Olsztyn 2011
2
Spis treści:
1.
Podzespoły zestawu komputerowego ....................................................................................... 3
2.
System operacyjny .................................................................................................................... 3
3.
System zapisu plików................................................................................................................ 4
4.
Nośniki danych ......................................................................................................................... 4
5.
Zapisywanie danych.................................................................................................................. 4
6.
Bazy danych .............................................................................................................................. 5
7.
Systemy informatyczne – rozwiązania kompleksowe .............................................................. 5
7.1.
ADT................................................................................................................................... 6
7.2.
Apteka i Apteczka ............................................................................................................. 6
7.3.
Blok Operacyjny ............................................................................................................... 6
7.4.
Dokumentacja Medyczna .................................................................................................. 6
7.5.
Laboratorium ..................................................................................................................... 7
7.6.
Pracownia Diagnostyczna ................................................................................................. 8
7.7.
Przychodnia – Gabinet Lekarski ....................................................................................... 8
7.8.
Przychodnia – Rejestracja ................................................................................................. 8
7.9.
Statystyka .......................................................................................................................... 8
7.10.
Zakażenia Szpitalne....................................................................................................... 9
8.
Oprogramowanie użytkowe ...................................................................................................... 9
8.1.
Edytor tekstu MS WORD ................................................................................................. 9
8.2.
Arkusz kalkulacyjny MS EXCEL ................................................................................... 10
9.
Sieć lokalna LAN (Local Area Network) ............................................................................... 11
9.1.
TOPOLOGIA LINIOWA ............................................................................................... 11
9.2.
TOPOLOGIA KOŁOWA ............................................................................................... 12
10. Sieć światowa WAN (World Area Network).......................................................................... 12
10.1.
WWW (World Wide Web).......................................................................................... 12
10.1.1.
W jaki sposób szukamy informacji w Internecie ?.................................................. 12
10.1.2.
Ranking zapytań prostych ....................................................................................... 13
10.1.3.
Przykładowe wyszukiwarki internetowe................................................................. 13
10.2.
E-mail poczta elektroniczna. ....................................................................................... 13
10.2.1.
Budowa adresu pocztowego .................................................................................... 13
10.2.2.
Konfiguracja skrzynek pocztowych. ....................................................................... 14
3
1. Podzespoły zestawu komputerowego
W skład każdego zestawu komputerowego wchodzą pewne urządzenie. Możemy podzielić je
na urządzenia wewnętrzne i zewnętrzne. Urządzenia wewnętrzne wchodzące w zestaw
komputerowy klasy IBM PC to:
•
płyta główna,
•
procesor,
•
pamięć operacyjna,
•
dysk twardy,
•
stacja dysków elastycznych,
•
CD-ROM, CD-RW, DVD, DVD-RW
•
karty rozszerzeń.(karta graficzna, karta dźwiękowa itp.)
Natomiast z urządzeń zewnętrznych możemy wymienić:
•
monitor
•
drukarkę
•
skaner
•
klawiaturę
•
mysz
•
zestaw głośników
2. System operacyjny
Podstawowym programem jest system operacyjny, którego zadaniem jest umożliwienie
komunikacji użytkownika z zestawem komputerowym oraz wykonywanie czynności odwrotnej
czyli otrzymywanie wyniku działania oprogramowania. Dodatkowo system operacyjny pozwala
na instalowanie różnych programów. Programy te nazywane są ogólnie oprogramowaniem.
Oprogramowanie możemy podzielić na oprogramowanie narz
ędziowe, oprogramowanie
u
żytkowe. Przykładem oprogramowania narzędziowego będzie program WinZip, który służy do
archiwizowania plików, a przykładem oprogramowania użytkowego jest program MS Word –
edytor tekstu. Oprogramowanie zainstalowane jest w katalogach odpowiednich dla danego
programu (c:\program files), skróty do programów które umożliwiają nam uruchomić
oprogramowanie mogą znajdować się na pulpicie w menu programy przycisku start, menu
podr
ęcznym (prawy przycisk myszy).
Instalacja oprogramowania odbywa się dzięki nośnikom, na których są dostarczane wersje
instalacyjne, które wraz z licencją stanowią komplet niezbędny dla użytkownika do legalnego
użytkowania. Odinstalowanie (usuwanie) oprogramowania odbywa się dzięki programom
przeznaczonym do tego celu i instalującym się wraz z naszym oprogramowaniem. Innym
miejscem z którego można odinstalwać nasze oprogramowanie jest program „Dodaj lub usuń
programy” znajdujący się w Panelu sterowania.
4
3. System zapisu plików
W systemach informatycznych informacje muszą być przechowywane. Do tego celu służą
pliki, jednak same pliki nie wystarczą. Dlatego też elementem pomocniczym w zachowaniu
porządku są katalogi.
Podczas tworzenia partycji na dysku twardym, podczas jej formatowania (ustalania formatu zapisu
plików) tworzony jest katalog główny o następującym symbolu \ . Katalog główny tworzony jest
we wszystkich nośnikach jakie możemy spotkać (dysk twardy, stacja dysków elastycznych, cd-
rom, cd-rw, dvd-rom, dvd-rw itp.) W katalogu głównym tworzone są podkatalogi w których
możemy przechowywać oprogramowanie, bądź wyniki naszej pracy zapisane w plikach. Katalogi
możemy podzielić na katalog nadrz
ędny, katalog podrzędny, katalog bieżący.
Przy tworzeniu katalogów należy pamiętać, że występują pewne symbole, które nie mogą być
używane w nazwach katalogów, są to ( \ / : * ? ” < > | ).
Następnym elementem struktury danych są pliki. Pliki możemy podzielić na pliki tekstowe
i pliki binarne. Pliki tekstowe są plikami, które podczas edycji przedstawiają zapis zrozumiały dla
użytkownika np. „Ala ma kota”. Pliki binarne są plikami, które zawierają w sobie kod źródłowy
np. programy. Edycja takiego pliku za pomocą edytora tekstu nie dostarczy użytkownikowi
ż
adnych „logicznych informacji”, ponieważ zobaczy on na ekranie tak zwane „krzaki”. Czyli
zbiór różnych symboli nie łączących się w żadną „logiczną całość”.
4. No
ś
niki danych
Są to elementy na których możemy zapisywać oprogramowanie lub wynik swojej pracy.
Obecnie dostępne nośniki to :
Dyski twarde:
•
Dysk twardy (GB) HDD – Hard Disk Drive
Urządzenia z wymiennymi nośnikami pamięci:
•
Dyskietka 3,5” (1,44 MB) - Floppy Disk Drive
•
Pendrive
•
CD-R (MB)
•
CD-RW (MB)
•
Pen-Drive (MB)
•
DVD-R (GB)
•
DVD-RW (GB)
•
Napędy taśmowe - STREAMER
Na każdym z powyższych nośników możemy zapisywać i odtwarzać dane.
1 Bajt
1024 Bajty – 1 KB - kilo
1024 KB – 1 MB - mega
1024 MB – 1 GB – giga
1024 GB – 1 TB – terra
5. Zapisywanie danych
Czynność zapisywania wyniku swoje pracy w postaci pliku stwarzała użytkownikom zawsze
wiele problemu. Polega ona na spełnieniu dwóch warunków :
1 - określeniu miejsca gdzie zapiszemy plik
5
2 – podaniu nazwy pliku.
Co musimy zrobić aby określić miejsca zapisu pliku ? W tym celu należy wybrać urządzenie
(np. dysk twardy-HDD, stacja dysków elastycznych-FDD, pendrive) na którym zapiszemy nasz
plik oraz wskazać katalog w którym mam być on zapisany. Urządzenia w systemie Windows mają
przypisaną literę alfabetu angielskiego zakończoną dwukropkiem
6. Bazy danych
Baza danych jest miejscem w którym przechowywane są informacje. Informacje te są
przetwarzane w wyniku czego dostarczane są nam informacje, które możemy wykorzystywać
w różnych celach.
Podstawowym elementem relacyjnej bazy danych są relacje (dwuwymiarowa tabele). Każda
relacja (tabela) zbudowana jest z atrybutów (kolumn) opisujących daną relację. Wypełniony
wiersz atrybutów nazywamy rekordem danych (krotką).
Każdy z atrybutów przechowuje dane. Najprostsze typy danych to: liczby całkowite, liczby
rzeczywiste, łańcuch znaków (tekst), data i godzina ( typy atomowe – są to typy jednoznacznie
określające typ przechowywanych danych)
Dziedziną nazywamy typ elementów który przechowywany jest atrybutach. Schemat to
relacje i atrybuty je opisujące w bazie danych, a instancja to zbiór rekordów (krotek)
występujących w bazie danych na daną chwilę.
