Microsoft Word - Technik_budownictwa_311[04]_O1.01

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
i NAUKI

Władysława Maria Francuz

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
311[04].O1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Prawna ochrona pracy

5.1.1. Ćwiczenia 9
5.1.2. Sprawdzian postępów 10
5.2. Wymagania higieniczno-sanitarne i bezpieczeństwa pracy oraz

bezpieczeństwa przeciwpożarowego w budownictwie

5.2.1. Ćwiczenia 11
5.2.2. Sprawdzian postępów 12
5.3. Wentylacja i klimatyzacja pomieszczeń pracy

5.3.1. Ćwiczenia 13
5.3.2. Sprawdzian postępów 14
5.4. Czynniki szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne występujące w procesach

pracy

5.4.1. Ćwiczenia 15
5.4.2. Sprawdzian postępów 16
5.5. Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz

udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia

5.5.1. Ćwiczenia 17
5.5.2. Sprawdzian postępów 18
5.6. Bezpieczeństwo pracy podczas obsługiwania urządzeń elektrycznych,

napędowych i pod ciśnieniem

5.6.1. Ćwiczenia 19
5.6.2. Sprawdzian postępów 20
5.7. Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej

5.7.1. Ćwiczenia 21
5.7.2. Sprawdzian postępów 22
5.8. Zasady bezpieczeństwa pracy przy wykonywaniu robót budowlanych

i ziemnych

5.8.1. Ćwiczenia 23
5.8.2. Sprawdzian postępów 24
5.9. Zasady bezpieczeństwa podczas transportu oraz magazynowania materiałów

i wyrobów budowlanych

5.9.1. Ćwiczenia 25
5.9.2. Sprawdzian postępów 26
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik budownictwa.

W poradniku zamieszczono:

− wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,

aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

− cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy

z poradnikiem,

− przykładowe scenariusze zajęć,
− ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania-uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

− ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, w szczególności: metody
inscenizacji, przypadków, dyskusji dydaktycznej, tekstu przewodniego, oraz ćwiczenia
praktyczne i gry symulacyjne z zastosowaniem środków ochrony osobistej i sprzętu
gaśniczego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska” uczeń
powinien umieć:
− korzystać z różnych źródeł informacji,
− posługiwać się bezpiecznie podstawowymi narzędziami, przyrządami i urządzeniami

stosowanymi w środowisku życia ucznia,

−  określać metody wykonawstwa budowlanego,
−  określać własne prawa i obowiązki,
−  rozpoznawać podstawowe akty prawne,
−  uczestniczyć w dyskusji, prezentacji i obronie własnego stanowiska,
−  poczuwać się do odpowiedzialności za zdrowie (życie) własne i innych,
−  stosować podstawowe zasady etyczne (rzetelnej pracy, punktualności, dotrzymania

danego słowa, uczciwości, odpowiedzialności za skutki, prawdomówności),

−  odróżniać materiały i technologie stosowane w budownictwie,
−  rozpoznawać instalacje występujące w budynku,
−  współpracować w grupie z uwzględnieniem podziału zadań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

− zinterpretować podstawowe akty prawne dotyczące praw i obowiązków pracownika,

pracodawcy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy,

− zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia

i życia,

− zastosować odpowiednie zabezpieczenia terenu budowy,
− podjąć działania w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją

przeciwpożarową,

− zastosować podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony

przeciwpożarowej,

− zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas obsługiwania urządzeń elektrycznych

i urządzeń pod ciśnieniem,

− zastosować zasady ochrony środowiska,
− dobrać i zastosować odzież ochronną oraz środki ochrony osobistej do określonych prac

budowlanych,

−  dostrzec zagrożenia związane z wykonywaną pracą,
−  przewidzieć i zapobiec zagrożeniom życia i zdrowia pracowników,
−  obsłużyć maszyny do robót budowlanych i ziemnych zgodnie z zasadami eksploatacji,

z uwzględnieniem bezpieczeństwa ogólnego w poszczególnych robotach budowlanych,

− zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas transportowania oraz

magazynowania materiałów i wyrobów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz I

Temat: Udzielanie pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy na budowie

Cel: kształtowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w różnych sytuacjach
zagrożenia życia w wyniku wypadku przy pracy na budowie.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−  ocenić zagrożenie życia poszkodowanego w wypadku na budowie,
−  rozpoznać rodzaj obrażeń,
−  udzielić pierwszej pomocy w różnych sytuacjach: omdlenia, krwotoku, złamania

kończyny, pełnej utraty przytomności, złamania obojczyka, oparzenia, zatrucia gazem,

−  wezwać pomoc zespołu ratowniczego,
−  uzyskać dodatkową pomoc od innych osób,
−  współpracować w grupie.

Metody nauczania-uczenia się:

−  inscenizacja,
−  ćwiczenia,
−  dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− praca w małych zespołach.

Środki dydaktyczne:

−  apteczka pierwszej pomocy,
−  dodatkowe środki opatrunkowe,
−  środki ochrony osobistej,
−  fantom.

Czas trwania:
90 minut.

Przebieg zajęć:
1.  Wprowadzenie do tematu.
2.  Uświadomienie celów zajęć.
3.  Zorganizowanie inscenizacji: podział na zespoły 3-4 osobowe, udzielanie pomocy

poszkodowanemu w zależności od objawów, w różnych sytuacjach: omdlenia, krwotoku,
złamania kończyny, pełnej utraty przytomności, złamania obojczyka, oparzenia, zatrucia
gazem.

