background image

1)zatrudnienia macierzystego pracownika(+/-): +: a) z pkt. przeds.mac.: #bezpośr kontrola oddziału; #ułatwienie transferu i ustanowienia kultury org. w początkowych etapach tworzenia oddziału; 

#umożliwienie przejścia kolejnego szczebla drabiny kariery cenionym pracownikom centrali; #zabezpieczenie realizacji założonych w centrali celów strateg. i polityki przeds.; #umacnianie międzynar. 

orientacji  przeds.macierzystego;  #wyszkolenie  grupy  menedżerów  mających  międzynarodowe  dośw.          b)z  pkt  zagran.  oddziału  przeds.:#możliwość  przekazywania  wiedzy  miejscowym 

pracownikom; #ułatwienie przejścia pracowników miejscowych do centrali; #zapewnienie miejscowym menedżerom czasu niezbędnego dla nabycia wymaganych umiejętności; #bezpośredni kontakt 

z centralą; #posiadanie wiedzy eksperckiej w odniesieniu do problemów, które mogą pojawić się w trakcie uruchamiania oddziału.   "-":a)z pkt przeds.mac:#bardzo kosztowne rozwiązanie; #ryzyko z 

niepowodzenia powierzonej misji; #możliwość spowodowania napięć w stosunkach z władzami kraju goszczącego; #problemy z karierą współmałżonka; #ograniczona wiedza o miejscowej kulturze; 

#krótkoterminowe  spojrzenie  na  działalność  oddziału;  #możliwość  wystąpienia  ograniczeń  w  zakresie  uzyskiwania  zezwoleń  na  pracę.    b)z  pkt  zagran  oddziału  przeds.:#brak  możliwości  rozwoju 

karier  lokalnych  menedżerów;  #niezadowolenie  spowodowane  wystąpieniem  różnic  w  wynagrodzeniach  między  pracownikami  z  kraju  macierzystego  i  miejscowymi.            2)z  kraju  goszczącego: 

"+":a)z  pkt  przeds  mac:  #znajomość  miejscowej  kultury,  rynku;  #mniej  kosztowne  od  zatrudnienia  pracowników  z  kraju  macierzystego;  #zapewnienie  stabilizacji  na  stanowiskach  kierowniczych; 

#dobre postrzeganie przez miejscowe władze i pracowników; #większe prawdopodobieństwo długookresowego spojrzenia na działalność oddziału z uwagi na długotrwałe zatrudnienie; #eliminacja 

barier językowych i kosztów szkoleń; #krótki czas reakcji na zmiany sytuacji lokalnej.      b)z pkt zagran oddziału przeds.: #możliwość realizacji ścieżki kariery wysoko wykwalifikowanych pracowników 

lokalnych;  #autonomia  działań  oddziału.    "-":a)z  pkt  przeds.mac: #ryzyko  zmniejszenia  stopnia  kontroli  i  koordynacji  przez  centralę;  #ograniczenia  szansy  menedżerów  z  kraju  macierzystego  na 

zdobycie  zagranicznego  doświadczenia  i  rozwoju  kariery;  #możliwy  brak  znajomości  lub  powiązań  z  pracownikami  centrali  utrudniający  proces  komunikacji;  #problem  lojalności  w  przypadku 

sprzeczności interesów centrali i zagranicznego oddziału. b)z pkt  zagran oddziału przeds.: #brak fachowych i menedżerskich kompetencji może doprowadzić do ograniczonej wydajności i upadku 

oddziału; #w odniesieniu do kluczowych stanowisk może sprzyjać  politycznym konfliktom w ramach oddziału.         3)z  kraju trzeciego świata:  "+":a)z pkt przeds.mac:  #wynagrodzenie i  koszty 

przeprowadzki mogą być niższe niż w przypadku pracowników z kraju macierzystego; #możliwość redukcji bariery językowej; #zwiększenie puli kandydatów w procesie rekrutacji; #alternatywa dla 

zatrudnienia  miejscowych  pracowników;  #większa  skłonność  do  akceptacji  oddelegowania  za  granicę  aniżeli  w  przypadku  pracowników  z  kraju  macierzystego.      b)z  pkt  zagran  oddziału  przeds.: 

#możliwość przekazania wiedzy miejscowym pracownikom; #większe prawdopodobieństwo docenienia prawnych i kulturowych osobliwości kraju goszczącego z uwagi na większe międzynarodowe 

doświadczenie;  #zajmujący  niższe  stanowiska  kierownicze  postrzegani  są  jako  pracownicy  krótkoterminowi  i  dlatego  niestanowiący  zagrożenia  dla  ścieżek  kariery  miejscowych  pracowników; 

#istnieje  możliwość  szybszego  i  łatwiejszego  procesu  adaptacji.      "-":a)z  pkt  przeds.mac:    #krótkoterminowe  spojrzenie  na  działalność  oddziału;  #mogą  występować  ograniczenia  w  zakresie 

uzyskiwania  zezwoleń  na  pracę;  #możliwość  wystąpienia  problemów  natury  kulturowej;  #wybór  może  być  oparty  na  podstawie  kompetencji  językowej  aniżeli  umiejętności  menedżerskich; 

#zatrudnienie zbyt dużej liczby osób z tej grupy może spowodować utratę kontroli nad zagranicznymi operacjami przez centralę.   b)z pkt. zagran oddziału przeds.:  #kierownicy wyższego szczebla 

postrzegani  są  jako  alternatywa  pracowników  z  kraju  macierzystego,  blokująca  możliwości  kariery  kadrze  miejscowej;  #mogą  powodować  kulturowe  uprzedzenia;  #przy  sprzeciwie  władz  kraju 

goszczącego problemy z uzyskaniem pozwoleń na pracę; #problem z lojalnością w stosunku do firmy. 

 

 

4)pozyskiwanie międzynarodowych pracowników wśród absolwentów uczelni: Absolwenci wyższych uczelni cechują się dużą mobilnością, nawet między krajami, i wysiłki wielu firm skierowane 

są na pozyskanie absolwentów zarówno z kraju, jak i z zagranicy. W przypadku pozyskania absolwentów z zagranicy nabór utrudniony. [CZEMU?] W Europie czynnikiem ułatwiającym mobilność są 

działania podejmowane przez uniwersytety, które organizują i rozwijają międzynarodowe programy studiów oraz praktyk zagranicz nych. Poza tym istnieje specjalny program edukacyjny -ERASMUS

którego celem jest m.in. doprowadzenie do porównywalności programów nauczania w szkolnictwie wyższym, a tym samym wyrównanie poziomu wykształcenia w krajach ten program realizujących. 

Służy on także rozwojowi nauczania języków obcych.  Wiele przeds. międzynarodowych współpracujących ściśle z krajowymi i zagranicznymi uniwersytetami oferuje ich studentom programy stażowe 

-STAŻ-, w ramach których mogą oni pracować w niepełnym wymiarze czasu pracy w trakcie roku akademickiego bądź w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie letnich wakacji przed ukończeniem 

studiów.       1)przyczyny niepowodzeń ekspatriacji: Przyczyny niepowodzeń różnią się w odniesieniu do ekspatriantów pochodzących z różnych krajów (kultur). [kolejność znaczenia malejąca]   a) 

Amerykanie: 1.Niezdolność współmałżonka do przystosowania się; 2.Niezdolność menedżera do przystosowania się; 3.Inne problemy rodzinne; 4.Niedojrzałość osobowa i emocjonalna menedżera; 

5.Nieumiejętność  sprostania  zwiększonej  odpowiedzialności.      b)  Japończycy:  1.Niezdolność  do  radzenia  sobie  ze  zwiększonym  zakresem  obowiązków;  2.Trudności  w  kontaktach  z  nowym 

otoczeniem;  3.Problemy  osobiste  i  emocjonalne;  4.Niewystarczające  kompetencje;  5.Niezdolność  współmałżonki  do  przystosowania  się.      c)  Europejczycy:  1.Niezdolność  współmałżonka  do 

przystosowania  się;  2.Inne  problemy  rodzinne;  3.Obawy  związane  z  repatriacją.                  2)czynniki  decydujące  o  sukcesie  menadżera  międzynarodowego:    I.Predyspozycje  zawodowe. 

Podstawową przesłanką wyboru - kompetencje kandydatów - ich zdolność do spełnienia wymogów stawianych przed stanowiskiem, które mieliby objąć.    II.Umiejętność kulturowego dostosowania 

się.  Ekspatriant  musi  potrafić  przystosować  się  do  nowego,  często  obcego  otoczenia  dla  efektywnego  wypełniania  swoich  obowiązków.      III.Chęć  pobytu  za  granicą  (ze  strony  kandydata  i  jego 

rodziny).  Zaadoptowanie  się  w  obcej  kulturze  bardzo  ważne  dla  sprawnej  realizacji  powierzonego  zadania.        IV.Profil  gwarantującego  powodzenie  kandydata  do  pracy  za  granicą.  W  wielu 

przeds.opracowane  są  takie  profile  wykorzystywane  w  procesie  ich  oceny,  kandydaci  o  podobnym  profilu  dają  większe  prawdopodobieństwo  sukcesu.  Profile  obejmują:  doświadczenie, 

wykształcenie, zainteresowania, oznaki elastyczności, sytuacja rodzinna, chęć pobytu za granicą.              4)problemy kariery współmałżonka ekspatrianta: Stosowane rozwiązania zależą od 

długości okresu pobytu za granicą oraz znaczenia procesów globalizacyjnych w działalności przedsiębiorstwa. Do najczęściej stosowanych rozwiązań należą: 1.Doradztwo w zakresie kształtowania 

ścieżek kariery obu współmałżonków; 2.Pomoc przeds.w przygotowaniu do ubiegania się o pracę w kraju przebywania współmałżonka, obejmuje ona poinformowanie o kulturowych, ekonomicznych i 

społecznych aspektach ubiegania się o stanowisko w kraju, do którego przeniesiono współmałżonka; 3.Pomoc w znalezieniu pracy dla współmałżonka w ramach przedsiębiorstwa lub zagranicznego 

kooperanta;  4.Zorganizowanie  wyjazdu  zapoznawczego  do  kraju  przemieszczenia  dla  współmałżonka;  5.Zagwarantowanie  okresowych  wizyt  w  kraju  dla  obu  współmałżonków  w  celu  utrzymania 

kontaktów  rodzinnych;  6.Położenie  nacisku  na  dokształcanie  podnoszące  kwalifikacje  współmałżonka;  7.Gdy  pobyt  za  granicą  organizowany  w  formie  kilku  następujących  po  sobie  3  lub  4-

miesięcznych wyjazdów którego celem jest nabycie międzynarodowego doświadczenia, osobie towarzyszącej można powierzyć wykonanie kilku specjalnych zadań na terenie krajów pobytu. 

 

1)Wady i zalety globalizacjiSZANSE: + praca dla mieszkańców krajów rozwijających się;  + wzrost konkurencyjności gospodarki i firm;  + międzynarodowe możliwości kariery;  + rozwój firm na 

skalę międzynarodową ;  + wzrost zatrudnienia wysokiej klasy specjalistów;  + napływ  nowych technologii;  + wzrost efektywności (wyższa specjalizacja  i silniejsza konkurencja);  + rozszerzenie 

oferty;  + poprawa poziomu życia ;  + trwały wzrost gospodarczy;  + większy wybór;  + lepszy dostęp do kapitału.   ZAGROŻENIA:  - upadek rodzimych firm ;  - wyzysk w krajach rozwijających się;  - 

spekulacje na rynkach finansowych -> efekt zarażania;  - uzależnienie się od handlu międzynarodowego;  - napływ taniej siły roboczej -> bezrobocie;  - wzrost nierówności społecznych            2) 

Problemy przy zatrudnianiu Polaka w UK i Niemczech: PL|NIEM|UK; Dystans władzy   68|35|35; Indywidualność   60|67|89;  Męskość  64|66|66;  Unikanie niepewności  93|65|35; Długookresowe 

podejście  32|31|25.           3) Komunikacja w kontekście międzynarodowym: Kulturowe uwarunkowania rynku pracy, stanowić mogą czynnik zmuszający przeds. międzynarodowe do sięgania do 

innych źródeł pozyskania kandydatów. We Francji, absolwenci tworzą elitę kandydatów na kierownicze stanowiska i mają dużą szansę na zrobienie kariery pewnej i trwałej. W krajach azjatyckich, 

nawet  tam,  gdzie  kobiety  mają  równorzędny  dostęp  do  studiów  wyższych,  na  stanowiska  kierownicze  dostaje  się  niewiele  z  nich,  co  jest  uwarunkowane  tradycją  i  wymogami  otoczenia  firmy.   

Przedsiębiorstwa powinny uwzględnić przy naborze: -  strukturę etniczną kraju, w którym chcą rozwijać działalność;   - znajomość miejscowego, zwyczajowo ukształtowanego modelu rozwoju kadry.   