Na danych (wartościach atrybutów) znajdujących się w bazach mogą być wykonywane działania
podstawowe i złożone. Do działań podstawowych zaliczamy :
-
sumę zbiorów A i B – nowo powstały zbiór zawierać będzie elementy ze
zbioru A i zbioru B (jeżeli element występuje w zbiorze A i w zbiorze B to
w nowo powstałym zbiorze występuje tylko raz)
-
różnica zbioru A i B – nowo powstały zbiór zawierać będzie elementy ze
zbioru A które nie występują w zbiorze B.
-
Przecięcie zbioru A i B – nowo powstały zbiór zawierać będzie tylko te
elementy które występują w zbiorze A i w zbiorze B.
Jednym ze złożonych działań jakie możemy wykonać na danych przechowywanych
w rekordach (krotkach) naszej bazy jest „iloczyn kartezjański”. Pozwala on na stworzenie
wszystkich uporządkowanych par powstałych z połączenia danych zbioru A i zbioru B.
Ponieważ niektóre dane przechowywane w bazie powinny być unikalne, to relacja (tabela)
w której są przechowywane musi to umożliwić. Klucze mogą być kluczami powstałymi przy
wykorzystaniu już istniejących atrybutów (klucz naturalny) bądź przez dodanie nowego atrybutu,
w którym będzie on przechowywany (klucz obcy). Klucze umożliwiają określenie
niepowtarzalnego rekordu w bazie danych.
7. Systemy informatyczne – rozwi
ą
zania kompleksowe
Praca systemu opiera się na sieci LAN i zdefiniowanych standardach, do których należą
przede wszystkim wymieniane między podmiotami dane i wykorzystywane przy tym słowniki,
czyli zestawy dopuszczalnych wartości niektórych danych.
Wśród używanych standardów należy wyróżnić standardy uniwersalne (ogólnopolskie) -
słownik rozpoznań (Międznarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych Rewizja X),
6
słownik procedur medycznych (wg Międzynarodowej Klasyfikacji Procedur Medycznych ICD9-
CM - drugiej edycji polskiej), słownik badań laboratoryjnych, słownik płatników (kas chorych),
słownik kodów terytorialnych (zgodny z GUS) oraz standardy właściwe dla konkretnego szpitala,
definiowane przez szpital i w nim obowiązujące. Do nich należą m.in. słownik personelu, słownik
jednostek (definiujący strukturę szpitala), słownik leków, itp.
Struktura wdrażanego systemu informatycznego każdorazowo jest dostosowywana do struktury
funkcjonalnej szpitala. Baza zainstalowana w szpitalu może obsługiwać bardziej lub mniej
złożoną jednostkę – może to być zarówno 4-oddziałowy szpital miejski, jak i wielooddziałowy
szpital specjalistyczny posiadający kilka izb przyjęć.
7.1.
ADT
System InfoMedica (ADT) jest dedykowany do obsługi ruchu chorych, zgodnie z założeniami
opracowanymi przez Ministerstwo Zdrowia. System został umownie podzielony na moduły
- fragmenty względnie niezależne od pozostałych jego części, zgrupowane wokół w miarę
jednorodnego, realizowanego przez ten system zadania - Izba Przyjęć, Oddział, Statystyka i moduł
administracyjny (Administrator). Między modułami występują różnego typu powiązania, zależne
od stopnia zaawansowania systemu.
7.2.
Apteka i Apteczka
System Szpital 2000 (Apteka i Apteczka oddziałowa) jest dedykowany do obsługi gospodarki
lekiem, zgodnie z założeniami opracowanymi przez Ministerstwo Zdrowia. System został
umownie podzielony na moduły - fragmenty względnie niezależne od pozostałych jego części,
zgrupowane wokół w miarę jednorodnego, realizowanego przez ten system zadania – Apteka,
Apteczka oddziałowa, Izba Przyjęć, Oddział. Między modułami występują różnego typu
powiązania, zależne od stopnia zaawansowania systemu.
7.3.
Blok Operacyjny
Blok Operacyjny jako częsć systemu Infomedica przeznaczony jest do planowania
i rejestrowania przebiegu operacji chirurgicznych. W czasie planowania operacji możliwe jest
zarezerwowanie sali operacyjnej i określenie personelu uczestnczącego w zabiegu. Rejestracja
przebiegu operacji i jej wyniku pozwala na wprowadzenie danych takich jak: rozpoznanie
popoeracyjne, opis operacji, personel uczesniczący, wykonane procedury, podane leki.