4. Ćwiczenie w zespołach 3-4 osobowych; przyjęcie określonych ról, ustalenie sposobu

pomocy, udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu.

5. Inscenizacja przez poszczególne zespoły udzielania pierwszej pomocy w określonych

sytuacjach (z uwzględnieniem wezwania pomocy).

6. Dyskusja – analiza wykonania ćwiczeń przez poszczególne zespoły.
7. Podsumowanie zajęć – ocena poziomu umiejętności uczniów w udzielaniu pierwszej

pomocy, ich zaangażowania podczas inscenizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz II

Temat: Stosowanie środków ochrony indywidualnej w zależności od zagrożeń

Cel: kształtowanie umiejętności doboru środków ochrony indywidualnej i ich zastosowania
przy zagrożeniu fizycznym i chemicznym w robotach budowlanych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− rozróżnić zagrożenia fizyczne i chemiczne w robotach budowlanych,
− przedstawić zagrożenia dla różnych części ciała pracowników zatrudnionych przy

robotach budowlanych,

−  dobrać środki ochrony indywidualnej w zależności od zagrożeń,
−  posłużyć się środkami ochrony indywidualnej,
−  omówić zastosowanie środków ochrony indywidualnej,
−  współpracować w grupie.

Metody nauczania-uczenia się:

− gra symulacyjna z zastosowaniem środków ochrony osobistej.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− praca w małych zespołach.

Środki dydaktyczne:

− zarządzenie dotyczące stosowania środków ochrony indywidualnej,
− przykładowe środki ochrony osobistej:

⋅ odzież ochronna: kombinezon, fartuch, bluza, kamizelka, czapka,
⋅ ochrony kończyn dolnych: ochraniacze stopy, ochraniacze kolana, buty, getry,
⋅ ochrony kończyn górnych: różnego rodzaju rękawice, ochraniacze palców, ochraniacze

łokcia, ramienia i przedramienia,

⋅ ochrony głowy: hełmy,
⋅ ochrony oczu i twarzy: okulary, gogle, osłony twarzy,
⋅ ochrony słuchu: wkładki przeciwhałasowe, nauszniki, hełmy przeciwhałasowe,
⋅ ochrony układu oddechowego: półmaski, maski twarzowe, ustniki,
⋅ sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości: pasy bezpieczeństwa, szelki

bezpieczeństwa, kombinezony bezpieczeństwa, linki asekuracyjne.

Czas trwania:
90 minut.

Przebieg zajęć:
1.  Wprowadzenie do tematu.
2.  Uświadomienie celów zajęć.
3.  Zorganizowanie gry symulacyjnej:

− podział uczniów na zespoły przygotowujące środki ochrony indywidualnej dla

pracowników narażonych na: upadki z wysokości, przekłucia – przecięcia – otarcia,
wysoką temperaturę, zimno, mgłę, chlapanie – pryskanie, gazy – pary,

− ustalenie w zespołach potrzebnych środków ochrony indywidualnej,
− dobór środków,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Prawna ochrona pracy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Do przedstawionego w tabeli zestawienia obowiązków pracodawcy wpisz obowiązki

pracownika.

Pracodawca jest obowiązany

Pracownik jest obowiązany

Organizować pracę w sposób zapewniający
bezpieczne i higieniczne warunki pracy

Dbać o sprawność środków ochrony
indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie
z przeznaczeniem

Zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy przed
dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie
okresowych szkoleń w tym zakresie

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  przeanalizować obowiązki pracodawcy i pracownika,
2)  dokonać porównania obowiązków pracodawcy i pracownika,
3)  wpisać do tabeli właściwe określenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

objaśnienie,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− kodeks pracy.

Ćwiczenie 2

Razem z kolegą/koleżanką opracuj punkty regulaminu dla pracownika na podstawie

Art. 108 Kodeksu pracy dot. odpowiedzialności porządkowej pracowników.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zapisy w kodeksie pracy dotyczące odpowiedzialności porządkowej

pracownika,

2) wybrać informacje potrzebne do opracowania regulaminu,
3) opracować regulamin.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

objaśnienie,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− kodeks pracy.

5.1.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) scharakteryzować obowiązki pracownika w dziedzinie bezpieczeństwa

i higieny pracy

2) określić jakie podstawowe obowiązki ma pracodawca

3) określić jak ma przebiegać szkolenie bhp pracownika

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Wymagania higieniczno-sanitarne i bezpieczeństwa pracy

oraz bezpieczeństwa przeciwpożarowego w budownictwie

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ustal i zorganizuj ewakuację osób z pracowni, w której się znajdujesz.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z drogą ewakuacyjną z pracowni do wyjścia ewakuacyjnego w szkole,
2) wykonać szkic drogi ewakuacyjnej i nanieść znaki,
3) podać oznaczenie najbliżej znajdującej się gaśnicy i ustalić jej zakres wykorzystania.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

objaśnienie,

–

gra symulacyjna.

Środki dydaktyczne:

− przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej,
− przybory rysunkowe.

