background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

1

OCENA SYSTEMU 

OCENA SYSTEMU 

OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 

OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 

W CIEP

W CIEP

ŁĄ

ŁĄ

WOD

WOD

Ę

Ę

cz

cz

ęść

ęść

1

1

dr inż. Halina Ciuman

dr inż. Aleksandra Specjał

SZKOLENIE DLA OSÓB UBIEGAJĄCYCH SIĘ

O UPRAWNIENIE DO SPORZĄDZANIA ŚWIADECTW 

CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ BUDYNKÓW

OCENA STANU I SPRAWNO

OCENA STANU I SPRAWNO

Ś

Ś

CI 

CI 

ELEMENT

ELEMENT

Ó

Ó

W SYSTEMU 

W SYSTEMU 

GRZEWCZEGO

GRZEWCZEGO

3

NORMY ZWIĄZANE Z TEMATYKĄ

PN-EN 15316-1:2007 (ang.)
Instalacje ogrzewcze w budynkach - Metoda obliczania 
zapotrzebowania na energię instalacji i sprawności 

instalacji 
- Część 1: Wymagania ogólne

PN-EN 15316-2-1:2007 (ang.) 
Instalacje ogrzewcze w budynkach - Metoda obliczania 

zapotrzebowania na energię instalacji i sprawności 
instalacji 
- Część 2-1: Instalacje emisji ciepła

PN-EN 15316-2-3:2007 (ang.)
Instalacje ogrzewcze w budynkach - Metoda obliczania 
zapotrzebowania na energię instalacji i sprawności 

instalacji 
- Część 2-3: Instalacje rozprowadzania ciepła

4

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WARUNKI 

KOMFORTU TERMICZNEGO

temperatura powietrza

prędkość przepływu powietrza

wilgotność względna powietrza

promieniowanie cieplne otaczających przegród

• izolacyjność odzieży, 

• aktywność fizyczna

PN-EN  ISO  7730  Ergonomia  środowiska  termicznego  – Analityczne  wyznaczanie  i  interpretacja 

komfortu  termicznego  z  zastosowaniem  obliczania  wskaźników  PMV  i  PPD  oraz  kryteriów 
lokalnego komfortu termicznego 

PN-EN  15251:2007(oryg)  Kryteria  środowiska  wewnętrznego,  obejmujące  warunki  cieplne,  jakość

powietrza wewnętrznego, oświetlenie i hałas

Komfort termiczny

Komfort termiczny, zapewniający warunki dobrego samopoczucia, jest to taki 
stan  otoczenia,  w  którym  równowaga  cieplna  organizmu  ludzkiego 
zachowywana jest przy minimalnym obciążeniu układu termoregulacyjnego.

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

2

5

Wymagania stawiane instalacji c.o.

a. powinna  zapewnić dotrzymanie,  określonej  w  przepisach  temperatury 

w ogrzewanych pomieszczeniach, 

b. powinna  być wyposażona  w 

centralny  system  automatycznej 

regulacji,  dostosowujący  ilość dostarczanego  do  budynku  ciepła  do 
zmieniającej się temperatury zewnętrznej,

c. powinna  być wyposażona  w  sprawne 

regulatory  grzejnikowe

umożliwiające  użytkownikowi  obniżenie  temperatury  w  ogrzewanym 
pomieszczeniu,  co  najwyżej  do  poziomu  określonej  przepisami 
temperatury minimalnej.

d. powinna być

zrównoważona cieplnie i hydraulicznie,

e. powinna  mieć

sprawny system odpowietrzania, który nie umożliwia 

krążenia wody przez przewody odpowietrzające,

6

f. instalacja  powinna  być

drożna,  a  przekrój  przewodów  i  kanałów  w 

grzejnikach  nie  powinien  być zmniejszony  przez  osady  i  produkty 
korozji,

g. instalacja  powinna  być

szczelna,  woda  w  instalacji  nie  powinna  być

wymieniana,  a  uzupełnienia  nie  powinny  przekraczać wartości 
podawanych w wytycznych eksploatacyjnych,

h. woda  służąca  do  napełniania  instalacji  i  uzupełniania  ubytków,  nie 

może 

oddziaływać korozyjnie na  materiały,  z  których  zbudowana 

jest instalacja; jeśli warunku tego nie można spełnić, należy stosować
inhibitory korozji,

i. w  celu  spełnienia  wymagań podanych  w  punktach  g)  i  h),  instalacja 

powinna  być wyposażona  w  urządzenia  do 

gromadzenia wody 

instalacyjnej,  na  wypadek  konieczności  opróżnienia  części  zładu,  a 
także w urządzenia do dozowania inhibitorów korozji,

j. Izolacja  cieplna  tej  części  rurociągów  instalacji,  która  tego  wymaga, 

powinna  być zaprojektowana  i  wykonana  zgodnie  z  wymaganiami 
przepisów,  a  stan  tej  izolacji  w  warunkach  eksploatacji,  powinien 
zapewnić przewidzianą w projekcie skuteczność.

Wymagania stawiane instalacji c.o. 

(c.d.)

7

RODZAJE SYSTEMÓW OGRZEWANIA

Ogrzewania

Centralne

Miejscowe

E

p

E

p

Wymagania jakie powinny spełniać instalacje ogrzewania 

Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych jakim 

powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

Dz.U. 75/2002, poz.690 – dział IV, rozdz. 4

Dz.U. 201/2008 poz. 1240 (nowelizacja)

8

OGRZEWANIA MIEJSCOWE

Grzejnictwo elektryczne

Grzejniki konwektorowe 

• Konwekcja naturalna

Grzejniki olejowe

Grzałki ceramiczne, chromoniklowe i szklane 

Taśmy i druty grzejne w stropach i ścianach (grzejniki 
konwekcyjno – radiacyjne)

• Konwekcja wymuszona (termowentylatory)

Promienniki podczerwieni (wysokotemperaturowe)

Piece akumulacyjne

Piece i kominki na opał stały (węgiel, koks, drewno)

Grzejniki gazowe

Grzejniki konwektorowe

Promienniki podczerwieni

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

3

9

Ogrzewanie centralne

Wodne

Parowe

t

t

1

t

2

h

t

t

1

t

2

h

Powietrzne

Inne

t

h

10

SCHEMAT SYSTEMU CENTRALNEGO OGRZEWANIA

wytwarzanie ciepła

dystrybucja ciepła

ź

ródło

ciepła

zasobnik ciepła

układy zmieszania pompowego 

na gałęziach instalacji

pompa w obiegu

ź

ródła ciepła

pomieszczenie

rozdzielacz

grzejnik

z zaworem

drugi obieg grzewczy

PN-EN 15316-2-3

ZBIORNIK BUFOROWY

11

PODZIA

PODZIA

Ł

Ł

SYSTEM

SYSTEM

Ó

Ó

W CENTRALNEGO OGRZEWANIA

W CENTRALNEGO OGRZEWANIA

ze względu na sposób cyrkulacji wody w instalacji:
- grawitacyjna - krążenie  wody  spowodowane  jest  różnicą gęstości 
wody powrotnej i zasilającej,
- pompowa  (z  obiegiem  wymuszonym) - krążenie  wody  wywołane  jest 
pracą pompy,

ze względu na sposób przyłączenia grzejników:
- dwururowa - grzejniki  łączone  są równolegle,  tzn.  do  każdego 
grzejnika  lub  pętli  zasilającej  grupę grzejników  dopływa  woda 

bezpośrednio  z  przewodu  zasilającego,  a  odpływa  bezpośrednio  do 

przewodu powrotnego,
- jednorurowa - grzejniki  łączone  są szeregowo,  tzn.  do  każdego 
grzejnika  w  każdym  obiegu  dopływa  częściowo  schłodzona  woda  z 

grzejników znajdujących się przed nim licząc w kierunku ruchu wody.

ze  względu  na  sposób  połączenia  przestrzeni  wodnej  instalacji  z 

atmosferą :
- system zamknięty - brak połączenia z atmosferą,
- system otwarty - stałe połączenie z atmosferą przez otwarte naczynie 
wzbiorcze

12

INSTALACJA CENTRALNEGO OGRZEWANIA W BUDYNKU 

WIELORODZINNYM - system tradycyjny

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

4

13

WADY  TRADYCYJNYCH  INSTALACJI 

CENTRALNEGO  OGRZEWANIA

1. Otwarte  naczynie  wzbiorcze – stałe  odparowanie  wody  z  instalacji,  konieczność

częstego  jej  uzupełniania  → korozja  i  zarastanie  rur  → skrócony  okres  użytkowania 
instalacji.

