Ćwiczenia skojarzeniowe wykazują nieograniczoną potęgę umysłu każdego 

człowieka, zarówno ludzi „zdolnych”, jak i tych, którzy poprzednio uważali się za 

„przeciętniaków”, ponieważ pomagają one wyzwolić z pętających umysł więzów i 

ograniczeń, które sami sobie narzucamy. Proste ćwiczenie: co ci się kojarzy ze 

słowem FUN czy SZCZĘŚCIE pozwala doświadczyć istnej eksplozji mentalnych 

mocy.  

 
 
Coś takiego przydarzyło się ośmioletniemu chłopcu z biednej dzielnicy Londynu, 
którego wszyscy wokół uważali za niedorozwiniętego. Wreszcie i on w to uwierzył.  
 
Tony Buzan poprosił go, żeby wykonał ćwiczenie: co ci się kojarzy ze słowem 
SZCZĘŚCIE. Kiedy już napisał 10 skojarzeń, namówił go, by teraz pomyślał o 
wyrazach związanych – według niego – z tymi, które już umieścił na mapie.  
 
Z początku się wahał jak ktoś, kto po raz pierwszy wypływa na głęboką wodę. Ale 
po chwili namysłu dorysował dwie nowe gałęzie drzewka. Spytał Buzana, czy może 
pisać dalej. Ten odparł, że naturalnie, bo wiedział po jego minie, że nadmiar 
pomysłów aż go rozsadza.  
 
I rzeczywiście spod jego długopisu nieprzerwanym strumieniem zaczęły wylewać 
się dziesiątki nowych skojarzeń, które wnet zapełniły caluteńką kartkę. Robił to z 
wyraźnym zapałem i przyjemnością, a gdy skończył, wykrzyknął triumfalnie:  
 
„Jestem MĄDRY! Jestem MĄDRY!” 
 
I miał rację. To nieudolny system edukacji ogłupił go.  
 
 
 
 

Źródło: Tony Buzan, 

Mapy twoich myśli, Wydawnictwo RAVI, Łódź 1999, s. 64.