Ćwiczenie 2

Przedstaw kolejne etapy (scenkę) gaszenia pożaru w magazynie, w którym od

włączonego urządzenia elektrycznego zapaliły się puste opakowania papierowe.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować szkolną instrukcję przeciwpożarową,
2) stworzyć wraz z kolegą zespół do wykonania ćwiczenia (w uzgodnieniu z nauczycielem),
3) przygotować w zespole symulację gaszenia pożaru.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

gra symulacyjna lub inscenizacja.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−  szkolna instrukcja przeciwpożarowa,
−  ogólne przepisy ochrony przeciwpożarowej,
−  gaśnica.

5.2.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) określić proces palenia,

2) ustalić działania w przypadku zagrożenia pożarowego, zgodnie

z instrukcją przeciwpożarową,

3) zastosować podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami

ochrony przeciwpożarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Wentylacja i klimatyzacja pomieszczeń pracy

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ustal warunki wentylacji w pomieszczeniu pracowni.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zasady stosowania wentylacji w pomieszczeniach,
2) przeanalizować warunki występujące w pomieszczeniu,
3) sporządzić szkic z opisem proponowanej wentylacji pomieszczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

− przepisy rozporządzenia MP i PS oraz polskie normy dotyczące wentylacji,
− przybory rysunkowe.

Ćwiczenie 2

Oblicz wskaźnik wymiany powietrza w pomieszczeniu o kubaturze 5000 m

, do którego

dostarczono w ciągu godziny 30 000 m

powietrza.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zapisy w normach i przepisach dotyczące zasad obliczania wskaźnika

wymiany powietrza,

2) wybrać informacje potrzebne do wykonania zadania,
3) wykonać obliczenia,
4) sporządzić notatkę.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

objaśnienie,

–

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

– przepisy dotyczące zasad obliczania wskaźnika wymiany powietrza,
– kalkulator.

5.3.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) ustalić warunki, jakim powinna odpowiadać wentylacja w pomieszczeniu

pracy,

2) obliczyć wskaźnik wymiany powietrza w pomieszczeniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Czynniki szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne występujące

w procesach pracy

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wpisz w odpowiednie miejsce w tabeli wymienione poniżej czynniki uciążliwe,

szkodliwe i niebezpieczne występujące w środowisku pracy.

Hałas, zwierzęta hodowlane, obciążenie emocjonalne, czynniki rakotwórcze, choroby

pasożytnicze, obciążenie fizyczne i statyczne, mikroklimat, pyły, bakterie i wirusy, drgania
mechaniczne, czynniki toksyczne, promieniowanie, czynniki uczulające, czynniki drażniące,
choroby inwazyjne.

Czynniki

Rodzaj czynnika

biologiczne

chemiczne

fizyczne

psychofizyczne

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować jakie czynniki mają wpływ na pracę,
2) zakwalifikować wymienione czynniki do odpowiednich kategorii,
3) opracować tabelę.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

objaśnienie,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− literatura.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj przykładowe stanowisko pracy ucznia w klasie lub na zajęciach

praktycznych (warsztaty szkolne, zakład rzemieślniczy, budowa) i sprządź wykaz czynników
szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych, które mogą wystąpić przy pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować rodzaje czynników szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych,
2) wybrać czynniki, które występują na wybranym stanowisku pracy,
3) sporządzić notatkę.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

− przepisy dotyczące występowania czynników szkodliwych, uciążliwych

i niebezpiecznych.

5.4.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) wskazać prace szczególnie niebezpieczne,

2) określić czynniki szkodliwe i uciążliwe w miejscu pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych

warunków pracy oraz udzielanie pierwszej pomocy
w stanach zagrożenia zdrowia i życia

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przedstaw razem z kolegą metodą inscenizacji, zgodnie z obowiązującymi przepisami,

udzielanie pierwszej pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym.

1 etap – przygotowanie inscenizacji.

Uporządkuj (przez wpisanie do kwadratów cyfry od 1 do 9) informacje podane

w poniższych punktach tak, by ich kolejność była zgodna z obowiązującymi zasadami
udzielania pierwszej pomocy osobie porażonej prądem w sytuacji, gdy porażony jest
nieprzytomny, nie oddycha, nie ma oznak krążenia:

−  odizolowanie porażonego uniemożliwiające przepływ prądu przez jego ciało,
−  sprawdzenie, czy porażony nie posiada w jamie ustnej ciał obcych,
−  wyłączenie napięcia właściwego obwodu elektrycznego,
−  gdy porażony krwawi – zatrzymanie krwawienia,
−  odciągnięcie porażonego od urządzeń będących pod napięciem,
−  wykonanie sztucznego oddychania metodą Usta–Usta lub Usta–Usta/nos

z częstotliwością 10–12/minutę, użycie w tym celu środków ochrony osobistej,

−  ułożenie porażonego na wznak,
−  zapewnienie drożności dróg oddechowych,
−  wykonanie zewnętrznego uciskania mostka w jego dolnej części w tempie 100/minutę na

głębokość 3,5–5 cm (u osoby dorosłej).

2 etap – inscenizacja zgodnie z ustalonymi punktami.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować inscenizację według ustalonego scenariusza,
2) wykonać inscenizację.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

objaśnienie z pokazem,

–

metoda inscenizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

− scenariusz inscenizacji,
− wytyczne udzielania pierwszej pomocy osobie porażonej prądem.