Przewidziano współpracę z modułami systemu Ruch Chorych stworzonych do obsługi
pozostałych jednostek organizacyjnych szpitala (jak Izba Przyjęć, czy poszczególne Oddziały).
Wprowadzanie danych w jednym z modułów jest automatycznie uwzględniane w pozostałych
modułach – wykorzystują one wspólne bazy danych (np. pacjentów, czy zleceń) – oznacza to, że
dane pacjenta (osobowe i z jego hospitalizacji) wprowadzone w programach Ruchu Chorych są
widoczne w module Blok Operacyjny i odwrotnie – informacja o wykonanym zabiegu jest
dostępna w Oddziale. Dzięki wpółpracy z modułem Dokumentacja Medyczna możliwe jest
dokumentowanie zabiegów w postaci zdefiniowanej przez użytkownika. Wykorzystanie Zleceń
umożliwia zlecenie badań i podań leków przed i po operacji.
Struktura systemu informatycznego jest dostosowywana do struktury funkcjonalnej danego
Szpitala. Moduł może obsługiwać bardziej lub mniej złożoną jednostkę – jeden lub kilka bloków
operacyjnych z wydzielonymi salami.
7.4.
Dokumentacja Medyczna
Program „Edytor formularzy” modułu Dokumentacja Medyczna Pacjenta służy do
definiowania formularzy wprowadzania danych medycznych pacjenta. Formularze te są następnie
7
używane w programach systemu Infomedica, w których obsługa modułu Dokumentacji medycznej
została zaimplementowana.
Uniwersalny mechanizm projektowania formularzy powstał, dlatego, iż niemożliwe jest
wyróżnienie skończonego zestawu formularzy służących do wprowadzania danych medycznych
pacjenta (wyników badań). Praktycznie każdy gabinet ma swój własny zestaw wymagań
dotyczących składowych pojedynczego badania czy wizualizacji wyników. Dzięki „Edytorowi
formularzy” przeszkolona osoba może w prosty sposób zdefiniować dowolny formularz, który
może być następnie użyty do wprowadzania wyników badań. Mechanizm definiowania
(projektowania) formularzy jest bardzo podobny do mechanizmów spotykanych w wizualnych
językach programowania. Biorąc pod uwagę zakres funkcjonalności formularzy, proces
projektowania został uproszczony w takim stopniu, że od użytkownika nie jest wymagana wiedza
dotycząca programowania.
7.5.
Laboratorium
Przegląd struktury programu (moduł Laboratorium):
Moduł InfoMedica-Laboratorium zapewnia wykonanie wszystkich podstawowych funkcji
wymaganych w laboratorium. Funkcje zebrane są w grupy tematyczne.
Funkcje programu i grypy tematyczne
Zlecenie
Zarządzanie zleceniami laboratoryjnymi i bazą danych pacjentów.
– rejestracja i korekta danych pacjentów,
- rejestracja zleceń (manualna lub z czytnika OMR),
- przyjęcie i rozdzielenia na statywy przychodzących próbek materiału,
- kontrola kompletności danych zlecenia,
- nadzór nad stanem wykonania poszczególnych zleceń,
- generacja listy materiałów do pobrania przez laboratorium.
Stanowisko Kompletna obsługa stanowiska pomiarowego.
- pobranie zleceń,
- utworzenie i wydruk listy roboczej,
- wysłanie danych do aparatu lub odpowiadanie na zapytania aparatu,
- przyjęcie i akceptacja wyników z aparatu,
- wpis ręczny lub korekta wyników z możliwością dopisania komentarzy,
- autoryzacja wyników bezpośrednio na stanowisku,
- wydruki wyników stanowiska,
- poszukiwanie próbki.
Wynik
Informacja o wynikach i zarządzanie wynikami.
- medyczna weryfikacja wyników,
- wydruk autoryzowanych i nie wydrukowanych wyników,
- stan wykonania wyników z podziałem na grupy,
- przeglądanie i odpis wyników archiwalnych pacjenta,
- przenoszenie wyników do archiwum.
Statystyka
Standardowe, gotowe raporty statystyczne z prezentacjami graficznymi.
- obciążenie stanowisk i aparatów pomiarowych,
- sumaryczne zestawienia wszystkich wykonanych badań na aparatach,
- zestawienia wykonanych badań przez pracownie laboratoryjne,
- zestawienia wykonanych badań dla poszczególnych zleceniodawców,
- statystyczna analiza wyników jednego badania.
8
7.6.
Pracownia Diagnostyczna
System InfoMedica jest dedykowany do obsługi szpitali i przychodni lekarskich, w tym także
Zakładu Diagnostycznego i wchodzących w jego skład rejestracji i pracowni. Podzielono go
umownie na fragmenty zwane modułami, które choć są niezależne od siebie, to zostały
zgrupowane wokół w miarę jednorodnego zadania. System składa się z następujących części
(modułów): Rejestracji Pracowni Diagnostycznej, Pracownii Diagnostycznych i Statystyki
Pracownii Diagnostycznych.
Przewidziano współpracę z modułami systemu Ruch Chorych stworzonych do obsługi
pozostałych jednostek organizacyjnych szpitala (jak Izba Przyjęć, czy poszczególne Oddziały), do
którego należy również dany Zakład Diagnostyczny. Wprowadzanie danych w jednym z modułów
jest automatycznie uwzględniane w pozostałych modułach – wykorzystują one wspólne bazy
danych (np. pacjentów, czy zleceń) – oznacza to, że dane pacjenta (osobowe i z jego
hospitalizacji) wprowadzone w programach Ruchu Chorych są widoczne w modułach Zakładu
Diagnostycznego i odwrotnie.
Podobna współpraca jest w przypadku danych wprowadzanych w systemie Przychodnia
obsługującym gabinety lekarskie.
Struktura systemu informatycznego jest dostosowywana do struktury funkcjonalnej danego
Szpitala i jego Pracowni Diagnostycznej. Zainstalowana baza może obsługiwać bardziej lub mniej
złożoną jednostkę - kilka jej punktów rejestracyjnych i dużą liczbę związanych z nimi Pracowni
Diagnostycznych.
7.7.
Przychodnia – Gabinet Lekarski
System InfoMedica jest dedykowany do obsługi Przychodni zdrowia i działających w niej
gabinetów. Podzielono go umownie na fragmenty zwane modułami, które choć są niezależne
od siebie, to zostały zgrupowane wokół w miarę jednorodnego zadania, są to: Rejestracja
i Gabinety Lekarskie. Wprowadzanie danych w jednym z modułów jest automatycznie
uwzględniane w pozostałych modułach.
Struktura systemu informatycznego jest dostosowywana do struktury funkcjonalnej danej
przychodni. Zainstalowana baza może obsługiwać bardziej lub mniej złożoną jednostkę - kilka jej
punktów rejestracyjnych i dużą liczbę związanych z nimi gabinetów lekarskich.
7.8.
Przychodnia – Rejestracja
System InfoMedica jest dedykowany do obsługi Przychodni zdrowia i działających w niej
gabinetów. Podzielono go umownie na fragmenty zwane modułami, które choć są niezależne
od siebie, to zostały zgrupowane wokół w miarę jednorodnego zadania, są to: Rejestracja
i Gabinety Lekarskie. Wprowadzanie danych w jednym z modułów jest automatycznie
uwzględniane w pozostałych modułach.
Struktura systemu informatycznego jest dostosowywana do struktury funkcjonalnej danej
przychodni. Zainstalowana baza może obsługiwać bardziej lub mniej złożoną jednostkę - kilka jej
punktów rejestracyjnych i dużą liczbę związanych z nimi gabinetów lekarskich.
7.9.
Statystyka
System InfoMedica jest dedykowany do obsługi Przychodni zdrowia i działających w niej
gabinetów. Podzielono go umownie na fragmenty zwane modułami, które choć są niezależne
od siebie, to zostały zgrupowane wokół w miarę jednorodnego zadania, są to: Rejestracja
i Gabinety Lekarskie. Wprowadzanie danych w jednym z modułów jest automatycznie
uwzględniane w pozostałych modułach.
9
Struktura systemu informatycznego jest dostosowywana do struktury funkcjonalnej danej
przychodni. Zainstalowana baza może obsługiwać bardziej lub mniej złożoną jednostkę - kilka jej
punktów rejestracyjnych i dużą liczbę związanych z nimi gabinetów lekarskich.
7.10.
Zakażenia Szpitalne
Moduł Statystyka Zakażeń Szpitalnych jest rozszeżeniem systemu InfoMedica (ADT). System
InfoMedica (ADT) jest dedykowany do obsługi ruchu chorych, zgodnie z założeniami
opracowanymi przez Ministerstwo Zdrowia.
