www.doradcaprezesa.wip.pl
Z A P I S Z S I Ę N A B E Z P Ł A T N Y N E W S L E T T E R
wrzesień – październik, nr 4 (125)
ISSN 2353-429X
12 PORAD EKSPERTA
Przedawnienie roszczeń
wierzycieli 10
Zapłata odszkodowania
spółce przez członka rady
nadzorczej 11
Sąd rejestrowy może
nakładać grzywny
13
Przeprowadzenie
postępowania
konwokacyjnego
14
Uchwała niezgodna
z prawem, ale wiążąca
16
Wspólnik na zgromadzeniu
reprezentowany przez
pełnomocnika
17
Procedura zwołania
zgromadzenia wspólników 18
Reprezentacja między spółką
a członkiem zarządu
20
Szczególne kompetencje
prezesa zarządu
21
Przeprowadzenie
zgromadzenia wspólników
na odległość
23
Procedura obniżenia kapitału
zakładowego
24
Spółkę z o.o. można zawrzeć
na czas określony
26
DANE SPÓŁKI W BANKU – ZABEZPIECZENIA
Banki dysponują ogromną ilością
danych swoich klientów. Warto zatem wiedzieć, że z chwilą całkowitej spłaty
kredytu przez spółkę lub też z momentem zamknięcia rachunku bankowego
firmy instytucje finansowe tracą zezwolenie na przetwarzanie danych
osobowych członków zarządu i udziałowców. W artykule podpowiadamy,
co zarząd powinien zrobić w razie ujawnienia informacji objętych tajemnicą
bankową. Należy bowiem pamiętać, że to właśnie bank ponosi
odpowiedzialność za szkody powstałe u klienta.
str. 39
INTERPRETACJE PRZEPISÓW PODATKOWYCH – WNIOSEK
Przedsiębiorca,
w razie wątpliwości prawnych, może uzyskać pewność w sytuacji podatkowej
poprzez złożenie wniosku o interpretację przepisów. Skomplikowane i często
niejasne regulacje mogą być bowiem przyczyną poważnych kłopotów finansowych
firmy. Warto więc, aby zarząd spółki zadbał wcześniej o jednoznaczne stanowisko
organu podatkowego w budzącej wątpliwości sprawie podatkowej.
W artykule omawiamy procedurę wystąpienia do organu podatkowego z wnioskiem
o pisemną interpretację prawa. Podpowiadamy, kto może ubiegać się o wyjaśnienie
przepisów, jaki jest koszt takiego postępowania oraz co powinien zawierać wniosek.
Należy bezwzględnie pamiętać, że przy składaniu wymaganych formularzy konieczne
jest podanie wszystkich okoliczności wraz z dokładnym opisem stanu faktycznego.
W przeciwnym razie wydana interpretacja prawa podatkowego może nie być
dla spółki chroniąca.
str. 51
POSTĘPOWANIE ARBITRAŻOWE – WADY I ZALETY
Prowadząc projekty
biznesowe, należy rozważyć pozasądową drogę rozwiązywania sporów.
Sądownictwo polubowne, inaczej arbitrażowe, jest alternatywą dla partnerów
biznesowych, którzy zostali postawieni w sytuacji konfliktowej. Może się bowiem
okazać, że rozwiązanie spornej sprawy przed arbitrem będzie korzystne
dla obu stron. Warto zatem wiedzieć, że kontrahenci mogą dokonać zapisu
na sąd polubowny lub zawrzeć umowę o arbitraż. W artykule przedstawiamy
wady i zalety postępowania polubownego oraz szacujemy jego koszty.
str. 73
T e m a t n u m e r u
UZYSKANIE KREDYTU DLA SPÓŁKI – PROCEDURA
Spółka z o.o. wraz z momentem zawiązania musi określić swój kapi-
tał zakładowy na poziomie w wysokości minimum 5.000,00 zł. Bardzo szybko okazuje się jednak, że wniesione środki
wystarczają zaledwie na pokrycie kosztów założenia i rejestracji spółki. Dlatego też zarząd powinien mieć świadomość,
że rozwijająca się firma potrzebuje wsparcia finansowego. W artykule wyjaśniamy, w jaki sposób dokonać wyboru
dobrej oferty kredytowej i jednocześnie spełnić warunki stawiane przez bank. Bardzo często bowiem procedura przy-
znania kredytu jest kłopotliwa dla zarządu spółki. Dobrze zatem wiedzieć, w jaki sposób uniknąć finansowych pułapek
i dokonać wyboru najkorzystniejszej oferty na rynku produktów bankowych.
s t r. 2 7
oradca
PREZESA SPÓŁKI Z O.O.
D
P R A W O • Z A R Z Ą D Z A N I E • F I N A N S E
Z A D A J P Y T A N I E E K S P E R T O M ,
P R Z E Ś L I J J E N A A D R E S Z O @ W I P. P L
W NAJBLIŻSZYCH NUMERACH
NIEDOZWOLONE KLAUZULE UMOWNE
Wysoka kara finansowa, uznanie klauzuli za nieważną, spór sądowy przed
sądem cywilnym lub Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów to skutki
umieszczania nieprawidłowych zapisów w umowie z konsumentami.
W artykule wyjaśniamy, jak ich uniknąć. Kodeks cywilny ogranicza bowiem
swobodę przedsiębiorcy w kształtowaniu treści umowy z konsumentem.
Jeżeli w umowie znajdują się postanowienia uznane przez prawo
za niedozwolone, przedsiębiorca musi liczyć się nie tylko z ich nieważnością
w stosunku do konsumenta, ale też z koniecznością sporu przed sądem
cywilnym lub Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W umowie
z konsumentem nie można umieszczać określonych klauzul (postanowień)
i wbrew pozorom taki zakaz dotyczy nie tylko usług bankowych,
telekomunikacyjnych czy systemu argentyńskiego, ale także działalności
turystycznej, budowlanej, pośrednictwa nieruchomości i wielu innych.
Dotyczy nie tylko dużych, ale także małych i średnich firm. Jeśli postąpisz
wbrew zakazowi, konsekwencją może być m.in. zapłata kary finansowej
w wysokości nawet 10% ubiegłorocznego przychodu.
RĘKOJMIA I GWARANCJA JAKOŚCI MIĘDZY PRZEDSIĘBIORCAMI
Wolność obrotu gospodarczego oraz swoboda kontraktowania pomiędzy
przedsiębiorcami wymagały stworzenia efektywnego, przejrzystego
oraz dostępnego dla wszystkich systemu ochrony nabywców towarów
i usług przed nierzetelnymi kontrahentami bądź przypadkami wadliwości
produktów. Systemem takim jest właśnie działająca z mocy prawa,
czyli bez ingerencji stron transakcji, rękojmia za wady fizyczne i prawne
sprzedawanych, dostarczanych lub wykonywanych towarów. Jej uzupełnienie
stanowi udzielana dobrowolnie przez wytwórcę lub usługodawcę
gwarancja jakości. Podstawowe regulacje prawne normujące rękojmię
i gwarancje zamieszczone zostały w Kodeksie cywilnym. W praktyce
obrotu gospodarczego częstokroć obie instytucje bywają ze sobą mylone.
Całość obrazu zaciemnia dodatkowo odmienny system odpowiedzialności
przedsiębiorcy względem konsumenta. Z powyższych względów konieczne
staje się szczegółowe zaprezentowanie obu reżimów odpowiedzialności
istniejących pomiędzy przedsiębiorcami. Artykuł zawiera omówienie zmian
w zasadach rękojmi i gwarancji jakości między przedsiębiorcami, które mają
zostać wprowadzone ustawą o prawach konsumenta. Nowe zasady zaczną
obowiązywać na początku 2015 roku.
Doradca
Prezesa
spółki
z
o.o.
Wrzesień
–
Październik
2014
AZO 125
Szanowny Czytelniku!
W bieżącym numerze szczególnie zachęcam do zapoznania się
z tematami finansowymi. W artykule „Uzyskanie kredytu dla spółki
– procedura” wskazujemy, jak przedsiębiorca może zwiększyć swoje
szanse na uzyskanie kredytu. Podpowiadamy, co ma wpływ na
zdolność kredytową firmy. Każda bowiem spółka, która prowadziła
działalność przez co najmniej rok może ubiegać się o kredyt.
Problemy jednak pojawiają się w momencie rozpoczęcia całej
procedury związanej z wystąpieniem o kredyt. W artykule „Dane
spółki w banku – zabezpieczenia” wyjaśniamy, w jakim zakresie
przedsiębiorca musi dzielić się z bankiem, z którym współpracuje,
danymi wrażliwymi firmy. Wskazujemy też, co powinien zrobić, kiedy
dane takie zostaną bezprawnie ujawnione przez bank.
Polecam także artykuł „Postępowanie arbitrażowe – wady i zalety”.
Nie zawsze bowiem dla spółki będzie korzystne – w razie sporu
sądowego – oddanie sprawy pod jurysdykcję sądów powszechnych.
Aby do tego nie doszło, można zawrzeć w umowie z partnerem
biznesowym odpowiednią klauzulę albo podpisać osobną umowę
na sąd polubowny. Warto jednak wiedzieć, jakie są koszty takiego
postępowania oraz dlaczego, pomimo tego, ze spółka działała
zgodnie z prawem, możliwa jest przegrana przed arbitrem.
Serdecznie pozdrawiam
Barbara Brózda
redaktor prowadząca
Wydawca: Weronika Wota
Redaktor merytoryczny: Michał Kuryłek
(radca prawny)
Redaktor: Barbara Brózda
Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski
Projekt graficzny publikacji:
Dominika Raczkowska
Skład i łamanie: 6AN Studio
Korekta: Zespół
Druk: Miller Druk sp. z o.o.
Nakład: 700 egz.
Rada konsultantów:
dr Marek Grzybowski
(radca prawny, wspólnik spółki
Linklaters&Aliance, Komosa, Wiśniewski,
Grzybowski i Wspólnicy sp. k.),
dr Wiesław Opalski
(radca prawny, wykładowca
na Uniwersytecie Warszawskim),
prof. Andrzej Wiśniewski
(radca prawny Polskiej Konfederacji
Pracodawcow Prywatnych),
Przemysław Wierzbicki (adwokat)
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10
e-mail: cok@wip.pl
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264
– Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,
Sąd Gospodarczy XIII Wydział
Gospodarczy Rejestrowy
Wysokość kapitału zakładowego:
200.000 zł
Dwumiesięcznik „Doradca Prezesa spółki z o.o.” chroniony jest prawem autorskim. Przedruk
materiałów opublikowanych w dwumiesięczniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.” – bez zgody
wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źró-
dło. Zaproponowane w dwumiesięczniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.” wskazówki, porady
i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może
wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być
traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych.
W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowa-
nie zawartych w dwumiesięczniku „Doradca Prezesa spółki z o.o.” wskazówek, przykładów,
informacji itp. do konkretnych przypadków. Informujemy, że Państwa dane osobowe będą
przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, przy
ul. Łotewskiej 9a, w celu realizacji niniejszego zamówienia oraz do celów marketingowych
– przesyłania materiałów promocyjnych dotyczących innych produktów i usług. Mają Państwo
prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także do wyrażenia sprzeciwu wobec
ich przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że
Państwa dane nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom.
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
oradca
PREZESA SPÓŁKI Z O.O.
D
Doradca Prezesa spółki z o.o.
wrzesień–październik
www.doradcaprezesa.wip.pl
5
P O R A D Y E K S P E R T A – O D P O W I E D Z I
N A P Y T A N I A C Z Y T E L N I K Ó W
Przedawnienie roszczeń wierzycieli spółki względem
członków zarządu 10
Członek rady nadzorczej może być zobowiązany do zapłaty
odszkodowania spółce
11
Sąd rejestrowy może nakładać grzywny
13
Przeprowadzenie postępowania konwokacyjnego
14
Uchwała niezgodna z prawem ale wiążąca
16
Wspólnik na zgromadzeniu reprezentowany przez pełnomocnika
17
Procedura zwołania zgromadzenia wspólników
18
Reprezentacja spółki w umowie między spółką a członkiem zarządu
20
Szczególne kompetencje prezesa zarządu
21
Przeprowadzenie zgromadzenia wspólników na odległość
23
Procedura obniżenia kapitału zakładowego w spółce z o.o.
24
Spółkę z o.o. można zawrzeć na czas określony
26
T E M A T M I E S I Ą C A
UZYSKANIE KREDYTU DLA SPÓŁKI – PROCEDURA
27
Problem niskiego kapitału
28
Zwrot dopłat
29
Bankowa terminologia
29
Dwa typy klientów
30
Bankowa biurokracja
31
Analiza w praktyce
31
Odpowiedzialność za dług
32
Wyjątki ode reguły
33
Prezes w BIK-u
34
Trudności formalne
34
Ciemne strony ofert
34
Wątpliwe zapisy
35
Słabsza pozycja
35
Warunki i żądania
36
Spis treści
Doradca Prezesa spółki z o.o.
www.doradcaprezesa.wip.pl
6
Podstawa prawna
37
DANE SPÓŁKI W BANKU – ZABEZPIECZENIA
39
Problematyczna interpretacja
40
Zagadnienia bezdyskusyjne
41
Bankowe zbiory
41
Praktyczne wyjaśnienie
42
Limity i terminy
42
Prezes na czarnej liście
42
Ograniczone zaufanie
44
Bezpieczeństwo danych
45
Nie tylko banki
46
Odpowiedzialność i wina
47
Podstawa prawna
49
INTERPRETACJA PRZEPISÓW PODATKOWYCH – WNIOSEK
51
Wniosek o interpretację
52
Dyrektorzy Izb Skarbowych
53
Organ wydający interpretacje
53
Podmiot upoważniony do wniosku
53
Forma wniosku
54
Zakres i treść wniosku
54
Jak wypełnić i opisać wniosek o wydanie interpretacji
55
Data złożenia wniosku
56
Zapłata za wniosek
56
Procedura wydania interpretacji indywidualnej przez US
57
Forma interpretacyjna
58
Skarga interpretacyjna
58
Wniesienie skargi na interpretację
58
Zmiana stanowiska przez organ
59
Skutki zastosowania interpretacji
59
Obowiązywanie zasady nieszkodzenia
59
Konieczność zapłaty podatku
60
Zakres zwolnienia od zapłaty podatku
60
Doradca Prezesa spółki z o.o.
wrzesień–październik
www.doradcaprezesa.wip.pl
7
Wiążące skutki interpretacji
60
Podstawa prawna
61
OPŁATY ZA ODPADY KOMUNALNE – ZASADY ROZLICZANIA
63
Obowiązek i tryb uiszczania opłaty
64
Termin złożenia deklaracji
65
Decyzja o wysokości opłaty
65
Zaległość podatkowa
66
Nowe przepisy
67
Ulgi w spłacie zobowiązań
67
Ulga na wniosek
68
Przesłanka ważnego interesu
68
Obowiązki spółki
69
Ulga jako forma pomocy publicznej
70
Dodatkowe dokumenty
71
Skarga, w razie odmowy ulgi
71
Argumenty przy odwołaniu
71
Podstawa prawna
72
Postępowanie arbitrażowe – wady i zalety
73
POSTĘPOWANIE ARBITRAŻOWE – WADY I ZALETY
73
Sądy arbitrażowe ad hoc
74
Zapis na sąd polubowny
74
Moment wdania się w spór
75
Zasady toczącego się postępowania przed sądem arbitrażowym
powołanym ad hoc
76
Zasada słuszności
76
Język postępowania
77
Koszty postępowania arbitrażowego
77
Zaskarżenie wydanego wyroku
78
Złożenie skargi o uchylenie wyroku
78
Termin wniesienia skargi
79
Wady i zalety
80
Podstawa prawna
81
Spis treści
Doradca Prezesa spółki z o.o.
www.doradcaprezesa.wip.pl
8
Wzory dokumentów
82
KONTROLA KOMPUTERA PRACOWNIKA – ZASADY
85
Warto wskazać, co jest dozwolone
86
Trzeba powiadomić pracownika
87
Pomocny system zadaniowy
89
Zleceniobiorcy – regulacje w umowie
89
Uwaga na dane osobowe
89
Rodzaje odpowiedzialności
90
Podstawa prawna
90
Wzór dokumentów
91
UMOWA O ZARZĄDZANIE – PRAWA I OBOWIĄZKI
93
Zasady współpracy
95
Reprezentowanie spółki
95
Miejsce pracy
95
Ustalenie wynagrodzenia
95
Czas wolny
96
Na ile kontrakt
96
Zasady odpowiedzialności
96
Zakaz konkurencji
97
Rozstrzyganie sporów
97
Rozliczenia podatkowe
98
Podstawa prawna
99
ZABEZPIECZENIE TRANSAKCJI WEKSLEM – PROCEDURA
101
Istota i rodzaje weksli
102
Konstrukcja weksla
104
Deklaracja wekslowa
105
Zbycie weksla
105
Dochodzenie roszczeń wekslowych
106
Wezwanie do wykupu
106
Postępowanie sądowe
107
Transakcja wekslowa z cudzoziemcem
107
Podstawa prawna
108
>> Kiedy przedawniają się roszczenia wierzycieli spółki
względem członków zarządu?
10
>> Czy członek rady nadzorczej może być zobowiązany
do zapłaty odszkodowania spółce?
11
>> W jakich okolicznościach sąd rejestrowy może nakładać
grzywny?
13
>> Kiedy należy przeprowadzić postępowanie konwokacyjne?
14
>> Kiedy uchwała niezgodna z prawem może być wiążąca?
16
>> Czy wspólnika na zgromadzeniu może reprezentować
pełnomocnik?
17
>> Jak należy zwołać zgromadzenie wspólników?
18
>> Kto reprezentuje spółkę w umowie między spółką
a członkiem zarządu?
20
>> Czy prezes zarządu może mieć szczególne kompetencje?
21
>> Kiedy przeprowadzenie zgromadzenia na odległość
jest dopuszczalne?
23
>> Jak przebiega procedura obniżenia kapitału zakładowego
w spółce z o.o.?
24
>> Czy spółkę z o.o. można zawrzeć na czas określony?
26
Michał Koralewski
radca prawny, wspólnik
zarządzający w Kancelarii Radców
Prawnych Legitus s.c.
Porady eksperta
– odpowiedzi na
pytania Czytelników
Porady eksperta
Doradca Prezesa spółki z o.o.
www.doradcaprezesa.wip.pl
10
Prezes zarządu odpowiada za zobowiązania spółki
Pytanie:
Jestem członkiem zarządu w spółce z o.o. W chwili obejmowania przeze
mnie stanowiska spółka miała już kilka zaległych zobowiązań do spłaty. Nie zo-
stały one dotychczas spłacone z uwagi na złą kondycję finansową spółki. Zarząd
nie podjął również działań zmierzających do wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie
upadłości oraz nie przeprowadził postępowania naprawczego. Wiem, że członkowie
zarządu mogą ponosić odpowiedzialność majątkową za niespłacone z ich winy zobo-
wiązania spółki. Czy ewentualne roszczenia wierzycieli spółki względem członków
jej zarządu ulegają przedawnieniu, a jeśli tak, to po jakim okresie?
Odpowiedź:
Przy odpowiedzialności odszkodowawczej spowodowanej zawinionym
zachowaniem się członka zarządu roszczenia podlegają trzyletniemu terminowi
przedawnienia. Początek biegu przedawnienia roszczenia wierzyciela przeciwko
członkowi zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością opartego na art. 299
ksh wynika z art. 4421 Kodeksu cywilnego. Istotne znaczenie ma tu właśnie za-
łożenie, że odpowiedzialność członków zarządu ma charakter odpowiedzialności
odszkodowawczej. Należy pamiętać, że decydujące dla rozpoczęcia biegu przedaw-
nienia jest dowiedzenie się przez wierzyciela o szkodzie i osobie obowiązanej do
jej naprawienia. Przyjąć także należy, że okoliczności te aktualizują się z chwilą
dowiedzenia się przez wierzyciela o bezskuteczności egzekucji skierowanej do
majątku spółki.
Na wstępie należy wskazać, że terminem
właściwym do zgłoszenia wniosku o ogło-
szenie upadłości jest okres dwóch tygodni
od dnia, w którym wystąpiła podstawa do
jej ogłoszenia (art. 21 ust. 1 ustawy Prawo
upadłościowe i naprawcze). Termin na zło-
żenie wniosku o ogłoszenie upadłości na-
leży liczyć od momentu, kiedy członkowie
zarządu mogą stwierdzić, że zachodzą oko-
liczności uzasadniające wystąpienie z takim
wnioskiem.
Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużni-
ka, który stał się niewypłacalny. Dłużnik jest
natomiast niewypłacalny, jeżeli nie wykonuje
swoich wymagalnych zobowiązań. W odnie-
sieniu do spółki z o.o., spółki akcyjnej albo
innej jednostki organizacyjnej nieposiadają-
cej osobowości prawnej, której odrębna usta-
wa przyznaje zdolność prawną, uważa się za
niewypłacalną także wtedy, gdy jej zobowią-
zania przekroczą wartość jej majątku, nawet
wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania
wykonuje (art. 11 ww. ustawy).
Zgłoszenie wniosku
Wniosek nie musi zostać złożony przez za-
rząd bądź członka zarządu – w pełni wy-
starczające do zwolnienia z odpowiedzial-
ności będzie, jeśli wniosek w odpowiednim
terminie został zgłoszony przez jednego
z wierzycieli spółki. Istotne jest jednakże, aby
wniosek był skutecznie złożony, nie zwolni
z odpowiedzialności zatem złożenie wnio-
sku, który został odrzucony albo zwrócony.
Najczęściej za właściwy moment skutkujący
powstaniem stanu wymagalności roszczenia
odszkodowawczego opartego na art. 299 ksh
uznać należy otrzymanie od komornika są-
dowego postanowienia o umorzeniu postę-
powania egzekucyjnego. Jednakże ustalenie
Doradca Prezesa spółki z o.o.
wrzesień–październik
www.doradcaprezesa.wip.pl
11
przewidzianej w tym przepisie przesłanki
bezskuteczności egzekucji może nastąpić na
podstawie każdego dowodu, z którego wyni-
ka, że spółka będąca dłużnikiem nie ma ma-
jątku pozwalającego na zaspokojenie wierzy-
ciela. Stąd też, jeśli wierzyciel mógł posiąść
wiedzę o bezskuteczności egzekucji już wcze-
śniej, np. w drodze analizy stanu zadłużenia
spółki oraz składu jej majątku, decydujący
będzie ten pierwszy moment.
W praktyce zatem, jeśli wierzyciel ma
świadomość złego stanu majątkowego
spółki oraz niewystarczającego na pokry-
cie zobowiązań majątku, to bieg terminu
przedawnienia roszczeń względem człon-
ków zarządu spółki rozpocznie się w dniu
uprawomocnienia się wyroku wydanego
przeciwko spółce.
Wniosek o ogłoszenie upadłości nie
musi zostać złożony przez zarząd bądź
członka zarządu. W pełni wystarczające
bowiem do zwolnienia z odpowiedzialno-
ści będzie, jeśli wniosek w odpowiednim
terminie został zgłoszony przez jednego
z wierzycieli spółki.
WAŻNE
Na marginesie należy wskazać, że zasada ta
nie obowiązuje względem zobowiązań po-
datkowych oraz z tytułu składek na ubez-
pieczenie społeczne, do których opłacania
zobowiązana jest spółka. Czasowy zakres
odpowiedzialności w tym przypadku zwią-
zany jest z okresem przedawnienia zobo-
wiązań podatkowych spółki. Członkowie
zarządu odpowiadają bowiem jedynie za zo-
bowiązania podatkowe jeszcze nieprzedaw-
nione. Termin przedawnienia zobowiązań
podatkowych wynosi natomiast 5 lat, licząc
od końca roku kalendarzowego, w którym
powstał obowiązek podatkowy. Odpowie-
dzialność członków zarządu za zobowiąza-
nia podatkowe spółki jest solidarna. Osoby
te odpowiadają ponadto całym swoim ma-
jątkiem.
PODSTAWA PRAWNA:
• art. 229 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks
spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. poz. 1037 ze
zm.);
• art. 442 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks
cywilny (Dz.U. z 1964 r. poz. 93 ze zm.);
• art. 11, art. 21 ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo
upadłościowe i naprawcze (Dz.U. z 2003 r. poz.
535 ze zm.).
Członek rady nadzorczej może być zobowiązany
do zapłaty odszkodowania spółce
Pytanie:
Mam zostać powołany w skład rady nadzorczej dużej spółki z o.o. Czy pełniąc funk-
cję członka tego organu, ponoszę odpowiedzialność za zobowiązania spółki albo jakąkolwiek
inną odpowiedzialność majątkową względem spółki, jej wspólników czy też jej wierzycieli?
Odpowiedź:
Członek rady nadzorczej spółki z o.o. nie ponosi bezpośredniej odpo-
wiedzialności za zobowiązania spółki względem jej wierzycieli, tak jak to może się
zdarzyć w przypadku członków zarządu. Nie oznacza to wszakże, iż osoba taka jest
całkowicie wolna od jakiejkolwiek odpowiedzialności wobec spółki.
Porady eksperta
Doradca Prezesa spółki z o.o.
www.doradcaprezesa.wip.pl
12
Członek rady nadzorczej odpowiada wobec
spółki za szkodę wyrządzoną działaniem
lub zaniechaniem sprzecznym z prawem
lub postanowieniami umowy spółki, chyba
że nie ponosi winy (art. 293 ksh). Jest to za-
tem typowa odpowiedzialność odszkodo-
wawcza na zasadzie zawinienia. Oznacza to,
że aby członka rady nadzorczej można było
pociągnąć do odpowiedzialności, należy
wykazać łączne ziszczenie się kilku przesła-
nek, którymi są:
szkoda – w grę wchodzą wszystkie jej
postacie, zarówno szkoda majątkowa, jak
i niemajątkowa (np. naruszenie dóbr oso-
bistych spółki), ponadto obejmuje nie tyl-
ko faktyczne straty, ale również utracone
przez spółkę korzyści,
zachowanie członka rady nadzorczej
– zarówno działanie, jak i zaniechanie,
wina – wszystkie postacie winy, wystar-
czające jest rażące niedbalstwo, czyli nie-
zachowanie należytej staranności przez
członka rady nadzorczej,
bezprawność działania – członkowie
rady nadzorczej będą ponosić odpowie-
dzialność, w przypadku gdy ich zachowa-
nie będzie naruszać prawo, umowę spółki
lub dobre obyczaje,
związek przyczynowy – musi być ade-
kwatny, co oznacza, że szkoda musi być
normalnym następstwem zachowania się
członka organu spółki.
Z odpowiedzialności względem spółki zwal-
nia udzielenie danemu członkowi rady nad-
zorczej absolutorium (choć nie zawsze udzie-
lenie absolutorium faktycznie zwolni członka
rady nadzorczej z odpowiedzialności) albo
wyraźne zrzeczenie się roszczenia przez
spółkę. Samo zaś roszczenie przedawnia się
z upływem trzech lat od dnia, w którym spół-
ka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obo-
wiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każ-
dym przypadku roszczenie przedawnia się
z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym
nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.
Od zasad tych istnieje wszakże jeden wyją-
tek. Mianowicie, jeżeli spółka nie wytoczy
powództwa o naprawienie wyrządzonej jej
szkody w terminie roku od dnia ujawnie-
nia czynu wyrządzającego szkodę, każdy
wspólnik może wnieść pozew o naprawie-
nie szkody wyrządzonej spółce. W przy-
padku zaś wytoczenia powództwa przez
wspólnika na podstawie art. 295 oraz w ra-
zie upadłości spółki osoby obowiązane do
naprawienia szkody nie mogą powoływać
się na uchwałę wspólników udzielającą im
absolutorium ani na dokonane przez spółkę
zrzeczenie się roszczeń o odszkodowanie.
PODSTAWA PRAWNA:
• art. 293, art. 295 ustawy z 15 września 2000 r.
– Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. poz.
1037 ze zm.).
ZADAJ PYTANIE EKSPERTOM, PRZEŚLIJ JE NA ADRES ZO@WIP.PL
Doradca Prezesa spółki z o.o.
wrzesień–październik
www.doradcaprezesa.wip.pl
13
Sąd rejestrowy może nakładać grzywny
Pytanie:
Pełnię funkcję wiceprezesa zarządu spółki ds. pracowniczych. Zarząd
w naszej spółce z o.o. jest siedmioosobowy i składa się z prezesa, pięciu wicepre-
zesów oraz dyrektora generalnego spółki. Każdy z wiceprezesów ma przydzielony
inny zakres kompetencji, a uchwały zarządu podejmowane są większością głosów.
Ponadto w spółce ustanowiona jest reprezentacja łączna przynajmniej trzech człon-
ków zarządu. Czy sąd rejestrowy może nakładać grzywny za niewykonanie obowiąz-
ków zarządu w zakresie składania dokumentacji na wszystkich członków zarządu,
czy tylko na osoby bezpośrednio za to odpowiedzialne? Co się stanie, jeśli nałożenie
grzywny nie poskutkuje wykonaniem obowiązku przez zarząd?
Odpowiedź:
Każdy z członków zarządu może zostać ukarany grzywną. Zgodnie
bowiem z przepisem art. 24 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, w razie
stwierdzenia, że wniosek o wpis do rejestru lub dokumenty, których złożene jest
obowiązkowe, nie zostały złożone pomimo upływu terminu, sąd rejestrowy wzy-
wa obowiązanych do ich złożenia, wyznaczając dodatkowy 7-dniowy termin, pod
rygorem zastosowania grzywny przewidzianej w przepisach Kodeksu postępowania
cywilnego o egzekucji świadczeń niepieniężnych. W razie niewykonania obowiąz-
ków w tym terminie sąd rejestrowy nakłada grzywnę na obowiązanych. Co ważne,
grzywna może być przez sąd ponawiana. Brak jest przy tym ograniczenia wyłącznie
do jednokrotności ponownego nałożenia grzywny, sąd może zatem nakładać ją na
zobowiązanych kilkakrotnie.
W jednym orzeczeniu można wymierzyć
grzywnę nie wyższą niż dziesięć tysięcy zło-
tych, chyba że dwukrotne wymierzenie
grzywny okazało się nieskuteczne. Wobec
wyłączenia przepisu art. 1052 zd. 2 Kodeksu
postępowania cywilnego (dalej: kpc) w po-
stępowaniu przymuszającym nie obowiązu-
je górny limit ogólnej sumy grzywien nakła-
danych w tej samej sprawie. Co wobec
możliwości wielokrotnego ponawiania
grzywny może być sankcją dotkliwą.
Nie jest także możliwe orzeczenie zamia-
ny grzywny na areszt (zob. art. 1053 kpc).
W razie zaś wykonania czynności przez
obowiązanego lub umorzenia postępowania
grzywny niezapłacone do tego czasu ulega-
ją umorzeniu. Grzywnę należy nałożyć na
wszystkie zobowiązane osoby w jednakowej
wysokości, chyba że jedna z nich wykaże, iż
na skutek okoliczności od niej niezależnych
(np. choroby, wyjazdu za granicę, niedo-
puszczenia jej do zarządzania spółką) nie
mogła wykonać obowiązku.
Wykreślenie wpisu niezgodnego
ze stanem faktycznym
Gdy zastosowanie sankcji nie przyniosło
rezultatu, sąd rejestrowy ma obowiązek
wykreślenia z urzędu wpisu niezgodnego
z rzeczywistym stanem rzeczy. Jeśli spełnio-
ne są poniższe przesłanki, sąd może doko-
nać także wpisu z urzędu w związku:
z istnieniem szczególnie uzasadnione-
go przypadku,
z znajdowaniem się w aktach rejestro-
wych dokumentów mogących stanowić
podstawę takiego wpisu,
z istotnością danych, które mają zostać
umieszczone w rejestrze.