Ćwiczenie 2

Wykonaj sztuczne oddychanie na fantomie, zgodnie z obowiązującymi zasadami

z użyciem środków ochrony osobistej.

Wskazówka : metoda Usta–Usta, częstotliwość 10–12/minutę

Wskazówki do realizacji:

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zasady wykonywania sztucznego oddychania,
2) dobrać środki ochrony osobistej,
3) wykonać pokaz sztucznego oddychania na fantomie.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

objaśnienie z pokazem,

–

gra symulacyjna.

Środki dydaktyczne:

−  wytyczne wykonywania sztucznego oddychania,
−  fantom,
−  środki ochrony osobistej.

5.5.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) wskazać najważniejsze zasady kształtowania bezpiecznych

i higienicznych warunków pracy,

2) określić jakie są działania profilaktyczne zapobiegające wypadkom,

3) wskazać ogólne zasady udzielania pierwszej pomocy w warunkach

zagrożenia zdrowia i życia,

4) udzielić pierwszej pomocy w przypadku porażenia prądem osobie, która

jest nieprzytomna, nie oddycha i nie ma oznak krążenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6 Bezpieczeństwo pracy podczas obsługiwania urządzeń

elektrycznych, napędowych i pod ciśnieniem

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odszukaj urządzenie elektryczne w pracowni. Wpisz w ramkę dane z tabliczki

znamionowej i wskaż pięć reguł bezpiecznego użytkowania.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) rozpoznać urządzenie elektryczne w pracowni,
2) znaleźć tabliczkę znamionową,
3) odczytać i wpisać informacje z tabliczki.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

objaśnienie,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− urządzenie elektryczne w pracowni.

Ćwiczenie 2

Przygotuj wytyczne dla osoby sprawdzającej prawidłowe użytkowanie urządzeń

napędowych.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zasady obsługi urządzeń napędowych,
2) wybrać informacje dotyczące prawidłowego użytkowania urządzenia,
3) sporządzić wytyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

− przepisy dotyczące użytkowania urządzeń napędowych.

Ćwiczenie 3

Na budowie mają być wykorzystywane butle gazowe: z tlenem, acetylenem, wodorem

i siarkowodorem. Ustal miejsce na ich przechowywanie i podaj zasady transportu.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zasady transportu i przechowywania butli gazowych,
2) wybrać informacje dotyczące prawidłowego transportu i przechowywania butli,
3) sporządzić wytyczne.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

tekst przewodni, dyskusja.

Środki dydaktyczne:

− przepisy dotyczące transportu i przechowywania butli gazowych.

5.6.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) obsługiwać urządzenia elektryczne,

2) wskazać wytyczne dotyczące bezpieczeństwa pracy z użyciem urządzeń

napędowych,

3) określić jak należy obchodzić się z butlami gazowymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z przekazaną przez nauczyciela tabelą 2 „Rodzaje prac”, przy których

wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej oraz tabelą 3 „Rodzaje środków
ochrony indywidualnej” i dobierz środki ochrony osobistej dla betoniarza – zbrojarza.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zasady stosowania środków ochrony indywidualnej,
2) wybrać informacje dotyczące środków ochrony indywidualnej dla betoniarza-zbrojarza,
3) sporządzić wykaz środków ochrony indywidualnej.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

objaśnienie z pokazem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− tabele z załącznika do obwieszczenia Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki

Społecznej z dnia 28 sierpnia 2000 r. – Dz. U. Nr 169, poz. 1650.

Ćwiczenie 2

Określ, jakie nakazy przedstawiają znaki na poniższym rysunku.

Rys. do ćwicz. 1.[15, s. 58]

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel

powinien omówić zakres i

technikę wykonania ćwiczenia

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) rozpoznać przedstawione znaki nakazu,
2) wybrać informacje dotyczące prawidłowego transportu

i przechowywania butli,

3) sporządzić wytyczne.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

pokaz z objaśnieniem, tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

− przepisy dotyczące stosowania środków ochrony indywidualnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) scharakteryzować środki ochrony indywidualnej,

2) określić jakie środki ma dostarczyć pracodawca nieodpłatnie

pracownikowi,

3) dobrać środki ochrony osobistej do określonego rodzaju pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Zasady bezpieczeństwa pracy przy wykonywaniu robót

budowlanych i ziemnych

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Razem z kolegą przedstaw w punktach instrukcję dotyczącą zasad bezpiecznej pracy przy

robotach betoniarskich.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zasady wykonywania robot betoniarskich,
2) ustalić jakie zagrożenia występują przy wykonywaniu robot betoniarskich,
3) sporządzić instrukcję.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

objaśnienie,

–

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

– przepisy dotyczące bhp przy robotach zbrojarskich.

Ćwiczenie 2

Określ w jaki sposób należy zabezpieczyć wykopy wąskoprzestrzenne zrealizowane na

placu z ogólnym dostępem osób. Wykonaj szkic zabezpieczenia wykopów.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  przeanalizować zasady wykonywania wykopów,
2)  ustalić jakie zagrożenia występują przy wykonywaniu wykopów,
3)  przedstawić konieczne zabezpieczenie robót,
4)  wykonać szkic.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

– przepisy dotyczące bhp przy robotach ziemnych,
– przybory rysunkowe.