Cztery podejścia:#anglo-holenderskie –  wykorzystanie metody assessment center;    #germańskie  – przygotowanie do kariery funkcyjnej;    #model japoński  – rekrutacja spośród grona czołówki 

absolwentów  uniwersytetów  japońskich;      #romańskie  –  nabór  elitarny,  duże  znaczenie  ukończony  uniwersytet                      4)  Co  to  jest  umiędzynarodowienie  firm,  jakie  formy  może  przyjąć:  

Internacjonalizacja  -  umiędzynarodowienie  działalności  przeds.    Rodzaje  internacjonalizacji:  a)czynna:  #filie;  #eksport;  #przedstawicielsta;  #oddzialy;  #sprzedaz  wlasnych  technologii;  #sprzedaz 

know-how;  #korporacje  kapitalowe  i  niekapitalowe;  #związki  z  innymi  przedsiebiorcami  (joint  venture);  #alianse  strategiczne.    b)bierna:  #zakup  technologii;    #zakup  licencji;    #uczestnictwo 

poddostawcy przeds., ktore sa eksporterami;  #korzystanie z obcej sieci frenschising;  #import.          5) Kraje imigracji, oraz przypadek Polaków:  TOP 10 NACJI EMIGRUJĄCYCH: 1.Chiny; 

2.Rumunia; 3.Indie ; 4.Polska; 5.Meksyk; 6.Filipiny; 7.USA; 8.UK; 9.Niemcy; 10.Ukraina     KRAJ | POLACY  2000-2006 | POLACY 2007+     Austria(-) | 5% | 3%     Belgia ^ | 5% | 10%     Czechy  

(=) | 2% | 2%    Dania ^ | 5% | 13%     Niemcy (=) | 18% | 18%    Włochy (-) | 5% | 1,5%     Luksemburg ^ | 4% | 5%     Holandia ^ | 7% | 12%      Norwegia ^ | 13% | 18%     Słowacja (-) | 7% | 5%      

Szwecja ^ | 6% | 7%      Szwajcaria ^ | 1% | 2%      UK (-) | 10% | 7%        6) Inwestycje w skali międzynarodowej: MNC podejmują inwestycje w skali międzynarodowej ze względu na: - bliskość 

kraju inwestycji #koszty pracy;  #specjalne strefy domownicze, granty przyznawane przez rząd, samorząd, lokalne zwolnienia z podatków;  #dostęp do nowego rynku;   #dostęp do siły roboczej;  

#wzrost  gospodarczy;    #stabilność  polityczna  i  gospodarcza;    #strategie  oligopolu;    #przyjazny  system  prawny  (prawo  pracy)                    7)  Formy  ekspatriacji:    a)Ze  względu  na  czas  trwania 

oddelegowania    #krótkookresowe  (rozwiązywanie  problemów,  koordynacja  projektów,  bez  rodziny);    #przedłużone  (np.  programy  rozwojowe  dla  młodych  talentów);    #długookresowe  (1-5  lat, 

sprawowanie funkcji kierowniczej).   b)Inny podział:  #średniookresowe (1-3 lata);  #długookresowe (3-5 lat) częściej wykorzystywane przez firmy europejskie i japońskie - zwykle kadra kierownicza.   

Nowe  formy  ekspatriacji:  *dojeżdżanie  do  pracy  (jedno,  dwutygodniowe  pobyty,  rodzina  pozostaje  w  kraju  zamieszkania);    *wyjazdy  kontraktowe  (projekty  np.  6-12  mies.);    *frequent  flyer  - 

regularne, częste podróże biznesowe (np. audytorzy wewnętrzni);  *oddelegowanie wirtualne - większość koordynacji pracy za granicą odbywa się z miejsca zamieszkania 

 

 

1)pakiety  kompensacyjne  oferowane  ekspatriantom:  Szeroko  rozumiane  świadczenia  kompensacyjne  obejmują  różne  elementy  wynagrodzenia,  zarówno  płacowe  jak  i  pozapłacowe.  Poszczególne  pakiety  kompensacyjne 
zawierają zróżnicowane dodatki do płacy zasadniczej, z zasady indywidualnie negocjowane i trudno tu mówić o jakimś wzorcowym pakiecie. Do składników pakietu kompensacyjnego należą: #dodatek mieszkaniowy; #dodatek na 
pokrycie kosztów kształcenia; #dodatek na transport lokalny; #dodatek ekspatriacyjny; #dodatek z tytułu wzrostu kosztów utrzymania; #dodatek z tytułu trudnych warunków pobytu; #premia wynikowa; #płatny urlop; #ubezpieczenie 

pobytu; #ubezpieczenie przejazdu; #ubezpieczenie zdrowotne; #ubezpieczenie wypadkowe; #ubezpieczenie na życie; #ubezpieczenie emerytalne; #ubezpieczenie od bezrobocie; itd. Można podać jeszcze wiele innych dodatków 
bądź świadczeń, niewymienionych a wchodzących w skład pakietu kompensacyjnego tj.: #pokrycie kosztów przeprowadzki za granicę; #pokrycie kosztów czasowego zakwaterowania po przyjeździe za granicę; #pokrycie kosztów 
wizyty pracownika i jego rodziny w kraju; #pokrycie kosztów przejazdu pozostawionych w kraju  dzieci w celu odwiedzin rodziców przebywających  za  granicą; #samochód  służbowy.         2)formy kształtowania wynagrodzeń 

ekspatriantów: W obecnej praktyce przeds. międzynarodowych występuje szereg formuł kształtowania wynagrodzeń kadry międzynarodowej, należą do nich m.in.:   1.Wynagrodzenie płatne wg zasad obowiązujących w centrali 
przeds. międzynarodowego
 - nie stwarza problemów w sferze dyskryminacji płacowej związanej z narodowością pracownika; stosowana w początkowych etapach internacjonalizacji przeds. Sprzyja angażowaniu ekspatriantów z 
krajów, gdzie wynagrodzenia są niższe, utrudnia przyciągnięcie ekspatriantów z krajów o wyższym poziomie płac.   2.Wynagrodzenie płatne wg zasad obowiązujących w kraju ojczystym, z określonymi zmianami - istota tego 

określana COLA, polega na przeliczeniu krajowego wynagrodzenia kandydata i innych uzyskiwanych pożytków, z wykorzystaniem indeksu kosztów utrzymania i kursu wymiany walut w kraju goszczącym.    3.Wynagrodzenie płatne 
wg zasad obowiązujących w kraju goszczącym
 - cechami-prostota i uniknięcie problemu niesprawiedliwości. Płaca zasadnicza powiązana z lokalną strukturą płac, lecz istotne dodatkowe świadczenia łączą się ze strukturą płac w 
kraju  macierzystym.     4.Wynagrodzenie płatne wg zasady "lepszy z dwóch" - wynagrodzenie co najmniej na takim samym  poziomie jak w kraju ojczystym.     5.Wynagrodzenie zunifikowane w skali międzynarodowej - 
określenie  koszyka  dóbr  i  usług,  pokrywającego  wydatki  na  żywność,  ubranie,itd.,  który  stanowi  podstawę  wyliczenia  wynagrodzenia  bez  względu  na  kraj  pochodzenia  ekspatrianta.        6.Kafeteria  -  zaproponowanie  zestawu 

świadczeń dodatkowych w ramach określonego limitu kosztów.     7.Wynagrodzenie ryczałtowe - w przypadków pobytów  krótkoterminowych  (od 1-3 lat) wypłacanie jednorazowych ryczałtów pokrywających dodatkowe  wydatki 
związane z wyjazdem za granicę.    8.Wynagrodzenie kształtowane w drodze negocjacji - elastyczne podejście przy rozpatrywaniu potrzeb i sytuacji każdego ekspatrianta.         3)profile menedżerów międzynarodowych z 
punktu  widzenia  ich przydatności jako  ekspatriantów:  
Czynniki  określające  zdolności  międzykulturowe  menedżera:    a)self  orientation  (SO):  *umiejętność  redukcji  stresu;  *mobilność;  *kompetencje  praktyczne;  *umiejętność 

radzenia sobie i przezwyciężania alienacji; *realistyczne oczekiwania dot. wyjazdu.   b)others oriantation (OO): *umiejętność nawiązywania kontaktów; *szacunek do innych; *wysoki poziom empatii.   c)perceptual orientation (PO): 
*wysoki poziom tolerancji stosunku do sytuacji dwuznacznych; *zdolność powstrzymania się od pochopnych osądów; *szerokie horyzonty umysłu, otwartość.   1.Idealny ekspatriant [SO-silny;OO-silny;PO-silny] - potrafi dostrzec 
powody kierujące zachowaniem ludzi w kraju goszczącym, jest zainteresowany pomocą w rozwoju współpracowników.   2.Akademicki obserwator [SO-silny;OO-słaby;PO-silny] - bardzo spostrzegawczy, jego analizy są wnikliwe, 

potrafi zrozumieć i ocenić zachowania i kulturę osób z obcego mu kraju. Indywidualiści, co uniemożliwia wymianę informacji.    3.Misjonarz [SO-silny;OO-silny;PO- słaby] - osoba szczera, odpowiedzialna, akceptuje zachowania 
przyjęte przez osoby z kraju goszczącego, ale uznaje je za niezgodne z systemem wartości i przekonań.   4.Typ A [SO- słaby;OO-silny;PO-silny] - zorientowany na pracę zespołową, ma umiejętności dokonywania wnikliwych analiz, 
odznacza się niską samooceną.   5.Introwertyk [SO-silny;OO- słaby;PO-silny] - Akademicki obserwator to jednostka, która świadomie nie chce wchodzić w interakcje z innymi, u introwertyka u podłoża takiego zachowania leży 

poczucie braku bezpieczeństwa.    6.Zły Amerykanin [SO-silny;OO- słaby;PO- słaby] - taki ekspatriant stara się wdrążać metody działania i rozwiązywania problemów charakterystyczne dla jego kultury macierzystej, czyniąc to, bez 
zwracania uwagi na skutki.    7.Ekspatriant zależny [SO- słaby;OO-silny;PO- słaby] - rozwinięte zdolności interpersonalne, ale czujący się niepewnie w nowym środowisku. Nie rozumie norm i wartości kultury kraju goszczącego. 

 

 

1)zatrudnienia macierzystego pracownika(+/-): +: a) z pkt. przeds.mac.: #bezpośr kontrola  oddziału; #ułatwienie transferu  i  ustanowienia kultury org. w  początkowych  etapach tworzenia 

oddziału;  #umożliwienie  przejścia  kolejnego  szczebla  drabiny  kariery  cenionym  pracownikom  centrali;  #zabezpieczenie  realizacji  założonych  w  centrali  celów  strateg.  i  polityki  przeds.; 

#umacnianie  międzynar. orientacji przeds.macierzystego; #wyszkolenie grupy  menedżerów mających międzynarodowe dośw.     b)z pkt zagran. oddziału przeds.:#możliwość przekazywania 

wiedzy  miejscowym  pracownikom;  #ułatwienie  przejścia  pracowników  miejscowych  do  centrali;  #zapewnienie  miejscowym  menedżerom  czasu  niezbędnego  dla  nabycia  wymaganych 

umiejętności;  #bezpośredni  kontakt  z  centralą;  #posiadanie  wiedzy  eksperckiej  w  odniesieniu  do  problemów,  które  mogą  pojawić  się  w  trakcie  uruchamiania  oddziału.      "-":a)z  pkt 

przeds.mac:#bardzo kosztowne rozwiązanie; #ryzyko z niepowodzenia powierzonej misji; #możliwość spowodowania napięć w stosunkach z władzami kraju goszczącego; #problemy z karierą 

współmałżonka; #ograniczona wiedza  o  miejscowej kulturze; #krótkoterminowe spojrzenie na działalność oddziału; #możliwość wystąpienia ograniczeń w zakresie uzyskiwania zezwoleń  na 

pracę.  b)z pkt zagran oddziału przeds.:#brak możliwości rozwoju karier lokalnych menedżerów; #niezadowolenie spowodowane wystąpieniem różnic w wynagrodzeniach między pracownikami 

z kraju  macierzystego  i  miejscowymi.        2)z kraju goszczącego: "+":a)z pkt przeds  mac: #znajomość  miejscowej kultury, rynku; #mniej kosztowne od zatrudnienia pracowników z kraju 

macierzystego;  #zapewnienie  stabilizacji  na  stanowiskach  kierowniczych;  #dobre  postrzeganie  przez  miejscowe  władze  i  pracowników;  #większe  prawdopodobieństwo  długookresowego 

spojrzenia na działalność oddziału z uwagi na długotrwałe zatrudnienie; #eliminacja barier językowych i kosztów szkoleń; #krótki czas reakcji na zmiany sytuacji  lokalnej.      b)z pkt zagran 

oddziału przeds.: #możliwość realizacji ścieżki kariery wysoko wykwalifikowanych pracowników lokalnych; #autonomia działań oddziału.  "-":a)z pkt przeds.mac: #ryzyko zmniejszenia stopnia 

kontroli  i  koordynacji  przez  centralę;  #ograniczenia  szansy  menedżerów  z  kraju  macierzystego  na  zdobycie  zagranicznego  doświadczenia  i  rozwoju  kariery;  #możliwy  brak  znajomości  lub 

powiązań z pracownikami centrali utrudniający proces komunikacji; #problem lojalności w przypadku sprzeczności interesów centrali i zagranicznego oddziału. b)z pkt  zagran oddziału przeds.: 

#brak  fachowych  i  menedżerskich  kompetencji  może  doprowadzić  do  ograniczonej  wydajności  i  upadku  oddziału;  #w  odniesieniu  do  kluczowych  stanowisk  może  sprzyjać  politycznym 

konfliktom  w  ramach  oddziału.            3)z  kraju  trzeciego świata:  "+":a)z  pkt  przeds.mac:    #wynagrodzenie  i  koszty  przeprowadzki  mogą  być  niższe  niż  w  przypadku  pracowników  z  kraju 

macierzystego; #możliwość redukcji bariery językowej; #zwiększenie puli kandydatów w procesie rekrutacji; #alternatywa  dla zatrudnienia  miejscowych pracowników; #większa skłonność do 

akceptacji oddelegowania za granicę aniżeli w przypadku pracowników z kraju macierzystego.   b)z pkt zagran oddziału przeds.: #możliwość przekazania wiedzy  miejscowym pracownikom; 

#większe  prawdopodobieństwo  docenienia  prawnych  i  kulturowych  osobliwości  kraju  goszczącego  z  uwagi  na  większe  międzynarodowe  doświadczenie;  #zajmujący  niższe  stanowiska 

kierownicze postrzegani są jako pracownicy krótkoterminowi  i dlatego  niestanowiący  zagrożenia dla ścieżek kariery  miejscowych pracowników; #istnieje  możliwość szybszego  i łatwiejszego 

procesu adaptacji.   "-":a)z pkt przeds.mac:  #krótkoterminowe spojrzenie na działalność oddziału; #mogą występować ograniczenia w zakresie uzyskiwania zezwoleń na  pracę; #możliwość 

wystąpienia problemów natury kulturowej; #wybór może być oparty na podstawie kompetencji językowej aniżeli umiejętności menedżerskich; #zatrudnienie zbyt dużej liczby osób z tej grupy 

może  spowodować  utratę  kontroli  nad  zagranicznymi  operacjami  przez  centralę.      b)z  pkt.  zagran  oddziału  przeds.:    #kierownicy  wyższego  szczebla  postrzegani  są  jako  alternatywa 

pracowników  z  kraju  macierzystego,  blokująca  możliwości  kariery  kadrze  miejscowej;  #mogą  powodować  kulturowe  uprzedzenia;  #przy  sprzeciwie  władz  kraju  goszczącego  problemy  z 

uzyskaniem pozwoleń na pracę; #problem z lojalnością w stosunku do firmy. 

 

 

4)pozyskiwanie  międzynarodowych  pracowników  wśród absolwentów  uczelni:  Absolwenci  wyższych  uczelni  cechują  się  dużą  mobilnością,  nawet  między  krajami,  i  wysiłki  wielu  firm 

skierowane  są  na  pozyskanie  absolwentów  zarówno  z  kraju,  jak  i  z  zagranicy.  W  przypadku  pozyskania  absolwentów  z  zagranicy  nabór  utrudniony.  [CZEMU?]  W  Europie  czynnikiem 

ułatwiającym mobilność są działania podejmowane przez uniwersytety, które organizują i rozwijają międzynarodowe programy studiów oraz praktyk zagranicznych. Poza tym istnieje specjalny 

program  edukacyjny  -ERASMUS-  którego  celem  jest  m.in.  doprowadzenie  do  porównywalności  programów  nauczania  w  szkolnictwie  wyższym,  a  tym  samym  wyrównanie  poziomu 

wykształcenia  w  krajach  ten  program  realizujących.  Służy  on  także  rozwojowi  nauczania  języków  obcych.    Wiele  przeds.  międzynarodowych  współpracujących  ściśle  z  krajowymi  i 

zagranicznymi uniwersytetami oferuje ich studentom programy stażowe -STAŻ-, w ramach których mogą oni pracować w niepełnym wymiarze czasu pracy w trakcie roku akademickiego bądź 

w pełnym wymiarze czasu  pracy w  okresie  letnich wakacji  przed  ukończeniem  studiów.       1)przyczyny niepowodzeń ekspatriacji: Przyczyny niepowodzeń różnią się w odniesieniu do 

ekspatriantów pochodzących z różnych krajów (kultur). [kolejność znaczenia malejąca]   a) Amerykanie: 1.Niezdolność współmałżonka do przystosowania się; 2.Niezdolność menedżera do 

przystosowania  się;  3.Inne  problemy  rodzinne;  4.Niedojrzałość  osobowa  i  emocjonalna  menedżera;  5.Nieumiejętność  sprostania  zwiększonej  odpowiedzialności.      b)  Japończycy: 

1.Niezdolność  do  radzenia  sobie  ze  zwiększonym  zakresem  obowiązków;  2.Trudności  w  kontaktach  z  nowym  otoczeniem;  3.Problemy  osobiste  i  emocjonalne;  4.Niewystarczające 

kompetencje; 5.Niezdolność współmałżonki do przystosowania się.   c) Europejczycy: 1.Niezdolność współmałżonka do przystosowania się; 2.Inne problemy rodzinne; 3.Obawy związane z 

repatriacją.         2)czynniki decydujące o sukcesie menadżera międzynarodowego:  I.Predyspozycje zawodowe. Podstawową przesłanką wyboru - kompetencje kandydatów - ich zdolność 

do spełnienia wymogów stawianych przed stanowiskiem, które  mieliby  objąć.    II.Umiejętność kulturowego dostosowania się. Ekspatriant musi potrafić przystosować się do nowego, często 

obcego otoczenia dla efektywnego wypełniania swoich obowiązków.   III.Chęć pobytu za granicą (ze strony kandydata i jego rodziny). Zaadoptowanie się w obcej kulturze bardzo ważne dla 

sprawnej realizacji powierzonego zadania.    IV.Profil gwarantującego powodzenie kandydata do pracy za granicą. W wielu przeds.opracowane są takie profile wykorzystywane w procesie ich 

oceny, kandydaci o podobnym profilu dają większe prawdopodobieństwo sukcesu. Profile obejmują: doświadczenie, wykształcenie, zainteresowania, oznaki elastyczności, sytuacja rodzinna, 

chęć  pobytu  za  granicą.                        4)problemy  kariery  współmałżonka  ekspatrianta:  Stosowane  rozwiązania  zależą  od  długości  okresu  pobytu  za  granicą  oraz  znaczenia  procesów 

globalizacyjnych  w  działalności  przedsiębiorstwa.  Do  najczęściej  stosowanych  rozwiązań  należą:  1.Doradztwo  w  zakresie  kształtowania  ścieżek  kariery  obu  współmałżonków;  2.Pomoc 

przeds.w przygotowaniu do ubiegania się o pracę w kraju przebywania współmałżonka, obejmuje ona poinformowanie o kulturowych, ekonomicznych i społecznych aspektach ubiegania się o 

stanowisko w kraju, do którego przeniesiono współmałżonka; 3.Pomoc w znalezieniu pracy dla współmałżonka w ramach przedsiębiorstwa lub zagranicznego kooperanta; 4.Zorganizowanie 

wyjazdu  zapoznawczego  do  kraju  przemieszczenia  dla  współmałżonka;  5.Zagwarantowanie  okresowych  wizyt  w  kraju  dla  obu  współmałżonków  w  celu  utrzymania  kontaktów  rodzinnych; 

6.Położenie nacisku na dokształcanie podnoszące kwalifikacje współmałżonka; 7.Gdy pobyt za granicą organizowany w formie kilku następujących po sobie 3 lub 4-miesięcznych wyjazdów 

którego celem jest nabycie międzynarodowego doświadczenia, osobie towarzyszącej można powierzyć wykonanie kilku specjalnych zadań na terenie krajów pobytu. 

 

1)Wady i zalety globalizacjiSZANSE: + praca dla mieszkańców krajów rozwijających się;  + wzrost konkurencyjności gospodarki i firm;  + międzynarodowe możliwości kariery;  + rozwój firm 

na  skalę  międzynarodową  ;    +  wzrost  zatrudnienia  wysokiej  klasy  specjalistów;    +  napływ  nowych  technologii;    +  wzrost  efektyw ności  (wyższa  specjalizacja  i  silniejsza  konkurencja);    + 

rozszerzenie oferty;  + poprawa poziomu życia ;  + trwały wzrost gospodarczy;  + większy wybór;  + lepszy dostęp do kapitału.   ZAGROŻENIA:  - upadek rodzimych firm ;  - wyzysk w krajach 

rozwijających się;  - spekulacje na rynkach finansowych -> efekt zarażania;  - uzależnienie się od handlu międzynarodowego;  - napływ taniej siły roboczej -> bezrobocie;  - wzrost nierówności 

społecznych                       2)  Problemy  przy zatrudnianiu Polaka w  UK i  Niemczech:  PL|NIEM|UK; Dystans  władzy      68|35|35;  Indywidualność      60|67|89;    Męskość    64|66|66;    Unikanie 

niepewności    93|65|35;  Długookresowe  podejście    32|31|25.                   3) Komunikacja  w  kontekście  międzynarodowym:  Kulturowe  uwarunkowania  rynku  pracy,  stanowić  mogą  czynnik 

zmuszający przeds. międzynarodowe do sięgania do innych źródeł pozyskania kandydatów. We Francji, absolwenci tworzą elitę kandydatów na kierownicze stanowiska i mają dużą szansę na 

zrobienie kariery pewnej i trwałej. W krajach azjatyckich, nawet tam, gdzie kobiety mają równorzędny dostęp do studiów wyższych, na stanowiska kierownicze dostaje się niewiele z nich, co jest 

uwarunkowane  tradycją  i  wymogami  otoczenia  firmy.      Przedsiębiorstwa  powinny  uwzględnić  przy  naborze:  -    strukturę  etniczną  kraju,  w  którym  chcą  rozwijać  działalność;      -  znajomość 

miejscowego, zwyczajowo  ukształtowanego  modelu rozwoju kadry.    Cztery podejścia:#anglo-holenderskie – wykorzystanie metody  assessment center;   #germańskie  – przygotowanie do 

kariery  funkcyjnej;      #model  japoński  –  rekrutacja  spośród  grona  czołówki  absolwentów  uniwersytetów  japońskich;      #romańskie  –  nabór  elitarny,  duże  znaczenie  ukończony  uniwersytet           

4) Co to jest umiędzynarodowienie firm, jakie formy może przyjąć:  Internacjonalizacja - umiędzynarodowienie działalności przeds.  Rodzaje internacjonalizacji: a)czynna: #filie; #eksport; 

#przedstawicielsta;  #oddzialy;  #sprzedaz  wlasnych  technologii;  #sprzedaz  know-how;  #korporacje  kapitalowe  i  niekapitalowe;  #związki  z  innymi  przedsiebiorcami  (joint  venture);  #alianse 

strategiczne.  b)bierna: #zakup technologii;  #zakup licencji;  #uczestnictwo  poddostawcy przeds., ktore sa eksporterami;  #korzystanie  z obcej sieci frenschising;  #import.          5) Kraje 

imigracji, oraz przypadek Polaków:  TOP 10 NACJI EMIGRUJĄCYCH: 1.Chiny; 2.Rumunia; 3.Indie ; 4.Polska; 5.Meksyk; 6.Filipiny; 7.USA; 8.UK; 9.Niemcy; 10.Ukraina     KRAJ | POLACY  

2000-2006 | POLACY 2007+      Austria(-) | 5% | 3%     Belgia ^ | 5% | 10%     Czechy  (=) | 2% | 2%    Dania ^ | 5% | 13%     Niemcy (=) | 18% | 18%    Włochy (-) | 5% | 1,5%     

Luksemburg ^ | 4% | 5%     Holandia ^ | 7% | 12%      Norwegia ^ | 13% | 18%     Słowacja (-) | 7% | 5%      Szwecja ^ | 6% | 7%      Szwajcaria ^ | 1% | 2%      UK (-) | 10% | 7%        6) 

Inwestycje w skali międzynarodowej: MNC podejmują inwestycje w skali międzynarodowej ze względu na: - bliskość kraju inwestycji #koszty pracy;  #specjalne strefy domownicze, granty 

przyznawane  przez  rząd,  samorząd,  lokalne  zwolnienia  z  podatków;    #dostęp  do  nowego  rynku;      #dostęp  do  siły  roboczej;    #wzrost  gospodarczy;    #stabilność  polityczna  i  gospodarcza;  

#strategie oligopolu;  #przyjazny system prawny (prawo pracy)          7) Formy ekspatriacji:  a)Ze względu na czas trwania oddelegowania  #krótkookresowe (rozwiązywanie problemów, 

koordynacja  projektów,  bez  rodziny);    #przedłużone  (np.  programy  rozwojowe  dla  młodych  talentów);    #długookresowe  (1-5  lat,  sprawowanie  funkcji  kierowniczej).      b)Inny  podział:  

#średniookresowe (1-3 lata);  #długookresowe (3-5 lat) częściej wykorzystywane przez firmy europejskie i japońskie - zwykle kadra kierownicza.   Nowe formy ekspatriacji: *dojeżdżanie do 

pracy (jedno, dwutygodniowe pobyty, rodzina pozostaje w kraju zamieszkania);  *wyjazdy kontraktowe (projekty np. 6-12  mies.);  *frequent flyer - regularne, częste podróże  biznesowe (np. 

audytorzy wewnętrzni);  *oddelegowanie wirtualne - większość koordynacji pracy za granicą odbywa się z miejsca zamieszkania 

 

 

1)pakiety  kompensacyjne  oferowane  ekspatriantom:  Szeroko  rozumiane  świadczenia  kompensacyjne  obejmują  różne  elementy  wynagrodzenia,  zarówno  płacowe  jak  i  pozapłacowe.  Poszczególne  pakiety  kompensacyjne 
zawierają zróżnicowane dodatki do płacy zasadniczej, z zasady indywidualnie negocjowane i trudno tu mówić o jakimś wzorcowym pakiecie. Do składników pakietu kompensacyjnego należą: #dodatek mieszkaniowy; #dodatek na 
pokrycie kosztów kształcenia; #dodatek na transport lokalny; #dodatek ekspatriacyjny; #dodatek z tytułu wzrostu kosztów utrzymania; #dodatek z tytułu trudnych warunków pobytu; #premia wynikowa; #płatny urlop; #ubezpieczenie 

pobytu; #ubezpieczenie przejazdu; #ubezpieczenie zdrowotne; #ubezpieczenie wypadkowe; #ubezpieczenie na życie; #ubezpieczenie emerytalne; #ubezpieczenie od bezrobocie; itd. Można podać jeszcze wiele innych dodatków 
bądź świadczeń, niewymienionych a wchodzących w skład pakietu kompensacyjnego tj.: #pokrycie kosztów przeprowadzki za granicę; #pokrycie kosztów czasowego zakwaterowania po przyjeździe za granicę; #pokrycie kosztów 
wizyty pracownika i jego rodziny w kraju; #pokrycie kosztów przejazdu pozostawionych w kraju  dzieci w celu odwiedzin rodziców przebywających  za  granicą; #samochód  służbowy.         2)formy kształtowania wynagrodzeń 
ekspatriantów: 
W obecnej praktyce przeds. międzynarodowych występuje szereg formuł kształtowania wynagrodzeń kadry międzynarodowej, należą do nich m.in.:   1.Wynagrodzenie płatne wg zasad obowiązujących w centrali 

przeds. międzynarodowego - nie stwarza problemów w sferze dyskryminacji płacowej związanej z narodowością pracownika; stosowana w początkowych etapach internacjonalizacji przeds. Sprzyja angażowaniu ekspatriantów z 
krajów, gdzie wynagrodzenia są niższe, utrudnia przyciągnięcie ekspatriantów z krajów o wyższym poziomie płac.   2.Wynagrodzenie płatne wg zasad obowiązujących w kraju ojczystym, z określonymi zmianami - istota tego 
określana COLA, polega na przeliczeniu krajowego wynagrodzenia kandydata i innych uzyskiwanych pożytków, z wykorzystaniem indeksu kosztów utrzymania i kursu wymiany walut w kraju goszczącym.    3.Wynagrodzenie płatne 

wg zasad obowiązujących w kraju goszczącym - cechami-prostota i uniknięcie problemu niesprawiedliwości. Płaca zasadnicza powiązana z lokalną strukturą płac, lecz istotne dodatkowe świadczenia łączą się ze strukturą płac w 
kraju  macierzystym.     4.Wynagrodzenie płatne wg zasady "lepszy z dwóch" - wynagrodzenie co najmniej na takim samym  poziomie jak w kraju ojczystym.     5.Wynagrodzenie zunifikowane w skali międzynarodowej - 
określenie  koszyka  dóbr  i  usług,  pokrywającego  wydatki  na  żywność,  ubranie,itd.,  który  stanowi  podstawę  wyliczenia  wynagrodzenia  bez  względu  na  kraj  pochodzenia  ekspatrianta.        6.Kafeteria  -  zaproponowanie  zestawu 

świadczeń dodatkowych w ramach określonego limitu kosztów.     7.Wynagrodzenie ryczałtowe - w przypadków pobytów  krótkoterminowych  (od 1-3 lat) wypłacanie jednorazowych ryczałtów pokrywających dodatkowe  wydatki 
związane z wyjazdem za granicę.    8.Wynagrodzenie kształtowane w drodze negocjacji - elastyczne podejście przy rozpatrywaniu potrzeb i sytuacji każdego ekspatrianta.         3)profile menedżerów międzynarodowych z 
punktu  widzenia  ich przydatności jako  ekspatriantów:  
Czynniki  określające  zdolności  międzykulturowe  menedżera:    a)self  orientation  (SO):  *umiejętność  redukcji  stresu;  *mobilność;  *kompetencje  praktyczne;  *umiejętność 

radzenia sobie i przezwyciężania alienacji; *realistyczne oczekiwania dot. wyjazdu.   b)others oriantation (OO): *umiejętność nawiązywania kontaktów; *szacunek do innych; *wysoki poziom empatii.   c)perceptual orientation (PO): 
*wysoki poziom tolerancji stosunku do sytuacji dwuznacznych; *zdolność powstrzymania się od pochopnych osądów; *szerokie horyzonty umysłu, otwartość.   1.Idealny ekspatriant [SO-silny;OO-silny;PO-silny] - potrafi dostrzec 
powody kierujące zachowaniem ludzi w kraju goszczącym, jest zainteresowany pomocą w rozwoju współpracowników.   2.Akademicki obserwator [SO-silny;OO-słaby;PO-silny] - bardzo spostrzegawczy, jego analizy są wnikliwe, 

potrafi zrozumieć i ocenić zachowania i kulturę osób z obcego mu kraju. Indywidualiści, co uniemożliwia wymianę informacji.    3.Misjonarz [SO-silny;OO-silny;PO- słaby] - osoba szczera, odpowiedzialna, akceptuje zachowania 
przyjęte przez osoby z kraju goszczącego, ale uznaje je za niezgodne z systemem wartości i przekonań.   4.Typ A [SO- słaby;OO-silny;PO-silny] - zorientowany na pracę zespołową, ma umiejętności dokonywania wnikliwych analiz, 
odznacza się niską samooceną.   5.Introwertyk [SO-silny;OO- słaby;PO-silny] - Akademicki obserwator to jednostka, która świadomie nie chce wchodzić w interakcje z innymi, u introwertyka u podłoża takiego zachowania leży 
poczucie braku bezpieczeństwa.    6.Zły Amerykanin [SO-silny;OO- słaby;PO- słaby] - taki ekspatriant stara się wdrążać metody działania i rozwiązywania problemów charakterystyczne dla jego kultury macierzystej, czyniąc to, bez 

zwracania uwagi na skutki.    7.Ekspatriant zależny [SO- słaby;OO-silny;PO- słaby] - rozwinięte zdolności interpersonalne, ale czujący się niepewnie w nowym środowisku. Nie rozumie norm i wartości kultury kraju goszczącego. 

 

1)zatrudnienia macierzystego pracownika(+/-): +: a) z pkt. przeds.mac.: #bezpośr kontrola oddziału; #ułatwienie transferu i ustanowienia kultury org. w początkowych etapach tworzenia oddziału; #umożliwienie przejścia kolejnego 
szczebla drabiny kariery cenionym pracownikom centrali; #zabezpieczenie realizacji założonych w centrali celów strateg. i polityki przeds.; #umacnianie międzynar. orientacji przeds.macierzystego; #wyszkolenie grupy menedżerów 
mających  międzynarodowe  dośw.          b)z  pkt  zagran.  oddziału  przeds.:#możliwość  przekazywania  wiedzy  miejscowym  pracownikom;  #ułatwienie  przejścia  pracowników  miejscowych  do  centrali;  #zapewnienie  miejscowym 
menedżerom czasu niezbędnego dla nabycia wymaganych umiejętności; #bezpośredni kontakt z centralą; #posiadanie wiedzy eksperckiej w odniesieniu do problemów, które mogą pojawić się w trakcie uruchamiania oddziału.   "-
":
a)z pkt przeds.mac:#bardzo kosztowne rozwiązanie; #ryzyko z niepowodzenia powierzonej misji; #możliwość spowodowania napięć w stosunkach z władzami kraju goszczącego; #problemy z karierą współmałżonka; #ograniczona 
wiedza o miejscowej kulturze; #krótkoterminowe spojrzenie na działalność oddziału; #możliwość wystąpienia ograniczeń w zakresie uzyskiwania zezwoleń na pracę.  b)z pkt zagran oddziału przeds.:#brak możliwości rozwoju karier 
lokalnych  menedżerów;  #niezadowolenie  spowodowane  wystąpieniem  różnic  w  wynagrodzeniach  między  pracownikami  z  kraju  macierzystego  i  miejscowymi.            2)z  kraju  goszczącego:  "+":a)z  pkt  przeds  mac:  #znajomość 
miejscowej kultury, rynku; #mniej kosztowne od zatrudnienia pracowników z kraju  macierzystego; #zapewnienie stabilizacji  na stanowiskach kierowniczych; #dobre postrzeganie przez  miejscowe władze i pracowników; #większe 
prawdopodobieństwo długookresowego spojrzenia na działalność oddziału z uwagi na długotrwałe zatrudnienie; #eliminacja barier językowych i kosztów szkoleń; #krótki czas reakcji na zmiany sytuacji lokalnej.      b)z pkt zagran 
oddziału przeds.: #możliwość realizacji ścieżki kariery wysoko wykwalifikowanych pracowników lokalnych; #autonomia działań oddziału.  "-":a)z pkt przeds.mac: #ryzyko zmniejszenia stopnia kontroli i koordynacji przez centralę; 
#ograniczenia szansy  menedżerów z kraju macierzystego na zdobycie zagranicznego doświadczenia i rozwoju kariery; #możliwy brak znajomości lub powiązań z pracownikami centrali utrudniający  proces komunikacji; #problem 
lojalności w przypadku sprzeczności interesów centrali i zagranicznego oddziału. b)z pkt  zagran oddziału przeds.: #brak fachowych i menedżerskich kompetencji może doprowadzić do ograniczonej wydajności i upadku oddziału; #w 
odniesieniu do kluczowych stanowisk może sprzyjać politycznym konfliktom w ramach oddziału.      3)z kraju trzeciego świata: "+":a)z pkt przeds.mac:  #wynagrodzenie i koszty przeprowadzki mogą być niższe niż w przypadku 
pracowników  z  kraju  macierzystego;  #możliwość  redukcji  bariery  językowej;  #zwiększenie  puli  kandydatów  w  procesie  rekrutacji;  #alternatywa  dla  zatrudnienia  miejscowych  pracowników;  #większa  skłonność  do  akceptacji 
oddelegowania za granicę aniżeli w przypadku pracowników z kraju macierzystego.   b)z pkt zagran oddziału przeds.: #możliwość przekazania wiedzy miejscowym pracownikom; #większe prawdopodobieństwo docenienia prawnych 
i kulturowych osobliwości kraju goszczącego z uwagi na większe międzynarodowe doświadczenie; #zajmujący niższe stanowiska kierownicze postrzegani są jako pracownicy krótkoterminowi i dlatego niestanowiący zagrożenia dla 
ścieżek  kariery  miejscowych  pracowników;  #istnieje  możliwość  szybszego  i  łatwiejszego  procesu  adaptacji.      "-":a)z  pkt  przeds.mac:    #krótkoterminowe  spojrzenie  na  działalność  oddziału;  #mogą  występować  ograniczenia  w 
zakresie uzyskiwania zezwoleń na pracę; #możliwość wystąpienia problemów natury kulturowej; #wybór może być oparty na podstawie kompetencji językowej aniżeli umiejętności menedżerskich; #zatrudnienie zbyt dużej liczby osób 
z tej grupy może spowodować utratę kontroli nad zagranicznymi operacjami przez centralę.   b)z pkt. zagran oddziału przeds.:  #kierownicy wyższego szczebla postrzegani są jako alternatywa pracowników z kraju macierzystego, 
blokująca możliwości kariery kadrze miejscowej; #mogą powodować kulturowe uprzedzenia; #przy sprzeciwie władz kraju goszczącego problemy z uzyskaniem pozwoleń na pracę; #problem z lojalnością w stosunku do firmy. 
 
4)pozyskiwanie międzynarodowych pracowników wśród absolwentów uczelni: 
Absolwenci wyższych uczelni cechują się dużą mobilnością, nawet między krajami, i wysiłki wielu firm skierowane są na pozyskanie absolwentów 
zarówno z kraju, jak i z zagranicy. W przypadku pozyskania absolwentów z zagranicy nabór utrudniony. [CZEMU?] W Europie czynnikiem ułatwiającym mobilność są działania podejmowane przez uniwersytety, które organizują i 
rozwijają  międzynarodowe  programy  studiów  oraz  praktyk  zagranicznych.  Poza  tym  istnieje  specjalny  program  edukacyjny  -ERASMUS-  którego  celem  jest  m.in.  doprowadzenie  do  porównywalności  programów  nauczania  w 
szkolnictwie wyższym, a tym  samym wyrównanie  poziomu wykształcenia w krajach ten  program realizujących. Służy on także rozwojowi  nauczania języków obcych.  Wiele przeds. międzynarodowych współpracujących ściśle z 
krajowymi i zagranicznymi uniwersytetami oferuje ich studentom programy stażowe -STAŻ-, w ramach których mogą oni pracować w niepełnym wymiarze czasu pracy w trakcie roku akademickiego bądź w pełnym wymiarze czasu 
pracy w okresie letnich wakacji  przed ukończeniem studiów.       1)przyczyny niepowodzeń ekspatriacji: Przyczyny niepowodzeń różnią się w odniesieniu do ekspatriantów pochodzących z różnych krajów (kultur).  [kolejność 
znaczenia  malejąca]      
a)  Amerykanie:  1.Niezdolność  współmałżonka  do  przystosowania  się;  2.Niezdolność  menedżera  do  przystosowania  się;  3.Inne  problemy  rodzinne;  4.Niedojrzałość  osobowa  i  emocjonalna  menedżera; 
5.Nieumiejętność  sprostania  zwiększonej  odpowiedzialności.      b)  Japończycy:  1.Niezdolność  do  radzenia  sobie  ze  zwiększonym  zakresem  obowiązków;  2.Trudności  w  kontaktach  z  nowym  otoczeniem;  3.Problemy  osobiste  i 
emocjonalne;  4.Niewystarczające  kompetencje;  5.Niezdolność  współmałżonki  do  przystosowania  się.      c)  Europejczycy:  1.Niezdolność  współmałżonka  do  przystosowania  się;  2.Inne  problemy  rodzinne;  3.Obawy  związane  z 
repatriacją.         2)czynniki decydujące o sukcesie menadżera międzynarodowego:  I.Predyspozycje zawodowe. Podstawową przesłanką wyboru - kompetencje kandydatów - ich zdolność do spełnienia wymogów stawianych 
przed stanowiskiem, które mieliby objąć.    II.Umiejętność kulturowego dostosowania się. Ekspatriant musi potrafić przystosować się do nowego, często obcego otoczenia dla efektywnego wypełniania swoich obowiązków.   III.Chęć 
pobytu za granicą (ze strony kandydata i jego rodziny). Zaadoptowanie się w obcej kulturze bardzo ważne dla sprawnej realizacji powierzonego zadania.    IV.Profil gwarantującego powodzenie kandydata do pracy za granicą. W 
wielu przeds.opracowane są takie profile wykorzystywane w procesie ich oceny, kandydaci o podobnym profilu dają większe prawdopodobieństwo sukcesu. Profile obejmują: doświadczenie, wykształcenie, zainteresowania, oznaki 
elastyczności, sytuacja rodzinna, chęć pobytu za granicą.            4)problemy kariery współmałżonka ekspatrianta: Stosowane rozwiązania zależą od długości okresu pobytu za granicą oraz znaczenia procesów globalizacyjnych 
w działalności przedsiębiorstwa. Do  najczęściej stosowanych rozwiązań  należą: 1.Doradztwo w zakresie  kształtowania ścieżek kariery obu współmałżonków;  2.Pomoc przeds.w przygotowaniu do ubiegania się o pracę  w kraju 
przebywania współmałżonka, obejmuje ona poinformowanie o kulturowych, ekonomicznych i społecznych aspektach ubiegania się o stanowisko w kraju, do którego przeniesiono współmałżonka; 3.Pomoc w znalezieniu pracy dla 
współmałżonka  w  ramach  przedsiębiorstwa  lub  zagranicznego  kooperanta;  4.Zorganizowanie  wyjazdu  zapoznawczego  do  kraju  przemieszczenia  dla  współmałżonka;  5.Zagwarantowanie  okresowych  wizyt  w  kraju  dla  obu 
współmałżonków  w  celu  utrzymania  kontaktów  rodzinnych;  6.Położenie  nacisku  na  dokształcanie  podnoszące  kwalifikacje  współmałżonka;  7.Gdy  pobyt  za  granicą  organizowany  w  formie  kilku  następujących  po  sobie  3  lub  4-
miesięcznych wyjazdów którego celem jest nabycie międzynarodowego doświadczenia, osobie towarzyszącej można powierzyć wykonanie kilku specjalnych zadań na terenie krajów pobytu. 
 

1)Wady i zalety globalizacjiSZANSE: + praca dla mieszkańców krajów rozwijających się;  + wzrost konkurencyjności gospodarki i firm;  + międzynarodowe możliwości kariery;  + rozwój firm na skalę międzynarodową ;  + wzrost 
zatrudnienia wysokiej klasy specjalistów;  + napływ nowych technologii;  + wzrost efektywności (wyższa specjalizacja i silniejsza konkurencja);  + rozszerzenie oferty;  + poprawa poziomu życia ;  + trwały wzrost gospodarczy;  + 
większy  wybór;    +  lepszy  dostęp  do  kapitału.      ZAGROŻENIA:    -  upadek  rodzimych  firm  ;    -  wyzysk  w  krajach  rozwijających  się;    -  spekulacje  na  rynkach  finansowych  ->  efekt  zarażania;    -  uzależnienie  się  od  handlu 
międzynarodowego;  - napływ taniej siły roboczej -> bezrobocie;  - wzrost nierówności społecznych            2) Problemy przy zatrudnianiu Polaka w UK i Niemczech: PL|NIEM|UK; Dystans władzy   68|35|35; Indywidualność   
60|67|89;  Męskość  64|66|66;  Unikanie niepewności  93|65|35; Długookresowe podejście  32|31|25.            3) Komunikacja w kontekście międzynarodowym:  Kulturowe uwarunkowania rynku pracy, stanowić  mogą czynnik 
zmuszający przeds. międzynarodowe do sięgania do innych źródeł pozyskania kandydatów. We Francji, absolwenci tworzą elitę kandydatów na kierownicze stanowiska i mają dużą szansę na zrobienie kariery pewnej i trwałej. W 
krajach azjatyckich, nawet tam, gdzie kobiety mają równorzędny dostęp do studiów wyższych, na stanowiska kierownicze dostaje się niewiele z nich, co jest uwarunkowane tradycją i wymogami otoczenia firmy.    Przedsiębiorstwa 
powinny  uwzględnić  przy  naborze:  -    strukturę  etniczną  kraju,  w  którym  chcą  rozwijać  działalność;      -  znajomość  miejscowego,  zwyczajowo  ukształtowanego  modelu  rozwoju  kadry.      Cztery  podejścia:#anglo-holenderskie  – 
wykorzystanie metody assessment center;   #germańskie  – przygotowanie do kariery funkcyjnej;   #model japoński  – rekrutacja spośród grona czołówki absolwentów uniwersytetów japońskich;   #romańskie  – nabór elitarny, duże 
znaczenie ukończony uniwersytet           4) Co to jest umiędzynarodowienie firm, jakie formy może przyjąć:  Internacjonalizacja - umiędzynarodowienie działalności przeds.  Rodzaje internacjonalizacji: a)czynna: #filie; #eksport; 
#przedstawicielsta; #oddzialy; #sprzedaz wlasnych technologii; #sprzedaz know-how; #korporacje kapitalowe i niekapitalowe; #związki z innymi przedsiebiorcami (joint venture); #alianse strategiczne.  b)bierna: #zakup technologii;  
#zakup  licencji;  #uczestnictwo poddostawcy przeds., ktore sa eksporterami;  #korzystanie z obcej sieci frenschising;  #import.          5) Kraje imigracji, oraz przypadek Polaków:  TOP 10 NACJI EMIGRUJĄCYCH: 1.Chiny; 
2.Rumunia; 3.Indie ; 4.Polska; 5.Meksyk; 6.Filipiny; 7.USA; 8.UK; 9.Niemcy; 10.Ukraina     KRAJ | POLACY  2000-2006 | POLACY 2007+     Austria(-) | 5% | 3%     Belgia ^ | 5% | 10%     Czechy  (=) | 2% | 2%    Dania ^ | 5% | 
13%     Niemcy (=) | 18% | 18%    Włochy (-) | 5% | 1,5%     Luksemburg ^ | 4% | 5%     Holandia ^ | 7% | 12%      Norwegia ^ | 13% | 18%     Słowacja (-) | 7% | 5%      Szwecja ^ | 6% | 7%      Szwajcaria ^ | 1% | 2%      UK (-) | 
10% | 7%        6) Inwestycje w skali międzynarodowej: MNC podejmują inwestycje w skali międzynarodowej ze względu na: - bliskość kraju inwestycji #koszty pracy;  #specjalne strefy domownicze, granty przyznawane przez 
rząd, samorząd, lokalne zwolnienia z podatków;  #dostęp do nowego rynku;   #dostęp do siły roboczej;  #wzrost gospodarczy;  #stabilność polityczna i gospodarcza;  #strategie oligopolu;  #przyjazny system prawny (prawo pracy)          
7)  Formy  ekspatriacji:    a)Ze  względu  na  czas  trwania  oddelegowania    #krótkookresowe  (rozwiązywanie  problemów,  koordynacja  projektów,  bez  rodziny);    #przedłużone  (np.  programy  rozwojowe  dla  młodych  talentów);  
#
długookresowe (1-5 lat, sprawowanie funkcji kierowniczej).   b)Inny podział:  #średniookresowe (1-3 lata);  #długookresowe (3-5 lat) częściej wykorzystywane przez firmy europejskie i japońskie - zwykle kadra kierownicza.   Nowe 
formy ekspatriacji: 
*dojeżdżanie do pracy (jedno, dwutygodniowe  pobyty, rodzina pozostaje w kraju zamieszkania);  *wyjazdy kontraktowe (projekty np. 6-12  mies.);  *frequent flyer - regularne, częste podróże biznesowe (np. 
audytorzy wewnętrzni);  *oddelegowanie wirtualne - większość koordynacji pracy za granicą odbywa się z miejsca zamieszkania 
 

 

1)zatrudnienia macierzystego pracownika(+/-): +: a) z pkt. przeds.mac.: #bezpośr kontrola oddziału; #ułatwienie transferu i ustanowienia kultury org. w początkowych etapach tworzenia oddziału; #umożliwienie przejścia kolejnego 
szczebla drabiny kariery cenionym pracownikom centrali; #zabezpieczenie realizacji założonych w centrali celów strateg. i polityki przeds.; #umacnianie międzynar. orientacji przeds.macierzystego; #wyszkolenie grupy menedżerów 
mających  międzynarodowe  dośw.          b)z  pkt  zagran.  oddziału  przeds.:#możliwość  przekazywania  wiedzy  miejscowym  pracownikom;  #ułatwienie  przejścia  pracowników  miejscowych  do  centrali;  #zapewnienie  miejscowym 
menedżerom czasu niezbędnego dla nabycia wymaganych umiejętności; #bezpośredni kontakt z centralą; #posiadanie wiedzy eksperckiej w odniesieniu do problemów, które mogą pojawić się w trakcie uruchamiania oddziału.   "-
":
a)z pkt przeds.mac:#bardzo kosztowne rozwiązanie; #ryzyko z niepowodzenia powierzonej misji; #możliwość spowodowania napięć w stosunkach z władzami kraju goszczącego; #problemy z karierą współmałżonka; #ograniczona 
wiedza o miejscowej kulturze; #krótkoterminowe spojrzenie na działalność oddziału; #możliwość wystąpienia ograniczeń w zakresie uzyskiwania zezwoleń na pracę.  b)z pkt zagran oddziału przeds.:#brak możliwości rozwoju karier 
lokalnych  menedżerów;  #niezadowolenie  spowodowane  wystąpieniem  różnic  w  wynagrodzeniach  między  pracownikami  z  kraju  macierzystego  i  miejscowymi.            2)z  kraju  goszczącego:  "+":a)z  pkt  przeds  mac:  #znajomość 
miejscowej kultury, rynku; #mniej kosztowne od zatrudnienia pracowników z kraju  macierzystego; #zapewnienie stabilizacji  na stanowiskach kierowniczych; #dobre postrzeganie przez  miejscowe władze i pracowników; #większe 
prawdopodobieństwo długookresowego spojrzenia na działalność oddziału z uwagi na długotrwałe zatrudnienie; #eliminacja barier językowych i kosztów szkoleń; #krótki czas reakcji na zmiany sytuacji lokalnej.      b)z pkt zagran 
oddziału przeds.: #możliwość realizacji ścieżki kariery wysoko wykwalifikowanych pracowników lokalnych; #autonomia działań oddziału.  "-":a)z pkt przeds.mac: #ryzyko zmniejszenia stopnia kontroli i koordynacji przez centralę; 
#ograniczenia szansy  menedżerów z kraju macierzystego na zdobycie zagranicznego doświadczenia i rozwoju kariery; #możliwy brak znajomości lub powiązań z pracownikami centrali utrudniający  proces komunikacji; #problem 
lojalności w przypadku sprzeczności interesów centrali i zagranicznego oddziału. b)z pkt  zagran oddziału przeds.: #brak fachowych i menedżerskich kompetencji może doprowadzić do ograniczonej wydajności i upadku oddziału; #w 
odniesieniu do kluczowych stanowisk może sprzyjać politycznym konfliktom w ramach oddziału.      3)z kraju trzeciego świata: "+":a)z pkt przeds.mac:  #wynagrodzenie i koszty przeprowadzki mogą być niższe niż w przypadku 
pracowników  z  kraju  macierzystego;  #możliwość  redukcji  bariery  językowej;  #zwiększenie  puli  kandydatów  w  procesie  rekrutacji;  #alternatywa  dla  zatrudnienia  miejscowych  pracowników;  #większa  skłonność  do  akceptacji 
oddelegowania za granicę aniżeli w przypadku pracowników z kraju macierzystego.   b)z pkt zagran oddziału przeds.: #możliwość przekazania wiedzy miejscowym pracownikom; #większe prawdopodobieństwo docenienia prawnych 
i kulturowych osobliwości kraju goszczącego z uwagi na większe międzynarodowe doświadczenie; #zajmujący niższe stanowiska kierownicze postrzegani są jako pracownicy krótkoterminowi i dlatego niestanowiący zagrożenia dla 
ścieżek  kariery  miejscowych  pracowników;  #istnieje  możliwość  szybszego  i  łatwiejszego  procesu  adaptacji.      "-":a)z  pkt  przeds.mac:    #krótkoterminowe  spojrzenie  na  działalność  oddziału;  #mogą  występować  ograniczenia  w 
zakresie uzyskiwania zezwoleń na pracę; #możliwość wystąpienia problemów natury kulturowej; #wybór może być oparty na podstawie kompetencji językowej aniżeli umiejętności menedżerskich; #zatrudnienie zbyt dużej liczby osób 
z tej grupy może spowodować utratę kontroli nad zagranicznymi operacjami przez centralę.   b)z pkt. zagran oddziału przeds.:  #kierownicy wyższego szczebla postrzegani są jako alternatywa pracowników z kraju macierzystego, 
blokująca możliwości kariery kadrze miejscowej; #mogą powodować kulturowe uprzedzenia; #przy sprzeciwie władz kraju goszczącego problemy z uzyskaniem pozwoleń na pracę; #problem z lojalnością w stosunku do firmy. 5) 
Kraje imigracji, oraz przypadek Polaków:  
TOP 10 NACJI EMIGRUJĄCYCH: 1.Chiny; 2.Rumunia; 3.Indie ; 4.Polska; 5.Meksyk; 6.Filipiny; 7.USA; 8.UK; 9.Niemcy; 10.Ukraina     KRAJ | POLACY  2000-2006 | POLACY 2007+     
Austria(-) | 5% | 3%     Belgia ^ | 5% | 10%     Czechy  (=) | 2% | 2%    Dania ^ | 5% | 13%     Niemcy (=) | 18% | 18%    Włochy (-) | 5% | 1,5%     Luksemburg ^ | 4% | 5%     Holandia ^ | 7% | 12%      Norwegia ^ | 13% | 18%     
Słowacja (-) | 7% | 5%      Szwecja ^ | 6% | 7%      Szwajcaria ^ | 1% | 2%      UK (-) | 10% | 7%         
 