Moduł Statystyka Zakażeń Szpitalnych wraz z funkcjonalnością modułów systemu ADT
(w szczególności modułu Oddział) pozwala w sposób prosty prowadzić statystykę zakażeń
szpitalnych.
8. Oprogramowanie u
ż
ytkowe
8.1.
Edytor tekstu MS WORD
Jednym z programów wchodzących w skład pakietu biurowego Microsoft Office jest edytor
tekstu MS Word (rys.1). Służy on do tworzenia i modyfikacji dokumentów. Oprócz
podstawowych czynności edycyjnych program ten pozwala na tworzenie tabel, korespondencji
seryjnej, pracy z dużymi dokumentami, tworzenia stron WWW, formularzy jak również spisów
treści i indeksów . Podstawowym elementem jest dokument, który składa się ze stron.
Pasek tytułu
Pasek przewijania
Paski narzędzi
Okno dokumentu
Worda
Pasek menu
Linijka
Punkt wstawiania treści
Pasek stanu
Przycisk widoku dokumentu
Rysunek 1
10
8.2.
Arkusz kalkulacyjny MS EXCEL
Następnym programem najczęściej wykorzystywanym przez użytkowników jest program MS
Excel (rys.2). Wykorzystywany jest on w większości do tworzenia indywidualnych narzędzi za
pomocą których możemy dokonywać obliczeń, analiz danych, wykresów. Przy wykorzystaniu
funkcji zaawansowanych służyć on również może jako narzędzie do przeprowadzania szeroko
pojętych prognoz i analiz. Podstawowym elementem jest zeszyt w skład którego wchodzą arkusze.
Pasek formuły
Paski przewijania
Nagłówki kolumn
Nagłówki wierszy
Pole nazwy
Komórka aktywna
Pasek tytułu
Paski narzędzi
Pasek menu
Rysunek 2
11
9. Sie
ć
lokalna LAN (Local Area Network)
Sieci komputerowa typu LAN pozwalają na wykorzystanie udostępnionych zasobów
komputerów w niej się znajdujących oraz komputera centralnego zwanego serwerem. Serwer
może udostępniać dane, programy, urządzenia. Podzespoły umożliwiające pracę w sieci to :
Okablowanie - system okablowania stanowi tor przesyłu danych pomiędzy urządzeniami
sieciowymi.
Złącze sieciowe -
-
stanowi tor przesyłu danych pomiędzy urządzeniami sieciowymi a systemem
okablowania sieci. Najczęściej jest to dodatkowa karta montowana w komputerze.
-
decyduje o metodzie używanej do przesyłania danych pomiędzy komputerem,
a systemem okablowania, współczynniku transmisji danych, o wielkości jednostek
przesyłanych informacji (pakiety), sposobu dostępu poszczególnych jednostek do
systemu okablowania (metoda kolizji, metoda przekazywania znacznik zezwolenia).
Standardy - określają strukturę pakietu, metodę dostępu do okablowania, poziom sygnału, rodzaju
kabla oraz dopuszczalnych ich długościach.
9.1.
TOPOLOGIA LINIOWA
Każdy węzeł w takiej topologii (serwer, stacja robocza itp.) połączony jest do wspólnego
kabla zwanego magistralą lub pniem. Końce takiej topologii zakończone są terminatorami, które
znajdują się na kartach sieciowych.
TOPOLOGIA GWIA
ŹDZISTA
W topologii gwiaździstej każdy węzeł podłączony jest do wspólnego gniazda. Każde gniazdo
podłączone jest bezpośrednio z węzłem głównym.
12
9.2.
TOPOLOGIA KOŁOWA
W topologii kołowej każdy węzeł jest podłączony bezpośrednio do węzła następnego bez
wyznaczenia końca sieci.
10. Sie
ć
ś
wiatowa WAN (World Area Network)
Sieć WAN powstaje z połączenia ze sobą sieci typu MAN i LAN oraz serwerów które
w sieciach tych udostępniają podstawowe usługi WWW, FTP, e-mail.
Co jest potrzebne, aby mieć dostęp do „Internetu”:
Posiadanie karty sieciowej oraz urządzenia, które będzie odpowiedzialne za udostępnienie dostępu
do łącza stałego np. Neostrada
10.1.