5.8.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) przedstawić zasady bezpiecznej pracy przy wybranym rodzaju robót

budowlanych

2) omówić zabezpieczenie wykopów wąskoprzestrzennych, gdy możliwy

jest dostęp osób

3) określić podstawowe zasady bezpiecznej pracy na wszystkich

stanowiskach na budowie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.9. Zasady bezpieczeństwa podczas transportu oraz

magazynowania materiałów i wyrobów budowlanych

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ustal i zapisz, jakie ładunki i materiały budowlane mogą być transportowane ręcznie.

Wykorzystaj czasowniki: unosić, podnosić, układać, pchać, ciągnąć, przenosić, przesuwać,
przetaczać, przewozić.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zasady transportu materiałów budowlanych,
2) opisać jakie ładunki i materiały budowlane mogą być transportowane ręcznie.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

objaśnienie, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– przepisy dotyczące transportu ręcznego.

Ćwiczenie 2

Zostałeś razem z kolegą przydzielony do pracy w magazynie materiałów budowlanych.

Przedstawcie i zapiszcie w punktach ustalenia dotyczące bezpiecznej pracy.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  ustalić jakie materiały będą magazynowane,
2)  scharakteryzować zagrożenia jakie mogą wystąpić w magazynie,
3)  sporządzić notatkę.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

objaśnienie, metoda inscenizacji.

Środki dydaktyczne:

– przepisy dotyczące bhp przy składowaniu i magazynowaniu materiałów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.9.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) określić, na czym polegają ręczne prace transportowe materiałów

budowlanych,

2) wymienić obowiązki, jakie spoczywają na pracodawcy przed

dopuszczeniem pracownika do ręcznych prac transportowych,

3) określić wymagania bezpieczeństwa przy składowaniu materiałów

budowlanych w zależności od ich rodzaju i właściwości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

– zadania 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 15, 16, 17,19, 20 są z poziomu podstawowego,
– zadania 2, 3, 10, 14, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

– dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
– dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,
– dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
– bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1.b, 2.c, 3.a, 4.a, 5.b, 6.a, 7.a, 8.d, 9.b, 10.a, 11.a, 12.b, 13.a,
14.b, 15.a, 16.d, 17.c, 18.b, 19.b, 20.a

Plan testu

zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia
ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wyjaśnić zasady odpowiedzialności za stan
bezpieczeństwa w zakładzie pracy

A P b

Wyjaśnić kto pokrywa koszt szkolenia
pracowników w zakresie bhp

B PP c

Określić o czym informuje pracownika
pracodawca w związku z zagrożeniami

B PP a

Określić kształty i kolory znaków
bezpieczeństwa

A P a

5. Wskazać cel ochrony przeciwpożarowej B P b

Wskazać przyczyny powstania procesu
palenia

B P a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Wskazać zastosowanie hydrantów

8. Wskazać oznaczenia gaśnic B

Określić optymalną temperaturę
w pomieszczeniach biurowych

A P b

10.

Wskazać urządzenia ochronne konieczne
przy wydzielaniu się gazów trujących

B PP a

11.

Wskazać zastosowanie tabliczki
znamionowej

A P a

12.

Określić temperaturę stosowania butli na
gazy sprężone

B P b

13.

Wskazać warunki przystąpienia do pracy na
stanowisku wymagającym stosowania
środków ochrony indywidualnej

A P a

14.

Określić zasady ustalania wykazu prac
szczególnie niebezpiecznych

B PP b

15. Określić zasady pracy na rusztowaniach

16.

Wskazać konieczne zabezpieczenia dla
zbrojarza

B P d

17.

Wskazać zasady udzielania pierwszej
pomocy przy oparzeniach

B P c

18.

Wskazać zasady udzielania pierwszej
pomocy w przypadku otwartego złamania
kończyny

B PP b

19.

Wskazać zasady stosowania odzieży
ochronnej

B P b

20. Określić zasady wykonywania rusztowań B P a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 20 pytań. Do każdego pytania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi, tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.
Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−  instrukcja,
−  zestaw zadań testowych,
−  karta odpowiedzi.

estaw zadań testowych

Wybierz poprawną odpowiedź, zaznaczając odpowiednią literę.

1. Kto ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy?

a) wszyscy pracownicy,
b) pracodawca,
c) osoby kierujące pracownikami,
d) Państwowa Inspekcja Pracy.

2. Na czyj koszt odbywają się szkolenia pracowników w zakresie bhp?

a) na koszt pracownika,
b) są bezpłatne,
c) na koszt pracodawcy,
d) na koszt Państwowej Inspekcji Pracy.

3. O czym pracodawca jest obowiązany informować pracowników, w związku

z zagrożeniami występującymi na stanowisku pracy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

a) o ryzyku zawodowym oraz zasadach ochrony przed zagrożeniami,
b) o trudnościach występujących w związku z pracą,
c) o potrzebie zapoznania się z chorobami związanymi z wykonywaną pracą,
d) o ochronie przeciwpożarowej w zakładzie pracy.

4. Jaki kształt i dominujący kolor mają zakazujące znaki bezpieczeństwa?

a) kształt koła i dominujący kolor czerwony,
b) kształt prostokąta i dominujący kolor żółty,
c) kształt trójkąta i dominujący kolor niebieski,
d) różne kształty i różne kolory.

