„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Tomasz Kacperski

Zastosowanie przepisów prawa rolnego
321[03].Z4.02

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka
mgr inż. Maria Pajetka




Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Tomasz Kacperski





Konsultacja:
mgr inż. Marek Rudziński

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[03].Z4.02,
„Zastosowanie przepisów prawa rolnego”, zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu technik ogrodnik.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Materiał nauczania

7

4.1. Zasady funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej

7

4.1.1. Materiał nauczania

7

4.1.2. Pytania sprawdzające 9
4.1.3. Ćwiczenia 9
4.1.4. Sprawdzian postępów 10

4.2. Instytucje i organizacje działające w otoczeniu rolnictwa

11

4.2.1. Materiał nauczania

11

4.2.2. Pytania sprawdzające 15
4.2.3. Ćwiczenia 15
4.2.4. Sprawdzian postępów 16

4.3. Bezpieczeństwo zdrowotne żywności. Ochrona gleb i stosowanie środków

ochrony roślin

17

4.2.1. Materiał nauczania

17

4.2.2. Pytania sprawdzające 19
4.2.3. Ćwiczenia 20
4.2.4. Sprawdzian postępów 21

4.4. Rozwój obszarów wiejskich

22

4.4.1. Materiał nauczania

22

4.4.2. Pytania sprawdzające 24
4.4.3. Ćwiczenia 24
4.4.4. Sprawdzian postępów 25

5.

Sprawdzian osiągnięć

26

6. Literatura

31

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o zastosowaniu przepisów prawa

rolnego.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

−

materiał nauczania, „pigułkę” wiadomości teoretycznych niezbędnych do opanowania
treści jednostki modułowej,

−

zestaw pytań przydatnych do sprawdzenia, czy już opanowałeś podane treści,

−

ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować
umiejętności praktyczne,

−

sprawdzian postępów, który pozwoli Ci określić zakres poznanej wiedzy. Pozytywny
wynik sprawdzianu potwierdzi Twoją wiedzę i umiejętności z tej jednostki modułowej.
Wynik negatywny będzie wskazaniem, że powinieneś powtórzyć wiadomości i poprawić
umiejętności z pomocą nauczyciela,

−

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw pytań testowych, który pozwoli Ci sprawdzić,
czy opanowałeś materiał w stopniu umożliwiającym zaliczenie całej jednostki
modułowej,

−

wykaz literatury uzupełniającej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

321[03].Z4

Ekonomika i zarządzanie w produkcji

ogrodniczej

321[03].Z4.02

Zastosowanie przepisów prawa

rolnego

321[03].Z4.01

Zakładanie gospodarstwa

ogrodniczego

321[03].Z4.03

Prowadzenie rachunkowości

321[03].Z4.04

Zarządzanie gospodarstwem

ogrodniczym

321[03].Z4.05

Organizacja zbytu produktów

ogrodniczych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami ekonomicznymi,

−

identyfikować podmioty gospodarki rynkowej,

−

interpretować przepisy prawne,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

korzystać z technologii informacyjnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

zastosować przepisy prawa dotyczące produkcji ogrodniczej,

−

zinterpretować przepisy prawa regulujące działalność rolniczą i ogrodniczą,

−

sporządzić dokumenty dotyczące działalności gospodarczej,

−

określić znaczenie instytucji i organizacji działających na rzecz ogrodnictwa,

−

określić warunki niezbędne do uzyskania certyfikatu IPO,

−

określić czynniki wpływające na rozwój IPO w Polsce i w krajach UE,

−

określić znaczenie infrastruktury dla rozwoju obszarów wiejskich,

−

zinterpretować przepisy dotyczące eksportu i importu produktów ogrodniczych
i spożywczych,

−

określić zasady działania instrumentów regulujących rynek rolny i żywnościowy,

−

scharakteryzować ubezpieczenia oraz określić ich funkcję,

−

określić korzyści i zagrożenia dla rolnictwa i ogrodnictwa związane z integracją z Unią
Europejską,

−

zastosować przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa zdrowotnego żywności,

−

scharakteryzować przepisy prawa dotyczące ochrony gleby i stosowania środków ochrony
roślin,

−

określić cele, zadania i narzędzia polityki rolnej,

−

określić znaczenie Agencji Rynku Rolnego i Agencji Nieruchomości Rolnych,

−

dokonać analizy strategii rozwoju określonego obszaru wiejskiego,

−

określić procedury korzystania ze środków finansowych Unii Europejskiej,

−

wypełnić wnioski dotyczące dopłat z funduszy strukturalnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Zasady funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej

4.1.1. Materiał nauczania

Funkcjonowanie Unii Europejskiej opiera się na trzech filarach, odpowiadających

zakresowi spraw i kompetencji.

I filar – unia gospodarcza i walutowa zawiera: rynek wewnętrzny, czyli swobodny

przepływ towarów, osób, usług i kapitału, unię celną, wspólną politykę handlową, wspólną
politykę w dziedzinach rolnictwa i rybołówstwa, wspólną politykę w dziedzinie transportu
i energii, koordynację państwowych polityk zatrudnienia, Europejski Fundusz Społeczny,
wspólną politykę w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego, ochronę niezakłóconej
konkurencji, wspieranie rozwoju naukowego i technologicznego, ochronę zdrowia, ochronę
konsumentów, obronę cywilna, turystykę i sport.

II filar – wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa zawiera: prawa człowieka, pomoc

krajom spoza UE, bezpieczeństwo zewnętrzne, finansowanie obrony, długofalowe
bezpieczeństwo europejskie.

III filar – współpraca w zakresie spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości,

zawiera: politykę azylową, politykę imigracyjną, zwalczanie przestępczości zorganizowanej,
walka z terroryzmem, współpracę sądową, współpracę policji.

Członkostwo Polski w Unii Europejskiej obliguje do przyjęcia i przestrzegania

wspólnotowego prawa, w tym reguł prawnych Wspólnej Polityki Rolnej. Wspólna Polityka
Rolna (WPR) jest to całość działań podejmowanych przez Wspólnotę Europejską w sektorze
rolnictwa (rolnictwo, leśnictwo, ogrodnictwo) dla osiągnięcia określonych zadań.

Trzy podstawowe zasady WPR:

–

zasada wspólnego rynku oznaczająca swobodny przepływ produktów rolnych między
państwami członkowskimi,

–

zasada preferencji Wspólnoty, która oznacza pierwszeństwo zbytu na rynku Wspólnoty dla
produktów rolnych wytworzonych na jej terenie i ochronę rynku wewnętrznego przed
importem,

–

zasada solidarności finansowej, zobowiązująca wszystkie kraje członkowskie do udziału
w kosztach polityki rolnej [1, s. 7].
Zadania WPR:

–

zwiększenie wydajności produkcji rolnej w drodze rozwoju postępu technicznego,
zapewnienia racjonalnego rozwoju produkcji rolnej oraz jak najpełniejszego
wykorzystania czynników produkcji,

–

zapewnienie należytego standardu życia ludności rolniczej, w szczególności poprzez
podniesienie dochodów osób zatrudnionych w rolnictwie,

–

stabilizacja rynków,

–

zapewnienie bezpieczeństwa zaopatrzenia,

–

zapewnienie odpowiednich cen przy dostawach dla konsumentów [3, s. 50].
W celu realizacji zadań WPR stosowane są następujące instrumenty:

1)

instrumenty polityki rynkowej, które w sposób bezpośredni oddziałują na kształtowanie
branżowych rynków rolnych oraz regulują zasady organizacji produkcji rolnej i handlu
tymi produktami. Do podstawowych instrumentów polityki rynkowej zalicza się:
–

wspólne ceny rolne,

–

system interwencyjnego skupu produktów rolnych,

–

dopłaty z tytułu przechowywania produktów rolnych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

–

dopłaty bezpośrednie,

–

dopłaty do konsumpcji produktów rolnych,

–

limitowanie produkcji rolnej,

–

dopłaty eksportowe,

–

cła,

–

kontyngenty ilościowe.

2)

instrumenty polityki strukturalnej mające w długookresowej perspektywie oddziaływać na
kształtowanie struktur rolnych poprzez działania zmierzające do poprawy struktury
obszarowej gospodarstw rolnych, modernizacji gospodarstw i towarzyszącej im
infrastruktury technicznej. Do podstawowych instrumentów polityki strukturalnej zalicza
się:
–

wcześniejsze emerytury,

–

programy rolno-środowiskowe i zalesianie,

–

wsparcie gospodarstw położonych na obszarach o niekorzystnych warunkach
gospodarowania,

–

inwestycje w gospodarstwach rolnych,

–

środki pomocy dla młodych rolników,

–

poprawę przetwórstwa i marketingu produktów rolnych,

–

zachowanie dziedzictwa wsi,

–

zróżnicowanie działalności gospodarczej na wsi,

–

rozwój turystyki i rzemiosła,

–

rozwój i poprawę infrastruktury związanej z rolnictwem,

–

odbudowa produkcji zniszczonej przez klęski.

Wspólne ceny rolne, określane mianem cen instytucjonalnych lub gwarantowanych,

ustalane są na wysokim poziomie, z reguły wyższym niż ceny światowe, co gwarantuje
rolnikom odpowiednio wysokie dochody.

System interwencyjnego skupu produktów rolnych służy utrzymywaniu cen rolnych na

z góry założonym poziomie w okresie zwiększone podaży produktów rolnych.

Dopłaty z tytułu prywatnego przechowywania produktów rolnych stosowane są zamiast

wydatków na skup nadwyżek produkcyjnych i kosztów ich przechowywania. Środki te
przeznaczane są na dopłaty prywatnym przedsiębiorcom z tytułu przechowywania tych
produktów przez pewien czas.
Dopłaty

bezpośrednie służą zabezpieczeniu odpowiedniego poziomu dochodów rolników

bez potrzeby podwyższania cen dla konsumentów. Na płatności bezpośrednie do gruntów
rolnych składają się:
–

jednolita płatność obszarowa do gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym,
utrzymywanych w dobrej kulturze rolnej: grunty orne, pastwiska, łąki, sady i uprawy
wieloletnie, plantacje wierzby wykorzystywanej do wyplatania;

–

płatności uzupełniające do powierzchni upraw podstawowych,

–

płatności uzupełniające do powierzchni uprawy chmielu,

–

płatności uzupełniające do powierzchni roślin przeznaczonych na paszę uprawianych na
trwałych użytkach zielonych,

–

płatności do upraw roślin energetycznych,

–

płatności cukrowe,

–

pomoc finansowa z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych
obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania.

Dopłaty do konsumpcji produktów rolnych mają na celu wspomaganie promocji spożycia

określonych produktów, jak też częściowe zagospodarowanie nadwyżek produkcyjnych.

W ramach WPR stosowane są różne rodzaje opłat celnych nakładanych na towary

importowane. Należą do nich:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

–

cła ad valorem, które oparte są na stałych stawkach celnych naliczanych procentowo
w zależności od wartości towaru,

–

cła preferencyjne, które przewidziane są podczas importu produktów rolnych z państw,
którym Unia Europejska przyznała korzystne warunki dostępu do swojego rynku,

–

cła dodatkowe, które mogą być nakładane na importera, gdy cena produktu spoza Unii
Europejskiej jest niższa od ceny wejścia (cena, po jakiej importowane produkty rolne
mogą być dopuszczone do obrotu handlowego na obszarze Unii Europejskiej).

Instrumentem limitowania produkcji rolnej są kwoty produkcyjne, które polegają na

ustaleniu w trybie administracyjnym dla poszczególnych producentów rolnych górnego pułapu
produkcji przeznaczonej do zbycia w roku gospodarczym.

Dopłaty eksportowe stosowane są w celu wyrównania różnicy między cenami

wspólnotowymi a cenami światowymi, w przypadku, gdy ceny eksportowanych produktów
państw Unii Europejskiej kształtują się powyżej cen światowych.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Jak rozumiesz pojęcie Wspólnej Polityki Rolnej?

2.

Jakie są zasady Wspólnej Polityki Rolnej?

3.

Jakie są zadania Wspólnej Polityki Rolnej?

4.

Jakie znasz instrumenty polityki rynkowej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej?

5.

Jakie znasz instrumenty polityki strukturalnej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj wymienione instrumenty polityki rolnej odpowiednio do instrumentów

polityki rynkowej i strukturalnej. Określ, w jaki sposób poszczególne instrumenty polityki
rolnej będą wpływały na kształtowanie się rynku rolnego oraz struktur rolnych.

–

cła,

–

dopłaty bezpośrednie,

–

dopłaty do konsumpcji produktów
rolnych,

–

dopłaty eksportowe,

–

dopłaty z tytułu przechowywania
produktów rolnych,

–

inwestycje w gospodarstwach
rolnych,

–

kontyngenty ilościowe.

–

limitowanie produkcji rolnej,

–

odbudowa produkcji zniszczonej
przez klęski,

–

poprawę przetwórstwa i marketingu
produktów rolnych,

–

programy rolno-środowiskowe
i zalesianie,

–

rozwój i poprawę infrastruktury
związanej z rolnictwem,

–

rozwój turystyki i rzemiosła,

–

system interwencyjnego skupu
produktów rolnych,

–

środki pomocy dla młodych rolników,

–

wcześniejsze emerytury,

–

wsparcie gospodarstw położonych na
obszarach o niekorzystnych
warunkach gospodarowania,

–

wspólne ceny rolne,

–

zachowanie dziedzictwa wsi,

–

zróżnicowanie działalności
gospodarczej na wsi

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeanalizować podrozdział poradnika,

2)

przyporządkować poszczególne instrumenty polityki rolnej odpowiednio do instrumentów
polityki rynkowej i strukturalnej,

3)

określić, w jaki sposób poszczególne instrumenty polityki rolnej będą wpływały
na kształtowanie się rynku rolnego oraz struktur rolnych.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z rozdziałem 6,

–

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Wypełnij wniosek o przyznanie płatności bezpośredniej dla wybranego gospodarstwa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeanalizować instrukcję wypełniania wniosku o przyznanie płatności bezpośredniej,

2)

przeanalizować wniosek o przyznanie płatności bezpośredniej,

3)

przeanalizować warunki gospodarstwa związane z ubieganiem się o płatności
bezpośrednie,

4)

wypełnić wniosek o przyznanie płatności bezpośredniej.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

druk wniosku o przyznanie płatności bezpośredniej,

–

instrukcja wypełniania wniosku o przyznanie płatności bezpośredniej,

–

przykładowe dane gospodarstwa wraz z mapkami.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

objaśnić pojęcie Wspólnej Polityki Rolnej?

!

!

2)

wymienić zasady Wspólnej Polityki Rolnej?

!

!

3)

wymienić zadania Wspólnej Polityki Rolnej?

!

!

4)

określić instrumenty polityki rynkowej?

!

!

5)

określić instrumenty polityki strukturalnej?

!

!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

4.2. Instytucje i organizacje działające w otoczeniu rolnictwa

4.2.1. Materiał nauczania

Do instytucji i organizacji działających na rzecz sektora rolnego, należą:

1.

Agencja Rynku Rolnego (ARR) jako agencja płatnicza – po uzyskaniu akredytacji –
administruje w Polsce wybranymi mechanizmami Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) Unii
Europejskiej. Bezpośrednie stosowanie Wspólnej Polityki Rolnej w Polsce oznacza,
że programy interwencyjne uruchamiane są w przypadkach określonych w prawodawstwie
UE bądź decyzją Komisji Europejskiej podejmowaną po przeanalizowaniu sytuacji na
rynkach rolnych. Agencja Rynku Rolnego jako agencja płatnicza:
–

wydaje decyzje administracyjne umożliwiające producentom rolnym, przedsiębiorcom
z branży rolno-spożywczej, w tym podmiotom skupującym i przetwórczym oraz
importerom i eksporterom uczestniczenie w mechanizmach WPR, za które
odpowiedzialna jest ARR,

–

kontroluje prawidłowość wykorzystania środków finansowych wypłacanych
uczestnikom poszczególnych mechanizmów WPR,

–

wypłaca środki finansowe uczestnikom poszczególnych mechanizmów WPR,

–

przekazuje Komisji Europejskiej informacje dotyczące mechanizmów WPR
realizowanych przez ARR,

–

informuje uczestników mechanizmów o decyzjach podjętych na szczeblu Wspólnoty
w odniesieniu do realizowanych przez ARR mechanizmów WPR.

Agencja Rynku Rolnego swoją działalnością obejmuje między innymi:
–

interwencyjny zakup i sprzedaż produktów rolnych i ich przetworów,

–

dopłaty do prywatnego przechowywania produktów,

–

administrowanie regulacjami handlowymi, w tym wydawanie pozwoleń na przywóz
i wywóz oraz wypłacanie refundacji wywozowych,

–

administrowanie systemami kwotowania produkcji wybranych produktów: mleka,
skrobi ziemniaczanej oraz tytoniu,

–

wsparcie popytu wewnętrznego poprzez stosowanie dopłat, w tym dopłat do
przetwórstwa, spożycia oraz sprzedaży po obniżonych cenach produktów organizacjom
o charakterze niedochodowym [www.arr.gov.pl].

2.

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa(ARiMR) jest instytucją rządową,
której celem jest wspieranie działań służących rozwojowi rolnictwa i obszarów wiejskich.
Agencja zajmuje się wdrażaniem instrumentów współfinansowanych z budżetu Unii
Europejskiej oraz udziela pomocy ze środków krajowych.
Agencja zajmuje się obsługą płatności obszarowych, wdraża oraz dokonuje płatności dla
większości działań w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) i Funduszy Strukturalnych
tj. Sektorowych Programów Operacyjnych „Restrukturyzacja i modernizacja sektora
żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004–2006” oraz „Rybołówstwo
i

przetwórstwo ryb 2004–2006”. W

ramach pomocy krajowej, ARiMR dopłaca do

oprocentowania kredytów bankowych, udziela gwarancji, poręczeń oraz pożyczek.
Głównymi beneficjentami działań realizowanych przez ARiMR są rolnicy i przedsiębiorcy
sektora rolnego oraz grupy producentów. ARiMR udziela też pomocy sektorowi
rybackiemu [www.arimr.gov.pl].

3.

Agencja Nieruchomości Rolnych(ANR) jest następcą prawnym Agencji Własności Rolnej
Skarbu Państwa. Kontynuuje ona pod nową nazwą dotychczasową działalność AWRSP,
z uwzględnieniem regulacji zawartych w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego. Agencja
Nieruchomości Rolnych realizuje zadania wynikające z polityki państwa, w szczególności
w zakresie:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

–

tworzenia oraz poprawy struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych,

–

tworzenia warunków sprzyjających racjonalnemu wykorzystaniu potencjału
produkcyjnego Zasobu Skarbu Państwa,

–

restrukturyzacji oraz prywatyzacji mienia Skarbu Państwa użytkowanego na cele
rolnicze,

–

obrotu nieruchomościami i innymi składnikami majątku Skarbu Państwa
użytkowanego na cele rolne,

–

administrowania zasobami majątkowymi Skarbu Państwa przeznaczonymi na cele
rolne,

–

zabezpieczenia majątku Skarbu Państwa,

–

inicjowanie prac urządzeniowo-rolnych na gruntach Skarbu Państwa oraz popierania
organizowania na gruntach Skarbu Państwa prywatnych gospodarstw rolnych
[www.anr.gov.pl].

4.

Jednostki doradztwa rolniczego, czyli Centrum Doradztwa Rolniczego oraz wojewódzkie
ośrodki doradztwa rolniczego, których terytorialny zasięg działania obejmuje obszar
województwa właściwego ze względu na siedzibę tego ośrodka.
Jednostki doradztwa rolniczego są państwowymi jednostkami organizacyjnymi
prowadzącymi doradztwo rolnicze obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju
wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mające na celu poprawę
poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw
rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie
poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.

5.

Fundacje są dobrowolnymi organizacjami powołanymi przez osoby fizyczne lub prawne
w celu popierania i doskonalenia różnego typu działań ułatwiających życie ludności,
dostosowanie działań wspierających do potrzeb oraz rozwoju nauki, oświaty, kultury,
wykorzystując zasoby finansowe i majątek znajdujący się w jej posiadaniu. Do
największych funkcjonujących fundacji należą: Fundacja Programów Pomocy dla
Rolnictwa (FAPA), Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA).
Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa wspiera działania mające na celu rozwój
obszarów wiejskich, rolnictwa, rynków rolnych oraz sektorów związanych z rolnictwem.
Pełni funkcję wdrożeniowo-doradczą, a także prowadzi szeroko zakrojoną działalność
analityczno-badawczą, popularyzatorską oraz informacyjną. Wdraża oraz wspiera resort
rolnictwa we wdrażaniu programów na rzecz rozwoju rolnictwa, obszarów wiejskich,
rynków rolnych. Opracowuje analizy ekonomiczne z zakresu obszarów wiejskich, polityki
rolnej, funkcjonowania i monitorowania rynków rolnych, a także upowszechnia informacje
na temat wsi i sektora rolno-żywnościowego [www.fapa.com.pl].
Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa wspiera zrównoważony rozwój
obszarów wiejskich, a w szczególności drobną przedsiębiorczość i tworzenie nowych
miejsc pracy oraz zapewnienie równych szans kobietom, osobom bezrobotnym
i młodzieży.
Fundacja wspiera mikro, małych i średnich przedsiębiorców, zarówno tych, którzy
prowadzą działalność od dłuższego czasu, jak i bez doświadczenia w tym zakresie.
Wspiera także osoby, które dopiero planują założenie własnej firmy. Oferuje szkolenia,
doradztwo oraz wsparcie finansowe [www.fdpa.org.pl].

6.

Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, której zadaniem jest m.in. nadzór
nad zdrowiem roślin, obrotem i stosowaniem środków ochrony roślin oraz wytwarzaniem
oceną i obrotem materiałem siewnym [www.piorin.gov.pl].

7.

Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych – zakres zadań opisany
został w poradniku dla ucznia „Organizowanie zbytu produktów ogrodniczych”. Ponadto
Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych dokonuje kontroli jakości

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

handlowej, która jest warunkiem dopuszczenia do obrotu artykułów rolno-
spożywczychzywożonych z zagranicy.
W przypadku konieczności wykonania badań laboratoryjnych artykuły, mogą być za zgodą
organu celnego:

−

składowane w miejscu i na warunkach określonych przez organ Inspekcji Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, do czasu uzyskania wyników badań
pobranych przez ten organ próbek, albo

−

skierowane do miejsca przeznaczenia i poddane badaniom laboratoryjnym przez
właściwy miejscowo organ Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
-Spożywczych.

Artykuły rolno-spożywcze przeznaczone do wywozu za granicę mogą nie spełniać
wymagań w zakresie jakości handlowej, jeżeli artykuły te spełniają wymagania odbiorcy
[17].
Ponadto, w rozporządzeniu Rady określona została wspólna organizacja rynkowa owoców
i warzyw, która oparta jest na trzech zasadach:

−

stosowaniu w całej Unii Europejskiej jednolitych norm standardów jakościowych dla
poszczególnych gatunków owoców i warzyw,

−

stosowaniu na rynku wewnętrznym interwencji polegającej na wycofywaniu owoców
i warzyw z rynku w celu zapewnienia odpowiednich cen produktów,

−

stosowaniu mechanizmów regulujących obroty handlowe z państwami trzecimi [9].

8.

Organizacje samorządowe rolników (Izby Rolnicze), stowarzyszenia, związki branżowe
(Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych, Krajowa Federacja
Producentów Zbóż), związki spółdzielcze, związki zawodowe, prasa rolnicza.

9.

Instytut Warzywnictwa, którego podstawowym celem działalności jest opracowywanie
naukowych i praktycznych zasad produkcji warzyw polowych i pod osłonami oraz
grzybów uprawnych. Instytut na bieżąco reaguje na zapotrzebowanie praktyki podejmując
realizację badań szczególnie istotnych dla producentów warzyw
[www.inwarz.skierniewice.pl].

10.

Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa prowadzi badania obejmujące uprawę
roślin, nawożenie, żyzność gleb oraz rozpoznanie i ochronę przestrzeni rolniczej, oferuje
praktyce rolniczej oparte na wynikach badań zalecenia agrotechniczne i technologie
produkcji zbóż, roślin pastewnych oraz tytoniu i chmielu, ponadto tworzy zintegrowany
system informacji o glebach, agroklimacie i pokrywie roślinnej kraju
[www.iung.pulawy.pl].

11.

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin prowadzi badania w dziedzinie hodowli
i

nasiennictwa rolniczych roślin uprawnych, technologii uprawy roślin oleistych,

korzeniowych i ziemniaka [www.ihar.edu.pl].

12.

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych prowadzi krajowy rejestr odmian,
księgi ochrony wyłącznego prawa do odmian, badania w zakresie odrębności, wyrównania
i trwałości oraz wartości gospodarczej odmian w celu ich rejestracji lub przyznawania
hodowcom wyłącznego prawa do odmian, wyraża zgodę na obrót materiałem siewnym
z przeznaczeniem na prowadzenie testów i doświadczeń polowych odmian przyjętych do
badań urzędowych, prowadzi badania wartości gospodarczej odmian roślin warzywnych
i sadowniczych po ich wpisaniu do krajowego rejestru, w celu sporządzania list opisowych
odmian, publikuje listy odmian roślin rolniczych i warzywnych oraz roślin sadowniczych
[www.coboru.pl].

13.

Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, którego podstawowym zadaniem jest prowadzenie
prac naukowo-badawczych, rozwojowych i upowszechnieniowych z dziedziny
sadownictwa, roślin ozdobnych i pszczelnictwa [www.insad.pl].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

14.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego realizuje zadania dotyczące obsługi
rolników w sprawach dotyczących:

−

obejmowania ubezpieczeniem społecznym rolników i

opłacania składek na to

ubezpieczenie,

−

przyznawania i wypłaty świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń: emerytalno-rentowego
oraz wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego,

−

prowadzenia działalności prewencyjnej na rzecz upowszechniania zasad
bezpieczeństwa pracy w gospodarstwach rolnych oraz eliminowania
zagrożeń w miejscu pracy i życia rolników,

−

prowadzenia dobrowolnej, nieodpłatnej rehabilitacji leczniczej dla osób uprawnionych
do świadczeń KRUS, zagrożonych niezdolnością do pracy, bądź trwale lub okresowo
całkowicie niezdolnych do pracy w gospodarstwie rolnym [www.krus.gov.pl].

Ubezpieczenia spełniają następujące funkcje:

−

pokrywają straty przynoszące uszczerbek majątkowy, które powstały w wyniku
zajścia zdarzeń losowych,

−

wymuszają kontrolowanie ryzyka i podejmowanie działań prewencyjnych w celu
zmniejszenia lub eliminowania zagrożeń.

Wyróżnia się następujące rodzaje ubezpieczeń:

−

społeczne i zdrowotne,

−

majątkowe,

−

osobowe,

−

obowiązkowe,

−

dobrowolne.

Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne obejmują [5, s. 154]:

−

świadczenia lecznicze (porady lekarskie, leczenie szpitalne),

−

świadczenia pieniężne, jakie otrzymuje ubezpieczony w przypadku choroby,
inwalidztwa, wieku, macierzyństwa (świadczenia pieniężne mają charakter
jednorazowych lub wielokrotnych zasiłków, rent, emerytur, odszkodowań).

Ubezpieczenia majątkowe obejmują ubezpieczenia [5, s. 154]:

−

budynków i ruchomości od ognia i powodzi,

−

mienia od kradzieży,

−

samochodów,

−

maszyn i urządzeń,

−

zwierząt gospodarskich od padnięcia,

−

płodów rolnych.

Ubezpieczenia osobowe obejmują ubezpieczenia [5, s. 154]:

−

od następstw nieszczęśliwych wypadków,

−

rentowe,

−

na wypadek choroby czy śmierci.

Do ubezpieczeń obowiązkowych w rolnictwie zalicza się [10, s. 465]:

−

ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych
za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów,

−

ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania
gospodarstwa rolnego,

−

ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i
innych zdarzeń losowych,

−

ubezpieczenia wynikające z przepisów odrębnych ustaw lub umów
międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, nakładających na
określone podmioty obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Ubezpieczenia dobrowolne dotyczą skutków chorób, padnięć, nieszczęśliwych wypadków,
ognia, huraganu i oddziaływania innych żywiołów [6, s. 95]. Funkcjonuje również system
dopłat z budżetu państwa do składek ubezpieczeniowych w przypadku ubezpieczeń od
ryzyka wystąpienia zdarzeń losowych w rolnictwie [15].

15.

Rynki hurtowe, giełdy towarowe pośredniczące w obrocie produktami rolno-
żywnościowymi na rynku rolnym.

16.

Bank Gospodarki Żywnościowej i banki spółdzielcze. BGŻ S.A. prowadzi działalność
bankową, ze szczególnym uwzględnieniem finansowania rolnictwa i gospodarki
żywnościowej oraz infrastruktury regionalnej [www.bgz.pl].

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Jakie znasz instytucje i organizacje działające w otoczeniu rolnictwa?

2.

Jaka rolę w sektorze rolnym odgrywają Agencja Rynku Rolnego, Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Nieruchomości Rolnych?

3.

Jakie znaczenie w rozwoju obszarów wiejskich mają jednostki doradztwa rolniczego?

4.

Jaką rolę w sektorze rolnym ogrywają Instytuty Warzywnictwa oraz Sadownictwa
i Kwiaciarstwa?

5.

Jakie znasz zasady dopuszczania do obrotu artykułów rolno-spożywczych importowanych
i eksportowanych?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Jaką rolę w sektorze rolnym odgrywają Agencja Rynku Rolnego, Agencja Restrukturyzacji

i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Nieruchomości Rolnych?

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeczytać podrozdział poradnika,

2)

przeanalizować informacje na temat funkcjonowania Agencji Rynku Rolnego, Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencji Nieruchomości Rolnych,

3)

określić rolę Agencji Rynku Rolnego w sektorze rolnym,

4)

określić rolę Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w sektorze rolnym,

5)

określić rolę Agencji Nieruchomości Rolnych w sektorze rolnym.
Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik dla ucznia,

−

broszury informacyjne,

−

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Które, z instrumentów wspólnej polityki rolnej są wdrażane przez Agencję Rynku

Rolnego, a które przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeanalizować podrozdział dotyczący zasad wdrażania wspólnej polityki rolnej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

2)

przeanalizować podrozdział dotyczący instytucji i organizacji działających w otoczeniu
rolnictwa,

3)

określić instrumenty wspólnej polityki rolnej wdrażane przez Agencję Rynku Rolnego,

4)

określić instrumenty wspólnej polityki rolnej wdrażane przez Agencję Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 poradnika,

−

komputer z dostępem do Internetu.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

wymienić instytucje i organizacje działające w otoczeniu rolnictwa?

! !

2)

objaśnić znaczenie Agencji Rynku Rolnego dla sektora rolnego?

! !

3)

objaśnić znaczenie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dla
sektora rolnego?

!

!

4)

objaśnić znaczenie Agencji Nieruchomości Rolnych dla sektora rolnego?

! !

5)

objaśnić znaczenie jednostek doradztwa rolniczego w rozwoju obszarów
wiejskich?

!

!

6)

objaśnić znaczenie Instytutów Warzywnictwa Sadownictwa i Kwiaciarstwa dla
sektora rolnego?

!

!

7)

określić zasady dopuszczania do obrotu artykułów rolno-spożywczych
importowanych i eksportowanych?

!

!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

4.3. Bezpieczeństwo zdrowotne żywności. Ochrona gleb

i stosowanie środków ochrony roślin

4.3.1. Materiał nauczania

W zakresie prawa żywnościowego stosowane są normy regulujące [10, s. 480]:

−

bezpieczeństwo produktu (żywności),

−

wytwarzanie żywności,

−

obrót żywnością.

Bezpieczeństwo żywności jest to ogół warunków, które muszą być spełnione i dotyczą
stosowanych substancji dodatkowych i aromatów, poziomów substancji zanieczyszczających,
pozostałych pestycydów, warunków napromieniowania żywności, cech organoleptycznych
i działań, które muszą być podejmowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotu
żywnością w celu zapewnienia zdrowia i życia człowieka [12].

Wytwarzanie i obrót handlowy żywności mają ścisły związek ze standardem produktu,

a unormowanie w tym zakresie ma szczególne znaczenie ze względu na wymianę towarową
opartej na ściśle określonych wymaganiach. Jakość produktu opiera się na ocenie zgodności
z wymaganiami wobec tego produktu [10, s. 481]. O jakości produktu świadczyć może
spełnienie wymagań w ramach dobrej praktyki higienicznej lub dobrej praktyki produkcyjnej.
Dobra praktyka higieniczna są to działania, które muszą być podjęte i warunki higieniczne,
które muszą być spełnione i kontrolowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotu, aby
zapewnić bezpieczeństwo żywności. Dobra praktyka produkcyjna są to działania, które muszą
być podjęte i warunki, które muszą być spełnione, aby produkcja żywności oraz materiałów
i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością odbywały się w sposób zapieniający
bezpieczeństwo żywności, zgodnie z jej przeznaczeniem [12].
Ustawa

dotycząca bezpieczeństwa żywności i żywienia określa wymagania zdrowotne

i znakowanie żywności, materiały i wyroby przeznaczona do kontaktu z żywnością, urzędowe
kontrole żywności, właściwości organów i współpracę w zakresie bezpieczeństwa żywności,
odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez środki spożywcze [12].
Ochrona

środowiska, czyli stosowanie środków ochrony roślin, nawozów, materiałów

i wyrobów mających kontakt z żywnością, ochrona gleb oraz metody otrzymywania produktu
pierwotnego, są integralną częścią wspólnotowych polityk i stanowi ważny element w prawie
rolnym.
Ochrona

roślin jest jednym z czynników decydujących o wielkości plonów, wpływających

na ograniczenie strat w przechowalnictwie oraz na jakość produktów przeznaczonych
do konsumpcji. Ustawa dotycząca ochrony roślin określa [11]:

−

zasady ochrony roślin przed organizmami szkodliwymi,

−

zasady dopuszczania środków ochrony roślin do obrotu oraz substancji aktywnej
do stosowania w środkach ochrony roślin,

−

zasady zapobiegania zagrożeniom dla człowieka, zwierząt oraz środowiska, które mogą
powstać w wyniku obrotu i stosowania środków ochrony roślin,

−

zasady organizacji Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

W ogrodnictwie należy stosować wyłącznie te środki ochrony roślin, które są dopuszczone

do obrotu, zgodnie z instrukcją stosowania, ściśle z podanymi zaleceniami oraz w taki sposób,
aby nie dopuścić do zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt i środowiska. Należy prowadzić
ewidencję zabiegów wykonywanych z zastosowaniem środków ochrony roślin. Zabiegi
ochrony roślin mogą wykonywać osoby, które ukończyły szkolenie w zakresie stosowania
środków ochrony roślin. Nie można wykonywać zabiegów środkami ochrony roślin przy
niesprzyjającej pogodzie (przy wietrze powyżej 3 m/s, w gorące bezwietrzne dni, przed

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

spodziewanym deszczem). W przypadku wykonywania zabiegów sprzętem naziemnym należy
zachować odległość, co najmniej 5 m od krawędzi jezdni dróg publicznych oraz 20 m od
budynków mieszkalnych i zabudowań inwentarskich.
Decyzja o wyborze środka ochrony roślin powinna być podjęta po rozpoznaniu agrofaga
i nasilenia jego występowania. Producent rolny stosujący chemiczne środki ochrony roślin
powinien znać prawidłowe sposoby przechowywania, przemieszczania i przygotowywania
roztworów, a także przygotowania opryskiwacza do właściwego i bezpiecznego wykonania
zabiegu ochrony roślin [4, s. 36].

Do metod produkcji stosowanych w rolnictwie zalicza się:

1)

ekstensywne metody produkcji, które polegają na ograniczaniu lub rezygnacji
ze stosowania nawozów mineralnych i środków ochrony roślin,

2)

intensywne metody produkcji, które charakteryzują się powszechnym zastosowaniem
maszyn, nawozów mineralnych i środków ochrony roślin,

3)

integrowaną produkcję (IP), która:

−

w sposób harmonijny wykorzystuje postęp techniczny i biologiczny w uprawie,
nawożeniu i ochronie roślin,

−

uwzględnia cele ekologiczne (ochronę otaczającego środowiska, ochronę rolniczego
krajobrazu), dba o bezpieczeństwo i zdrowie zarówno producentów, jak
i konsumentów,

−

wymaga od producenta dużej wiedzy, doświadczenia i przestrzegania ustalonych
zasad oraz procedur w danej uprawie.

Podstawową zasadą systemu jest stosowanie się do opracowanych instrukcji
i prowadzenie szczegółowej dokumentacji całego procesu produkcyjnego. Dla każdej rośliny
w systemie IP musi być opracowana szczegółowa instrukcja uwzględniająca elementy
produkcji.

Producent prowadzący produkcję roślin, z zastosowaniem integrowanej ochrony roślin

oraz wykorzystujący w sposób zrównoważony postęp techniczny i biologiczny w uprawie,
ochronie roślin i nawożeniu, zwracający szczególną uwagę na ochronę środowiska i zdrowie
ludzi, może ubiegać się o poświadczenie jej stosowania po wcześniejszym zgłoszeniu zamiaru
jej prowadzenia do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

Poświadczeniem stosowania integrowanej produkcji jest:

−

certyfikat, wydawany przez wojewódzkiego inspektora właściwego ze względu na miejsce
prowadzenia upraw, na wniosek producenta roślin,

−

znak integrowanej produkcji wraz z numerem producenta.
Certyfikat wydawany jest, jeżeli producent roślin:

−

ukończył szkolenie w zakresie integrowanej produkcji,

−

prowadził produkcję i ochronę roślin według szczegółowych metodyk zatwierdzonych
przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa,

−

udokumentował prowadzenie działań związanych z integrowaną produkcją.
Do wniosku producent powinien dołączyć:

−

oświadczenie, że uprawa była prowadzona zgodnie z zasadami integrowanej produkcji,

−

informację o gatunkach i odmianach roślin uprawianych metodami integrowanymi, ich
powierzchni oraz zebranej ilości,

−

zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie integrowanej produkcji [11].

Czynniki

stymulujące rozwój integrowanej produkcji:

−

zdobycie konkurencji i przewagi na rynku produktów rolniczych,

−

poprawa jakości produkcji roślinnej,

−

ograniczenie skażenia środowiska przyrodniczego (głównie wody i gleby),

−

ochrona zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

−

kształtowanie i pielęgnowanie krajobrazu wiejskiego,

−

uzyskiwanie wysokich dochodów z produkcji rolniczej poprzez zastosowanie optymalnych
ilości nakładów i wysoką produktywność środków produkcji [2, s. 3].
Integrowana Produkcja jest opłacalną produkcją wysokiej jakości między innymi owoców

(Integrowana Produkcja Ogrodnicza – IPO), dającą pierwszeństwo bezpiecznym metodom
niechemicznym, minimalizującą niepożądane efekty uboczne stosowanych agrochemikaliów
ze szczególnym uwzględnieniem ochrony środowiska i zdrowia ludzi.
Producenci po otrzymaniu certyfikatu mają prawo oznaczać swoje produkty, zastrzeżonym
znakiem Integrowanej Produkcji. Owoce wytwarzane według zasad Integrowanej Produkcji
cieszą się na rynku większym popytem i gwarantują wyższe dochody.

Kolejnym elementem, na który kładziony jest nacisk w prawie rolnym jest ochrona gleb,

którą reguluje ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych.
Ochrona gruntów rolnych polega na:

−

ograniczaniu przeznaczenia ich na cele nierolnicze lub nieleśne,

−

zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom
w produkcji rolniczej, powstającym wskutek działalności nierolniczej i ruchów masowych
ziemi,

−

rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze,

−

zachowaniu torfowisk i oczek wodnych, jako naturalnych zbiorników wodnych.

Użytkownik gruntów stanowiących użytki rolne jest zobowiązany do przeciwdziałania

degradacji gleb (erozji i ruchom masowym ziemi). Ochrona przed erozją gleb zależy od
położenia pola, okrywy roślinnej i sposobu uprawy roli. Na glebach podatnych na erozję
należy stosować zabiegi przeciwerozyjne: zadarnianie gruntów na stokach o nachyleniu
powyżej 20% oraz dróg spływu wód opadowych, stosowanie płodozmianów
przeciwerozyjnych, zakładanie pasów zadrzewień śródpolnych, stałe utrzymywanie gleby pod
okrywą roślinną [14].

W celu ochrony środowiska, w prawie rolnym również znajdują się uregulowania

dotyczące nawozów i nawożenia. Ustawa o nawozach i nawożeniu określa zasady
wprowadzania do obrotu nawozów, zadania jednostek organizacyjnych w zakresie
wprowadzania do obrotu nawozów, zasady stosowania nawozów, zapobiegania zagrożeniom
dla ludzi, zwierząt i środowiska oraz agrochemicznej obsługi rolnictwa. W związku z tym
również w naszym kraju, można stosować tylko te nawozy, które są dopuszczone do obrotu
(ze znakiem „NAWÓZ WE”). Zabronione jest stosowanie nawozów:

−

na glebach zalanych wodą, przykrytych śniegiem lub zamarzniętych do głębokości 30 cm,

−

naturalnych w postaci płynnej oraz azotowych

-

na glebach bez okrywy roślinnej

położonych na stokach o nachyleniu większym niż 10%,

−

naturalnych w postaci płynnej – podczas wegetacji roślin przeznaczonych do
bezpośredniego spożycia przez ludzi.
Dawka nawozu naturalnego nie może przekraczać 170 kg azotu w czystym składniku na

1 ha użytków rolnych. Nawozy w postaci stałej, przewożone luzem, powinny być
zabezpieczone w sposób, który uniemożliwia ich rozsypywanie się, pylenie i zamoknięcie.
Nawozy w postaci płynnej powinny być przewożone w zamkniętych opakowaniach lub
w cysternach [13].

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Co oznacza pojęcie bezpieczeństwa żywnościowego?

2.

Na czym polega dobra praktyka higieniczna i produkcyjna?

3.

Jakie zagadnienia reguluje ustawa dotycząca bezpieczeństwa żywnościowego?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

4.

Jakie zagadnienia reguluje ustawa o ochronie roślin?

5.

Jakie są wymagania w przypadku stosowania środków ochrony roślin?

6.

Jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać certyfikat produkcji integrowanej?

7.

Jakie są wymagania w ochronie gleb?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Jakie wymagania należy spełnić w przypadku gruntów rolnych, w celu otrzymania dopłat

bezpośrednich.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeanalizować poradnik dla ucznia,

2)

przeanalizować Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie
minimalnych norm,

3)

przeanalizować ustawę o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej,

4)

określić wymagania stawiane przed producentem rolnym dotyczące gruntów rolnych
w celu otrzymania płatności bezpośrednich.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik dla ucznia,

−

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie minimalnych norm,

−

Ustawa o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej.

Ćwiczenie 2

Określ wymagania integrowanej produkcji truskawek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeanalizować podrozdział poradnika,

2)

przeanalizować opracowanie „Metodyka integrowanej produkcji truskawek”,

3)

określić wymagania integrowanej produkcji truskawek.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik dla ucznia,

−

opracowanie „Metodyka integrowanej produkcji truskawek”,

−

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 3

Określ kolejne etapy postępowania w przypadku występowania o certyfikat produkcji

integrowanej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeanalizować podrozdział z poradnika,

2)

przeanalizować ustawę o ochronie roślin,

3)

przeanalizować rozporządzenie w sprawie integrowanej produkcji,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

4)

określić kolejne etapy postępowania w przypadku występowania o certyfikat produkcji
integrowanej.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik dla ucznia,

−

Ustawa o ochronie roślin,

−

Rozporządzenie w sprawie integrowanej produkcji.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

wyjaśnić pojęcie bezpieczeństwa żywnościowego?

!

!

2)

wyjaśnić na czym polega dobra praktyka higieniczna i produkcyjna?

!

!

3)

scharakteryzować zagadnienia, które reguluje ustawa dotycząca
bezpieczeństwa żywnościowego?

4)

określić zagadnienia, które reguluje ustawa o ochronie roślin?

!

!

!

!

5)

scharakteryzować wymagania w przypadku stosowania środków ochrony
roślin?

!

!

6)

wymienić warunki, jakie należy spełnić, aby uzyskać certyfikat produkcji
integrowanej?

!

!

7)

scharakteryzować wymagania dotyczące ochrony gleb?

!

!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

4.4. Rozwój obszarów wiejskich

4.4.1. Materiał nauczania

Obszary wiejskie są integralną częścią kraju, gospodarki. Polityka rozwoju obszarów

wiejskich realizowana jest poprzez sektorowe i regionalne strategie i programy. Ważną rolę
w finansowaniu rozwoju obszarów wiejskich odgrywają środki unijne, które były dostępne
m.in. w ramach przedakcesyjnego Programu SAPARD, poakcesyjnych: Sektorowego
Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz
rozwój obszarów wiejskich 2004–2006” i Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju
Regionalnego.

Obszary wiejskie powinny stać się dla mieszkańców Polski konkurencyjnym miejscem

do zamieszkania i prowadzenia działalności gospodarczej. Konkurencyjność taka oznacza
dobrze funkcjonujące usługi, zarówno prywatne jak i publiczne, oznacza dobrą infrastrukturę,
sprawny transport publiczny – wszystko, co łącznie sprawia, że życie i praca na wsi lub
w małym mieście staje się prawdziwą alternatywą dla dużego miasta.

Stan rozwoju infrastruktury technicznej jest jednym z ważnych czynników rozwoju

obszarów wiejskich. Nieodpowiedni stopień rozwoju infrastruktury wiejskiej nie tylko obniża
standard życia i gospodarowania, lecz także decyduje o słabej atrakcyjności obszarów
wiejskich dla inwestorów. Poprawa jakości i rozbudowa sieci komunikacyjnej na obszarach
wiejskich warunkuje dostęp do rynku pracy i edukacji. Rozwój sieci komunikacyjnej
przyczynia się do poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej, m.in. poprzez
ułatwienie zaopatrzenia i zbytu. Dostęp do sieci telekomunikacyjnej umożliwia prowadzenie
działalności gospodarczej. Stan techniczny sieci wpływa na parametry dostarczanej energii
elektrycznej, awaryjność, możliwość stosowania urządzeń trójfazowych, warunków ochrony
przeciwpożarowej i przeciwporażeniowej, co przyczynia się do możliwości rozwojowych
terenów wiejskich.

W przyszłym okresie programowania 2007–2013 dużą rolę w rozwoju obszarów wiejskich

odegra Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007–2013 finansowany ze środków
Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Biorąc pod uwagę problemy i wyzwania, przed jakimi stoją obszary wiejskie, wyznaczone

zostały cele polityki rozwoju obszarów wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów
Wiejskich:

−

poprawa konkurencyjności gospodarstw rolnych poprzez ich restrukturyzację,

−

poprawa stanu środowiska oraz krajobrazu poprzez racjonalną gospodarkę ziemią,

−

poprawa warunków życia ludności wiejskiej i promocja dywersyfikacji działalności
gospodarczej.
Wyznaczone cele realizowane będą poprzez następujące działania skierowane

do producentów rolnych, przedsiębiorców, jednostek samorządu terytorialnego:

−

szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie,

−

ułatwienie startu młodym rolnikom,

−

renty strukturalne,

−

modernizacja gospodarstw rolnych,

−

zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej,

−

poprawienie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowywaniem
rolnictwa i leśnictwa poprzez scalanie gruntów, gospodarowanie rolniczymi zasobami
wodnymi,

−

uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności,

−

działania informacyjne i promocyjne,

−

wspieranie gospodarstw rolnych niskotowarowych w fazie restrukturyzacji,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

−

grupy procentów rolnych,

−

korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów,

−

wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych
warunkach gospodarowania,

−

płatności dla obszarów NATURA 2000 oraz związanych z wdrażaniem Ramowej
Dyrektywy Wodnej,

−

program rolnośrodowiskowy,

−

zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne,

−

odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonej przez katastrofy oraz wprowadzanie
instrumentów zapobiegawczych,

−

różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej,

−

tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw,

−

podstawowe usługi dla gospodarki ludności wiejskiej,

−

odnowa i rozwój wsi,

−

wdrażanie lokalnych strategii rozwoju,

−

funkcjonowanie lokalnej grupy działania.
Pomoc finansowa z funduszy unijnych w ramach powyższych działań jest przyznawana

na wniosek osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej
osobowości prawnej oraz po spełnieniu określonych warunków przyznawania pomocy.
Szczegółowe warunki i tryb przyznawania, wypłaty lub zwracania pomocy w ramach
poszczególnych działań oraz przestrzenny zasięg wdrażania działań, określone są w odrębnych
rozporządzeniach dla każdego działania [16].

Unijne środki finansowe przeznaczone na rozwój obszarów wiejskich przyczyniają się

istotnie do rozwoju polskiej wsi i rolnictwa. To jedna z korzyści dla Polski, która w 2004 r.
weszła do Unii Europejskiej. Ta i pozostałe korzyści dla polskiego rolnictwa wynikające
z integracji z Unią Europejską to:

−

dodatkowe środki finansowe - pomoc finansowa udzielana Polsce z funduszy UE
na modernizację rolnictwa i rozwój obszarów wiejskich,

−

dopływ kapitału inwestycyjnego z krajów UE do polskiej gospodarki żywnościowej,
w tym przede wszystkim do przemysłu rolno-spożywczego,

−

pozyskanie nowych technologii niezbędnych do modernizacji niektórych branż,

−

wzrost eksportu na rynki krajów członkowskich wielu produktów rolno-spożywczych,

−

przyspieszenie procesu restrukturyzacji polskiego rolnictwa i rozwoju nowoczesnej
gospodarki żywnościowej,

−

poprawa jakości wytwarzanych produktów, co zwiększy konkurencyjność
międzynarodową polskich produktów rolno-spożywczych,

−

rozwój infrastruktury gospodarczej na obszarach wiejskich (rozwój sieci wodociągowej,
gazowej, kanalizacyjnej, telefonicznej itp.),

−

stabilizacja rynków rolnych,

−

wzrost liczby nowych miejsc pracy oraz powstanie pozarolniczych źródeł dochodów,
Jednakże wstąpienie Polski do UE oznaczało także poniesienie pewnych kosztów. Koszty

polskiego rolnictwa wynikające z integracji z Unią Europejską to:

−

trudności w dostosowywaniu polskiego prawa do przepisów UE,

−

utrata części rynku krajowego i wyeliminowanie części krajowych producentów na rzecz
dostawców z Unii,

−

wysokie koszty dostosowania i modernizacji polskiego sektora żywnościowego,

−

rezygnacja części polskich rolników i przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego
z powodu malej siły przebicia pod względem ceny i jakości w stosunku do produktów UE,

−

koszty dostosowania rynku i administracji do wymogów UE.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Jakie znaczenie dla rozwoju obszarów wiejskich ma infrastruktura?

2.

Jakie wynikają korzyści i koszty polskiego rolnictwa wynikające z integracji z Unią
Europejską?

3.

Jakie działania w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, skierowane są
do producentów rolnych?

4.

Jakie warunki należy spełnić w celu przyznania pomocy finansowej w ramach funduszy
unijnych?

4.4.3 Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i określ,

na jaką pomoc finansową z funduszy unijnych może liczyć rolnik rozpoczynający działalność
rolniczą.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeanalizować podrozdział poradnika dla ucznia,

2)

przeanalizować Program Rozwoju Obszarów Wiejskich,

3)

określić możliwości wsparcia finansowego rolnika rozpoczynającego działalność rolniczą,

4)

określić, jakie warunki powinien spełnić rolnik, aby mógł otrzymać pomoc finansową.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik dla ucznia,

−

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Ćwiczenie 2

Na podstawie wybranego obszaru wiejskiego, zaproponuj strategię rozwoju tego obszaru

wiejskiego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przeanalizować Program Rozwoju Obszarów Wiejskich,

2)

przeanalizować stan infrastruktury technicznej, warunki przyrodnicze glebowe, sytuację
społeczno-ekonomiczną danego obszaru wiejskiego,

3)

zaproponować strategię rozwoju obszaru wiejskiego.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich,

−

Komputer z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

objaśnić znaczenie infrastruktury dla rozwoju obszarów wiejskich?

!

!

2)

wymienić korzyści dla polskiego rolnictwa wynikające z integracji z Unią
Europejską?

!

!

3)

wymienić koszty polskiego rolnictwa wynikające z integracji z Unią
Europejską?

!

!

4)

wymienić działania w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, które
skierowane są do producentów rolnych?

!

!

5)

objaśnić jakie warunki należy spełnić w celu przyznania pomocy finansowej
w ramach funduszy unijnych?

!

!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test pisemny zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości
odpowiedzi. Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 35 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Działania podejmowane przez Wspólnotę Europejską w sektorze rolnictwa dla osiągnięcia
określonych zadań, to
a)

wspólna polityka zagraniczna.

b)

współpraca w zakresie spraw wewnętrznych.

c)

wspólna polityka rolna.

d)

wspólna polityka bezpieczeństwa.

2.

Zasada wspólnego rynku oznacza
a)

swobodny przepływ produktów rolnych między państwami członkowskimi.

b)

pierwszeństwo zbytu na rynku Wspólnoty dla produktów rolnych wytworzonych na jej
terenie i ochronę rynku wewnętrznego przed importem.

c)

zobowiązanie wszystkich krajów członkowskich do udziału w kosztach polityki rolnej.

d)

swobodny przepływ produktów rolnych między państwami Europy.

3.

Zasada preferencji Wspólnoty, oznacza
a)

swobodny przepływ produktów rolnych między państwami członkowskimi.

b)

pierwszeństwo zbytu na rynku Wspólnoty dla produktów rolnych wytworzonych na jej
terenie i ochronę rynku wewnętrznego przed importem.

c)

zobowiązanie wszystkich krajów członkowskich do partycypowania w kosztach
polityki rolnej.

d)

swobodny przepływ produktów rolnych między państwami Europy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

4.

Limitowanie produkcji rolnej jest instrumentem
a)

polityki rynkowej.

b)

polityki strukturalnej.

c)

polityki finansowej.

d)

polityki walutowej.

5.

Inwestycje w gospodarstwach rolnych, należą do
a)

polityki rynkowej.

b)

polityki strukturalnej.

c)

polityki finansowej.

d)

polityki walutowej.

6.

Cło ad valorem
a)

to kwotowa wartość stawki celnej.

b)

jest stosowane w stosunku do państw, którym unia europejska przyznała korzystne
warunki dostępu do rynku.

c)

jest nakładane jest na importera, gdy cena produktu spoza unii europejskiej jest niższa
od cen produktów importowanych.

d)

oparte są na stałych stawkach celnych naliczanych procentowo w zależności
od wartości towaru.

7.

Obsługą dopłat bezpośrednich zajmuje się
a)

Agencja Rynku Rolnego.

b)

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

c)

Agencja Nieruchomości Rolnej.

d)

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

8.

Importowane artykuły rolno-spożywcze, mogą być dopuszczone do obrotu pod warunkiem
przeprowadzenia kontroli jakości handlowej przez
a)

Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

b)

Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

c)

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin.

d)

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa.

9.

Artykuły rolno-spożywcze przeznaczone do eksportu
a)

powinny spełniać wszystkie wymagania w zakresie jakości handlowej kraju
eksportującego.

b)

mogą nie spełniać wymagań w zakresie jakości handlowej, pod warunkiem spełnienia
wymogów odbiorcy.

c)

nie muszą spełniać wymagań w zakresie jakości handlowej.

d)

powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej kraju eksportującego
i odbiorcy.

10.

Ogół warunków, które muszą być spełnione i dotyczą stosowanych substancji
dodatkowych i

aromatów, poziomów substancji zanieczyszczających, pozostałych

pestycydów, warunków napromieniowania żywności, cech organoleptycznych i działań,
które muszą być podejmowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotu żywnością
w celu zapewnienia zdrowia i życia człowieka, to definicja
a)

dobrej praktyki higienicznej.

b)

dobrej praktyki produkcyjnej.

c)

obrotu żywnością.

d)

bezpieczeństwa żywnościowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

11.

Ustawa dotycząca bezpieczeństwa żywności i żywienia określa
a)

wymagania zdrowotne i znakowanie żywności.

b)

dopuszczanie środków ochrony roślin do obrotu.

c)

organizację Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

d)

zapobieganie zagrożeniom dla człowieka, które mogą powstać w wyniki stosowania
środków ochrony roślin.

12.

System gospodarowania, w którym w sposób harmonijny wykorzystuje się postęp
techniczny i biologiczny w uprawie, nawożeniu i ochronie roślin, to definicja
a)

ekstensywnych metod produkcji.

b)

intensywnych metod produkcji.

c)

integrowanej produkcji.

d)

konwencjonalnych metod produkcji.

13.

Zgłoszenie o prowadzeniu produkcji integrowanej należy złożyć w
a)

Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

b)

Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

c)

Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin.

d)

Instytucie Sadownictwa.

14.

Certyfikat produkcji integrowanej jest wydawany, jeżeli producent rolny
a)

tylko ukończył wymagane szkolenie w zakresie produkcji integrowanej.

b)

prowadził produkcję i ochronę roślin wg metodyki zatwierdzonej przez Głównego
Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz udokumentował prowadzenie tych
działań.

c)

prowadził produkcję i ochronę roślin wg metodyki zatwierdzonej przez Głównego
Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa, bez dokumentowania prowadzenia tych
działań.

d)

ukończył szkolenie w zakresie produkcji integrowanej, prowadził produkcję i ochronę
roślin wg metodyki zatwierdzonej przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin
i Nasiennictwa oraz udokumentował prowadzenie tych działań.

15.

Zabiegi ochrony roślin
a)

mogą wykonywać osoby nie przeszkolone w tym zakresie.

b)

należy wykonywać przy wietrze powyżej 3 m/s.

c)

można wykonywać 5 m od budynków mieszkalnych i inwentarskich.

d)

wykonuje się środkami wyłącznie dopuszczonymi do obrotu.

16.

Ochrona gleb polega na
a)

utrzymywaniu gleby bez okrywy roślinnej przez możliwie okres w roku.

b)

zadarnianiu gruntów o nachyleniu poniżej 20%.

c)

stosowaniu płodozmianów przeciwerozyjnych.

d)

likwidowaniu pasów zadrzewień śródpolnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

17.

Do korzyści dla polskiego rolnictwa wynikających z integracji z Unią Europejską, należy
a)

przyspieszenie procesu restrukturyzacji polskiego rolnictwa i rozwoju nowoczesnej
gospodarki żywnościowej.

b)

rezygnacja części polskich rolników i przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego
z powodu malej siły przebicia pod względem ceny i jakości w stosunku do produktów
UE.

c)

wyeliminowanie części krajowych producentów na rzecz dostawców z Unii
Europejskiej.

d)

wysokie koszty dostosowania i modernizacji polskiego sektora żywnościowego.

18.

Do kosztów polskiego rolnictwa wynikających z integracji z Unią Europejską, należy
a)

trudność w dostosowywaniu polskiego prawa do przepisów UE.

b)

rozwój infrastruktury gospodarczej na obszarach wiejskich.

c)

pozyskanie nowych technologii niezbędnych do modernizacji niektórych branż.

d)

dopływ kapitału inwestycyjnego z krajów UE do polskiej gospodarki żywnościowej.

19.

Pomoc finansowa z funduszy unijnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
przyznawana jest
a)

wszystkim osobom, które złożą wniosek o przyznanie pomocy.

b)

osobom, które złożą wniosek oraz spełniają wymagane warunki.

c)

gospodarstwom rolnym mającym odpowiednie wyniki produkcyjne.

d)

wyłącznie gospodarstwom rolnym mającym szansę konkurować na rynku rolnym.

20.

Interwencyjny skup produktów rolnych
a)

prowadzony jest przez Inspekcje Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

b)

służy utrzymywaniu cen rolnych na z góry założonym poziomie w okresie zwiększonej
podaży produktów rolnych.

c)

ma na celu wspomaganie promocji spożycia określonych produktów.

d)

należy do instrumentów polityki strukturalnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko

..........................................................................................

Zastosowanie przepisów prawa rolnego

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź Punkty

1

a b c d

2

a b c d

3

a b c d

4

a b c d

5

a b c d

6

a b c d

7

a b c d

8

a b c d

9

a b c d

10

a b c d

11 a b c d

12 a b c d

13 a b c d

14 a b c d

15 a b c d

16 a b c d

17 a b c d

18 a b c d

19 a b c d

20 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

6. LITERATURA

1.

Chmielewska-Gill W., Czapla J., Dąbrowski J., Guba W.: Wspólna Polityka Rolna, zasady
funkcjonowania i ich reforma. MRiRW, FAPA, Warszawa 2003

2.

Integrowana produkcja rolnicza. WODR w Lublinie, Rejowiec 2002

3.

Jurcewicz A. (red.): Wspólna polityka rolna. Zagadnienia prawne. Wydawnictwo
Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2007

4.

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej. MRiRW, Warszawa 2002

5.

Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik, Warszawa 2002

6.

Kożuch A., Mirończuk A.: Podstawy ekonomiki agrobiznesu część 1. WSiP, Warszawa
2000

7.

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 12.03.2007 w sprawie minimalnych
norm Dz. U. 2007 nr 46, poz. 305 i 306

8.

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi) z dnia 26 lipca 2004 r. w sprawie
integrowanej produkcji Dz. U. nr 178, poz. 1834

9.

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2200/96 z dnia 28 października 1996 r. w sprawie wspólnej
organizacji rynku owoców i warzyw

10.

Stelmachowski A. (red.): Prawo rolne. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa
2006

11.

Ustawa o ochronie roślin Dz. U. 2004 nr 11, poz, 94 ze zm.

12.

Ustawa z 25.08.2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. 2006 nr 171,
poz. 1225)

13.

Ustawa z 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu Dz. U. 2000 nr 89, poz. 991

14.

Ustawa z 3.02.1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych Dz. U. nr 16, poz. 78 ze zm.

15.

Ustawa z 7 lipca 2005 r. o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt
gospodarczych (Dz. U. 2005, nr 150, poz. 1249)

16.

Ustawa z 7.03.2007 o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków
Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Dz.U. 2007
nr 64, poz. 427

17.

Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych Dz.U.
2001 Nr 5 poz. 44

18.

Ustawa z 26.01.2007 r. o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej
Dz.U. 2007 nr 35, poz. 217