Latawiec

Najprostsze, najwcześniej wynalezione urządzenie latające bez napędu, cięższe od

powietrza. Głównym elementem latawca jest powierzchnia unosząca się dzięki

oddziaływaniu wiatru, umocowana sznurem do punktu stałego lub ruchomego.

Prawdopodobnie zbudowanie latawca miało ścisły związek ze znajomością działania żagla

i uwarunkowane było wykryciem zjawiska powstawania siły nośnej na płaskiej płytce oraz

zrozumieniem warunków równowagi sił podczas lotu. Przypuszcza się, że latawce znane

były już w V wieku p.n.e. a ich ojczyzną były Chiny, które wówczas miały już

jedwab

i

papier

. W Chinach wykorzystywano latawce jako atrakcje podczas uroczystości oraz

postrach na wrogów podczas bitew, dokonywano też na nich prób wzlotu. Według

legendy, generał Han Xin w czasie walki wypuścił latawiec, który poruszając się na

wietrze wydawał przeraźliwe dźwieki. Spłoszony wróg uciekł z pola bitwy.

Starym zwyczajem jest przecinanie sznurków, na których latawce są uwięzione.

Chińczycy wierzą, że odlatujący w nieznane latawiec zabiera ze sobą wszelkiego rodzaju

nieszczęścia i zmartwienia. Na wyspach Melanezji używano ich do łowienia ryb (do

latawca przywiązywano linkę z haczykiem).

W Rzymie pojawił się latawiec zwany "draco" (tzn. smok), około 200 lat p.n.e., a w Arabii

nieco wcześniej. W VIII wieku używano latawców do sygnalizacji. Średniowieczne latawce

europejskie miały m.in. postać głowy smoka za którą umieszczony był płócienny rękaw

naśladujący tułów smoka. Pierwsze wzmianki o latawcach w Europie pochodzą z 1405

roku, a pierwszy opis z 1558 roku (G.della Porta). W 1749 roku użyto po raz pierwszy

latawca do pomiarów meteorologicznych. W 1752 roku B. Franklin użył latawca z

drutem

do badania elektryczności atmosferycznej, oraz jako

piorunochronu

. Świadomy

niebezpieczeństwa porażenia prądem, trzymał linkę latawca poprzez izolującą

wstążkę.

Pierwszych prób wzlotu człowieka na dużym latawcu dokonał G. Pockock w 1825

roku. Pierwszy udany latawiec unoszący człowieka, zbudował Anglik B. Baden -

Powell i wykonał na nim kilka wzlotów od 27 stycznia 1894 roku. Przed I wojną

światową w kilku armiach europejskich utworzono odziały obserwacyjne wyposażone

w latawce unoszące obserwatora.

Latawce budowano w ciągu wielu wieków. Główną ich odmianą był latawiec płaski,

najczęściej o kształcie romboidu lub półkola połączonego z trójkątem, choć nie

brakowało form kolistych, eliptycznych oraz naśladujących ryby, motyle itp. W

Chinach rozwinęły się m.in. latawce wielosegmentowe o długości wynoszącej nawet

wiele dziesiątków metrów. W 1893 roku Australijczyk L.Hargrave wynalazł latawiec

skrzynkowy (tzn. o układzie dwupłatowym). Latawiec ten rozpowszechnił się w świecie i

posłużył jako wzór konstruktorom pierwszych

szybowców

i

samolotów

. W latach 1900 -

1914 latawce były używane zwykle do obserwacji, a w latach 1900 - 1945 także do

pomiarów meteorologicznych, wznosząc się na wysokość do 6000 metrów.