2. Centralny  system  odpowietrzający – krążenie  wody  między  pionami  i zapowietrzanie 

grzejników.

3. Centralna  regulacja  jakościowa  dostawy  ciepła – zmiany  ciśnienia  w  instalacji  →

rozregulowanie  hydrauliczne  i  cieplne  → okresowe  przegrzewanie  lub  niedogrzewanie 
niektórych pomieszczeń.

4. Nie  izolowane  przewody – problemy  ze  sterowaniem  temperaturą przez  grzejnikowe 

zawory  termostatyczne  oraz  komplikują się rozliczenia  indywidualnych kosztów 
ogrzewania na podstawie wskazań podzielników.

5. Brak  sprawnie  działających  zaworów  grzejnikowych – brak  możliwości  regulacji 

temperatury  powietrza  w  pomieszczeniach  → brak możliwości  regulacji  dostawy  ciepła 
do pomieszczeń → marnotrawstwo energii.

6. Wielopunktowy  układ  zasilania  mieszkań w  ciepło – brak  możliwości  zastosowania 

jednego urządzenia pomiarowego do pomiaru ciepła dostarczanego do mieszkania.

7. Brak  urządzeń do  pomiaru  ilości  ciepła  dostarczanego  do  mieszkań – ryczałtowe 

rozliczenia  kosztów  ogrzewania  (bez  powiązania  z  rzeczywistym  zużyciem  ciepła)  →
brak motywacji do oszczędzania ciepła.

14

INSTALACJA CENTRALNEGO OGRZEWANIA W BUDYNKU 

WIELORODZINNYM - po termomodernizacji

15

INSTALACJA CENTRALNEGO OGRZEWANIA 

DWURUROWEGO POZIOMEGO

16

INSTALACJA CENTRALNEGO OGRZEWANIA 

JEDNORUROWEGO POZIOMEGO 

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

5

17

ROZLICZANIE ZUŻYTEGO CIEPŁA 

(

Dz. U. nr 75/2002, poz. 690, § 135

)

2. W  budynkach  z  instalacją ogrzewczą wodną zasilaną z  sieci  ciepłowniczej 

powinny znajdować się urządzenia służące do rozliczania zużytego ciepła:

1)

ciepłomierz (układ  pomiarowo-rozliczeniowy)  do  pomiaru  ilości  ciepła 

dostarczanego do instalacji ogrzewczej budynku,

2)

urządzenia  umożliwiające  indywidualne  rozliczanie  kosztów 

ogrzewania poszczególnych mieszkań lub lokali użytkowych w budynku.

3. W  przypadku  zasilania  instalacji  ogrzewczej  wodnej  z  kotłowni  w  budynku 

mającym więcej niż jedno mieszkanie lub lokal użytkowy należy zastosować
następujące urządzenia służące do rozliczania kosztów zużytego ciepła:
1)

urządzenie do pomiaru ilości zużytego paliwa w kotłowni,

2) 

urządzenia  umożliwiające  indywidualne  rozliczanie  kosztów 

ogrzewania poszczególnych mieszkań lub lokali użytkowych w budynku.

18

URZĄDZENIA DO INDYWIDUALNEGO 

ROZLICZANIA KOSZTÓW OGRZEWANIA

-

indywidualne  ciepłomierze mierzące  ciepło  zużywane 

w poszczególnych mieszkaniach, 

- komputerowe 

systemy 

indywidualnych 

rozliczeń

zastosowaniem 

podzielników 

kosztów 

ogrzewania

montowanych  na  wszystkich  grzejnikach  znajdujących  się w 
mieszkaniach. 

19

RODZAJE GRZEJNIKÓW

Ze  względu  na  przeważający  sposób  przekazywania 
ciepła można podzielić grzejniki na:

• promieniujące 

(promienniki, 

taśmy 

promieniujące, 

grzejniki płaszczyznowe),

• konwekcyjne 

(z 

ogniw 

ż

eliwnych, 

stalowych 

aluminiowych, płytowe, konwektory)

Im  bardziej  rozwinięta  jest  powierzchnia  grzejnika, 
tym na ogół większy jest udział części konwekcyjnej

20

RODZAJE REGULACJI

Ze względu na miejsce:

• centralna (w źródle ciepła)

• miejscowa (przy grzejniku)

• strefowa (dla części instalacji)

Ze względu na rodzaj:

• ilościowa,

• jakościowa,

• mieszana

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

6

21

REGULACJA CENTRALNA I MIEJSCOWA

1.

Zawór termostatyczny

2.

Grzejnik

3.

Rurociąg zasilający

4.

Rurociąg powrotny

5.

Zawór regulacyjny mieszający

6.

Pompa obiegowa

7.

Regulator pogodowy

8.

Czujnik temperatury powietrza 
zewnętrznego

8

22

Regulator pogodowy

23

REGULACJA CENTRALNA W WĘŹLE WYMIENNIKOWYM 

Czujnik temperatury

powietrza zewnętrznego

Czujnik temperatury 
powietrza wewn
ętrznego

Regulator pogodowy

Wymiennik ciepła

Instalacja 

ogrzewania

Zawór regulacyjny

Czujnik temperatury

wody zasilającej instalację

Woda z sieci ciepłowniczej

Danfoss

24

REGULACJA MIEJSCOWA PRZY POMOCY ZAWORU 

TERMOSTATYCZNEGO

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

7

25

Zakres proporcjonalności zaworu termostatycznego

www.termomodernizacja.com.pl

26

Rodzaje regulacji strefowej

- regulacja  hydrauliczna  dla  strefy,  pionu  lub  gałęzi 

instalacji,

- regulacja  parametrów  wody  zasilającej  dla  gałęzi 

instalacji

Regulacja różnicy ciśnień pod pionami

Danfoss

27

Danfoss

Regulacja centralna

Regulacja miejscowa

Regulacja 

strefowa

Regulacja 

różnicy ciśnienia 

w węźle

Schemat regulacji 

instalacji c.o. zasilanej z 

sieci ciepłowniczej przez 

wymiennik

28

Sezon grzewczy a temperatura powietrza zewnętrznego,

temperatura granicy ogrzewania t

go

Sezon grzewczy dla danego pomieszczenia trwa jeżeli zachodzi relacja: 
t

< t

go. 

ogrzewanie  spełnia  swoją
funkcję, 

natomiast 

dla 

t

t

eo

ogrzewanie  nie  jest  w  stanie 
pokryć zapotrzebowania  na 
ciepło  –

temperatura  w 

pomieszczeniu  będzie  się
obniżała. 

( )

e

t

f

Q

=

&

i

t

Q

,

&

e

t

eo

t

go

t

Sezon grzewczy

t

i

Gdy

eo

go

e

t

t

t

,

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

8

29

PODSTAWOWE POJĘCIA

1.

Pierwotne  nośniki  energii  – paliwa  naturalne,  z  których  uzyskuje 
się energię.

2.

Energia  pierwotna – energia  spalania  paliw  pierwotnych,  liczona 
według  ich  wartości  opałowej  oraz  energia  bezpośrednio 

uzyskana z przyrody, m.in. energia wiatru.

3.

Energia  końcowa – energia  zawarta  w  nośnikach  pierwotnych  i 

wtórnych  zamieniona  na  użyteczną pracę mechaniczną,  ciepło, 
promieniowanie  lub  na  inne  postaci  energii  wykorzystywanej  w 

danym działaniu użytkowym.

4.

Energia  użyteczna – energia  uzyskana  w  wyniku  użytkowania 

urządzenia lub instalacji, np. ciepło na ogrzewanie pomieszczeń.
Z  pewnej  ilości  energii  końcowej  uzyskuje  się ilość energii 

użytecznej zależną od sprawności urządzenia.

30

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA

Jest to cecha obiektów (działań i zachowań albo urządzeń i systemów), 
określona  ilorazem  efektów  użytkowych  zaspokajających  potrzeby 
odbiorców oraz energii dostarczanej do procesów otrzymywania efektów 
użytecznych. 

W

E

S

=

– efekty użytkowe, określone ilościowo oraz pod względem jakości,
– energia dostarczona działaniom o charakterze produkcyjnym, usługowym, itp., 

określona ilościowo oraz pod względem jakości

Przykładowo:
dla procesu przetwarzania energii wejściowej na inną postać energii wyjściowej:

W

wej

– energia dostarczana do układu termodynamicznego

W

wyj

– energia otrzymywana z układu termodynamicznego

– straty energii w układzie termodynamicznym

wej

wej

wyj

W

W

W

W

=

=

1

η

31

Ś

REDNIA SEZONOWA SPRAWNOŚĆ CAŁKOWITA 

SYSTEMU GRZEWCZEGO BUDYNKU

wg Rozporządzenia MI z dn. 6.11.2008 

Dz.U. 201/2008 poz. 1240

Q

K,H 

– roczne  zapotrzebowanie  na  energię końcową dla  ogrzewania 

i  wentylacji  (energię dostarczaną do  instalacji  ogrzewania 

i  wentylacji)

Q

H,nd

– roczne  zapotrzebowanie  na  energię użytkową (ciepło  użytkowe) 

przy  założeniu  utrzymania  określonej  temperatury  wewnętrznej 

w pomieszczeniach o regulowanej temperaturze powietrza 

H

K

nd

H

tot

H

Q

Q

,

,

,

=

η

32

METODA OKREŚLANIA ŚREDNIEJ SEZONOWEJ 

SPRAWNOŚCI  CAŁKOWITEJ SYSTEMU 

GRZEWCZEGO BUDYNKU - na potrzeby sporządzania 

charakterystyki energetycznej budynku

Sprawność

całkowita 

systemu 

grzewczego 

budynku η

H,tot

– od  wytwarzania  (konwersji)  ciepła  do 

przekazania  w  pomieszczeniu  (wraz  z  dystrybucją, 

akumulacją, regulacją i wykorzystaniem ciepła)

e

H

d

H

s

H

g

H

tot

H

,

,

,

,

,

η

η

η

η

η

=

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

9

33

• wytworzenia  nośnika  ciepła  z  energii  dostarczanej  do 

granicy bilansowej budynku (energii końcowej) –

η

H,g

• akumulacji  ciepła  w  elementach  pojemnościowych 

systemu  ogrzewczego  budynku  (w  obrębie  osłony 

bilansowej lub poza nią) -

η

H,s

• transportu (dystrybucji) nośnika ciepła w obrębie budynku 

(osłony bilansowej lub poza nią) -

η

H,d

• regulacji  i  wykorzystania  ciepła  w  budynku  (w  obrębie 

osłony bilansowej) -

η

H,e

WYZNACZANIE SPRAWNOŚCI CZĄSTKOWYCH 

NASTĘPUJĄCYCH PROCESÓW:

OCENA STANU I SPRAWNO

OCENA STANU I SPRAWNO

Ś

Ś

CI 

CI 

ELEMENT

ELEMENT

Ó

Ó

W SYSTEMU 

W SYSTEMU 

ZAOPATRZENIA W CIEP

ZAOPATRZENIA W CIEP

ŁĄ

ŁĄ

WOD

WOD

Ę

Ę

35

INSTALACJE WODOCIĄGOWE ZIMNEJ I CIEPŁEJ WODY

Dz.U. 75/2002, poz.690

§ 113.

Instalacja  zimnej  wody

doprowadzanej  z  sieci  wodociągowej 

rozpoczyna  się bezpośrednio  za  zestawem  wodomierza  głównego, 

a instalacja zimnej wody pochodzącej z własnego ujęcia (studni) - od 

urządzenia, za pomocą którego jest pobierana woda z tego ujęcia.

Instalacja  ciepłej  wody rozpoczyna  się bezpośrednio  za  zaworem  na 

zasileniu zimną wodą urządzenia do przygotowania ciepłej wody.

36

SYSTEM ZAOPATRZENIA W WODĘ

NA TERENIE UZBROJONYM

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

10

37

SYSTEM ZAOPATRZENIA W WODĘ

NA TERENIE NIEUZBROJONYM

38

PODZIAŁ INSTALACJI CIEPŁEJ WODY

Ze względu na liczbę obsługiwanych punktów czerpalnych:

instalacje  lokalne  – indywidualne  przygotowanie  ciepłej  wody  dla 
jednego lub kilku punktów czerpalnych (np. w domu jednorodzinnym 
lub pojedynczym mieszkaniu w budynku wielorodzinnym)

instalacje  centralne  – centralne przygotowanie  ciepłej  wody  (np.  w 
budynku wielorodzinnym, hotelu itp.)

Ze względu na panujące ciśnienie:

niskociśnieniowe (otwarte) – np. zasilane ze zbiornika górnego

wysokociśnieniowe (zamknięte) – pod ciśnieniem sieci wodociągowej 
lub zasilane poprzez hydrofor

Ze względu na rodzaj instalacji rozprowadzającej ciepłą wodę:

instalacja bez cyrkulacji

instalacja z cyrkulacją (grawitacyjną lub wymuszoną)

Ze względu na sposób prowadzenia przewodów rozprowadzających:

z rozdziałem dolnym

z rozdziałem górnym

39

SCHEMAT INSTALACJI CIEPŁEJ WODY 

układ tradycyjny – rozdział dolny

Mańkowski S.: „Projektowanie instalacji 
ciepłej wody użytkowej”, Arkady 1980

40

SCHEMAT INSTALACJI CIEPŁEJ WODY 

układ tradycyjny – rozdział górny

Mańkowski S.: „Projektowanie instalacji 
ciepłej wody użytkowej”, Arkady 1980

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

11

41

ZAGROŻENIA INFEKCJĄ BAKTERIAMI 

Legionella

W INSTALACJACH C.W. 

42

WIELOFUNKCYJNY TERMOSTATYCZNY  ZAWÓR  

CYRKULACYJNY  MTCV

„System sterowania instalacją cyrkulacyjną ciepłej wody użytkowej” www.danfoss.pl

43

ZMODERNIZOWANA INSTALACJA CIEPŁEJ WODY (1)

„System sterowania instalacją cyrkulacyjną ciepłej wody użytkowej” www.danfoss.pl

44

ZMODERNIZOWANA INSTALACJA CIEPŁEJ WODY (2)

„System sterowania instalacją cyrkulacyjną ciepłej wody użytkowej” www.danfoss.pl

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

12

45

POMIARY ZU

POMIARY ZU

Ż

Ż

YCIA WODY 

YCIA WODY 

WODOCI

WODOCI

Ą

Ą

GOWEJ 

GOWEJ 

Dz. U. 75/2002, poz.690 - § 121 ust.1, ust.2 i ust.3

• wodomierz główny

• wodomierze mieszkaniowe

Ź

Ź

R

R

Ó

Ó

D

D

Ł

Ł

A CIEP

A CIEP

Ł

Ł

DO PRZYGOTOWANIA CIEP

DO PRZYGOTOWANIA CIEP

Ł

Ł

EJ WODY

EJ WODY

47

PODZIAŁ URZĄDZEŃ DO  PODGRZEWANIA  CIEPŁEJ  

WODY ZE  WZGLĘDU  NA  RODZAJ  ŹRÓDŁA  CIEPŁA

Chudzicki J.: „Instalacje ciepłej wody w budynkach”, Biblioteka FPE 2006

48

PODZIAŁ PODGRZEWACZY  CIEPŁEJ  WODY 

ze względu na sposób przekazywania ciepła ze źródła 

ciepła do podgrzewanej wody

Chudzicki J.: „Instalacje ciepłej wody w budynkach”, Biblioteka FPE 2006

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

13

49

PODZIAŁ PODGRZEWACZY  CIEPŁEJ  WODY 

ze względu na sposób przygotowania ciepłej wody

Chudzicki J.: „Instalacje ciepłej wody w budynkach”, Biblioteka FPE 2006

50

CENTRALNE PRZYGOTOWANIE C.W. Z CYRKULACJĄ

Energooszczędne układy zaopatrzenia budynków w ciepło, budowa i eksploatacja,

red. Szczechowiak E., Poznań 1994 

51

WSP

WSP

Ó

Ó

Ł

Ł

PRACA KOT

PRACA KOT

Ł

Ł

A Z PODGRZEWACZEM 

A Z PODGRZEWACZEM 

CIEP

CIEP

Ł

Ł

EJ WODY

EJ WODY

Mizielińska, Olszak.: Gazowe i olejowe źródła ciepła małej mocy, Warszawa, 2006

z trójdrogowym zaworem 

przełączającym

z oddzielnymi pompami

52

WSP

WSP

Ó

Ó

Ł

Ł

PRACA KOT

PRACA KOT

Ł

Ł

A Z PODGRZEWACZEM 

A Z PODGRZEWACZEM 

CIEP

CIEP

Ł

Ł

EJ WODY

EJ WODY

Mizielińska, Olszak.: Gazowe i olejowe źródła ciepła małej mocy, Warszawa, 2006

osobne kr

osobne kr

ó

ó

ć

ć

ce

ce

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

14

53

KOCIOŁ WĘGLOWY Z PODGRZEWACZEM 

POJEMNOŚCIOWYM C.W. 

Mańkowski S.: Projektowanie instalacji ciepłej wody użytkowej. Arkady, Warszawa 1981 

54

ZASILANIE INSTALACJI C.W. Z KOTŁA 

Z WYMIENNIKIEM PRZEPŁYWOWYM I ZASOBNIKIEM

Mizielińska, Olszak.: Gazowe i olejowe źródła ciepła małej mocy, Warszawa, 2006

55

SCHEMAT BLOKOWY WĘZŁA CIEPLNEGO C.O. I C.W.

56

PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODY W UKŁADZIE 

PRZEPŁYWOWYM

Chudzicki J.: „Instalacje ciepłej wody w budynkach”, Biblioteka FPE 2006

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

15

57

PRZYGOTOWANIE CIEPŁEJ WODY 

W UKŁADZIE ZASOBNIKOWYM

Chudzicki J.: „Instalacje ciepłej wody w budynkach”, Biblioteka FPE 2006

58

MIESZKANIOWE W

MIESZKANIOWE W

Ę

Ę

Z

Z

Ł

Ł

Y CIEPLNE

Y CIEPLNE

ELEMENTY SYSTEMU ZDECENTRALIZOWANEGO

www.thermatic.com.pl

60

NORMY DOTYCZĄCE SYSTEMU ZAOPATRZENIA 

W CIEPŁĄ WODĘ

PN-EN 15316-3-1

Instalacje  ogrzewcze  w  budynkach  –

Metoda  obliczania 

zapotrzebowania  na  energię instalacji  i  sprawności  instalacji  –

Część 3-1: Instalacje centralnej ciepłej wody, charakterystyka 

zapotrzebowania (wymagania dotyczące rozbioru wody)

PN-EN 15316-3-2

Instalacje  ogrzewcze  w  budynkach  –

Metoda  obliczania 

zapotrzebowania  na  energię instalacji  i  sprawności  instalacji  –

Część 3-2: Instalacje centralnej ciepłej wody, rozprowadzenie 

wody

PN-EN 15316-3-3

Instalacje  ogrzewcze  w  budynkach  –

Metoda  obliczania 

zapotrzebowania  na  energię instalacji  i  sprawności  instalacji  –

Część 3-3:  Instalacje  centralnej  ciepłej  wody,  przygotowanie 

wody

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

16

61

PODSTAWOWY SYSTEM ZAOPATRZENIA W CIEPŁĄ WODĘ

1 – produkcja c.w.

2 – magazynowanie c.w.

3 – rozprowadzenie c.w.

4 – pobór c.w.

PN-EN 15316-3-2:2007

62

SYSTEM ZAOPATRZENIA W CIEPŁĄ WODĘ

JEDNEJ STREFY BUDYNKU, 

ZA POMOCĄ WIĘCEJ NIŻ JEDNEGO ŹRÓDŁA CIEPŁA 

PN-EN 15316-3-2:2007

Np.  inne  źródło  ciepła 
zasila  instalację c.w.  w 
łazience (1), a inne źródło 
ciepła  zasila  instalację
c.w. w kuchni (2)

1

2

63

SYSTEM ZAOPATRZENIA W CIEPŁĄ WODĘ

KILKU STREF BUDYNKU, 

ZA POMOCĄ JEDNEGO ŹRÓDŁA CIEPŁA

PN-EN 15316-3-2:2007

64

UKŁAD PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY 

I STRATY CIEPŁA

background image

Szkolenie: Świadectwo Charakterystyki Energetycznej 
Budynku

OCENA SYSTEMU OGRZEWANIA I ZAOPATRZENIA 
W CIEPŁĄ WODĘ, cz.1                                                          
H.Ciuman,A.Specjał

17

65

ZUŻYCIE CIEPŁA DO PRZYGOTOWANIA

CIEPŁEJ WODY

-

zużycie  ciepła niezbędne do podgrzania wody zimnej (10 

o

C) 

do   temperatury (60 

o

C)

-

straty ciepła w zasobnikach c.w.

-

zużycie ciepła potrzebne do utrzymania odpowiedniej 

temperatury ciepłej wody w instalacji rozprowadzającej (straty 
w przewodach c.w. i w obiegu cyrkulacyjnym)

si

sw

cw

Q

Q

Q

Q

+

+

=

cw

Q

sw

Q

si

Q

66

Ś

REDNIA SEZONOWA SPRAWNOŚĆ CAŁKOWITA 

SYSTEMU ZAOPATRZENIA W CIEPŁĄ WODĘ BUDYNKU

wg Rozporządzenia MI z dn. 6.11.2008

Dz.U. 201/2008 poz. 1240

Q

K,W 

– roczne  zapotrzebowanie  na  energię końcową dla 

przygotowania ciepłej wody

Q

W,nd

– zapotrzebowanie  na  energię użytkową (ciepło 

użytkowe) do podgrzania ciepłej wody

W

K

nd

W

tot

W

Q

Q

,

,

,

=

η

67

METODA OKREŚLANIA ŚREDNIEJ SEZONOWEJ 

SPRAWNOŚCI  CAŁKOWITEJ SYSTEMU 

ZAOPATRZENIA W CIEPŁĄ WODĘ BUDYNKU 

- na potrzeby sporządzania 

charakterystyki energetycznej budynku

Sprawność

całkowita  systemu  zaopatrzenia 

w  ciepłą wodę budynku η

W,tot

– od  wytwarzania 

(konwersji)  ciepła  do  poboru  ciepłej  wody  (wraz 

z dystrybucją, akumulacją, i wykorzystaniem ciepła)

e

W

d

W

s

W

g

W

tot

W

,

,

,

,

,

η

η

η

η

η

=

68

• wytworzenia  nośnika  ciepła  z  energii  dostarczanej  do 

granicy bilansowej budynku (energii końcowej) –

η

W,g

• akumulacji  ciepłej  wody  w  elementach  pojemnościowych 

systemu  ogrzewczego  budynku  (w  obrębie  osłony 

bilansowej lub poza nią) -

η

W,s

• transportu  (dystrybucji)  ciepłej  wody  w  obrębie  budynku 

(osłony bilansowej lub poza nią) -

η

W,d

• wykorzystania ciepłej wody -

η

W,e

= 1,0

WYZNACZANIE SPRAWNOŚCI CZĄSTKOWYCH 

NASTĘPUJĄCYCH PROCESÓW: