1 

 

Dezynfekcja i uzdatnianie  

wody 

Uzdatnianie wody: 

Dezynfekcja wody: 

 
Pomimo na ogół wysokiej jakości wody stosowanej do 

produkcji żywności istnieje konieczność jej 
dezynfekcji, stosowane w takich przypadkach 
chlorowanie obniża smak wody i wprowadza 
dodatkowe niekorzystne chlorowe pochodne. 

Dezynfekcja wody: 

 

Metody: 

- Chlorowanie 

- Ozonowanie  

- Ditlenek chloru 

- Promieniowanie UV 

- Ogrzewanie 

- 

Odwrócona osmoza 

- 

Ultradźwięki  

Dezynfekcja wody: 

 

 

UV 

Chlor  

Ditlenek 

chloru 

Ozon 

Szybkość 

Bdb 

Dobra 

Dobra 

Bdb 

Skuteczność 

Bdb 

Dobra 

Dobra 

Dobra 

Stabilność   

w wodzie 

- 

Wysoka 

Bardzo 

wysoka 

- 

Koszt 

Niski 

Bardzo 

niski 

Wysoki 

Wysoki 

Tworzenie 

produktów 

ubocznych 

Bardzo 

małe 

Wysokie  Niewielkie  Niewielkie 

Chlorowanie wody: 

Chlorowanie wody prowadzi się przez dozowanie wody 

chlorowej.  

 
Zachodzą wtedy następujące reakcje:  
 

Cl

2

 + H

2

O 



 HClO + HCl   

 

HClO 



 H

+

 + OCl

-

  

2 

Chlorowanie wody: 

 

Jon OCl

-

 

jest aktywnym środkiem utleniającym i 

dezynfekcyjnym.  

 
Dawka chloru dla wody o przeciętnych własnościach 

wynosi 0,3-1 mg/dm

3

.  

 

 

Ditlenek chloru: 

 
To związek o silniejszych właściwościach 

bakteriobójczych aniżeli chlor.  

 
Ditlenek chloru ma też taką przewagę nad chlorem, że 

nie jest tak przykry w smaku  
i zapachu.  

Ditlenek chloru: 

 
Stosuje się go w ilości 0,5g/m

3

, podczas gdy chloru 

należy dodawać nawet  
1,0 g/1 m

3

 wody. 

Promieniowanie UV: 

 

Zakres - 

w szczególności o długości fali od 254 do 265 

nm. Wnika ono w strukturę DNA komórek i powoduje 
zmiany prowadzące do śmierci drobnoustrojów.  

 

Dezynfekcja UV eliminuje chlorowanie  

wody. 

 

Promieniowanie UV: 

Szeroko stosowana na do dezynfekcji wody bez użycia 

temperatury i chemikaliów.  

 

Do dezynfekcji wody na potrzeby technologiczne, do 

mycia opakowań  
i butelek, maszyn w zakładach spożywczych.  

 
Zastępuje pasteryzację wody, przy kilkunastokrotnie 

niższych kosztach.  

Promieniowanie UV: 

 
Umożliwia rezygnację z chlorowania  

lub kilkukrotne zmniejszenie ilości dozowanego 
chloru.  

 
Służy do destrukcji ozonu  

po ozonowaniu wody.  

3 

Ozonowanie wody: 

Ozon jest najsilniejszym utleniaczem  

ze wszystkich używanych środków dezynfekujących 
stosowanych  
do uzdatniania wody.  

 

Jego stosowanie jest najpewniejszym sposobem 

uzyskania wody pozbawionej bakterii i wirusów. 

Ozonowanie wody: 

Ozon, O

3

, jest trójatomową odmianą alotropową tlenu.  

 
W atmosferze  ziemskiej występuje  

w śladowych ilościach (6-10%)  
i dopiero w wyższych warstwach  
jego stężenie wzrasta.  

Ozonowanie wody: 

Metoda ta składa się z dwóch faz:  
 

I-sza - wytwarzania ozonu w specjalnych aparatach w 

wyniku sztucznie wywołanych wyładowań 
elektrycznych w przepływającym przez nie suchym 
powietrzu. 

Ozonowanie wody: 

Ozon można otrzymać w aparatach zwanych 

ozonizatorami przez działanie wyładowaniem 
koronowym wysokiego napięcia na tlen gazowy.  

 
Również naświetlanie tlenu gazowego promieniami 

ultrafioletowymi (poniżej 190 nm) powoduje 
utworzenie ozonu. 

 

Ozonowanie wody: 

II-ga faza - 

związana z dokładnym wymieszaniem ozonu 

z wodą dezynfekowaną.  

 

Po zdezynfekowaniu wody ozonem  

w efekcie uzyskujemy wodę bakteriologicznie czystą, 
o przyjemnym  
i orzeźwiającym smaku. 

Ozonowanie wody: 

Woda mieszana jest z ozonem w mieszalnikach 

eżektorowych i nasycona przepływa przez kolumnę 
kontaktową, gdzie zachodzi proces dezynfekcji.  

 
Zużycie ozonu wynosi 0,6-4 mg/m

3

,  

czas kontaktu z wodą - ok. 10 min.  

4 

Ozonowanie wody: 

Cząsteczka ozonu ulega rozkładowi tworząc tlen 

atomowy:  

 

O

3

 



 O

2

 + O   

 
Tlen atomowy jest silnym środkiem utleniającym i 

bakteriobójczym.  

Biofilmy 

Biofilm: 

Źródłem zanieczyszczenia mikrobiologicznego produktu 

może być biofilm tj. cienka błona typu 
polisacharydowego zawierająca namnażające się 
drobnoustroje, tworząca się w urządzeniach 
produkcyjnych i bardzo trudna do usunięcia 
normalnie stosowanymi sposobami mycia i 
dezynfekcji.  

Biofilm: 

Etapy powstawania biofilmu:  
 
przywarcie bakterii do powierzchni urządzenia,   

•

Wytworzenie przez bakterie warstewki polisacharydu o 

dużej przyczepności  o nazwie glikokaliks,  

•

Utwardzenie glikokaliksu jonami wapnia z wody,  

nadające błonie  

odporność  

mechaniczną  

i chemiczną.  

 

Biofilm: 

 

Proces powstawania biofilmu  

trwa w sprzyjających warunkach ok. 8 godz. 

Biofilm: 

  

Aby zapobiec powstawaniu biofilmu należy 

przestrzegać dwóch głównych zasad:  

 

•

myć i dezynfekować linie bezpośrednio  
po zakończeniu procesu produkcji,  

•

stosować, jeśli to możliwe, wodę uzdatnioną, 
pozbawioną jonów wapnia.