m, w zależności od liczby osób w nim pracujących.
d) Min2,2 m lub 2,5 m, w zależności od liczby osób w nim pracujących.

2. Powierzchnia wolnej podłogi przypadająca na stanowisko pracy powinna wynosić

minimum:
a) 1,5 m

b) 2,0 m

c) 2,5 m

d) 3,0 m

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. W pracowni zegarmistrzowskiej powinny być następujące rodzaje oświetlenia:

a) Naturalne, sztuczne ogólne i sztuczne stanowiskowe.
b) Naturalne ogólne i naturalne stanowiskowe.
c) Sztuczne ogólne i sztuczne stanowiskowe.
d) Elektryczne stanowiskowe i elektryczne ogólne.

4. W pracowni zegarmistrzowskiej powinny być następujące rodzaje wentylacji:

a) Naturalna i sztuczna.
b) Sztuczna wentylatorowa i sztuczna dmuchawkowa.
c) Samoczynna i wymuszona.
d) Tylko naturalna, aby nie wywoływać ruchu powietrza.

5. Wyposażenie stanowiska do składania zegarów zależy od:

a) Doświadczenia zegarmistrza.
b) Zmechanizowania pracowni zegarmistrzowskiej.
c) Rodzaju wykonywanej pracy.
d) Posiadanych narzędzi i przyrządów.

6. Do podstawowych zasad dobrego zorganizowania stanowiska pracy zegarmistrza należą

cztery spośród niżej wymienionych:
a) najważniejsze narzędzia i przyrządy powinny znajdować się w miejscach najbardziej

dogodnych do ich obsługi,

b) najważniejsze narzędzia i przyrządy powinny znajdować się na specjalnych zaczepach

na tablicy narzędzi,

c) narzędzia najczęściej używane powinny znajdować się w miejscu, do którego łatwo

sięgnąć (pod ręką),

d) jeżeli podczas montażu i demontażu wymagana jest określona kolejność użycia to

powinny one znajdować się obok siebie, w kolejności,

e) przy posługiwaniu się narzędziami nie wolno dotykać ich gołymi rękoma,
f) narzędzia używane rzadziej raczej nie powinny się znajdować bezpośrednio na

stanowisku,

g) narzędzia używane rzadziej powinno się zastępować uniwersalnymi.
a) b), c), d), g).
b) c), e), f), g).
c) a), c), d), f).
d) a), d), e), f).

7. Podczas wykonywania montażu zegarków najbardziej narażone na urazy są:

a) Ręce i kręgosłup.
b) Oczy i kręgosłup.
c) Głowa i układ oddechowy.
d) Ręce i oczy.

8. Do ochrony oczu podczas montażu zegarków najlepiej zastosować:

a) Przyłbicę ochronną.
b) Kask z okularami.
c) Lupę dwuoczną.
d) Okulary ochronne.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Aby dać wypocząć oczom podczas wykonywania prac wymagających dużego skupienia

należy:
a) Zrobić przerwę i spojrzeć w dal na zieleń.
b) Zrobić przerwę i spojrzeć na ścianę.
c) Zamknąć na chwile oczy.
d) Przyłożyć do oczy środek znieczulający.

10. Do otwierania kopert zegarków służy:

a) Wkrętak płaski.
b) Otwierak nożowy.
c) Nóż zegarmistrzowski.
d) Praska zegarmistrzowska.

11. Na stanowisku do montażu powinny znajdować się następujące rodzaje wkrętaków:

a) Plaski, półokrągły, okrągły.
b) Płaski i półpłaski.
c) Płaski, czworokątny i sześciokątny.
d) Plaski i krzyżowy.

12. Pinceta (chwytka) służy do::

a) Wykonywania montażu wskazówek.
b) Chwytania wskazówek.
c) Chwytania i zakręcania małych wkrętów.
d) Chwytania i przytrzymywania drobnych części.

13. Odmagneśnica służy do:

a) Odmagnesowywania elektromagnesy zegarkowego.
b) Odmagnesowywania części zegarków.
c) Magnesowania części aby ułatwić ich montaż.
d) Magnesowania balansu.

14. Chronokomparator (wibrograf) służy do:

a) Pomiaru wibracji zegarka.
b) Graficznego przedstawiania wibracji balansu.
c) Regulowania minutnika.
d) Odczytywania dokładności wskazań chodu zegarka.

15. Do podstawowych urządzeń na stanowisku montażu zegarków elektrycznych zaliczyć

możemy:
a) Miernik uniwersalny i grafoskop.
b) Miernik napięcia baterii zegarkowych i grafoskop.
c) Elektrokomparator i miernik uniwersalny.
d) Elektrograf i miernik uniwersalny.

16. Do podstawowych sprawdzianów stosowanych do montażu zegarków zaliczyć możemy

następujące spośród niżej wymienionych:

a) sprawdzian do włosów,
b) sprawdzian do czopów,
c) sprawdzian do łożysk,
d) sprawdzian do szkieł,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

e) sprawdzian do koronek,
f) sprawdzian do wkrętów,
g) sprawdzian do kołków,
h) sprawdzian do sprężyn,
i) sprawdzian do otworów,
j) sprawdzian do wskazówek.

a) a), b), h), i).
b) b), c), e), g).
c) b), d), e), j).
d) b), d), e), h).

17. Do konserwacji narzędzi pomiarowych można zastosować:

a) Smar zegarmistrzowski.
b) Smar wazelinowy.
c) Olej roślinny.
d) Benzynę ekstrakcyjną.

18. Instrukcja obsługi odmagneśnicy powinna zawierać:

a) Sposób konserwacji urządzenia, czynności wykonywane podczas odmagnesowywania,

czynności po zakończeniu odmagnesowywania.

b) Czynności przed pracą na odmagneśnicy, zasady i metody bezpiecznego wykonywania

pracy, czynności po zakończeniu pracy.

c) Sposób uruchomienia odmagneśnicy, sposób wyłączenia odmagneśmicy, sposób

odmagnesowywania.

d) Czynności przygotowawcze, czynności podstawowe i czynności końcowe podczas

odmagnesowywania.

19. Najlepszym sposobem przechowywania mikrometru zegarmistrzowskiego jest:

a) Przechowywanie go w szufladzie stołu zegarmistrzowskiego.
b) Przechowywanie go zaczepionego na specjalnym uchwycie na tablicy.
c) Przechowywanie go w oryginalnym pudełku lekko zakonserwowanego.
d) Przechowywanie go w futerale skórzanym nasączonym olejem wazelinowym.

20. Nazwij przyrząd pokazany na rysunku:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

a) Nabijarka z nabijakami i kowadełkami.
b) Przyrząd do rozwiercania gniazd.
c) Przyrząd do centrowania czopów.
d) Przyrząd do cechowania części.

21. Nazwij przyrząd pokazany na rysunku:

a) Przyrząd do zdejmowania szkiełek.
b) Przyrząd do zdejmowania wskazówek.
c) Przyrząd do centrowania czopów.
d) Przyrząd do zakładania łożysk.

22. Nazwij przyrząd pokazany na rysunku:

a) Przyrząd do zdejmowania szkiełek.
b) Przyrząd do zdejmowania wskazówek.
c) Przyrząd do centrowania czopów.
d) Przyrząd do zakładania łożysk.

23. Nazwij przyrząd pokazany na rysunku:

a) Przyrząd do zdejmowania szkiełek.
b) Przyrząd do zdejmowania sprężyn naciągowych.
c) Imadełko zegarmistrzowskie.
d) Podstawka do mechanizmów.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Organizowanie stanowiska montażu mechanizmów zegarowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź Punkty

A B C D

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test praktyczny do jednostki modułowej

„Organizowanie stanowiska

montażu mechanizmów zegarowych”

Temat zadania: Przygotowanie stanowiska pracy do rozbierania zegarka

Przygotuj stanowisko pracy do rozebrania zegarka ręcznego.

W trakcie realizacji prac powinieneś:

− dobrać narzędzia, przyrządy do rozebrania zegarka,
− zrobić wykaz narzędzi i przyrządów,
− opracować plan rozmieszczenia narzędzi i przyrządów za stanowisku,
− zorganizować stanowisko zgodnie z planem.

Czas na wykonanie zadania wynosi 120 minut.

Kryteria oceniania:

− za przygotowanie wykazu narzędzi i przyrządów (6 pkt.),
− za opracowany plan rozmieszczenia narzędzi i przyrządów (5 pkt.),
− za poprawne i zgodne z planem zorganizowania stanowiska (5 pkt.).

Karta odpowiedzi

Do testu praktycznego „Organizowanie stanowiska montażu

mechanizmów zegarowych”

Temat zadania: Przygotowanie stanowiska pracy do rozbierania zegarka

Imię i nazwisko: .............................................................

Wykaz niezbędnych narzędzi i urządzeń:

Narzędzia do rozbierania

Narzędzia i sprzęt pomocniczy

Sprzęt ochrony osobistej

Plan rozmieszenia

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zastosuj następujący sposób oznaczenia:

Młotek

łot

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Karta oceny

Lp. Kryterium Punkty

1. Za poprawnie sporządzony spis narzędzi i przyrządów (6 pkt):

Uczeń otrzymuje 1 punkt za każde z następujących narządzi i przyrządów:
– lupa zegarmistrzowska,
– podstawka do mechanizmów,
– wkrętaki,
– pinceta,
– otwiera nożowy, lub przyrząd do zdejmowania szkiełek,
– przyrząd do zdejmowania szkiełek.

2. Za opracowanie plan rozmieszczenia narzędzi (5 pkt)

Uczeń otrzymuje 1 punkt za każde z następujących kryteriów:
– na planie brak jest zbędnych narzędzi i przyrządów,
– podstawka do mechanizmów znajduje się w środkowej części

stanowiska,

– uczeń naniósł na plan wkrętaki i pincety,
– uczeń zaplanować pojemniki na części,
– plan jest przejrzysty, wyraźny.

3. Za zorganizowania stanowiska pracy (5 pkt)

Uczeń otrzymuje 1 punkt za każde z następujących kryteriów:
– rozmieszczenie narzędzi i przyrządów jest zgodne z planem,
– na stanowisku znajduje się lupa,
– podstawka do mechanizmów znajduje się w środkowej części stołu,
– na stanowisku znajdują się pojemniki na części,
– na stanowisku znajdują się: wkrętaki, pincety, otwierak do kopert,

przyrząd do zdejmowania szkiełek.

Razem:

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące oceny szkolne:
– dopuszczający – minimum 8 punktów
– dostateczny – minimum 10 punktów
– dobry – minimum 12 punktów
– bardzo dobry – minimum 14 punktów

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bartnik B.S., Podwapiński W.A.: Technologia mechanizmów zegarowych t. I –

Mechanizmy. WSiP, Warszawa 1976

2. Bartnik B.S., Podwapiński W.A.: Technologia mechanizmów zegarowych t. II – Montaż,

konserwacja i naprawa. WSiP, Warszawa 1986

3. Bartnik B.S., Podwapiński W.A.: Zegarmistrzostwo. Ilustrowany słownik zegarmistrzowski.

WSiP, Warszawa 1990

4. Bartnik B.S., Podwapiński W.A.: Zegarmistrzostwo. Naprawa zegarów i

zegarków

mechanicznych. WSiP, Warszawa 1970

5. Czerwiec W., Maciszewski A., Molinski T.: Zegarmistrzostwo – Technologia. Wyd. Libra,

Warszawa 1980