Dysocjacja
141
15.2. Stężenie jonów wodorowych, pH roztworu
965. 1990/L
Do trzech probówek, w których znajdowało się po 10 cm
3
HCl o stężeniu 0.1 mol/dm
3
dodano HCl,
NaOH, H
2
O w ilościach podanych na rysunku:
pH roztworów w probówkach:
I
II
III
A.
wzrosło
zmalało
nie zmieniło się
B.
zmalało
wzrosło
wzrosło
C.
nie zmieniło się
wzrosło
wzrosło
D.
nie zmieniło się
zmalało
nie zmieniło się
966.
Sporządzono roztwory kwasu solnego o pH = 2 i o pH = 4. Które z poniższych stwierdzeń jest
prawdziwe?
Stężenie jonów H
+
w roztworze:
A. o pH = 2 jest 100 razy wyższe niż w roztworze o pH = 4
B. o pH = 2 jest 100 razy mniejsze niż w roztworze o pH = 4
C. o pH = 2 jest dwa razy mniejsze niż w roztworze o pH = 4
D. o pH = 2 jest dwa razy wyższe niż w roztworze o pH = 4
967.
Do 100 cm
3
0.1 molowego roztworu wodorotlenku sodu dolano 900 cm
3
wody. pH roztworu:
A. zmalało o 1.0
B. zmalało o 2.0
C. wzrosło o 1.0
D. wzrosło o 2.0
968. 2002/L
Jak zmieni się pH 0.01 molowego roztworu jednowodorotlenowej zasady o stałej dysocjacji K = 10
–8
jeżeli stężenie zmaleje 100 razy?
A. wzrośnie o dwie jednostki pH
B. wzrośnie o jedną jednostkę pH
C. zmaleje o jedną jednostkę pH
D. zmaleje o dwie jednostki pH
969. 2001/F
Stwierdzono, że 1 cm
3
roztworu zawiera 4,0·10
-2
mg całkowicie zdysocjowanego wodorotlenku
sodu. Jaka jest wartość pH tego roztworu?
A. 12
B. 11
C. 10
D. 9
I
II
III
Chemia. Wybór testów...
142
970. 2001/F
Podaj stałą i stopień dysocjacji 0,056-molowego wodnego roztworu kwasu monokarboksylowego,
którego pH wynosi 3.
stała dysocjacji
stopień dysocjacji
A.
1,79·10
-5
0,0179%.
B.
6,24·10
-3
0,0187%.
C.
1,79
17,85%.
D.
1,79·10
-5
1,79%.
971.
Jaka liczba jonów H
+
jest zawarta w 1 dm
3
roztworu kwasu octowego o stężeniu 1
10
–4
mol/dm
3
,
jeżeli stopień dysocjacji
= 10%?
A. 6.02
10
23
B. 6.02
10
19
C. 6.02
10
18
D. 12.04
10
18
972. 2001/F
2 dm
3
wodnego roztworu kwasu o ogólnym wzorze HA zawiera 3,612·10
23
jonów A
i 4 mole
niezdysocjowanych cząsteczek HA. Stopień dysocjacji i stała dysocjacji HA wynosi:
stopień dysocjacji
stała dysocjacji
A.
13%
3,9·10
-2
.
B.
13%
4,5·10
-2
.
C.
15%
2,25·10
-2
.
D.
15%
2,6·10
-2
.
973. 1987/L
pH 0.01 molowego roztworu fenolu o stałej dysocjacji K = 10
–10
wynosi:
A. 5
B. 6
C. 7
D. 8
974.
pH roztworu pewnego kwasu jednoprotonowego o stężeniu 0.1 mol/dm
3
i stałej dysocjacji 1.0
10
–4
wynosi:
A. 7.3
B. 4.6
C. 2.5
D. 1.0
975. 1996/F
30 gramów jednoprotonowego kwasu, którego masa molowa wynosi 60 g/mol, rozcieńczono wodą
do objętości 1 dm
3
. W otrzymanym roztworze znajduje się 1.8
10
21
jonów wodorowych. Stopień i stała
dysocjacji tego kwasu wynoszą:
stopień dysocjacji
stała dysocjacji
A.
0.6%
1.8
10
–5
B.
3.0%
4.5
10
–4
C.
0.3%
4.5
10
–6
D.
6.0%
1.8
10
–3
976.
