background image

 

PRZEWODNIK  DYDAKTYCZNY   

DLA  STUDENTÓW KIERUNKU LEKARSKO-DENTYSTYCZNEGO 

WYDZIAŁU  LEKARSKO-STOMATOLOGICZNEGO 

POMORSKIEJ  AKADEMII  MEDYCZNEJ  W  SZCZECINIE 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

III ROK

 

 

 

 

 

Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie 

2008/2009 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

2

 

 

 

 

 

CHIRURGIA I ONKOLOGIA ........................................................................................................... 4

 

ENDODONCJA PRZEDKLINICZNA ................................................................................................ 8

 

FARMAKOLOGIA ....................................................................................................................... 13

 

FIZJOLOGIA CIĄŻY ..................................................................................................................... 18

 

GENETYKA KLINICZNA ............................................................................................................... 20

 

NORMY OKLUZJI I FUNKCJE UKŁADU STOMATOGNATYCZNEGO ............................................. 23

 

PATOFIZJOLOGIA ...................................................................................................................... 27

 

PATOMORFOLOGIA JAMY USTNEJ ........................................................................................... 34

 

PATOMORFOLOGIA .................................................................................................................. 38

 

PERIODONTOLOGIA PRZEDKLINICZNA ..................................................................................... 42

 

PROTETYKA STOMATOLOGICZNA ............................................................................................. 45

 

RADIOLOGIA STOMATOLOGICZNA ........................................................................................... 51

 

STOMATOLOGIA SPOŁECZNA ................................................................................................... 57

 

STOMATOLOGIA WIEKU ROZWOJOWEGO ½ ROKU ................................................................. 63

 

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Z ENDODONCJĄ ................................................................ 68

 

PRAKTYKA WAKACYJNA ............................................................................................................ 73

 

 

 

 

 

 

 

SPIS  TREŚCI

 

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

PROGRAMY 

NAUCZANIA 

I  

REGULAMINY 

ZAJĘĆ 

 

 

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

4

 

 

 

 

 

Katedra i Klinika Chirurgii Dziecięcej i Onkologicznej 

ul. Unii Lubelskiej 1, 71-252 Szczecin 

chirurgia.dziecieca@op.pl 

KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Irena Latawiec- Mazurkiewicz 

 

LICZBA GODZIN:  wykłady – 15, dwiczenia  - 30 

 

ECTS: 2 

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ:  

prof. dr hab. n. med. Irena Latawiec- Mazurkiewicz 

Dwiczenia: Klinika Chirurgii Dziecięcej i Onkologicznej, ul. Unii Lubelskiej 1 

Wykłady: Sala wykładowa, ul. Unii Lubelskiej 1 

 

CEL NAUCZANIA:  

Zapoznanie  studentów  z  kanonami  myślenia  i  postępowania  chirurgicznego  leżącymi 

u podstaw  rozwoju  tej  specjalności  oraz  -  na  bazie  tej  wiedzy  -  z  typowymi  dla  tej 

specjalności działami chirurgii/jednostkami chorobowymi, z uwzględnieniem obowiązujących 

podziałów,  etiologii,  patofizjologii,  objawów  klinicznych,  diagnostyki,  różnicowania, 

następowego  leczenia  i rokowania  oraz  profilaktyki/badao  przesiewowych.  Wdrażanie 

umiejętności  przyczynowego  myślenia  i  logicznego  wiązania  faktów/danych  uzyskanych  

z  wywiadu,  badania  przedmiotowego  i  procedur  diagnostycznych,  w  procesie  ustalania 

rozpoznania i dalszego postępowania.  

 

TEMATY WYKŁADÓW: 

1. 

Aseptyka  i  antyseptyka.  Drogi  szerzenia  się  zakażeo  w  szpitalu.  Blok  operacyjny  –   

podstawowe jednostki organizacyjne i ich funkcjonowanie. 

CHIRURGIA I ONKOLOGIA 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

5

 

2. 

Badanie  chirurgiczne  chorego  –  podmiotowe  i  przedmiotowe  (z  poszanowaniem 

godności  i zachowaniem  jego  prawa  do  intymności);  dokumentacja  lekarska  szpitalna 

i ambulatoryjna. 

3. 

Rany i zakażenia przyranne (gojenie, profilaktyka i leczenie). 

4. 

Badanie instrumentalne w chirurgii. Chirurgia małoinwazyjna. 

5. 

Zakażenia  nieswoiste  tkanek  miękkich  -    zapalenie  skóry,  tkanki  podskórnej,  węzłów 

chłonnych, gruczołu piersiowego, zapalenie opłucnej. 

6. 

Zapalenia kości – nieswoiste (podziały, etiologia) i swoiste (tbc). 

7. 

Krwotoki  -  z  uwzględnieniem  krwawieo  w  zakresie  głowy/twarzy  –  podziały,  sposoby 

tamowania, ocena stopnia utraty krwi, zasady krwiolecznictwa.  

8. 

Złamania  kości  –  podziały,  mechanizm  powstawania,  sposoby  unieruchomienia  

i leczenia. 

9. 

Urazy  głowy  –  stłuczenie  powłok,  wstrząśnienie  mózgu,  obrzęk  mózgu,  stłuczenie 

mózgu,  krwiaki  wewnątrzczaszkowe,  złamania  kości  pokrywy  i  podstawy  czaszki, 

zranienie mózgu – objawy, postępowanie i następstwa. 

10.  Oparzenia – epidemiologia; rana oparzeniowa i choroba oparzeniowa – postępowanie 

miejscowe i ogólne, następstwa, ich profilaktyka i leczenie. 

11.  Wstrząs – przyczyny, rodzaje, objawy i postępowanie.  

12.  Ostre  choroby  jamy  brzusznej  –  procesy  zapalne,  niedrożnośd  i  perforacja  przewodu 

pokarmowego, urazy narządów miąższowych, krezki, jelit, pęcherza. 

13.  Nowotwory  –  współczesne  poglądy  na  etiologię,  metody  diagnostyczne  

i terapeutyczne w onkologii, objawy ogólne i miejscowe specyficzne dla nowotworów 

złośliwych, znaczenie badao przesiewowych i wczesnej diagnostyki w walce z rakiem. 

14.  Wady wrodzone – z uwzględnieniem wad twarzy. 

15.  Zasady operacji transplantologicznych. 

 

TEMATY DWICZEO: 

1. 

Organizacja oddziału chirurgicznego i ambulatorium. Dokumentacja lekarska.  

2. 

Wywiad i badanie chorego chirurgicznie oraz ocena stanu miejscowego. 

3. 

Pierwsza  pomoc  w  miejscu  wypadku.  Postępowanie  i  transport  chorego 

nieprzytomnego. 

4. 

Oparzenia. Pierwsza pomoc w urazach termicznych i postępowanie lecznicze. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

6

 

5. 

Urazy  układu  kostnego  i  stawów,  ich  zaopatrzenie/opatrunki  gipsowe,  wyciągi/. 

Kwalifikacja do leczenia chirurgicznego. 

6. 

Rany  -  ich  rodzaje  i  postępowanie.  Udzielenie  pierwszej  pomocy  przy  urazach, 

rozległych zranieniach, krwotokach. Rodzaje i technika zakładania opatrunków. 

7. 

Naciek  zapalny,  ropowica,  czyrak,  karbunkuł,  choroby  ropne  ręki,  ropieo,  róża,  tężec, 

zgorzel gazowa.  

8. 

Technika  małych  zabiegów  chirurgicznych  i  znieczulenie  miejscowe  /szycie  rany, 

nacięcie ropnia, zdjęcie paznokcia, usuwanie małych zmian skórnych/. 

9. 

Aseptyka  i  antyseptyka  /wyjaławianie  narzędzi,  odzieży,  materiałów  opatrunkowych, 

powietrza i pomieszczeo/. 

10.  Blok operacyjny: organizacja, personel, zachowanie się na bloku operacyjnym. 

11.  Technika  mycia  się  i  ubierania  do  operacji,  postępowanie  i  przygotowanie  chorego 

/pola operacyjnego/ do operacji. 

12.  Technika  wstrzyknięd  dożylnych,  domięśniowych,  podskórnych,  śródskórnych, 

odsłonięcie żyły. 

13.  Przetaczanie płynów, krwi i preparatów krwiopochodnych. Wskazania, technika. 

14.  Rodzaje narzędzi chirurgicznych - zastosowanie. 

15.  Rodzaje igieł i nici chirurgicznych - technika szycia i wiązania. 

 

REGULAMIN ZAJĘD: 

1. 

Wykłady odbywają się w sali wykładowej SPSK nr 1 PAM (ul. Unii Lubelskiej 1). 

2. 

Dwiczenia odbywają się na terenie Kliniki ( w salach chorych, w Sali zabiegowej), na Sali 

operacyjnej, w Izbie Przyjęd oraz w Poradniach Specjalistycznych Kliniki.  

3. 

Zajęcia dydaktyczne zaczynają się punktualnie. 

4. 

Obecnośd na wykładach i dwiczeniach jest obowiązkowa. 

5. 

Nieobecnośd  na  zajęciach  musi  byd  usprawiedliwiona  (zaświadczenie  lekarskie, 

zwolnienie od Dziekana). 

6. 

Dwiczenia  usprawiedliwione  odrobid  można  u  asystenta  prowadzącego  dwiczenia, 

tematykę opuszczonych wykładów u wykładającego - po uprzednim ustaleniu terminu - 

jednak nie później niż 7 dni przed sesją.    

7. 

Na zajęcia w Klinice należy przyjśd w czystym fartuchu i obuwiu zastępczym. 

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

7

 

FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA: 

1. 

Pilne  i  aktywne  uczestniczenie  we  wszystkich  dwiczeniach  i  obecnośd  na  wykładach 

stanowi podstawę do  zaliczenia zajęd. 

2. 

Liczne  nieobecności  i/lub  bierne  uczestniczenie  studenta  na  dwiczeniach  stanowi 

podstawę do sprawdzenia wiadomości przez asystenta pod koniec semestru (ustnie lub 

pisemnie). 

 

UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE: 

Przyswojenie zasad desmurgii. 

Nabycie umiejętności: 

 

zebrania wywiadu i badania chorego, wypełnienia dokumentacji lekarskiej, wskazania 

metod diagnostycznych, które umożliwiają ustalenie rozpoznania 

 

logicznego  powiązania  obserwowanych  objawów  klinicznych  z  jednostką  chorobową 

i wynikami badao dodatkowych,  

 

zaopatrywania  ran,  nacinania  powierzchownych  zmian  ropnych  oraz  wykonywania 

innych zabiegów z zakresu „małej chirurgii”, 

 

zakładania unieruchomienia w urazach.   

 

LITERATURA: 

1. 

J. Fibak - ”Chirurgia dla studentów”. 

2. 

R. Góral - ”Zarys chirurgii”. 

3. 

Karwowski  -  ”Chirurgia  i  anestezjologia  w  praktyce  ambulatoryjnej”  (seria  Biblioteka 

Chirurga i Anestezjologa; lub seria dla Lekarzy Rodzinnych). 

4. 

Cz. Markiewicz – „Wybrane zagadnienia z chirurgii dziecięcej” (skrypt PAM). 

5. 

JarrellB, Carabasi R. – „ Chirurgia”. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 

1997. 

6. 

Lawrence P. – „Chirurgia ogólna”.  Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 

1998. 

7. 

Puchała  J.  i  In.  –  „  Oparzenia  u  dzieci”.    Wydawnictwo  Uniwersytetu  Jagiellooskiego,  

Kraków 1998. 

8. 

Jankowski  A.  [red.]  –  „  Zarys  Chirurgii  Dziecięcej”.  Skrypt  dla  studentów.    Akademia 

Medyczna w Poznaniu, 2004. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

8

 

9. 

Czernik  J.  [red.]  –  „Chirurgia  Dziecięca”  Wydawnictwo  Lekarskie  PZWL,  Warszawa 

2005. 

 

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE: 

Przy Klinice działa studenckie koło naukowe – opiekun: dr hab. n. med. Elżbieta Gawrych 

 
 
 
 

 

Zakład Stomatologii Zachowawczej Przedklinicznej i Endodoncji Przedklinicznej 

al. Powstaoców Wlkp. 72; 70-111 Szczecin 

tel. 091 4661801/02  

e-mail: stomprzed@pam.szczecin.pl 

KIEROWNIK: dr hab. n. med., prof. nadzw. PAM Mariusz Lipski  

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: lek. stom. Ewa Lewioska 

Miejsce  dwiczeo  –  Zakład  Stomatologii  Zachowawczej  Przedklinicznej  i  Endodoncji 

Przedklinicznej, al. Powstaoców Wlkp. 72; Szczecin 

 

LICZBA GODZIN: seminaria – 7 godz.; dwiczenia - 45 godz. 

 

ECTS: 5 

 

CEL NAUCZANIA:  

Celem  nauczania  poniższych  zagadnieo  mających  głównie  charakter  przedkliniczny  jest 

wprowadzenie  i  przygotowanie  studentów  do  dydaktyki  klinicznej  w  zakresie  leczenia 

endodontycznego zębów. 

 

PROGRAM NAUCZANIA: 

Dwiczenie 1 

Teoria:  Wprowadzenie  -  diagnostyka  chorób  miazgi  i  tkanek  przyzębia  wierzchołkowego. 

Zachowawcze  leczenie  endodontyczne  zębów  z  żywą  i  martwą  miazgą.  Anatomia  zębów  

i stworzenie dostępu – prelekcja. 

ENDODONCJA PRZEDKLINICZNA 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

9

 

Dwiczenie 2 

Anatomia zębów i stworzenie dostępu – seminarium i zaliczenie u asystenta. 

Praktyka:  Stworzenie  dostępu  do  komory  w  zębach  naturalnych,  stworzenie  dostępu  

w siekaczu centralnym szczęki, opracowanie ujścia kanałowego i kateteryzacja kanału.  

Literatura: Informacje z seminarium, „Endodoncja. Morfologia, diagnostyka i praktyka” pod 

red. B. Arabskiej-Przedpełskiej i H. Pawlickiej. 

Dwiczenie 3 

Diagnostyka  chorób  miazgi.  Zachowawcze  leczenie  endodontyczne  zębów  z  żywą  i  martwą 

miazgą – seminarium i zaliczenie u asystenta.  

Praktyka:  Stworzenie  dostępu  do  komory  w  zębach  naturalnych,  stworzenie  dostępu  

w siekaczu centralnym szczęki, opracowanie ujścia kanałowego i kateteryzacja kanału.  

Literatura:  „Endodoncja.  Morfologia,  diagnostyka  i  praktyka”  pod  red.  B.  Arabskiej-

Przedpełskiej i H. Pawlickiej. 

Dwiczenie 4 

Diagnostyka  chorób  tkanek  przyzębia  wierzchołkowego.  Leczenie  zapaleo  tkanek  przyzębia 

wierzchołkowego - seminarium i zaliczenie u asystenta. 

Praktyka:  Stworzenie  dostępu  do  komory  w  zębach  naturalnych,  stworzenie  dostępu  

w siekaczu centralnym szczęki, opracowanie ujścia kanałowego i kateteryzacja kanału.  

Literatura:  „Endodoncja.  Morfologia,  diagnostyka  i  praktyka”  pod  red.  B.  Arabskiej-

Przedpełskiej i H. Pawlickiej. 

Dwiczenie 5 

Ergonomia  w  endodncji.  Pomiar  długości  kanału  korzeniowego.  Metoda  radiologiczna  

i endometryczna (ograniczniki, linijka endodntyczna, endometry, wierzcholek radiologiczny, 

anatomiczny,  enometryczny,  trzyszczytowe  przewężenie)  –  seminarium  i  zaliczenie  

u asystenta. 

Praktyka: Pomiar endometrem i ocena długości na podstawie zdjęcia rtg. 

Literatura:  „Endodoncja.  Morfologia,  diagnostyka  i  praktyka”  pod  red.  B.  Arabskiej-

Przedpełskiej i H. Pawlickiej. 

Dwiczenie 6 

Ergonomia  w  endodoncji.  Narzędzia  endodntyczne  (ręczne):  miazgociągi,  pilniki  

i  poszerzacze.  Technika  tradycyjna  i  step-back.  Płukanie  kanału  korzeniowego  (narzędzia, 

roztwory, zasady) - seminarium i zaliczenie u asystenta. 

Praktyka: Opracowanie kanału w bloczku metodą tradycyjną 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

10

 

Literatura:  „Endodoncja.  Morfologia,  diagnostyka  i  praktyka”  pod  red.  B.  Arabskiej-

Przedpełskiej i H. Pawlickiej. 

Dwiczenie 7 

Narzędzia  endodontyczne  (ręczne):  miazgociągi,  pilniki  i  poszerzacze.  Technika  tradycyjna  

i  step-back.  Płukanie  kanału  korzeniowego  (narzędzia,  roztwory,  zasady)  -  seminarium  

i zaliczenie u asystenta. 

Praktyka: Opracowanie kanału w bloczku metodą step-back.  

Literatura:  „Endodoncja.  Morfologia,  diagnostyka  i  praktyka”  pod  red.  B.  Arabskiej-

Przedpełskiej i H. Pawlickiej. 

Dwiczenie 8 

Narzędzia  endodontyczne  (ręczne):  miazgociągi,  pilniki  i  poszerzacie.  Technika  tradycyjna  

i step-back. Płukanie kanału korzeniowego - seminarium i zaliczenie u asystenta. 

Praktyka:  Opracowanie  kanałów  techniką  step-back  w  zębie  trzonowym  –  bloczek  

i w siekaczu naturalnym. 

Literatura:  „Endodoncja.  Morfologia,  diagnostyka  i  praktyka”  pod  red.  B.  Arabskiej-

Przedpełskiej i H. Pawlickiej. 

Dwiczenie 9 

Wkładki dezynfekujące - seminarium i zaliczenie u asystenta. 

Praktyka: Założenie wkładki dezynfekującej. Uzupełnianie zaległości. 

Literatura:  Endodoncja.  Morfologia,  diagnostyka  i  praktyka”  pod  red.  B.  Arabskiej-

Przedpełskiej i H. Pawlickiej. 

Dwiczenie 10 

Wypełnianie  kanałów.  Materiały  do  wypełniania  kanałów.  Technika  pojedynczego  dwieka  - 

seminarium i zaliczenie u asystenta. 

Praktyka: Wypełnienie kanału w bloczku metodą tradycyjną. 

Literatura:  „Endodoncja.  Morfologia,  diagnostyka  i  praktyka”  pod  red.  B.  Arabskiej-

Przedpełskiej i H. Pawlickiej. 

Dwiczenie 11 

Technika kondensacji bocznej - seminarium i zaliczenie u asystenta. 

Praktyka: Wypełnienie kanału w bloczku techniką kondensacji bocznej. 

Literatura: Skrypt STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA pod red. W. Szajewskiej – Jarzynki. 

Dwiczenie 12  

Technika kondensacji bocznej - seminarium i zaliczenie u asystenta. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

11

 

Praktyka:  Wypełnienie  kanałów  w  zębie  trzonowym  i  w  zębie  naturalnym  technika 

kondensacji bocznej. Rtg kontrolne. 

Literatura: Skrypt STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA pod red. W. Szajewskiej - Jarzynki 

Dwiczenie 13 

Zaliczenie. Odrabianie zaległości. 

Praktyka: Ocena rtg. Przygotowanie dokumentacji do egzaminu praktycznego. 

Literatura: Skrypt STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA pod red. W. Szajewskiej-Jarzynki. 

Dwiczenie 14 

Zaliczenie. Odrabianie zaległości. 

Dwiczenie 15 

Zaliczenie. Odrabianie zaległości. 

 

KOMPETENCJE I UMIEJĘTNOŚCI: 

Student  po  zrealizowaniu  programu  dwiczeo  powinien  wykazad  się  umiejętnością 

diagnozowania  chorób  miazgi  i  tkanek  przyzębia  wierzchołkowego,  powinien  umied 

zaplanowad  leczenie  endodontyczne  i  je  prawidłowo  wykonad  pod  kontrolą  asystenta 

(leczenie  endodontyczne  zębów  jedno  -  i  wielokanałowych  o  nieskomplikowanej  anatomii 

systemu  kanałowego,  zęby  z  żywą  i  martwą  miazgą  oraz  z  zapaleniem  tkanek  przyzębia 

wierzchołkowego).  

 

REGULAMIN ZAJĘD: 

Regulamin zajęd podany jest do wiadomości przed rozpoczęciem roku akademickiego przez 

wywieszenie  na  tablicy  ogłoszeo  Zakładu,  a  także  omawiany  jest  przez  asystentów  na 

pierwszych  zajęciach.  Ponadto  dostępny  jest  na  stronie  internetowej  zakładu  jak  

i w przewodniku dydaktycznym dla II roku kierunku lekarsko-dentystycznego. 

1. 

Seminaria  i  dwiczenia  są  obowiązkowe.  student  jest  zobowiązany  przygotowad  się 

teoretyczne na każde dwiczenie, a następnie zaliczyd je praktycznie i teoretycznie.  

2. 

Nieobecnośd  na  zje  ciach  należy  usprawiedliwid  w  ciągu  2  tygodni.  Nieobecnośd  

nieusprawiedliwiona na 3 dwiczeniach skutkuje nieuzyskaniem zaliczania.  

3. 

Aby  uzyskad  zaliczeni  dwiczeo  należy  wykonad  prawidłowo  wszystkie  obowiązujące 

zabiegi oraz zaliczyd teorię.  

4. 

Do egzaminu mogą przystąpid osoby, które zaliczyły dwiczenia. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

12

 

5. 

Egzamin  składa  się  z  części  praktycznej  i  teoretycznej.  Egzamin  praktyczny  polega  na 

opracowaniu i wypełnieniu ubytku jednej z klas wg Blacka. Do egzaminu teoretycznego 

mogą  przystąpid  studenci,  który  zdali  egzamin  praktyczny.  Egzamin  teoretyczny  jest  

w  formie  testu  jednokrotnego  wyboru.  Aby  uzyskad  ocenę  pozytywna  należy 

odpowiedzied  na 60% pytao. I egzamin poprawkowy jest w formie pisemnej - opisowej 

(10  pytao  –  10  punktów.  Aby  uzyskad  pozytywna  ocenę  należy  zdobyd  6  punktów.   

II poprawkowy jest w formie ustnej. 

6. 

Studenci  biorący  udział  w  zajęciach  zobowiązani  są  do  posiadania  odpowiedniego 

ubioru  (fartuch  spodnie  i  zmienne  obuwie).  Ręce  do  łokcia  nagie  tzn.  bez  zegarka, 

bransoletek i pierścionków. Paznokcie krótkie – włosy zwiane, bez długich łaocuszków  

i  kolczyków.  Student  ma  mied  własna  przyłbice  lub  okulary  ochronne,  maseczkę  

i rękawiczki jednorazowego użytku. 

7. 

Student zobowiązao jest do prowadzenia zeszytu wg poniższego wzoru. 

Data 

Nr 

zęba 

Rozpoznanie 

Leczenie 

Podpis 

asystenta 

17.03.2009 r. 

11 

Periodontitis 

apicalis chronica 

granulosa 

Trepanacja, mechaniczno-chemiczne 

opracowanie kanału, 40/19 mm, 

Biopulp, wacik, Cavit 

 

24.03.2009 r. 

11 

cdl. 

Usuniecie wkładki, AHPlus + gutaperka 

(kondensacja boczna), Ketac-Cem, 

wacik, Cavit 

 

 

KONTROLA WYNIKÓW NAUCZANIA: 

Każde  dwiczenie  zalicza  się  teoretycznie  i  praktycznie  u  asystenta.  Dwiczenia  nie  zaliczone 

teoretyczne  i  można  zaliczyd  w  trakcie  trwania  zajęd  oraz  na  koniec  Semestru.  Zaległości 

praktyczne można również uzupeło podczas trwania zajęd lub p ich zakooczeniu.  

 

LITERATURA: 

1. 

„Stomatologia Zachowawcza” pod red. W. Szajewskiej-Jarzynki. 

2. 

„Endodoncja praktyczna” pod red. H. Pawlickiej. 

3. 

M. Baraoska-Gachowska: „Endodoncja wieku rozwojowego i dojrzałego”. 

4. 

„Endodoncja. Morfologia, diagnostyka i praktyka” pod red. B. Arabskiej-Przedpełskiej i 

H. Pawlickiej. 

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

13

 

 

 

 

Katedra Farmakologii  

Al. Powstaoców Wlkp. 72, 70-111 Szczecin 

tel. 091 4661589, fax. 0914661600 

KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Marek Droździk 

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. med. Ewa Dąbrowska-Żamojcin 

 

LICZBA GODZIN: 

wykłady 30 godz., seminaria 15 godz., dwiczenia 45 godz. 

Farmakologia  stanowi  pomost  pomiędzy  naukami  teoretycznymi  i praktycznymi.  Nauczanie 

tego  przedmiotu  w  okresie  szkolenia  przeddyplomowego  winno  opierad  się  na 

wiadomościach  zdobytych  oraz  aktualnie  przekazywanych  przez  inne  działy  medycyny 

teoretycznej i praktycznej.  

 

ECTS: 3 

 

CELE NAUCZANIA: 

1. 

Przekazanie podstawowych wiadomości z farmakologii ogólnej.   

2. 

Wyjaśnienie  mechanizmów  działania  leków  wzorcowych  dla  podstawowych  grup 

farmakodynamicznych oraz ich wpływu na procesy fizjologiczne i patofizjologiczne.   

3. 

Omówienie  podstawowych  leków,  wskazao  i  przeciwwskazao  oraz  zasad  stosowania 

określonych postaci leków. 

4. 

Zwrócenie  szczególnej  uwagi  na  działania  niepożądane  leków,  interakcje,  a  także 

problemy toksyczności ostrej i/lub przewlekłej wybranych substancji leczniczych. 

5. 

Omówienie  podstaw  farmakokinetyki,  farmakogenetyki  i  terapii  monitorowanej  oraz   

praktycznego posługiwania się wiedzą z tych dziedzin w nowoczesnej farmakoterapii. 

 

FORMY PROWADZENIA ZAJĘD: 

W  Katedrze  Farmakologii  prowadzone  są  zajęcia  w  formie  wykładów,  dwiczeo  oraz 

seminariów,  podczas  których  stosowane  są  metody  audiowizualnych  prezentacji  oraz  tzw. 

FARMAKOLOGIA 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

14

 

symulacje  klinicznych  sytuacji  diagnostyczno-terapeutycznych  wymagające  samodzielnego 

przez  studentów  rozwiązywania  zadao  terapeutycznych  i  dyskusje  weryfikujące 

proponowane leczenie. 

 

MIEJSCE PROWADZENIA ZAJĘD: 

Dwiczenia  i  seminaria  prowadzone  są  w  salach  dydaktycznych  Katedry  Farmakologii  PAM 

przy Al. Powstaoców Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin, tel. 466 1589, a wykłady na salach 

wykładowych,  tj.:  Sali  Kopernikaoskiej  oraz  na  Starej  Sali  Wykładowej  zlokalizowanych  na 

terenie SPSK nr 2 (Pomorzany). 

 

PROGRAM ZAJĘD: 

Farmakologia ogólna na III roku w semestrze zimowym i letnim: po 15 godz. wykładów i 30 

godz. dwiczeo w każdym semestrze, egzamin koocowy w sesji letniej. 

 

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘD Z FARMAKOLOGII:  

Wykłady 

1. 

Wiadomości wstępne z farmakologii.   

2. 

Podstawy antybiotykoterapii.  

3. 

Chemioterapeutyki przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze, środki odkażające. 

4. 

Leki przeciwnowotworowe i immunosupresyjne.   

5. 

Zaliczenie z receptury. 

6. 

Wprowadzenie do leków psychotropowych. 

7. 

Leki przeciwpadaczkowe. 

8. 

 Zaliczenie z chemioterapii.  

9. 

Wprowadzenie do terapii bólu.  

10.   Narkotyczne leki przeciwbólowe. Uzależnienie od opiatów. 

11.   Leki znieczulenia miejscowego; rodzaje znieczulenia miejscowego. 

12.   Nienarkotyczne leki przeciwbólowe. 

13.   Znieczulenie ogólne i środki zwiotczające.  

14.  Zaliczenie z leków psychotropowych. 

15.   Nowości farmakoterapii. 

Dwiczenia 

1.  

Wstęp do receptury i leki gotowe. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

15

 

2. 

 Receptura leków stałych i miękkich. 

3. 

 Receptura leków płynnych i galenowych. 

4. 

 Antybiotyki bakteriobójcze i bakteriostatyczne. 

5. 

 Zaliczenie receptury (materiał z dw.1-3).  

6. 

 Leki stosowane w zakażeniach grzybiczych, wirusowych. 

7.  

Leki przeciwhistaminowe. Postępowanie we wstrząsie anafilaktycznym.  

8.  

Zaliczenie z chemioterapii (materiał z wykł. 3-6 i dw. 5-7). 

9. 

Leki uspokajające, nasenne i przeciwlękowe i przeciwpadaczkowe. 

10.   Leki przeciwpsychotyczne i przeciwdepresyjne. 

11.   Narkotyczne leki przeciwbólowe.  

12.   Nienarkotyczne leki przeciwbólowe i miorelaksacyjne. 

13.   Leki znieczulenia miejscowego. 

14.   Zaliczenie z leków psychotropowych i przeciwbólowych (materiał z wykł. 6, 7, 9  – 13, 

dw. 7, 9 – 13).    

15.   Zaliczenie dwiczeo. 

Wykłady 

1. 

Wstęp do leków  układu wegetatywnego. 

2. 

Leki pobudzające  i hamujące układ współczulny. 

3. 

Leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym. 

4. 

Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca. 

5. 

Leki stosowane w zaburzeniach rytmu serca. 

6. 

Leki stosowane w niewydolności krążenia. 

7. 

Leki wpływające na gospodarkę węglowodanową.  

8. 

Zaliczenie z leków układu krążenia. 

9. 

Hormony płciowe i zasady ich stosowania. 

10.   Glikokortykosteroidy. 

11.   Leki stosowane w chorobach tarczycy i profilaktyce osteoporozy.    

12.   Leki działające na układ pokarmowy. 

13.   Leki stosowane w chorobach układu oddechowego. 

14.   Zaliczenie.  

15.  Postępowanie w stanach nagłych w stomatologii.  

Dwiczenia  

1. 

Leki wpływające na krzepnięcie i fibrynolizę. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

16

 

2. 

Leki układu przywspółczulnego. 

3. 

Leki  układ współczulny. 

4. 

Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego.   

5. 

Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca. 

6. 

Leki stosowane w niewydolności krążenia i zaburzeniach rytmu serca. 

7. 

Leki stosowane w zaburzeniach gospodarki lipidowej. 

8. 

Zaliczenie (materiał z wykł. 1 – 6, dw.  1- 6).   

9. 

Leki hipoglikemizujące.  

10.  Zasady stosowania glikokortykosteroidów. 

11.  Leki działające na układ pokarmowy. 

12.  Leki działające na układ oddechowy. 

13.   Powtórzenie wiadomości z receptury i egzamin z receptury.  

14.  Zaliczenie (materiał z wykł. 7, 9 -13 i dw. 7, 9 - 12). 

15.  Podsumowanie zajęd z farmakologii. 

 

REGULAMIN ZAJĘD: 

1. 

Obecnośd na zajęciach 

Program dydaktyczny z farmakologii obejmuje dwiczenia, seminaria oraz wykłady. 

Uczęszczanie na dwiczenia jest obowiązkowe. Nieobecnośd można odrobid oraz zaliczyd 

u  asystenta  prowadzącego  inną  grupę  dwiczeniową,  a  w  przypadku  braku  takiej 

możliwości należy zgłosid się do swojego asystenta. 

2. 

Przebieg dwiczeo 

Wszystkie  dwiczenia  przewidziane  programem  zajęd  w  danym  semestrze  muszą  byd 

zaliczone.  Do  każdego  dwiczenia  należy  przygotowad  się    odpowiednio  wcześnie,  na 

podstawie  programu  podanego  na  tablicy  ogłoszeo.  Stopieo  przygotowania  będzie 

sprawdzany  na  każdym  dwiczeniu.  Student  nieprzygotowany  do  dwiczeo  otrzymuje 

ocenę  niedostateczną.  Ocenę  taką  należy  poprawid.  Student  ma  do  dyspozycji  dwa 

terminy  poprawkowe.  W  każdym  semestrze  będą  sprawdzane  wiadomości  

z  określonego  działu  farmakologii  na  podstawie  odbytych  dwiczeo  i  wykładów  

–  z  wyjątkiem  zaliczenia  z  receptury  –  w  systemie  testowym.  Do  tych  zaliczeo  będą 

dopuszczeni  tylko  ci  studenci,  którzy  nie  mają  ocen  negatywnych  i  nie  zaliczonych 

nieobecności  na  zajęciach,  najpóźniej  na  dzieo  przed  zaliczeniem  testowym.  Oceny 

niedostateczne  uzyskane  w  wyniku  zaliczenia  (testowego)  można  poprawid  w  dwóch 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

17

 

terminach: pierwszy termin przysługuje w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia wyników 

zaliczenia, drugi na zakooczenie semestru. 

3. 

Zaliczenie dwiczeo 

Podstawą zaliczenia dwiczeo w semestrze jest uczęszczanie na zajęcia i uzyskanie oceny 

pozytywnej z zagadnieo objętych tymi zajęciami. W przypadku nieobecności na więcej 

niż  3  dwiczeniach/seminariach  student  musi  uzyskad  zgodę  Kierownika  Katedry 

Farmakologii na odrobienie i/lub zaliczenie nieobecności. 

4. 

Egzamin 

Egzamin  koocowy  dla  studentów  III  roku  Wydziału  Stomatologii  jest  dwuczęściowy: 

obejmuje  recepturę  i  częśd  teoretyczną  (obejmuje  materiał  przerobiony  w  czasie 

dwiczeo  i  seminariów  oraz  przedstawiony  na  wykładach).  Egzamin  z  receptury  może 

byd  przeprowadzony  wcześniej  niż  w  dniu  egzaminu  teoretycznego.  Dla  osób 

uprawnionych  do  zdania  egzaminu  w  terminie  zerowym  datę  egzaminu  ustala  się 

indywidualnie.  Negatywna  ocena  z  receptury  oznacza  ocenę  niedostateczną  

z przedmiotu w pierwszym terminie. 

Pierwszy  termin  egzaminu  jest  przeprowadzany  w  formie  testowej,  w  dniu 

wyznaczonym  przez  Dziekanat.  Studentowi  przysługują  również  dwa  terminy 

poprawkowe, zgodnie z aktualnym regulaminem studiów obowiązującym w PAM. 

Student może uzyskad zwolnienie z egzaminu jeżeli spełni następujące warunki: 

 

wszystkie  zaleczenia  testowe  oraz  zaliczenie  z  receptury  zostały  uzyskane  

w pierwszym terminie (wyznaczonym dla całego roku) z oceną przynajmniej 4,0 

 

średnia ocen semestralnych wynosi przynajmniej 4,1 

 

egzamin  z  receptury  został    zdany  w  pierwszym  terminie  z  wynikiem 

pozytywnym. 

Student może przystąpid do egzaminu w tzw. terminie zerowym, jeżeli: 

 

uzyskał średnią ocen semestralnych przynajmniej 4,0 

 

egzamin z receptury został zdany w I terminie z wynikiem pozytywnym. 

5. 

Zwolnienia  z  zajęd,  jak  również  z  egzaminu  z  farmakologii,  dla  studentów 

powtarzających rok studiów nie przewiduje się.  

6. 

Uwagi koocowe 

Kierownik  Katedry  Farmakologii  oraz  pozostali  samodzielni  pracownicy nauki  przyjmą 

każdego studenta z uwagami i propozycjami dotyczącymi toku i przebiegu zajęd. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

18

 

7. 

Istotne  uwagi  można  przekazywad  również  na  piśmie  za  pośrednictwem  specjalnej 

skrzynki, przewidzianej do tego celu. 

8. 

Asystent  ustala  w  porozumieniu  z  grupą  lub  indywidualnie  termin  dobrowolnych 

konsultacji, które służą pogłębianiu wiadomości z przedmiotu. 

9. 

Indeksy  do  wpisów  zaliczeo  powinny  byd  składane  i  odbierane  przez  starostę  danej 

grupy. 

 

LITERATURA: 

1. 

Farmakologia. Podstawy farmakoterapii, red. W. Kostowski, Z. Herman: (t.1+2.); PZWL. 

2. 

Farmakologia. Podstawy farmakoterapii, red. W. Kostowski; Wydawnictwo Medyczne, 

Warszawa. 

3. 

Farmakologia  i  toksykologia,  E.  Mutschler  wydanie  polskie  pod  red.  A.  Danysza; 

Urban&Partner. 

4. 

Kompendium  farmakologii  i  toksykologii  Mutschlera,    wydanie  polskie  pod  red.  

W Buczko; Medpharm. 

5. 

P.  Nowak,  Z.S.  Herman,  R.  Brus:  Receptura  dla  lekarzy,  studentów  medycyny  

i stomatologii; Wydawnictwo Kwiecioski, Katowice. 

6. 

M. Wielosz: Receptura dla studentów medycyny i stomatologii; Lubelskie towarzystwo 

Naukowe, Lublin. 

 

 

 

 

Klinika Położnictwa i Ginekologii  

Szczecin ul. Powstaoców Wielkopolskich 72  

tel. 0-91- 466-13-50 

KIEROWNIK: prof. dr hab. med. Ryszard Czajka 

 

LICZBA GODZIN: seminaria: 15 

 

ECTS: 1 

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. med. Rafał Rzepka 

FIZJOLOGIA CIĄŻY 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

19

 

Seminaria: Klinika Położnictwa i Ginekologii, al. Powstaoców Wielkopolskich 72   

 

CEL KSZTAŁCENIA: 

Podstawowym celem kształcenia jest przygotowanie teoretyczne studentów z zakresu: 

Prawidłowego przebiegu ciąży i porodu.  

 

TEMATY SEMINARIÓW: 

1. 

Cykl  miesiączkowy  kobiety.  Hormony  płciowe.  Zmiany  hormonalne  w  poszczególnych 

okresach życia kobiety.  

2. 

Diagnostyka  ciąży  (objawy  ciążowe,  biologiczne,  biochemiczne  i  biofizyczne  metody 

rozpoznania  ciąży).  Znaczenie  wczesnego  rozpoznania  ciąży.  Najczęstsze  powikłania  

I trymestru ciąży. 

3. 

Metody 

monitorowania 

stanu 

płodu 

– 

kardiotokografia, 

ultrasonografia, 

elektrokardiografia płodowa. 

4. 

Poród fizjologiczny. Fizjologia połogu. 

5. 

Opieka przedporodowa nad kobietą ciężarną. Standardy opieki perinatalnej w Polsce. 

6. 

Wybrane zagadnienia z patologii ciąży: PIH, IUGR, ciąża mnoga. 

7. 

Zajęcia praktyczne – prezentacja organizacji oddziału położniczego.  

8. 

Zaliczenie. 

 

REGULAMIN ZAJĘD: 

1. 

Program  nauczania  przedmiotu  obejmuje  siedem  dwugodzinnych  seminariów  oraz  

1 godzinę przeznaczoną na zaliczenie. 

2. 

Zajęcia  każdej  grupy  studentów  odbywają  się  w  Klinice  w  wyznaczonych  terminach 

zgodnie z harmonogramem. 

3. 

Obowiązuje 

obecnośd 

na 

wszystkich 

seminariach. 

przypadku 

jednej 

usprawiedliwionej nieobecności konieczne jest zaliczenie materiału u asystenta Kliniki 

prowadzącego w dniu nieobecności seminarium. 

4. 

przypadku 

nieobecności 

nieusprawiedliwionej 

lub 

większej 

liczby 

usprawiedliwionych nieobecności obowiązuje odrobienie zajęd w całości. 

5. 

Zajęcia  kooczą  się  pisemnym  sprawdzianem  wiadomości  podczas  jednogodzinnego 

seminarium zaliczeniowego u adiunkta Kliniki. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

20

 

6. 

W  przypadku  dwukrotnego  niezaliczenia  zajęd  u  adiunkta  Kliniki,  kolejne  zaliczenie 

będzie składane u Kierownika Kliniki po uprzednim uzgodnieniu terminu. 

7. 

Indeks  student  obowiązany  jest  pozostawid  w  sekretariacie  Kliniki  w  dniu  zaliczenia 

celem uzyskania podpisu zaliczeniowego. 

 

FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA: 

Zaliczenie w formie pisemnej esejowej. Zakres sprawdzanego materiału obejmuje tematykę 

omawianą w czasie seminariów. 

 

UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE: 

Student  powinien  posiąśd  podstawy  wiedzy  teoretycznej  z  zakresu  przebiegu  fizjologicznej 

ciąży i porodu. 

 

LITERATURA: 

1. 

"Położnictwo i ginekologia" Bręborowicz GH. 

2. 

"Praktyczne położnictwo" Psychrembel W. Dudenhausen J." 

3. 

"Dwiczenia położnicze" Troszyoski M. 

 
 
 
 
 

 

Zakład Genetyki i Patomorfologii 

ul. Połabska 4, 70-115 Szczecin  

KIEROWNIK: prof. zw. dr hab. n. med. Jan Lubioski  

 

LICZBA GODZIN: seminaria - 2 godz., dwiczenia - 11 godz., poradnia - 2 godz. 

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. przyr. Elżbieta Kowalska 

Dwiczenia: Zakład Genetyki i Patomorfologii PAM, ul. Polaoska 4 Seminaria: Zakład Genetyki  

i  Patomorfologii  PAM,  ul.  Połabska  4  Poradnia:  Poradnia  Genetyczna  Zakładu  Genetyki  

i Patomorfologii PAM 

 

GENETYKA KLINICZNA 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

21

 

CEL NAUCZANIA: 

1. 

Celem  nauczania  studentów  w  przedmiocie  genetyka  kliniczna  jest  przekazanie 

przyszłym  lekarzom  podstawowych  wiadomości  w  zakresie  nowoczesnej  genetyki 

medycznej,  m.in.  zasad  dziedziczenia  i  diagnozowania  chorób  dziedzicznych, 

identyfikacji  genów  odpowiedzialnych  za  powstawanie  chorób  uwarunkowanych 

genetycznie, mechanizmów regulacji i ekspresji genów, mechanizmów uszkodzeo DNA, 

terapii genowej, itd. 

2. 

Celem  dwiczeo  laboratoryjnych  jest  poznanie  metod  z  możliwością  praktycznego 

zastosowania  analizy  DNA  i  cytogeneryki  w  diagnostyce  medycznej  niezależnie  od 

specjalności. 

3. 

Celem  dwiczeo  w  Poradni  jest  zapoznanie  się  studentów  z  ankietowym  badaniem 

występowania nowotworów w rodzinie, udzielaniem porady genetycznej, charakterem 

pracy w Poradni i pracy bezpośredniej z pacjentem. 

 

TEMATY SEMIARIÓW I DWICZEO: 

Seminaria i dwiczenia są prowadzone w grupach dziekaoskich 14-16 osobowych 

1. 

Podstawy dziedziczenia, nowotwory. 

2. 

Techniki molekularne w diagnostyce chorób genetycznych. 

3. 

Diagnostyka cytogenetyczna i zespoły chromosomowe. 

4. 

Wady rozwojowe i zespoły genetyczne w stomatologii. 

5. 

Skazy krwotoczne. 

 

PORADNIA:  Zajęcia  prowadzone  są  w  grupach  4-5  osobowych  w  bezpośredniej  pracy  

z pacjentem 

 

FORMY KONTROLI I WYNIKÓW NAUCZANIA:  

1. 

Sprawdzanie obecności na każdym 

2. 

Zajęciu, dwiczeniach, seminariach, Poradni; sprawdzanie wyników nauczania, zaliczenie 

3. 

Formie testu wielokrotnego wyboru. 

 

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

22

 

REGULAMIN ZAJĘD: 

1. 

Zajęcia odbywają się w formie: dwiczeo i seminariów. 

2. 

Obecnośd  na  wszystkich  dwiczeniach  i  seminariach  jest  obowiązkowa.  Nieobecności 

usprawiedliwione  należy  odrobid  lub  zaliczyd  w  porozumieniu  z  asystentem 

prowadzącym zajęcia w okresie 2 tygodni!!I Nieobecnośd na więcej niż 2 dwiczeniach 

wiąże się z koniecznością odrobienia całego bloku dwiczeo. 

3. 

Na 

dwiczeniach 

obowiązuje 

znajomośd 

odpowiedniego 

materiału  

z  seminariów  i  podręcznika.  Studenci  nie  przygotowani  do  dwiczeo  będą 

musieli je zaliczyd u asystenta. 

4. 

Formą zaliczeo jest test wielokrotnego wyboru. 

5. 

Studenci mają prawo do dwóch zaliczeo poprawkowych przeprowadzonych w formie 

testu wielokrotnego wyboru. 

6. 

W  sprawach  dotyczących  zaliczeo  studenci  mają  prawo  do  odwołania  się  w  ciągu 

trzech dni do Kierownika Zakładu. 

7. 

Studenci  Wydziału  Stomatologii  w  celu  uzyskania  zaliczenia  są  zobowiązani  zaliczyd 

sprawdzian  testowy  w  wyznaczonym  przez  Zakład  terminie.  Do  sprawdzianu  będą 

dopuszczeni  studenci,  którzy  zaliczyli  uprzednio  wszystkie  dwiczenia  w  Poradni 

Genetycznej oraz seminaria (w tym poprawili oceny niedostateczne). 

8. 

Na zaliczenie koocowe należy stawid się z indeksem. Osoby bez indeksu nie zostaną 

dopuszczone do sprawdzianu. 

9. 

Wpisy zaliczeniowe dokonywane są w terminie do 2 tygodni po zdaniu sprawdzianu 

zaliczeniowego. 

 

LITERATURA: 

1. 

„Podstawy genetyki medycznej" S. H. Connor, M. A. Ferguson. 

2. 

„Genetyka" J. M. Friedman, F. J. Dill i inni - wyd. I pod red. J. Limona, 

3. 

„Nowotwory 

dziedziczne 

2002 

profilaktyka, 

diagnostyka, 

leczenie". 

Monografia pod red. J. Lubioskiego. 

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

23

 

 

Katedra i Zakład Ortodoncji 

Al. Powstaoców Wlkp. 72, 70-11 Szczecin 

kizortod@sci.pam.pl 

KIEROWNIK: dr n. med. Krzysztof Woźniak 

 

LICZBA GODZIN: seminaria - 60 godz., dwiczenia - 30 godz. 

 

ECTS: 4 

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: lek. stom. Pavel Tsynkel 

Dwiczenia: Katedra i Zakład Ortodoncji, Al. Powstaoców Wlkp. 72 

Seminaria: Katedra i Zakład Ortodoncji, Al. Powstaoców Wlkp. 72 

 

CEL NAUCZANIA: 

Budowa i funkcje narządu żucia. Fizjologia wyrzynania się zębów mlecznych i stałych. Funkcje 

poszczególnych grup zębów. Reakcja miazgi zęba na bodźce fizyczne i chemiczne. Fizjologia 

przyzębia  i  błony  śluzowej.  Rozwój  zgryzu.  Biomechanika  stawu  skroniowo-żuchwowego, 

metody badania stawu. Czynności układu stomatognatycznego w procesie żucia i połykania. 

Narząd żucia a proces oddychania. Warunki zwarciowe na tle rozwoju osobniczego. 

 

TEMATY SEMIANARIÓW: 

Semestr zimowy: 

1. 

Film: Rozwój narządu żucia (tłumaczenie). Okresy rozwoju osobniczego.  

2. 

Układ stomatognatyczny. 

 2.1 Anatomia; układ kostny; 

 2.2 Zęby mleczne i stałe.    

3. 

Mięśnie układu stomatognatycznego, ścięgna, powięzie, więzadła, przyczepy; funkcja. 

    3.1 Mięśnie żwaczowe; 

    3.2 Mięśnie nadgnykowe; 

    3.3 Mięśnie podgnykowe; 

NORMY OKLUZJI I FUNKCJE UKŁADU STOMATOGNATYCZNEGO 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

24

 

    3.4 Mięśnie języka; 

    3.5 Mięśnie mimiczne; 

    3.6 Mięśnie podniebienno-językowe; 

    3.7 Mięśnie podniebienia i języczka.  

4. 

Tkanki  przyzębia:    morfologia,  receptory,  związek  z  leczeniem  ortodontycznym 

(mechanizm ruchu zęba).  

5. 

Błony śluzowe: budowa i funkcja w narządzie żucia. 

6. 

Staw skroniowo-żuchwowy: budowa, funkcja, rozwój.  

7. 

Układ  nerwowy  i  naczyniowy;  funkcja  poszczególnych  elementów  układu 

stomatognatycznego.  

8. 

Zwarcie centralne, boczne, siekaczowe; położenie spoczynkowe, ruchy boczne, szpara 

spoczynkowa, czynnośd żucia (siły, efektywnośd).   

9. 

Funkcje:  ssanie,  połykanie  (trzewne,  dojrzałe),  żucie,  oddychanie,  udział  w  mowie, 

lizanie warg, całowanie, dmuchanie, gwizdanie, kichanie, kaszel, czkawka.   

10.  Normy rozwoju narządu żucia w okresie płodowym 

- podniebienie pierwotne i wtórne; 

- zależności położenia oraz kształt szczęki i żuchwy.   

11.  Narząd  żucia  w  okresie  niemowlęcym  do  momentu    wyrzynania  zębów  mlecznych  – 

etapy rozwoju zębów.   

12.  Zgryz w uzębieniu mlecznym (przypomnienie budowy), omówienie zgryzu; klasy kłowe, 

klasy Bauma.  

– różnice między  uzębieniem mlecznym a stałym.  

13.  Wyrzynanie – okresy wyrzynania zębów mlecznych i stałych.  

14.  Zaliczenie. 

Semestr letni: 

Seminaria (3 godzinne)  

1. 

Pierwszy okres wymiany uzębienia. Drugi okres wymiany uzębienia. Kształt, wielkośd,  

liczba, budowa zębów stałych. 

2. 

Zaburzenia czynnościowe i morfologiczne narządu żucia. Dysfunkcje i parafunkcje. 

3. 

Wpływ 

zgryzu 

na 

ssż; 

mechanizmy 

odruchowe 

adaptacyjne 

układu 

stomatognatycznego. 

4. 

Zaburzenia rozwoju zgryzu w okresie płodowym. Rozszczepy.  

5. 

Wady zgryzu nabyte (pole biometryczne). 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

25

 

TEMATY DWICZEO 

Dwiczenia laboratoryjne (1 godzina seminarium + 2 godziny dwiczeo laboratoryjnych) 

1. 

Wyrzynanie  zębów  ósmych  oraz  zmiany  w  łukach  związane  z  wiekiem.  Klucze 

Andrews’a, klasy kłowe, klasy Angle’a, cechy Mühlreitera, krzywa Spee. 

2. 

Nieprawidłowości zębowe. 

3. 

Zaburzenia rozwoju zgryzu:  

    3.1 w okresie od urodzenia do pełnego uzębienia mlecznego.  

    3.2 w I okresie wymiany uzębienia.  

    3.3 w II okresie wymiany uzębienia. 

4. 

Wady zgryzu nabyte.  

5. 

Zasady profilaktyki w okresie prenatalnym, niemowlęcym, wczesnego, późnego  

dzieciostwa i kolejnych okresach rozwojowych.  

Dwiczenia poza kliniką 

1. 

Dwiczenia  –  żłobek:  stan  narządu  żucia  u  dzieci  do  pełnego  uzębienia  mlecznego  – 

cechy zwarcia (24-30 miesiąc życia).  

2. 

Dwiczenia – przedszkole: stan narządu żucia – pełne uzębienie mleczne w okresie przed  

wyrznięciem się zębów stałych i wczesne uzębienie mieszane – cechy zwarcia (4-6 rok  

życia). 

3. 

Dwiczenia – szkoła: stan narządu żucia –wczesne i późne uzębienie mieszane, wczesne  

uzębienie stałe – cechy zwarcia.  

 

REGULAMIN ZAJĘD: 

1. 

Zajęcia  w  liczbie  90  godzin  z  przedmiotu  „Normy  okluzji  i  funkcje  układu 

stomatognatycznego” odbywają się w semestrze zimowym i letnim w postaci 60 godzin 

seminariów w grupach dziekaoskich i 30 godzin dwiczeo w grupach klinicznych, zgodnie 

z harmonogramem zajęd. 

2. 

Seminaria odbywają się w sali seminaryjnej Zakładu Ortodoncji oraz w suterenie. 

3. 

Dwiczenia prowadzone są kolejno: w żłobkach, przedszkolach i szkołach. 

4. 

Do seminariów i dwiczeo obowiązuje przygotowanie się z następujących źródeł: 

 

Zarys współczesnej Ortodoncji- red. I. Karłowska 2001. 

 

Embriologia lekarska- red. PW Sadler W-wa Med. Tour Press International 1993. 

4. 

Tematyczne plany zajęd wywieszane są na tablicach ogłoszeo w Zakładzie. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

26

 

5. 

Seminaria są rozmową prowadzoną przez asystenta z przygotowanymi tematycznie do 

tej  rozmowy  studentami.  Student  jest  oceniany  na  stopieo,  a  wpis  zaliczenia 

dokonywany w liście obecności i indeksie „Norm okluzji”. 

6. 

Nieobecności usprawiedliwione mogą byd odrobione u asystenta prowadzącego zajęcia 

lub z inną grupą, jeśli to będzie możliwe. 

7. 

Trzykrotne spóźnienie traktowane jest jak 1 nieobecnośd. 

8. 

Przedmiot kooczy się egzaminem testowym. 

   

FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA: 

Aktywny udział w seminariach. Pisemne sprawdzenie wiadomości na seminariach. 

 

UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE: 

Ocena  rozwoju  narządu  żucia,  okresów  wyrzynania  zębów  mlecznych  i  stałych.  Ocena 

rozwoju zgryzu oraz odchyleo od normy narządu żucia. 

 
LITERATURA: 

1. 

Karłowska  (red.):  Zarys  współczesnej  ortodoncji.  Wydawnictwo:  PZWL  2005  rok, 

wydanie: 2. 

2. 

S.  W.Majewski:  Gnatofizjologia  stomatologiczna  Normy  okluzji  i  funkcje  układu 

stomatognatycznego. Wydawnictwo PZWL  2007 rok, wydanie: 1. 

3. 

F.  Łabiszewskiej-Jaruzelskiej  (red.):  Ortodoncja:  zasady  i  praktyka.  Wydawnictwo: 

Lekarskie PZWL 1977 rok, wydanie: 1. 

4. 

Bochenek Adam, Reicher Michał : Anatomia człowieka - t. I, III, IV  Wydawnictwo: PZWL 

2008 rok, wydanie: 12. 

5. 

W.  Łasioski:  Anatomia  głowy  dla  stomatologów.  Wydawnictwo:  PZWL  1978  rok, 

wydanie: 1. 

6. 

Z.  Jaoczuk,  J.  Banach:  Choroby  błony  śluzowej  jamy  ustnej  i  przyzębia.Wydawnictwo: 

PZWL 2004 rok, wydanie: 3. 

7. 

O.  Grosfeld  -  Fizjologia  narządu  żucia.  Podręcznik  dla  studentów  stomatologii. 

Wydawnictwo: PZWL 1981 rok, wydanie: 1. 

 

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE: 

Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Ortodoncji. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

27

 

 

 

 

 

Katedra Fizjopatologii, Zakład Patologii Ogólnej  

Al. Powstaoców Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin 

tel. 0914661546, fax 091 4661548 

http://www.ams.edu.pl/index.php?cid=134 

www.sci.pam.szczecin.pl/~zpatog  

KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Bogusław Machalioski 

 

LICZBA GODZIN: Łącznie 60 h w tym:

 

 

15 h wykładów 

 

Wykłady: Sala im. Mikołaja Kopernika 

 

Prof. dr hab. n. med. Bogusław Machalioski 

 

Dr n. med. Elżbieta Dąbkowska 

 

Dr n. med. Maciej Hałasa 

 

45 h dwiczeo  odbywają się w Zakładzie Patologii Ogólnej PAM 

 

ECTS: 5 
 
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. med. Elżbieta Dąbkowska 

 

CEL NAUCZANIA: 

Celem  nauczania  patofizjologii  jest  poznanie  podstawowych  praw  i  mechanizmów 

regulacyjnych  w  chorobach  najczęściej  występujących.  Poznanie  i  zrozumienie 

mechanizmów  umożliwi  dostrzeżenie  związków  przyczynowych  związków  pomiędzy 

zjawiskami pozornie od siebie  odległymi. Patofizjologia stanowi pomost pomiędzy naukami 

podstawowymi  a  naukami  klinicznymi.  Poznanie  etiologii,  patogenezy  i  podstawowych 

objawów  chorób  najczęściej  występujących  ma  przygotowad  studenta  do  zrozumienia 

zjawisk z którymi zetknie się w klinice. 

 

 

 

PATOFIZJOLOGIA 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

28

 

PROGRAM ZAJĘD:  

WYKŁADY 

 

Komórka macierzysta 

Definicja  i  podstawowe  cechy  komórek  macierzystych  (KM);  podział  KM, 

pluripotencjalne  KM;  tkankowo-ukierunkowane  KM;  regulacja  migracji  KM; 

heparynizowani  dawcy  narządów;  krew  pępowinowa;  tkankowe  źródła  KM; 

patofizjologiczne  mechanizmy  endogennej  regeneracji;  aplikacje  kliniczne  KM 

somatycznych. 

Molekularne mechanizmy regulacji cyklu komórkowego. 

Mechanizmy  kontrolujące  cykl  komórkowy;  cykliny  i  kinazy  zależne  od  cyklin;  punkt 

kontrolny R1 i jego molekularna regulacja; starzenie się komórek. 

 

Nadciśnienie tętnicze samoistne. 

Definicja  i  klasyfikacja  nadciśnienia  tętniczego;  czynniki  regulujące  ciśnienie  tętnicze; 

patomechanizm  nadciśnienia  tętniczego;  potencjalne  przyczyny  nadciśnienia 

pierwotnego; powikłania; zespół metaboliczny X.  

 

Patofizjologia układu endokrynnego  

 

Patofizjologia układu endokrynnego — wprowadzenie 

 

Oś podwzgórze — przysadka — gruczoły dokrewne 

 

Wybrane zagadnienia z patofizjologii schorzeo układu endokrynnego: 

 

Przysadka  mózgowa;  prolaktinoma,  akromegalia,  choroba  Cushinga,  niedoczynnośd 

przedniego płata. 

 

Kory nadnerczy; zespól Conna, Addisona, rdzeo nadnerczy; guz chromochłonny rdzenia 

nadnerczy. 

 

Choroby tarczycy:  wole  proste,  wole  guzowate,  nadczynnośd  tarczycy,  niedoczynnośd 

tarczycy, zapalenia, przełom tarczycowy. 

 

Nadczynnośd przytarczyc. 

DWICZENIA 

 

Patofizjologia metabolizmu białek i zasad purynowych 

 

Wprowadzenie do metabolizmu aminokwasów i białek 

 

Zaburzenia 

metabolizmu 

aminokwasów 

— 

Fenyloketonuria, 

Tyrozynemia, 

Alkaptonuria, Albinizm, Homocystynuria: patogeneza, objawy 

 

Zaburzenia trawienia i wchłaniania białek — choroba glutenowa 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

29

 

 

Hyperamonemia typu I, II 

 

Dna moczanowa pierwotna i wtórna, patogeneza, objawy  

 

Mukowiscydoza: patogeneza, objawy 

 

Patofizjologia metabolizmu węglowodanów częśd 

 

Wprowadzenie  do  metabolizmu  węglowodanów;  Molekularne  i  komórkowe 

mechanizmy 

działania 

insuliny; 

receptor 

insulinowy, 

sygnalizacja 

wewnatrzkomórkowa,  glukotransportery.  Działanie  insuliny  na  wątrobę,  adipocyty, 

mięśnie szkieletowe oraz wydalanie sodu i potasu – znaczenie kliniczne. 

 

Enzymopatie; Galaktozemia, Fruktozuria, Fruktozemia — objawy 

 

Cukrzyca (klasyfikacja, etiologia, patogeneza objawy podstawy rozpoznania) 

 

Cukrzyca — molekularne podstawy patogenezy 

 

Białka glikozylowane i ich rola w patogenezie i diagnostyce 

 

Insulinoopornośd  definicja,  epidemiologia,  uwarunkowania  genetyczne,  mediatory 

patogenetyczne insulinoopornośc, podstawy molekularne insulinooporności 

 

Rola stresu oksydacyjnego w patogenezie powikłao cukrzycy 

 

Powikłania cukrzycy ostre i przewlekłe 

 

Test tolerancji glukozy 

 

Oznaczenie przy użyciu glukometru stężenia glukozy przygodnej 

 

Wskazania do wykonania testu tolerancji glukozy oraz zasady wykonywania testu, test 

tolerancji wykonywany u kobiet ciężarnych 

 

Wykonanie testu tolerancji glukozy 

 

Film „Świadomośd pomaga żyd” poradnik dla pacjentów z cukrzycą typu 2 

 

Interpretacja wyników 

 

Patofizjologia metabolizmu lipidów oraz zaburzenia odżywiania   

 

Wprowadzenie do metabolizmu lipidów 

 

Zaburzenia trawienia i wchłaniania lipidów 

 

Dyslipoproteiemie — powtórka 

 

Leptyna, zaburzenia budowy i funkcji receptora leptyny 

 

Otyłośd; rodzaje 

 

Zespół metaboliczny X — definicja, epidemiologia, standardy rozpoznawania przebieg 

kliniczny 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

30

 

 

Niedożywienie:  marazm  i  kwasior  —  przyczyny,  patomechanizm,  podobieostwa  

i  różnice;  obrzęki  —  przyczyny  i    patomechanizm;  enzymopatie;  wrodzone 

aminoacydopatie — przyczyny, podział, patofizjologia.  

 

Pojęcie indeksu glikemicznego, wymiennika węglowodanowego 

 

Układanie diety dla chorego na cukrzycę leczonego insuliną, dietą i lekami doustnymi 

oraz diety niskokalorycznej.  

 

Film anoreksja, bulimia — zaburzenia odżywiania 

 

Zapalenia    

 

 

Definicja zapalenia 

 

Zapalenie jako uniwersalny sposób reakcji organizmu na „uszkodzenie 

Czynniki wywołujące zapalenia: infekcyjne, chemiczne i fizyczne 

Elementy  biorące  udział  w  zapaleniu:  struktury  tkankowe    istotne  dla  przebiegu 

zapalenia, komórki biorące udział w zapaleniu, humoralne mediatory zapalenia 

Rodzaje  indukcji  reakcji  zapalnej:  udział  komórek  tucznych,  udział dopełniacza,  udział 

komórek śródbłonka i płytek krwi 

Typowe fazy zapalenia ostrego: indukcja, reakcja nieswoista, reakcja swoista, zejście 

Zmiany naczynioruchowe umożliwiające reakcję zapalną 

 

Objawy zapalenia wg Celsusa i Galena 

 

Ogólne przejawy zapalenia – białka ostrej  fazy 

 

powstawanie i rola wysięku w zapaleniu: rozluźnienie spoistości tkanek, intensyfikacja 

krążenia chłonki 

Zmiany  w  komórkach  śródbłonka  i  leukocytach  we  krwi  umożliwiające  migrację 

komórek zapalnych do tkanek- cząstki adhezyjne. 

Neutrofil jako pierwsza komórka napływowa w zapaleniu ostrym. 

Makrofag i jego wszechstronna rola w różnych stadiach zapalenia 

Poruszanie  się  leukocytów  w  tkankach-  korzyści  i  szkody;  chemokiny,  enzymy 

proteolityczne- uszkadzanie tkanek. 

Swoiste  elementy  odpowiedzi  zapalnej;  lokalne  i  ogólnoustrojowe  aspekty  reakcji 

immunologicznej, przebieg i rola odpowiedzi humoralnej i komórkowej w zapaleniu. 

Różnice pomiędzy zapaleniem ostrym i przewlekłym 

Przyczyny  warunkujące  powstanie  zapalenia  przewlekłego;  rodzaj  bodźca  zapalnego, 

stan lokalnej tkanki dotkniętej zapaleniem, stan wydolności ogólnoustrojowej 

 

Immunopatologia  

 

 

 

 

 

  

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

31

 

Definicja immunopatologii 

Patologie  związane  z  niewydolnością  układu  immunologicznego:  niedobory 

immunologiczne  pierwotne  i  wtórne,  przewlekłe  i  nawracające  infekcje  bez 

uchwytnych cech niedoborów immunologicznych 

Przyczyny i rodzaje wtórnych niedoborów immunologicznych 

Immunopatologiczne aspekty rozwoju nowotworów i możliwe strategie ich zwalczania 

z wykorzystaniem mechanizmów immunologicznych 

Różnice  pomiędzy  prawidłową  odpornościową  odpowiedzią  immunologiczną  

a  nadwrażliwością. 

Patologie  wywołane  nieprawidłowym  funkcjonowaniem  układu  immunologicznego 

związanego  z  poszczególnymi  typami  nadwrażliwości  wg    Gell

,

a  i  Coombs

,

a;  Typ  I  – 

alergie  atopowe,  typ  II    choroby  narządowo  autoimmunologiczne  swoiste,  typ  III 

choroby autoimmunologiczne narządowo nieswoiste, typ IV gruźlica i inne reakcje. 

 

Patofizjologia układu krążenia 

 

Regulacja pracy serca; obciążenie wstępne, kurczliwośd, obciążenie następcze 

 

Niewydolnośd  krążenia  spowodowana  nieprawidłowym  obciążeniem  wstępnym, 

nieprawidłową  kurczliwością  mięśnia  sercowego  oraz  zwiększeniem  obciążenia 

następczego 

 

Choroba niedokrwienna mięśnia sercowego; dławica piersiowa, zawał serca 

 

Rodzaje i patogeneza wstrząsu 

 

Karta ryzyka score  

 

Patofizjologia nadciśnienia tętniczego samoistnego i wtórnego 

 

Etiopatogeneza nadciśnienia tętniczego samoistnego oraz występującego w przebiegu 

innych schorzeo 

 

Objawy kliniczne nadciśnienia tętniczego 

Powikłania nadciśnienia tętniczego 

Nadciśnienie złośliwe 

Nadciśnienie tętnicze wtórne 

 

Patofizjologia układu oddechowego 

 

Lokalizacja zmian chorobowych w układzie oddechowym i ich wpływ na jego funkcje 

Patogeneza chorób o charakterze obturacyjnym; przewlekłe zapalenie oskrzeli, astma 

oskrzelowa, rozedma płuc 

Patogeneza chorób związanych z zaburzeniem restrykcyjnymi 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

32

 

Niewydolnośd oddechowa 

 

Patofizjologia układu moczowego 

 

Patofizjologia układu moczowego – wprowadzenie. 

 

Wybrane  zagadnienia  z  patofizjologii  schorzeo  układu  moczowego:  odmiedniczkowe 

zapalenie  nerek,  zespół  nerczycowy,  niewydolnośd  nerek  ostra  i  przewlekła,    kamica 

nerkowa. zapalenie pęcherza moczowego 

 

Patofizjologia układu krwiotwórczego 

niedokrwistośd  z  niedoboru  żelaza,  niedokrwistośd  megaloblastyczna,  hemolityczna,  

w chorobach przewlekłych 

skazy osoczowe ; małopłytkowa, osoczowa, naczyniowa 

 

REGULAMIN ZAJĘD: 

Dwiczenia 

1. 

Dwiczenia  z    patofizjologii  odbywają  się  w  Zakładzie  Patologii  Ogólnej  PAM  

w V  semestrze. Wszystkie dwiczenia   są obowiązkowe. 

2. 

Nieusprawiedliwione  nieobecności  na  więcej  niż  dwóch  dwiczeniach  oznacza  nie 

zaliczenie  kursu.  Jedynym  usprawiedliwieniem  jest  zaświadczenie  lekarskie  lub 

zwolnienie  wystawione  przez  Dziekana  PAM,  które  należy  dostarczyd  do  sekretariatu 

Zakładu  w  ciągu  2  tygodni  od  ustania  przyczyny  z  powodu  której  zwolnienie  zostało 

wystawione 

3. 

Spóźnienia  nieusprawiedliwione  powyżej  15  min  traktowane  będą  jako  nieobecnośd 

nieusprawiedliwiona. 

4. 

Studentów  obowiązują  dwa  sprawdziany  pisemne  odbywające  się  po  bloku 

dwiczeniowym. 

5. 

Warunkiem  przystąpienia  do  kolokwium  jest  zaliczenie  wszystkich  dwiczeo  z  danego 

bloku  tematycznego.  Dwiczenia  nie  zaliczone  oraz  nieobecności  usprawiedliwione 

należy  odrobid  przed  kolokwium.  Dwiczenia  należy  odrobid  u  prowadzącego  je 

asystenta. 

6. 

Kolokwium dla wszystkich grup dwiczeniowych odbywa się zgodnie z harmonogramem 

dwiczeo wywieszonym w Zakładzie Patologii Ogólnej PAM . 

7. 

Nieusprawiedliwiona  nieobecnośd  na  kolokwium  jest  równoznaczna  z  uzyskaniem 

oceny niedostatecznej. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

33

 

8. 

Kolokwium I poprawkowe ma formę pisemną. Kolokwium II poprawkowe odbywa się 

w formie ustnej lub pisemnej 

Egzamin 

1. 

Warunkiem  dopuszczenia  do  egzaminu  jest  uzyskanie  zaliczenia  ze  wszystkich 

kolokwiów. Brak zaliczenia jest równoznaczny z uzyskaniem czerwonego warunku  

2. 

Egzamin w I terminie  ma formę testową.  

3. 

Studenci, którzy uzyskają średnią ocenę ze wszystkich kolokwiów ponad 4,5 kolokwia 

zaliczą w I terminie oraz nie mają nieobecności nieusprawiedliwionych będą zwolnieni 

z egzaminu koocowego z oceną bardzo dobrą. 

4. 

Egzamin  poprawkowy  I  termin  (w  formie  testowej)  i  II  termin  (w  formie  ustnej  lub 

pisemnej)  odbędzie  się  w  terminie  ustalonym  przez  Dziekana  Wydziału  Lekarsko- 

Dentystycznego PAM.  

 

FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA: 

Studentów obowiązują  dwa sprawdziany pisemne  odbywające się po  bloku dwiczeniowym. 

Warunkiem  przystąpienia  do  kolokwium  jest  zaliczenie  wszystkich  dwiczeo  z  danego  bloku 

tematycznego.  

Kolokwia  dla  wszystkich  grup  dwiczeniowych  odbywa  się  zgodnie  z  harmonogramem 

wywieszonym na początku roku akademickiego w Zakładzie Patologii Ogólnej PAM. 

Kolokwium  I  poprawkowe  ma  formę  pisemną.  Kolokwium  II  poprawkowe  odbywa  się  

w formie ustnej lub pisemnej. 

Egzamin 

Warunkiem  dopuszczenia  do  egzaminu  jest  uzyskanie  zaliczenia  ze  wszystkich  kolokwiów. 

Brak zaliczenia jest równoznaczny z uzyskaniem czerwonego warunku.  

Egzamin w I i II terminie  ma formę testową. III termin może mied formę pisemną lub ustną. 

  

LITERATURA: 

1. 

„ Medycyna wewnętrzna” repetytorium dla studentów medycyny i lekarzy Gerd Herold 

i współpracownicy PZWL 2007. 

2. 

Patofizjologia  kliniczna  dla  studentów  medycyny  Barbara  Zahorska-Markiewicz 

Volumed Wrocław 2001. 

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

34

 

UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE: 

Poznanie  etiologii,  patogenezy  i  podstawowych  objawów  w  chorobach  zdarzających  się 

najczęściej lub tych, które z patogenetycznego punktu widzenia są najistotniejsze 

 

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE: 

W  Zakładzie  od  wielu  lat  działa  Studenckie  Koło  Naukowe.  Uczestnicy  koła  biorą  udział  

w codziennej działalności naukowej zakładu. Na naukowych sesjach studenckich zdobywają 

liczne nagrody. 

 
 

 
 

Zakład Patomorfologii 

ul. Unii Lubelskiej 1, 71-242 Szczecin 

sekrpato@ams.edu.pl 

KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Wenancjusz Domagała 

 

LICZBA GODZIN: wykłady -  godz.10, seminaria - godz. 15, dwiczenia -  godz. 20 

 

ECTS: 2 

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. med. Jerzy Grabarek 

Dwiczenia: Zakład Patomorfologii, ul. Unii Lubelskiej 1, Szczecin. 

Seminaria: Zakład Patomorfologii, ul. Unii Lubelskiej 1, Szczecin. 

Wykłady: Sala wykładowa PSK1,  ul. Unii Lubelskiej 1, Szczecin. 

 

CEL NAUCZANIA: 

Celem  nauczania  jest  zapoznanie  studentów  z  przyczynami,  mechanizmami  rozwoju, 

cechami fenotypowymi i skutkami choroby na poziomie makroskopowym, mikroskopowym  

i  molekularnym  w  świetle  osiągnięd  współczesnej  biologii  molekularnej  ze  szczególnym 

naciskiem  na  histoklinikę,  czyli  związek  między  wykładnikami  morfologicznymi  choroby  

a  objawami  klinicznymi  i  decyzjami  terapeutycznymi  jednostek  chorobowych  w  obrębie 

głowy i szyi. 

 

PATOMORFOLOGIA JAMY USTNEJ  

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

35

 

TEMATY WYKŁADÓW: 

1. 

Zapalenia naczyo. 

2. 

Czerniak złośliwy i raki skóry. 

3. 

Guzy oczodołu. 

4. 

Mięsak Ewinga i nowotwory złośliwe drobnookrągłokomórkowe wieku dziecięcego. 

5. 

Stany przednowotworowe i rak płaskonabłonkowy jamy ustnej. 

6. 

Rak krtani. 

7. 

Rak nosogardła. 

8. 

Raki tarczycy. 

9. 

Odczynowe powiększenie węzłów chłonnych. 

10.  Chłoniak Hodgkina. Chłoniaki nieziarnicze (non-Hodgkin lymphoma). 

11.  Przerzuty nowotworowe w okolicy głowy i szyi.  

12.  Posumowanie najważniejszych problemów patologii głowy i szyi. 

 

TEMATY DWICZEO: 

Uwaga: Dwiczenia z patomorfologii prowadzone są w oparciu o unikalny system mikroskopii 

wirtualnej. 

Patologia jamy ustnej i skóry 

Zagadnienia: Guzy nienowotworowe jamy ustnej. Nowotwory łagodne jamy ustnej. Zmiany  

i  stany przedrakowe  jamy  ustnej.  Nowotwory  złośliwe  jamy ustnej.  Znamiona barwnikowe. 

Melanoma malignum. Raki skóry. 

Preparaty  histologiczne:  cystis  branchiogenes,  epulis  gigantocellularis,  granuloma 

teleangiectaticum,  papilloma  planoepitheliale,  leukoplakia  cavi  oris,  carcinoma 

planoepitheliale  kerotodes  labii,  sarcoma  Kaposi,  naevus  pigmentosus  compositus, 

melanoma malignum, carcinoma basocellulare, 

Patologia szczeki i żuchwy, nowotwory kości 

Zagadnienia:  Choroba Pageta.  Nowotwory  kości.  Schorzenia  stawu  skroniowo-żuchwowego 

(zaburzenia rozwojowe, wylewy krwotoczne, zapalenia, zwyrodnienia, szczękościsk) 

Preparaty  histologiczne:  cystis  radicularis,  ameloblastoma,  osteoporosis,  fibroma  cemento-

ossificans,  ameloblastoma,  osteosarcoma,  chondrosarcoma,  sarcoma  Ewingi,  metastasis 

carcinomatosa ad os, arthritis rheumatoidea, 

Patologia nosa, zatok przynosowych, nosogardła, krtani 

Zagadnienia: Rak nosogardła. Rak krtani 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

36

 

Preparaty  histologiczne:  sialadenitis  chronica,  ranula,  tumor  Warthini,  tumor  mixtus 

benignus  parotis,  carcinoma  adenoides  cysticum,  carcinoma  mucoepidermale,  carcinoma 

nasopharyngis, carcinoma laryngis, 

Patologia tarczycy, układu nerwowego i chłonnego 

Zagadnienia:  Zapalenia  tarczycy.  Nowotwory  tarczycy.  Nowotwory  ośrodkowego  układu 

nerwowego.  Encephalitis  et  meningitis.  Lymphoma  malignum.  Morbus  Hodgkini 

(lymphogranulomatosis maligna; Hodgkin disease). 

Preparaty  histologiczne:  carcinoma  papillare  glandulae  thyreoideae,  carcinoma  papillare 

glandulae  thyreoideae  –  BAC,  carcinoma  folliculare  glandulae  thyreoideae,  carcinoma 

medullare  glandulae  thyreoideae  (amyloid+),  carcinoma  gigantocellulare  anaplasticum 

glandulae  thyreoideae  –  BAC,  meningioma,  glioblastoma  multiforme,  meningitis purulenta, 

hyperplasia follicularis lymphonodi, metastasis carcinomatosa ad lymphonodum, lymphoma 

malignum lymphocyticum lymphonodi, morbus Hodgkini (mixed cellularity), 

 

SEMINARIA: 

1. Seminarium – 1  

Zaburzenia rozwojowe, zapalenia i zmiany towarzyszące chorobom 

ogólnoustrojowym jamy ustnej. 

Zaburzenia rozwojowe w tym szczeliny twarzy, torbiel skrzelopochodna, torbiel przewodu 

tarczowo-jezykowego (obraz kliniczny, następstwa) oraz zaburzenia rozwojowe zębów. 

Zapalenia  jamy  ustnej  (przyczyny,  podział,  obraz  makro  i  mikroskopowy).  Zmiany  błony 

śluzowej  jamy  ustnej  towarzyszące  chorobom  ogólnoustrojowym  w  tym  chorobom  skóry, 

zakaźnym,  hematologicznym  i  innym  (z  uwzględnieniem  obrazu  makro  i  mikroskopowego). 

Awitaminozy ze szczególnym uwzględnieniem zmian w jamie ustnej i narządzie żucia (wit. D, 

K, C, B2, B6, B12, PP, A). 

2. Seminarium – 2  

Zapalenia miazgi i tkanek okołowierzchołkowych oraz choroby przyzębia. 

Zapalenia  miazgi,  tkanek  okołowierzchołkowych,  w  tym  zapalenie  przewlekłe  przyzębia 

okołowierzchołkowego,  ropieo  okołowierzchołkowy  oraz  zapalenie  kości  i  szpiku  (etiologia, 

obraz mikroskopowy, obraz kliniczny). Choroby przyzębia (podział, patogeneza, obraz makro 

i mikroskopowy, obraz kliniczny). 

3. Seminarium – 3  

Torbiele szczeki i żuchwy oraz nowotwory i guzy nienowotworowe pochodzenia zębowego. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

37

 

Torbiele  szczeki  i  żuchwy  (podział,  patogeneza,  obraz  mikroskopowy,  obraz  kliniczny), 

nowotwory  i  guzy  nienowotworowe  pochodzenia  zębowego  (epidemiologia,  nazewnictwo, 

klasyfikacje,  obraz  makro  i  mikroskopowy,  obraz  kliniczny).  Zrzeszotnienie  kości.  Zmiany 

włóknisto-kostne. 

4. Seminarium – 4  

Patologia ślinianek. 

Torbiele  i  pseudotorbiele,  zapalenia  i  łagodne  zmiany  limfoepitelialne  (przyczyny,  podział, 

obraz  makro  i  mikroskopowy,  powikłania),  kamica  (czynniki  predysponujace,  patogeneza), 

nowotwory  łagodne  i  złośliwe  (epidemiologia,  klasyfikacja,  obraz  makro  i  mikroskopowy, 

przebieg kliniczny, diagnostyka). 

 

FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA: 

Kolokwia i egzamin praktyczny i teoretyczny (testowy). 

 

UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE: 

Student  nabywa  umiejętności  rozpoznawania  podstawowych  jednostek  chorobowych  

z  omawianych  oraz  rozumienia  patomechanizmów  mechanizmu  choroby  i  związku  między 

wykładnikami 

morfologicznymi 

choroby, 

objawami 

klinicznymi 

decyzjami 

terapeutycznymi. 

 

LITERATURA: 

1. 

„Patologia znaczy słowo o chorobie”. J. Stachura i W. Domagała. Wyd. PAU, Kraków, t. I 

wyd. II 2008 (ISBN 978-83-60183-64-9), t.II i t.III 2005 (83-88857-91-6, 83-88857-92-4). 

2. 

„Tajemniczy świat chorych komórek człowieka”. W. Domagała, M. Chosia i E. Bedner. 

Wyd. PAM 2000(ISBN 83-86342-71-4). 

3. 

„Atlas  histopatologii.  W.  Domagała,  M.  Chosia,  E.  Urasioska,  Wydawnictwo  Lekarskie 

PZWL, 2007(ISBN 10:83-200-3476-0 lub ISBN 13:978-83-200-3476-9). 

 

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE: 

Opiekun koła: dr n. med. Jerzy Grabarek 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

38

 

 

 

 

Zakład Patomorfologii 

ul. Unii Lubelskiej 1 . 71-242 Szczecin 

sekrpato@ams.edu.pl 

KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Wenancjusz Domagała 

 

LICZBA GODZIN: wykłady -  godz. 20, dwiczenia -  godz. 40 

 

ECTS: 3 

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. med.  Jerzy Grabarek 

Dwiczenia: Zakład Patomorfologii, ul. Unii Lubelskiej 1.  

Seminaria: Zakład Patomorfologii, ul. Unii Lubelskiej 1. 

Wykłady: Sala wykładowa PSK1,  ul. Unii Lubelskiej 1. 

 

CELE NAUCZANIA: 

Celem  nauczania  jest  zapoznanie  studentów  z  przyczynami,  mechanizmami  rozwoju, 

cechami fenotypowymi i skutkami choroby na poziomie makroskopowym, mikroskopowym  

i  molekularnym  w  świetle  osiągnięd  współczesnej  biologii  molekularnej  ze  szczególnym 

naciskiem  na  histoklinikę,  czyli  związek  między  wykładnikami  morfologicznymi  choroby,  

a objawami klinicznymi i decyzjami terapeutycznymi. 

 

TEMATY WYKŁADÓW: 

1. 

Wprowadzenie do patomorfologii. 

2. 

Niewydolnośd krążenia prawo i lewokomorowa (przyczyny, wykładniki morfologiczne). 

Koarktacja aorty. 

3. 

Zakrzepy  i  tętniaki  (klasyfikacja,  przyczyny,  patomechanizm,  obraz  morfologiczny, 

powikłania). 

4. 

Zawał  mięśnia  sercowego  (epidemiologia,  etiopatogeneza,  klasyfikacja,  obraz 

mikroskopowy i makroskopowy, powikłania). 

PATOMORFOLOGIA

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

39

 

5. 

Stłuszczenie,  otłuszczenie,  otyłośd,  martwica  (przyczyny,  patomechanizm,  przykłady  – 

zmiany makro i mikroskopowe). 

6. 

Przerost, rozrost, zanik, metaplazja, dysplazja (przyczyny, patomechanizm, przykłady– 

zmiany makro i mikroskopowe). 

7. 

Następstwa nadużywania alkoholu. 

8. 

Gruźlica  (epidemiologia,  etiologia,  patogeneza,  klasyfikacja,  obraz  mikroskopowy  

i makroskopowy, powikłania). 

9. 

Ptasia  grypa.  Mononukleoza  zakaźna  (epidemiologia,  etiologia,  patogeneza, 

klasyfikacja, obraz mikroskopowy i makroskopowy, powikłania). 

10.  Nowotwory  (definicja,  mianownictwo,  cechy  charakterystyczne  –  mikroskopowe  

i  makroskopowe  -  nowotworów  łagodnych  i  złośliwych,  epidemiologia,  molekularne 

podstawy  karcynogenezy:  onkogeny,  geny  supresorowe,  geny  regulujace  apoptozę, 

geny  odpowiedzialne  za  reparacje  DNA;  angiogeneza  w  nowotworach,  mechanizmy 

powstawania  przerzutów  nowotworowych;  karcinogeneza  chemiczna,  popromienna, 

wirusowa;  grading  versus  staging;  metody  diagnostyki  nowotworów  i  stanów 

przednowotworowych). 

11.  Rak  sutka  (epidemiologia,  etiologia,  patogeneza,  czynniki  ryzyka,  klasyfikacja,  obraz 

makro i mikroskopowy, czynniki prognostyczne i predykcyjne). 

12.  Rak przełyku i rak jelita grubego (epidemiologia, etiologia, patogeneza, czynniki ryzyka, 

klasyfikacja, obraz makro i mikroskopowy). 

 

TEMATY DWICZEO: 

Uwaga: Dwiczenia z patomorfologii prowadzone są w oparciu o unikalny system mikroskopii 

wirtualnej. 

Zaburzenia w krążeniu 

Zagadnienia:  Haemorrhagia,  Cruor  sanguinis,  Thrombus,  Venostasis,  Oedema,  Embolia, 

Infarctus 

Preparaty  histologiczne:  foci  haemorrhagici  minuti  cerebri,  haemorrhagia  inveterata 

cerebelli,  coagulum  sanguinis  (cruor  sanguinis),  thrombus  recens  parietalis,  thrombus 

organisatus venostasis acuta hepatis, oedema pulmonum, induratio venostatica pulmonum, 

oedema  cerebri,  emboliae  bacteriales  renis,  emboliae  bacteriales  pulmonis,  infarctus 

myocardii  recens,  cicatrx  post  infarctum  myocardii,  infarctus  anaemicus  lienis,  infarctus 

haemorrhagicus pulmonis, infarctus renis, encephalomalacia, atherosclerosis, 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

40

 

Zmiany wsteczne i rozplemowe 

Zagadnienia: 

Uszkodzenie 

śmierd 

komórki, 

Cirrhosis, 

Procesy 

adaptacyjne  

i zwyrodnieniowe, Amyloidosis, Patologiczne wapnienie, Starzenie się komórek 

Preparaty histologiczne: hepar  moschatum,  lipomatosis  myocardii, necrosis  telae  adiposae, 

cirrhosis  hepatis,  haemochromatosis  et  cirrhosis  pigmentosa  hepatis,  atrophia  fusca 

myocardii,  osteoporosis,  hypertrophia  myocardii,  hyperplasia  adenomatosa  prostatae, 

metaplasia  planoepithelialis  bronchi,  amyloidosis  diffusa  lienis,  amyloidosis  hepatis, 

amyloidosis glandulae suprarenalis, amyloidosis renis, amyloidosis renis (czerwien Kongo), 

Zapalenia 

Zagadnienia:  Ogólne  objawy  zapalenia.  Patomorfologia  zapaleo  (zapalenia  wysiękowe, 

uszkadzające,  wytwórcze).  Gojenie  i  naprawa  tkanek.  Zapalenia  płuc.  Odmiedniczkowe 

zapalenie nerek. Zapalenia ziarniniakowe. 

Preparaty  histologiczne:  granulatio  non  specifica,  granuloma  resorptivum,  cor  villosum, 

bronchopneumonia  abscedens,  pneumocystosis,  appendicitis  phlegmonosa,  actinomycosis, 

pyosalpinx  et  salpingitis  phlegmonosa,  pyelonephritis  chronica,  tuberculosis  miliaris 

pulmonum,  tuberculosis  miliaris  lienis  (barwienie  metodą  Ziehl-Neelsena),  tuberculosis 

miliaris  lymphonodi,  tuberculosis  caseosa  lymphonodi,  sarcoidosis  bronchi,  sarcoidosis 

pulmonum – wycinek z bronchoskopii, aortitis luetica,  

Nowotwory 

Zagadnienia:  Nowotwory  łagodne  i  złośliwe  –  nazewnictwo,  cechy  makro  i  mikroskopowe. 

Neoplazja sródnabłonkowa. Rak wczesny. Rak Żołądka. Rak szyjki macicy. 

Preparaty  histologiczne:  hamartoma  pulmonis,  adenoma  tubulare  coli,  haemangioma 

cavernosum  hepatis,  leiomyoma  corporis  uteri, schwannoma  (neurilemmoma,  neurinoma), 

fibroadenoma 

mammae, 

carcinoma 

ductale 

invasivum 

mammae, 

liposarcoma 

pleomorphum,  neoplasia  intraepithelialis  cervicalis  –  gradus  I  (CIN  I),  neoplasia 

intraepithelialis  cervicalis  –  gradus  III  (CIN  III),  carcinoma  planoepitheliale  colli  uteri,  rak 

wczesny  żołądka,  adenocarcinoma  ventriculi,  adenocarcinoma  ventriculi  –  biopsja 

gastrofiberoskopowa,  carcinoma scirrhosum ventriculi, 

Patologia układu oddechowego i pokarmowego 

Zagadnienia:  Rak  płuca.  Choroba  wrzodowa.  Rak  przełyku.  Zapalenia  wątroby.  Nowotwory 

wątroby (pierwotne i przerzutowe). Rak jelita grubego. Wirusowe zapalenia wątroby 

Preparaty  histologiczne:  carcinoma  planoepitheliale  pulmonis,  carcinoma  microcellulare 

pulmonis  (oat  cell  carcinoma),    adenocarcinoma  pulmonis,  ulcus  pepticum  ventriculi, 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

41

 

carcinoma planoepitheliale oesophagi, carcinoma hepatocellulare, metastasis carcinomatosa 

ad hepar –BAC, carcinoma mucocellulare coli, 

Patologia układu moczowego, płciowego żeoskiego i męskiego 

Zagadnienia:  Rak  nerki.  Carcinoma  mammae.  Zmiany  łagodne  piersi.  Nowotwory  złośliwe 

trzonu macicy. Nowotwory jajnika. Carcinoma prostatae. Nowotwory złośliwe jądra 

Preparaty  histologiczne:  carcinoma  clarocellulare  renis,  carcinoma  ductale  invasivum 

mammae,  biopsja  aspiracyjna  cienkoigłowa  (BAC)  raka  sutka,  adenocarcinoma  endometrii, 

teratoma  adultum  ovarii,  cystadenocarcinoma  papillomatosum  serosum  ovarii,  leasiones 

fibroso-cysticae  mammae  (dysplasia  benigna  mammae),  carcinoma  prostatae,  carcinoma 

prostatae (PSA+, PSAP+), seminoma testis, carcinoma embryonale testis, 

 

FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA: 

Kolokwia i egzamin praktyczny i teoretyczny (testowy). 

 

UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE: 

Student  nabywa  umiejętności  rozpoznawania  podstawowych  jednostek  chorobowych  

z  omawianych  oraz  rozumienia  patomechanizmów  mechanizmu  choroby  i  związku  między 

wykładnikami 

morfologicznymi 

choroby, 

objawami 

klinicznymi 

decyzjami 

terapeutycznymi. 

  

LITERATURA: 

1. 

„Patologia znaczy słowo o chorobie”. J. Stachura i W. Domagała. Wyd. PAU, Kraków, t. I 

wyd. II 2008 (ISBN 978-83-60183-64-9), t.II i t.III 2005 (83-88857-91-6, 83-88857-92-4). 

2. 

„Tajemniczy świat chorych komórek człowieka”. W. Domagała, M. Chosia i E. Bedner. 

Wyd.PAM 2000(ISBN 83-86342-71-4). 

3. 

„Atlas  histopatologii.  W.Domagała,  M.Chosia,  E.Urasinska,  Wydawnictwo  Lekarskie 

PZWL, 2007(ISBN 10:83-200-3476-0 lub ISBN 13:978-83-200-3476-9). 

 

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE: 

Opiekun koła: dr n. med. Jerzy Grabarek 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

42

 

 

 
 

 

Zakład Periodontologii 

Al. Powstaoców Wlkp.72, 70-111 Szczecin 

zperio@sci.pam.szczecin.pl 

KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Jadwiga Banach 

LICZBA GODZIN: seminaria – 15 godz., dwiczenia – 15 godz. 

 

ESTS: 3 

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. med. Marlena Trąbska-Świstelnicka 

Dwiczenia: Zakład Stomatologii Przedklinicznej, Al. Powstaoców Wlkp.72 

Seminaria: Zakład Stomatologii Przedklinicznej, Al. Powstaoców Wlkp.72 

 

CEL NAUCZANIA: 

Powtórzenie  zagadnieo  dotyczących  anatomii  i  fizjologii  przyzębia,  przyswojenie  wiedzy 

dotyczącej  patomechanizmu  zapaleo  przyzębia,  profilaktyki  i  fazy  higienizacyjnej  leczenia 

przyzębia, podstawowych zabiegów profilaktycznych i leczniczych na przyzębiu. 

 

TEMATY SEMINARIÓW: 

1. 

Anatomia i badanie przyzębia. 

2. 

Złogi nazębne. 

3. 

Znaczenie płytki nazębnej i mechanizm zapaleniotwórczego działania płytki nazębnej. 

4. 

Objawy zapalenia dziąseł i przyzębia. 

5. 

Narzędzia do skalingu i polishingu ręcznego, technika skalingu. 

6. 

Narzędzia  do skalingu i polishingu  aparatami ultradźwiękowymi, technika polishingu. 

7. 

Higiena jamy ustnej: 

a) 

Motywacja. 

b) 

Wykrywanie  płytki  nazębnej-wskaźniki  API(Aproximal  Plaque  Index,  Pl.I. (Plaque 

Index) oraz próby barwne. 

c) 

Szczotki do zębów-rodzaje, budowa. 

PERIODONTOLOGIA PRZEDKLINICZNA 

½ ROKU 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

43

 

d) 

Metody szczotkowania zębów- Fonesa, roll, Stillmana, Bassa oraz masaż metodą 

Chartersa. 

e) 

Przybory dodatkowe do utrzymywania higieny jamy ustnej. 

8. 

Pasty do zębów. 

9. 

farmakologiczne metody zwalczania płytki nazębnej. 

 

TEMATY DWICZEO: 

1. 

Technika skalingu i polerowania korzeni zębów na fantomie 

2. 

Zaliczenie teoretyczne i praktyczne dwiczeo   

 

REGULAMIN ZAJĘD:             

1. 

Studenci  są  zobowiązani  do  obecności  i  czynnego  udziału  w  zajęciach  teoretycznych  

i praktycznych. 

2. 

Nieobecnośd  na  zajęciach  może  byd  usprawiedliwiona  wyłącznie  zaświadczeniem 

lekarskim  poświadczonym  przez  Przychodnię  dla  Studentów  lub  w  przypadkach 

losowych innym urzędowym zaświadczeniem. 

3. 

Trzy nieobecności nieusprawiedliwione są podstawą do nie zaliczenia semestru. 

4. 

Każda  nieobecnośd  musi  byd  odrobiona.  Odrabianie  dwiczeo  polega  na  udziale  

w  zajęciach  z  inną  grupą  po  uzgodnieniu  z  asystentem  prowadzącym  dwiczenia,  pod 

warunkiem, że jest wolne stanowisko pracy. 

5. 

Sprawdzanie  wiadomości  odbywa  się  na  bieżąco  podczas  dwiczeo  i  zajęd 

teoretycznych.  Każde  dwiczenie  musi  byd  zaliczone  w  zakresie  teorii  zgodnie  

z programem dwiczeo. 

6. 

Student, który nie zaliczy teoretycznie trzech dwiczeo nie może uczestniczyd w dalszych 

zajęciach. Ponowne uczestnictwo w dwiczeniach może nastąpid po zaliczeniu zaległości 

7. 

Warunkiem  zaliczenia  danego  roku  studiów  jest  odbycie  cyklu  dwiczeo,  zaliczenie  ich 

teoretyczne  i  praktyczne  oraz  uzyskanie  zaliczenia  koocowego.  Podstawą  zaliczenia 

praktycznego jest wykonanie zabiegów określonych programem dwiczeo. 

8. 

Egzamin  dyplomowy  składa  się  z  części  praktycznej  i  teoretycznej  w  formie  testu.  

W  przypadku  otrzymania  oceny  niedostatecznej  z  egzaminu  testowego  

z Periodontologii lub Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej obowiązuje zdanie egzaminu 

poprawkowego w formie ustnej. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

44

 

9. 

Egzamin testowy z Priodontologii i Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej studenci V roku 

zdają w sesji letniej roku akademickiego. 

10.  Do zdania egzaminu testowego z Priodontologii z 50 pytao wymagana jest prawidłowa 

odpowiedź na 30 pytao (ocena dostateczna). 

11.  Do  zdania  egzaminu  testowego  z  Chorób  Błony  Śluzowej  Jamy  Ustnej  z  30  pytao 

wymagana jest prawidłowa odpowiedź na 17 pytao (ocena dostateczna). 

12.  Częśd praktyczna egzaminu dyplomowego z Periodontologii odbywa się po zakooczeniu 

dwiczeo  na  V  roku  i  zdawana  jest  u  adiunkta  lub  starszego  wykładowcy,  który  nie 

prowadził  dwiczeo  z  danym  studentem.  Egzamin  ten  polega  na  zdiagnozowaniu, 

wypełnieniu Periodontologicznej Karty Choroby i wykonaniu zabiegu wskazanego przez 

osobę egzaminującą. 

13.  Częśd praktyczna egzaminu dyplomowego z Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej polega 

na  zdiagnozowaniu  pacjenta  i  przedstawieniu  planu  leczenia.  W  przypadku  braku 

pacjenta  rozpoznanie  jednostek  chorobowych  polega  na  ustnym  opisie  widocznych 

zmian chorobowych na jednym z dwu przeźroczy. 

14.  Student  ma  prawo  znad  uzasadnienie  oceny  uzyskanej  podczas  egzaminu 

praktycznego. 

15.  Zwolnieniu  z  egzaminu  praktycznego  dyplomowego  z    Priodontologii  i  Chorób  Błony 

Śluzowej Jamy Ustnej na wniosek asystenta prowadzącego zajęcia na roku V podlegają 

studenci,  którzy  osiągnęli  oceny  bardzo  dobre  z  zaliczenia  teoretycznego  

i praktycznego z Priodontologii na roku III i IV a z Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej 

na roku V. 

16.  Studenta  przeniesionego  z  innej  uczelni  do  PAM  obowiązuje  ponowne  zdanie 

egzaminu dyplomowego z Priodontologii i Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej pomimo 

wcześniej zdanego egzaminu w poprzedniej uczelni. 

 

FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA: 

1. 

Ustne sprawdziany wiedzy. 

2. 

Pisemne sprawdziany wiedzy. 

 

UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE: 

1. 

Badanie jamy ustnej. 

2. 

Ocena podstawowych wskaźników higieny i stanu zapalnego przyzębia. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

45

 

3. 

Znajomośd instrumentarium do profesjonalnych zabiegów higienizacyjnych. 

4. 

Umiejętnośd doboru odpowiednich metod i akcesoriów do utrzymywania higieny jamy 

ustnej. 

5. 

Umiejętnośd przeprowadzenia instruktażu higieny jamy ustnej. 

6. 

Umiejętnośd  profesjonalnego  usuwania  złogów  nazębnych  i  polerowania  korzeni 

zębów metodami ręcznymi i ultradźwiękowymi. 

 

LITERATURA: 

1. 

Choroby błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia- Z. Jaoczuk, J. Banach. 

2. 

Profilaktyka profesjonalna-Z. Jaoczuk. 

3. 

Kompendium  farmakoterapii  dla  stomatologów-Z.  Jaoczuk,  L.  Samochowiec,  

J. Wójcicki. 

4. 

Periodontologia- pod red. S. Potoczka. 

5. 

Periodontologia – H.P. Müller. 

 

 

 

 

Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej 

Al. Powstaoców Wlkp. 72, 70-111 Szczecin 

www.ams.edu.pl    

zd.protetyki.stom@sci.pam.szczecin.pl 

KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Bogumiła Frączak 

 

LICZBA GODZIN: wykłady - 15 godz., dwiczenia - 45 godz. 

 

ECTS: 4 

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ:  

Opiekun roku III: dr n. med. Krystyna Grabikowska-Prowans 

Dwiczenia: Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej, Al. Powstaoców Wlkp. 72 

Seminaria: Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej, Al. Powstaoców Wlkp. 72 

Wykłady: Stara Sala Pomorzany, Al. Powstaoców Wlkp. 72 

PROTETYKA STOMATOLOGICZNA 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

46

 

CEL NAUCZANIA: 

Celem  nauczania  jest  opanowanie  wiadomości  dotyczących  charakterystyki  uzupełnieo 

stałych i ruchomych w oparciu o technologie materiałowe jak i postępowanie laboratoryjne. 

W  ramach  zajęd  praktycznych  student  wykonuje  poszczególne  fazy  laboratoryjne  prac 

protetycznych  stałych  i  ruchomych  oraz  uczestniczy  w  pokazach  niektórych  faz 

laboratoryjnych (odlewanie, puszkowanie, polimeryzacja). 

 

Zapoznanie  studentów  z  aspektami  technicznymi  wykonawstwa  laboratoryjnego 

uzupełnieo protetycznych. 

 

Przygotowanie do dwiczeo klinicznych. 

 

TEMATY WYKŁADÓW: 

1. 

Badanie  pacjenta.  Cechy  prawidłowego  narządu  żucia.  Przygotowanie  do  leczenia 

protetycznego. 

2. 

Masy wyciskowe. Łyżki wyciskowe. Wyciski czynnościowe do protez  całkowitych. 

3. 

Protezy całkowite – etapy kliniczne. 

4. 

Protezy całkowite – etapy laboratoryjne. 

5. 

Wskazania do wykonania protez częściowych. Klasyfikacje braków zębowych. 

6. 

Ustalanie wysokości zwarcia centralnego. Siły utrzymujące protezy. 

7. 

Etapy laboratoryjne wykonywania protez częściowych.  

8. 

Puszkowanie i polimeryzacja. 

9. 

Przygotowanie do leczenia protetycznego protezami stałymi. 

10.  Wkłady koronowo-korzeniowe gotowe i lane. 

11.  Etapy i sposoby szlifowania zębów. 

12.  Korony protetyczne. Korony kosmetyczne. 

13.  Etapy laboratoryjne wykonania uzupełnieo stałych. 

14.  Zasady projektowania mostów protetycznych. 

15.  Wskazania i przeciwwskazania do wykonania mostów protetycznych. 

 

TEMATY DWICZEO: 

 

Sprawy organizacyjne 

 

Materiały pomocnicze i podstawowe 

 

Łyżki wyciskowe, technika pobierania wycisków. 

 

Rodzaje uzupełnieo protetycznych. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

47

 

 

Protezy całkowite: wprowadzenie, etapy kliniczne i laboratoryjne  

 

Sprawdzenie wiadomości. 

 

Sprawdzenie wiadomości. 

 

Protezy całkowite - etapy kliniczne i laboratoryjne II. III 

 

Sprawdzenie wiadomości. 

 

Protezy całkowite- etapy kliniczne, etapy laboratoryjne IV, V 

 

Ustawianie zębów wg Gysiego. 

 

Próbne protezy: 

o  uszczelnienie 

o  odciążenia 

 

Puszkowanie i polimeryzacja 

 

Opracowanie protez. 

 

Oddanie protez całkowitych. Zaliczenie protez całkowitych. 

 

Sprawdzenie wiadomości 

 

Protezy częściowe osiadające -wprowadzenie 

 

Klasyfikacja braków 

 

Rodzaje łyżek wyciskowych 

 

Rodzaje uzupełnieo protetycznych  

 

I etap kliniczny i laboratoryjny 

 

II etap kliniczny 

 

Sprawdzenie wiadomości. 

 

Protezy częściowe osiadające: 

 

II etap laboratoryjny 

o  rodzaje i budowa klamer 

o  zasady ustawiania zębów 

 

III etap kliniczny- próbna proteza 

 

Protezy częściowe osiadające: 

 

III etap laboratoryjny - puszkowanie i polimeryzacja 

o  opracowanie gotowych protez częściowych 

 

IV etap kliniczny- gotowe protezy 

 

Zaliczenie protez częściowych. 

 

Sprawdzenie wiadomości 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

48

 

 

Wkłady koronowo-korzeniowe 

o  wskazania, przeciwwskazania. 

 

Opracowanie zęba pod wkład k-k 

 

Wykonywanie wkł. met. bezpośrednią i pośrednią 

 

Wkłady koronowo-korzeniowe - zatapianie w pierścieniu odlewniczym. 

o  odlanie wkł. k-k 

o  masy osłaniające 

o  etap kliniczny- dopasowanie i cementowanie wkł. k-k 

 

Zaliczenie wkładów 

 

Sprawdzenie wiadomości 

 

Korony protetyczne. 

o  wskazania i przeciwwskazania 

o  rodzaje koron protetycznych 

o  etapy szlifowania zęba pod koronę metalową. 

o  rodzaje wycisków pod korony 

o  modelowanie koron metalowych 

o  zamiana wosku na metal 

 

Korony protetyczne 

o  etapy szlifowania zęba pod koronę kosmetyczną 

o  modelowanie korony akrylowej 

o  zamiana wosku na akryl 

 

Zaliczenie koron protetycznych. 

 

Sprawdzenie wiadomości 

 

Mosty protetyczne: 

o  wskazania, przeciwwskazania 

o  rodzaje mostów, rodzaje przęseł 

o  postępowanie kliniczne 

 

Mosty protetyczne: 

o  postępowanie kliniczne c.d. 

o  etapy laboratoryjne, modelowanie mostu 

o  zamiana wosku na metal i licowanie mostu 

 

Zaliczenie mostów. 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

49

 

REGULAMIN ZAJĘD: 

1. 

Zajęcia dydaktyczne w Zakładzie Protetyki Stomatologicznej odbywają się w formie: 

 

dwiczeo klinicznych 

 

dwiczeo laboratoryjnych 

2. 

Sprawdzenie  wiadomości  odbywa  się  na  bieżąco  podczas  dwiczeo,  seminariów  

i  zaliczenia koocowego. 

3. 

Studenci zobowiązani są do: 

 

obecności i czynnego udziału w zajęciach praktycznych i teoretycznych 

 

punktualności 

 

estetycznego wyglądu 

 

dbałości o leczonych pacjentów 

 

troski o powierzone mienie 

4. 

Zaliczenie dwiczeo następuje na podstawie: 

 

obecności na dwiczeniach 

 

wykonanych zabiegów 

 

wiadomości teoretycznych ocenianych przez nauczyciela akademickiego  

 

prowadzącego zajęcia, z  zakresu tematyki seminariów i wykładów 

5. 

Rozpoczęcie zajęd na roku IV i V poprzedza sprawdzian wiadomości na podstawie  

 

podanej tematyki wykładów oraz dwiczeo z ubiegłego roku. Sprawdzian odbywa 

się w formie pisemnej  w miesiącu październiku. 

6.  Nieobecnośd na zajęciach może byd usprawiedliwiona wyłącznie na podstawie: 

 

zaświadczenia lekarskiego /w przypadku choroby/ 

 

zaświadczenia urzędowego 

 

udokumentowanych przypadków losowych   

 

zaświadczenia dziekaoskiego  

7. 

Trzy nieobecności nieusprawiedliwione są podstawą do nie zaliczenia semestru. 

8. 

Usprawiedliwione nieobecności student może odrobid uczestnicząc w zajęciach z inną 

grupą w ciągu dwóch tygodni, poza zwolnieniem dziekaoskim, o ile nie przewiduje ono 

konieczności odrabiania dwiczeo. 

9. 

Student  może  zdawad  egzamin  dyplomowy  z  protetyki  przed  terminem  w  formie 

ustnej  u  Kierownika  Zakładu  na  wniosek  asystenta.  Warunkiem  przystąpienia  do 

egzaminu w przedterminie jest uzyskanie oceny ponad dobrej z dwiczeo oraz obecnośd 

na wykładach i uzyskanie oceny bardzo dobrej z egzaminu praktycznego. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

50

 

10.  Egzamin dyplomowy składa się z części: 

 

praktycznej  

 

teoretycznej w formie egzaminu testowego lub ustnego u Kierownika Zakładu. 

Egzamin teoretyczny z protetyki  obejmuje  materiał  z  dwiczeo,  seminariów,  wykładów 

oraz  wskazanych  podręczników.  Termin  egzaminu  testowego  ogłaszany  jest  trzy 

miesiące wcześniej.  

Egzamin trwa 1 godz. 40 min. 

11.  Kryteria oceny egzaminu testowego są następujące: 

 

egzamin składa się ze 100 pytao 

 

skala ocen jest następująca: 

3,0   dostateczny    70-75 

3,5   dośd dobry     76-80 

4,0   dobry              81-86 

4,5   ponad dobry   87-93 

5,0   bardzo dobry  94-99 

6,0   celujący         100 

12.  Na ocenę koocową egzaminu dyplomowego składa się: 

w 60 % - ocena z testu 

w 30 % - ocena z zaliczenia dwiczeo  

w 10 % - ocena z egzaminu praktycznego 

13.  Egzamin poprawkowy odbywa się w formie ustnej zgodnie z ustalonym terminem. 

                               

FORMY KONTROLI I WYNIKÓW NAUCZANIA: 

 

Cykle dwiczeo kooczą się zaliczeniami w formie pisemnej (esej). 

 

Koocowym  sprawdzianem  wiedzy  studentów  jest  test  z  całej  tematyki  dwiczeo  –  50 

pytao jednokrotnego wyboru. 

  

UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE: 

 

Znajomośd  podstawowych  zasad  wykonawstwa  laboratoryjnego  uzupełnieo 

protetycznych. 

 

Znajomośd  wskazao  klinicznych  przy  stosowaniu  podstawowych  uzupełnieo 

protetycznych. 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

51

 

LITERATURA: 

1. 

E. Spiechowicz – „Protetyka Stomatologiczna” 

2. 

E. Spiechowicz – „Współczesne postępowanie laboratoryjne w protetyce stom.” 

3. 

H.  Shillingburg  i  inni  –  „Protezy  stałe  –  Zarys  postępowania  klinicznego  

i laboratoryjnego” 

4. 

S. Majewski – „Podstawy protetyki w praktyce lekarskiej i technice dentystycznej” 

5. 

Stanisław W. Majewski – „Protetyka stałych uzupełnieo zębowych”  

6. 

P. Kordasz – „Materiałoznawstwo protetyczno-stomatologiczne” 

7. 

E. Wierzyoski – „Całkowite korony kosmetyczne” 

8. 

L. Hupfauf – „Protetyka stomatologiczna, protezy całkowite” 

9. 

L. Hupfauf – „Protetyka stomatologiczna, protezy częściowe” 

10.  K. Lehmann, E.Hellwig – „Propedeutyka stomatologii zachowawczej i protetyki” 

11.  P. Ford – „Odbudowa zębów” 

12.  B. Koecka i inni – „Korony i mosty” 

 

 
 

 
 

Katedra i Zakład Radiologii Ogólnej i Stomatologicznej  

70-111 Szczecin al. Powstaoców Wlkp. 72 

dzradiol@sci.pam.szczecin.pl 

tel. (0-91) 466-11-74, fax. 466-11-75   

KIEROWNIK:  prof. dr hab. n. med. Grażyna Wilk 

 

ECTS: 3 

 

LICZBA GODZIN: 

wykłady 15 godz. 

seminaria 45 godz. 

Dwiczenia 30 godz. 

Program  nauczania  studentów  III  roku  Wydziału  Stomatologii  obejmuje  zagadnienia 

dotyczące radiologii stomatologicznej. Tematy przedstawiane w czasie wykładów omawiane 

są  w  grupach  seminaryjnych.  W  tracie  dwiczeo  studenci  uczą  się  prawidłowej  interpretacji 

RADIOLOGIA STOMATOLOGICZNA 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

52

 

zdjęd rentgenowskich wewnątrzustnych, pantomograficznych oraz czaszki i twarzoczaszki. Na 

zajęciach praktycznych przedstawiane są techniki wykonywania poszczególnych typów zdjęd, 

które studenci dwiczą „na sobie”, a następnie uczestniczą w ich wykonywaniu u pacjentów.  

Każdy  semestr  kooczy  się  zaliczeniem  ustnym,  a  cały  cykl  zajęd  egzaminem-test  dotyczy 

zagadnieo teoretycznych obejmujących program nauczania na roku II i III, częśd praktyczna 

oceny zdjęd stomatologicznych i czaszki. 

 

TEMATY WYKŁADÓW: 

1.  

Techniki zdjęd wewnątrzustnych (1 wykład – 1x45min). 

2. 

Wzajemne  oddziaływanie  promieniowania  rentgenowskiego  z  materią.  Powstawanie 

promieni  rentgena.  Podstawy  techniki  radiologicznej.  Najnowsze  przepisy  dotyczące 

stomatologicznych  pracowni  i  ochrony  radiologicznej,  kontrola  jakości  badao  

(1 wykład – 1x45min). 

3,4.   Metody i techniki stosowane w stomatologii (2 wykłady – 2x45min). 

5. 

Interpretacja  obrazów  rentgenowskich-zdjęcia  zewnątrzustne  i  wewnątrzustne. 

Zagęszczające  zapalenie  kości,  osteoskleroza,  osteoporoza  i  osteoliza  w  obrazach  rtg  

(1 wykład – 1x45min). 

6,8.   Diagnostyka  różnicowa  zmian  próchnicowych  w  obrazach  radiologicznych  (zdjęcia 

pantomograficzne,  zdjęcia  wewnątrzustne).  Wybór  techniki  w  zależności  od  potrzeb 

diagnostycznych, wieku pacjenta  i innych czynników (2 wykłady – 2x45min).  

7.  

Algorytm  postępowania  diagnostycznego  diagnostycznego  stomatologii  w  stanach 

zapalnych, nowotworowych i urazowych (1 wykład – 1x45min).  

9,11.  Leczenie  endodontyczne  w  obrazie  rentgenowskim  na  zdjęciach  wewnątrzustnych. 

Powikłania 

leczenia 

endodontycznego. 

Rokowania 

powikłao, 

możliwości 

radiologicznego  ujawniania  powikłao.  Zagęszczające  zapalenie  kości,  osteoskleroza, 

osteoporoza,  osteoliza  w  obrazach  rtg  wykonanych  różnymi  technikami  (2  wykłady  – 

2x45min) . 

10.  Ultrasonografia i jej skutecznośd w medycynie i stomatologii (1 wykład – 1x45min).  

12,13.  Tomografia  komputerowa.  Zasady  działania.  Wykorzystanie  w  diagnostyce  zmian 

zapalnych  i  nowotworowych  w  stomatologii.  Najważniejsze  zastosowanie  KT  

w diagnostyce ogólnej (2 wykłady -  2x45min). 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

53

 

14,15.  

Rezonans  magnetyczny  –  podstawy  fizyczne,  aparatura,  zastosowanie, 

skutecznośd  diagnostyczna  w  stomatologii  i  medycynie.  Prezentacja  obrazów 

dotyczących patologii stomatologicznej i ogólnej (2 wykład – 2x45min).   

 

TEMATY SEMINARIÓW: 

13.  Zaliczenie  wstępne  z  wiadomości  o  fizyce  promieniowania  natura  promieniowania 

rentgenowskiego.  Wzajemne  oddziaływanie  promieniowania  rentgenowskiego  

z materią. Ochrona przed promieniowaniem jonizującym. Dokumentacja badao - opisy 

zdjęd, archiwizacja badao (2x45min). 

14.  Obsługa  sprzętu  rentgenowskiego  –  podstawy  wykonywania  różnych  rodzajów  zdjęd  

i  badao.  Kontrola  jakości  w  radiologii  –  czynniki  wpływające  na  otrzymanie  dobrego 

zdjęcia  rentgenowskiego.  Ochrona  przed  promieniowaniem  jonizującym  –  rodzaje 

osłon  stosowanych  w  radiologii,  ograniczenie  stosowania  badao  rtg  w  świetle 

aktualnych przepisów, skutki promieniowania (2x45min). 

15.  Interpretacja  obrazów  radiologicznych  -  zasady  poprawnej  oceny  zdjęd.  Rodzaje 

przebudowy kostnej oraz odczyny okostnowe w przebiegu zmian patologicznych kości- 

omówienie obrazów rentgenowskich (2x45min).  

16.  Podstawy  zdjęd  wewnątrzustnych  –  rodzaje  zdjęd,  techniki  wykonywania. 

Zastosowanie  i  ocena  przydatności  poszczególnych  metod.  Formaty  zdjęd,  metody 

stabilizacji filmu –trzymadełka (2x45min).  

17.  Pantomografia  –  omówienie  historii  powstawania  i  wykorzystania  techniki. 

Współczesna aparatura. Technika wykonywania. Omówienie wskazao do wykonywania 

badania (2x45min). 

18.  Podstawy  interpretacji  obrazów  rentgenowskich  –  prawidłowe  odczytywanie  

i opisywanie zdjęd rtg zębów. Anatomia rentgenowska i anomalie zębów (2x45min).  

19.  Charakterystyka  obrazu  radiologicznego  wyrostka  zębodołowego  wieku  dziecięcego, 

młodzieoczego  i  dojrzałego.  Obraz  wyrostka  zębodołowego  w  wieku  podeszłym  – 

starczym (2x45min). 

20.  Powtórzenie (1 x 45min). 

 

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

54

 

TEMATY DWICZEO: 

1.  

Podstawowe  techniki  stosowane  do  zdjęd  wewnątrzustnych  –  zdjęcia  zębowe, 

skrzydłowo-zgryzowe  i  zgryzowe.  Przydatnośd,  zalety  i  wady  poszczególnych  technik 

(2x45min). 

2-3.   Zajęcia  praktyczne  z  wykonywania  zdjęd  zewnątrzustnych  i  wewnątrzustnych. 

Prezentacja  używanego  sprzętu.  Ustawienie  pacjenta  w  poszczególnych  technikach 

(4x45min). 

4.  

Zaliczenie z anatomii rentgenowskiej czaszki i twarzoczaszki (2x45min). 

5.  

Urazy czaszki i twarzoczaszki- zajęcia praktyczne z oceny i opisów zdjęd rtg (2x45min). 

6.  

Rentgenodiagnostyka  zapaleo  swoistych  i  nieswoistych  kości  twarzoczaszki.  Objawy 

kliniczne  i  radiologiczne-  zmiany  widoczne  w  kościach  i  tkankach  miękkich. 

Zastosowanie różnych rentgenowskich metod obrazowania (2x45min). 

7.  

Torbiele  kostne  i  nowotwory  łagodne  twarzoczaszki  na  zdjęciach  wewnątrz-  

i  zewnątrzustnych.  Omówienie  objawów  klinicznych  i  radiologicznych.  Wykorzystanie 

różnych badao radiologicznych (2x45min). 

8.  

Zaliczenie (1x45min). 

 

semestr letni 

TEMATY SEMINARIÓW: 

1.  

Zastosowanie  środków  cieniujących  w  radiologii  ogólnej  i  stomatologicznej.  Rodzaje 

środków  cieniujących,  ich  właściwości,  działania  uboczne  i  powikłania.  Radiologia 

interwencyjna i jej przydatnośd w stomatologii (2x45min). 

2.  

Diagnostyka  układu  kostnego-podstawy  interpretacji  zmian  urazowych,  zapalnych  

i nowotworowych (2x45min). 

3.  

Diagnostyka różnicowa próchnicy na zdjęciach wewnątrz i zewnątrzustnych: celowośd 

wykonania, ocena zdjęd (2x45min). 

4.  

Leczenie  endodontyczne  w  obrazie  rentgenowskim  na  zdjęciach  wewnątrzustnych. 

Powikłania 

leczenia 

endodontycznego. 

Rokowania 

powikłao, 

możliwości 

radiologicznego  ujawniania  powikłao.  Zagęszczające  zapalenie  kości,  osteoskleroza, 

osteoporoza, osteoliza w obrazach rtg wykonanych różnymi technikami (2x45min). 

5.  

Zalety  i  wady  radiografii  cyfrowej  stosowanej  w  diagnostyce  stomatologicznej  

z  uwzględnieniem  implantologii.  Rys  historyczny.  Omówienie  systemów  cyfrowego 

obrazowania.  Demonstracja  programu  komputerowego  DIGORA  2.0;  archiwizacja 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

55

 

danych, 

analiza 

radiologiczna 

zdjęd, 

badania 

densytometryczna, 

analiza 

przedimplantologiczna (2x45min). 

6.  

Diagnostyka rtg chorób przyzębia okołowierzchołkowego i brzeżnego. Wybór techniki 

wykonania 

zdjęcia, 

ustalenie 

badanej 

okolicy. 

Różnicowanie 

zmian 

okołowierzchołkowych.  Techniki  pozwalające  na  rozpoznanie  zapaleo  przyzębia 

brzeżnego (3x45min). 

7.  

Agresywne zapalenia przyzębia – ocena na pantomogramach i zdj. wewnątrzustnych (3 

x 45 min) + zaliczenie. 

8.  

Ultrasonografia.  Wybrane  zagadnienia  z  diagnostyki  okolicy  szyi  i  stawów  skroniowo-

żuchwowych. Algorytm postępowania diagnostycznego (2x45min). 

9.  

Podstawy  oceny  zdjęd  cefalometrycznych,  sposób  wykonywania  i  przydatnośd 

diagnostyczna (2 x45min). 

10.   Wiek  zębowy.  Wady  gnatyczne.  Etapy  rozwojowe  twarzoczaszki.  Możliwości 

diagnostyki radiologicznej (2x45min). 

11.   Pantomografia spiralna poprzeczna. Metodyka przeprowadzania badao oraz wskazania 

i przeciwwskazania. Omówienie otrzymanych obrazów (2x45min). 

12-13. Tomografia komputerowa i tomografia rezonansu magnetycznego – zasady działania, 

zastosowanie w radiologii stomatologicznej (4x45min). 

15.   Zaliczenie (2x45min). 

 

TEMATY DWICZEO: 

1. 

Przydatnośd  różnych  metod  diagnostycznych  w  nowotworach  złośliwych  okolicy  szyi, 

dna jamy ustnej, zatok szczękowych i oczodołów. Omówienie symptomatologii zmian 

nowotworowych 

oraz 

towarzyszących 

objawów 

radiologicznych 

(2x45min)  

+ powtórzenie. 

2. 

Podstawy  ultrasonografii  konwencjonalnej  i  Dopplera  oraz  jej  przydatnośd  

w  stomatologii-  interpretacja  obrazów  i  nazewnictwo  medyczne.  Krótkie 

przypomnienie  techniki  Dopplera.  Cześd  praktyczna-  wykonywanie  badao  (2x45min)  

+ powtórzenie. 

3. 

Diagnostyka  chorób  ślinianek-kamica  zmiany  zapalne,  zespół  Sjögrena,  zmiany 

nowotworowe.  Wykorzystanie  ultrasonografii  i  algorytm  diagnostyczny  (2x45min)  

+ powtórzenie. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

56

 

4. 

Diagnostyka  schorzeo  stawów  skroniowo-żuchwowych.  Omówienie  najczęściej 

występujących patologii-objawy kliniczne i radiologiczne. Przydatnośd nowych różnych 

technik obrazowania. (2x45min) + powtórzenie.  

5. 

Systemy  cyfrowego  obrazowania.  Zalety  i  wady  radiografii  cyfrowej.  Ocena  obrazów 

uzyskiwanych  tą  metodą.  Archiwizacja  danych.  Analiza  przedimplantologiczna 

(2x45min) + powtórzenie. 

6. 

Zajęcia praktyczne – przypomnienie wykonywania zdjęd wewnątrz- i zewnątrzustnych- 

aparatura, filmy rentgenowskie (2x45min). 

7. 

Zajęcia  praktyczne  z  samodzielnej  oceny  zdjęd  rentgenowskich  będące  zaliczeniem 

praktycznych umiejętności studenta (2x45min). 

8. 

Zaliczenie dwiczeo (1x45min). 

 

REGULAMIN ZAJĘD: 

1. 

Zajęcia dotyczą radiologii stomatologicznej i wybranych zagadnieo z radiologii ogólnej. 

2. 

Studenci  maja  obowiązek  przygotowywad  się  do  zajęd  tak,  aby  miały  one  charakter 

czynny i były zrozumiałe w konfrontacji z dokumentacją obrazową. 

3. 

Zajęcia maja charakter wykładów, seminariów i dwiczeo. 

4. 

Plan  i  zakres  tematyczny  zajęd  obejmujący  zagadnienia  ogólne  wywieszony  jest  na 

tablicy  ogłoszeo  wewnątrz  zakładu,  a  szczegółowy  w  sali  dwiczeo.  Każdy  student  ma 

obowiązek się z nim zapoznad. 

5. 

Student  ma  obowiązek  regularnie  uczęszczad  na  zajęcia,  przy  czym  dopuszczalna  jest 

jedna nieobecnośd w roku z przyczyn losowych. 

6. 

Po zakooczeniu zajęd w danym semestrze obowiązuje zaliczenie. 

7. 

Po  zakooczeniu  całości  zajęd  obowiązuje  egzamin  testowy  dotyczący  części 

teoretycznej – 50 pytao z możliwością wyboru jednej prawidłowej odpowiedzi. Kryteria 

oceny  podane  w  odpowiednim  czasie.  Częśd  praktyczna  dotyczy  oceny  zdjęd  rtg 

omawianych na w trakcie zajęd na III roku. 

8. 

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia zajęd. 

 

LITERATURA: 

1. 

„Podstawy radiodiagnostyki stomatologicznej” – Eric Whaites. 

2. 

 „Radiologia stomatologiczna i szczękowo-twarzowa” Krzysztof Mlosek. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

57

 

3. 

 „Badania  rentgenowskie  i  ultrasonograficzne  w  stomatologii  oraz  wybrane 

zagadnienia  z  ochrony  radiologicznej  i  radiologii  ogólnej”  –  skrypt  dla  studentów 

Barbara Górecka Szyld, Grażyna Wilk. 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zakład Higieny, Epidemiologii i Zdrowia Publicznego 

ul. Żołnierska 48 , 70-210 Szczecin 

www.pam@sci.pam.szczecin.pl , www.wadudek@wp.pl  

KIEROWNIK: dr hab. n. med. Alicja Walczak 

 

LICZBA GODZIN: wykłady - 15 godz., seminaria -15 godz., dwiczenia - 60 godz. 

 

ECTS: 4 

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ:  

dr n. med. Pastucha Elżbieta, lek. med. Wysiecki Przemysław 

Dwiczenia: Zakład Higieny, Epidemiologii i Zdrowia Publicznego,  

Ul. Żołnierska 48, 70-210 Szczecin 

Seminaria: Zakład  Higieny, Epidemiologii i Zdrowia Publicznego,  

Ul. Żołnierska 48, 70-210 Szczecin 

Wykłady: Stara Sala, Al. Powstaoców Wlkp. 72 

 

CEL NAUCZANIA: 

1. 

Poznanie wskaźników stanu zdrowia ludności i zasad ich oceny.  

2. 

Umiejętnośd analizowania wiarygodnych danych o stanie zdrowia populacji.  

3. 

Umiejętnośd  opisywania  wybranych  zjawisk  zdrowotnych  w  skali  populacyjnej  oraz 

prognozowania ich wpływu na funkcjonowanie opieki zdrowotnej. 

4. 

Przygotowanie do prawidłowego funkcjonowania lekarza-dentysty w systemie ochrony 

zdrowia; poznanie uwarunkowao formalno-prawnych obowiązujących lekarza i lekarza-

dentystę w systemie opieki zdrowotnej. 

STOMATOLOGIA SPOŁECZNA 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

58

 

5. 

Poznanie  stosowanych  w  medycynie  środowiskowej  zasad  zapobiegania  chorobom  

i umacniania zdrowia. 

6. 

Umiejętnośd  wykazania  powiązao  czynników  środowiska  zewnętrznego  ze  stanem 

zdrowia. 

7. 

Umiejętnośd  oceny  dystrybucji  chorób  w  populacji  i  czynników  wpływających  na  ich 

występowanie, w powiązaniu z planowaniem i ewaluacją działao profilaktycznych.  

 

TEMATY WYKŁADÓW: 

  (7 x 2 godz., 1 x 1 godz.) 

1. 

Promocja zdrowia jamy ustnej (cz.1; cz.2). 

2. 

Bioaerozole i grypa (profilaktyka swoista i nieswoista) (cz.1; cz.2). 

3. 

Zdrowie jamy ustnej (cz.1; cz.2). 

4. 

Higiena pracy w gabinecie stomatologicznym (cz.1; cz.2). 

5. 

Organizacja opieki stomatologicznej i orzecznictwo w stomatologii (cz.1; cz.2). 

6. 

Zastosowanie  współczesnych  technologii  w  diagnostyce  i  terapii  stomatologicznej 

(cz.1; cz.2). 

7. 

Palenie papierosów a choroby jamy ustnej (cz.1; cz.2). 

8. 

Epidemiologia chorób przyzębia. 

 

TEMATY SEMINARIÓW: 

1. 

Zapobieganie i przyczyny zakażeo w gabinecie stomatologicznym. 

2. 

Epidemiologia chorób przyzębia. 

3. 

Epidemiologia analityczna - rodzaje badao epidemiologicznych. 

4. 

Dochodzenie epidemiologiczne w chorobach zawodowych. 

5. 

Ewaluacja Badao Medycznych (zasady Evidence Based Medicine – EBM). 

6. 

Krytyczna ocena literatury medycznej. 

7. 

Gazowe i pyłowe zanieczyszczenia powietrza, mikroklimat. 

8. 

Wybrane zagadnienia z toksykologii środowiskowej. 

9. 

Hałas, wibracje i oświetlenie. 

10.  Podstawowe kryteria oceny wód powierzchniowych i wody pitnej. 

11.  Higiena pracy i elementy ergonomii. 

12.  Higiena jamy ustnej. 

13.  Żywienie a choroby jamy ustnej. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

59

 

14.  Prezentacja własnych projektów zajęd z zakresu Promocji Zdrowia.  

15.  Zaliczenie seminariów.  

 

TEMATY DWICZEO: 

1. 

Organizacja opieki stomatologicznej: zasady orzekania o niezdolności do pracy. 

2. 

Profilaktyka  i  prewencja  chorób  –  cele,  zadania,  formy:  zgłaszanie  chorób 

podlegających obowiązkowi zgłoszenia. 

3. 

Analiza występowania wybranych chorób: prezentacje własne.  

4. 

Choroby  społeczne  –  nikotynizm,  alkoholizm,  narkomania:  diagnostyka  uzależnieo, 

sposoby postępowania.   

5. 

Zagrożenia ekologiczne: pomiar wybranych cech środowiskowych (m.in. PEM)  

6. 

Zagrożenia  zdrowotne  występujące  w  środowisku  pracy,  nauki,  zamieszkania: 

bioaerozole,  zapobieganie  zakażeniom,  sposoby  postępowania  z  materiałem 

biologicznym. 

7. 

Problemy  zdrowotne  mieszkaoców  poszczególnych  regionów  Polski  i  wybranych 

krajów na świecie ( m.in. ołowica, fluoroza ) - prezentacje własne. 

8. 

Zdrowie  publiczne:  kulturowe,  społeczne,  ekonomiczne  uwarunkowania  zdrowia 

publicznego. 

9. 

Podstawowe pojęcia dotyczące zdrowia i choroby, profilaktyka zdrowotna. 

10.  Podstawowe pojęcia epidemiologiczne, wybrane mierniki zdrowia w stomatologii. 

11.  Grupy ludności wysokiego ryzyka, wypadki w pracy. 

12.  Organizacja  systemu  opieki  zdrowotnej,  systemy  opieki  zdrowotnej  na  świecie, 

ubezpieczenia 

zdrowotne, 

zasady 

finansowania 

świadczeo 

zdrowotnych, 

uwarunkowania prawne wykonywania zawodu lekarza. 

13.  Programowe działania na rzecz zdrowia w wymiarze regionalnym, ponadregionalnym, 

międzynarodowym-  akcje  promocji  zdrowia,  narodowe  programy  zdrowia,  polityka 

zdrowotna, organizacje międzynarodowe. 

14.  Promocja zdrowia jamy ustnej. 

15.  Zapobieganie i przyczyny zakażeo w gabinecie stomatologicznym. 

16.  Mierniki zdrowia populacji: zapadalnośd, chorobowośd, umieralnośd. 

17.  Epidemiologia chorób przyzębia – zadania problemowe. 

18.  Epidemiologia analityczna - rodzaje badao epidemiologicznych. 

19.  Dochodzenie epidemiologiczne w chorobach zawodowych. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

60

 

20.  Ewaluacja Badao Medycznych (zasady Evidence Based Medicine – EBM). 

21.  Krytyczna  ocena  literatury  medycznej  –  analiza  i  ocena  z  wybranych  artykułów 

naukowych. 

22.  Gazowe  i  pyłowe  zanieczyszczenia  powietrza,  mikroklimat  –  pomiar  ekspozycji  na 

wybrane alergeny. 

23.  Wybrane zagadnienia z toksykologii środowiskowej – obliczanie dawek referencyjnych 

24.  Hałas, wibracje i oświetlenie – zadania problemowe. 

25.  Podstawowe kryteria oceny wód powierzchniowych i wody pitnej. 

26.  Higiena pracy i elementy ergonomii –zadania problemowe. 

27.  Higiena jamy ustnej – program profilaktyki dla wybranych pacjentów. 

28.  Żywienie a choroby jamy ustnej  -  tworzenie i ocena przykładowych jadłospisów. 

29.  Dwiczenia w szkołach na podstawie własnych projektów z zakresu Promocji Zdrowia.  

30.  Zaliczenie.  

 

REGULAMIN ZAJĘD: 

1. 

Zajęcia  dydaktyczne  ze  Stomatologii  Społecznej  dla  studentów  III-go  roku  Wydziału 

Lekarsko-Stomatologicznego składają się z wykładów, seminariów i dwiczeo, przy czym 

obecnośd  na  seminariach  i  dwiczeniach  jest  obowiązkowa;  podczas  pisemnych 

kolokwiów  ocenie  podlega  wiedza  wymagana  na  seminariach,  dwiczeniach  

i przekazywana w trakcie wykładów. 

2. 

Seminaria  i  dwiczenia  rozpoczynają  się  punktualnie  w  czasie  przewidzianym 

harmonogramem  dla  poszczególnych  grup.  Studenci,  którzy  spóźnią  się  na  seminaria    

i  dwiczenia  nie  będą  w  nich  uczestniczyd;  tylko  w  sytuacjach  losowych  (awaria  linii 

tramwajowej,  autobusowej)  dopuszcza  się  możliwośd  opóźnionego  uczestnictwa          

w  zajęciach.  Studentom  nieobecnym  na  seminariach  i  dwiczeniach  z  przyczyn 

usprawiedliwionych,  umożliwia  się  ich  odrobienie  z  inną  grupą  lub  w  dodatkowych 

terminach, o których będą  powiadomieni przez asystentów prowadzących daną grupę. 

3. 

Za  „usprawiedliwioną  nieobecnośd”  na  seminariach  i  dwiczeniach  traktuje  się 

nieobecnośd  poświadczoną  odpowiednim  zaświadczeniem  lekarskim,  przez  władze 

uczelni lub w wypadkach losowych. 

4. 

Warunkiem koniecznym do uzyskania zaliczenia z przedmiotu Stomatologia Społeczna 

jest:  

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

61

 

a. 

obecnośd na wszystkich seminariach i dwiczeniach objętych programem oraz ich 

zaliczenie; 

b. 

uzyskanie pozytywnych ocen z 7 pisemnych kolokwiów zaliczeniowych  

c. 

uzyskanie pozytywnej oceny z dwiczeo pt. „Promocja zdrowia”    

5. 

Na  zaliczenie  danego  dwiczenia  wpływają:  stopieo  przygotowania  do  danego  tematu, 

aktywnośd  i  dokładnośd  studenta  w  przeprowadzeniu  odpowiednich  pomiarów  oraz 

prawidłowośd rozwiązania zadania problemowego. 

6. 

Ocenę niedostateczną z kolokwium zaliczeniowego studenci zobowiązani są poprawid   

w  okresie  2  tygodni  po  ogłoszeniu  wyników.  Nie  poprawia  się  oceny  innej  niż 

niedostateczna. 

7. 

Przedmiot Stomatologia Społeczna kooczy się egzaminem testowym w sesji letniej.   

8. 

Student,  który  uzyska  średnią  ocen  z  7  kolokwiów  oraz  z  dwiczeo  z  promocji  zdrowia 

przekraczającą  4,10  uzyskuje  zwolnienie  z  egzaminu  koocowego.  Studenci,  którzy 

uzyskują średnią ocenę w zakresie 4,11 – 4,50 uzyskad mogą wpis do indeksu z oceną 

dobrą; gdy średnia ocena przekroczy 4,51  – ocenę ponad dobrą. Ocenę bardzo dobrą 

studenci mogą uzyskad zdając egzamin ustny.   

  

FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA: 

1. 

Kolokwia:  Postępy  wiedzy  i  nabywanych  umiejętności  w  ramach  przedmiotu  są 

sprawdzane  w  formie  7  kolokwiów  pisemnych:  4  w  semestrze  zimowym  

i  3  w  semestrze  letnim.  Kolokwia  są  prowadzone  w  formie  testów  zawierających 

większośd  pytao  jednokrotnego  wyboru,  a  obejmują  materiał  uprzednio  opracowany 

podczas  oznaczonych  dwiczeo  i/lub  wykładów.  Niedostateczne  oceny  uzyskane  

z  kolokwium  student  może  poprawid  w  ciągu  2  tygodni  podczas  zaliczenia  ustnego  

u adiunkta dydaktycznego.  

2. 

Ocena prezentacji i projektów przygotowanych przez studentów 

3. 

Forma ustna: ocena wiadomości uzyskanych w trakcie nauczania. 

4. 

Egzamin:  Koocowe  sprawdzenie  wiedzy  i  umiejętności  ma  formę  pisemnego  testu 

składającego  się  z  pytao  jedno-  i  wielokrotnego  wyboru.  Niedostateczny  wynik  

z egzaminu testowego student ma możnośd poprawiania dwukrotnie. 

 

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

62

 

UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE: 

1. 

Umiejętnośd  zdefiniowania  podstawowych  pojęd  z  zakresu  profilaktyki,  promocji 

zdrowia, podstawowych pojęd z zakresu funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej. 

2. 

Umiejętnośd  właściwego  zaprojektowania  stanowiska  pracy,  opanowanie  wiadomości  

z zakresu norm prawnych dotyczących zasad funkcjonowania zakładów zdrowotnych. 

3. 

Umiejętnośd  obsługi  programów  informatycznych  służących  do  rozliczeo  świadczeo 

medycznych NFZ (Narodowy Fundusz Zdrowia). 

4. 

Opanowanie umiejętności zdobywania i analizy danych epidemiologicznych, określania 

stanu  zdrowia  społeczeostwa  na  ich  podstawie,  planowania  świadczeo  zdrowotnych, 

określania potrzeb i planowania działao z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia. 

5. 

Poznanie  i  analiza  funkcjonujących  na  świecie  systemów  finansowania  świadczeo 

zdrowotnych.  Ocena  korzystnych  i  niekorzystnych  rozwiązao  w  obrębie  różnych 

systemów. 

6. 

Opracowanie  i  realizacja  w  środowisku  nauczania  własnego  programu  z  zakresu 

zapobiegania wybranym problemom zdrowotnym. 

7. 

Umiejętnośd zdefiniowania podstawowych pojęd z zakresu higieny środowiskowej. 

8. 

Umiejętnośd  identyfikacji  czynników  szkodliwych  i  uciążliwych  występujących  

w  miejscu  pracy,  zamieszkania  i  nauki  oraz  zapobiegania  negatywnym  skutkom 

zdrowotnym. 

9. 

Umiejętnośd promowania zdrowia wśród pacjentów w pracy lekarza dentysty. 

10.  Umiejętnośd  określenia  stanu  zdrowia  ludności  (pozytywne  i  negatywne  mierniki 

zdrowia populacji). 

11.  Poznanie  czynników  ryzyka  i  sposobów  zapobiegania  w  najczęstszych  chorobach 

społecznych  w  Polsce.  Umiejętnośd  interpretacji  podstawowych  wskaźników 

epidemiologicznych,  definiowania  i  oceny  rzetelności  i  trafności  testów  stosowanych  

w badaniach przesiewowych. 

12.  Poznanie celów, schematów, wad i zalet różnych rodzajów badao epidemiologicznych. 

Umiejętnośd projektowania badao. 

13.  Zapoznanie  się  z  terminologią  stosowaną  w  literaturze  medycznej  do  przedstawienia 

wyników badao klinicznych. Analiza i ocena przykładów. 

14.  Poznanie zasad epidemiologicznego opracowania ogniska choroby zakaźnej.  

15.  Umiejętnośd przeprowadzenia dochodzenia epidemiologicznego. 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

63

 

LITERATURA: 

1.  T. Kulik, M. Latalski: „Zdrowie publiczne”. 

2.  T. Marcinkowski: „Podstawy higieny” (wybrane rozdziały). 

3.  Z. Jethon: „Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa”. 

4.  Z. Jaoczuk, A. Ciągło: „Podstawy epidemiologii chorób narządu żucia”. 

5.  Z. Jethon: „Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa” (wybrane rozdziały). 

6.  W. Jędrychowski „Podstawy epidemiologii”. 

Przykładowe strony internetowe: 

www.esculap.pl 

www.emedyk.pl 

www.csioz.pl 

www.cmj.org.pl 

www.zdrowiepubliczne.pl 

www.nfz.gov.pl 

www.who.int 

www.stat.gov.pl 

 

 
 
 

 

Zakład Stomatologii Dziecięcej 

Al. Powstaoców Wlkp. 72 70 – 111 Szczecin 

www.pam.szczecin.pl/index.php?cid=153 

zstdz@sci.pam.szczecin.pl 

KIEROWNIK: dr hab. n. med. Krystyna Lisiecka 

 

PRZEDKLINICZNA  

LICZBA GODZIN: dwiczenia  - 15 godz. 

Dwiczenia:  Zakład  Stomatologii  Zachowawczej  Przedklinicznej  i  Endodoncji  Przedklinicznej, 

Al. Powstaoców Wlkp. 72 

 

KLINICZNA 

LICZBA GODZIN: wykłady - 15 godz., dwiczenia  - 30 godz. 

STOMATOLOGIA WIEKU ROZWOJOWEGO ½ ROKU 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

64

 

Dwiczenia: Zakład Stomatologii Dziecięcej, Al. Powstaoców Wlkp 72  

Seminaria: Zakład Stomatologii Dziecięcej, Al. Powstaoców Wlkp 72  

Wykłady: Stara Sala Wykładowa, Al. Powstaoców Wlkp.72 

 

ECTS: 3 

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. med. Alicja Suszczewicz 

 

CEL NAUCZANIA: 

Celem nauczania jest ukształtowanie lekarza stomatologa, który potrafi przyjmowad małego 

pacjenta, rozwiązywad jego problemy stomatologiczne i dąży do utrzymania pełnego zdrowia 

jamy ustnej. 

 

TEMATY WYKŁADÓW: 

1. 

Zasady profilaktyki próchnicy u dzieci. 

2. 

Możliwości  wzmacniania  odporności  szkliwa  zębów  mlecznych  i  stałych.  Profilaktyka 

fluorkowa endo - i egzogenna. 

3. 

Możliwości  wzmacniania  odporności  szkliwa  zębów  mlecznych  i  stałych.  Profilaktyka 

fluorkowa endo- i egzogenna. 

4. 

Uszczelnianie bruzd i szczelin zębów dziecięcych. 

5. 

Rola odżywiania w profilaktyce próchnicy. 

6. 

Promocja zdrowia jamy ustnej.  

7. 

Zasady projektowania programów profilaktycznych w stomatologii dziecięcej. 

8. 

Plan profilaktyczno-leczniczy w wieku rozwojowym. 

9. 

Dziecko jako pacjent stomatologiczny. Problem bólu i lęku u dziecka. 

10.  Dziecko jako pacjent stomatologiczny. Techniki adaptacyjne do zabiegu. 

11.  Próchnica zębów mlecznych. 

12.  Próchnica niedojrzałych zębów stałych. 

13.  Choroby miazgi zębów mlecznych – problemy diagnozowania i postępowania. 

14.  Choroby miazgi zębów stałych niedojrzałych. 

 

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

65

 

TEMATY DWICZEO: 

PRZEDKLINICZNA 

1. 

Różnice między zębami mlecznymi a stałymi - omówienie i rozpoznawanie. 

2. 

Profilaktyczne lakowanie bruzd u dzieci. Omówienie techniki zabiegu. 

3. 

Dw. praktyczne: Lakowanie pierwszego trzonowego zęba. 

4. 

Próchnica  zębów  dziecięcych,  zasady  opracowywania  ubytków,  różne  pozycje  głowy  

w zależności od lokalizacji zęba.  

5. 

Dw. praktyczne: Opracowanie ubytku klasy I wg Black’a i wypełnienie amalgamatem. 

6. 

Próchnica zębów dziecięcych – c.d.  

7. 

Dw.  praktyczne:  Opracowanie  ubytku  klasy  II  wg  Black’a  i  wypełnienie  go  cementem 

glassjonomerowym. 

8. 

Technika amputacji mortalnej w zębach mlecznych. Anatomia komory. 

9. 

Dw. praktyczne: Zabieg amputacji mortalnej. 

 

KLINICZNA 

1. 

Metody utrzymania higieny jamy ustnej u dzieci.  

2. 

Wskaźniki higieny jamy ustnej: API 

Pl. Index 

próba fuksynowa  

 

Szczotkowanie zębów metodą Fonesa lub roll – praktycznie 

Diagram 

3. 

Profesjonalne oczyszczanie zębów wg Axelssona. 

Profilaktyka fluorkowa egzogenna - lakierowanie zębów 

Mechanizm działania fluoru, lakiery fluorowe. 

4. 

Profilaktyka fluorkowa egzogenna - c.d. 

metody i preparaty stosowane w profilaktyce egzogennej 

metoda Knutsona 

okłady na łyżce indywidualnej a jonoforeza fluorowa – demonstracja 

5.   Uszczelnianie bruzd zębów dziecięcych: 

profilaktyczne 

poszerzone 

diagnozowanie bruzd: kliniczne, Diagnodent 

materiały do uszczelniania bruzd 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

66

 

6. 

Próchnica zębów dziecięcych – mlecznych i stałych niedojrzałych. 

Zasady  opracowania ubytków. Materiały do wypełnieo. 

7.  Promocja zdrowia – wizyta w przedszkolu. 

 

REGULAMIN ZAJĘD: 

Studenci  zobowiązani  są  do  obecności  i  czynnego  udział  w  zajęciach  praktycznych  

i teoretycznych. 

Nieobecnośd  na  dwiczeniach  i  seminariach  może  byd  usprawiedliwiona  wyłącznie 

zaświadczeniem  lekarskim  poświadczonym  przez  Przychodnię  Lekarską  dla  Studentów  lub  

w przypadkach losowych innym urzędowym zaświadczeniem. Nieobecnośd na zajęciach musi 

zostad odrobiona. 

Trzy nieobecności nieusprawiedliwione są podstawą do niezaliczenia semestru. 

Sprawdzanie  wiadomości  odbywa  się  na  bieżąco  podczas  dwiczeo,  seminariów  i  zaliczenia 

koocowego.  Studentów  wykazujących  słabe  postępy  w  nauce  obowiązuje  dodatkowe 

repetytorium z całości materiału.   

Student  zobowiązany  jest  do  prowadzenia  dokumentacji  obowiązującej  w  Zakładzie  (karta 

pacjenta, zeszyt). 

Na dwiczeniach klinicznych na III roku ze stomatologii dziecięcej student zobowiązany jest do 

wykonania limitu następujących procedur: 

Wykonanie limitu zabiegów z zakresu higieny,  profilaktyki jamy ustnej i  leczenie próchnicy  

u dzieci: 

Wskaźniki higieny: 

próba fuksynowa - 1 

API - 2 

Plaque Index - 2 

Nauka szczotkowania zębów metodą Fonesa lub roll - 4 

Profesjonalne oczyszczanie zębów wg Axelssona - 2 

Lakierowanie uzębienia - 1 

Metoda Knutsona - 1 

Szczoteczkowanie zębów z preparatami fluoru - 4 

Jonoforeza fluorkowa i okłady na łyżce indywidualnej - 2 

demonstracja  

Lakowanie bruzd zębów - 5 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

67

 

 Promocja zdrowia w przedszkolu - 1 

Leczenie próchnicy prostej - 3  

Ustne zaliczenie z zakresu tematyki dwiczeo i wykładów. 

 

FORMY KONTROLI I WYNIKÓW NAUCZANIA: 

1. 

Wykonanie limitu zabiegów  zgodnie z regulaminem 

2. 

Sprawdzanie  wiadomości  odbywa  się  na  bieżąco  podczas  dwiczeo  i  na  zaliczeniu 

koocowym w formie ustnej.  

 

UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE: 

1. 

student umie przeprowadzid badanie stomatologiczne dziecka,  

2. 

ustalid plan profilaktyczno - leczniczy, 

3. 

wykonad  zabiegi profilaktyczne oraz lecznicze  próchnicy prostej 

 

LITERATURA: 

1. 

Cameron A.C., Widmer R.P. (wyd. I polskie pod red. Urszuli Kaczmarek). Stomatologia 

dziecięca. Urban & Partner, Wrocław 2005. 

2. 

Szpringer-Nodzak M., Wochna-Sobaoska M. Stomatologia wieku rozwojowego. PZWL, 

Warszawa 2003. 

3. 

Baraoska-Gachowska  M.  Endodoncja  wieku  rozwojowego  i  dojrzałego.  Czelej,  Lublin 

2004. 

4. 

Andreasen  J.  O.,  Andreasen  F.M.,  Bakland  L.K.,  Flores  M.  T.  (wyd.  I  polskie  pod  red. 

Urszuli Kaczmarek). Pourazowe uszkodzenia zębów. Urban & Partner, Wrocław 2005. 

5. 

Jaoczuk  Z.  Profilaktyka  profesjonalna  w  stomatologii.  Wydawnictwo  Lekarskie  PZWL, 

Warszawa 2001. 

6. 

Duggal  M.,  Curzon,  Fayle,  Pollard,  Robertson.  Techniki  odbudowy  w  stomatologii 

dziecięcej. Czelej, Wydanie 1. 

 

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE: 

Działa przy Zakładzie. Opiekun STN: dr n. med. Krystyna Lisiecka 

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

68

 

 

 

 

Zakład  Stomatologii Zachowawczej   

Al. Powstaoców Wlkp. 72, 70-111 Szczecin 

zstzach@sci.pam.szczecin.pl 

KIEROWNIK: dr hab. n. med. Jadwiga Buczkowska- Radlioska 

 

LICZBA GODZIN:  wykłady- 30,  dwiczenia- 90 

 

ECTS: 8 

 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr hab. n. med. Jadwiga Buczkowska-Radlioska 

Dwiczenia: Zakład Stomatologii Zachowawczej Al. Powstaoców Wlkp.72 

Seminaria: Zakład Stomatologii Zachowawczej  Al. Powstaoców Wlkp. 72 

Wykłady :  Stara Sala Wykładowa 

 

CEL NAUCZANIA: 

Celem nauczania jest przyswojenie wiedzy i zdobycie umiejętności w zakresie: 

1. 

Etiologii,  rozwoju,  diagnostyki,  leczenia  i  zapobiegania  chorobie  próchnicowej  

i ubytkom niepróchnicowym. 

2. 

Etiologii,  diagnostyki, 

profilaktyki 

leczenia 

patologii  miazgi 

tkanek       

okołowierzchołkowych. 

 

TREŚCI PROGRAMOWE: 

1. 

Wpływ  czynników  etiologicznych  choroby  próchnicowej  na  diagnostykę  i  planowanie 

leczenia stomatologicznego. 

2. 

Ustalenie  indywidualnego  planu  profilaktyczno-leczniczego  z  uwzględnieniem  grup 

wysokiego ryzyka próchnicy i innych chorób zmineralizowanych tkanek zęba. 

3. 

Kliniczne  aspekty  leczenia  choroby  próchnicowej  z  zastosowaniem  prostych  technik  

i  materiałów  do  wypełnieo  (amalgamaty,  materiały  kompozycyjne,  cementy  szkło  –

ionomerowe). 

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Z ENDODONCJĄ 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

69

 

4. 

Znajomośd  procesów  oraz  postępowanie  lecznicze  w  schorzeniach  niepróchnicowego 

pochodzenia tkanek zmineralizowanych: abrazja, abfrakcja, erozja, patologiczne starcie 

zębów. 

5. 

Patofizjologia i leczenie nadwrażliwości zębiny. 

6. 

Rentgenodiagnostyka w kontekście zaawansowania procesu próchnicowego, patologii 

tkanek okołowierzchołkowych oraz wykrywania próchnicy początkowej. 

7. 

Zapobieganie patologiom miazgi i ocena stanu żywotności miazgi na podstawie ogólnie  

stosowanych testów – umiejętnośd interpretacji wyników testów. 

8. 

Klasyfikacja i postępowanie w przypadkach urazów zębów u pacjentów dorosłych. 

9. 

Nowoczesne techniki opracowywania i wypełniania ubytków próchnicowych. Materiały 

złożone  chemo-  i  światłoutwardzalne  (kompozytowe,  kompomerowe,  ormocerowe, 

półpłynne i kondesowalne). Systemy łączące. 

10.  Planowanie  postępowania  profilaktycznego,  realizacja  i  ocena  programów 

zdrowotnych dla grup wysokiego ryzyka w stomatologii. 

11.  Choroby miazgi a wybór metody leczenia. 

12.  Nowoczesne techniki opracowywania i wypełniania kanałów korzeniowych. 

13.  Metody opracowywania kanałów zakrzywionych. 

14.  Stworzenie dostępu do jamy zęba i pomiar długości kanału korzeniowego w aspekcie                  

zapobiegania powikłaniom późnym. 

15.  Wpływ niewłaściwej instrumentacji kanału na zmineralizowane tkanki zęba i przyzębia 

–sposoby zapobiegania. 

16.  Środki  lecznicze  i  materiały  stosowane  w  endodoncji  -  ich  wpływ  na  florę  bakteryjną    

oraz tkanki i przyzębia. 

Gerostomatologia 

1. 

Wpływ  wieku  na  zmiany  anatomo-histologiczne  w  tkankach  zęba  i  przyzębia 

okołowierzchołkowego  -  odmienności  diagnostyczne  i  lecznicze  u  pacjentów  

w podeszłym wieku. 

2. 

Ustalenie 

planu 

profilaktyczno-leczniczego 

stomatologii 

zachowawczej  

z uwzględnieniem problemów odżywiania i metabolizmu osób starszych. 

3. 

Specyfika  leczenia  chorób  tkanek  zmineralizowanych  i  miazgi  zęba  u  pacjentów  

w podeszłym wieku. 

4. 

Wpływ  ogólnego  stanu  zdrowia  pacjenta  w  wieku  podeszłym  na  wybór  modelu 

profilaktyczno- leczniczego w gabinecie lekarskim lub miejscu zamieszkania pacjenta. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

70

 

Ergonomia 

1. 

Rodzaje  zagrożeo  lekarza  stomatologa  w  miejscu  pracy  –  metody  zapobiegania  

i  postępowania w przypadku ich wystąpienia. 

2. 

Organizacja pracy w gabinecie stomatologicznym i ergonomiczne zasady prowadzenia 

zabiegów stomatologicznych. 

3. 

Praktyczna  nauka  metod  pracy  przy  pacjencie  leżącym  i  siedzącym  -  wady  i  zalety 

poszczególnych pozycji pracy lekarza. 

4. 

Zasady ergonomii pracy zespołu stomatologicznego. 

5. 

Czynniki  etiologiczne  schorzeo  związanych  z  wykonywaniem  zawodu  i  praktyczna 

nauka sposobów zapobiegania ich wystąpienia. 

6. 

Źródła stresu i zmęczenia w praktyce stomatologicznej i metody odreagowania sytuacji 

stresowych. 

 

REGULAMIN ZAJĘD: 

Zagadnienia ogólne 

1. 

Studenci  zobowiązani  są  do  obecności  i  czynnego  udziału  w  zajęciach  praktycznych  

i teoretycznych. 

2. 

Nieobecnośd  na  dwiczeniach  i  seminariach  może  byd  usprawiedliwiona  wyłącznie 

zaświadczeniem  lekarskim  lub  w  przypadkach  losowych  innym  urzędowym 

zaświadczeniem.  Nieobecnośd  na  zajęciach  musi  zostad  odrobiona  w  terminie 

uzgodnionym  przez  Opiekuna  Roku  (zazwyczaj  pod  koniec  semestru  letniego).  Trzy 

nieobecności nieusprawiedliwione są podstawą do niezaliczenia semestru. 

 

KONTROLA WYNIKÓW NAUCZANIA: 

1. 

W czasie trwania dwiczeo przeprowadza się systematycznie sprawdziany wiadomości. 

2. 

Podstawą zaliczenia przedmiotu ,,Stomatologia zachowawcza z endodoncją”  jest: 

 

uzyskanie  zaliczenia  kolokwiów  danego  semestru  u  asystenta  prowadzącego 

dwiczenia. 

 

wykonanie w semestrze zimowym co najmniej min. 30% wymaganych zabiegów 

 

wykonanie normy zabiegów przewidzianych na dany rok 

 

uzyskanie zaliczenia z testów semestralnych 

 

warunkiem  dopuszczenia  studenta  do  przyjmowania  pacjentów  jest  wykazanie 

się wiedzą teoretyczną u asystenta prowadzącego zajęcia kliniczne. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

71

 

Niespełnienie  któregokolwiek  z  tych  warunków  powoduje  niezaliczenie  semestru  lub 

roku. 

3. 

Zaliczenie poprawkowe semestru zimowego musi nastąpid przed zakooczeniem okresu 

zajęd  semestru  letniego,  a  zaliczenie  poprawkowe  semestru  letniego  do  25  września 

danego roku. 

4. 

W ciągu 3 lat dwiczeo ze ,,Stomatologii Zachowawczej z Endodoncją” student powinien 

wypełnid  75  ubytków,  w  tym  10  ubytków  amalgamatem  srebra  oraz  przeleczyd 

kanałowo  15  zębów,  nie  mniej  niż  26  kanałów  korzeniowych  (siekacze  i  kły-

5,przedtrzonowe górne -3, trzonowce górne-2, trzonowce dolne-2). 

5. 

Egzamin  koocowy  ze  ,,Stomatologii  Zachowawczej  z  endodoncją”  składa  się  z  części 

praktycznej i teoretycznej. 

6. 

Przed przystąpieniem do egzaminu ustnego należy zdad egzamin praktyczny.  

7. 

Warunkiem    przystąpienia  do  egzaminu  ustnego  jest  wykazanie  się  umiejętnościami 

diagnozowania,  planowania  leczenia  oraz  wykonywania  zabiegów  leczniczych 

przewidzianych programem nauczania. 

 

Wykaz zabiegów wymaganych do zaliczenia przedmiotu 

Rok III- Stomatologia zachowawcza z endodoncją - 20 wypełnieo 

 

Klasy Black’a                                                            Liczba wypełnieo 

I                                                                                 7 

(w tym 3 amalgamatowe) 

II                                                                                6  

(w tym 2 amalgamatowe) 

III                                                                               3 

IV                                                                               2 

V                                                                                2 

Razem                                                                       20 

 

UMIEJĘTNOŚCI i KOMPETENCJE: 

Absolwent  kierunku  lekarsko-dentystycznego  powinien  posiadad  następujące  kompetencje 

w zakresie stomatologii zachowawczej z endodoncją: 

1. 

Umiejętnośd  odtwarzania  funkcji  zębów  przy  zastosowaniu  współcześnie  dostępnych 

środków  i  materiałów  oraz  planowania  skutecznego  postępowania  profilaktycznego 

umożliwiającego utrzymanie zdrowia jamy ustnej. 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

72

 

2. 

Umiejętnośd leczenia urazów zębów stałych. 

3. 

Umiejętnośd indywidualnego planowania, postępowania profilaktycznego, realizacji  

i  oceny  programów  dla  grup  wysokiego  ryzyka  choroby  próchnicowej  

i ubytków niepróchnicowych. 

4. 

Umiejętnośd wyboru priorytetów w postępowaniu leczniczym. 

5. 

Umiejętnośd 

przeprowadzenia 

leczenia 

endodontycznego 

zębów 

jedno-  

i wielokanałowych. 

6. 

Umiejętnośd pracy z pacjentem zgodnie z ergonomicznymi zasadami pracy. 

 

LITERATURA: 

1. 

Stomatologia  zachowawcza.  Zarys  kliniczny.  Podręcznik  dla  studentów  Stomatologii 

pod red. Zbigniewa Jaoczuka, Warszawa 2007, wydanie III, PZWL. 

2. 

Zarys  kariologii  pod.  red.  Danuty  Piątowskiej,  Med.  Tour  Press  International, 

Wydawnictwo Medyczne, Warszawa 2002. 

3. 

Endodoncja  pod  red.  A.  Arabskiej-Przedpełskiej,  Haliny  Pawlickiej,  Med.  Tours  Press    

International, Wydawnictwo Medyczne 2004. 

4. 

Stomatologia zachowawcza I pod red. W. Ketterla. Wyd. I polskie pod red. S. Potoczka. 

5. 

Stomatologia zachowawcza II pod. red. W. Ketterla. Wyd. I polskie S. Potoczka. 

6. 

Endodoncja  wieku  rozwojowego  i  dojrzałego.  M.  Baraoska-  Gachowska.  Wyd.  Czelej,   

Wyd. I Lublin 2004. 

7. 

Leczenie kanałowe- postępowanie kliniczne./ H. Pawlicka. Wyd. Bestom. Dentonem. PI  

2006. 

 

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE: 

Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Stomatologii Zachowawczej. 

 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

73

 

 
 

 

 

Po  III  roku  studiów  obowiązuje  studentów  4-tygodniowa  (160  godzin)  praktyka 

stomatologiczna  w  zakresie  procedur  manualnych  w  dyscyplinach  stomatologicznych  

(stomatologia zachowawcza, chirurgia stomatologiczna i protetyka). 

Nieobecnośd  studenta  na  praktyce  może  byd  usprawiedliwiona  jedynie  formalnym 

zwolnieniem  lekarskim.  Choroba  dłuższa  niż  1  tydzieo  powoduje  koniecznośd  przedłużenia 

praktyki o odpowiedni okres czasu. 

Praktykę nadzoruje opiekun praktyki – lekarz stomatolog. 

Praktykę  należy  odrabiad  w  przychodni  lub  gabinecie,  w  którym  wykonywane  są  zabiegi  

z zakresu stomatologii.  

Odbycie praktyki potwierdza opiekun, a zalicza Kierownik przychodni lub gabinetu. 

 

PROGRAM PRAKTYKI: 

 

Modelowanie zębów z wosku.  

 

Doginanie  drutu  na  modelach  gipsowych,  wykonywanie  ligatur  drucianych 

unieruchamiających. 

 

Rejestracja  radiologiczna,  ultrasonograficzna  i  elektroniczna  nieprawidłowości  

w układzie stomatognatycznym,  karta kliniczna.  

 

Opracowanie wybitego zęba przed reimplantacją - fantomowa symulacja.  

 

Szlifowanie zęba pod koronę, przygotowanie zęba pod wkład koronowo-korzeniowy – 

symulacja fantomowa, uczestniczenie w zabiegu. 

 

Zdjęcie korony protetycznej, mostu – uczestniczenie w zabiegu.  

 

Wyciski, wyciski czynnościowe – uczestniczenie w zabiegu. 

 

Narzędzia i materiały w leczeniu endodontycznym  -  praktyczne zastosowanie podczas 

symulacji fantomowej i podczas zabiegu. 

 

Instruktaż higieny.  

 

Usuwanie złogów nazębnych nad dziąsłowych. 

 

Fizykoterapia - jonoforeza, hydroterapia (jeśli to możliwe-laseroterapia). 

 

Wyrównanie płaszczyzny zwarcia – uczestniczenie w zabiegu. 

PRAKTYKA WAKACYJNA 

 

background image

Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

 

 

74

 

 

Utrwalenie  wiadomości  z  zakresu  najnowszych  przepisów  dotyczących  dezynfekcji  

i sterylizacji sprzętu i narzędzi stomatologicznych. 

 

Utrwalenie  i  pogłębienie  wiedzy  o  materiałach,  aparaturze  i  sprzęcie 

stomatologicznym, ostrzenie narzędzi.