„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 

 

 

Marta Ratajska 

 

 

 

 

Pozyskiwanie  produktów  ubocznych  lasu  oraz  prowadzenie 
gospodarki łowieckiej 833[02].Z3.03 

 

 

 

 

 

Poradnik dla nauczyciela 

 

 

 

 

 

 

 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

1

 

Recenzenci: 
dr inŜ. Marek Krzemiński 
mgr inŜ. Jan Przygodzki 
 
 
Opracowanie redakcyjne:  
mgr inŜ. Marta Ratajska 
 
 
Konsultacja: 
mgr inŜ. Teresa Jaszczyk 
 
 
 

 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  833[02].Z3.03 
Pozyskiwanie produktów ubocznych lasu oraz prowadzenie gospodarki łowieckiej, zawartego 
w programie nauczania dla zawodu operator maszyn leśnych. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

2

 

SPIS TREŚCI 

 

1.

 

Wprowadzenie 

3 

2.

 

Wymagania wstępne 

5 

3.

 

Cele kształcenia 

6 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

7 

5.

 

Ćwiczenia 

11 

5.1.

 

Pozyskiwanie produktów ubocznych lasu  

11 

5.1.1. Ćwiczenia 

11 

5.2.

 

Zwierzęta łowne 

14 

5.2.1. Ćwiczenia 

14 

5.3.

 

Prowadzenie gospodarki łowieckiej 

16 

5.3.1. Ćwiczenia 

16 

6.

 

 Ewaluacja osiągnięć ucznia 

19 

7.

 

 Literatura 

33 

 

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

3

 

1.

 

WPROWADZENIE 

 

 

Przekazuję  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn leśnych.  

 W poradniku zamieszczono: 

−

 

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, 

−

 

cele  kształcenia  –  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

−

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

−

 

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania – 
uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

−

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

−

 

literaturę uzupełniającą. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

Jako  pomoc  w  realizacji  jednostki  modułowej  dla  uczniów  przeznaczony  jest  Poradnik 

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika 
do nich adresowanego. 

Materiał  nauczania  (w  Poradniku  dla  ucznia)  podzielony  jest  na  rozdziały,  które 

zawierają  podrozdziały.  Podczas  realizacji  poszczególnych  rozdziałów  wskazanym  jest 
zwrócenie uwagi na następujące elementy: 

−

 

materiał  nauczania  –  w  miarę  moŜliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować 
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  waŜnej 
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu 
technicznego ze zrozumieniem. 

−

 

pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny  i  czy 
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W  zaleŜności  od  tematu  moŜna  zalecić 
uczniom  samodzielne  odpowiadanie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów, 
w formie dyskusji, opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, 
poniewaŜ  nauczyciel  sterując  dyskusją  moŜe  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz 
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,  

−

 

dominującą  rolę  w  kształtowaniu  umiejętności  oraz  opanowaniu  materiału  spełniają 
ć

wiczenia.  W  trakcie  wykonywania  ćwiczeń  uczeń  powinien  zweryfikować  wiedzę 

teoretyczną  oraz  opanować  nowe  umiejętności.  Przedstawiono  dosyć  obszerną 
propozycję  ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia, 
uwzględniając  róŜne  moŜliwości  ich  realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które 
z zaproponowanych  ćwiczeń  jest  w  stanie  zrealizować  przy  określonym  zapleczu 
technodydaktycznym  szkoły.  Prowadzący  moŜe  równieŜ  zrealizować  ćwiczenia,  które 
sam opracował,  

−

 

sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału,  zadaniem  uczniów  jest 
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie, czytając 
zamieszczone w nim stwierdzenia, potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego 
zakresu materiału. JeŜeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień 
wrócić,  sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

4

 

przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.  
W  tym  miejscu  jest  szczególnie  waŜna  rola  nauczyciela,  gdyŜ  od  postawy  nauczyciela, 
sposobu  prowadzenia  zajęć  zaleŜy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń 
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni 
umiejętności  załoŜonych  w  jednostce  modułowej.  NaleŜy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak 
zwaną "ciekawość wiedzy” Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania 
rozdziału moŜe stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności 
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać 
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne czy 
moŜe lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych, 

−

 

testy  zamieszczone  w  rozdziale  „Ewaluacja  osiągnięć  ucznia”  –  zawierają  zadania  
z zakresu całej jednostki modułowej i naleŜy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki 
osiągnięte  przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej 
nauczyciela  realizującego  tę  jednostkę  modułową.  KaŜdemu  zadaniu  testu  przypisano 
określoną  liczbę  moŜliwych  do  uzyskania  punktów  (O  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa 
uzaleŜniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel moŜe zastosować test według 
własnego  projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  NaleŜy  pamiętać,  Ŝeby  tak 
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umoŜliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie 
swoich umiejętności.  
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:   

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

dyskusja dydaktyczna, 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczeń praktycznych i innych. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych w module 

 

833[02].Z3 

U

Ŝ

ytkowanie lasu 

 

833[02].Z3.01 

Okre

ś

lenie cech i wła

ś

ciwo

ś

ci 

surowca drzewnego 

 

 

833[02].Z3.02 

Wykonywanie prac zwi

ą

zanych 

z pozyskiwaniem drewna 

 

833[02].Z3.03 

Pozyskiwanie produktów 

ubocznych lasu oraz 

prowadzenie gospodarki 

łowieckiej 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

5

 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

posługiwać się terminologią dotyczącą środowiska leśnego, 

−

 

zastosować przepisy ochrony środowiska, 

−

 

zinterpretować podstawowe przepisy prawa dotyczące ochrony przyrody oraz gospodarki 
łowieckiej, 

−

 

rozpoznać podstawowe gatunki drzew i krzewów leśnych, 

−

 

rozpoznać rośliny runa leśnego, 

−

 

rozpoznać podstawowe gatunki zwierząt Ŝyjących w lesie, 

−

 

rozpoznać gatunki chronione roślin i zwierząt leśnych, 

−

 

czytać rysunki, 

−

 

stosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  przeciwpoŜarowe  przy  pracach 
leśnych, 

−

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

−

 

współpracować w grupie, 

−

 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp. 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

6

 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

określić uboczne uŜytki leśne, 

−

 

określić sposoby pozyskiwania surowców zielarskich, 

−

 

wykonać czynności związane z pozyskaniem surowców zielarskich, 

−

 

określić sposoby pozyskiwania owoców leśnych, 

−

 

rozpoznać grzyby jadalne i trujące, 

−

 

określić sposoby pozyskiwania grzybów jadalnych, 

−

 

rozpoznać gatunki zwierzyny łownej grubej, 

−

 

rozpoznać gatunki zwierzyny łownej grubej na podstawie tropu, 

−

 

rozpoznać podstawowe gatunki zwierzyny łownej drobnej, 

−

 

wykonać drobne naprawy urządzeń łowieckich, 

−

 

określić czynności związane z zakładaniem poletka łowieckiego, 

−

 

wykonać urządzenia łowieckie, 

−

 

określić zasady dokarmiania zwierząt, 

−

 

rozpoznać szkody wyrządzane w lesie przez zwierzynę łowną, 

−

 

posłuŜyć się mapą przeglądową leśnictwa. 
 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

7

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1 

Osoba prowadząca  

........................................................................... 

Modułowy program nauczania:  Operator maszyn leśnych 833[02] 
Moduł:  

UŜytkowanie lasu 833[02].Z3 

Jednostka modułowa:  

Pozyskiwanie produktów ubocznych lasu oraz prowadzenie 

 

gospodarki łowieckiej 833[02].Z3.03 

  Temat: Rozpoznawanie leśnych roślin zielarskich. 

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania gatunków leśnych roślin zielarskich. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

rozpoznawać gatunki leśnych roślin zielarskich, 

−

 

podać najwaŜniejsze cechy charakterystyczne rozpoznawanych gatunków roślin, 

−

 

podać właściwy termin zbioru, 

−

 

określić właściwy sposób pozyskiwania surowców zielarskich, 

−

 

określić, która część rozpoznanej rośliny stanowi surowiec zielarski

. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

−

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

−

 

samodzielnej pracy, 

−

 

oceny wykonania własnej pracy, 

−

 

spostrzegawczości oraz wyodrębniania cech róŜniących. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniami, 

−

 

dyskusja dydaktyczna. 

 
Środki dydaktyczne: 

−

 

karty zielnika z zasuszonymi okazami leśnych roślin zielarskich, 

−

 

foliogramy, fotografie, atlasy leśnych roślin zielarskich, 

−

 

plansze tematyczne, 

−

 

notatnik, 

−

 

ołówek/długopis 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

praca indywidualna. 

 
Czas: 1 godzina 30 minut. 
 
Uczestnicy: 

−

 

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn leśnych. 

 
 
 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

8

 

Przebieg zajęć: 
1.

 

Powitanie uczniów 

2.

 

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celów zajęć 

3.

 

Przeprowadzenie  wykładu  uzupełnionego  pokazem  ilustracji,  fotografii,  foliogramów, 
kart zielnika z zasuszonymi okazami leśnych roślin zielarskich z ich objaśnieniem. 

4.

 

Realizacja tematu: 

−

 

dyskusja dydaktyczna związana z wykładem, 

−

 

uczniowie dyskutują na temat sposobów pozyskiwania roślin zielarskich, 

−

 

uczniowie  rozpoznają  leśne  rośliny  zielarskie  na  podstawie  ich  wyglądu 
zewnętrznego, następnie znajdują cechy charakterystyczne dla danego gatunku, 

−

 

uczniowie  wykonują  notatki  w  formie  opisów,  na  podstawie  własnych  spostrzeŜeń 
i praktycznych wskazówek nauczyciela, 

−

 

uczniowie 

powinni 

wykonać 

uproszczone 

rysunki 

i 

schematy 

pomocne 

w rozpoznawaniu, 

−

 

nauczyciel nadzoruje uczniów oraz wyjaśnia wszelkie wątpliwości, 

5.

 

Po wykonaniu ćwiczeń uczeń analizuje wykonane opisy, rysunki, schematy. 

6.

 

Uczniowie określają swoje mocne i słabe strony. 

7.

 

Uczniowie przedstawiają nauczycielowi notatki wykonane na ćwiczeniach. 

8.

 

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni postępy, ocenia jego aktywność 
oraz poprawność wykonania ćwiczenia. 

9.

 

Podsumowanie zajęć – podziękowanie za aktywny udział w zajęciach. 

 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Wykonaj  tabelę,  do  której  wpiszesz  rozpoznane  gatunki  roślin  oraz  zaznaczysz  jaka  część 
danej rośliny stanowi surowiec zielarski. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

9

 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca  

.............................................................. 

Modułowy program nauczania:  Operator maszyn leśnych 833[02] 
Moduł:  

UŜytkowanie lasu 833[02].Z3 

Jednostka modułowa:  

Pozyskiwanie produktów ubocznych lasu oraz prowadzenie 

 

gospodarki łowieckiej 833[02].Z3.03 

 

 Temat:  Wykonanie budki słuŜącej do dokarmiania kuropatw. 

Cel  ogólny:  Kształtowanie  umiejętności  praktycznego  wykorzystania  i  wykonywania  urządzeń 

łowieckich do dokarmiania zwierzyny. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

wykonać budkę dla kuropatw, 

−

 

zorganizować stanowisko pracy i wykonywać prace zgodnie z zasadami bezpieczeństwa 
i higieny pracy. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

−

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

−

 

pracy w zespole, 

−

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z instruktaŜem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne, 

 
Środki dydaktyczne: 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela, 

−

 

projekty konstrukcji budek dla kuropatw, 

−

 

drewniane listewki, mata trzcinowa, gwoździe, drut, 

−

 

młotek, miarka, piła do drewna, 

−

 

papier ścierny, ołówek stolarski, rękawice ochronne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

praca w zespołach dwuosobowych. 

 
Czas trwania zajęć: 

−

 

2 godziny 15 minut. 

 
Uczestnicy: 

−

 

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn leśnych. 

 
Przebieg zajęć: 
1.

 

Powitanie uczniów. 

2.

 

Sprawy organizacyjne. 

3.

 

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celów zajęć. 

4.

 

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonywania ćwiczenia. 

5.

 

Przypomnienie zasad bhp obowiązujących podczas wykonywania prac. 

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

10 

 

6.

 

Realizacja tematu: 

−

 

uczniowie po podziale na zespoły do stanowisk roboczych, 

−

 

dwuosobowe zespoły zapoznają się z projektem budki dla kuropatw, 

−

 

zespoły dobierają niezbędny sprzęt i materiały do wykonania budki, 

−

 

uczniowie ustalają kolejność wykonywanych czynności, 

−

 

uczniowie wykonują budki dla kuropatw zgodnie z wymiarami podanymi w projekcie, 

−

 

nauczyciel nadzoruje uczniów oraz wyjaśnia wszelkie wątpliwości, 

7.

 

Uczniowie przedstawiają nauczycielowi wykonane na ćwiczeniach budki. 

8.

 

Uczniowie  zgłaszają  ewentualne  trudności,  które  wystąpiły  podczas  wykonywania 
ć

wiczenia. 

9.

 

Nauczyciel omawia trudności wskazując na sposoby ich rozwiązania. 

10.

 

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy  czyni postępy, ocenia jego  aktywność 
oraz poprawność wykonania ćwiczenia. 

11.

 

Podsumowanie zajęć – podziękowanie za aktywny udział w zajęciach. 

 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Opisz właściwy sposób lokalizacji budek dla kuropatw. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

11 

 

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Pozyskiwanie produktów ubocznych lasu 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj  leśne  rośliny  zielarskie  wskazane  przez  nauczyciela.  Opisz  cechy 

charakterystyczne,  podaj  termin  zbioru  i  określ  część  rośliny,  która  stanowi  surowiec 
zielarski.  

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać i przeczytać literaturę na temat leśnych roślin zielarskich, 

2)

 

obejrzeć atlasy, ilustracje i fotografie roślin zielarskich, 

3)

 

rozpoznać gatunki roślin, 

4)

 

opisać najwaŜniejsze cechy charakterystyczne rozpoznanych gatunków roślin, 

5)

 

podać właściwy termin i sposób zbioru, 

6)

 

podać, która część rozpoznanej rośliny stanowi surowiec zielarski. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniami, 

−

 

dyskusja dydaktyczna 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik, 

−

 

atlasy, ilustracje i fotografie roślin zielarskich, 

−

 

ołówek/długopis, 

−

 

poradnik dla ucznia, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Rozpoznaj  rośliny  o  jadalnych  owocach  wskazane  przez  nauczyciela.  Opisz  cechy 

charakterystyczne i podaj termin i sposób zbioru. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać i przeczytać literaturę pomocną przy wykonaniu ćwiczenia, 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

12 

 

2)

 

obejrzeć atlasy, ilustracje i fotografie roślin o jadalnych owocach, 

3)

 

rozpoznać gatunki roślin, 

4)

 

opisać najwaŜniejsze cechy charakterystyczne rozpoznanych gatunków roślin, 

5)

 

podać, właściwy termin i sposób zbioru poszczególnych rodzajów owoców. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniami, 

−

 

dyskusja dydaktyczna. 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik, 

−

 

atlasy, ilustracje i fotografie roślin leśnych o jadalnych owocach,  

−

 

ołówek/długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela 

 
Ćwiczenie 3 

Rozpoznaj  i  scharakteryzuj  jadalne  gatunki  grzybów  leśnych  wskazanych  przez 

nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

obejrzeć atlasy, ilustracje i fotografie grzybów, 

3)

 

rozpoznać gatunki grzybów, 

4)

 

opisać najwaŜniejsze cechy charakterystyczne rozpoznanych gatunków grzybów, 

5)

 

podać, rodzaje siedlisk, na których najczęściej występują rozpoznane gatunki. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniami, 

−

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik, ołówek, 

−

 

atlasy, ilustracje i fotografie grzybów, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Rozpoznaj  i  scharakteryzuj  trujące  gatunki  grzybów  leśnych  wskazanych  przez 

nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

13 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

obejrzeć atlasy, ilustracje i fotografie grzybów, 

3)

 

rozpoznać gatunki grzybów, 

4)

 

opisać najwaŜniejsze cechy charakterystyczne rozpoznanych gatunków grzybów, 

5)

 

wymienić  gatunki  grzybów  jadalnych,  z  którymi  mogą  być  mylone  rozpoznane  grzyby 
trujące i podać cechy rozróŜniające, 

6)

 

podać, rodzaje siedlisk, na których najczęściej występują rozpoznane gatunki

. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniami, 

−

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik, ołówek, 

−

 

atlasy, ilustracje i fotografie grzybów, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

14 

 

5.2. Zwierzęta łowne  

 
5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj i opisz cechy charakterystyczne gatunków zaliczanych do zwierzyny grubej. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

obejrzeć atlasy, ilustracje i fotografie zwierzyny grubej, 

3)

 

wymienić zwierzęta zaliczane do zwierzyny grubej, 

4)

 

rozpoznać gatunki zwierząt łownych, 

5)

 

opisać najwaŜniejsze cechy charakterystyczne rozpoznanych gatunków zwierząt, 

6)

 

podać, typy siedlisk, które najchętniej zamieszkują rozpoznane zwierzęta

. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniami, 

−

 

dyskusja dydaktyczna. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik,  

−

 

ołówek, 

−

 

atlasy, ilustracje, fotografie zwierząt łownych, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Rozpoznaj  gatunki  zwierzyny  łownej  drobnej  wskazane  przez  nauczyciela.  Opisz 

najwaŜniejsze cechy charakterystyczne rozpoznanych gatunków. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

obejrzeć atlasy, ilustracje i fotografie zwierzyny łownej drobnej, 

3)

 

wymienić zwierzęta zaliczane do zwierzyny drobnej, 

4)

 

rozpoznać gatunki zwierząt łownych, 

5)

 

opisać najwaŜniejsze cechy charakterystyczne rozpoznanych gatunków zwierząt, 

6)

 

podać, typy siedlisk, które najchętniej zamieszkują rozpoznane zwierzęta. 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

15 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniami, 

−

 

dyskusja dydaktyczna. 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik,  

−

 

ołówek, 

−

 

atlasy, ilustracje, fotografie zwierząt łownych, 

−

 

spreparowane okazy zwierząt łownych, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Rozpoznaj,  naszkicuj  i  opisz  najwaŜniejsze  cechy  charakterystyczne  tropów 

poszczególnych  gatunków  zwierzyny  grubej.  W  opisach  szczególną  uwagę  zwróć  na  cechy 
róŜnicujące tropy poszczególnych gatunków. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia, 

2)

 

wymienić zwierzęta zaliczane do zwierzyny grubej, 

3)

 

obejrzeć atlasy, ilustracje i fotografie z tropami zwierząt łownych, 

4)

 

rozróŜnić tropy zwierząt łownych, 

5)

 

wykonać szkic tropów, 

6)

 

opisać  najwaŜniejsze  cechy  charakterystyczne  tropów  poszczególnych  gatunków 
zwierzyny grubej, 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniami, 

−

 

dyskusja dydaktyczna. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik,  

−

 

ołówek, 

−

 

papier formatu A4, 

−

 

atlasy, ilustracje, fotografie z tropami zwierząt łownych, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

16 

 

5.3. Prowadzenie gospodarki łowieckiej 

 

 
5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Zidentyfikuj  i  opisz  szkody  wyrządzane  przez  zwierzęta  łowne  w  lesie  i  uprawach 

rolnych. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

obejrzeć tematyczny film edukacyjny, 

2)

 

obejrzeć próbki drewna z uszkodzeniami powodowanymi przez zwierzynę, 

3)

 

odszukać i przeczytać literaturę na ten temat, 

4)

 

wymienić rodzaje szkód powodowanych przez zwierzynę, 

5)

 

opisać na czym polegają szkody, 

6)

 

wymienić gatunki zwierząt wyrządzających szkody, 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

pokaz z objaśnieniami, 

−

 

dyskusja dydaktyczna. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik,  

−

 

długopis, 

−

 

tematyczny film edukacyjny, 

−

 

próbki drewna z uszkodzeniami powodowanymi przez zwierzynę,  

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

 

Określ czynności związane z zakładaniem poletka łowieckiego.  
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać i przeczytać literaturę na ten temat, 

2)

 

wymienić kolejność wykonywania poszczególnych czynności, 

3)

 

podać zasady wyboru lokalizacji poletka łowieckiego, 

4)

 

opisać czym róŜni się poletko Ŝerowe od zgryzowego. 

5)

 

wymienić rodzaje szkód powodowanych przez zwierzynę, 

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

17 

 

6)

 

opisać na czym polegają szkody, 

7)

 

wymienić gatunki zwierząt wyrządzających szkody, 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wykład informacyjny, 

−

 

dyskusja dydaktyczna. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik,  

−

 

ołówek, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Wykonaj paśnik dla zwierzyny płowej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać i przeczytać literaturę na ten temat, 

2)

 

wybrać odpowiedni projekt paśnika, 

3)

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

4)

 

przygotować niezbędny sprzęt i materiały do wykonania paśnika, 

5)

 

wykonać paśnik zgodnie z wymiarami podanymi w projekcie, 

6)

 

podać zasady wyboru lokalizacji paśnika w terenie, 

7)

 

wymienić rodzaje karmy dla zwierzyny płowej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz, 

−

 

objaśnienie, 

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik, długopis, 

−

 

projekt konstrukcji paśnika dla zwierzyny płowej, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela, 

−

 

deski i drewniane listewki, gwoździe, wkręty, 

−

 

młotki, miarka, wkrętaki, poziomica, 

−

 

piła do drewna, papier ścierny, ołówek stolarski, rękawice ochronne. 

 
Ćwiczenie 4 
 

Wykonaj budkę dla kuropatw. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

18 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

wybrać odpowiedni projekt budki, 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

przygotować niezbędny sprzęt i materiały do wykonania budki, 

4)

 

wykonać budkę zgodnie z wymiarami podanymi w projekcie, 

5)

 

podać zasady wyboru lokalizacji budek dla kuropatw w terenie. 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz, 

−

 

objaśnienie,  

−

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik, 

−

 

ołówek, długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela, 

−

 

drewniane listewki, mata trzcinowa, gwoździe, drut, 

−

 

młotek, miarka, piła do drewna, 

−

 

papier ścierny, ołówek stolarski, 

−

 

rękawice ochronne. 

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

19 

 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 
 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 1 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Pozyskiwanie  produktów 
ubocznych lasu oraz prowadzenie gospodarki łowieckiej”  

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 15,16 są z poziomu podstawowego. 

−

 

zadania 8, 14, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

−

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

−

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. b, 4. c, 5. b, 6. c, 7. d, 8. c, 9. a, 10. c, 11. a,  
12. b, 13. c, 14. b, 15. d, 16. b, 17. c, 18. b, 19. b, 20. b.  
 
Plan testu 
 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Klucz 

odpowiedzi 

1 

Określić sposób pozyskania Ŝywicy 
sosnowej 

B 

P 

b 

2 

Opisać cetynę 

B 

P 

b 

3 

Określić warunki zbioru roślin 
zielarskich 

B 

P 

b 

4 

Opisać prawidłowe warunki zbioru 
borówki czernicy 

B 

P 

c 

5 

Wymienić surowce zielarskie 

A 

P 

b 

6 

RozróŜnić jadalne owoce leśne 

B 

P 

c 

7 

Opisać  prawidłowy  sposób  zbioru 
grzybów 

B 

P 

d 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

20 

 

8 

Scharakteryzować grzyby trujące 

C 

PP 

c 

9 

Wymienić  zwierzęta  zaliczane  do 
zwierzyny grubej 

A 

P 

a 

10 

Wymienić rośliny na poletka zgryzowe 

A 

P 

c 

11 

Opisać zastosowanie paśnika 

B 

P 

a 

12 

Podać  miejsce  i  cel  ustawiania  budek 
dla kuropatw 

B 

P 

b 

13 

Opisać zastosowanie ambony 

B 

P 

c 

14 

Scharakteryzować  paszę  objętościową 
suchą  

C 

PP 

b 

15 

Podać składniki liściarki 

B 

P 

d 

16 

Określić zastosowanie i budowę 
lizawki 

B 

P 

b 

17 

Wyjaśnić 

szkody 

powstałe 

przez 

osmykiwanie 

C 

PP 

c 

18 

Scharakteryzować szkody leśne 

C 

PP 

b 

19 

Scharakteryzować muchomora 
sromotnikowego 

C 

PP 

b 

20 

Porównać tropy dzika i jelenia 

C 

PP 

b 

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

21 

 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednia liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań Do kaŜdego zadania dołączone są cztery moŜliwości odpowiedzi. 
Tylko jedna jest prawdziwa. 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej 
rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego  rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

1

 

 
1.  śywicę sosnową pozyskuje się 

a)

 

w procesie suchej destylacji drewna. 

b)

 

przez systematyczne nacinanie i zbieranie Ŝywicy z Ŝywych sosen na spałach. 

c)

 

przez zakładanie spał na ściętych sosnach. 

d)

 

przez systematyczne nacinanie i zbieranie Ŝywicy ze ściętych sosen na spałach. 

 

2.  Cetyna to 

a)

 

nazwa Ŝywicy świerkowej. 

b)

 

uiglone gałązki sosnowe, świerkowe, jodłowe. 

c)

 

ozdobne gałązki kruszyny. 

d)

 

kora pozyskiwana z kruszyny. 

 
 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

22 

 

3.  Rośliny zielarskie zbiera się 

a)

 

do duŜych plastikowych toreb i ugniata. 

b)

 

podczas bezdeszczowej pogody, w słoneczne dni, po obeschnięciu rosy. 

c)

 

zawsze w całości, razem z korzeniami. 

d)

 

tylko w rezerwatach przyrody. 

 

4.  Owoce borówki czernicy naleŜy zbierać 

a)

 

po pierwszych przymrozkach. 

b)

 

za pomocą specjalnych narzędzi zwanych grzebieniami. 

c)

 

do przewiewnych koszy lub łubianek. 

d)

 

w czasie deszczowej pogody. 

 

5.  Do cennych surowców zielarskich zaliczamy 

a)

 

owoce konwalii majowej. 

b)

 

kwiaty bzu czarnego. 

c)

 

kwiaty Ŝurawiny. 

d)

 

kwiaty kruszyny pospolitej. 

 
6.  Jadalne owoce ma 

a)

 

wrzos. 

b)

 

kruszyna pospolita. 

c)

 

 berberys zwyczajny. 

d)

 

konwalia majowa 

 

7.  Grzyby naleŜy zbierać 

a)

 

obcinając same kapelusze. 

b)

 

wykręcając trzon z kapelusza. 

c)

 

dokładnie rozgarniając ściółkę leśną w miejscu zbioru. 

d)

 

delikatnie wykręcając z podłoŜa cały owocnik. 

 

8.  Grzyby trujące róŜnią się od jadalnych tym, Ŝe 

a)

 

mają zawsze gorzki smak. 

b)

 

mają blaszki na spodzie kapelusza. 

c)

 

zawierają groźne dla Ŝycia lub zdrowia ludzi związki chemiczne. 

d)

 

po dotknięciu ciemnieją. 

 
9.  Do zwierzyny grubej zalicza się 

a)

 

sarny i dziki 

b)

 

sarny i zające 

c)

 

lisy i dziki 

d)

 

lisy i borsuki 

 

10.  Na poletku zgryzowym sadzi się 

a)

 

ziemniaki. 

b)

 

kukurydzę i owies. 

c)

 

krzewy i drzewa liściaste. 

d)

 

krzewy i drzewa iglaste. 

 
 
 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

23 

 

11.  Dwustronny paśnik drabinowy jest przeznaczony do 

a)

 

dokarmiania zwierzyny płowej. 

b)

 

dokarmiania dzików. 

c)

 

dokarmiania baŜantów. 

d)

 

wykładania paszy treściwej. 
 

12.  Budki dla kuropatw 

a)

 

ustawia się w gęstych młodnikach, aby ułatwić kuropatwom zakładanie gniazd. 

b)

 

ustawia się na polach, aby dokarmiać kuropatwy. 

c)

 

ustawia się na polach wczesną wiosną, aby ułatwić kuropatwom zakładanie gniazd. 

d)

 

ustawia się w gęstych młodnikach, aby dokarmiać kuropatwy. 
 

13.  Ambona słuŜy do 

a)

 

chwytania Ŝywych zwierząt. 

b)

 

dokarmiania jeleni. 

c)

 

słuŜy do obserwacji zwierzyny i polowania. 

d)

 

wypłaszania zwierząt w trakcie polowania. 

 

14.  Pasza objętościowa sucha  

a)

 

zawiera duŜo substancji pokarmowych. 

b)

 

zawiera mało wody i mało substancji pokarmowych. 

c)

 

zawiera duŜo wody, a mało substancji pokarmowych. 

d)

 

zawiera mało wody i mało substancji pokarmowych. 

 
15.  Liściarkę przygotowuje się  

a)

 

z suszonej koniczyny. 

b)

 

ze zgrabionych jesienią liści. 

c)

 

z suszonych liści buraków cukrowych. 

d)

 

z suszonych młodych pędów drzew i krzewów liściastych. 

 

16.  Lizawki wykonuje się  

a)

 

dla lisów. 

b)

 

w celu podawania zwierzynie soli. 

c)

 

z metalowego koszyka, w którym umieszcza się bryłę soli. 

d)

 

na grubym drzewie nacinając skośnie jego pień. 

 

17.  Osmykiwanie polega na 

a)

 

obgryzaniu młodej kory przez zające. 

b)

 

odgryzaniu pędów wierzchołkowych drzewek w uprawach przez jelenie. 

c)

 

zrywaniu kory przez pocieranie pnia poroŜem. 

d)

 

obgryzaniu młodych pędów przez jelenie. 

 

18.  Spałowanie to rodzaj szkód powodowany przez 

a)

 

zające. 

b)

 

jeleniowate. 

c)

 

dziki. 

d)

 

zające i sarny. 

 
 
 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

24 

 

19.  Muchomor sromotnikowy 

a)

 

ma róŜowe blaszki i rozdętą podstawę trzonu w pochwie. 

b)

 

ma białe blaszki i rozdętą podstawę trzonu w pochwie. 

c)

 

ma róŜowe blaszki i nieprzyrośnięty do trzonu pierścień. 

d)

 

ma czerwony kapelusz i prosty, długi trzon. 
 

20.  Trop dzika róŜni się od tropu jelenia tym, Ŝe 

a)

 

jest duŜo mniejszy. 

b)

 

ma wyraźnie odciśnięte ślady szpil. 

c)

 

ś

lady przednich i tylnych nóg nigdy się nie pokrywają. 

d)

 

jest idealnie okrągły. 

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

25 

 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ………………………………………………………........................................ 

 
Pozyskiwanie  produktów  ubocznych  lasu  oraz  prowadzenie  gospodarki 
łowieckiej

 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1 

a 

b 

c 

d 

 

2 

a 

b 

c 

d 

 

3 

a 

b 

c 

d 

 

4 

a 

b 

c 

d 

 

5 

a 

b 

c 

d 

 

6 

a 

b 

c 

d 

 

7 

a 

b 

c 

d 

 

8 

a 

b 

c 

d 

 

9 

a 

b 

c 

d 

 

10 

a 

b 

c 

d 

 

11 

a 

b 

c 

d 

 

12 

a 

b 

c 

d 

 

13 

a 

b 

c 

d 

 

14 

a 

b 

c 

d 

 

15 

a 

b 

c 

d 

 

16 

a 

b 

c 

d 

 

17 

a 

b 

c 

d 

 

18 

a 

b 

c 

d 

 

19 

a 

b 

c 

d 

 

20 

a 

b 

c 

d 

 

Razem:   

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

26 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 2 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Pozyskiwanie  produktów 
ubocznych lasu oraz prowadzenie gospodarki łowieckiej”  

 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 14, 15, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego. 

−

 

zadania 8, 9, 10, 13, 16, 19 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

−

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

−

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. b, 4. a, 5. b, 6. d, 7. a, 8. d, 9. c, 10. c, 11. c,  
12. b, 13. a, 14. c, 15. d, 16. a, 17. d, 18. d, 19. b, 20. a.  
 
Plan testu 
 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Klucz 

odpowiedzi 

1 

Wymienić produkty ubocznego 
uŜytkowania lasu 

A 

P 

b 

2 

Opisać zastosowanie soku brzozowego 

B 

P 

c 

3 

Wymienić gatunki, z których pozyskuje 
się Ŝywicę. 