Jak zmieni się stopień dysocjacji, stężenie jonów wodorowych i pH 0.1M roztworu kwasu octowego
po jego 100 krotnym rozcieńczeniu (K
k
= 1.8
10
–5
)?
[H
+
]
pH
A.
zmaleje 10 razy
wzrośnie 10 razy
zmaleje o 1 jednostkę pH
B.
wzrośnie 10 razy
zmaleje 10 razy
wzrośnie o 1 jednostkę pH
C.
wzrośnie 100 razy
zmaleje 100 razy
wzrośnie o 2 jednostki pH
D.
wzrośnie 10 razy
zmaleje 10 razy
zmaleje o 1 jednostkę pH
Dysocjacja
143
977.
pH 0.01 molowego roztworu aniliny o stałej dysocjacji zasadowej równej 4
10
–10
wynosi:
A. 5.7
B. 8.3
C. 4.7
D. 9.3
978.
Ile wynosi pH roztworu trimetyloaminy o stałej dysocjacji równej 5
10
–5
jeśli stopień dysocjacji tej
aminy w roztworze badanym wynosi 5%?
A. 3
B. 7.4
C. 11
D. 12.3
979. 1986/L
Stężenie jonów wodorowych w 0.005 molowym roztworze kwasu HX, którego stopień dysocjacji
= 3% wynosi [mol/dm
3
]:
A. 8
10
–1
B. 5
10
–4
C. 3
10
–3
D. 1.5
10
–4
980. 1995/MIS MaP
Stopień dysocjacji CH
3
COOH w roztworze o stężeniu 0.1 mol/dm
3
wynosi 4%. Stężenie jonów H
+
i pH tego roztworu wynosi (log
10
4 = 0.6):
A. [H
+
] = 4
10
–3
pH = 2.4
B. [H
+
] = 4
10
–4
pH = 3.4
C. [H
+
] = 4
10
–2
pH = 1.4
D. [H
+
] = 4
10
–1
pH = 0.4
981. 2000/F
Wskaż pH wodnego roztworu amoniaku o stężeniu 0,0001 mol/dm
3
, jeżeli stopień dysocjacji przy
tym stężeniu wynosi 10%.
A. 4
B. 5
C. 9
D. 10
982. 1983/L
Jakie jest stężenie roztworu kwasu typu HX, w którym stężenie jonów wodorowych
[H
+
] = 0.0132 mol/dm
3
, a stopień dysocjacji
= 1.2%?
A. 0.55 mol/dm
3
B. 1.1 mol/dm
3
C. 2.2 mol/dm
3
D. 4.4 mol/dm
3
983. 1979/L
Stopień dysocjacji jednomolowego roztworu kwasu octowego wynosi 0.4%. W 0.5 dm
3
tego kwasu
znajduje się:
A. 0.002 mola jonów wodorowych
B. 0.004 mola jonów wodorowych
C. 0.02 mola jonów wodorowych
D. 0.5 mola jonów wodorowych
984. 2002/L
W pewnym roztworze stężenie jonów H
+
jest sto razy mniejsze niż stężenie jonów OH
. PH tego
roztworu jest równe:
A. 5
B. 6
C. 8
D. 9
985.
Stała dysocjacji kwasu octowego wynosi 1,8·10
-5
. Jakie powinno być stężenie roztworu wodnego
tego kwasu aby jego pH wynosiło 3?
A. 0,1 M
B. 10
-3
M
C. 0,056 M
D. 3,3·10
-6
986. 1988/F
Przy użyciu papierka uniwersalnego uczeń stwierdził, że pH roztworu kwasu octowego o stężeniu
0.1 mol/dm
3
wynosi 3. Przybliżona wartość stałej dysocjacji kwasu octowego K oraz stopień dysocjacji
kwasu
w badanym roztworze wynoszą:
A. K = 1
10
–2
= 1
10
–4
B. K = 1
10
–3
= 1
10
–1
C. K = 1
10
–4
= 1
10
–3
D. K = 1
10
–5
= 1
10
–2
Chemia. Wybór testów...
144
987. 1981/F
W 1 dm
3
0.2 molowego roztworu pewnego słabego kwasu HA znajduje się 4
10
–3
mola jonów
wodorowych. Stała dysocjacji tego kwasu wynosi:
A. 4.0
10
–3
B. 8.1
10
–5
C. 1.6
10
–5
D. 2.0
10
–2
988. 1986/F
Stopień dysocjacji 1 molowego roztworu kwasu typu HX, którego pH = 3 wynosi:
A. 0.1%
B. 0.3%
C. 1%
D. 3%
989. 1999/F
Pewien kwas HX o stężeniu c
0
= 0,001 mol/dm
3
wykazuje w roztworze pH = 4. Stała dysocjacji tego
kwasu wynosi:
A. 1,0
10
–9
B. 1,1
10
–9
C. 1,1
10
–5
D. 1,0
10
–8
990. 1983/F
Oblicz stopień dysocjacji 0.01 molowego kwasu typu HX, jeżeli stężenie jonów H
+
wynosi
0.0012 mol/dm
3
.
A. 6%
B. 1.2%
C. 10%
D. 12%
991. 2002/F
Wskaż stężenie jonów wodorowych w roztworze jodnoprotonowego słabego kwasu o stężeniu 0,1
mola/dm
3
, jeżeli w temperaturze 298 K stała dysocjacji wynosi 1,75·10
-5
:
A. 1,75·10
-5
mol/dm
3
B. 1,75·10
-4
mol/dm
3
C. 2,6·10
-3
mol/dm
3
D. 1,3·10
-3
mol/dm
3
992.
Do kolby o objętości 500 cm
3
wlano 100 cm
3
roztworu kwasu octowego o stężeniu 0,25 mol/dm
3
,
150g 3% kwasu octowego i uzupełniono do kreski objętość w kolbie roztworem soli fizjologicznej. Ile
wynosi pH otrzymanego roztworu?
(K
CH
3
COOH
= 1,8
10
–5
)
A. 1,3
B. 2,7
C. 2,9
D. 2,0
993. 1988/L
W wyniku utlenienia etanalu do kwasu wydzieliło się 1.08g metalicznego srebra. Otrzymany kwas
rozcieńczono wodą do 200 cm
3
. Zakładając, że stopień dysocjacji wynosi 4% pH roztworu tego kwasu
wyniesie:
A. 2
B. 3
C. 4
D. 5
994. 1999/F
Jakiej objętości roztworu kwasu solnego o pH = 1 należy użyć do całkowitego zobojętnienia 20 cm
3
5% roztworu zasady sodowej o gęstości 1 g/cm
3
?
A. 0,20 cm
3
B. 0,25 cm
3
C. 0,20 dm
3
D. 0,25 dm
3
995.
pH roztworu wodorotlenku barowego wynosi 11. Stężenie jonów wodorowych i wodorotlenowych
w tym roztworze jest równe:
stężenie jonów [H
+
]
stężenie jonów [OH
]
A.
10
–3
10
–11
B.
10
–11
10
–3
C.
2
10
–11
5
10
–4
D.
5
10
–11
2
10
–3
Dysocjacja
145
996.
Roztwór słabej zasady jednowodorotlenowej typu XOH (K = 10
–5
) o stężeniu 2
10
–3
mol/dm
3
zmieszano z wodą w stosunku objętościowym 1 : 1. pOH otrzymanego roztworu wynosi:
A. 4
B. 10
C. 2.7
D. 11.3
997.
Roztwór wodny kwasu solnego o pH = 5 rozcieńczono 100-krotnie wodą destylowaną otrzymując
roztwór o pH:
A. 6
B. 7
C. 8
D. 2
998.
Z roztworu kwasu siarkowego(VI) o objętości 200 cm
3
i pH = 4 odparowano 100 cm
3
wody. pH
otrzymanego roztworu wynosiło:
A. 2
B. 3.7
C. 3
D. 2.7
999.
100 cm
3
kwasu siarkowego(VI) o pH = 3 zmieszano ze 100 cm
3
roztworu tego kwasu o pH = 2.
pH otrzymanego roztworu wynosi:
A. 2.5
B. 3
C. 2.3
D. 3.3
1000.
Do 100 cm
3
roztworu NaOH o pH = 12 dodano 900 cm
3
roztworu tej zasady o pH = 10.
pH otrzymanego roztworu wynosi:
A. 3
B. 11
C. 11.6
D. 10.6
1001. 1992/94 MIS MaP
Do czystej wody o odczynie obojętnym dodano kwasu solnego w takiej ilości, że końcowe stężenie
kwasu w tym roztworze wynosiło 10
–11
mol/dm
3
. Otrzymany w ten sposób roztwór posiada pH
wynoszące około:
A. 11
B. 7
C. 5
D. 3
1002. 1988/F
Ze 100 cm
3
kwasu solnego o stężeniu 0.1 mol/dm
3
(roztwór I) pobrano 10 cm
3
i uzupełniono wodą
destylowaną do 100 cm
3
otrzymując roztwór II. Z roztworu II w identyczny sposób otrzymano roztwór
III. pH roztworów I – III wynosi:
A. 2, 4, 6
B. 3, 4, 5
C. 1, 2, 3
D. 0, 2, 4
1003.
Stała dysocjacji słabego kwasu HA w roztworze wodnym jest równa 1·10
-12
. Jaka jest wartość pH
10
-4
M roztworu wodnego tego kwasu?
A. 8
B. 6
C. 7
D. 4
1004. 2001/L
Jeżeli pH roztworu wodorotlenku Me(OH)
2
wynosi 12, a stopień dysocjacji wodorotlenku
= 5%
to stężenie molowe roztworu Me(OH)
2
jest równe:
A. 0,4 mol/dm
3
B. 0.3 mol/dm
3
C. 0.2 mol/dm
3
D. 0.1 mol/dm
3
1005. 1998/F
Jeżeli pH jakiegoś roztworu wynosi 3, to stężenie jonów wodorotlenkowych w tym roztworze ma
wartość:
A. 10
–3
mol/dm
3
B. 10
–7
mol/dm
3
C. 10
–11
mol/dm
3
D. 10
–14
mol/dm
3
Chemia. Wybór testów...
146
1006. 1989/L
Stężenie molowe jonów wodorotlenowych czterech roztworów jest następujące:
I. [OH
] = 10
–4
II. [OH
] = 10
–6
III. [OH
] = 10
–8
IV. [OH
]
= 10
–5
Stężenie jonów wodorowych jest największe w roztworze:
A. I
B. II
C. III
D. IV
1007. 1982/F
Aby zobojętnić roztwór, którego pH = 4 a pOH = 10 należy do niego dodać:
A. chlorku amonowego
B. kwasu
C. zasady
D. chlorku sodowego
1008.
Zmieszano równe objętości roztworów kwasu solnego o pH = 4 i wodorotlenku sodu o pOH = 3. pH
otrzymanego roztworu wynosiło:
A. 7
B. 3.4
C. 10.7
D. 1
E. 13
1009. 1978/L
Podczas analizy moczu stwierdzono, że posiada on odczyn kwaśny. W celu określenia stężenia
jonów wodorowych w badanej próbce zmiareczkowano 100 cm
3
moczu za pomocą 0.01 molowej
zasady sodowej, zużywając 2 cm
3
zasady. Wynika z tego, że stężenie jonów wodorowych w badanym
moczu wynosiło:
A. 2
10
–1
gramojonów H
+
/dm
3
B. 2
10
–3
gramojonów H
+
/dm
3
C. 2
10
–4
gramojonów H
+
/dm
3
D. 2
10
–5
gramojonów H
+
/dm
3
1010. 1977/L
Badając kwasowość gleby stwierdzono, że stężenie jonów wodorowych w badanej próbce wynosi
10
–4
mol/dm
3
. W celu zmniejszenia kwasowości gleby do stężenia wynoszącego 10
–5
mol/dm
3
należy za
pomocą substancji zasadowych usunąć z każdego dm
3
roztworu:
A. 10 moli H
+
B. 0.9 mola H
+
C. 10
–1
moli H
+
D. 9
10
–5
moli H
+
1011. 1980/F
Stężenie jonów wodorowych C
H
+
i jonów wodorotlenowych C
OH
– znajdujących się w osoczu krwi
związane są ze sobą zależnością: C
H
+
C
OH
– = 10
–13.5
= const.
Ponieważ w osoczu krwi stężenie [H
+
] = 10
–7.4
to jego odczyn jest:
A. obojętny
B. słabo kwasowy
C. słabo zasadowy
D. silnie kwasowy
1012.
Wykonano następujące doświadczenie: do probówki nr 1 wlano roztwór kwasu octowego o stężeniu
1 mol/dm
3
a do próbówki nr 2 kwas solny o tym samym stężeniu. Do obu próbówek wrzucono tyle samo
magnezu i zbierano wydzielający się wodór. Zanim reakcja przebiegła do końca zaobserwowano, że:
A. magnez nie wypiera wodoru z kwasu organicznego
B. z obu próbówek, w tym samym czasie, wydziela się ta sama objętość wodoru
C. w tym samym czasie z próbówki nr 1 wydziela się większa objętość wodoru, niż z próbówki nr 2
D. w tym samym czasie z próbówki nr 2 wydziela się większa objętość wodoru, niż z próbówki nr 1
1013.
Wynik doświadczenia opisanego w poprzednim zadaniu wyjaśnisz następująco:
A. kwas octowy to kwas organiczny, z którego wyparcie wodoru przez magnez jest niemożliwe,
gdyż wiąże się to ze zmianą struktury cząsteczki kwasu
Dysocjacja
147
B. jednakowe ilości metalu muszą w tym samym czasie wypierać z kwasów o jednakowym stężeniu
jednakowe ilości wodoru
C. wprawdzie kwas octowy jest kwasem słabszym niż kwas solny, ale zawiera więcej atomów
wodoru w cząsteczce, więc magnez w tym samym czasie będzie wypierał z niego większe
objętości wodoru
D. kwas octowy jest słabiej zdysocjowany na jony, więc w tym samym czasie metal zredukuje
mniejszą ilość jonów wodorowych niż w silnie zdysocjowanym kwasie solnym
UWAGA ! Poniższa informacja odnosi się do pytań 1014 i 1015
Wartości stałych dysocjacji szeregu wymienionych poniżej kwasów (w jednakowej temperaturze)
wynoszą:
I – kwasu octowego
K = 1.8
10
–5
II – kwasu benzoesowego
K = 6.6
10
–5
III – kwasu mrówkowego
K = 2.1
10
–4
IV – kwasu azotawego
K = 4.5
10
–4
V – kwasu cyjanowodorowego
K = 7.2
10
–10
1014.
Prawidłową kolejność uszeregowania tych kwasów od najmocniejszego do najsłabszego podaje
odpowiedź:
A. I, II, III, IV, V
B. IV, III, II, I, V
C. V, I, II, III, IV
D. III, IV, I, II, V
E. I, III, IV, II, V
1015.
Który z wymienionych powyżej roztworów kwasów będzie miał najwyższą (pH
max.
) a który najniższą
wartość pH (pH
min.
) przy założeniu, że stężenia wszystkich roztworów są równe 0.01 mol/dm
3
?
pH
max.
pH
min.
A.
V
IV
B.
V
III
C.
III
V
D.
IV
V
E.
I
V
1016. 1992/L
Do probówek z wodą (rys.) wprowadzono substancje:
W probówkach można stwierdzić stężenia jonów:
H
+
> OH
OH
> H
+
H
+
= OH
A.
I, II
III, IV
V
B.
I, II, V
III, V
IV
C.
I
III
II, IV, V
D.
I, IV
III, V
II
E.
I, II
III, V
IV
Chemia. Wybór testów...
148
1017. 2002/F
Do probówek z wodą wprowadzono substancje:
W probówkach można stwierdzić stężenia jonów:
H
+
> OH
OH
H
+
= OH
A.
II, IV, VI
III
I, V
B.
II, VI
III, V
I, IV
C.
I, IV
II, V
III, VI
D.
II, VI
I, IV, V
III
1018.
Do 100g 0.74% roztworu Ca(OH)
2
dodano 900 cm
3
wody. Powstał roztwór o pH równym:
A. 3
B. 11
C. 1.7
D. 12.3
1019.
Do kolby miarowej na 500 cm
3
dodano 10g 19% roztworu NaOH i 10g 1% roztworu Ca(OH)
2
a następnie dopełniono kolbę wodą destylowana do kreski. Jakie pH miał otrzymany roztwór?
A. 1
B. 13
C. 12.3
D. 11.6
1020.
Do naczynia zawierającego 250 cm
3
kwasu solnego dodano 10g 1% roztworu Ca(OH)
2
otrzymując
roztwór o odczynie obojętnym. Jakie pH miał roztwór kwasu solnego?
A. 2
B. 2.6
C. 2.3
D. 2.9