5. Jaki cel ma ochrona przeciwpożarowa?

a) ułatwienie gaszenia pożaru przez strażaków,
b) ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem,
c) informowanie pracowników o możliwościach powstania pożaru,
d) zabezpieczenie zakładu pracy przed pożarem.

6. Kiedy może nastąpić proces palenia?

a) gdy występują równocześnie trzy czynniki: materiał palny, tlen oraz źródło ciepła,
b) prze wysokiej temperaturze,
c) przy niewłaściwym magazynowaniu materiałów budowlanych,
d) przy materiałach łatwopalnych.

7. Do czego służą hydranty?

a) do poboru wody w celach gaśniczych,
b) do dostarczania wody dla pracowników zatrudnionych w zakładzie pracy,
c) do utrzymywania czystości,
d) do magazynowania wody potrzebnej w zakładzie pracy.

8. Gaśnice proszkowe do gaszenia gazów (na przykład acetylen, metan, wodór, propan) mają

oznaczenie:
a) nie mają oznaczenia,
b) A,
c) B,
d) C.

9. Jaka powinna być temperatura w pomieszczeniach biurowych oraz przy wykonywaniu

lekkiej pracy fizycznej?
a) 14

b) 18

c) 25

d) nie ma znaczenia.

10. Jakie urządzenia ochronne należy stosować na stanowisku pracy, gdy wydzielają się gazy

trujące?
a) wentylację mechaniczną z odpowiednio szczelną obudową,
b) klimatyzację,
c) nawiewy powietrza z wentylacji miejscowej,
d) obudowę urządzeń wydzielających gazy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Jaką tabliczkę posiada każde urządzenie elektryczne?

a) znamionową,
b) informacyjną,
c) izolacyjną,
d) zabezpieczającą uruchomienie.

12. Przed jaką temperaturą należy chronić butle na gazy sprężone?

a) nie potrzeba chronić,
b) należy chronić przed temperaturą powyżej 35

c) należy chronić przed temperaturą minusową,
d) należy chronić przed ogrzaniem powyżej 18

13. Czy pracodawca może dopuścić pracownika do pracy na stanowisku wymagającym

stosowania środków ochrony indywidualnej – bez zaopatrzenia go w odpowiednie środki
ochrony?

a) nie,
b) tak,
c) wyjątkowo, na krótki okres,
d) po uzgodnieniu z pracownikiem.

14. Kto ustala i aktualizuje wykaz prac szczególnie niebezpiecznych występujących

w zakładach pracy?

a) pracownik wykonujący prace niebezpieczne,
b) pracodawca,
c) Komisja Zakładowa d/s BHP,
d) Osoba nadzorująca prace niebezpieczne.

15. Czy na rusztowaniu można wykonywać prace ciesielskie (cięcie, struganie, piłowanie)?

a) nie,
b) tak – zgodnie z potrzebami,
c) częściowo, gdy takie praca są konieczne,
d) pod warunkiem, że rusztowania są do 5 m.

16. Jakie powinien mieć zabezpieczenie zbrojarz w czasie robót montażowych zbrojenia

elementów przylegających do ścian zewnętrznych budynku?

a) nie musi mieć żadnego zabezpieczenia,
b) powinien być wyposażony w odzież roboczą,
c) musi mieć kask ochronny,
d) powinien być zaopatrzony w szelki bezpieczeństwa.

17. Przy oparzeniu pierwszego stopnia należy miejsce oparzenia

a) posmarować kremem (na przykład Nivea),
b) zabandażować,
c) polewać strumieniem czystej wody i zabezpieczyć wyjałowionym opatrunkiem,
d) polewać wodą utlenioną.

18. W przypadku otwartego złamania kończyny dolnej z równoczesnym krwawieniem należy

a) dokonać zatrzymania krwawienia,
b) założyć sterylny opatrunek, zabandażować, unieruchomić złamaną kość w istniejącym

położeniu,

c) polewać strumieniem czystej wody do przybycia pomocy lekarskiej,
d) w takim stanie przewieźć do szpitala.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź Punkty

1 a b c d

2 a b c d

3 a b c d

4 a b c d

5 a b c d

6 a b c d

7 a b c d

8 a b c d

9 a b c d

10 a b c d

11 a b c d

12 a b c d

13 a b c d

14 a b c d

15 a b c d

16 a b c d

17 a b c d

18 a b c d

19 a b c d

20 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

– zadania 2, 3, 4, 6, 7, 8, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego,
– zadania 1, 5, 9, 10, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

Klucz odpowiedzi: 1.a, 2.a, 3.b, 4.b, 5.d, 6.d, 7.a, 8.a, 9.c, 10.c, 11.d, 12.d, 13.a,
14.c, 15.a, 16.d, 17.a, 18.c, 19.c, 20.b

Plan testu

zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia
ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wyjaśnić podstawowe obowiązki
pracodawcy w zakresie dopuszczenia
pracownika do pracy

B PP a

Określić niezbędny czas trwania szkolenia
wstępnego na stanowisku pracy

A P a

Wskazać kto ma obowiązek zapewnienia
pracownikom odpowiednich warunków
higieniczno-sanitarnych

A P b

Wskazać zasady sytuowania budynków
w stosunku do linii niskiego napięcia

B P b

Wyjaśnić zasady biernej ochrony
przeciwpożarowej

B PP d

Wyjaśnić zasady stosowania gaśnic do
gaszenia urządzeń elektrycznych pod
napięciem

B P d

7. Wyjaśnić zasadę montowania hydrantów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Wyjaśnić czym jest wentylacja

Określić postaci zanieczyszczeń na
stanowisku pracy

B PP c

10.

Scharakteryzować czynniki szkodliwe
i uciążliwe w środowisku pracy

B PP c

11.

Dokonać zakwalifikowania butli z gazami
technicznymi do odpowiedniej grupy
urządzeń

B P d

12.

Wyjaśnić kto powinien wskazać
pracownikowi zasady prawidłowego
posługiwania się środkami ochrony
indywidualnej

A P d

13.

Scharakteryzować biologiczne czynniki
niebezpieczne i szkodliwe w środowisku
pracy

B P a

14.

Określić zasady wykonywania robót
malarskich

A P c

15.

Wskazać zasady udzielania pierwszej
pomocy w przypadku tamowania krwotoków
i opatrywani ran

B P a

16.

Wskazać zasady ratowania porażonego
prądem

B P d

17.

Wskazać zasady udzielania pierwszej
pomocy w przypadku zatrucia gazem lub
parą

B P a

18.

Określić co muszą posiadać środki ochrony
indywidualnej

A P c

19.

Wskazać nachylenie jakie może posiadać
droga komunikacyjna dla taczek

B PP c

20.

Określić zasady obsługiwania urządzeń
transportu zmechanizowanego na budowie

B P b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

Instrukcja dla ucznia

jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.
Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−  instrukcja,
−  zestaw zadań testowych,
−  karta odpowiedzi.

estaw zadań testowych

Wybierz poprawną odpowiedź, zaznaczając odpowiednią literę.

1. Kogo pracodawca nie może dopuścić do wykonywania pracy?

a) pracownika bez odpowiednich kwalifikacji i znajomości przepisów bhp,
b) musi dopuścić każdego pracownika przyjętego do pracy,
c) pracownika przenoszonego na stanowisko pracy, na którym występują czynniki

szkodliwe,

d) pracownika młodocianego.

2. Szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane instruktażem stanowiskowym, powinno

trwać:
a) minimum 8 h,
b) 3 h,
c) minimum 30 h,
d) wg ustaleń prowadzącego szkolenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Kto ma obowiązek zapewnienia pracownikom odpowiednich pomieszczeń i urządzeń

higieniczno-sanitarnych?
a) Państwowa Inspekcja Pracy,
b) pracodawca,
c) komisja odbioru placu budowy,
d) nie ma obowiązku zapewnienia pracownikom pomieszczeń i urządzeń sanitarno-

higienicznych.

4. Jaka musi być odległość pomieszczeń / budynków od linii niskiego napięcia?

a) 5 m,
b) 2 m,
c) 10 m,
d) 0 m.

5. Na czym polega bierna ochrona przeciwpożarowa?

a) na oznakowaniu drogi ewakuacyjnej w zakładzie pracy,
b) na szkoleniu pracowników,
c) na sprawdzaniu urządzeń przeciwpożarowych,
d) na zapobieganiu powstawania pożaru.

6. Jaka gaśnica powinna być użyta przy pożarze w obrębie urządzeń elektrycznych pod

napięciem?
a) dowolny rodzaj gaśnicy,
b) gaśnica pianowa,
c) gaśnica płynowa,
d) gaśnica śniegowa lub proszkowa.

7. Gdzie montuje się hydranty?

a) w korytarzach, na klatkach schodowych, przy wyjściu z budynku,
b) na placu budowy,
c) przed budynkami,
d) w dowolnym miejscu w zakładzie pracy.

8. Czym jest wentylacja?

a) wymianą powietrza z jednoczesnym usuwaniem na zewnątrz substancji wydzielających

się w pomieszczeniu,

b) emisją ciepła w drodze promieniowania,
c) nadawaniem powietrzu odpowiedniej temperatury i wilgotności,
d) ochładzaniem powietrza.

9. W jakiej postaci mogą wydzielać się zanieczyszczenia na stanowisku pracy?

a) wiór, drobnych odpadów,
b) różnorodnych śmieci,
c) pyłów, par i gazów,
d) odpadów z procesu technologicznego.

10. Co zaliczamy do czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy?

a) utrudnienia przy pracy,
b) atmosferę w gronie pracowników w środowisku pracy,
c) czynniki biologiczne, chemiczne, fizyczne i psychofizyczne,
d) czynniki trujące.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Do jakich urządzeń zaliczamy butle z gazami technicznymi?

a) do urządzeń technicznych,
b) do urządzeń ochronnych,
c) do urządzeń wspomagających pracę,
d) do urządzeń pod ciśnieniem.

12. Kto ma obowiązek informowania pracownika o sposobach posługiwania się środkami

ochrony indywidualnej?

a) producent,
b) importer,
c) dystrybutor,
d) pracodawca.

13. Co to są biologiczne czynniki niebezpieczne i szkodliwe występujące w środowisku

pracy?

a) zwierzęta hodowlane, choroby wywołane przez bakterie i wirusy, choroby

pasożytnicze,

b) czynniki szkodliwe, które prowadzą do schorzenia,
c) czynniki związane ze stanem mikroklimatu w pracy,
d) zagrożenia występujące w środowisku pracy.

14. Do jakiej wysokości można wykonywać roboty malarskie i tapeciarskie przy użyciu

drabin nastawnych?

a) do wysokości 2 m,
b) do wysokości 3 m,
c) do wysokości 4 m,
d) do wysokości 5 m.

15. Tamowanie krwotoków i opatrywanie ran wykonuje się

a) w rękawiczkach,
b) pod bieżącą wodą,
c) przy użyciu opaski z kabla, sznurówki,
d) z zastosowaniem waty i ligniny.

16. Pierwszą czynnością przy porażeniu prądem jest

a) odizolowanie porażonego od źródła prądu,
b) sprawdzenie, czy porażony krwawi,
c) sprawdzenie, czy porażony nie posiada w jamie ustnej obcych ciał,
d) wyłączenie napięcia właściwego obwodu elektrycznego.

17. Podczas zatrucia gazem lub parą, w przypadku wchłonięcia trucizny przez skórę, należy

w pierwszej kolejności

a) zdjąć z poszkodowanego skażoną odzież (najlepiej przez rozcięcie),
b) wywołać wymioty,
c) założyć opatrunek,
d) podać do picia letnią wodę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Środki ochrony indywidualnej muszą posiadać

a) wywieszkę z adresem producenta,
b) tabliczkę z wymiarami,
c) certyfikat ze znakiem bezpieczeństwa,
d) numer inwentarzowy.

19. Jakie największe nachylenie może mieć droga komunikacyjna dla taczek?

a)    4 %,
b)   5 %,
c)  10 %,
d) 12 %.

20. Kto może obsługiwać urządzenia transportu zmechanizowanego na budowie?

a) osoba posiadająca prawo jazdy,
b) osoba posiadająca kwalifikacje właściwe dla danego urządzenia,
c) technik lub inżynier budownictwa z 5-letnim stażem,
d) pracownik po przeszkoleniu bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Celeda R.: Kodeks pracy. Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2000
2. Ciborski P., Klimaszewski G.: Zbiór przepisów prawnych z zakresu bhp i ppoż.

z orzecznictwem i uwagami objaśniającymi. T. 1. OD i DK, Gdańsk 1999

3.  Dretkiewicz-Więch J.: Nauczycielski system oceniania. CODN, Warszawa 1997
4.  Folie szkoleniowe dla specjalisty bhp. ALFA WEKA, aktualizacja na rok 2004
5.  Francuz W.M., Sokołowski R.: Bezpieczeństwo i higiena pracy na budowie. KWP

Bud-Ergon OW PZITB, Warszawa1998

6. Francuz W.M., Sokołowski R.: Bezpieczeństwo i higiena pracy w rzemiośle. Warszawa

1996.

7. Gilewicz A., Gilewicz M.: BHP przy robotach budowlanych. T. 1, 2, 3. Wydaw.

Normalizacyjne Alfa-Wero, Warszawa 1996

8. Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998
9. Kwiatkowski K.: Zasady doboru i stosowania środków ochrony indywidualnej oraz

odzieży i obuwia roboczego. Gdańsk 1998

10. Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy dla zasadniczych szkół zawodowych.

WSiP, Warszawa 1996

11. Nowy poradnik majstra budowlanego. ARKADY, Warszawa 2003
12. Pierwsza pomoc. Świat Książki, Warszawa 1996
13. Praca zbiorowa. Materiały szkoleniowe bhp dla branży budowlanej. WEKA, Warszawa

2002

14. Praca zbiorowa: BHP na budowie. WEKA Warszawa 2002
15. Rączkowski B.: BHP w praktyce. Gdańsk 1998
16. Roj-Chodacka A.: Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. Poradnik i materiały dla ucznia. KOWEZ,
Warszawa 2002.

17. Warno O.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach zagrażających życiu. PCK,

Warszawa 1994.

PRZEPISY PRAWNE

− Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy. Bezpieczeństwo i higiena pracy.
− Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 1 października

1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji, remontach
i konserwacji sieci kanalizacyjnych.

− Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie rodzaju

prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej.

− Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie rodzaju

prac, które powinny być wykonane przez co najmniej dwie osoby.

− Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie

przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki
zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów
przewidzianych w Kodeksie pracy.

− Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie

ogólnych przepisów bhp.

− Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 14 marca 2000 r. w sprawie bhp

przy ręcznych pracach transportowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków

technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

− Rozporządzenie Rady Ministrów z 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób

zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia,
rozpoznawania i stwierdzenia chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych
sprawach.

− Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 27 sierpnia 2002 r. w sprawie szczegółowego

zakresu rodzaju robót budowlanych, stwarzających zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia
ludzi (tzw. „plan bioz”).

− Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych

wymagań dotyczących bhp w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas
pracy.

− Ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy

pracy i chorób zawodowych.

− Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie

najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia
w środowisku pracy.

− Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 marca 2003 r.

w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej.

− Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia

w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

− Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 30 grudnia 2004 r. w sprawie BHP związanej

z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych.

− Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 20 kwietnia 2005r. w sprawie badań i pomiarów

czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

− Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych

czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia
pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

− Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 5 sierpnia 2005 r. w sprawie BHP przy

pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne.