1
GOSPODARKA LIPIDOWA
LIPIDY I LIPOPROTEINY
Frakcje lipoproteinowe:
lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości (VLDL) – pre-beta-LP
lipoproteiny o pośredniej gęstości (IDL) - frakcja pośrednia
lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL) - beta-LP
lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL) - alfa-LP
- Lipoproteina (a)
– Lp(a) – gęstość LDL/HDL, odrębna antygenowo,
marker grupy wysokiego ryzyka
–zagrożenie miażdżycą (zawiera apo B
100 i apo(a) podobne do plazminogenu.
Lipoproteina X
– Lp-X – występuje w cholestazie, zawiera CH i
lecytyny, ma strukturę liposomów (widoczna w elektroforezie
GOSPODARKA LIPIDOWA
Rozdział elektroforetyczny surowicy krwi -> barwienie Sudan B - lipidy
GOSPODARKA LIPIDOWA
Patologia
Wygląd próbki
Elektroforogram
Brak lub
[+] HDL
[+] chylom.
Typ. I
[+] LDL
Typ IIa
[+] LDL,VLDL
Typ IIb
[+] IDL
Typ III
[+] VLDL
Typ IV
[+] VLDL
chylom.
Typ V
Klarowna
Zmętniała górna
warstwa
Klarowna
(żółta barwa)
Klarowna lub
Lekko mętna
Mętna do opalizu-
Jącej – „kożuch”
Mętna do opalizu-
jącej
Wyraźny „kożuch”
Mętna do opali-
zującej
Wyraźny β prążek
Słaby pre-β prążek
Wyraźny chylom.
Wyraźne β i pre-β
Wyraźny β prążek
Wyraźne β i pre-β
Szeroki prążek β
Wyraźny pre-β
Wyraźny chylom.
Wyraźne pre-β
Wygląd próbki
surowicy krwi
(inkubacja 12 h
– 4
o
C
-elektroforogramy =
-lipidogramy
GOSPODARKA LIPIDOWA
Skład – białko / lipidy
GOSPODARKA LIPIDOWA
GOSPODARKA LIPIDOWA
3
GOSPODARKA LIPIDOWA
Testy laboratoryjne w dyslipoproteinemiach:
1.
Wygląd surowicy po całonocnej inkubacji w 4oC
2.
Cholesterol całkowity
3.
Trójglicerydy
4. HDL-cholesterol
5. LDL-cholesterol ze wzoru Friedewalda:
6. LDL-CH = CH T
– (HDL-CH) – TG/5 (mg/dl)
7. Lp(a)
8. Apo B
GOSPODARKA LIPIDOWA
Testy laboratoryjne w dyslipoproteinemiach;
Dodatkowe testy laboratoryjne:
• Apo A I
• IDL
• Stosunek CH T / TG we frakcji d < 1.006 ( ultrawirowanie)
• PI apo E
• Stosunek apo A I / apo A II
• HDL subfrakcje HDL2 i HDL3
• Apo B 3500
• Apo C-II
• Apo C-III
• Izoformy Lp(a)
• Aktywność i ilość lipazy lipoproteinowej LPL
• Aktywność acylotransferazy lecytyna-cholesterol LCAT
GOSPODARKA LIPIDOWA
Cholesterol całkowity
GOSPODARKA LIPIDOWA
GOSPODARKA LIPIDOWA
peroksydaza
Cholesterol w miceli
GOSPODARKA LIPIDOWA
HDL Cholesterol – metody strąceniowe:
Zasada metody:
Lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości VLDL i niskiej gęstości LDL (zawierające
apo B) ulegają strąceniu pod wpływem:
- kwasu fosforowolframowego i Mg
+2
- heparyny i Mn
+2
Po odwirowaniu osadu oznacza się zawartośd cholesterolu w supernatancie i
wylicza jako HDL cholesterol
4
GOSPODARKA LIPIDOWA
Apolipoproteina A1
Apolipoproteina B
Zasada metody: specyficzne przeciwciała reagują z apo A lub apo B z wytworzeniem
nierozpuszczalnego kompleksu. Stężenie kompleksu oznacza się
immunoturbidymetyrycznie lub immunonefelometrycznie (A= 340 nm).
W reakcji z anty-
apo A dodaje się aktywatorów które odsłaniają wszystkie miejsca
potencjalnego wiązania p-ciał na powierzchni apo A.
GOSPODARKA LIPIDOWA
GOSPODARKA LIPIDOWA
Pobierania materiału do badań – błędy przedanalityczne
12
– 14 godzinna dieta (całonocna )- woda tylko dopuszczalna
Na 2
– 3 dni przed pobraniem: nie zmieniać przyzwyczajeń
dietetycznych ani aktywności życiowej
Stała waga w okresie ostatnich 4 tygodni
Brak choroby w okresie zaostrzenia, urazu (operacji), zawału serca
Odstawienie leków typu podnoszącego/obniżającego poziom lipidów np.
doustne antykoncepcyjne, hormony tarczycy, steroidy, insulina itp.
Prawidłowa diagnoza jako wynik średni 2 ( lub 3) oznaczeń w okresie 1
– 4 tygodni