 
 
4)pozyskiwanie międzynarodowych pracowników wśród absolwentów uczelni: 
Absolwenci wyższych uczelni cechują się dużą mobilnością, nawet między krajami, i wysiłki wielu firm skierowane są na pozyskanie absolwentów 
zarówno z kraju, jak i z zagranicy. W przypadku pozyskania absolwentów z zagranicy nabór utrudniony. [CZEMU?] W Europie czynnikiem ułatwiającym mobilność są działania podejmowane przez uniwersytety, które organizują i 
rozwijają  międzynarodowe  programy  studiów  oraz  praktyk  zagranicznych.  Poza  tym  istnieje  specjalny  program  edukacyjny  -ERASMUS-  którego  celem  jest  m.in.  doprowadzenie  do  porównywalności  programów  nauczania  w 
szkolnictwie wyższym, a tym  samym wyrównanie  poziomu wykształcenia w krajach ten  program realizujących. Służy on także rozwojowi  nauczania języków obcych.  Wiele przeds. międzynarodowych współpracujących ściśle z 
krajowymi i zagranicznymi uniwersytetami oferuje ich studentom programy stażowe -STAŻ-, w ramach których mogą oni pracować w niepełnym wymiarze czasu pracy w trakcie roku akademickiego bądź w pełnym wymiarze czasu 
pracy w okresie letnich wakacji  przed ukończeniem studiów.       1)przyczyny niepowodzeń ekspatriacji: Przyczyny niepowodzeń różnią się w odniesieniu do ekspatriantów pochodzących z różnych krajów (kultur).  [kolejność 
znaczenia  malejąca]      
a)  Amerykanie:  1.Niezdolność  współmałżonka  do  przystosowania  się;  2.Niezdolność  menedżera  do  przystosowania  się;  3.Inne  problemy  rodzinne;  4.Niedojrzałość  osobowa  i  emocjonalna  menedżera; 
5.Nieumiejętność  sprostania  zwiększonej  odpowiedzialności.      b)  Japończycy:  1.Niezdolność  do  radzenia  sobie  ze  zwiększonym  zakresem  obowiązków;  2.Trudności  w  kontaktach  z  nowym  otoczeniem;  3.Problemy  osobiste  i 
emocjonalne;  4.Niewystarczające  kompetencje;  5.Niezdolność  współmałżonki  do  przystosowania  się.      c)  Europejczycy:  1.Niezdolność  współmałżonka  do  przystosowania  się;  2.Inne  problemy  rodzinne;  3.Obawy  związane  z 
repatriacją.         2)czynniki decydujące o sukcesie menadżera międzynarodowego:  I.Predyspozycje zawodowe. Podstawową przesłanką wyboru - kompetencje kandydatów - ich zdolność do spełnienia wymogów stawianych 
przed stanowiskiem, które mieliby objąć.    II.Umiejętność kulturowego dostosowania się. Ekspatriant musi potrafić przystosować się do nowego, często obcego otoczenia dla efektywnego wypełniania swoich obowiązków.   III.Chęć 
pobytu za granicą (ze strony kandydata i jego rodziny). Zaadoptowanie się w obcej kulturze bardzo ważne dla sprawnej realizacji powierzonego zadania.    IV.Profil gwarantującego powodzenie kandydata do pracy za granicą. W 
wielu przeds.opracowane są takie profile wykorzystywane w procesie ich oceny, kandydaci o podobnym profilu dają większe prawdopodobieństwo sukcesu. Profile obejmują: doświadczenie, wykształcenie, zainteresowania, oznaki 
elastyczności, sytuacja rodzinna, chęć pobytu za granicą.            4)problemy kariery współmałżonka ekspatrianta: Stosowane rozwiązania zależą od długości okresu pobytu za granicą oraz znaczenia procesów globalizacyjnych 
w działalności przedsiębiorstwa. Do  najczęściej stosowanych rozwiązań  należą: 1.Doradztwo w zakresie  kształtowania ścieżek kariery obu współmałżonków;  2.Pomoc przeds.w przygotowaniu do ubiegania się o pracę  w kraju 
przebywania współmałżonka, obejmuje ona poinformowanie o kulturowych, ekonomicznych i społecznych aspektach ubiegania się o stanowisko w kraju, do którego przeniesiono współmałżonka; 3.Pomoc w znalezieniu pracy dla 
współmałżonka  w  ramach  przedsiębiorstwa  lub  zagranicznego  kooperanta;  4.Zorganizowanie  wyjazdu  zapoznawczego  do  kraju  przemieszczenia  dla  współmałżonka;  5.Zagwarantowanie  okresowych  wizyt  w  kraju  dla  obu 
współmałżonków  w  celu  utrzymania  kontaktów  rodzinnych;  6.Położenie  nacisku  na  dokształcanie  podnoszące  kwalifikacje  współmałżonka;  7.Gdy  pobyt  za  granicą  organizowany  w  formie  kilku  następujących  po  sobie  3  lub  4-
miesięcznych  wyjazdów  którego  celem  jest  nabycie  międzynarodowego  doświadczenia,  osobie  towarzyszącej  można  powierzyć  wykonanie  kilku  specjalnych  zadań  na  terenie  krajów  pobytu.        1)Wady  i  zalety globalizacji
SZANSE: + praca dla mieszkańców krajów rozwijających się;  + wzrost konkurencyjności gospodarki i firm;  + międzynarodowe możliwości kariery;  + rozwój firm na skalę międzynarodową ;  + wzrost zatrudnienia wysokiej klasy 
specjalistów;  + napływ nowych technologii;  + wzrost efektywności (wyższa specjalizacja i silniejsza konkurencja);  + rozszerzenie oferty;  + poprawa poziomu życia ;  + trwały wzrost gospodarczy;  + większy wybór;  + lepszy dostęp 
do kapitału.   ZAGROŻENIA:  - upadek rodzimych firm ;  - wyzysk w krajach rozwijających się;  - spekulacje na rynkach finansowych -> efekt zarażania;  - uzależnienie się od handlu międzynarodowego;  - napływ taniej siły roboczej -
> bezrobocie;  - wzrost nierówności społecznych             
 
 
2)  Problemy przy  zatrudnianiu  Polaka  w  UK  i  Niemczech:  
PL|NIEM|UK;  Dystans  władzy      68|35|35;  Indywidualność      60|67|89;    Męskość    64|66|66;    Unikanie  niepewności    93|65|35; 
Długookresowe  podejście    32|31|25.                      3)  Komunikacja  w  kontekście  międzynarodowym:  Kulturowe  uwarunkowania  rynku  pracy,  stanowić  mogą  czynnik  zmuszający  przeds. 
międzynarodowe do sięgania do innych źródeł pozyskania kandydatów. We Francji, absolwenci tworzą elitę kandydatów na kierownicze stanowiska i  mają dużą szansę na zrobienie kariery 

pewnej i trwałej. W krajach azjatyckich, nawet tam, gdzie kobiety mają równorzędny dostęp do studiów wyższych, na stanowiska kierownicze dostaje się niewiele z nich, co jest uwarunkowane 
tradycją  i  wymogami  otoczenia  firmy.      Przedsiębiorstwa  powinny  uwzględnić  przy  naborze:  -    strukturę  etniczną  kraju,  w  którym  chcą  rozwijać  działalność;      -  znajomość  miejscowego, 
zwyczajowo ukształtowanego modelu rozwoju kadry.   Cztery podejścia:#anglo-holenderskie – wykorzystanie metody assessment center;   #germańskie – przygotowanie do kariery funkcyjnej;   
#model japoński – rekrutacja spośród grona  czołówki absolwentów uniwersytetów japońskich;   #romańskie  – nabór elitarny, duże  znaczenie ukończony  uniwersytet             4) Co to jest 

umiędzynarodowienie  firm,  jakie  formy  może  przyjąć:    Internacjonalizacja  -  umiędzynarodowienie  działalności  przeds.    Rodzaje  internacjonalizacji:  a)czynna:  #filie;  #eksport; 
#przedstawicielsta;  #oddzialy;  #sprzedaz  wlasnych  technologii;  #sprzedaz  know-how;  #korporacje  kapitalowe  i  niekapitalowe;  #związki  z  innymi  przedsiebiorcami  (joint  venture);  #alianse 
strategiczne.  b)bierna: #zakup technologii;  #zakup licencji;  #uczestnictwo poddostawcy przeds., ktore sa eksporterami;  #korzystanie z obcej sieci frenschising;  #import.          6) Inwestycje 

w skali międzynarodowej: MNC podejmują inwestycje w skali międzynarodowej ze względu na: - bliskość kraju inwestycji #koszty pracy;  #specjalne strefy domownicze, granty przyznawane 
przez rząd, samorząd, lokalne zwolnienia z podatków;  #dostęp do nowego rynku;   #dostęp do siły roboczej;  #wzrost gospodarczy;  #stabilność polityczna i gospodarcza;  #strategie oligopolu;  
#przyjazny system prawny (prawo pracy)          7) Formy ekspatriacji:  a)Ze względu na czas trwania oddelegowania  #krótkookresowe (rozwiązywanie problemów, koordynacja projektów, bez 

rodziny);    #przedłużone  (np.  programy  rozwojowe  dla  młodych  talentów);    #długookresowe  (1-5  lat,  sprawowanie  funkcji  kierowniczej).      b)Inny  podział:    #średniookresowe  (1-3  lata);  
#
długookresowe (3-5 lat) częściej wykorzystywane przez firmy europejskie i japońskie - zwykle kadra kierownicza.   Nowe formy ekspatriacji: *dojeżdżanie do pracy (jedno, dwutygodniowe 
pobyty,  rodzina  pozostaje  w  kraju  zamieszkania);    *wyjazdy  kontraktowe  (projekty  np.  6-12  mies.);    *frequent  flyer  -  regularne,  częste  podróże  biznesowe  (np.  audytorzy  wewnętrzni);                            

.................................................................................................................

.*oddelegowanie wirtualne - większość koordynacji pracy za granicą odbywa się z miejsca zamieszkania 

 

1)zatrudnienia macierzystego pracownika(+/-): +: a) z pkt. przeds.mac.: #bezpośr kontrola oddziału; #ułatwienie transferu i ustanowienia kultury org. w początkowych etapach tworzenia oddziału; 

#umożliwienie przejścia kolejnego szczebla drabiny kariery cenionym pracownikom centrali; #zabezpieczenie realizacji założonych w centrali celów strateg. i polityki przeds.; #umacnianie międzynar. 

orientacji  przeds.macierzystego;  #wyszkolenie  grupy  menedżerów  mających  międzynarodowe  dośw.          b)z  pkt  zagran.  oddziału  przeds.:#możliwość  przekazywania  wiedzy  miejscowym 

pracownikom; #ułatwienie przejścia pracowników miejscowych do centrali; #zapewnienie miejscowym menedżerom czasu niezbędnego dla nabycia wymaganych umiejętności; #bezpośredni kontakt 

z centralą; #posiadanie wiedzy eksperckiej w odniesieniu do problemów, które mogą pojawić się w trakcie uruchamiania oddziału.   "-":a)z pkt przeds.mac:#bardzo kosztowne rozwiązanie; #ryzyko z 

niepowodzenia powierzonej misji; #możliwość spowodowania napięć w stosunkach z władzami kraju goszczącego; #problemy z karierą współmałżonka; #ograniczona wiedza o miejscowej kulturze; 

#krótkoterminowe  spojrzenie  na  działalność  oddziału;  #możliwość  wystąpienia  ograniczeń  w  zakresie  uzyskiwania  zezwoleń  na  pracę.    b)z  pkt  zagran  oddziału  przeds.:#brak  możliwości  rozwoju 

karier  lokalnych  menedżerów;  #niezadowolenie  spowodowane  wystąpieniem  różnic  w  wynagrodzeniach  między  pracownikami  z  kraju  macierzystego  i  miejscowymi.            2)z  kraju  goszczącego: 

"+":a)z  pkt  przeds  mac:  #znajomość  miejscowej  kultury,  rynku;  #mniej  kosztowne  od  zatrudnienia  pracowników  z  kraju  macierzystego;  #zapewnienie  stabilizacji  na  stanowiskach  kierowniczych; 

#dobre postrzeganie przez miejscowe władze i pracowników; #większe prawdopodobieństwo długookresowego spojrzenia na działalność oddziału z uwagi na długotrwałe zatrudnienie; #eliminacja 

barier językowych i kosztów szkoleń; #krótki czas reakcji na zmiany sytuacji lokalnej.      b)z pkt zagran oddziału przeds.: #możliwość realizacji ścieżki kariery wysoko wykwalifikowanych pracowników 

lokalnych;  #autonomia  działań  oddziału.    "-":a)z  pkt  przeds.mac: #ryzyko  zmniejszenia  stopnia  kontroli  i  koordynacji  przez  centralę;  #ograniczenia  szansy  menedżerów  z  kraju  macierzystego  na 

zdobycie  zagranicznego  doświadczenia  i  rozwoju  kariery;  #możliwy  brak  znajomości  lub  powiązań  z  pracownikami  centrali  utrudniający  proces  komunikacji;  #problem  lojalności  w  przypadku 

sprzeczności interesów centrali i zagranicznego oddziału. b)z pkt  zagran oddziału przeds.: #brak fachowych i menedżerskich kompetencji może doprowadzić do ograniczonej wydajności i upadku 

oddziału; #w odniesieniu do kluczowych stanowisk może sprzyjać  politycznym konfliktom w ramach oddziału.         3)z  kraju trzeciego świata:  "+":a)z pkt przeds.mac:  #wynagrodzenie i  koszty 

przeprowadzki mogą być niższe niż w przypadku pracowników z kraju macierzystego; #możliwość redukcji bariery językowej; #zwiększenie puli kandydatów w procesie rekrutacji; #alternatywa dla 

zatrudnienia  miejscowych  pracowników;  #większa  skłonność  do  akceptacji  oddelegowania  za  granicę  aniżeli  w  przypadku  pracowników  z  kraju  macierzystego.      b)z  pkt  zagran  oddziału  przeds.: 

#możliwość przekazania wiedzy miejscowym pracownikom; #większe prawdopodobieństwo docenienia prawnych i kulturowych osobliwości kraju goszczącego z uwagi na większe międzynarodowe 

doświadczenie;  #zajmujący  niższe  stanowiska  kierownicze  postrzegani  są  jako  pracownicy  krótkoterminowi  i  dlatego  niestanowiący  zagrożenia  dla  ścieżek  kariery  miejscowych  pracowników; 

#istnieje  możliwość  szybszego  i  łatwiejszego  procesu  adaptacji.      "-":a)z  pkt  przeds.mac:    #krótkoterminowe  spojrzenie  na  działalność  oddziału;  #mogą  występować  ograniczenia  w  zakresie 

uzyskiwania  zezwoleń  na  pracę;  #możliwość  wystąpienia  problemów  natury  kulturowej;  #wybór  może  być  oparty  na  podstawie  kompetencji  językowej  aniżeli  umiejętności  menedżerskich; 

#zatrudnienie zbyt dużej liczby osób z tej grupy może spowodować utratę kontroli nad zagranicznymi operacjami przez centralę.   b)z pkt. zagran oddziału przeds.:  #kierownicy wyższego szczebla 

postrzegani  są  jako  alternatywa  pracowników  z  kraju  macierzystego,  blokująca  możliwości  kariery  kadrze  miejscowej;  #mogą  powodować  kulturowe  uprzedzenia;  #przy  sprzeciwie  władz  kraju 

goszczącego problemy z uzyskaniem pozwoleń na pracę; #problem z lojalnością w stosunku do firmy. 

 

 

4)pozyskiwanie międzynarodowych pracowników wśród absolwentów uczelni: Absolwenci wyższych uczelni cechują się dużą mobilnością, nawet między krajami, i wysiłki wielu firm skierowane 

są na pozyskanie absolwentów zarówno z kraju, jak i z zagranicy. W przypadku pozyskania absolwentów z zagranicy nabór utrudniony. [CZEMU?] W Europie czynnikiem ułatwiającym mobilność są 

działania podejmowane przez uniwersytety, które organizują i rozwijają międzynarodowe programy studiów oraz praktyk zagranicz nych. Poza tym istnieje specjalny program edukacyjny -ERASMUS

którego celem jest m.in. doprowadzenie do porównywalności programów nauczania w szkolnictwie wyższym, a tym samym wyrównanie poziomu wykształcenia w krajach ten program realizujących. 

Służy on także rozwojowi nauczania języków obcych.  Wiele przeds. międzynarodowych współpracujących ściśle z krajowymi i zagranicznymi uniwersytetami oferuje ich studentom programy stażowe 

-STAŻ-, w ramach których mogą oni pracować w niepełnym wymiarze czasu pracy w trakcie roku akademickiego bądź w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie letnich wakacji przed ukończeniem 

studiów.       1)przyczyny niepowodzeń ekspatriacji: Przyczyny niepowodzeń różnią się w odniesieniu do ekspatriantów pochodzących z różnych krajów (kultur). [kolejność znaczenia malejąca]   a) 

Amerykanie: 1.Niezdolność współmałżonka do przystosowania się; 2.Niezdolność menedżera do przystosowania się; 3.Inne problemy rodzinne; 4.Niedojrzałość osobowa i emocjonalna menedżera; 

5.Nieumiejętność  sprostania  zwiększonej  odpowiedzialności.      b)  Japończycy:  1.Niezdolność  do  radzenia  sobie  ze  zwiększonym  zakresem  obowiązków;  2.Trudności  w  kontaktach  z  nowym 

otoczeniem;  3.Problemy  osobiste  i  emocjonalne;  4.Niewystarczające  kompetencje;  5.Niezdolność  współmałżonki  do  przystosowania  się.      c)  Europejczycy:  1.Niezdolność  współmałżonka  do 

przystosowania  się;  2.Inne  problemy  rodzinne;  3.Obawy  związane  z  repatriacją.                  2)czynniki  decydujące  o  sukcesie  menadżera  międzynarodowego:    I.Predyspozycje  zawodowe. 

Podstawową przesłanką wyboru - kompetencje kandydatów - ich zdolność do spełnienia wymogów stawianych przed stanowiskiem, które mieliby objąć.    II.Umiejętność kulturowego dostosowania 

się.  Ekspatriant  musi  potrafić  przystosować  się  do  nowego,  często  obcego  otoczenia  dla  efektywnego  wypełniania  swoich  obowiązków.      III.Chęć  pobytu  za  granicą  (ze  strony  kandydata  i  jego 

rodziny).  Zaadoptowanie  się  w  obcej  kulturze  bardzo  ważne  dla  sprawnej  realizacji  powierzonego  zadania.        IV.Profil  gwarantującego  powodzenie  kandydata  do  pracy  za  granicą.  W  wielu 

przeds.opracowane  są  takie  profile  wykorzystywane  w  procesie  ich  oceny,  kandydaci  o  podobnym  profilu  dają  większe  prawdopodobieństwo  sukcesu.  Profile  obejmują:  doświadczenie, 

wykształcenie, zainteresowania, oznaki elastyczności, sytuacja rodzinna, chęć pobytu za granicą.              4)problemy kariery współmałżonka ekspatrianta: Stosowane rozwiązania zależą od 

długości okresu pobytu za granicą oraz znaczenia procesów globalizacyjnych w działalności przedsiębiorstwa. Do najczęściej stosowanych rozwiązań należą: 1.Doradztwo w zakresie kształtowania 

ścieżek kariery obu współmałżonków; 2.Pomoc przeds.w przygotowaniu do ubiegania się o pracę w kraju przebywania współmałżonka, obejmuje ona poinformowanie o kulturowych, ekonomicznych i 

społecznych aspektach ubiegania się o stanowisko w kraju, do którego przeniesiono współmałżonka; 3.Pomoc w znalezieniu pracy dla współmałżonka w ramach przedsiębiorstwa lub zagranicznego 

kooperanta;  4.Zorganizowanie  wyjazdu  zapoznawczego  do  kraju  przemieszczenia  dla  współmałżonka;  5.Zagwarantowanie  okresowych  wizyt  w  kraju  dla  obu  współmałżonków  w  celu  utrzymania 

kontaktów  rodzinnych;  6.Położenie  nacisku  na  dokształcanie  podnoszące  kwalifikacje  współmałżonka;  7.Gdy  pobyt  za  granicą  organizowany  w  formie  kilku  następujących  po  sobie  3  lub  4-

miesięcznych wyjazdów którego celem jest nabycie międzynarodowego doświadczenia, osobie towarzyszącej można powierzyć wykonanie kilku specjalnych zadań na terenie krajów pobytu. 

 

1)Wady i zalety globalizacjiSZANSE: + praca dla mieszkańców krajów rozwijających się;  + wzrost konkurencyjności gospodarki i firm;  + międzynarodowe możliwości kariery;  + rozwój firm na 

skalę międzynarodową ;  + wzrost zatrudnienia wysokiej klasy specjalistów;  + napływ  nowych technologii;  + wzrost efektywności (wyższa specjalizacja  i silniejsza konkurencja);  + rozszerzenie 

oferty;  + poprawa poziomu życia ;  + trwały wzrost gospodarczy;  + większy wybór;  + lepszy dostęp do kapitału.   ZAGROŻENIA:  - upadek rodzimych firm ;  - wyzysk w krajach rozwijających się;  - 

spekulacje na rynkach finansowych -> efekt zarażania;  - uzależnienie się od handlu międzynarodowego;  - napływ taniej siły roboczej -> bezrobocie;  - wzrost nierówności społecznych            2) 

Problemy przy zatrudnianiu Polaka w UK i Niemczech: PL|NIEM|UK; Dystans władzy   68|35|35; Indywidualność   60|67|89;  Męskość  64|66|66;  Unikanie niepewności  93|65|35; Długookresowe 

podejście  32|31|25.           3) Komunikacja w kontekście międzynarodowym: Kulturowe uwarunkowania rynku pracy, stanowić mogą czynnik zmuszający przeds. międzynarodowe do sięgania do 

innych źródeł pozyskania kandydatów. We Francji, absolwenci tworzą elitę kandydatów na kierownicze stanowiska i mają dużą szansę na zrobienie kariery pewnej i trwałej. W krajach azjatyckich, 

nawet  tam,  gdzie  kobiety  mają  równorzędny  dostęp  do  studiów  wyższych,  na  stanowiska  kierownicze  dostaje  się  niewiele  z  nich,  co  jest  uwarunkowane  tradycją  i  wymogami  otoczenia  firmy.   

Przedsiębiorstwa powinny uwzględnić przy naborze: -  strukturę etniczną kraju, w którym chcą rozwijać działalność;   - znajomość miejscowego, zwyczajowo ukształtowanego modelu rozwoju kadry.   

Cztery podejścia:#anglo-holenderskie –  wykorzystanie metody assessment center;    #germańskie  – przygotowanie do kariery funkcyjnej;    #model japoński – rekrutacja spośród grona czołówki 

absolwentów  uniwersytetów  japońskich;      #romańskie  –  nabór  elitarny,  duże  znaczenie  ukończony  uniwersytet                      4)  Co  to  jest  umiędzynarodowienie  firm,  jakie  formy  może  przyjąć:  

Internacjonalizacja  -  umiędzynarodowienie  działalności  przeds.    Rodzaje  internacjonalizacji:  a)czynna:  #filie;  #eksport;  #przedstawicielsta;  #oddzialy;  #sprzedaz  wlasnych  technologii;  #sprzedaz 

know-how;  #korporacje  kapitalowe  i  niekapitalowe;  #związki  z  innymi  przedsiebiorcami  (joint  venture);  #alianse  strategiczne.    b)bierna:  #zakup  technologii;    #zakup  licencji;    #uczestnictwo 

poddostawcy przeds., ktore sa eksporterami;  #korzystanie z obcej sieci frenschising;  #import.          5) Kraje imigracji, oraz przypadek Polaków:  TOP 10 NACJI EMIGRUJĄCYCH: 1.Chiny; 

2.Rumunia; 3.Indie ; 4.Polska; 5.Meksyk; 6.Filipiny; 7.USA; 8.UK; 9.Niemcy; 10.Ukraina     KRAJ | POLACY  2000-2006 | POLACY 2007+     Austria(-) | 5% | 3%     Belgia ^ | 5% | 10%     Czechy  

(=) | 2% | 2%    Dania ^ | 5% | 13%     Niemcy (=) | 18% | 18%    Włochy (-) | 5% | 1,5%     Luksemburg ^ | 4% | 5%     Holandia ^ | 7% | 12%      Norwegia ^ | 13% | 18%     Słowacja (-) | 7% | 5%      

Szwecja ^ | 6% | 7%      Szwajcaria ^ | 1% | 2%      UK (-) | 10% | 7%        6) Inwestycje w skali międzynarodowej: MNC podejmują inwestycje w skali międzynarodowej ze względu na: - bliskość 

kraju inwestycji #koszty pracy;  #specjalne strefy domownicze, granty przyznawane przez rząd, samorząd, lokalne zwolnienia z podatków;  #dostęp do nowego rynku;   #dostęp do siły roboczej;  

#wzrost  gospodarczy;    #stabilność  polityczna  i  gospodarcza;    #strategie  oligopolu;    #przyjazny  system  prawny  (prawo  pracy)                    7)  Formy  ekspatriacji:    a)Ze  względu  na  czas  trwania 

oddelegowania    #krótkookresowe  (rozwiązywanie  problemów,  koordynacja  projektów,  bez  rodziny);    #przedłużone  (np.  programy  rozwojowe  dla  młodych  talentów);    #długookresowe  (1-5  lat, 

sprawowanie funkcji kierowniczej).   b)Inny podział:  #średniookresowe (1-3 lata);  #długookresowe (3-5 lat) częściej wykorzystywane przez firmy europejskie i japońskie - zwykle kadra kierownicza.   

Nowe  formy  ekspatriacji:  *dojeżdżanie  do  pracy  (jedno,  dwutygodniowe  pobyty,  rodzina  pozostaje  w  kraju  zamieszkania);    *wyjazdy  kontraktowe  (projekty  np.  6-12  mies.);    *frequent  flyer  - 

regularne, częste podróże biznesowe (np. audytorzy wewnętrzni);  *oddelegowanie wirtualne - większość koordynacji pracy za granicą odbywa się z miejsca zamieszkania 

 

 

 

3)Wymiary roznicujace kultury: #dystans wladzy - dystans miedzy przelozonym a podwladny; im wiekszy dystans, tym wyzszy stopien centralizacji.  #unikanie niepewnosci  - stopien w jakim pracownicy sa gotowy zaakceptowac 
sytuacje niepewnosci i zmiany, dzialac mimo braku formalnych procedur.  #indywidualizm i kolektywizm - odzwierciedla stopien, w jakim pracownicy sa sklonni zaakceptowac dominacje interesow grupowych nad indywidualnymi oraz 
przedkladanie identyfikacji grupowej nad indywidualna.  #meskosc i kobiecosc - wymiar zwiazany z wyznawanymi przez pracownikow wartosciami wplywajacymi na motywacje jednostek.     6) "luka kulturowa" - rozbieznosc miedzy 
funkjonujacymi w org normami i wartosciami a pozadanymi przez pracownikow wzorcami. Kilmann stwierdza ze mozna je opisac w wymiarach: #realizacja zadan - stopien w jakim zdaniem czlonkow org kultura sprzyja osiaganiu 
celow i realizacji zadan firmy;  #innowacyjnosc  - stopien w jakim kultura stwarza klimat sprzyjajacy generowaniu nowych pomyslow, akceptacji zmian;  #stosunki  miedzyludzkie  - stopien w jakim kultura umozliwia rozwiniecie sie 
prawidlowych relacji interpersonalnych.  #swoboda jednostki - zakres swobody dzialan jednostki w ramach org. oraz zbieznosc celow i dazen zyciowych jednostki z wymogami efektywniejszej pr acy w firmie.     8) Dlaczego kultura 
taka wazna?
 Firma nie moze byc konkurencyjna, jezeli nie potrafi okreslic potrzeb klientow, tak samo nie mozna osiagnac sukcesu bez umiejetnosci wyzwalajacych inicjatywe, zaangazowanie i odpowiedzialnosc pracownikow, co 
jest  uwarunkowane  kulturowo.  To  wlasnie  kultura  w  duzym  stopniu  decyduje,  czemu  nadajemy  szczegolne  znaczenie,  jakie  przyjmujemy  standardy  ocenienia,  co  uwazamy  za  pozadane  a  co  za  niedopuszczalne.        Czynniki 
wywolujace zmiany  kulturowe:
  #nowe  praktyki  zatrudnienia;  #zmiana  pokoleniowa;  #zmiana  na  rynku  pracy;  #zmiana  miedzy  plciami;  #inne:  rozwoj  systemow  edukacyjnych;  rozwoj  mediow,  zmiany  polityczne,  technologia, 
zewnetrzna  interwencja;  celowa  polityka  rzadu.          12)  Warunki  konieczne  do  wywolania  zmian  kulturowych  na  skutek  zagranicznej  interwencji:  #Cel-zewn.podmioty  zamierzaja  dokonac  zmiany  wartosci.    #Lokalne 
przywodztwo-pozytywnie nastawione do interwencji.  #Nowe mozliwosci-Lokalne przywodztwo dostrzega nowe mozliwosci wynikajace z interwencji i wspiera lub kieruje procesem zmian.  #Szacunek-obcokrajowcy budza szacunek.  
#Kontakty-Obcokrajowcy  utrzymuja  regularne  i  przyjazne  kontakty  z  miejscowa  wladza.    #Okres  pobytu-Obcokrajowcy  chca  sie  na  dluzej  osiedlic.          Jakie  czynniki  decyduja  o  zatrunieniu  lokalnych/zagranicznych 
pracownikow?
 #struktura miedzynarodowej korporacji; #branza; #strategie; #technoligia; #wiek i kondycja; #dostepnosc specjalistow w centrali i oddziale; #obawe przed utrata lokalnych menedzerow; #poziom kwalifikacji lokalnego 
personelu; #narodowa kulture.     18) Czynniki wplywajace na redukcje liczby obcokrajowcow pracujacych w zagranicznych oddzialach: #koszty; #nowe technologie informacyjne; #coraz wieksza liczba dobrze wyszkolonych i 
doswiadczonych pracownikow lokalnych; # rosnace mozliwosci zwiekszania uprawnien lokalnych pracownikow; #polityke rzadowa zmierzajaca do redukcji liczby zagranicznych pracownikow oraz wsparcia rozwoju lokalnych talentow 
menedzerskich.       22) Szok kulturowy - definiowany jako poczucie dezorientacji psychicznej, ktorej towarzyszy wiekszosci ludziom rozpoczynajacym zycie w kulturze odmiennej od ich wlasnej. Nieprzyjemne skutki: #niski poziom 
energii do  pracy; #poczucie frustracji; #poczucie wyobcowania i tesknota  za domem; #antagonizm wobec  lokalnych  mieszkancow  i kultury; #potrzeba samotnosci; #depresja.        23) Odwrotny szok kulturowy - powracajacy 
pracownik musi sie dostosowac do roznic dzielacych oba kraje. Dotycza one: #korzysci finansowych; #kosztow zycia; #poziomu pomocy w kraju; #zycia towarzyskiego; #mniejszego poziomu wladzy i ekscytacji; #alienacji zawodowej 
i poczucia braku swiadomosci zmian ktore zaszly w centrali.    2)KULT.ORG- Niektorzy badacze dowodza, ze wartosci i normy charakterystyczne dla kultury narodowej silnie wplywaja na strukture, strategie i styl zarzadzania przeds. 
Stevens  zidentyfikowal  4  typy  ogr  metafor.  Francuzi="ludzka  piramida"  -  prezes  na  szczycie,  pozostali  wspolpracownicy  wspoldzialaja  zgodnie  z  ustalonymi  regulami.  Niemcy="dobrze  naoliwiona  maszyna"  -  dzialania  reguluja 
okreslone zasady. Bryt="targ" - uczestnicy procesow org.prowadza ze soba negocjacje, wyniki tych negocjacji nie sa zalezne od hierarchii ani procedur. Azja="rodzinny" - wladza w duzym stopniu scentralizowana, znajduje sie w 
rekach  rodzicow,  wyniki  nie  sa  zdeterminowane  przez  procedury.  Niektorzy  badacze  uwazaja,  ze  procesy  gosp  integracji  sprzyjaja  powstawaniu  kultury  ponadnarodowej  (Mcdonaldyzacja  spoleczenstwa).  Pomijanie  różnic 
kulturowych wydaje sie miec tak samo negatywne konsekwencje dla zarzadzania jak ich wyolbrzymianie.      

 

 

 

15) Lokalne kierownictwo - naleza do personelu obslugujacego zagraniczna inwestycje lub sa zatrudnianiu w kraju w ktorym jest ona zlokalizowana. Chronia miedzynarodowa korporacje przed roznymi typami ryzyka wynikajacymi 
z  braku  odpowiedniej  reakcji  na  lokalne  srodowisko.  Zalety  z  zatrudnienia:  +wielonarodowa  korporacja  ulega  "umiedzynarodowieniu";  +pozycja  oddzialu  moze  zostac  wzmocniona;  +lokalny  menedzer  zdobywa  odpowiednie 
kwalifikacje i otrzymuje  mozliwosc zarzadzania oddzialem; +lokalny posiada lepsze kontakty na lokalnych rynkach, lepiej rozumie lokalne potrzeby; +nie istnieje zapotrzebowanie na szkolenie obcokrajowcow; +unika sie kosztow 
oddelegowania  pracownikow za granice; +nagrody przyznawane lokalnemu  moga byc  nizsze.     Wady: -kontrola centrali nad oddzialem  zostaje oslabiona;  -oddzial jest bardziej sklonny rozwinac wlasna kulture organizacyjna;  -
personel centrali nie ma mozliwosci pracy za granica; -centrala mniej wyczulona na potrzeby oddzialu; -centrala i menedzer nie reprezentuja wspolnej kultury co moze prowadzic do nieporozumien; -komunikacja miedzy centrala i 
oddzialem  jest  slabsza;  -centrala  ma  mniejsza  zdolnosc  wplywania  na  dzialania  oddzialu  w  krytycznych  sytuacjach;  -centrala  ma  mniejsza  zdolnosc  ochrony  swojej  opatentowanej  technologii  oraz  standardow  jej  uzywania  i 
utrzymania.        Zagraniczne  kierownictwo  -  sa  oddelegowani  do  projektu  z  centrali.  Moga  miec  odpowiednie  dosw.zdobyte  w  kraju  centrali  lub  byc  specjalnie  przydzieleni  do  tego  zadania.  Zaliczaja  sie  do  nich  pracownicy 
zatrudnieni w panstwach trzecich. Moga dostarczac umiejetnosci i niekiedy przyczynic sie do rozwoju lokalnych menedzerow w celu umozliwienia im przyszlych awansow. Zalety: +centrala ma wiekszy zakres kontroli nad oddzialem; 
+transfer kultury  org z centrali  do oddzialu jest latwiejszy; +personel centrali zdobywa doswiadczenie za granica; +centrala staje sie bardziej wyczulona na potrzeby oddzialu; +...    Wady: - lokalny personel  ma  mniej  mozliwosci 
zarzadzania oddzialem; -zagraniczny pracownik(zp) potrzebuje czasu na zbudowanie lokalnych wiezi; -zp jest mniej wyczulony na potrzeby lokalnego rynku; -zp moze nie znac lokalnego jezyka; -ma mniejsze dosw w zarzadzaniu 
lokalnym persolenem; -potrzeba wyszkolenia; -koszty zwiazane z oddelegowaniem; -...   19) Kierownictwo centrali i oddzialu musza chronic wysylanych pracownikow za granice. Trzy funkcje zwiazane z zarzadzaniem tymi 
osobami: #selekcja; #szkolenia; #wsparcie.  Zakres obowiazkow okresla: *zadania; *docelowe standardy wynikow jego pracy; *procedury raportowania; *jakie czynnosci sa oceniane i w jaki sposob; *kto dokonuje tej oceny.   Kryteria 
selekcji: #realistyczne spojrzenie na pozytywne i negatywne strony wyjazdu; #pozytywne oczekiwania co do zycia w nowej kulturze; #zdolnosc do adaptacji; #umiejetnosci negocjacyjne, rozpoznawania i rozwiazywania problemow, 
komunikowania  sie;  #dojrzalosc  emocjonalna  w  tolerowaniu  niepewnosci;  #zdolnosc  do  uczenia  sie  z  doswiadczenia;  #umiejetnosc  integrowania  sie  z  innymi;  #motywacja  do  zycia  i  pracy  w  nowej  kulturze.      Czego  oczekuje 
oddelegowany pracownik? Oczekuje solidnego kontraku ktory jasno okresla jego zakres obowiazkow, warunki pracy oraz priorytety procesu raportowania. Oczekuje tez: # sprawiedliwego wynagrodzenia; #czasu do przygotowania 
sie  na  objecie  stanowiska;  #niezbednych  szkolen  dla  niego  i  osob  bedacych  na  jego  utrzymaniu;  #wsparcia  w  nowej  pracy  i  po  powrocie;  #stworzenia  planu  jego  kariery;  #lepszych  perspektyw  awansu.            13)  Kontrola 
biurokratyczna
 (model Jaegera) - celem rozwiniecie przez oddzial kultury opartej na ogolnej i biurokratycznej wydajnosci. Centrala wspiera te wartosci, narzucajac mu bezosobowe przepisy rzadzace procesem selekcji, rekrutacji, 
szkolenia  i  nagradzania,  a  takze  regulujace  zachowanie  jednostki  i  proces  produkcji:  a)f.kontroli  zachowania  koncentruje  sie  na  monitorowaniu  i  ocenie  okreslonych  dzialan.  b)f.kontroli  produkcji  oznacza  rozwijanie  systemow 
raportowania i  monitorowania. Zalety: +Gdy kontrola  biurokratyczna skuteczna, oddzial  przeksztalca  sie w wydajna  komorke  operacyjna,  ktora  moze tworzyc wlasna kulture. Koszty z tym zwiazane  niewielkie.  Wady: -Lojalnosc 
oddzialu wobec centrali jest mala. Relacje za pomoca e-komunikacji nie prowadza do powstania silnych wiezow lojalnosci.      14) Kontrola kulturowa - celem budowanie lojalnosci oddzialu wobec firmy oraz menedzerow centrali. 
Techniki wykorzystywane do rozwijania f.kontroli kulturowej  najintensywniej stosowane we wczesnych  latach  istnienia oddzialu  i obejmuja: #zatrudnienie  duzej il.obcokrajowcow; #programy  socjalizacji dla pracownikow; #czeste 
wymiany miedzy oddzialem a centrala; #seminaria firmowe, wizyty w centrali; #imprezy firmowe. Zalety: +moze sie przyczynic do powstania poteznych wzajemnych zobowiazan miedzy centrala i oddzialem. Wady: -Koszty zwiazane 
z utrzymaniem w oddziale duzej liczby zagranicznych pracownikow wysobie.