A 

P 

b 

4 

Podać termin pozyskiwania korzeni 
roślin zielarskich 

B 

P 

a 

5 

Opisać sposób postępowania z ziołami 
po zbiorze 

B 

P 

b 

6 

Wymienić surowce zielarskie 

A 

P 

d 

7 

RozróŜnić trujące owoce leśne 

B 

P 

a 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

27 

 

8 

Scharakteryzować grzyby trujące 

C 

PP 

d 

9 

Scharakteryzować opieńkę miodową 

C 

PP 

c 

10 

Scharakteryzować piestrzenicę 
kasztanowatą 

C 

PP 

c 

11 

Wymienić gatunki zwierzyny drobnej 

A 

P 

c 

12 

Opisać miejsca występowania 
zwierzyny 

B 

P 

b 

13 

Scharakteryzować zasady lokalizacji 
poletek łowieckich 

C 

PP 

a 

14 

Nazwać urządzenia do dokarmiania 
zwierzyny płowej 

A 

P 

c 

15 

Nazwać miejsce dokarmiania baŜantów 

A 

P 

d 

16 

Scharakteryzować rodzaje pasz dla 
zwierzyny 

C 

PP 

a 

17 

Wymienić gatunki powodujące szkody 
przez zgryzanie 

A 

P 

d 

18 

Opisać szkody od czemchania 

B 

P 

d 

19 

Scharakteryzować szkody w uprawach 
rolnych 

C 

PP 

b 

20 

Opisać sposób lokalizacji urządzeń 
łowieckich 

B 

P 

a 

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

28 

 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednia liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań Do kaŜdego zadania dołączone są cztery moŜliwości odpowiedzi. 
Tylko jedna jest prawdziwa. 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej 
rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego  rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

 
 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

 

1.   Do leśnych produktów ubocznych nie zalicza się 

a)

 

cetyny i kory sosnowej. 

b)

 

drewna tartacznego. 

c)

 

leśnych roślin zielarskich. 

d)

 

Ŝ

ywicy. 

 

2.   Sok brzozowy ma zastosowanie 

a)

 

w produkcji kalafonii i terpentyny. 

b)

 

w ogrodnictwie do produkcji kompostu. 

c)

 

w medycynie jako lekarstwo. 

d)

 

w produkcji cetyny. 

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

29 

 

3.   śywicę pozyskuje się z 

a)

 

lip i brzóz. 

b)

 

sosen, świerków i modrzewi. 

c)

 

drzew liściastych. 

d)

 

sosen i dębów. 
 

4.   Korzenie roślin na surowiec zielarski naleŜy 

a)

 

wykopywać późną jesienią, przed przymrozkami. 

b)

 

wykopywać zimą. 

c)

 

wykopywać w czasie suchego i gorącego lata. 

d)

 

wykopywać późną wiosną. 
 

5.   Po zbiorze zioła trzeba 

a)

 

dokładnie umyć. 

b)

 

rozłoŜyć do suszenia, najlepiej w cieniu. 

c)

 

włoŜyć do torby i dokładnie ugnieść. 

d)

 

moczyć w zimnej wodzie. 

 

6.   Cennym surowcem zielarskim są 

a)

 

liście Ŝurawiny 

b)

 

kwiaty borówki brusznicy. 

c)

 

owoce kruszyny 

d)

 

owoce dzikiej róŜy. 

 

7.   Trujące owoce ma 

a)

 

kruszyna pospolita. 

b)

 

borówka czernica 

c)

 

głóg jednoszyjkowy 

d)

 

berberys 

 

8.   Wszystkie grzyby trujące charakteryzują się 

a)

 

nieprzyjemnym zapachem. 

b)

 

występowaniem rurek na spodzie kapelusza. 

c)

 

występowaniem blaszek na spodzie kapelusza. 

d)

 

tym, Ŝe zawierają groźne dla Ŝycia lub zdrowia ludzi związki chemiczne. 

 

9.   Opieńka miodowa to 

a)

 

grzyb trujący z blaszkami na spodzie kapelusza. 

b)

 

grzyb jadalny wykształcający pomarańczowy, lejkowaty owocnik. 

c)

 

grzyb jadalny, rosnący na pniakach, z blaszkami na spodzie kapelusza. 

d)

 

grzyb wykształcający duŜe, mięsiste owocniki. 

 

10.  Piestrzenica kasztanowata to 

a)

 

smaczny grzyb jadalny. 

b)

 

grzyb o przyjemnym zapachu i gorzkim palącym smaku. 

c)

 

grzyb trujący, pojawiający się od końca marca do czerwca. 

d)

 

grzyb trujący często mylony z czubajką kanią. 
 
 
 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

30 

 

11.  Do zwierzyny drobnej zaliczamy  

a)

 

sarny, jelenie, łosie i daniele. 

b)

 

sarny, jelenie, łosie, daniele i dziki. 

c)

 

zające szaraki, dzikie króliki, lisy. 

d)

 

sarny, zające, kuropatwy. 

 

12.  Łoś najchętniej zamieszkuje 

a)

 

rozległe kompleksy borów sosnowych. 

b)

 

tereny podmokłe i bagienne. 

c)

 

ś

ródpolne zadrzewienia. 

d)

 

gęste młodniki świerkowe. 
 

13.  Poletek łowieckich nie naleŜy zakładać 

a)

 

w pobliŜu upraw leśnych. 

b)

 

w miejscach nasłonecznionych i osłoniętych od wiatru. 

c)

 

na szlakach wędrówek zwierzyny. 

d)

 

w miejscach gdzie jest Ŝyzna gleba. 

 

14.  Zwierzynę płową dokarmia się 

a)

 

wykładając paszę do posypów. 

b)

 

wykładając paszę pod ambonami. 

c)

 

najczęściej wykładając paszę do paśników drabinowych. 

d)

 

wykładając paszę w karmidełkach. 
 

15.  Posyp jest to 

a)

 

miejsce dokarmiania jeleni. 

b)

 

miejsce dokarmiania dzików. 

c)

 

paśnik dla zajęcy. 

d)

 

miejsce dokarmiania baŜantów. 
 

16.  Pasza treściwa 

a)

 

zawiera duŜo substancji pokarmowych. 

b)

 

zawiera duŜo wody, a mało substancji pokarmowych. 

c)

 

to siano i liściarka. 

d)

 

to ziemniaki, kapusta, buraki. 

 

17.  Zgryzanie pędów to szkody 

a)

 

powodowane najczęściej przez dziki. 

b)

 

wyrządzane w starszych młodnikach przez dziki. 

c)

 

wyrządzane w uprawach rolnych przez dziki. 

d)

 

wyrządzane przez jeleniowate i zające. 
 

18.  Czemchanie to 

a)

 

inaczej spałowanie drzew przez zające. 

b)

 

zgryzanie pędów. 

c)

 

inaczej spałowanie drzew przez jelenie. 

d)

 

osmykiwanie kory przez jelenie. 
 
 
 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

31 

 

19.  Największe szkody w uprawach rolnych 

a)

 

powstają na skutek zgryzania. 

b)

 

powstają na skutek wydeptywania i tratowania roślin. 

c)

 

wyrządzają młode łosie. 

d)

 

wyrządzają stadka kuropatw. 

 

20.  Ambony ustawia się 

a)

 

na granicy leśno-polnej, na skraju łąk. 

b)

 

przy paśnikach dla zwierzyny płowej. 

c)

 

w gęstych młodnikach. 

d)

 

zawsze w pobliŜu wysokiego drzewa. 

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

32 

 

KARTA ODPOWIEDZI

 

 
Imię i nazwisko ………………………………………………………........................................ 

 
Pozyskiwanie  produktów  ubocznych  lasu  oraz  prowadzenie  gospodarki 
łowieckiej

 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1 

a 

b 

c 

d 

 

2 

a 

b 

c 

d 

 

3 

a 

b 

c 

d 

 

4 

a 

b 

c 

d 

 

5 

a 

b 

c 

d 

 

6 

a 

b 

c 

d 

 

7 

a 

b 

c 

d 

 

8 

a 

b 

c 

d 

 

9 

a 

b 

c 

d 

 

10 

a 

b 

c 

d 

 

11 

a 

b 

c 

d 

 

12 

a 

b 

c 

d 

 

13 

a 

b 

c 

d 

 

14 

a 

b 

c 

d 

 

15 

a 

b 

c 

d 

 

16 

a 

b 

c 

d 

 

17 

a 

b 

c 

d 

 

18 

a 

b 

c 

d 

 

19 

a 

b 

c 

d 

 

20 

a 

b 

c 

d 

 

Razem:   

 

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

” 

33 

 

7. LITERATURA 

 
1.

 

Bouchner M.: Przewodnik Śladami zwierząt. Multico, Warszawa 1992 

2.

 

Dreyer E., Dreyer W.: Las. Multico, Warszawa 1995 

3.

 

Głowacki  S.:  Leśne  uŜytki  uboczne  źródłem  dodatkowych  dochodów  Lasów 
Państwowych. Biblioteczka leśniczego zeszyt 171. Wydawnictwo Świat, Warszawa 2002 

4.

 

Głowacki  S.:  Surowce  i  produkty  uboczne  otrzymywane  z  drzew  leśnych.  Biblioteczka 
leśniczego zeszyt 249. Wydawnictwo Świat, Warszawa 2007 

5.

 

Głowacki  S.:  Zasoby  leśnych  surowców  ubocznych  oraz  moŜliwości  ich  wykorzystania 
przez LP. Biblioteczka leśniczego zeszyt 174. Wydawnictwo Świat, Warszawa 2002 

6.

 

Grzywacz A., Staniszewski P.: Wiem co zbieram w lesie. Multico, Warszawa 2003 

7.

 

Krupka J. (red.): Łowiectwo. PWRiL, Warszawa 1998 

8.

 

Nusslein F.: Łowiectwo Podręcznik. Galaktyka , Łódź 2005 

9.

 

Okołów G.: Zbieramy grzyby Przewodnik do plecaka. Multico Warszawa 2006 

10.

 

Stichmann  W.,  Kretzschmar  E.:  Spotkania  z  przyrodą  Zwierzęta.  Multico,  Warszawa 
1998 

11.

 

Szukiel E.: Ochrona drzew przed roślinoŜernymi ssakami. CILP, Warszawa 2001 

12.

 

Szwedler I., Sobkowiak M.: Spotkania z przyrodą Rośliny. Multico, Warszawa 1998 

13.

 

www.wikipedia.org 

14.

 

www.wildpark-schorfheide.de 

15.

 

Archiwum Nadleśnictwa Zwoleń – fotografie 

 
Czasopisma: 

−

 

Echa leśne, 

−

 

Głos lasu, 

 
Literatura metodyczna 
1.

 

Kwiatkowski  S.:  Kształcenie  zawodowe  –  wyzwania,  priorytety,  standardy.  Instytut 
Badań Edukacyjnych, Warszawa 2006 

2.

 

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 

3.

 

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000 

4.

 

Szlosek  F.:  Wstęp  do  dydaktyki  przedmiotów  zawodowych.  ITeE,  WyŜsza  Szkoła 
InŜynierska, Radom 1998