WWW (World Wide Web)
Programami, które umożliwiają nam przeglądanie stron internetowych są „przeglądarki
internetowe” i tu możemy wyróżnić dwa najczęściej spotykane produkty Internet Explorer
i Netscape Navigator (Mozilla Firefox, inne oczywiście też)
Do szukania informacji w Internecie wykorzystujemy „wyszukiwarki internetowe” (strony WWW
dostępne w Internecie zadaniem, których jest wyszukiwanie informacji podanych przez
użytkownika).
10.1.1.
W jaki sposób szukamy informacji w Internecie ?
Najprostszy
sposobem
znalezienia interesujących
nas
informacji
jest
wpisanie
w
oknie
wyszukiwarki
słowa,
które jednoznacznie opisze interesujące nas zagadnienie. Może jednak okazać się iż jedno słowo
nie wystarczy, ponieważ będzie ono w zbyt ogólny sposób opisywało to co nas interesuje.
Musimy użyć wtedy dwóch lub więc słów. Słowa te wpisujemy w cudzysłowie. Powstała w ten
sposób fraza zawęzi nam wynik wyszukiwań do tego konkretnego ciągu znaków (który znajduje
się w cudzysłowie), a nie spowoduje znalezienia wielu stron zawierających pojedyncze wyrazy
wchodzące w skład naszej frazy (np. wpisanie tylko tego łańcucha znaków szybkie samochody
spowoduje znalezienie 14000 strony, a wpisanie tego samego łańcucha znaków jako frazy
”szybkie samochody” spowoduje znalezienie tylko 621 stron).
13
10.1.2.
Ranking zapytań prostych
W przypadku zapytań prostych przeprowadzony zostaje ranking rezultatów, wykorzystując
w tym celu algorytm punktowania; dokumenty wyżej punktowane znajda się na początku listy
rankingowej. Dokument punktowany jest wysoko, jeżeli spełnione są następujące warunki:
•
słowa lub frazy zapytań znajdują się wśród pierwszych kilku słów dokumentu (na przykład
w tytule strony WWW lub nagłówku artykułu).
•
słowa lub frazy zapytań znajdują się w dokumencie blisko siebie.
•
słowo lub fraza zapytania występują w dokumencie więcej niż jeden raz.
To, czego szukamy, znajdziemy prawdopodobnie w dokumentach, które będą umieszczone
na początku wykazu znalezionych pozycji.
10.1.3.
Przykładowe wyszukiwarki internetowe
Poniższa tabela zawiera adresy internetowe wyszukiwarek.
Infoseek
http://www.infoseek.com
Yahoo
http://www.yahoo.com
AltaVista
http://www.altavista.com
Lycos
http://www.lycos.com
Onet
http://www.onet.pl
HotBot
http://www.hotbot.com
WebCrawler
http://www.webcrawler.com
Northern Light http://www.northernlight.com
10.2.
E-mail poczta elektroniczna.
Kolejną usługą, która dostępna jest w Internecie jest poczta elektroniczna. Za jej pomocą
możemy oprócz przesyłania wiadomości przesyłać także dane w postaci plików.
Co jest nam potrzebne, aby korzystać z tej usługi? Oprócz dostępu do Internetu musimy
mieć zainstalowane oprogramowanie do obsługi poczty elektronicznej. Mogą to być programy:
Microsoft Outlook 9x (usługa pocztowa), Microsoft Outlook Express, Skrzynka Bogiego,
Netscape Messenger, Calypso Mail, Pegasus Mail, QuikMail, Eudora Light.
10.2.1.
Budowa adresu pocztowego
uzytkownik@naserwerze.com.pl
uzytkownik – nazwa użytkownika, który jest utworzony na danym serwerze i posiada „swoje”
miejsce do przechowywania nadesłanych do niego informacji.
@ - separator oddzielający nazwę użytkownika od dalszej części adresu pocztowego (czytaj AT
a nie małpa)
naserwerze – nazwa serwera, na którym został utworzony użytkownik.
com – typ serwera
pl – kraj
14
10.2.2.
Konfiguracja skrzynek pocztowych.
Konfiguracja skrzynki pocztowej przebiega przeważnie tak samo we wszystkich programach.
Elementami o jakich musimy pamiętać podczas konfiguracji to:
adres skrzynki pocztowej: uzytkownik@naserwerze.com.pl
serwer poczty przychodz
ącej: przych.serwer.com
serwer poczty wychodz
ącej: wych.serwer.com
nazwa konta: uzytkownik123
hasł: *******