'RVW SX*\WNRZQLNyZPRELOQ\FKGRED]GDQ\FK±:$3

PQA, MBTS

Adam

.RV]ODMGD0LFKDá

Martenka,

Freesysiphus.com

2222 Chapel Hill Hwy, Suite 420,

Research Triangle Park, N.C.

Zbyszko Królikowski

,QVW\WXW,QIRUPDW\NL3ROLWHFKQLNL3R]QDVNLHM

3LRWURZR$3R]QD

[e-mail]

Abstrakt

1LQLHMV]DSUDFDMHVWSRZL FRQDWHFKQRORJLLGRVW SXGRED]GDQ\FK]Z\NRU]\VWDQLHPSURWRNRáX

:$3 : SUDF\ SU]HGVWDZLRQR SU]HJOG GRVW SQ\FK QD U\QNX XU]G]H PRELOQ\FK RUD] DQDOL]

XGRVW SQLDQ\FK XVáXJ RUD] RSURJUDPRZDQLD =DSUH]HQWRZDQR UyZQLH* V\VWHP MBTS - Mobile Business
Transaction System. Jest to unikalne oprogramowanie skonstruowane do kolekcjonowania danych poprzez
IRUP\ WUDQVSRUWRZDQH SRF]W HOHNWURQLF]Q ] Z\NRU]\VWDQLHP WHOHIRQyZ NRPyUNRZ\FK XU]G]H W\SX
palmtop, handheld i laptop.

1. Wprowadzenie

']LVLHMV]\ ZLDW IDVF\QXMH VL  PR*OLZRFLDPL ,QWHUQHWX : RVWDWQLP RNUHVLH V]F]HJyOQ\P

]DLQWHUHVRZDQLHP FLHV] VL  ]DVWRVRZDQLD W\SX bussiness-to-customer (B2C), a szczególnie
business-to-business

%%3U]\NáDG\WHJRPR*HP\]QDOH(üUyZQLH*LZ3ROVFHNWyUDRVWDWQLPL

F]DV\ MHVW PLHMVFHP OLF]Q\FK SUHPLHU JLHáG HOHNWURQLF]Q\FK MDN QD SU]\NáDG JLHáGD HQHUJLL

HOHNWU\F]QHMJLHáGDPDWHULDáyZ*HOD]Q\FKLUROQLF]\FK:86$JLHáGD1$6'$4VWDáDVL VWROLF
„Nowej Ekonomi

´ NWyUD ZLHFL WULXPI\ ZEUHZ ]GURZHPX UR]VGNRZL :\GDMH VL  *H ZLDW

]ZDULRZDá QD SXQNFLH QRZ\FK WHFKQRORJLL -DN GáXJR PR*QD MHGQDN ]ZL NV]Dü SU]HSXVWRZRü

áF]\G]L NLF]HPXGRVW SGR,QWHUQHWXE G]LHV]\EV]\"-DNGáXJRPR*QDXOHSV]DüVWURQ\:::

ILUP\WDNDE\QDELüOLF]QLNRGZLHG]DMF\FKMOXG]L"-DNGáXJRZUHV]FLHE G]LHP\SU]\ZL]DQLGR

P\OL*H,QWHUQHWWRW\ONRQDV]RVRELVW\3&SU]\ZL]DQ\S SRZLQ]DVLODQLDLNDEOLVLHFLRZ\FKGR

Uy*Q\FKJQLD]GHN"

2VWDWQL RNUHV WR UyZQLH* SUDZG]LZ\ ERRP Z WHOHIRQLL NRPyUNRZHM  PLOLRQyZ

X*\WNRZQLNyZQDFDá\PZLHFLHWRU\QHNNWyU\SRZVWDáSUDNW\F]QLH]GQLDQDG]LHLNWyU\MHVW

FKáRQQ\QDZV]HONLHLQQRZDFMHWHFKQRORJLF]QH7HOHIRQNRPyUNRZ\SRZV]HFKQLHXZD*DQ\MHVW]D

V\PEROSRZRG]HQLDLGREURE\WXQDZHWMHOLF]DVDPLSU]\FKRG]LQDP]DWRVáRQR]DSáDFLü0LPRWR

MHGQDN OLF]ED X*\WNRZQLNyZ ZFL* URQLH )LUP\ XWU]\PXMFH NRPHUF\MQLH VLHFL WHOHIRQLL

NRPyUNRZHM V QD F]RáRZ\FK PLHMVFDFK ZV]HONLFK UDQNLQJyZ ILQDQVRZ\FK 3RZV]HFKQLH XZD*D

VL *HWHOHNRPXQLNDFMDDMX*ZV]F]HJyOQRFLWHOHNRPXQLNDFMDEH]SU]HZRGRZDMHVWW\PFRE G]LH

Z SU]\V]áRFL VSU]HGDZDü VL  QDMOHSLHM 7R JáyZQ\ SRZyG GODF]HJR QD W\P U\QNX PDP\ W\OH

LQZHVW\FML 1DMOHSV]\P SU]\NáDGHP MHVW RVWDWQLR ]RUJDQL]RZDQ\ SU]HWDUJ QD OLFHQFM  WHFKQRORJLL
UMTS (Universal Mobile Telephone Systems

 NWyUD MHVW X]QDZDQD ]D WHOHIRQL  EH]SU]HZRGRZ

WU]HFLHM JHQHUDFML  * 3L ü OLFHQFML VSU]HGDQ\FK ILUPRP Z :LHONLHM %U\WDQLL SU]\QLRVáR ]\VN
bagatela... 38 miliardów

HXURFRVWDQRZLPLHVL F]QHZ\GDWNLFDáHJRNUDMX

,QWHUQHW L NRPXQLNDFMD EH]SU]HZRGRZD ]GDM VL  ZL F E\ü G]LHG]LQDPL Z NWyU\FK FDá\ ZLDW

XSDWUXMH UR]ZL]DQLD ZLHOX VZRLFK SUREOHPyZ 1DMOHSV]\P SU]\NáDGHP V WXWDM SROVNLH EDQNL

NWyUH SU]HFLJDM VL  RVWDWQLR Z RIHURZDQLX V\VWHPyZ NODV\ home-banking: Pierwszy Polsko-

$PHU\NDVNL%DQNRIHUXMHV\VWHP3ODQHWEDQN:%.WRV\VWHP:%.Online, bank BPH system

6H]DP LWG 3LRQLHU]\ QD W\P U\QNX ]DF]\QDM MX* QDZHW LQZHVWRZDü Z V\VWHP\ XPR*OLZLDMFH

GRNRQ\ZDQLH ]GDOQ\FK SU]HOHZyZ ]D SRPRF WHOHIRQyZ NRPyUNRZ\FK WDN MDN 33$ %DQN Z

SRáF]HQLX]ILUPComputerLand.

314

Adam

.RV]ODMGD0LFKDáMartenka, Zbyszko Królikowski

7UXGQRSURJQR]RZDüFRVWDQLHVL QDU\QNXLQIRUPDW\F]Q\P]DURNPLHVLFDF]DVDPLQDZHW

W\G]LH&RFKZLODSRMDZLDMVL QRZHSRP\Vá\SU]HM FLDSRáF]HQLDILUP:\GDMHVL MHGQDN*H

QLF QLH MHVW MX* G]L Z VWDQLH SU]HV]NRG]Lü VWZRU]HQLX ]XSHáQLH QRZHJR W\SX NOLHQWyZ QD XVáXJL

LQIRUPDW\F]QHWRMHVWX*\WNRZQLNyZPRELOQ\FK7RFRGRQLHGDZQDMHV]F]HE\áRPU]RQNG]LMHVW

MX* U]HF]\ZLVWRFL 'DQH PRJ E\ü Z\PLHQLDQH VZRERGQLH QDZHW SRGF]DV SRGUy*\ &R ZL FHM

PR*HP\ ZMH*G*DMF GR PLDVWD X]\VNDü V]F]HJyáRZH GDQH QLH W\ONR R MHJR KLVWRULL DOH UyZQLH*
mapy. Specjalna aplikacja jak GPSS

 Z\NRU]\VWXMFD V\VWHP GPS (Global Positioning System)

XPR*OLZLD PRQLWRURZDQLH SRáR*HQLD QD HOHNWURQLF]QHM PDSLH FR PLHMP\ QDG]LHM  Z QLHGDOHNLHM

SU]\V]áRFL XáDWZL QDP SRUXV]DQLH VL  Z QRZ\P QLH]QDQ\P PLHMVFX , QLH SRWU]HED WX ZFDOH
komputera typu laptop

 ] DQWHQ VDWHOLWDUQ Z\VWDUF]\ RGSRZLHGQL WHOHIRQ NRPyUNRZ\ ]H

VSHFMDOQ\PXU]G]HQLHPW\SXhandheld7HLLQQHV\VWHP\VMX*GRVW SQHQDU\QNX3UDZG]LZ\

UR]NZLW Z (XURSLH SU]H*\ZD V]F]HJyOQLH U\QHN WZRU]HQLD RSURJUDPRZDQLD ÄLQWHUQHWRZHJR´ QD

WHOHIRQ\NRPyUNRZHZVSyáSUDFXMFH]SURWRNRáHP:$3

6WUXNWXUDSUDF\MHVWQDVW SXMFD:UR]G]LDOHSU]HGVWDZLRQRRJyOQFKDUDNWHU\VW\N SURWRNRáX

:$3 L PR*OLZRFL MHJR Z\NRU]\VWDQLD 3U]HGVWDZLRQR UyZQLH* FKDUDNWHU\VW\N  URGRZLVND

SURJUDPRZRVSU] WRZHJR RSDUWHJR R SURWRNyá :$3 5R]G]LDá  MHVW SRZL FRQ\ URGRZLVNX

VSU] WRZHPX X*\WNRZQLNyZ PRELOQ\FK 3U]HGVWDZLRQR Z QLP FKDUDNWHU\VW\N  L PR*OLZRFL

SRGVWDZRZ\FK XU]G]H NWyUH PRJ E\ü Z\NRU]\VW\ZDQH SU]H] X*\WNRZQLNyZ ] WHM JUXS\ :
rozdziale 4 przedstawiono system MBTS – Mobile Business Transaction System

MHJRZáDFLZRFL

PR*OLZRFLLSU]\NáDG\]DVWRVRZD

URGRZLVNDVSU] WRZR±SURJUDPRZHRSDUWHRSURWRNyá:$3

-DNWRPR*OLZH*HWHOHIRQNRPyUNRZ\PR*HáF]\üVL ],QWHUQHWHP"2GSRZLHG(MHVWUyZQLH

SURVWDFRHQLJPDW\F]QD:$37HQWU]\OLWHURZ\DNURQLP]URELáRVWDWQLRQLH]áIXURU QDSROVNLP

U\QNX ]D VSUDZ VLOQHM NRQNXUHQFML SRPL G]\ RSHUDWRUDPL WHOHIRQLL NRPyUNRZHM -HGQ\P ] ÄSyO

ELWHZ´ VWDá VL  ZáDQLH Ä,QWHUQHW QD NRPyUNL´ 1LH]DSU]HF]DOQLH SDOPD SLHUZV]HVWZD QDOH*\ VL

ILUPLH 3OXV *60 NWyUD MDNR SLHUZV]D XPR*OLZLáD XVáXJ  6XUI3OXV G]L NL F]HPX PLHOLP\

PR*OLZRü]REDF]HQLDSLHUZV]\FKVHUZLVyZLQIRUPDF\MQ\FKQDWHOHIRQDFKNRPyUNRZ\FKZ3ROVFH

WAP czyli Wireless Application Protocol

 MHVW SURWRNRáHP NRPXQLNDF\MQ\P NWyU\ XPR*OLZLD

QDP GRVW S GR VWURQ QDSLVDQ\FK Z VSHFMDOQ\P M ]\NX :0/ Wireless Markup Language)

]EXGRZDQ\P QD ED]LH M ]\ND ;0/ eXtended Markup Language). WML jest odpowiednikiem

M ]\ND +70/ Z ]Z\Ná\FK VLHFLDFK ::: 1LHVWHW\ :0/ L +70/ QLH PRJ E\ü WUDNWRZDQH

]DPLHQQLH FR R]QDF]D *H SR ]DNXSLHQLX WHOHIRQX NRPyUNRZHJR ] :$3HP QLH E G]LHP\ PLHOL

PR*OLZRFL ÄVXUIRZDQLD´ SR VWURQDFK ::: D WDN*H QLH E G]LHP\ PLHOL GRVW SX ]H VZRMHJR
domowego komputera do stron napisanych w

:0/X*áyZQWHJRSU]\F]\QMHVW]XSHáQLHUy*Q\

VSRVyE SUH]HQWDFML GDQ\FK :\ZLHWODF]H WHOHIRQyZ NRPyUNRZ\FK V F]DUQRELDáH L PDM

VWRVXQNRZRPDá\UR]PLDUFRZ\PXV]DVWRVRZDQLHVSHFMDOQ\FKUR]ZL]D,VWQLHMHMHGQDNVSHFMDOQD
strona

www.waper.com

NWyUDXPR*OLZLDSU]HJOGDQLHVWURQ:0/QDQRUPDOQ\PNRPSXWHU]H

:0/MHVWVWRVXQNRZRSURVW\PM ]\NLHPRSLHUDMF\PVL QDW]Ztagach, podobnie jak HTML.

-HGQUy*QLFMHVW]DVWRVRZDQLHDUFKLWHNWXU\‘karta – deck’. Karta to nic innego jak jeden ekran na

SU]HJOGDUFH7DOLDNDUWVNáDGDVL QDMHGHQdeckF]\OLMHGHQGRNXPHQW:0/=HZ]JO GXQDPDá\
rozmiar tzw. microbrowsera

QDZHWSURVW\VHUZLVPR*HPLHüLFKZLHOH'RGDWNRZ\PZVSDUFLHPGOD

SURJUDPLVW\ MHVW WX M ]\N VNU\SWRZ\ :0/ Script, który analogicznie do Java 6FULSW XPR*OLZLD
implementowanie bardziej wyrafinowanych mechanizmów.

1DG]LHG]LVLHMV]\:$3SUDFXMHQDED]LHWHFKQRORJLL*60NWyUDGDMHPXSU]HSXVWRZRü

do 9,6-19,2

NEV1RUPDOQHPRGHP\PDMSUDNW\F]QSU]HSXVWRZRüQDSR]LRPLHRNRáRkbs i

ND*G\LFKX*\WNRZQLNQDU]HNDQDGáXJLF]DVRF]HNLZDQLD=DF] WRZL FV]XNDüQRZ\FKUR]ZL]D

6\VWHP +6&6' ZGUR*RQ\ SU]H] 3OXV *60 MHVW V\VWHPHP NWyU\ F]WHURNURWQLH ]ZL NV]D

SU]HSXVWRZRü GDMF PR*OLZRü NRU]\VWDQLD ] F]WHUHFK NDQDáyZ QDUD] &R ZL FHM UR]ZL]DQLH WR

ED]XMH QD MX* LVWQLHMFHM LQIUDVWUXNWXU]H L QLH Z\PDJD ZLHOX ]PLDQ 1LHVWHW\ ]ZL NV]HQLH

'RVW SX*\WNRZQLNyZPRELOQ\FKGRED]GDQ\FK±:$334$0%76

315

SU]HSXVWRZRFL RGE\ZD VL  NRV]WHP ]ZL NV]HQLD OLF]E\ ]DM W\FK áF] FR Z SU]\SDGNX GX*\FK

PLDVW SRZRGRZDáRE\ QLHGRVW SQRü VLHFL GOD LQQ\FK X*\WNRZQLNyZ : SUDNW\FH UH]HUZXMH VL

VSRU\SURFHQWáF]QDVWDQGDUGRZHUR]PRZ\DMHG\QLHSHZQD]QLNRPDF] üPR*HE\ü]DVREHPR

NWyU\XELHJDVL V\VWHP+6&6'

2ND]XMHVL MHGQDN*HLVWQLHMUyZQLH*LLQQHUR]ZL]DQLDED]XMFHQD]PLDQLHSRGVWDZRZ\FK

]DáR*H QD NWyU\FK RSLHUDM VL  ZVSyáF]HVQH V\VWHP\ *60 ED]XMH QD W]Z Circuit Switch co

R]QDF]D*HND*GDUR]PRZDWRVWZRU]HQLHZLUWXDOQHJRNDQDáXSRPL G]\GZRPDX*\WNRZQLNDPL:

W\PNDQDOHSU]HV\áDQHVGDQHEG(QLHMH*HOLDNXUDWQLFQLHPyZLP\:EUHZSR]RURPVWUDW\QD

SU]HSXVWRZRFL ]ZL]DQH ] WDNLP SRGHMFLHP V VWRVXQNRZR GX*H L MHG\QLH SU]HV\áDQLH GDQ\FK

RSLHUDMFHVL QDSDNLHWDFKPR*HWHQSUREOHPUR]ZL]Dü6\VWHP\SDNLHWRZHVMX*RGGDZQD]QDQH

Z VLHFLDFK NRPSXWHURZ\FK DOH WHOHNRPXQLNDFMD GRSLHUR WHUD] ]DF]\QD ZGUD*Dü W WHFKQRORJL 

NWyUD ]RVWDáD QD]ZDQD *356 General Packet Radio Service 7R UR]ZL]DQLH GDáRE\

SU]HSXVWRZRü  NEV FR SR]ZROLáRE\ Z SHáQL Z\NRU]\VWDü PR*OLZRFL SURWRNRáX :$3

:L NV]RüRSHUDWRUyZMX*UR]SRF] áDSUDFHQDGZGUR*HQLHPWHJRV\VWHPXF]HJRSU]\NáDGHPMHVW

VWUDWHJLF]Q\ DOLDQV SRPL G]\ (U D $OFDWHOHP *áRV ]DF]QLH E\ü WUDNWRZDQ\ VWULFWH MDNR GDQD

]ELHUDQD L Z\V\áDQD SRSU]H] VWDFMH ED]RZH NWyUH SRáF]RQH V ] VLHFL UR]OHJá R Z\VRNLHM

SU]HSXVWRZRFL 7HJR W\SX UR]ZL]DQLH E G]LH QDMSUDZGRSRGREQLHM ZGUR*RQH MX* Z SU]\V]á\P

URNX L GD ]XSHáQLH QRZH REOLF]H WHOHIRQRZL NRPyUNRZHPX *356 MHVW WH* UR]ZL]DQLH R W\OH

NXV]F\P*HE G]LHXPR*OLZLDüQDPQDRZLHOHSURVWV]HáF]HQLHVL LZ\PLHQLDQLHGDQ\FK]MX*

LVWQLHMF\PL VLHFLDPL ED]XMF\PL QD SURWRNROH ,3 OXE ; &R ZL FHM X*\WNRZQLN PRELOQ\

NRU]\VWDMF\]*356ZSRáF]HQLX]WHFKQRORJL931Virtual Private NetworksU\VE G]LH

PyJá GRVWDü VL  L ZVSyáG]LDáDü ] VLHFL NRPSXWHURZ Z FHQWUDOL QD ]DVDGDFK UyZQRSUDZQ\FK ]

X*\WNRZQLNLHPVWDFMRQDUQ\P

5\V$UFKLWHNWXUDRJyOQDV\VWHPXED]XMFHJRQDWHFKQRORJLL*356L931

:DUWRUyZQLH*]ZUyFLüXZDJ QDUR]ZL]DQLHRSDUWHRVWDQGDUG('*(Enhanced Data Rates

for Global Evolution

NWyU\G]L NLGRGDWNRZHMNRPSUHVMLRUD]LQQ\PRSW\PDOL]DF\MQ\P]DELHJRP

PD MHV]F]H SRZL NV]\ü RIHURZDQ SU]HSXVWRZRü E\ü PR*H QDZHW F]WHURNURWQLH 7R MHGQDN FR

SRZRGXMH Eá\VN Z RNX ZL NV]RFL WHFKQLNyZ WR VNUyW 8076 Universal Mobile Telephone
Systems

NWyU\RSHUXMFQDF] VWRWOLZRFL*+]LGDQDPSU]HSXVWRZRüGR0EV=UHDOL]RZDQLH

WHMZL]MLE G]LHZ\PDJDáR]XSHáQLHQRZ\FKWHUPLQDOLLUR]ZL]DDOHNRU]\FLWUXGQRVRELHQDZHW

Z\REUD]Lü±RJOGDQLHILOPyZYLGHRZWU\ELHon-line z wykorzystaniem telefonu komórkowego to

W\ONRMHGHQVSHNWDNXODUQ\SU]\NáDGU\V

316

Adam

.RV]ODMGD0LFKDáMartenka, Zbyszko Królikowski

Rys. 2. Video on-line na komórce ?

1DREHFQ\PHWDSLHU]G\]DFKRGQLRHXURSHMVNLFK

NUDMyZ GRSLHUR SU]\G]LHODM WH F] VWRWOLZRFL -HGQH

WDN MDN ]URELá\ WR NUDMH VNDQG\QDZVNLH  SLHUZV]D

SRáRZD  U Z\ELHUDM RSHUDWRUyZ Z GURG]H

NRQNXUVX EG( SU]HWDUJX LQQH QDWRPLDVW WDN MDN

]URELáDWR$QJOLDL1LHPF\SRVW SXMZP\O]DVDG\

ÄNWRGDZL FHM"´FRGRSURZDG]LáRGRwylicytowania

RJURPQ\FKVXP:DUWRQDGPLHQLü*HVDPVodafone

MHGHQ ] OLGHUyZ QD U\QNX ILUPD NWyUD SRZVWDáD SR
rozbiciu AT&T z powodu ustawy antymonopolowej)

]DSáDFLá]DOLFHQFM QD8076PLOLDUGyZIXQWyZ

1DG V\VWHPHP 8076 SUDFXM QDMZL NVL SRWHQWDFL WDF\ MDN Nokia czy Ericsson. Bardzo

FLHNDZ\PMHVWUyZQLH*SU]HGVL Z]L FLH6\PELDQNWyUHXPR*OLZLáDWZZVSyáSUDF XU]G]HW\SX
handheld firmy

3VLRQ ] WHOHIRQDPL NRPyUNRZ\PL NWyUH E G VáX*\á\ MDNR VZRLVW\ PRGHP

XPR*OLZLDMF\ GRVW S GR ]DVREyZ LQWHUQHWRZ\FK ,GF GDOHM NRPXQLNDFMD SRPL G]\

SRV]F]HJyOQ\PLXU]G]HQLDPLWDNLPLMDNpalmtop, handheld, telefon komórkowy albo laptopPR*H

E\üUyZQLH*EH]SU]HZRGRZD6WDU\V\VWHPNRPXQLNDFMLED]XMF\QDSRGF]HUZLHQL,U'$E G]LH

]DVWSLRQ\ SU]H] V\VWHP BlueTooth NWyU\ XPR*OLZL NRPXQLNDFM  QD NUyWNLH G\VWDQVH ] Z\VRN

SU]HSXVWRZRFL:\VWDUF]VSHFMDOQHchipsety]DLQVWDORZDQHZQDV]\FKXU]G]HQLDFKLGDQHE G

PRJá\E\üWUDQVIHURZDQH]V]\ENRFLGR0EV

7HWHFKQRORJLHVZWUDNFLHJRUF]NRZ\FKRSUDFRZD

'X*HNRUSRUDFMHGX*HSLHQLG]HLGX*\SRWHQFMDOQ\U\QHN

SRZRGXMH *H PDP\ V]DQV  MX* QLH GáXJR ]REDF]\ü

SLHUZV]H NRQNUHWQH UR]ZL]DQLD 6\VWHP 8076 E G]LH

GRVW SQ\QDMSUDZGRSRGREQLHMMX*QDSU]HáRPLHURNX

L  :WHG\ WR G]L NL SURWRNyáRZL :$3 QDV] ZLDW

VWDQLH VL  SUDZG]LZLH PXOWLPHGLDOQ\ '(ZL N UXFKRP\

REUD]DQLHNWyU]\SUDFXMMX*QDZHWQDGSU]HND]\ZDQLHP

ERG(FyZ QDVW SQ\P ]P\VáRP ± VPDN L ]DSDFK E G

GRVW SQH SRG QDV]\P NFLXNLHP ]D SRPRF PDáHJR

SU]HQRQHJRXU]G]HQLDNWyUHE G]LHQDMSUDZGRSRGREQLHM

VNU]\*RZDQLHP WHOHIRQX NRPyUNRZHJR ] XU]G]HQLHP
typu palmtop lub handheld

 U\V  'RVW S GR W\FK

XU]G]HE G]LHPR*OLZ\G]L NLSURWRNRáRZL:$3

5\V6NU]\*RZDQLHWHOHIRQX

NRPyUNRZHJRLXU]G]HQLDW\SX

palmtop

lub handheld

3URWRNyá:$3MHVWRGSRZLHGQLNLHPSURWRNRáX7&3,3ZVLHFLDFKSU]HZRGRZ\FK=HZ]JO GX

QLHVWDELOQRü WHJR URGRZLVND RUD] PQLHMV] SU]HSXVWRZRü VWZRU]RQR WXWDM PHFKDQL]P\

]DSHZQLDMFHRGWZRU]HQLHSU]HUZDQHMVHVMLRUD]NRGRZDQLHNRPSUHVXMFHGDQH:V]\VWNLHVWURQ\

:0/RZHVMHGQDNSU]HFKRZ\ZDQHQDVHUZHU]H:::GRNWyUHJRWHOHIRQNRPyUNRZ\GRVWDMH

VL SRSU]H]VSHFMDOQEUDP WAP gateway (rys. 4).

5\V2UJDQL]DFMDIXQNFMRQDOQDV\VWHPX]SURWRNRáHP:$3

'RVW SX*\WNRZQLNyZPRELOQ\FKGRED]GDQ\FK±:$334$0%76

317

*DWHZD\ WHQ MHVW RGSRZLHG]LDOQ\ ]D WáXPDF]HQLH SURWRNRáX :$3 QD SURWRNRá\ VWURQ :::

+773 L 7&3,3 L QD RGZUyW 'RGDWNRZR UyZQLH* NRPSUHVXMH RQ L dekompresuje pakiety, oraz

PR*H]DSHZQLDüVSHFMDOQZDUVWZ :7/6Wireless Transport Layer Security Protocol), która jest

SRVWU]HJDQD MDNR UR]ZL]DQLH SUREOHPyZ EH]SLHF]HVWZD Z VLHFLDFK *60 SR ]áDPDQLX V]\IUX

$SU]H]GZyFKL]UDHOVNLFKVSHFMDOLVWyZQDSRF]WNXWHJRURNX

2GSRZLHGQLR]DSURJUDPRZDQ\VHUZHU:::E G]LHPyJáUyZQLH*REVáXJLZDüGRVW SGRED]\

GDQ\FK XPR*OLZLDMF RGF]\W GDQ\FK D UyZQLH* L LFK ]DSLV 0R*QD WXWDM VWRVRZDü Uy*QRURGQH

WHFKQLNL±SRF]ZV]\RG&*,SRSU]H]VNU\SW\-DY\DQDVWURQDFK$63VNRF]\ZV]\

1DG]LHG]LVLHMV]\Z3ROVFHLVWQLHMGZDZD*QHJDWHZD\¶H6LHü(UD*603OXVRIHUXMHgateway

1RNLLNWyU\MHVWRJyOQLHGRVW SQ\SRGDGUHVHPL]QXPHUHP'UXJLWR

JDWHZD\3KRQHFRPRIHURZDQ\SU]H]VLHü,GHDW\ONRGODMHMDERQHQWyZSRGDGUHVHP

L QXPHUHP  2ELH WH ILUP\ RIHUXM RF]\ZLFLH UyZQLH* SRUWDOH WML-owe:

http://www.plusgsm.pl/

oraz

http://wap.idea.pl/

Oprócz tych dwóch

JDWHZD\¶LLVWQLHMHUyZQLH*NLOND

LQQ\FKSR]DJUDQLFDPLNUDMXWDNLFKMDNQDSU]\NáDG:$3+4gateway.

$E\SURJUDPRZDüDSOLNDFMHRSDUWHRSURWRNyá:$3QLHWU]HEDSRVLDGDüQLF]HJR]DZ\MWNLHP

komputera. Takie firmy jak Nokia, Ericsson czy

8QZLUHG 3ODQHW ]ZDQD UyZQLH* 3KRQHFRP

VWZRU]\á\ VSHFMDOQH DSOLNDFMH ED]XMFH QD Java Runtime (QJLQH NWyUH XPR*OLZLDM WHVWRZDQLH

QDSLVDQ\FKDSOLNDFML(PXODWRU\WHVGDUPRZHLGRVW SQHGODZV]\VWNLFK3U]\MU]\MP\VL MHGQDN

FRRIHUXMHVL X*\WNRZQLNRZLNWyU\FKFHREHMU]HüVNRQVWUXRZDQHVWURQ\

5\V3U]\NáDGRZ\WHOHIRQ]SURWRNRáHP

WAP

Jednym z najpopularniejszych telefonów z WAP

jest

1RNLD  U\V  8U]G]HQLH WR Z\Uy*QLD VL

SU]HGH ZV]\VWNLP UHODW\ZQLH GX*\P Z\ZLHWODF]HP
oraz specjalnym mechanizmem tzw. rolerem, który ma

XáDWZLüX*\WNRZQLNRZLSU]HJOGDQLHVWURQRUD]Z\EyU

MHGQHJRHOHPHQWX]OLVW\7HQDSDUDWNRPyUNRZ\]RVWDá
pokazany po raz pierwszy na Cannes GSM World
Conference w 1999 roku.

Oprócz tego telefonu komórkowego na rynku

]QDMGXMH VL  UyZQLH* ZLHOH LQQ\FK XU]G]H

XPR*OLZLDMF\FK GRVW S GR ,QWHUQHWX 6 WR QD

SU]\NáDG Siemens S35 i C35, czy wyprodukowane

SU]H] ILUP  3KRQHFRP RUD] Motorola TimePort i

6KDUN3R]DW\P]SURWRNRáX:$3NRU]\VWDMUyZQLH*

QLHNWyUH XU]G]HQLD 3'$ Personall Digital
Assistance

 1DMEDUG]LHM IXWXU\VW\F]Q ZL]M MHVW

SRáF]HQLH WHJR W\SX XU]G]H ] WHOHI RQHP
komórkowym.

Pierwszym produktem firmy Ericsson

] SURWRNRáHP :$3 MHVW 0& 0RELOH

&RPSDQLRQ NWyU\ ZVSyáSUDFXMH ]

XU]G]HQLHP W\SX handheld Psion V –
opracowany w ramach projektu Symbian,

NWyU\

XPR*OLZLD

V]HURNL

GRVW S

XU]G]HQLRP Z UDPDFK VSHFMDOQHJR
systemu operacyjnego EPOC dla

XU]G]H SU]HQRQ\FK W\P V\VWHPHP

SRVáXJXMVL ZV]\VWNLHXU]G]HQLDILUP\

3VLRQ0&]RVWDá]DSUH]HQWRZDQ\Z
1999 roku na targach CeBIT.

Rys. 6. Psion V i MC218

318

Adam

.RV]ODMGD0LFKDáMartenka, Zbyszko Królikowski

Rys. 7. Telefon komórkowy / PDA

,QQ\P

XU]G]HQLHP

ILUP\

Ericsson jest R380 telefon
komórkowy/PDA, który jest bliski

UR]PLDURZL

GáRQL

L

SRVLDGD

UHODW\ZQLH GX*\ Z\ZLHWODF] chro-
nionym specjalnym wiekiem. R380

]RVWDá UyZQLH* ]DSUH]HQWRZDQ\ QD
targach CeBIT w 1999 roku.

-DN Z\QLND ] WHM NUyWNLHM DQDOL]\ ZLDW WHOHIRQLL NRPyUNRZHM EDUG]R PRFQR ZL*H VL  ]H

ZLDWHP XU]G]H W\SX palmtop i handheld 7H XU]G]HQLD V EDUG]R SRSXODUQH ]D ZLHON ZRG

QDWRPLDVWZ(XURSLHQLHFLHV]VL MHV]F]HGRVWDWHF]QLHGX*SRSXODUQRFL

URGRZLVNRVSU] WRZHGODX*\WNRZQLNyZPRELOQ\FK

PDA (Personal Digital Assistance

 WR JUXSD XU]G]H NWyUH ]RVWDá\ VWZRU]RQH ] P\O R

]DVWSLHQLX RUJDQL]HUD SDSLHURZHJR HOHNWURQLF]Q\P 2 LOH UR]ZL]DQLH WR SU]\M áR VL  Z 86$ R

W\OHZ(XURSLHMHVWZFL*WUDNWRZDQHSRPDFRV]HPX:JáyZQHMPLHU]HSU]\F]\QWHJRMHVWIDNW*H

MHVWWRXU]G]HQLHUHODW\ZQLHGURJLH-HGQDN]DFHQ ]áGRVWDMHP\FDáNLHPVSRU\SDNLHW

PR*OLZRFL JG\* QD W\FK GUREQ\FK XU]G]HQLDFK ]QDMGXM VL  ]D]Z\F]DM ZV]\VWNLH W]Z Äkiller
applications

´NWyUH]DGHF\GRZDá\RSRSXODUQRFLNRPSXWHUyZSHUVRQDOQ\FK7DNZL FPDP\GR

dyspozycji nie tylko kalendarz,

HPDLOF]\SURFHVRUWHNVWRZ\DOHUyZQLH*DUNXV]HNDONXODF\MQHD

QDZHWQDU] G]LHGRSU]\JRWRZ\ZDQLDSUH]HQWDFML

*HQHUDOQLH WH XU]G]HQLD PR*QD SRG]LHOLü QD GZLH

grupy: handheld

  SRVLDGDMFH NODZLDWXU  L QLHFR ZL NV]\

Z\ZLHWODF] RUD] palmtop  QLH SRVLDGDMFH *DGQHM

NODZLDWXU\8U]G]HQLDpalmtopSRVLDGDMVSHFMDOQHPRGXá\

GR UR]SR]QDZDQLD SLVPD RGU F]QHJR .RQLHF]Q\ MHVW WXWDM

SHZLHQ WUHQLQJ DE\ QDXF]\ü VL  WDNLHJR VSRVREX SLVDQLD
aby palmtop

 WR ]UR]XPLDá DOH Sy(QLHM HIHNW\ZQRü WHJR

UR]ZL]DQLDMHVWDNFHSWRZDOQD8U]G]HQLDWHPDMUyZQLH*

ZEXGRZDQ IXQNFMRQDOQRü G\NWDIRQX ± PRJ QDJU\ZDü L

RGWZDU]DüG(ZL N1DMQRZV]HXU]G]HQLDpalmtop takie jak
Jornada 430, oferowany przez Hewlett-Packard,

XPR*OLZLDM UyZQLH* ]DSLV L RGWZDU]DQLH SOLNyZ 03

8U]G]HQLDWHPRJUyZQLH*ZVSyáSUDFRZDü]XU]G]HQLHP
typu cam-coder

L QLHMHGQRNURWQLH SRVLDGDM VSHFMDOQH

DSOLNDFMH

XPR*OLZLDMFH

HOHJDQFNLH

SU]HJOGDQLH

posiadanych zasobów.

Rys. 8. Palmtop Jornada 430

.D*GHXU]G]HQLHWHJRW\SXPR*QDáDWZRSRáF]\ü]NRPSXWHUHPVWDFMRQDUQ\PSRSU]H]VWDFM

GRNXMF Z SU]\SDGNX palmtopów OXE SRSU]H] EH]SRUHGQLH SRáF]HQLH NDEORZH handheldy).

*RWRZH DSOLNDFMH ]V\QFKURQL]XM L RGZLH* GDQH ] REX NRPSXWHUyZ 0R*OLZD MHVW WXWDM

ZVSyáSUDFD QLH W\ONR ] SURJUDPHP 2XWORRN DOH UyZQLH* ] WDNLPL SURJUDPDPL ] JUXS\ 3,0
(Personal Information Manager) jak Act! czy nawet Lotus. Jednym z krytycznych kryteriów jest

WXWDM ]DZV]H F]DV SUDF\ EDWHULL 7H XU]G]HQLD SRVLDGDM ]DZV]H GZD ]HVWDZ\ EDWHULL ± MHGHQ GR

SUDF\ ELH*FHM L GUXJL GR SRGWU]\P\ZDQLD SRGVWDZRZHM IXQNFMRQDOQRFL 7H SLHUZV]H SR]ZDODM

]D]Z\F]DM QD RNRáR  JRG]LQQ SUDF  QRQVWRS ,QQ\P NU\W\F]Q\P NU\WHULXP MHVW LORü SDPL FL

RSHUDF\MQHM W\P EDUG]LHM *H WDNLH XU]G]HQLD QLH SRVLDGDM *DGQ\FK G\VNyZ WZDUG\FK , WDN

QDMSURVWV]HXU]G]HQLDpalmtopPDM0%SDPL FLDQDMZL NV]HhandheldD*0%

'RVW SX*\WNRZQLNyZPRELOQ\FKGRED]GDQ\FK±:$334$0%76

319

Rys. 9. Handheld firmy Psion

6\VWHP\RSHUDF\MQHW\FKXU]G]HVUy*QH-HGQHNRU]\VWDM]V\VWHPX:LQGRZV&(NWyU\MHVW

WDN QDSUDZG  EDUG]R PRFQR RNURMRQ\P :LQGRZV 17 ,QQH ILUP\ WDNLH MDN Psion czy Palm

SRVWDQRZLá\ VWZRU]\ü VZRMH ZáDVQH UR]ZL]DQLD V\VWHPRZH 2ELH ILUP\ UREL ZLHOH DE\ MH QD

U\QNX VSRSXODU\]RZDü L NRQNXUHQFMD MHVW SRZD*QD , WDN ZV]\VWNLH XU]G]HQLD RIHURZDQH SU]H]

ILUP  3VLRQ V Z\SRVD*RQH Z V\VWHP (32& )LUPD WD VSHFMDOL]XMH VL  SU]HGH ZV]\VWNLP Z

NRQVWUXNFML XU]G]H handheld (np. serie 5 i 7 czy Revo) (rys. 9). W ramach systemu EPOC

VWZRU]RQRZV]HONLHNRQLHF]QHDSOLNDFMHNWyUHXPR*OLZLDMáDWZLHIHNW\ZQSUDF WRMHVW

•

kalendarz,

•

kontakty,

•

NVL*NDWHOHIRQLF]QD

•

e-mail,

•

Web,

•

NRPXQLNDFMD]NRPSXWHUHPSRSU]H]DSOLNDFM PsiWin.

:UDPDFKVHULLP[LVWQLHMHUyZQLH*PR*OLZRüSRáF]HQLDXU]G]HQLD]RGELRUQLNLHP*36L

SU]HJOGDQLD PDS RIHURZDQ\FK SU]H] VSHFMDOQ DSOLNDFM  Street Planer (rys. 10), przy czym

GRVW SQHVMX*PDS\ZV]\VWNLFKZL NV]\FKPLDVWZ86$L(XURSLH=DFKRGQLHM

Rys. 10. Aplikacja Street Planer

7\P MHGQDN FR V]F]HJyOQLH Z\Uy*QLD ILUP  Psion jest projekt Symbian, który ma na celu

XPR*OLZLüZVSyáSUDF XU]G]HhandheldLWHOHIRQyZNRPyUNRZ\FK-X*MHVWPR*OLZDZVSyáSUDFD

SRPL G]\handheld Psion seria 5, a telefonem Ericssona MC218. Projekt Symbian ma za zadanie

UR]V]HU]\ü OLF]E  GRVW SQ\FK WHOHIRQyZ RUD] VWZRU]\ü DSOLNDFMH GHG\NRZDQH GOD URGRZLVND

EH]SU]HZRGRZHJR :L NV]Rü ILUP MHGQDN QLH GHF\GXMH VL  QD WZRU]HQLH VZRLFK DXWRUVNLFK
systemów i korzysta z systemu Win CE.

Firma Palm oferuje jedne z najlepszych palmtopów

 QD U\QNX U\V  NWyUH ]DMPXM F] VWR

Z\VRNLHPLHMVFDZHZV]HONLFKUDQNLQJDFK8U]G]HQLD3DOP,,,3DOP9L3DOP9,,NRU]\VWDM]
autorskiego systemu operacyjnego

3DOP26:UDPDFKWHJRV\VWHPXUyZQLH*VWZRU]RQRZV]HONLH

konieczne aplikacje takie jak HotSync do synchronizacji z komputerem stacjonarnym.

320

Adam

.RV]ODMGD0LFKDáMartenka, Zbyszko Królikowski

Rys. 11. Produkty firmy Palm –

SDOPWRSUR]NáDGDQDNODZLDWXUD

Do palmtopa

 3DOP 9 RIHURZDQD MHVW QS VSHFMDOQD UR]NáDGDQD NODZLDWXUD U\V  NWyUD

XPR*OLZLDRZLHOHV]\EV]HSLVDQLHWHNVWX7DND]áR*RQDNODZLDWXUDPD]DOHGZLH[[mm.

-HG\QZDGMHVWWXWDMZDJD±JUDP\FRR]QDF]D*HWDNDNODZLDWXUDE G]LHGZXNURWQLHFL *V]D
od samego palmtopa (115 gram).

1DMFLHNDZV]HUR]ZL]DQLD]DLPSOHPHQWRZDQRMHGQDNZ3DOP9,,]HVSHFMDOQDQWHQU\V

NWyUD XPR*OLZLD NRU]\VWDQLH ] SURWRNRáX :$3 &R ZL FHM 3DOP VWZRU]\á VSHFMDOQ\ PHFKDQL]P

:::3DOPQHW]Z\NRU]\VWDQLHPNWyUHJRPR*QDSU]HNV]WDáFLüVWURQ\VWZRU]RQHZM ]\NX+70/
3.2 na tzw. PQA (Palm Query Applications

34$NRPXQLNXMHVL ]PalmVII bezprzewodowo za

SRPRF VSHFMDOQHM EH]SU]HZRGRZHM VLHFL 0RELWH[ U\V  GHG\NRZDQHM GR SU]HV\áDQLD GDQ\FK
PQA to zazwyczaj serwisy informacyjne takie jak tablica odlotów samolotów, prognoza pogody czy

QRWRZDQLD JLHáGRZH .UyWNR PyZLF ZV] G]LH WDP JG]LH NRQLHF]QD MHVW QDMZLH*V]D LQIRUPDFMD

3DOP9,,L34$VGREU\PUR]ZL]DQLHP1DG]LHG]LVLHMV]\LVWQLHMHWDNLFKDSOLNDFMLNWyUHV

GRVW SQH Z  PHWURSROLDFK 6WDQyZ =MHGQRF]RQ\FK 1LHVWHW\ 0RELWH[ QLH ]DZRMRZDá (XURS\

SRPLPRSUyEF]\QLRQ\FKSU]H]ILUP Telebank.

Rys. 12.

3DOPWRS3DOP9,,LVLHü

Mobitex w USA

-DNZ\QLND]SU]HGVWDZLRQHMSRZ\*HMDQDOL]\SURWRNyá:$3WRQLHW\ONRWHOHIRQLDNRPyUNRZD

DOHUyZQLH*LQLHNWyUHXU]G]HQLDW\SXpalmtop']L NLQLPPR*HP\OHSLHM]DU]G]DüRWU]\PDQ\PL

LQIRUPDFMDPLLOHSLHM]RUJDQL]RZDüVZyMF]DVMHGQDN]HZ]JO GXQDNRV]W\FK\EDPDáRRVyEE G]LH

VWRVRZDüWHXU]G]HQLDZFHODFKRVRELVW\FK*G]LHQDWRPLDVWPR*QDWHXU]G]HQLDZ\NRU]\VWDüZ

FHODFKVáX*ERZ\FK"2Wy*ZV] G]LHWDPJG]LHPDP\GRF]\QLHQLD]SUDFRZQLNLHPPRELOQ\P7H

XU]G]HQLD ]GDM VL  E\ü VWZRU]RQH GR ]DVWRVRZD W\SX &50 Customer Relationship
Management).

'RVW SX*\WNRZQLNyZPRELOQ\FKGRED]GDQ\FK±:$334$0%76

321

4. System MBTS – Mobile Business Transaction System

: FKZLOL REHFQHM LVWQLHMH ZLHOH QDU] G]L L V\VWHPyZ GR ]ELHUDQLD GDQ\FK RG X*\WNRZQLNyZ

PRELOQ\FKDOH*DGQH]W\FKUR]ZL]DQLHMHVWZSHáQLXQLZHUVDOQH-HGQDJUXSDRSURJUDPRZDQLD

WR DSOLNDFMH VWZRU]RQH SRG NRQNUHWQH ]DPyZLHQLH GOD NRQNUHWQHM ILUP\ 7DNLH UR]ZL]DQLH
zazwyczaj jest dobrze dopasowane do wymogów firmy, ale niestety jest drogie i trudne w

XWU]\PDQLX 'UXJLH SRGHMFLH WR QRZH PRGXá\ GR GX*\FK V\VWHPyZ W\SX (53 WDNLH MDN 6$3

1LHVWHW\ZWDNLPSU]\SDGNXX*\WNRZQLNPXVLG\VSRQRZDülaptopemLPLHüNRQZHQFMRQDOQ\GRVW S

GR VLHFL FR Z SU]\SDGNX U]HV]\ NLONXG]LHVL FLX OXE QDZHW NLONXVHW SUDFRZQLNyZ PRELOQ\FK MHVW

GRü GURJLH D RWU]\P\ZDQH GDQH QLH ]DZV]H V QDMZLH*V]H 5R]ZL]DQLH W\FK ZV]\VWNLFK

SUREOHPyZ PR*H SU]\QLHü V\VWHP MBTS U\V  SURMHNWRZDQ\ L EXGRZDQ\ SU]H] ILUP
FreeSysiphus.com.

MBTS

 WR RSURJUDPRZDQLH NWyUH XPR*OLZLD ]ELHUDQLH LQIRUPDFML ]D SRPRF IRUPXODU]\

EXGRZDQ\FK WHFKQLN SURJUDPRZDQLD ZL]XDOQHJR 6 RQH WZRU]RQH QD VHUZHU]H DSOLNDFML D

QDVW SQLH Z\V\áDQH GR RGSRZLHGQLFK X*\WNRZQLNyZ MDNR HPDLO ,VWQLHMH UyZQLH* PR*OLZRü

Z\VSHF\ILNRZDQLDNLHG\LJG]LHGDQ\IRUPXODU]SRZLQLHQ]RVWDüZ\SHáQLRQ\8*\WNRZQLNZSLVXMH

GDQH GR RWU]\PDQHJR IRUPXODU]D QD VZRLP XU]G]HQLX W\SX handheld, palmtop, laptop EG(

WHOHIRQLHNRPyUNRZ\P]SURWRNRáHP:$3LZ\V\áDIRUPXODU]]SRZURWHPUyZQLH*MDNRe-mail.

5DSRUW\ RG X*\WNRZQLNyZ V SU]HFKRZ\ZDQH FHQWUDOQLH QD VHUZHU]H L LVWQLHMH PR*OLZRü LFK

SU]HJOGDQLD D Z QLHGDOHNLHM SU]\V]áRFL E G]LH UyZQLH* PR*OLZRü WZRU]HQLD ]HVWDZLH L
statystyk.

5\VURGRZLVNRVSU] WRZRSURJUDPRZHV\VWHPX

MBTS

:RJyOQRFLPDP\WXWDMGRF]\QLHQLD]GZRPDJUXSDPL X*\WNRZQLNyZ PRELOQ\FK 3LHUZV]D

JUXSD WR WDF\ SUDFRZQLF\ NWyU]\ QLH PDM VWDáHJR GRVW SX GR ,QWHUQHWX L W\ONR UD] QD MDNL F]DV

SRGáF]DM VL  GR VLHFL 'OD QLFK ]RVWDáR VWZRU]RQH RSURJUDPRZDQLH G]LDáDMFH SRG V\VWHPHP

:LQ&( XU]G]HQLD W\SX 3'$ RUD] :LQ XU]G]HQLD W\SX laptop). Tutaj formularz jest

SU]HND]\ZDQ\EH]SRUHGQLRNOLHQWRZLSRSU]H]RGSRZLHGQLe-mail.

'UXJD JUXSD WR X*\WNRZQLF\ NWyU]\ NRU]\VWDM ] EH]SU]HZRGRZHJR SRáF]HQLD LQWHUQHWRZHJR

ED]XMFQDSURWRNROH:$3WHOHIRQ\NRPyUNRZHEG(34$3DOP9,,=P\ORQLFKVWZRU]RQR

VSHFMDOQHRSURJUDPRZDQLHNWyUHE G]LHG]LDáDáRQDVHUZHU]H:::XGRVW SQLDMFW\PNOLHQWRPZ

322

Adam

.RV]ODMGD0LFKDáMartenka, Zbyszko Królikowski

trybie on-line

 *GDQH VWURQ\ 7XWDM e-mail z formularzem utrzymuje serwer WWW, a klienci

RWU]\PXMW\ONR*GDQF] üIRUPXODU]DZ]DOH*QRFLRGSRWU]HE

7HJRW\SXUR]ZL]DQLHXPR*OLZLDZNRPSRQRZDQLHZWDNDUFKLWHNWXUSUDNW\F]QLHGRZROQHJR

XU]G]HQLD'RGDWNRZRZUDPDFKWHMDSOLNDFMLXPR*OLZLRQRJUXSRZDQLHLQIRUPDFMLZQLH]DOH*QH

SDNLHW\NWyUHE GUHSUH]HQWRZDüILUP\7DNZL FLVWQLHMHPR*OLZRü*HILUPD;]DSRPRFWHJR
oprogramowania na zasadzie out-sourcingu

 E G]LH RIHURZDü WDNLH UR]ZL]DQLD ILUPRPNOLHQWRP

WZRU]FGODQLFKIRUP\LSU]HFKRZXMFLFKUDSRUW\.LONDILUPPR*HE\üREVáXJLZDQ\FKQDMHGQ\P
i tym samym serwerze.

7DNLH UR]ZL]DQLH ]QDF]QLH XVSUDZQL G]LDáDQLH ZL NV]RFL I LUP Z NWyUHM ]QDMGXM VL

X*\WNRZQLF\PRELOQLWDF\MDNKDQGORZF\OXENRQVXOWDQFL,FKSUDFDE G]LHZ\JRGQLHMV]DJG\*E G

PRJOL X*\ZDü PQLHMV]\FK XU]G]H EDUG]LHM GRSDVRZDQ\FK GR LFK Z\PDJD D ] GUXJLHM VWURQ\

XU]G]HQLDWHVUHODW\ZQLHWDV]HRGQRWHERRNyZ3R]DW\PSU]HSá\ZLQIRUPDFMLE G]LHRZLHOH

V]\EV]\ V]F]HJyOQLH Z SU]\SDGNX JG\ QDV]\FK X*\WNRZQLNyZ Z\SRVD*\P\ Z WHOHIRQ\

NRPyUNRZH]SURWRNyáHP:$31LHVWHW\VLHü0RELWH[QLHIXQNFMRQXMHZ3ROVFHZ]ZL]NX]F]\P

PRGXáGOD3DOP9,,ED]XMF\QD34$QLHE G]LHPLDá]DVWRVRZDQLDDOHEDUG]RPR*OLZH*HMX*

ZNUyWFHVLHü*356]RIHUXMHSRGREQHPR*OLZRFL

: MDNL VSRVyE E G]LH Z\JOGDá SU]HSá\Z LQIRUPDFML Z WDNLHM ILUPLH" 5R]ZD*P\ PR*OLZRFL

wykorzystania systemu MBTS w pewnej hipotetycznej firmie @

%XEEOH *XP# ] FHQWUDO

SRZLHG]P\ Z 1RZ\P -RUNX NWyUD SURGXNXMH JXP  GR *XFLD 6SU]HGDZF\ Z WDNLHM ILUPLH V

RF]\ZLFLHX*\WNRZQLNDPLPRELOQ\PL'ODWHMILUP\NU\W\F]QLQIRUPDFME G]LHNWRJG]LHLOHL

F]HJRVSU]HGDá:]DOH*QRFLRGZLHONRFLVSU]HGD*\NRQLHF]QHE GSU]HFLH*ZL NV]HOXEPQLHMV]H

GRVWDZ\ GR ORNDOQ\FK PDJD]\QyZ QD WHUHQLH NUDMX ,QIRUPDFMD WD E G]LH UyZQLH* VáX*\áD GR

PLHU]HQLD HIHNW\ZQRFL SRV]F]HJyOQ\FK VSU]HGDZFyZ 6\VWHP MBTS PR*H E\ü WXWDM GREU\P

UR]ZL]DQLHPU\V

6]HIG]LDáXVSU]HGD*\Gruby Bill (‘Fat’ Bill – patrz rys. 14) tworzy najpierw zestaw formularzy.

: ]ZL]NX ] NDPSDQL UHNODPRZ L SURPRFMDPL IRUPXODU]H WH V Uy*QH GOD VSU]HGDZFyZ Z

Uy*Q\FKVWDQDFK*RWRZHZ]RUFHIRUPXODU]\E GVWZRU]RQH]DSRPRFVSHFMDOQHJRZL]XDOQHJR

QDU] G]LDQDVHUZHU]HLSRZL]DQH]RGSRZLHGQLPLJUXSDPLKDQGORZFyZGRNWyU\FKMX*ZNUyWFH
dojdzie odpowiedni e-mail.

Rys. 14. Ogólny schemat wykorzystania systemu MBTS przez pracowników hipotetycznej firmy @Bubble

Gum@

Wielki Al

µ%LJ¶$O±SDWU]U\V]/RV$QJHOHVORJXMHVL GRV\VWHPXNRU]\VWDMF]HVZRMHJR

WHOHIRQXNRPyUNRZHJR:WHG\WRZLG]LOLVW NRQLHF]Q\FKGRZ\SHáQLHQLDIRUPXODU]\:WUDNFLH

GRNRQ\ZDQLD GRVWDZ\ Z\SHáQLD RGSRZLHGQLH GDQH SRELHUDMF IRUPXODU] SDUWLDPL ] VHUZHUD

'RVW SX*\WNRZQLNyZPRELOQ\FKGRED]GDQ\FK±:$334$0%76

323

::::SURZDG]RQHGDQHVQDW\FKPLDVWZ\VáDQHLSU]HFKRZDQHQDVHUZHU]H:::Z]ZL]NX

] F]\P QDZHW Z SU]\SDGNX SU]HUZDQHJR SRáF]HQLD GDQH QLH ]RVWDQ XWUDFRQH L E G]LH PR*QD

NRQW\QXRZDüZ\SHáQLDQLHIRUP\RGSXQNWXSU]HUZDQLD5DSRUWE G]LHZ\VáDQ\GRVHUZHUDMBTS z

VHUZHUD:::QDW\FKPLDVWSRZ\SHáQLHQLXL]DDNFHSWRZDQLX

0Dá\ 7RP (‘6PDOO¶ 7RP ± SDWU] U\V  ] &KLFDJR NRU]\VWD QDWRPLDVW ] XU]G]HQLD W\SX

handheld

 6SUDZG]D RQ VZRM SRF]W  L Z QLHM RWU]\PXMH LQIRUPDFMH R NRQLHF]QRFL Z\SHáQLHQLD

formy. System MBTS tworzy odpowiednie zadanie w programie aplikacyjnym Pocket Outlook,
który jest odpowiednikiem systemu Outlook w systemach z Windows CE i automatycznie kopiuje
konieczne pliki z

HPDLODGRRGSRZLHGQLFKNDWDORJyZ3RZHMFLXGRV\VWHPXX*\WNRZQLNPR*H

IRUP Z\SHáQLüXNOLHQWDQDZHWEH]GRVW SXGR,QWHUQHWX3RZ\SHáQLHQLXIRUP\L]DDNFHSWRZDQLX
jej, automatycznie jest stworzony

HPDLO ] UDSRUWHP NWyU\ E G]LH Z\VáDQ\ SU]\ SRQRZQ\P

SRGáF]HQLXGR,QWHUQHWXU\V

5\V3U]\NáDGRZDDSOLNDFMDV\VWHPX

MBTS

Po otrzymaniu wszystkich informacji Gruby Bill

PR*H SU]HJOGDü WH UDSRUW\ FHQWUDOQLH QD

VHUZHU]H OXE ]OHFLü Z\NRQDQLH VWDW\VW\N LQQ\P VZRLP SUDFRZQLNRP 0R*H WH* Z\GUXNRZDü WH

UDSRUW\ $E\ XSHZQLü VL  *H RWU]\PDQH GDQH V SUDZG]LZH PR*H UyZQLH* VWZRU]\ü GUXJL

IRUPXODU] µZHU\ILNDF\MQ\¶ L Z\VáDü JR GR ]DXIDQHJR F]áRZLHND Z WHUHQLH DE\ VSUDZG]Lá Z

RNUHORQ\PPLHMVFXF]\U]HF]\ZLFLHZHZVND]DQ\PPLHMVFX]RVWDáDVSU]HGDQDZVND]DQD OLF]ED
towaru.

:ED]LHGDQ\FKQDVHUZHU]HPRJE\üSU]HFKRZ\ZDQHLQIRUPDFMHR

•

firmie,

•

SURMHNWDFKNWyUHJUXSXMSRGM WHG]LDáDQLDZREU ELHILUP\

•

pracownikach,

•

klientach,

•

formach,

•

GDWDFKZ\SHáQLHQLDIRUP

7R FR MHVW QDMVLOQLHMV]\P SXQNWHP FDáHJR V\VWHPX WR áDWZRü WZRU]HQLD IRUP\ L GX*D OLF]ED

PHFKDQL]PyZ NWyUH PRJ E\ü WDP ]DLPSOHPHQWRZDQH ± S WOH XPR*OLZLDMFH NLONXNURWQH

Z\SHáQLDQLH]DGDQHJRSU]HG]LDáXSyOOLVW\]DOH*QHZ]DOH*QRFLRGWHJRFRZ\SHáQLP\ZMHGQ\P

PLHMVFX E G]LHP\ PLHOL Uy*Q PR*OLZRü Z\ERUX Z LQQ\P PLHMVFX ZDOLGDFMD Z\PXV]HQLH

ZSURZDG]HQLD LQIRUPDFML R RNUHORQHM ZLHONRFL L W\SLH LWS :V]\VWNR WR MHVW PR*OLZH G]L NL

SU]\MD]QHPXGODX*\WNRZQLNDLQWHUIHMVRZLU\V

324

Adam

.RV]ODMGD0LFKDáMartenka, Zbyszko Królikowski

5\V,QWHUIHMV]X*\WNRZQLNLHPV\VWHPX

MBTS

1DMZL NV]]DOHWFDáHJRV\VWHPXWRMHJRGX*DXQLZHUVDOQRü3UDNW\F]QLHZV] G]LHWDPJG]LH

PDP\ GR F]\QLHQLD ] SUDFRZQLNDPL µZ UXFKX¶ PD RQ ]DVWRVRZDQLH 6]HURND JDPD PR*OLZ\FK

XU]G]H SRZRGXMH *H V\VWHP WHQ SRZLQLHQ RSU]Hü VL  ND*GHM WHFKQRORJLF]QHM UHZROXFML :DUWR

UyZQLH*]ZUyFLüXZDJ *HV\VWHPMBTSMHVWQLHRPDOLGHDOQ\P(UyGáHPGODZV]HONLHJRURG]DMX

V\VWHPyZ SU]HWZDU]DQLD DQDOLW\F]QHJR 2/$3 .UyWNR PyZLF NROHNFMRQRZDQLH GDQ\FK Z

V\VWHPDFKPRELOQ\FKE G]LHZUHV]FLHáDWZHLHIHNW\ZQH

Bibliografia

:SUDF\Z\NRU]\VWDQRPDWHULDá\GRVW SQHZ,QWHUQHFLHQDVWURQDFK

1.

www.wapforum.org/what/technical.htm

2.

www.waper.pl/

3.

www.palm.com

4.

www.hp.com

5.

www.psion.com

6.

www.mobitex.org/index.html

7.

www.freesysiphus.com/

8.

www.data-mobile.com/